Καλαμαριά
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Συντεταγμένες: 40°34′59.999″N 22°57′0.000″E / 40.58333306°N 22.95000000°E
| Καλαμαριά | |
|---|---|
 | |
  Καλαμαριά | |
 | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Καλαμαριάς |
| Υψόμετρο | 0 μέτρο |
| Πληθυσμός | 91.518 (2011)[1] |
| Ταχ. κωδ. | 551 xx |
| Τηλ. κωδ. | 2314 |
| Ζώνη ώρας | UTC+02:00 (επίσημη ώρα) UTC+03:00 (θερινή ώρα) |
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η Καλαμαριά είναι πυκνοκατοικημένη περιοχή και ομώνυμος Δήμος στο νοτιοανατολικό τμήμα του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης με πληθυσμό 91.518 κατοίκους και έκταση 7.200 στρέμματα. Είναι ένας από τους πιο πυκνοκατοικημένους δήμους της Ελλάδας.[2]
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ευρήματα της προϊστορικής εποχής ανακαλύφθηκαν στο ακρωτήριο Μικρό Έμβολο. Η ονομασία Καλαμαριά πρωτοεμφανίστηκε το 1083 και αναφερόταν σε όλη την περιοχή νοτιοανατολικά της Θεσσαλονίκης και όχι μόνο στην περιοχή του σημερινού δήμου. Προέρχεται από τη φράση Σκάλας μεριά, όπου Σκάλα εννοείται η αποβάθρα τού στόλου που αποτελούσε έδρα του βυζαντινού Θέματος της Καλαμαριάς (μεσν. Κατεπανίκιον Καλαμαρίας)[3].
Ο όρος δεν σχετιζόταν με τη σημερινή περιοχή καθώς η πραγματική γεωγραφική περιοχή της Καλαμαριάς εκτείνονταν από τα σημερινά Νέα Μουδανιά έως τη Θέρμη, ενώ κατά την Τουρκοκρατία αποτελούσε "ναχιγιέ", ο οποίος περιελάμβανε χωριά όπως τα Βασιλικά, την Επανομή, τον Τρίλοφο αλλά και τα τότε μουσουλμανικά χωριά που φέρουν σήμερα τις ονομασίες Σήμαντρα, Πλαγιάρι (τότε Ουζούν Αλή), Μεσημέρι, Ραιδεστός μετά την εκεί εγκατάσταση Ελλήνων προσφύγων. Κατά την περίοδο του Βυζαντίου και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας η περιοχή ήταν σχεδόν ακατοίκητη.[εκκρεμεί παραπομπή]
Το 1920 έγιναν οι πρώτες εγκαταστάσεις πληθυσμών προσφύγων από τη Γεωργία. Ωστόσο ο μαζικός εποικισμός έγινε μετά την Μικρασιατική Καταστροφή του 1922. Στις περιοχές της Καλαμαριάς που βρέχονταν από τη θάλασσα εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες από τα παράλια κυρίως της Μικράς Ασίας, διότι αφενός θύμιζαν τους τόπους των πατρίδων τους και αφετέρου έδιναν τη δυνατότητα της αλιείας ως επαγγέλματος που ασκούσαν στη Μικρά Ασία πριν ξεριζωθούν. Έτσι οι πρόσφυγες δημιούργησαν συνοικισμούς που τους έδωσαν ονόματα από τις πατρίδες τους: Νέα Κρήνη (από την Κρήνη (ή Τσεσμέ) της Ερυθραίας Μικράς Ασίας), Νέα Τούζλα-Καραμπουρνάκι (από την Τούζλα της Μικράς Ασίας), Κατιρλί (από το Κατιρλί Βιθυνίας της Μικράς Ασίας) κ.ά.[4] Στην Καλαμαριά εδρεύει το αθλητικό σωματείο Απόλλων Καλαμαριάς που ιδρύθηκε το 1926 από πρόσφυγες (άλλωστε στη Σμύρνη υπήρχε αθλητικός σύλλογος Απόλλων)[εκκρεμεί παραπομπή], όπως και ο Σύλλογος "Ναύαρχος Βότσης"[5], λειτουργεί από την ίδρυση του το 1933, στον εβραϊκό συνοικισμό του Κάμπελ. [6]
Στην Καλαμαριά έζησε τα τελευταία του χρόνια έως τον θάνατό του, το 1925, ο Θρακιώτης πρόσφυγας Μητροπολίτης Ηρακλείας Γρηγόριος Καλλίδης μαζί με τους εκ Θράκης πρόσφυγες συμπατριώτες του, και για τον λόγο αυτό η κεντρική οδός της περιοχής φέρει το όνομά του.[7][8] Άλλη κεντρική οδός φέρει το όνομα του Θρακιώτη δημοσιογράφου Βλάση Γαβριηλίδη, ο οποίος γεννήθηκε στους Επιβάτες Ανατολικής Θράκης το 1848 και θεωρείται ο «πατέρας» της ελληνικής δημοσιογραφίας.[9]
Προβλήματα στην εκπαίδευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα τελευταία χρόνια η Καλαμαριά αντιμετωπίζει προβλήματα με την εκπαιδευτική υποδομή της. Παρατηρείται μέτρια κάλυψη των εκπαιδευτικών αναγκών σε κτίρια και αύλειους χώρους, λόγω της οικιστικής πίεσης και της ραγδαίας πληθυσμιακής αύξησης που εντείνουν το πρόβλημα της σχολικής στέγης. Επίσης παρατηρούνται προβλήματα στις υπάρχουσες σχολικές υποδομές.[10][11][12][13][14]Στην Καλαμαριά υπάρχουν επτά γενικά λύκεια και ένα επαγγελματικό, εννέα γυμνάσια, 17 δημοτικά σχολεία και 24 νηπιαγωγεία[15][16].
Εγκαταλελειμμένα κτήρια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το κτίριο του παλαιού νοσοκομείου Παναγία στη Νέα Κρήνη Καλαμαριάς έκλεισε το 2013 επί υπουργίας Άδωνι Γεωργιάδη και έτσι εγκαταλείφθηκε και ερήμωσε. Οι εσωτερικοί χώροι έμειναν αφύλακτοι και έγιναν βορά σε πλιάτσικο, οι υποδομές λεηλατήθηκαν και σήμερα έχει μετατραπεί σε εστία μόλυνσης, εγκυμονώντας κινδύνους για την σωματική ασφάλεια των ανθρώπων, όσο και για τη δημόσια υγεία.[17][18][19][20][21]
Υπάρχουν όμως και κτίρια εγκαταλελειμμένα, κτίρια -φαντάσματα, κτίρια στοιχειωμένα, συνδεδεμένα με μύθους, όπως η Οικία Χατζηγώγου στην Αρετσού, [1], [2]καθώς και το σπίτι που βρίσκεται επί της οδού Μιαούλη Ανδρέα.
Το εθνικιστικό Πογκρόμ του Κάμπελ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το εθνικιστικό Πογκρόμ του Κάμπελ αναφέρεται στις βιαιοπραγίες και στον εμπρησμό της εβραϊκή φτωχογειτονιάς Κάμπελ της Καλαμαριάς, στο σημείο που είναι η σημερινή περιοχή Βότση (υπάρχει και σχετική ενημερωτική πινακίδα στην περιοχή), από ακραία ελληνικά εθνικιστικά στοιχεία με αποκορύφωμα το βράδυ της 29ης Ιουνίου του 1931[22]. Στη συνοικία Κάμπελ διέμεναν περίπου 220 οικογένειες Εβραίων, οι περισσότερες σε παράγκες, που μετακινήθηκαν εκεί μετά την μεγάλη πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης το 1917 [23][24][25][26][27]
Φιλοξενία προσφύγων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Δήμος Καλαμαριάς, σύμφωνα με την υπ. αριθμ. 128/2019 απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου υλοποιεί το πρόγραμμα «REACT» (Refugee, Assistance, Collaboration, Thessaloniki), που αφορά στην υποστήριξη της φιλοξενίας προσφύγων στο Πολεοδομικό Συγκρότημα Θεσσαλονίκης σε Συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Το πρόγραμμα υλοποιείται από το 2016 από τον Δήμο Καλαμαριάς. Σκοπός είναι η παροχή φιλοξενίας προσφύγων σε ενοικιαζόμενα διαμερίσματα είτε σε οικογένειες.[28][29]
Οικισμός Εργατικών Κατοικιών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο οικισμός του Φοίνικα ανήκει στον Δήμο Καλαμαριάς. Σχεδιάστηκε τη δεκαετία του 1960 με ορθογώνιες εργατικές κατοικίες, όπου τα επόμενα χρόνια σε αυτές βρήκαν στέγη κυρίως ευάλωτες ομάδες - Ρομά και αργότερα παλιννοστούντες από την πρώην Σοβιετική Ένωση.[30][31][32]
Συνοικίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Καλαμαριά (Κέντρο)
- Ντεπώ
- Κηφισιά
- Βότση
- Βυζάντιο
- Άγιος Στυλιανός
- Φοίνικας
- Νέα Κρήνη
- Αγ. Ιωάννης
- Αρετσού
- Αγ. Παντελεήμονας
- Κατιρλί
- Κουρί
- Νέα Τούζλα-Καραμπουρνάκι
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011». (Ελληνικά) Ελληνική απογραφή 2011. Ελληνική Στατιστική Αρχή. 1 Μαΐου 2011.
- ↑ «Ανακοίνωση αποτελεσμάτων Απογραφής Μόνιμου Πληθυσμού 2011 (28 Δεκ. 2012)» (PDF). Ελληνική Στατιστική Αρχή. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 23 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 2021.
- ↑ Γ. Θεοχαρίδης, 1977: «Καλαμαριά», Μακεδονικά 17, σελ. 273 κ.εξ.
- ↑ «Θεσσαλονίκη και Πρόσφυγες | Mikrasiatis». 9 Μαρτίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2021.
- ↑ www.navarchosvotsis.gr ΑΠΣ Ναύαρχος Βότσης
- ↑ "Ιδρύεται εν Θεσσαλονίκη και εν τω Συνοικισμώ Κάμπελ Σύλλογος υπό την επωνυμίαν "Σύλλογος Ναυάρχου Νικολάου Βότση". Σκοποί του Συλλόγου είναι: α) Ο εξωραϊσμός του Συνοικισμού δια της ιδρύσεως Σχολείου, Ιατρείου, Εκκλησίας, ως και ο καλλωπισμός τούτου δια δενδροφυτεύσεως, φωτισμού και υδρεύσεως, β) Η μεταξύ των μελών του Συλλόγου αλληλεγγύη και υποστήριξις ένεκα ενδεδειγμένης ανάγκης και αναλόγως των δυνάμεων του Συλλόγου, γ) Η ηθική και υλική ενίσχυσις των αναξιοπαθούντων, ασθενούντων και δια πάσαν εργασίαν ανικάνων καθισταμένων μελών και δ) Η προσπάθεια προς εξεύρεσιν εργασίας εις τα άεργα μέλη του Συλλόγου." Στους σκοπούς του Συλλόγου δεν περιλαμβανόταν καμία αθλητική δραστηριότητα. Το έργο που είχε να επιτελέσει ήταν αποκλειστικά κοινωνικό. Ακολούθησαν πέντε τροποποιήσεις και η δημιουργία στην αρχή χορωδιακού και θεατρικού τμήματος και στη συνέχεια καθαρά αθλητικών, και χορευτικών τμημάτων.
- ↑ «Ο Άγιος Γρηγόριος (ο Καλλίδης) ο εκ Θράκης - Ιερός Ναός Αγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Νοεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Ένας Άγιος περιγράφεται από μία συγγενή του
- ↑ Μαριάνθη Παλάζη: Ένα όνομα, δύο τόποι: Επιβάτες Ανατολικής Θράκης - Νέοι Επιβάτες, Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, Αθήνα 2009
- ↑ Πρόβλημα με τη δίχρονη προσχολική εκπαίδευση σε σχολεία Θεσσαλονίκης και Καλαμαριάς, 4 Σεπτεμβρίου 2019, life-events
- ↑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΥ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ - Προβλήματα & Περιορισμοί
- ↑ ««Ψάχνουν» επίλυση τα προβλήματα στο 2ο Δημοτικό Καλαμαριάς, 14.11.2017, thessnews». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2019.
- ↑ «Στον “αέρα” 80 μαθητές στο Δ. Καλαμαριάς – Δεν υπάρχουν αίθουσες διδασκαλίας», Σεπτέμβριος 4, 2019 thesstoday
- ↑ Διχάζει η κατάληψη σχολείου στην Καλαμαριά, 06.02.2019, Η Καθημερινή
- ↑ «Σχολικές μονάδες της Δ/νσης Π.Ε. Ανατ. Θεσ/νίκης».
- ↑ «Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Θεσσαλονίκης».
- ↑ «Σαπίζει το πρώην νοσοκομείο Παναγία, 2.11.2017, thessnews». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Οκτωβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2019.
- ↑ Ρημάζει το πρώην νοσοκομείο «Παναγία» στην Καλαμαριά, Μάιος 23, 2019, thesstoday
- ↑ Eστία μόλυνσης αποτελεί το πρώην νοσοκομείο «Παναγία», ΕΡΤ, 21 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2018
- ↑ «Θεσσαλονίκη: Εισαγγελική παρέμβαση για το πρώην νοσοκομείο «Παναγία», 15 Φεβρουαρίου 2018, aftodioikisi.gr». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Οκτωβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2019.
- ↑ Αποκλειστικό: εικόνες ντροπής στο πρώην Νοσοκομείο “Παναγία”, 17 Φεβ. 2018, antenna.gr
- ↑ «Ο εμπρησμός της εβραϊκής συνοικίας του Κάμπελ στην Θεσσαλονίκη (29 Ιουνίου 1931) - istorikathemata.com». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Μάριος Ορφανός, Η Εθνική Ένωσις Ελλάς και το Πογκρόμ του Καμπέλ μέσα από τον τύπο, Διπλωματική Εργασία,Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο, 2013
- ↑ Μαρία Βασιλικού, Εθνοτικές αντιθέσεις στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου: Η περίπτωση του εμπρησμού του Κάμπελ, 'Ιστωρ 7(1994),σελ.153-174
- ↑ Aristotle A. Kallis, The Jewish Community of Salonica Under Siege: The Antisemitic Violence of the Summer of 1931, Oxford University Press, 2006
- ↑ Τζιουμάκης, Γιώργος (2009). Ο εβραϊκός πληθυσμός της Θεσσαλονίκης και η εκπαίδευσή του, πριν και μετά την ενσωμάτωση της πόλης στο ελληνικό κράτος. Διπλωματική εργασία. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Παιδαγωγική Σχολή.
- ↑ ο συνοικισμός Κάμπελ βρίσκεται στη θέση του σημερινού συνοικισμού Βότση
- ↑ «Πρόγραμμα «REACT» – Φιλοξενία και ενοικίαση διαμερισμάτων για πρόσφυγες». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2019.
- ↑ Παράταση και επέκταση του προγράμματος φιλοξενίας προσφύγων «REACT», efsyn.gr
- ↑ Ταξίδι στην Άκρη της Πόλης: O Φοίνικας, vice.com
- ↑ «Εργατικές κατοικίες Φοίνικα. Μακρινή γειτονιά, parallaximag.gr». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Φεβρουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2020.
- ↑ Φοίνικας: Η συνοικία που σχεδίασε ο Κωνσταντινίδης και ξεχάστηκε από θεούς και ανθρώπους, parallaximag,
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg)
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||