Ιερά Μητρόπολις Κορίνθου
| Ιερά Μητρόπολις Κορίνθου, Σικυώνος, Ζεμενού, Ταρσού και Πολυφέγγους | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Ίδρυση | 50 |
| Ιδρυτής | Απόστολος Παύλος |
| Xώρα | Ελλάδα |
| Έδρα | Κόρινθος |
| Υπαγωγή | Εκκλησία της Ελλάδος |
| Αρχιερατικές περιφέρειες | 13 |
| Ενορίες | 162 |
| Μονές | 18 (7 ανδρικές και 11 γυναικείες) |
| Μητροπολιτικός ναός | Ιερός Καθεδρικός Ναός Αποστόλου Παύλου |
| Ιστοσελίδα | imkorinthou.org |
| Ιεραρχία | |
| Μητροπολίτης | Διονύσιος |
| Πρωτοσύγκελλος | Επίσκοπος Κεγχρεών Αγάπιος |
Η Ιερά Μητρόπολις Κορίνθου, Σικυώνος, Ζεμενού, Ταρσού και Πολυφέγγους είναι μια Μητρόπολη της Εκκλησίας της Ελλάδος με έδρα την Κόρινθο. Από τον Μεσαίωνα υπήρχε επίσης και ως τίτλος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Σημερινός μητροπολίτης (από το 2006) είναι ο Διονύσιος Μάνταλος.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ίδρυση της επισκοπής της Κορίνθου αποδίδεται στον Απόστολο Παύλο, ο οποίος κήρυξε στην πόλη και απηύθυνε δύο επιστολές στην Κορινθιακή Εκκλησία. Διάδοχός του και πρώτος επίσκοπος ήταν ο Άγιος Απόλλων της Εφέσου. Ο Πάπας Κλήμης Α΄ έγραψε επίσης μια επιστολή στην τοπική εκκλησία, τον πρώτο αιώνα μ.Χ.[1] Κατά την ρωμαϊκή και πρώιμη βυζαντινή περίοδο, η Κόρινθος ήταν η πρωτεύουσα και μητροπολιτική έδρα της επαρχίας Αχαΐας (νότια Ελλάδα)[2].
Η πόλη καταστράφηκε σε μεγάλο βαθμό από τους σεισμούς του 365 και 375, και κατόπιν από την εισβολή του Αλάριχου το 396. Ανακατασκευάστηκε σε μικρότερη κλίμακα στη συνέχεια, αλλά με μεγαλοπρεπή κτήρια[2]. Η Κόρινθος παρήκμασε μετά τον 6ο αιώνα και ο κύριος οικισμός μετακινήθηκε από την κάτω πόλη στην Ακροκόρινθο. Παρότι έγινε πρωτεύουσα των θεμάτων της Ελλάδας και της Πελοποννήσου, μόλις τον 9ο αιώνα άρχισε να ανακάμπτει, φτάνοντας στο απόγειό της τον 11ο και 12ο αιώνα, όταν έγινε κέντρο ακμάζουσας βιομηχανίας μεταξιού. Η περίοδος αυτή της ευημερίας τελείωσε με την νορμανδική λεηλασία του 1147.
Εκτός από τον Άγιο Απόλλωνα, ο Le Quien (II, 155) αναφέρει σαράντα τρεις επισκόπους κατά την Ρωμαϊκή / Βυζαντινή εποχή: ανάμεσά τους ο Άγιος Σωσθένης, μαθητής του Αποστόλου Παύλου, ο Άγιος Διονύσιος, ο Παύλος, αδελφός του Αγίου Πέτρου, επισκόπου Άργους τον δέκατο αιώνα, ο Άγιος Αθανάσιος τον ίδιο αιώνα, ο Γεώργιος ή Γρηγόριος, σχολιαστής λειτουργικών ύμνων. Μέχρι τον 9ο αιώνα, η Κόρινθος παρέμεινε η μητρόπολη της νότιας Ελλάδας, και ιδιαίτερα της Πελοποννήσου. Πράγματι, ο επίσκοπος Κορίνθου ήταν ο μόνος επίσκοπος από την Πελοπόννησο που συμμετείχε στην Σύνοδο της Εφέσου το 431, και ο μόνος επίσκοπος από την Ελλάδα που παρευρέθηκε στην Τρίτη Σύνοδο της Κωνσταντινούπολης το 680[2]. Από τις αρχές του 9ου αιώνα, ωστόσο, το πρωτείο της Κορίνθου στην Πελοπόννησο αμφισβητήθηκε από την Επισκοπή Πατρών και από τον 10ο αιώνα η Κόρινθος περιορίστηκε στην ανατολική Πελοπόννησο και σε ορισμένα από τα Ιόνια νησιά. Σύμφωνα με διάφορα εκκλησιαστικά τακτικά του 10ου-12ου αιώνα, η Κόρινθος αριθμούσε επτά επισκοπές: Κεφαλληνίας, Ζακύνθου, Δαμαλών, Λακεδαίμονος/Μονεμβασίας, Άργους, Έλους και Ζεμενού[3].
Το 1203/4, η πόλη περιέπεσε στον φιλόδοξο άρχοντα της Αργολίδας, Λέοντα Σγουρό, ο οποίος εξασφάλισε την κατοχή της Κορίνθου προσκαλώντας τον Μητροπολίτη της, Νικόλαο, στην Ακροναυπλία για δείπνο, και ρίχνοντάς τον στη συνέχεια από τα ύψη[4]. Οι φιλοδοξίες του Σγουρού να δημιουργήσει δικό του κράτος στη νότια Ελλάδα περιορίστηκαν από νικηφόρα επίθεση Σταυροφόρων, οι οποίοι κατέλαβαν την Κόρινθο το 1210[5][6]. Μετά την κατάληψη της πόλης, οι Σταυροφόροι δημιούργησαν Λατινική Αρχιεπισκοπή σε αντικατάσταση της ελληνορθόδοξης[3][7]. Ο Le Quien (III, 883) αναφέρει είκοσι λατίνους επισκόπους από το 1210 έως το 1700, αλλά ο Eubel (I, 218, II, 152) αναφέρει είκοσι δύο αρχιεπισκόπους την περίοδο από το 1212 έως το 1476. Αν και η Κόρινθος ήταν η παλαιότερη και πιο σπουδαία επισκοπή στη νότια Ελλάδα, κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας επισκιάστηκε από τη Λατινική Αρχιεπισκοπή Πατρών[8].
Η πόλη ανακτήθηκε από το Βυζαντινό Δεσποτάτο του Μυστρά το 1395 και, μετά από μια σύντομη περίοδο (1397-1404) κυριαρχίας από Ιππότες, επέστρεψε σε βυζαντινά χέρια, όπου παρέμεινε έως ότου έπεσε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία στις 8 Αυγούστου 1458[2]. Μετά τη βυζαντινή ανάκτηση της πόλης, ο καθολικός επίσκοπος διατηρήθηκε ως τιτουλάριος. Σήμερα, η Μητρόπολη Κορίνθου ανήκει στην Εκκλησία της Ελλάδος.
Αρχιερατικές περιφέρειες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Ιερά Μητρόπολη Κορίνθου διαιρείται σε 13 αρχιερατικές περιφέρειες: Κορίνθου, Βέλου, Βόχας, Ευρωστίνης, Κλεωνών, Λουτρακίου, Νεμέας, Ξυλοκάστρου, Σικυώνος, Στυμφαλίας, Σολυγείας, Τρικάλων και Φενεού.
Επισκοπικός κατάλογος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Όνομα | Έτη | Σημειώσεις |
|---|---|---|
| Απόλλων | μέσα 1ου αιώνα | Άγιος |
| Σίλας | Άγιος | |
| Ονησιφόρος | ||
| Σωσθένης | ||
| Απολλώνιος | αρχές 2ου αιώνα | |
| Διονύσιος Α΄ | ~ 170 | |
| Βακχύλος | ~ 196 | |
| Ησίοδος | 3ος αιώνας | |
| Διονύσιος Β΄ | ~ 350 | |
| Δωρόθεος | τέλη 4ου αιώνα | |
| Ευστάθιος | 381 | |
| Αλέξανδρος | 406 | |
| Περιγένης | ~ 431 | |
| Ερασίστρατος | 446 | |
| Πέτρος | ~ 451 | |
| Φώτιος | ~ 536 | |
| Θεόδωρος | 6ος αιώνας | |
| Αναστάσιος | ~ 590 – 591 | |
| Ιωάννης Α΄ | 591 | |
| Στέφανος Α΄ | 681 | |
| Γαβριήλ Α΄ | 8ος/9ος αιώνας | |
| Ιλαρίων | ~ 869[9] | |
| Ιωάννης Β΄ | 879 – 880 | |
| Παύλος | ||
| Βασίλειος | ||
| Αθανάσιος | ||
| Γαβριήλ | ||
| Γεώργιος | ~ 1027[9] | |
| Νικήτας | ||
| Μιχαήλ | ||
| Νικόλαος | ||
| Στέφανος Β΄ | ||
| Θεόδωρος | ||
| Γρηγόριος | ||
| Σέργιος | επί Αλεξίου Κομνηνού[9] | |
| Νικόλαος | ~1156 | δολοφονήθηκε από τον Λέοντα, τύραννο Ναυπλίου και Άργους[9] |
| Νικόδημος Α΄ | ||
| Υάκινθος | 1343 – 1347[10] | |
| Θεόληπτος | ||
| Ισίδωρος | ||
| Θεόγνωστος | ~1394[9] | |
| Λατίνοι Αρχιεπίσκοποι, 1212–μέσα 15ου αιώνα | ||
| Μάρκος | 1445 | |
| Μαλαχίας | 1446 | |
| Ιωακείμ | ~1447 | |
| Κύριλλος Α΄ | 1492 – 1507 | |
| Μακάριος Α΄ | 1507 – 1517 | |
| Θεοφάνης | 1517 – 1534 | |
| Ιωάσαφ Α΄ | πριν το 1541[11] – 1549 | |
| Σωφρόνιος | 1549 – 1569 | |
| Λαυρέντιος | 1574 – 1585 | παραιτήθηκε[9] |
| Νεόφυτος Α΄ | 1585 – 1589 | |
| Λαυρέντιος | 1590 | |
| Νεόφυτος Α΄ | 1595 | |
| Άνθιμος | 1620 – 1622 | |
| Νεόφυτος Β΄ | 1622 – 1626 | |
| Δανιήλ | 1626 – 1628 | κατόπιν Σερρών |
| Κύριλλος Α΄ Σπανός | 1628 – 1635/6[12] | μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης (1652, 1654) |
| Ιεζεκιήλ Β΄ | 1636 – 1638 | καθαιρέθηκε[12] |
| Ιωάσαφ Β΄ | Αύγουστος 1638[12] – 1641 | |
| Γρηγόριος Α΄ ο Γουλανός | 1641 – 1660 | |
| Παρθένιος | 1660 – 1668 | |
| Κάλλιστος | Νοέμβριος 1668[12] – 1672 | |
| Ζαχαρίας Α΄ | ~ 1676[13] – 1684 | μαρτύρησε[12] |
| Γρηγόριος Β΄ Νοταράς | 1684 – 1715 | υπό Ενετοκρατία |
| Ιωάσαφ Γ΄ | 1715 – 1719 | |
| Μητροφάνης | 1719 | |
| Παρθένιος | 1734 – 1763 | |
| Μακάριος Νοταράς | 1764 – 1768;[12]/1770 | |
| Γαβριήλ Γ΄ | Απρίλιος 1771[14] – 1783 | κατόπιν Νικαίας |
| Ζαχαρίας Β΄ | 1784 – 1819 | |
| Κύριλλος Β΄ | 1819 – 1836 | |
| Κύριλλος Γ΄ | 1841 – 1842 | |
| Γεράσιμος | 1842 – 1843 | |
| Ιωνάς | 10 Ιουλίου 1852 – 29 Νοεμβρίου 1853 † | |
| Αμφιλόχιος Γαρδέλης | 23 Αυγούστου 1854 – 8 Φεβρουαρίου 1875 † | |
| Σωκράτης Κολιάτσος | 2 Φεβρουαρίου 1884 – 15 Φεβρουαρίου 1899 † | |
| Βαρθολομαίος Γεωργιάδης | 26 Σεπτεμβρίου 1899 – 26 Φεβρουαρίου 1918 † | |
| Δαμασκηνός Παπανδρέου | 20 Δεκεμβρίου 1922 – 6 Νοεμβρίου 1938 | μετέπειτα αρχιεπίσκοπος Αθηνών (1941–1949) |
| Μιχαήλ Κωνσταντινίδης | 10 Σεπτεμβρίου 1939 – 11 Οκτωβρίου 1949 | κατόπιν Αρχιεπίσκοπος Αμερικής |
| Προκόπιος Τζαβάρας | 23 Νοεμβρίου 1949 – 3 Δεκεμβρίου 1964 † | |
| Παντελεήμων Καρανικόλας | 18 Νοεμβρίου 1965 – 16 Αυγούστου 2006 † | |
| Διονύσιος Μάνταλος | 10 Οκτωβρίου 2006 – σήμερα | |
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ First Epistle to the Corinthians (Clement)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Gregory 1991, σελ. 531–533.
- ↑ 3,0 3,1 Setton 1975, σελ. 36–37 σημ. 45.
- ↑ Setton 1975, σελ. 21–24 σημ. 28.
- ↑ Bon 1969, σελ. 56–59.
- ↑ Setton 1975, σελ. 22–25, 36.
- ↑ Bon 1969, σελ. 93-94.
- ↑ Bon 1969, σελ. 92.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 Μυστακίδης 1936, σελ. 183.
- ↑ Preiser-Kapeller, Johannes (2008). Das Episkopat im späten Byzanz : ein Verzeichnis der Metropoliten und Bischöfe des Patriarchats von Konstantinopel in der Zeit von 1204 bis 1453. Saarbrücken: VDM Verlag Dr. Müller. ISBN 978-3836487863.
- ↑ «Έγγραφον συνοδικόν 68 Μητροπολιτών (...)». Γρηγόριος ο Παλαμάς ΜΘ: 226. Ιανουάριος 1920. http://digital.lib.auth.gr/record/139966/files/5076_1.pdf. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2022.
- ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 12,5 Μυστακίδης 1936, σελ. 184.
- ↑ Δελιάλης, Ν. (2017). «Δύο Πατριαρχικά Σιγίλλια Διονυσίου του Δ' και Γρηγορίου του Ε'». Μακεδονικά (1): 112. doi:.
- ↑ Μυστακίδης 1936, σελ. 185.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Bon, Antoine (1969). La Morée franque. Recherches historiques, topographiques et archéologiques sur la principauté d'Achaïe [The Frankish Morea. Historical, Topographic and Archaeological Studies on the Principality of Achaea] (στα Γαλλικά). Paris: De Boccard.
- Gregory, Timothy E. (1991). «Corinth». Στο: Kazhdan, Alexander, επιμ (στα αγγλικά). The Oxford Dictionary of Byzantium. Οξφόρδη και Νέα Υόρκη: Oxford University Press, σσ. 531–533. ISBN 0-19-504652-8.
- Setton, Kenneth M. (1976). The Papacy and the Levant, 1204-1571, Volume I: The Thirteenth and Fourteenth Centuries (στα Αγγλικά). Philadelphia: American Philosophical Society. ISBN 0-87169-114-0.
- Μυστακίδης, Βασίλειος (1936). «Επισκοπικοί κατάλογοι». Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών. https://core.ac.uk/download/pdf/132806845.pdf. Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2021.
- Konrad Eubel, Hierarchia Catholica Medii Aevi, vol. 1, p. 210; vol. 2, p. 136; vol. 3, p. 178; vol. 4, pp. 164-165; vol. 5, p. 173; vol. 6, p. 183
- Le Quien, Michel (1740). "Ecclesia Corinthi". Oriens Christianus, in quatuor Patriarchatus digestus: quo exhibentur ecclesiæ, patriarchæ, cæterique præsules totius Orientis. Tomus secundus, in quo Illyricum Orientale ad Patriarchatum Constantinopolitanum pertinens, Patriarchatus Alexandrinus & Antiochenus, magnæque Chaldæorum & Jacobitarum Diœceses exponuntur (in Latin). Paris: Ex Typographia Regia. cols. 155–168. OCLC 955922747.
- "Corinthe", in Dictionnaire d'Histoire et de Géographie ecclésiastiques, vol. XIII, Paris 1956, pp. 876-880
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]