Μετάβαση στο περιεχόμενο

Δομινίκα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Δομινίκας)
Κοινοπολιτεία της Δομινίκας
Commonwealth of Dominica

Σημαία

Εθνόσημο
Εθνικό σύνθημα: "Après Bondie, C'est La Ter" (στα γαλλικά κρεολικά των Αντιλλών)
«Μετά τον Θεό είναι η γη»
Εθνικός ύμνος: Isle of Beauty, Isle of Splendour
Νησί της Ομορφιάς, Νησί της Λαμπρότητας
Τοποθεσία της χώρας στον κόσμο
και μεγαλύτερη πόληΡοζό
15°18′N 61°24′W / 15.300°N 61.400°W / 15.300; -61.400 (Ροζό)
Αγγλικά Γαλλικά
Κοινοβουλευτική Δημοκρατία
Σιλβάνι Μπέρτον
Ρούζβελτ Σκέριτ
Ανεξαρτησία
από Ην. Βασίλειο
Ισχύον Σύνταγμα

3 Νοεμβρίου 1978
3 Νοεμβρίου 1978
 • Σύνολο
 • % Νερό
Ακτογραμμή

751 km2 (186η)
1,6
148 km
Πληθυσμός
 • Εκτίμηση 2024 
 • Απογραφή 2011 
 • Πυκνότητα 

66.205[1] (208η) 
71.293[2]  
88,2 κατ./km2 (126η) 
ΑΕΠ (ΙΑΔ)
 • Ολικό  (2018)
 • Κατά κεφαλή 

688 εκατ. $[3]  
9.726 $[3]  
ΑΕΠ (ονομαστικό)
 • Ολικό  (2016)
 • Κατά κεφαλή 

485 εκατ. $[3]  
6.860 $[3]  
ΔΑΑ (2021)Μείωση 0,720[4] (102η) – υψηλός
ΝόμισμαΔολάριο Ανατολικής Καραϊβικής (XCD)
(UTC -4)
Internet TLD.dm
Οδηγούν στααριστερά
Κωδικός κλήσης+1-767

Η Δομινίκα ή επίσημα η Κοινοπολιτεία της Δομινίκας (αγγλικά: Commonwealth of Dominica‎‎) είναι μια ηφαιστειογενής νησιωτική χώρα της Καραϊβικής. Ανήκει στις Μικρές Αντίλλες και βρίσκεται βορειοδυτικά της Μαρτινίκας και νοτιοανατολικά της Γουαδελούπης. Έχει συνολικής έκτασης 751 τ.χλμ. και πληθυσμό 66.205[1] κατοίκους, σύμφωνα με τη μέση εκτίμηση των Ηνωμένων Εθνών για το 2024. Πρωτεύουσα είναι η Ροζό (Roseau). Δεν πρέπει να συγχέεται με τη Δομινικανή Δημοκρατία η οποία αποτελεί άλλο, ξεχωριστό κράτος.

Χάρτης της Δομινίκας
Έκταση: 751 τετρ. χλμ. Μήκος ακτών: 148 χλμ.
Υψηλότερο σημείο: Μορν Ντιαμπλοτίν, 1.447 μ.
ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΥΨΟΜΕΤΡΟ
πάνω από 10.000 πάνω από 1.000 μ.
κάτω από 10.000 έως 1.000 μ.
έως 200 μ.
έως 200 μ.
 

Ο Χριστόφορος Κολόμβος έδωσε την ισπανική ονομασία Isla Dominga στο νησί αναφορικά με την ημέρα που την ανακάλυψε (Κυριακή). Οι Γάλλοι και οι Βρετανοί που το αποίκησαν μετέπειτα κράτησαν την ονομασία (γαλλικά: Dominique, αγγλικά: Dominica). Το προκολομβιανό όνομα της χώρας είναι Wai'tu kubuli, το οποίο σημαίνει «Το σώμα της είναι ψηλό» κάτι που οφείλεται στο ορεινό έδαφος του νησιού.

Πολλές φορές το νησί αναφέρεται και ως «Γαλλική Δομινίκα», κάτι που παραπέμπει στην Γαλλικής προέλευσης κουλτούρα της Δομινίκας η οποία θεωρείται μέρος των «πολιτισμικά γαλλικών Αντιλλών».

Φυσική γεωγραφία και κλίμα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στα ανατολικά συνορεύει με τον Ατλαντικό ωκεανό και στα δυτικά με την Καραϊβική Θάλασσα. Βρίσκεται στις λεγόμενες Μικρές Αντίλλες και είναι το μεγαλύτερο και βορειότερο μέλος της ομάδας των Προσήνεμων Νήσων.

Το υψηλότερο σημείο στη χώρα είναι το όρος Ντιαμπλοτέν (1.447 μ.). Στα βόρεια βρίσκεται το Μορν ο Ντιάμπλ, ένας παλαιός ηφαιστειογενής κώνος. Το σύνολο των ακτών, οι οποίες είναι απόκρημνες, έχει μήκος 148 χλμ. Η ηφαιστειακή προέλευση του νησιού καταδεικνύεται και από την ύπαρξη ορυχείων θείου και μίας θερμής πηγής, με το όνομα Μπόιλιν Λέικ, η οποία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη στον κόσμο. Οι ντόπιοι κάτοικοι αρέσκονται να αναφέρουν την ύπαρξη 365 συνολικά ποταμών στη νησιωτική χώρα.

Το κλίμα είναι τροπικό, θερμό και με πολλές βροχοπτώσεις τη μία περίοδο του έτους, οι οποίες μετριάζονται από αύρες. Υπάρχει επίσης πυκνή και οργιαστική βλάστηση. Η εποχή της ξηρασίας είναι από τον Φεβρουάριο έως τον Μάιο και αυτήν διαδέχεται μια εποχή βροχοπτώσεων, οι οποίες ξεπερνούν τα 5.000 χιλιοστά στα κεντρικά ανάγλυφα. Το νησί επίσης βρίσκεται στη ζώνη των τυφώνων και ένας τέτοιος τυφώνας προκάλεσε εκτεταμένες καταστροφές το 1979.

Προ-αποικιακή περίοδος και πρώιμη ευρωπαϊκή επαφή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι αυτόχθονες κάτοικοι της Δομινίκας ήταν οι Καραΐβοι, οι οποίοι πιστεύεται ότι έδιωξαν τους Αραουάκους, τους προηγούμενους κατοίκους του νησιού.[5] Οι Καραΐβοι ονόμαζαν το νησί Wai‘tu kubuli, που σημαίνει «Το σώμα της είναι ψηλό».[6]

Ο Χριστόφορος Κολόμβος, που έπλεε για την Ισπανία, ονόμασε το νησί Δομίνικα, αφού αυτή είναι η λατινική λέξη για την Κυριακή, την ημέρα που είδαν οι Ισπανοί το νησί τον Νοέμβριο του 1493.[5] Κάποιοι Ισπανοί άποικοι εγκαταστάθηκαν στο νησί. Όμως, καθώς Ευρωπαίοι εξερευνητές και άποικοι άρχισαν να καταφθάνουν στην Καραϊβική, αυτόχθονες πρόσφυγες από τα γύρω νησιά εγκαταστάθηκαν στη Δομινίκα και έδιωξαν τους Ισπανούς αποίκους. Αντίθετα, οι Ισπανοί εγκαταστάθηκαν σε άλλες περιοχές που ήταν πιο εύκολο να ελεγχθούν και είχαν περισσότερους φυσικούς πόρους.

Η Ισπανία είχε μικρή επιτυχία στον αποικισμό της Δομινίκας. Το 1632, η γαλλική «Εταιρεία Αμερικανικών Νήσων» (Compagnie des Îles de l'Amérique) διεκδίκησε το νησί και άλλα νησιά των Μικρών Αντιλλών για τη Γαλλία, αλλά δεν πραγματοποιήθηκε καμία φυσική κατοχή.[5] Μεταξύ 1642 και 1650, ο Γάλλος ιεραπόστολος Ρεμόν Μπρετόν έγινε ο πρώτος τακτικός Ευρωπαίος επισκέπτης στο νησί.

Το 1660, οι Γάλλοι και οι Άγγλοι συμφώνησαν ότι η Δομινίκα και ο Άγιος Βικέντιος δεν πρέπει να αποικισθούν, αλλά να αφεθούν στους Καραΐβους ως ουδέτερο έδαφος.[5] Όμως οι φυσικοί πόροι του νησιού προσέλκυσαν αποστολές Άγγλων και Γάλλων ξυλοκόπων, οι οποίοι άρχισαν τη συγκομιδή ξυλείας.[7] Το 1690, οι Γάλλοι ίδρυσαν τους πρώτους μόνιμους οικισμούς τους. Γάλλοι ξυλοκόποι από τη Μαρτινίκα και τη Γουαδελούπη άρχισαν να στήνουν ξύλινες κατασκηνώσεις για να τροφοδοτούν τα γαλλικά νησιά με ξύλο, και σταδιακά έγιναν μόνιμοι άποικοι. Έφεραν τους πρώτους Αφρικανούς σκλάβους από τη Δυτική Αφρική στη Δομινίκα.

Το 1715, μια εξέγερση «φτωχών λευκών» μικροκαλλιεργητών στο βόρειο τμήμα της Μαρτινίκας, γνωστή ως Λα Γκαουλέ,[8] είχε ως αποτέλεσμα άποικοι να μεταναστεύσουν στη νότια Δομινίκα, όπου δημιούργησαν μικρές ιδιοκτησίες. Εν τω μεταξύ, γαλλικές οικογένειες και άλλοι από τη Γουαδελούπη εγκαταστάθηκαν στον βορρά. Το 1727, ο πρώτος Γάλλος διοικητής, Μ. Λε Γκραν, διοίκησε το νησί με μία βασική γαλλική κυβέρνηση. Η Δομινίκα έγινε επίσημα αποικία της Γαλλίας και το νησί χωρίστηκε σε περιοχές ή «συνοικίες».[9] Οι Γάλλοι είχαν ήδη αναπτύξει φυτείες στη Μαρτινίκα και τη Γουαδελούπη, όπου καλλιεργούσαν ζαχαροκάλαμο με εργάτες Αφρικανούς σκλάβους. Στη Δομινίκα ανέπτυξαν σταδιακά φυτείες καφέ. Εισήγαγαν τόσους πολλούς αφρικανούς σκλάβους για να καλύψουν τις εργατικές απαιτήσεις με αποτέλεσμα η πλειοψηφία του πληθυσμού να είναι Αφρικανοί.

Το 1761, κατά τη διάρκεια του Επταετούς πολέμου στην Ευρώπη, μια βρετανική αποστολή εναντίον της Δομινίκας με επικεφαλής τον Άντριου Ρόλλο κατέκτησε το νησί, μαζί με πολλά άλλα νησιά της Καραϊβικής. Το 1763, η Γαλλία έχασε τον πόλεμο και παραχώρησε το νησί στη Μεγάλη Βρετανία σύμφωνα με τη Συνθήκη των Παρισίων (1763).[5] Την ίδια χρονιά, οι Βρετανοί δημιούργησαν μια νομοθετική συνέλευση, με εκπροσώπους μόνο Ευρωπαίους αποίκους. Τα γαλλικά παρέμειναν η επίσημη γλώσσα, αλλά την κρεολική των Αντιλλών, που είχε αναπτυχθεί από τα γαλλικά, τη μιλούσε το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού.

Το 1778, οι Γάλλοι, με την ενεργό συνεργασία του πληθυσμού, άρχισαν να ανακαταλαμβάνουν τη Δομινίκα.[5] Με τη Συνθήκη των Παρισίων (1783), η Δομινίκα επέστρεψε στον βρετανικό έλεγχο. Αλλά ο πληθυσμός των νησιών, ειδικά η τάξη των ελεύθερων έγχρωμων ανθρώπων, αντιστάθηκε στους βρετανικούς περιορισμούς. Οι Βρετανοί διατήρησαν τον έλεγχο μέσω των γαλλικών επιδρομών το 1795 και το 1805,[5][7] η πρώτη πραγματοποιήθηκε κατά την περίοδο της Αϊτινής Επανάστασης, με την οποία απέκτησε την ανεξαρτησία της η Αϊτή (η πλουσιότερη αποικία της Γαλλίας στην Καραϊβική).

Βρετανική αποικία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μια αγορά λευκών ειδών στη Δομινίκα το 1770

Η Μεγάλη Βρετανία ίδρυσε μια μικρή αποικία το 1805. Χρησιμοποίησε τη Δομινίκα ως μέρος του τριγωνικού εμπορίου, σύμφωνα με το οποίο σκλάβοι εισήχθησαν και πουλήθηκαν ως εργατικό δυναμικό στα νησιά και γεωργικά προΐόντα όπως ζάχαρη και καφές παράγονταν και αποστέλλονταν στην Ευρώπη. Η καλύτερη τεκμηριωμένη φυτεία σκλάβων στο νησί είναι το αρχοντικό Χίλσμπορο, το οποίο είχε 71 άνδρες και 68 γυναίκες σκλάβους. Η οικογένεια Γκρεγκ ήταν αξιοσημείωτη: ο Thomas Hodgson, ένας κουνιάδος, κατείχε ένα δουλεμπορικό, και ο Τόμας Γκρεγκ και ο γιος του Τζον Γκρεγκ ήταν ιδιοκτήτες φυτειών ζάχαρης στη Δομινίκα. Τον Ιανουάριο του 1814, 20 σκλάβοι διέφυγαν από το Χίλσμπορο. Αφού τους συνέλαβαν ξανά, τιμωρήθηκαν με 100 μαστιγώματα οι άντρες και 50 οι γυναίκες. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι σκλάβοι είπαν ότι ένας σκλάβος από αυτούς, είχε πεθάνει στο νοσοκομείο της φυτείας και πίστευαν ότι είχε δηλητηριαστεί.[10]

Με την Πράξη κατάργησης της δουλείας του 1833, η Βρετανία τερμάτισε τον θεσμό της δουλείας σε όλη την αυτοκρατορία της, εκτός από την Ινδία.[11]

Με την ελευθερία ήρθε η χειραφέτηση. Το 1835, οι πρώτοι τρεις άντρες αφρικανικής καταγωγής εκλέχθηκαν στη νομοθετική συνέλευση της Δομινίκας. Πολλοί σκλάβοι από τα γειτονικά γαλλικά αποικιακά νησιά της Γουαδελούπης και της Μαρτινίκας κατέφυγαν στη Δομινίκα. Το 1838, η Δομινίκα έγινε η πρώτη αποικία των Βρετανικών Δυτικών Ινδιών που είχε εκλεγμένο νομοθετικό σώμα που ελέγχεται από εθνική αφρικανική πλειοψηφία. Οι περισσότεροι από αυτούς τους νομοθέτες ήταν ελεύθεροι έγχρωμοι μικροκαλλιεργητές ή έμποροι πριν από την κατάργηση της δουλείας. Οι οικονομικές και κοινωνικές απόψεις τους ήταν διαφορετικές από τα συμφέροντα της μικρής, πλούσιας αγγλικής τάξης ιδιοκτητών φυτειών. Αντιδρώντας σε μια αντιληπτή απειλή για τη δύναμή τους, οι ιδιοκτήτες φυτειών άσκησαν πιέσεις για πιο άμεσο βρετανικό έλεγχο.[7]

Το 1865, μετά από μια μεγάλη αναταραχή και ένταση, το αποικιακό γραφείο αντικατέστησε την αιρετή συνέλευση με μία αποτελούμενη από μισά μέλη που εκλέχθηκαν και μισά που διορίστηκαν. Οι ιδιοκτήτες φυτειών, οι οποίοι ήταν σύμμαχοι των αποικιακών διοικητών, υπερίσχυσαν των εκλεγμένων νομοθετών σε πολλές περιπτώσεις. Το 1871, η Δομινίκα έγινε μέρος των βρετανικών Υπήνεμων Νήσων. Η πολιτική δύναμη του αφρικανικού πληθυσμού διαβρώθηκε σταδιακά. Η κυβέρνηση της αποικίας του Στέμματος αποκαταστάθηκε το 1896. Όλα τα πολιτικά δικαιώματα περιορίστηκαν για τους έγχρωμους ανθρώπους και τους μαύρους, οι οποίοι ήταν η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού. Η αναπτυξιακή βοήθεια, που προσφέρθηκε ως αποζημίωση για την περιόριση των πολιτικών δικαιωμάτων, είχε ως αποτέλεσμα αμελητέες βελτιώσεις στις συνθήκες διαβίωσης των περισσότερων Αφρικανών.[7]

Γραμματόσημα της Δομινίκας με πορτρέτα του Βασιλιά Γεωργίου ΣΤ΄ και της Βασίλισσας Ελισάβετ Β΄

Στον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο, πολλοί Δομινικανοί, κυρίως γιοι μικροκαλλιεργητών, πολέμησαν εθελοντικά στην Ευρώπη για τη Βρετανική Αυτοκρατορία. Μετά τον πόλεμο, μια άνοδος της πολιτικής συνείδησης σε όλη την Καραϊβική οδήγησε στον σχηματισμό της Αντιπροσωπευτικής Κυβερνητικής Ένωσης. Εκμεταλλευόμενοι την απογοήτευση του λαού με την έλλειψη φωνής στη διοίκηση της Δομινίκας, αυτή η ομάδα κέρδισε το ένα τρίτο των εκλεγμένων εδρών της νομοθετικής συνέλευσης το 1924 και το μισό το 1936. Το 1940, η διοίκηση της Δομινίκας μεταφέρθηκε από τα βρετανικά Υπήνεμα νησιά στα βρετανικά Προσήνεμα νησιά.[7] Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου, μερικοί Δομινικανοί εθελοντές κατατάχθηκαν στις δυνάμεις της Βρετανίας και της Καραϊβικής. Χιλιάδες Ελεύθεροι Γάλλοι πρόσφυγες από τη Μαρτινίκα και τη Γουαδελούπη διέφυγαν στη Δομινίκα από τα γαλλικά νησιά που ελέγχονταν από την κυβέρνηση του Βισύ, και εγκαταστάθηκαν στη Ροζό και σε άλλα χωριά.

Μέχρι το 1958, η Δομινίκα κυβερνούνταν ως μέρος των Βρετανικών Προσήνεμων Νήσων. Τα νησιά της Καραϊβικής ζητούσαν ανεξαρτησία και έτσι από το 1958 έως το 1962 η Δομινίκα έγινε επαρχία της βραχύβιας Ομοσπονδίας Δυτικών Ινδιών το 1958.[5][7] Μετά τη διάλυση της ομοσπονδίας το 1962, η Δομινίκα έγινε συνδεδεμένη πολιτεία του Ηνωμένου Βασιλείου και το 1967 ανέλαβε επίσημα την ευθύνη για τις εσωτερικές της υποθέσεις.[5] Στις 3 Νοεμβρίου του 1978, παραχωρήθηκε ανεξαρτησία στην Κοινοπολιτεία της Δομινίκας, ως δημοκρατία, με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Πάτρικ Τζον.[5][7][12]

Μετά την ανεξαρτησία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος, Πάτρικ Τζον έγινε πρώτος πρωθυπουργός και πρόεδρος ο Φρεντερίκ Ντεγκαζόν. Ο τελευταίος παραιτήθηκε έπειτα από αναταραχή, το 1980 και έπειτα από τη νίκη των συντηρητικών (Κόμμα της Ελευθερίας) στις εκλογές εκείνης της χρονιάς, την πρωθυπουργία ανέλαβε η Γιουτζίνια Τσαρλς, πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός σε κράτος στην Καραϊβική.

Το 1995 κέρδισε τις εκλογές το Ηνωμένο Εργατικό Κόμμα και πρωθυπουργός ανέλαβε ο Έντισον Τζέιμς. Οι Εργατικοί επέστρεψαν στην εξουσία το 2000. Ο Πρωθυπουργός Ρόζι Ντάγκλας πέθανε ξαφνικά από καρδιακή προσβολή, την 1η Οκτωβρίου του 2000 μόλις 9 μήνες έπειτα από την ανάληψη των καθηκόντων του και τον διαδέχθηκε στο αξίωμα ο Πιερ Τσαρλς. Στις εκλογές του 2004 κέρδισαν πάλι οι Εργατικοί και αρχηγός κυβέρνησης έγινε ο νέος σε ηλικία Ρούζβελτ Σκέριτ, στην εξουσία από τις 8 Ιανουαρίου του 2004. Το 2012 Πρόεδρος εξελέγη ο Ίλιουντ Ουίλιαμς.

Η Κοινοπολιτεία της Δομινίκας βρίσκεται εδώ και πολλά χρόνια σε συνοριακή διένεξη με τη Βενεζουέλα, για τη θάλασσα που είναι γύρω από τη νησίδα Άβες.

Η χώρα είναι κοινοβουλευτική δημοκρατία, στα πλαίσια της Βρετανικής Κοινοπολιτείας, χωρίς όμως να είναι αρχηγός κράτους ο μονάρχης της Βρετανίας. Αρχηγός κράτους είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, με την εκτελεστική εξουσία να έχει ο Πρωθυπουργός, επικεφαλής του Υπουργικού συμβουλίου. Η νομοθετική εξουσία ασκείται από τη Βουλή (House of Assembly), η οποία απαρτίζεται από 21 άμεσα εκλεγόμενους από τον λαό βουλευτές και 9 γερουσιαστές, διορισμένους από τον Πρόεδρο έπειτα από πρόταση του πρωθυπουργού και του αρχηγού της αντιπολίτευσης. Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.

Τα κυριότερα πολιτικά κόμματα είναι το κυβερνών Εργατικό Κόμμα της Δομινίκας (LPD, Labour Party of Dominica) και το συντηρητικό Κόμμα της Ελευθερίας της Δομινίκας (DFP, Dominica Freedom Party). Υπάρχει επίσης το Ενωμένο Κόμμα των Εργατών της Δομινίκας (DUWP, Dominica United Workers' Party)

Διεθνείς οργανισμοί

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Δομινίκα είναι μέλος της Κοινότητας των Χωρών της Καραϊβικής (CARICOM) και του Οργανισμού των Κρατών της Ανατολικής Καραϊβικής (OECS). Είναι επίσης μέλος του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου.

Διοικητική διαίρεση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Χάρτης των ενοριών της Δομινίκας

Η Δομινίκα διαιρείται διοικητικά σε 10 ενορίες (parishes, ενικός parish).

Οι δέκα ενορίες είναι:

Ενορία Πρωτεύουσα Έκταση τ.χλμ. Πληθυσμός 2001 Πυκνότητα
1 Άγιος Ανδρέας Ουέσλι 178.27 10.461 59
2 Άγιος Δαβίδ Ροζαλί 131.6 6.789 52
3 Άγιος Γεώργιος Ροζό 56.1 20.211 360
4 Άγιος Ιωάννης Πόρτσμουθ 59.0 5.897 100
5 Άγιος Ιωσήφ Άγιος Ιωσήφ 120.1 5.765 48
6 Άγιος Λουκάς Πουάν Μισέλ 7.77 1.576 203
7 Άγιος Μάρκος Σουφριέρ 9.9 1.834 185
8 Άγιος Πατρίκιος Μπερεκουά 84.4 8.383 59
9 Άγιος Παύλος Πον Κασσέ 67.4 8.397 59
10 Άγιος Πέτρος Κολιώ 27.7 1.452 52

Σχεδόν όλοι οι 70.000 κάτοικοι του νησιού είναι απόγονοι των Αφρικανών σκλάβων, οι οποίοι εισήχθησαν βίαια στο νησί για να εργαστούν σε φυτείες αποικιοκρατών, τον 18ο αιώνα. Η Δομινίκα είναι το μοναδικό νησί της ανατολικής Καραϊβικής, το οποίο έχει πληθυσμό που απαρτίζεται από προκολομβιανούς αυτόχθονες Καραΐβους, οι οποίοι εξολοθρεύτηκαν ή εξωθήθηκαν βίαια στη χώρα από τα γειτονικά νησιά. Απέμειναν σήμερα μόλις 3.000 Καραΐβοι, οι οποίοι ζουν σε οκτώ χωριά, στις ανατολικές ακτές του νησιού. Η ειδική περιοχή των Καραΐβων (Carib Reserve, από τις 4 Ιουλίου 1903) διοικείται από έναν φύλαρχο. Από τον Ιούλιο του 2004 διοικητής είναι ο Τσαρλς Γουίλιαμς. Υπάρχουν επίσης ελάχιστοι Ευρωπαίοι και Ασιάτες.

Ο πληθυσμιακός δείκτης ανάπτυξης είναι ιδιαίτερα χαμηλός, κυρίως λόγω του κύματος μετανάστευσης του πληθυσμού προς το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, τον Καναδά και σε άλλα νησιά της Καραϊβικής.

Πρόσφατα έχει τονιστεί η ύπαρξη απίστευτα μεγάλου αριθμού υπεραιωνόβιων στη χώρα. Συγκεκριμένα, τον Μάρτιο του 2007 υπήρχαν στη Δομινίκα πάνω από 20 άνθρωποι ηλικίας άνω των 100 ετών, από το σύνολο των 70.000 κατοίκων. Ο λόγος για την αναλογία αυτή αποτελεί αντικείμενο των ερευνητών της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ρος, στο Πόρτσμουθ. Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού ήταν σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2021 τα 77,96 χρόνια (74,99 χρόνια οι άνδρες και 81,09 οι γυναίκες).[13]

Το 80% περίπου των κατοίκων είναι Καθολικοί, αν και υπάρχουν πολλοί Προτεσταντικοί ναοί. Το 2% των κατοίκων δηλώνουν άθρησκοι ή άθεοι. Επίσης, υπάρχουν 452 Μάρτυρες του Ιεχωβά[14] και 173 Μορμόνοι της Εκκλησίας του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών[15].

Πάνω από 70% του πληθυσμού της Δομινίκας ζει στις πόλεις. Η κυριότερη πόλη της είναι η Ροζό. Άλλες κωμοπόλεις είναι η Πόρτσμουθ, η Μαριγκό, η Μαώ, η Μπερεκουά και η Άτκινσον

Σημαία της Γαλλοφωνίας

Επίσημη γλώσσα της Κοινοπολιτείας της Δομινίκας είναι η αγγλική. Είναι η γλώσσα της πολιτικής και γενικότερα της δημόσιας ζωής.

Η καθομιλουμένη γλώσσα για το 80% του πληθυσμού είναι μία κρεολική διάλεκτος με γαλλική λεξιλογική βάση, αναφερομένη ως Κρεολική της Δομινίκας (γαλλικά: créole dominiquain) χωρίς όμως να διαφέρει σημαντικά από τη γαλλική κρεολική των Αντιλλών. Το υπόλοιπο του πληθυσμού χρησιμοποιεί μία αγγλική κρεόλ τοπικά ονομαζόμενη 'κοκόι' (αγγλικά: cocoy) ενώ μία σχετικά μικρή μερίδα δηλώνει τα Αγγλικά ή τα Γαλλικά ως μητρική γλώσσα[16].

Η επικράτηση της γαλλικής κρεολικής δεν έγκειται τόσο στη γαλλική κρατική παρουσία στο νησί (η οποία υπήρξε σποραδική) όσο από τη συνεχή μετανάστευση γαλλόφωνων από τα γειτονικά γαλλικά νησιά και κυρίως από τη Γουαδελούπη (της οποίας η κρεολική είναι σχεδόν ταυτόσημη με αυτή της Δομινίκας). Η μεγάλη γλωσσική εγγύτητα της κρεολικής με τα γαλλικά καθιστά αρκετά εύκολη την εκμάθηση της γαλλικής από τους κατοίκους. Η χώρα είναι μέλος της Γαλλοφωνίας από το 1979[17].

Στην ουσία η Δομινίκα ζει σε μία τρίγλωσση πραγματικότητα: τα Αγγλικά είναι η γλώσσα του κράτους και της εκπαίδευσης, τα Γαλλικά είναι η γλώσσα της ιστορίας, της κουλτούρας και των γειτονικών, σχετικά πλουσίων, γαλλικών νήσων (Γουαδελούπη και Μαρτινίκα), ενώ η Γαλλική κρεολική είναι η γλώσσα της καθημερινότητας.

Σημειώνεται ότι τα Αγγλικά ως μητρική γλώσσα κερδίζουν έδαφος τα τελευταία χρόνια με την κρεολική να παραμένει μακράν η πρώτη γλώσσα στην καθημερινή ζωή των κατοίκων.

Η οικονομία βασίζεται στη γεωργία και στον τουρισμό από κοινού. Το 40% του πληθυσμού απασχολούνται στον πρωτογενή τομέα. Ωστόσο, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι της τάξης των 5.400 δολαρίων ΗΠΑ, και η ανεργία φθάνει το 25%. Τα κυριότερα εξαγώγιμα είδη είναι καπνός, μπανάνες, εσπεριδοειδή, κόπρα, κακάο, φοινικέλαιο και λαχανικά. Πρόσφατα στο πλαίσιο της διαφοροποίησης των γεωργικών προϊόντων καλλιεργούνται και εξάγονται επίσης είδη όπως αλόη βέρα, πατσουλί και εξωτικά φρούτα όπως μάνγκο, γκουάβα και παπάγια.

Ειδικά ως προς την καλλιέργεια μπανάνας, η χώρα αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα τόσο λόγω των κακών καιρικών συνθηκών που στοιχίζουν την παραγωγή, όσο και εξαιτίας της μείωσης της τιμής του προϊόντος.

Οι εισαγωγικοί εταίροι είναι η Κίνα και οι ΗΠΑ, ενώ η χώρα εξάγει τα αγαθά της στην πάλαι ποτέ αποικιοκρατική δύναμη, Μεγάλη Βρετανία και σε άλλα κράτη στην Καραϊβική.

Ως προς την εμπορική ναυτιλία, η σημαία της χώρας χρησιμοποιείται από πολλά κράτη, ανάμεσά τους και την Ελλάδα. Το 2005, από τα 21 ξένα πλοία που έφεραν τη Σημαία της Δομινίκας, τα 3 ήταν ιδιοκτησίας Ελλήνων εφοπλιστών.

Υπάρχουν επίσης βιομηχανικές μονάδες (κοπής ξύλου, επεξεργασίας σαπουνιού, επίπλων, τσιμέντων και υποδημάτων). Αμερικανοί και Καναδοί φοιτητές ζουν στο Πόρτσμουθ, όπου υπάρχει Ιατρική Σχολή.

Οι πολλοί καταρράκτες που σχηματίζονται από τα άφθονα υδάτινα ρεύματα χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, με κατάλληλη εκμετάλλευση. Η εκμετάλλευση του εδάφους είναι περιορισμένη σε ηφαιστειακές περιοχές.

Ο τουρισμός παρουσιάζει ραγδαία ανάπτυξη από άποψη προσέλευσης κόσμου χάρη στις φυσικές ομορφιές της χώρας, για τις οποίες η Δομινίκα ονομάζεται «Μαργαριτάρι των Αντιλλών». Ωστόσο, οι τουριστικές υποδομές είναι ελάχιστες. Στο νησί δεν υπάρχουν πολλά ξενοδοχεία. Έτσι, η κυβέρνηση έχει στραφεί τα τελευταία χρόνια στον οικοτουρισμό, προσπαθώντας να προσελκύσει επισκέπτες από τις ΗΠΑ, προς τα φυσικά αξιοθέατα. Το 2004 οι φυσικές ομορφιές του νησιού έκαναν τους συντελεστές της σειράς ταινιών «Οι Πειρατές της Καραϊβικής» να επιλέξουν τη Δομινίκα ως τον κύριο τόπο για τα γυρίσματα του έργου.

Στη Δομινίκα εδρεύουν υπεράκτιες εταιρείες. Η κυβέρνηση δέχεται συστάσεις από τον ΟΟΣΑ και άλλους διεθνείς οργανισμούς για να ενταθούν οι έλεγχοι αναφορικά με την παράνομη διακίνηση ναρκωτικών και το ξέπλυμα βρόμικου χρήματος.

Νομισματική μονάδα της χώρας είναι το Δολάριο Ανατολικής Καραϊβικής.

Επικοινωνίες και μεταφορές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δεν κυκλοφορεί σήμερα καμία καθημερινή εφημερίδα. Υπάρχει ένας τηλεοπτικός σταθμός και λίγοι ραδιοφωνικοί σταθμοί, όπως: Q95 FM, Kairi FM κλπ.

Υπάρχουν δύο μικρά αεροδρόμια: το Μέλβιλ Χωλ και το Κέινφιλντ, τα οποία είναι διεθνή αλλά δεν πραγματοποιούν απ'ευθείας πτήσεις εκτός Καραϊβικής. Έτσι, ο εισερχόμενος τουρισμός υποχρεώνεται να μετασταθμεύσει σε όμορα νησιά. Οι American Airlines, η LIAT και η Caribbean Star είναι οι τρεις σημαντικότερες αερογραμμές. Δε γίνονται νυχτερινές πτήσεις.

Το σημαντικότερο λιμάνι είναι αυτό της πρωτεύουσας, Ροζό, όπως και εκείνο του Πόρτσμουθ. To 2005 ο εμπορικός στόλος στη χώρα ήταν 40 πλοία.

Το συνολικό μήκος του οδικού δικτύου της χώρας είναι 780 χλμ., εκ των οποίων σχεδόν τα 400 χλμ. είναι ασφαλτοστρωμένα, σύμφωνα με στοιχεία του 2000. Δεν υπάρχουν σημαντικές οδικές αρτηρίες στο νησί και καθόλου σιδηροδρομικό δίκτυο. Οι δημόσιες μεταφορές εξυπηρετούνται με μικρά λεωφορεία. Η οδήγηση γίνεται στα αριστερά.

Η χώρα έχει το δικό της Πανεπιστήμιο, πρώην Clifton Dupigny Community College. Πολλοί κάτοικοι πηγαίνουν με υποτροφία να σπουδάσουν Ιατρική στην Κούβα, ενώ άλλοι πηγαίνουν στο Πανεπιστήμιο των Δυτικών Ινδιών ή σε ανώτερες σχολές στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ. Εκτός από την Ιατρική Σχολή στο Πόρτσμουθ, το 2006 άρχισε να λειτουργεί μία ακόμα Ιατρική Σχολή.

Υπάρχει αστυνομική δύναμη στη χώρα, που αποτελείται από 300 άνδρες, σύμφωνα με στοιχεία του 2003.

Πολιτισμός, Τουρισμός και Αξιοθέατα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η χώρα είναι πατρίδα πολλών ανθρώπων. Από ιστορική άποψη, αρκετές φυλές αυτοχθόνων κατέλαβαν το νησί, ενώ μόνο μία φυλή Καραΐβων είχε απομείνει λίγο πριν αποικίσουν τη Δομινίκα οι Ευρωπαίοι. Ελάχιστα μνημεία σώζονται από τον πολιτισμό των αυτοχθόνων. Οι Καραΐβοι ασχολούνται με τις λαϊκές τέχνες και με τη ναυπηγική. Στη Σαλίμπια βρίσκεται ο σημαντικότερος ρωμαιοκαθολικός ναός των αυτοχθόνων, η λεγόμενη Παναγία των Καραΐβων.

Η κυριότερη γιορτή που πραγματοποιείται κάθε χρόνο είναι το τοπικό Καρναβάλι, που γίνεται παραδοσιακά την τελευταία Δευτέρα και Τρίτη πριν από την πρώτη Τετάρτη της Σαρακοστής των Καθολικών (Ash Wednesday). Επίσης, τιμάται από τους αυτόχθονες η Ημέρα των Κρεολών, η οποία τελείται παραδοσιακά την τελευταία Παρασκευή του Οκτωβρίου. Στη διάρκεια της εν λόγω εορτής, οι γυναίκες φορούν πουπουλένια φορέματα και μιλούν μόνο κρεολικές διαλέκτους.

Από τουριστικής άποψης, ενδιαφέρον παρουσιάζει το Εθνικό Πάρκο Καμπρί και κυρίως το Εθνικό Πάρκο του Μορν Τρουά Πιτόν, στο νότιο τμήμα του νησιού. Το εν λόγω Πάρκο έχει ανακηρυχθεί στη χώρα Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO, το 1995. Ο δρυμός περιλαμβάνει τον θερμοπίδακα «Μπόιλινγκ Λέικ» (boiling lake), που σημαίνει «Λίμνη που Βράζει». Επίσης, αποτελεί τόπο για τους λάτρεις της υποβρύχιας κατάδυσης.

Στη χώρα ζουν πολλά ενδημικά είδη, όπως ο βόας συσφιγκτήρ και οι απειλούμενοι με εξαφάνιση παπαγάλοι Σισερού (αυτοκρατορικός) και ο Τζάκοτ (κοκκινολαίμης).

Στην πρωτεύουσα, ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει την παλαιά αγορά της πόλης (στην πλατεία Ντομπινέ), τον Αγγλικανικό καθεδρικό ναό του 18ου αιώνα, το φρούριο Γιανγκ (1775), τους φημισμένους Βοτανικούς Κήπους και τους καταρράκτες Τραφάλγκαρ. Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει το μουσείο της πρωτεύουσας, που έχει να παρουσιάσει αξιόλογα εκθέματα σχετικά με τον πολιτισμό και την ιστορία του νησιού.

Στο Πόρτσμουθ βρίσκεται το οχυρό Σίρλεϊ του 1765, με την παλαιά πυριτιδαποθήκη του να έχει μετατραπεί σε μουσείο.

Στη Δομινίκα γεννήθηκε και μεγάλωσε η Βρετανίδα λογοτέχνης Τζιν Ράις, η οποία αποτύπωσε τη ζωή και τις ομορφιές του νησιού στο έργο της «Η Άγρια Θάλασσα των Σαργάσσων».

  • Συλλογικό έργο, Παγκόσμιος Γεωγραφικός Άτλας, τόμος 6, εκδ. ΔΟΜΗ, 2006.
  1. 1,0 1,1 «World Population Prospects 2024». United Nations. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2024. 
  2. «Απογραφή 2011» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 8 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2015. 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 «Δομινίκα». ΔΝΤ. Απρίλιος 2017. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2017. 
  4. Human Development Report 2021-22: Uncertain Times, Unsettled Lives: Shaping our Future in a Transforming World (PDF). hdr.undp.org. United Nations Development Programme. 8 Σεπτεμβρίου 2022. σελίδες 272–276. ISBN 978-9-211-26451-7. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 8 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2022. 
  5. 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 «Encyclopedia Britannica - Dominica». Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2019. 
  6. «Discover Dominica: an introduction to our Caribbean island». Dominica.dm. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Σεπτεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 2010-06-27. 
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 "Background note: Dominica". U.S. Department of State (July 2008). Αυτό το λήμμα περιλαμβάνει κείμενο από αυτή την πηγή, που είναι κοινό κτήμα.
  8. P.C. Emmer & BW Highman, (1999) General History of the Caribbean: Methodology and Historiography of the Caribbean, volume 6, p. 637
  9. «Important Dates in Dominica's History». Lennox Honychurch. 5 Ιουλίου 1990. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2013. 
  10. «Janus: Dominica Estate documents». janus.lib.cam.ac.uk. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Αυγούστου 2020. Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2020. 
  11. «Slavery Abolition Act 1833; Section LXIV». 28 Αυγούστου 1833. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2008. 
  12. «The Dominica Termination of Association Order 1978». www.legislation.gov.uk. 
  13. CIA World Factbook
  14. Βιβλίο Έτους των Μαρτύρων του Ιεχωβά 2014, Watch Tower Bible And Tract Society of Pennsylvania, σελ. 184
  15. "Facts and Statistics", mormonnewsroom.org
  16. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2012. 
  17. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Φεβρουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2012. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]