Μετάβαση στο περιεχόμενο

Στέφανος ο Βυζάντιος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Στέφανος Βυζάντιος)
Στέφανος ο Βυζάντιος
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση6ος αιώνας
Κωνσταντινούπολη
Θάνατος6ος αιώνας
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςαρχαία ελληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταλεξικογράφος
γλωσσολόγος
γεωγράφος
μυθογράφος
Αξιοσημείωτο έργοΒυζαντιακά
Εθνικά
Περίοδος ακμής6ος αιώνας
δεδομένα

Ο Στέφανος ο Βυζάντιος (επίσης γνωστός και ως Στέφανος Βυζάντιος) ήταν Έλληνας συγγραφέας που έζησε στα τέλη του 5ου αιώνα[1] και συνέγραψε το σημαντικό γεωγραφικό λεξικό με τον τίτλο Εθνικά.[2] Από αυτό το συγγραφικό έργο σώζονται μόνο πενιχρά αποσπάσματα, αλλά διαθέτουμε μια επιτομή του έργου συνταχθείσα από κάποιον Ερμόλαο. Το γεωγραφικό λεξικό που συνέταξε ο Στέφανος ο Βυζάντιος θεωρείται ότι είναι πιθανώς το πρώτο που γράφτηκε.[2][3]

Βιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τίποτα δεν είναι γνωστό για τη ζωή του, εκτός από του ότι ήταν γραμματικός από την Κωνσταντινούπολη και έζησε μετά τη διοικητική διαίρεση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας σε Δυτική και Ανατολική και πριν την εποχή του Αυτοκράτορα Ιουστινιανού του Α´. Νεώτεροι συγγραφείς δεν παρέχουν καμία πληροφορία για τον ίδιο, αλλά παραθέτουν ότι το μοναδικό διασωθέν έργο του Εθνικά συρρικνώθηκε από κάποιον Ερμόλαο που βασιζόμενος στο έργο του Βυζάντιου, έγραψε το Εκ των Εθνικών Στεφάνου κατ΄ επιτομήν και ότι έζησε «στα χρόνια του Ιουστινιανού».[2]

Σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή, ο Στέφανος ο Βυζάντιος ήταν καθηγητής της αυτοκρατορικής σχολής της πόλης κατά την εποχή του Αυτοκράτορα Αναστασίου.[4] Πιθανώς να είχε μαθητεύσει και είχε διδάξει και στην Αλεξάνδρεια.[5] Η Επιτομή του Ερμόλαου επικαιροποιείται από τη χορηγία του Ιουστινιανού, αλλά παραμένει αμφισβητήσιμο αν αναφέρεται στον πρώτο ή στον δεύτερο αυτοκράτορα της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας με το ίδιο όνομα.[2]

Μια εκδοχή της βιογραφίας παρουσιάζεται μεταγενέστερα και μένει να επιβεβαιωθεί μελλοντικά από τους ιστορικούς. Σύμφωνα με χειρόγραφο που υπάρχει σε τόμο της συλλογής του διδάκτορα Τσαρλς Μπέρνεϊ, που αποκτήθηκε αρχικά από το Βρετανικό Μουσείο και που ανήκει σήμερα στη Βρετανική Βιβλιοθήκη, ο Στέφανος ο Βυζάντιος ήταν συγγραφέας ή αρχειοφύλακας του Μαυριανού του Στρατηγού. Η φήμη του ήταν διαδεδομένη λόγω του θαυμαστού θανάτου του, στον οποίο ήταν παρών ο μελετητής του βίου του και επίσκοπος Θεοδόσιος της Βαβυλώνας. Αν η βιογραφία αποδειχθεί και συνδυαστεί με την παρουσία ενός ευγενούς, του Μαυριανού, τότε ο Στέφανος έζησε την εποχή του Αυτοκράτορα Ζήνωνα, ενώ αν συνδυαστεί το όνομα του Μαυριανού που περιγράφεται ως ένας επίδοξος διεκδικητής του αυτοκρατορικού θρόνου (comes domesticorum), γόνου της βυζαντινής αριστοκρατίας, τότε έζησε την εποχή του Αυτοκράτορα της Δυτικής Αυτοκρατορίας Ονωρίου. Σύμφωνα με τον θάνατό του, καταγράφεται ως Αββάς μεταξύ των Αγίων της Ιεράς Μονής του Σινά, μοναστήρι στο οποίο διαβίωνε πριν θανατωθεί.[2][6]

Τα Εθνικά είναι το σημαντικότερο έργο του Στέφανου του Βυζάντιου που αναφέρεται από μεταγενέστερους μελετητές, ενώ άλλα έργα του Στέφανου του Βυζάντιου που του αποδίδονται, δεν διασώζονται. Και πάλι οι πληροφορίες για άλλα έργα του είναι πενιχρές. Έργα του αναφέρονται τα "Βυζαντιακά" και το "Περί Κύπρου". Υπάρχει αναφορά του ιδίου στο πρόσωπό του στο λήμμα Γότθοι. Στον ίδιο συγγραφέα, αποδίδεται και αστρονομικό σύγγραμμα που δεν διασώθηκε.[5]

Τα Εθνικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρόκειται για το σημαντικότερο διασωθέν έργο του Στέφανου του Βυζάντιου γραμμένο στα ελληνικά. Η επιτομή που συνέγραψε ο Ερμόλαος, δηλαδή σύνοψη των Εθνικών, παραλείπει μεγάλο όγκο πληροφοριών από το αρχικό έργο του Στέφανου του Βυζάντιου. Από τα σωζόμενα αποσπάσματα, διαπιστώνουμε ότι κάθε λήμμα περιελάμβανε τουλάχιστον μια αυθεντική αναφορά από κάποιον αρχαίο συγγραφέα. Για κάθε λήμμα του λεξικού υπήρχε αναλυτική περιγραφή του τόπου με τα τοπογραφικά, γλωσσολογικά, ιστορικά, μυθολογικά και άλλα χαρακτηριστικά που μεταφέρθηκαν στον Στέφανο τον Βυζάντιο από έργα αρχαίων συγγραφέων, όπως του Αρτεμίδωρου του Εφέσιου, του Πολύβιου, του Αίλιου Ηρωδιανού, του Ηρόδοτου, του Θουκυδίδη, του Ξενοφώντα, του Στράβωνα και άλλων.[7][8]

Ο Στέφανος ο Βυζάντιος θεωρείται πως είχε συμβουλευτεί το έργο του γραμματικού Απολλώνιου για την ορθή απόδοση των ονομάτων και των παραγώγων τους. Το μοναδικό, πιθανώς αυθεντικό, διασωθέν απόσπασμα του Στέφανου του Βυζάντιου, βρίσκεται σε χειρόγραφο της Συλλογής Coislin (γαλλικά: Les Fonds Coislin) που φυλάσσεται στη βιβλιοθήκη του καγκελάριου Πιέρ Σεγκιέ (Pierre Séguier) και συγκεκριμένα από το λήμμα Δύμη μέχρι το τελευταίο γράμμα του ονομαστικού καταλόγου με το γράμμα Δέλτα, το λήμμα Δωδώνα.[2]

Τα κυριότερα διασωθέντα αποσπάσματα της Επιτομής του Ερμόλαου επανεκδόθηκαν και διατηρήθηκαν σε σημαντικό βαθμό στις μέρες μας από τον Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Ζ΄ τον Πορφυρογέννητο. Στα έργα του Πρὸς τὸν ἴδιον υἱὸν Ρωμανόν[9] και Περί των θεμάτων ανηκόντων τη βασιλεία των Ρωμαίων,[10] ο Πορφυρογέννητος αναφέρει το όνομα του Στέφανου και δίνει πληροφορίες για τη δομή και τις βασικές πληροφορίες που περιέχονται σε αυτό, καθώς και αποσπάσματα από την επιτομή του Ερμόλαου.[2] Ο Ερμόλαος πρέπει να ήταν το τελευταίο πρόσωπο που είχε πρόσβαση στο σύνολο των 60 τόμων του έργου.[2][5] Άλλα αποσπάσματα εντοπίζουμε σε έργα του κωμικού ποιητή Άλεξις στο έργο του Επτά Μεγάλοι Νήσοι.[11]

Σκοπός και σημαντικότητα του έργου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία κατά την περίοδο που έζησε ο Στέφανος ο Βυζάντιος, χωρισμένη στη Δυτική Ρωμαϊκή και Ανατολική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία.

Σύμφωνα με τις εισαγωγικές του πληροφορίες, σκοπός του έργου δεν ήταν η θεωρούμενη ως προφανής, ίσως σήμερα, εκδοχή δημιουργίας ενός γεωγραφικού λεξικού, αλλά ενός οδηγού γραμματικής, με απόδοση των γεωγραφικών και εθνικών όρων.[2] Η χρήση του τίτλου «Εθνικά» για το έργο του, αποτελεί ένδειξη της επιδίωξής του για την απόδοση των εθνικών προσδιορισμών που ήθελε να δώσει.[3] Η δημιουργία ενός συντετμημένου έργου από τον Ερμόλαο, με σκοπό τη συρρίκνωση του μεγάλου όγκου των 60 τόμων, με την παράλειψη αναφορά πολλών σημαντικών πληροφοριών, δείχνει τον βαθμό της απώλειας των πληροφοριών που δεν διασώθηκαν. Δεν παύει όμως να αποτελεί σημαντική πηγή πληροφοριών για τον γνωστό αρχαίο κόσμο, με αναφορές σε μεγάλο αριθμό αρχαίων συγγραφέων, ιστορικών και γεωγράφων, τη στιγμή που σήμερα οι όποιες άλλες πληροφορίες προέρχονται αποκλειστικά από νομίσματα και άλλα αρχαιολογικά ευρήματα.[2] Πράγματι, τα Εθνικά αποτελούν σημαντική πηγή για τον σύγχρονο φιλόλογο, καθώς παραθέτουν πολλά αποσπάσματα από συγγραφείς των οποίων το έργο δεν διασώθηκε και παρέχουν σημαντική βοήθεια στην ανασύνθεση αυτών.

Η ακρίβεια των πληροφοριών του έργου θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική. Η χρήση αναφορών σε αρχαίους συγγραφείς βεβαιώνει την εγκυρότητα των στοιχείων που παρουσιάζει και σε μεγάλο βαθμό με την επαλήθευση της θέσης των οικισμών στη σημερινή εποχή.[12] Η καταγραφή των αρχαίων πόλεων από το Στέφανο τον Βυζάντιο αποτελεί μια παρακαταθήκη 2940 οικισμών με τον χαρακτηρισμό «πόλις». Στην τελευταία συμπληρωμένη έκδοση του Αυγούστου Μάινεκε που εκδόθηκε το 1849, στην οποία και τα τελευταία διασωθέντα αποφθέγματα που αποδίδονται στο Στέφανο τον Βυζάντιο, υπάρχουν 3659 κύρια λήμματα που καλύπτουν 713 σελίδες, και στα οποία η εμφάνιση της λέξης «πόλις» στο ενικό ή στον πληθυντικό αριθμό υπολογίζεται σε 2770 φορές. Οι πόλεις που διασώζεται μέσα από τις εκδόσεις μεταγενέστερων εκδόσεων, που αποτελούν ουσιαστικά μέρος των πληροφοριών του έργου του, καλύπτουν την περιοχή του γνωστού κόσμου της εποχής του, από τη Βρετανία, όπου αναφέρεται «Λιμδόνιον» που αποτελεί το σημερινό Λονδίνο, μέχρι τη Μέση Ανατολή,[13] όπως θα ορίζαμε σήμερα τα γεωγραφικά αυτά όρια, αφού η χρήση της ονομασίας της Μέσης Ανατολής για την κεντροδυτική Ασία είναι πολύ μεταγενέστερη.[14]

Ο Στέφανος ο Βυζάντιος στα έργα του χρησιμοποιεί γεωγραφικά ή και τοπογραφικά χαρακτηριστικά για να παρουσιάσει τις πόλεις, χωρίς να αναφέρει την καταγωγή των κατοίκων αυτών και τα διάφορα πολιτιστικά χαρακτηριστικά που θα απέδιδαν νεότεροι συγγραφείς, αναφέροντας για παράδειγμα πόλεις με ελληνικό πληθυσμό ή άλλο εθνικό υπόβαθρο.[13]

Η αυθεντικότητα των μεταγενέστερων κειμένων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από τα αποσπάσματα που διασώζονται από το έργο του Πορφυρογέννητου, είναι δύσκολο να καθορίσουμε ποια κείμενα είναι πρωτότυπα και ποια έχουν αλλαχθεί από μεταγενέστερους συγγραφείς. Σε κάποια από αυτά παρουσιάζουν αρκετές πληροφορίες, ενώ σε άλλα πολύ λίγες αναφορές, όπως ο επιθετικός (εθνικός) προσδιορισμός του κατοίκου μιας αρχαίας πόλης. Η αναζήτηση του αυθεντικού κειμένου στα μεταγενέστερα κείμενα, δυσκολεύει ακόμα περισσότερο, από την αφαιρετική συγγραφή του επιτομικού έργου του Ερμόλαου. Παρακάτω αναφέρονται ελλείψεις και παρατηρήσεις σχετικά με την αυθεντικότητα των διασωθέντων αποσπασμάτων.[2]

Λήμματα Σημειώσεις επί των ελλείψεων και της ακρίβειας με το έργο του Στέφανου του Βυζάντιου
Δύμη έως Δωδώνη Αποτελεί ίσως το πιο αυθεντικό απόσπασμα από το πρωτότυπο έργο των Εθνικών. Εκδόθηκε και διασώθηκε μεταγενέστερα από τον Σάμουελ Τεννελίους (Samuel Tennelius) στο έργο του «Bibliotheca», που ανακάλυψε στη συλλογή του καγκελάριου Πιέρ Σεγκιέ (Frédéric Pierre Seguier). Παραδείγματα άρθρων είναι η Δύμη και η Δωδώνη, όπου παραπέμπεται ο Στράβωνας.
Κε.. έως Κο.. Αναλυτικά απουσιάζουν τα τελευταία λήμματα που ξεκινούν από κε, καθώς αυτά που αρχίζουν από κη, κι, κλ, κν και τα πρώτα κο. Παράδειγμα δυο λημμάτων με Κ μεταξύ του κενού που μεσολαβεί, είναι η παλαιά ονομασία της Αρχαίας Αθήνας στην Ακρόπολη Κεκροπία που ονομάστηκε χάρη στον μυθικό ιδρυτή της Κέκροπα και είναι η τοποθεσία Κόριον και τη λίμνη Κορησία με τον ομώνυμο ναό της θεάς Αθηνάς Κορησίας, παλαιότερη ονομασία της λίμνης Κουρνά, της μοναδικής φυσικής λίμνης γλυκού νερού της Κρήτης.
Πάτρα έως Σ* Περιέχονται ελάχιστες πληροφορίες, όπως το όνομα του λήμματος και ο επιθετικός (εθνικός) προσδιορισμός του κατοίκου μιας πόλης ή περιοχής. Στο λήμμα Σφήκεια, που είναι παλαιότερη ονομασία της Κύπρου, ο Πορφυρογέννητος παραπέμπει στον Στέφανο τον Βυζάντιο.
*(Χωρίς τα λήμματα που αρχίζουν με Σίγμα).
Χ έως Ω Η γλώσσα και ο τρόπος γραφής υποδηλώνει ότι το κείμενο είναι διαφορετικό με το πρωτότυπο. Στα πρώτα εννέα άρθρα του Χι η μορφή ελληνικής γλώσσας που χρησιμοποιείται είναι μεταγενέστερη, πιο αναλυτική και πιο μακροσκελής. Άλλο παράδειγμα εντοπίζουμε σε Βιβλικές αναφορές του άρθρου Ωγύγος, στην εποχή του οποίου, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, έγινε ένας από τους τρεις κατακλυσμούς της αρχαιότητας.
Λήμματα Σημειώσεις επί της πιθανής μεταγενέστερης συμπλήρωσης και αλλοίωσης σε σχέση με το έργο του Στέφανου του Βυζάντιου
Ανακτόρεια Ο συγγραφέας παραπέμπει στον Ευγένιο, έναν γραμματικό που σύμφωνα με τη Σούδα έζησε την εποχή του αυτοκράτορα Αναστασίου Β΄, ο οποίος είναι ο τέταρτος κατά σειρά μετά τον Ιουστινιανό Α΄.
Γότθοι Η σειρά των λέξεων στο λήμμα «Γότθοι», υποδηλώνει ότι το λήμμα αντιγράφηκε από άλλο μεταγενέστερο έργο. Στο ίδιο λήμμα γίνεται αναφορά σε άλλο έργο του Στέφανου του Βυζάντιου.
Βηθλέμα Παραπέμπει στη Βηθλεέμ, μεταγενέστερη ονομασία της πόλης που σύμφωνα με την Καινή Διαθήκη γεννήθηκε ο Ιησούς Χριστός, στοιχείο που δείχνει ότι ο συγγραφέας ήταν Χριστιανός αναφερόμενος θερμώς στο πρόσωπό Του, ενώ αντίθετα τα υπόλοιπα άρθρα παραπέμπουν σε ιστορικούς και γεωγράφους της αρχαιότητας χωρίς χριστολογικές αναφορές.

Εκδόσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η τελευταία συμπληρωμένη έκδοση ήταν σε έργο του Αυγούστου Μάινεκε που εκδόθηκε το 1849.[11] Σε αυτήν, τηρείται η κατά συνθήκη αναφορά σε παραπομπές ανά σελίδα από την πρώτη «σύγχρονη» έκδοση του Άλδου Μανούτιου όπως δημοσιεύτηκε από το προσωπικό του τυπογραφείο στη Βενετία, την Αλδίνα (Aldina) το 1502.[15] Μεταγενέστεροι συγγραφείς επιλέγουν να εκδώσουν το γνωστότερο έργο του Στέφανου του Βυζάντιου με τον τίτλο Περί Πόλεων, σε αντίθεση με την Επιτομή Εθνικών του Ερμολάου ή με τον τίτλο Εθνικά, όπως το πρωτότυπο έργο. Σε κάθε περίπτωση, αντί της αναφοράς στο εξώφυλλο των ονομάτων του Ερμολάου ή του Κωνσταντίνου Πορφυρογένητου, επιλέγουν το όνομα του Στέφανου του Βυζάντιου.[2][3]

Εκδόσεις στα ελληνικά[3]

Έκδοση στα λατινικά[3]

Εκδόσεις στα ελληνικά και στα λατινικά[3]

Υποσημειώσεις και παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ (Αγγλικά) Christoph Saxe : Onomasticon litterarium (1759)
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 (Αγγλικά) Charles Knight, Biography: or, Third division of "The English encyclopedia", τόμος Ε', εκδ. Bradbury, Evans & Co., 1867, σελ. 685
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 (Αγγλικά) William Tooke, William Beloe, Robert Nares, A new and general biographical dictionary, εκδ. Printed for G. G. and J. Robinson, 1798
  4. ↑ (Αγγλικά) Hugh James Rose, Henry John Rose, Thomas Wright, A new general biographical dictionary, τόμος 12, εκδ. B. Fellowes, 1853, σελ. 111
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Γιώργος Λαθύρης, Ο Στέφανος Βυζάντιος και το Έργο του Αρχειοθετήθηκε 2012-01-15 στο Wayback Machine., Ιστοσ. Εκδόσεων και πολιτιστικής εταιρίας Ηλιοδρόμιο.
  6. ↑ Ιστοσ. Ιεράς Μονής Όρους Σινά-Σιναϊτικό Αρχείο Μνημείων, Αγιολόγιο: Στέφανος (Β΄) ο Βυζάντιος Αρχειοθετήθηκε 2013-05-20 στο Wayback Machine.
  7. ↑ Στο έργο του J. S. Richardson, Hispaniae: Spain and the Development of Roman Imperialism, 218-82 BC αναφέρει σε απόσπασμα: "Σε τέσσερα σημεία, ο λεξικογράφος Στέφανος ο Βυζάντιος παραθέτει πόλεις και ... Αρτεμίδωρος ως πηγή, και σε τρία από τα τέσσερα παραδείγματα αναφέρει τον Πολύβιο".
  8. ↑ (Αγγλικά) David Whitehead, From Political Architecture to Stephanus Byzantius: Sources for the Ancient Greek Polis, εκδ. Franz Steiner Verlag Wiesbaden GmbH, Δεκέμβριος 1994, σελ. 106, ISBN 3-515-06572-5
  9. ↑ Αποσπάσματα του Στέφανου του Βυζάντιου βρίσκουμε στο 23ο Κεφάλαιο "Περί Ιβηρίας και Ισπανίας" με πληροφορίες σχετικά με την Ιβηρική Χερσόνησο.
  10. ↑ Αποσπάσματα βρίσκουμε στο ii. 10 με αναφορές σχετικά με τη Σικελία.
  11. ↑ 11,0 11,1 (Αγγλικά) Edward Herbert Bunbury, A history of ancient geography among the Greeks and Romans, εκδ. John Murray, Albemarle Street, 1879, σελ. 669, υποσ. 2.
  12. ↑ (Αγγλικά) David Whitehead, From Political Architecture to Stephanus Byzantius: Sources for the Ancient Greek Polis, εκδ. Franz Steiner Verlag, 1994, σελ. 101, ISBN 3-515-06572-5
  13. ↑ 13,0 13,1 (Αγγλικά) David Whitehead, From Political Architecture to Stephanus Byzantius: Sources for the Ancient Greek Polis, εκδ. Franz Steiner Verlag, 1994, σελ. 102, ISBN 3-515-06572-5
  14. ↑ (Αγγλικά) Ewan Anderson, The Middle East, εκδ. Routledge, 2000, σελ. 12, ISBN 0415076684
  15. ↑ (Αγγλικά) Classical museum: a journal of philology and of ancient history and literature, Volume 7, εκδ. Parker, 1850, σσ. 497-501
  16. ↑ Διαθέσιμο στο Google Βιβλία [1]
  17. ↑ (Ιταλικά) Διαθέσιμη κριτική από Camillo Neri στο Bryn Mawr Classical Review, Ιούλιος 2008

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αυτό το λήμμα βασίζεται ή περιλαμβάνει κείμενο από λήμμα της Encyclopædia Britannica του 1911 που αποτελεί κοινό κτήμα.

Προτεινόμενη βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • William Smith, Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, τόμος 3, στο άρθρο Stephanus" (2) of Byzantium.
  • Aubrey Diller, 1938, "The tradition of Stephanus Byzantius", Transactions of the American Philological Association 69: 333-48.
  • E.H. Bunbury, 1883, History of Ancient Geography (London), vol. i. 102, 135, 169; ii. 669-71.
  • Holstenius, L., 1684 (posth.), Lucae Holstenii Notae et castigationes postumae in Stephani Byzantii Ethnika, quae vulgo Peri poleōn inscribuntur (Leiden)
  • Niese, B., 1873, De Stephani Byzantii auctoribus (Kiel)
  • Geffcken, J., 1886, De Stephano Byzantio (Göttingen)
  • Whitehead, D. (ed.), 1994, From political architecture to Stephanus Byzantius : sources for the ancient Greek polis (Stuttgart).

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Στέφανος_ο_Βυζάντιος&oldid=10209354"