Εύοσμος
Συντεταγμένες: 40°40′15″N 22°54′40″E / 40.67083°N 22.91111°E
| Εύοσμος | |
|---|---|
 | |
  Εύοσμος | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Κορδελιού - Ευόσμου |
| Υψόμετρο | 35 μέτρο/μέτρα |
| Πληθυσμός | 74 686 (2011) |
| Ταχ. κωδ. | 56224 |
| Τηλ. κωδ. | 231 |
| Ζώνη ώρας | UTC+02:00 (επίσημη ώρα) UTC+03:00 (θερινή ώρα) |
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Εύοσμος είναι περιοχή του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης και έδρα του Δήμου Κορδελιού-Ευόσμου. Ο πληθυσμός του ανέρχεται σε 74.686 κατοίκους και του Δήμου συνολικά σε 101.753 κατοίκους.[1]
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Χαρμάνκιοϊ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τουλάχιστον από το 17ο αιώνα, η περιοχή ήταν γνωστή με την ονομασία Χαρμάνκιοϊ (τουρκικά: Harmanköj ή Harmankioi), που στην τουρκική γλώσσα σημαίνει «χωριό με αλώνια». Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, το χωριό, που αποτέλεσε τον κεντρικό οικιστικό πυρήνα του σημερινού Ευόσμου, άρχισαν να το αποκαλούν Παλαιό Χαρμάνκιοϊ, προκειμένου να διακρίνεται από τον μεταγενέστερό του οικισμό με το όνομα Νέο ή Κάτω Χαρμάνκιοϊ, που αργότερα μετονομάστηκε σε Ελευθέριο ή Ελευθέρια. Το Κάτω Χαρμάνκιοϊ δημιουργήθηκε στα νότια του προγενέστερου χωριού, προκειμένου να φιλοξενήσει πρόσφυγες από τους Βαλκανικούς Πολέμους.[2]
Εύοσμος - Νέος Κουκλουτζάς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι ντόπιοι κάτοικοι στην περιοχή - κτηνοτρόφοι στην πλειοψηφία τους - χτίζουν την Εκκλησία του Αγίου Αθανασίου το 1818 λίγο πριν από την Ελληνική Επανάσταση. Το 1922 ο πληθυσμός αυξάνεται με την εγκατάσταση προσφύγων από τη Μικρά Ασία, οι περισσότεροι εκ των οποίων προέρχονταν απο το προάστιο της Σμύρνης Κουκλουτζάς (που σημαίνει «εύοσμον άνθος»).[3]. Η περιοχή ανήκε στο Δήμο Θεσσαλονίκης έως το 1953, οπότε και έγινε ανεξάρτητη κοινότητα με την ονομασία Νέος Κουκλουτζάς σε ανάμνηση της παλαιάς πατρίδας στη Μικρά Ασία, ενώ το 1955 μετονομάστηκε σε Εύοσμον σε μετάφραση της προηγουμένης οθωμανικής ονομασίας. Οι τρεις κεντρικές οδοί του Ευόσμου φέρουν αντίστοιχα τρία σημαντικά τοπωνύμια της Μικράς Ασίας, προς τιμήν των μικρασιατικών ιστορικών καταβολών των κατοίκων:
- οδός Σμύρνης (πρωτεύουσα της Ιωνίας),
- οδός Νυμφαίου (πόλη-αρχαία ελληνική αποικία στην Ιωνία της Μικράς Ασίας),
- οδός Μαιάνδρου (ποταμός της Μικράς Ασίας).
Στον Εύοσμο, στην αρχή της οδού Αριστοτέλους, έχει ανεγερθεί μαρμάρινο μνημείο για τον μεγάλο αρχαιολόγο Μανόλη Ανδρόνικο, ο οποίος γεννήθηκε στην Προύσα της Μικράς Ασίας. Το μνημείο, σε σχήμα αναθηματικής στήλης με λαξευμένο τον ήλιο της Βεργίνας, αναγράφει τα ονόματα των τριών σημαντικών πόλεων της ζωής του: Προύσα, Βεργίνα, Θεσσαλονίκη.
Νέα Πολιτεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Νέα Πολιτεία είναι περιοχή βόρεια του κέντρου του Ευόσμου, που οριοθετείται κάτω από την Περιφερειακή αφενός και την παράλληλη οδό 25ης Μαρτίου αφετέρου. Η περιοχή γνώρισε στη δεκαετία του 2000 μεγάλη ανοικοδόμηση και πληθυσμιακή αύξηση. Σήμερα οι κάτοικοι ανέρχονται σε 8-12 χιλιάδες ενώ πάνω από την περιφερειακή οδό έχει αρχίσει η ανοικοδόμηση της Άνω Νέας Πολιτείας.
Πολιτισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολιτιστικό Κέντρο Ευόσμου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το κτίριο του Πολιτιστικού Κέντρου Ευόσμου βρίσκεται στην οδό Μ.Αλεξάνδρου 57 και στεγάζει πλήθος δραστηριοτήτων.
- Δημοτική Βιβλιοθήκη Ευόσμου
- Ιστορικό Αρχείο Δήμου Κορδελιού-Ευόσμου
- Θεατρική Ομάδα Δήμου Κορδελιού-Ευόσμου
- Δημοτικός Κινηματογράφος
- Κινηματογραφική Λέσχη
- Χορωδία Πνευματικού Κέντρου
- Τμήμα Ελληνικών Παραδοσιακών Χορών
Χώροι Πολιτισμού στον Εύοσμο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Άλλοι χώροι πολιτισμού στη περιοχή του Ευόσμου είναι οι εξής:
- Αίθουσα Εκδηλώσεων ΕΠΑΛ (Τέρμα οδού Σμύρνης, Εύοσμος)
- Κέντρο Πληροφόρησης Νέων (Μοναστηρίου 326, Εύοσμος)
- Πάρκο Κυκλοφοριακής Αγωγής (Δημ. Γληνού & Ηλέκτρας Αποστόλου, Εύοσμος)
- Σιδηροδρομικό Μουσείο Θεσσαλονίκης (Μοναστηρίου 128, Κορδελιό)
Παιδεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στον Εύοσμο λειτουργούν συνολικά 34 Νηπιαγωγεία, 26 Δημοτικά Σχολεία, 7 Γυμνάσια και 12 Λύκεια μεταξύ των οποίων Γενικά Λύκεια, Επαγγελματικά Λύκεια, ΙΕΚ και ΕΚ[4]. Αναλυτικότερα για την δευτεροβάθμια εκπαίδευση:
|
|
Αθλητισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αθλητικές ομάδες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στον Εύοσμο εδρεύει η επαγγελματική ποδοσφαιρική ομάδα Αγροτικός Αστέρας που δημιουργήθηκε από πρόσφυγες της Μικράς Ασίας και το ιστορικό γήπεδό του έχει χωρητικότητα περίπου 2500 θεατών.
Στο μπάσκετ και στο βόλεϋ δραστηριοποιείται ο Α.Σ. Πρωτέας. Ακόμη στο μπάσκετ υπάρχουν οι ομάδες Αίας Ευόσμου (Β΄ Εθνικη κατηγορία), Δόξα Ελπίδος Ευόσμου κ.ά.
Αθλητικές εγκαταστάσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι δημοτικές στεγασμένες αθλητικές εγκαταστάσεις είναι οι εξής:
- Δημοτικό Αθλητικό Κέντρο Ευόσμου
- Δημοτικό Γυμναστήριο Ευόσμου (οδός Κολοκοτρώνη)
- Διαδημοτικό Κλειστό Γυμναστήριο Αθλοπαιδιών
- Κλειστό Γυμναστήριο 2ου Γυμνασίου Ευόσμου
- Γυμναστήριο Πολιτιστικού Κέντρου Ευόσμου
- Κλειστό Γυμναστήριο 5ου & 8ου Δημοτικού Σχολείου Ευόσμου
- Γυμναστήριο 13ου Δημοτικού Σχολείου Ευόσμου
Επιπλέον υπάρχουν και πολλές δημοτικές ανοικτές αθλητικές εγκαταστάσεις: Αθλητικό Πάρκο Ευόσμου (Παπακυριαζή), Γήπεδα Τένις (Αθλητικό Πάρκο Ευόσμου), Προπονητήριο Ποδοσφαίρου (25ης Μαρτίου), Προπονητήριο Ποδοσφαίρου (Νυμφαίου), Γήπεδο Ποδοσφαίρου Ελπίδας, Ανοιχτό γήπεδο Μπάσκετ Προσκόπων (Νυμφαίου & Κολοκοτρώνη), Ανοιχτό γήπεδο Μπάσκετ Νυμφαίου (Τριών Ιεραρχών), Ανοιχτό γήπεδο Μπάσκετ περιοχή Ελπίδας (Πυθαγόρα & Αγαμέμνονος), Ανοιχτό γήπεδο Μπάσκετ και Τένις (17ης Νοέμβρη).[6]
Δήμος Ευόσμου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Δήμος Ευόσμου βρίσκεται στην Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.
Δήμαρχοι Ευόσμου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Εύοσμος λειτούργησε ως Κοινότητα (ως το 1955 Κοινότητα Κορδελιού - η κοινότητα συστάθηκε με την απόσπαση του οικισμού Νέο Κορδελιό από το δήμο Θεσσαλονίκης και τον ορισμό του ως έδρα της κοινότητας[7]) από το 1934 ως το 1972 και έπειτα ως δήμος. Δήμαρχοι διετέλεσαν τα εξής πρόσωπα.
| Από | Έως | Όνομα (γέννηση-θάνατος) | Σημειώσεις |
|---|---|---|---|
| 1972 | 1974 | ΆΓΝΩΣΤΟ | Επί χούντας |
| 1974 | 1975 | ΆΓΝΩΣΤΟ | Διορισμένος από την κυβέρνηση εθνικής ενότητας. |
| # | Πορτραίτο | Όνομα | Θητεία | Κόμμα | Σημειώσεις | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Έναρξη Θητείας | Τέλος Θητείας | Διάρκεια Θητείας | |||||
| 1 | ![160x160εσ[νεκρός σύνδεσμος]](https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:%CE%A3%CF%84%CE%B1%CE%BC%CE%AC%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%94%CE%B9%CE%BF%CE%BD%CF%85%CF%83%CE%AF%CE%BF%CF%85.jpg)
|
Σταμάτης Διονυσίου | 1 Ιουνίου 1975 | 31 Δεκεμβρίου 1990 | 15 χρόνια, 210 ημέρες | Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας [8][9] | Πρώτος αιρετός πρόεδρος μεταπολιτευτικά. |
| 2 | ![160x160εσ[νεκρός σύνδεσμος]](https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:%CE%A0%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B3_%CE%95%CF%85%CE%BF%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%85.png)
|
Παναγιώτης Αλεξανδρίδης | 1 Ιανουαρίου 1991 | 31 Δεκεμβρίου 2006 | 16 χρόνια | Ανεξάρτητος | |
| 3 | ![160x160εσ[νεκρός σύνδεσμος]](https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:%CE%A7%CE%B1%CF%84%CE%B6%CE%B7%CE%B2%CF%81%CE%AD%CF%84%CF%84%CE%B1%CF%82_%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%AE%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%BF%CF%82.jpg)
|
Χατζηβρέττας Δημήτριος | 1 Ιανουαρίου 2007 | 31 Δεκεμβρίου 2010 | 4 χρόνια | Ανεξάρτητος | Τελευταίος δήμαρχος.
Μετά την 1η Ιανουαρίου 2011, οι δήμαρχοι του Δήμου Κορδελιού - Ευόσμου. |
| Συνένωση Δήμων Ευόσμου και Κορδελιού | |||||||
Συνοικίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Εύοσμος χωρίζεται στις περιοχές:
- Νέος Κουκλουτζάς (Ευαγγελισμός)
- Άγιος Κοσμάς
- Κάτω Ηλιούπολη
- Νέα Πολιτεία
Πληθυσμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ιστορική εξέλιξη του πληθυσμού του Ευόσμου έχει ως εξής:[10]
| Απογραφή | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1940 | 1.475 |
| 1951 | 2.055 |
| 1961 | 7.713 |
| 1971 | 22.390 |
| 1981 | 26.528 |
| 1991 | 29.331 |
| 2001 | 54.825 |
| 2011 | 74.686 |
| 2021 |
Ναοί[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Άγιος Αθανάσιος Ευόσμου
- Ευαγγελισμός Θεοτόκου Ευόσμου
- Άγιος Ιωσήφ και Αγία Φωτεινή Ευόσμου
- Άγιοι Κύριλλος & Μεθόδιος Ευόσμου[6]
- Άγιοι Τρεις Ιεράρχες Ευόσμου
- Άγιος Κοσμάς Αιτωλός Ευόσμου[11]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Σύμφωνα με την Απογραφή του 2011
- ↑ Χατζηκυριακίδης, Κυριάκος Στ. (2008). «(Παλαιό) Χαρμάνκιοϊ. Ιστορία, δημογραφία (τέλη 18ου αι. – αρχές δεκαετίας 1930)». Μακεδονικά 37: σελ. 173. http://e-journals.ekt.gr/bookReader/show/index.php?lib=makedonika&path=51/55#page/1/mode/1up. Ανακτήθηκε στις 2018-06-08.
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2020.
- ↑ «Σχολεία Ευόσμου». srv-dide-v.thess.sch.gr. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2021.
- ↑ Σχολικές μονάδες της Δημοτικής Ενότητας Ευόσμου
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Δήμος Κορδελιού-Ευόσμου
- ↑ Διοικητικές μεταβολές των ΟΤΑ, ΕΕΤΑΑ.
- ↑ Epochi, rizospastis gr | Synchroni (6 Δεκεμβρίου 2016). «rizospastis.gr - Αποχαιρέτησαν τον σύντροφο Σταμάτη Διονυσίου». ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2021.
- ↑ «Ποιος ήταν ο δήμαρχος Σταμάτης Διονυσίου» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2021.
- ↑ dlib.statistics.gr
- ↑ Ιερά Μητρόπολις Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως - Ημερολόγιο 2020, εκδόσεις Μέλισσα
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| |||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Αυτό το λήμμα γεωγραφίας της Ελλάδας χρειάζεται επέκταση. Βοηθήστε τη Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το!