Περιφερειακή Ενότητα Αργολίδας
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Συντεταγμένες: 37°40′N 22°50′E / 37.667°N 22.833°E
| Αργολίδα | |
| Περιφερειακή ενότητα | |
 | |
Χάρτης  | |
| Χώρα |  Ελλάδα
|
| Πρωτεύουσα | Ναύπλιο |
| Δήμοι | 4 |
| Διοίκηση | |
| • Αντιπεριφερειάρχης | Δημήτρης Σχοινοχωρίτης |
| Διοικητική διαίρεση | |
| • Περιφέρεια | Πελοποννήσου |
| Έτος δημιουργίας νομού | 1899 (πρώτη φορά), 1949 (δεύτερη φορά) |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Πελοπόννησος |
| Έκταση | |
| • Συνολική | 2.156 τ.χλμ |
| • Κατάταξη | 28η |
| Πληθυσμός | |
| • Συνολικός | 93.216 (2021) |
| • Κατάταξη πληθ. | 36η |
| • Πυκνότητα | 43,2 κάτ./χλμ² |
| • Κατάταξη πυκν. | 41η |
| ISO 3166-2 | GR-11 |
| Ταχ. κώδικες | 21* ** |
| Πιν. αυτοκινήτων | ΑP |
Η Αργολίδα (ή Αργολίς) βρίσκεται στην Ανατολική Πελοπόννησο και είναι περιφερειακή ενότητα, πρώην νομός της Ελλάδας και γεωγραφική περιοχή που ανήκει διοικητικά στην Περιφέρεια Πελοποννήσου και γεωγραφικά στην Πελοπόννησο (ή Μοριάς). Συνορεύει στα βόρεια με την Κορινθία, στα δυτικά και νότια με την Αρκαδία και στα βορειοανατολικά με την Αττική (Τροιζηνία). Βρέχεται στα νότια από τον Αργολικό Κόλπο και στα ανατολικά από τον Σαρωνικό κόλπο. Είναι κυρίως ημιορεινός νομός με μεγάλη ακτογραμμή, ωστόσο περιλαμβάνει την πολύ παραγωγική και πυκνοκατοικημένη πεδινή περιοχή του Αργολικού κάμπου. Στην απογραφή του 2021 είχε πληθυσμό 93.216 κατοίκων και έκταση 2.156 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Πρωτεύουσα του νομού αποτελεί το Ναύπλιο (14.203 κατ.) και η μεγαλύτερη πόλη του είναι το Άργος (22.209 κατ.). Σημαντικοί οικισμοί επίσης είναι οι κωμοπόλεις Νέα Κίος, Λυγουριό , Αρχαία Επίδαυρος, Κρανίδι, Ερμιόνη, Πόρτο Χέλι. Η οικονομία του νομού βασίζεται επί το πλείστον στον πρωτογενή τομέα με σημαντική παραγωγή εσπεριδοειδών και καλλιέργεια της ελιάς. Ανεπτυγμένη είναι και η κτηνοτροφία στα ορεινά του νομού. Μεγάλη σημασία έχει ο τομέας του τουρισμού που είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένος γύρω από το μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς των Μυκηνών, την παραδοσιακή παλιά πόλη του Ναυπλίου και πολλών καλοκαιρινών θερέτρων όπως είναι το Τολό και η ακτογραμμή της Ερμιονίδας. Τέλος υπάρχει και σημαντική μεταποιητική δραστηριότητα γύρω από τον πρωτογενή τομέα.
Όλος ο νόμος Αργολίδας έχει ιδιαίτερη σχέση με τη Κόρινθο αφού ως σύγχρονη διοικητική ενότητα υπάρχει από το 1949. Ο Νομός Αργολίδας και Κορινθίας, ήταν κοινώς γνωστός ως Αργολιδοκορινθία και ένας από τους πρώτους νομούς που ιδρύθηκαν στην Ελλάδα. Έπειτα διασπάστηκε από τον νομό Αργολιδοκορινθίας (όπου ωστόσο πρωτεύουσα ήταν το Ναύπλιο). Μέχρι το 2010 ήταν διαιρεμένος σε τρείς επαρχίες: Άργους, Ναυπλίας και Ερμιονίδας ενώ έκτοτε είναι διαιρεμένος σε τέσσερις δήμους: Άργους, Ναυπλιέων, Επιδαύρου και Ερμιονίδας.
Γεωγραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γενικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Αργολίδα βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο της Πελοποννήσου. Συνορεύει με τους νομούς Κορινθίας, Αρκαδίας και Αττικής (Τροιζηνία). Στα σύνορα με την Κορινθία και την Αρκαδία ορίζεται, από βόρεια προς νότια, από το όρος Αραχναίο, το πέρασμα των Δερβενακίων, το όρος Φαρμακά, το όρος Ολίγυρτος, το Λύρκειο όρος, και το όρος Κτενιάς . Στα σύνορα με την Αττική ορίζεται από την οροσειρά Αδέρες.
Το μεγαλύτερο τμήμα του νομού καταλαμβάνει η χερσόνησος της Αργολίδας που εκτείνεται από το ανατολικό τμήμα της κυρίως Πελοπονήσου προς τα νοτιο-ανατολικά και περιβάλεται από τον Αργοσαρωνικό κόλπο στα βόρεια, τον κόλπο της Ύδρας στα ανατολικά και τον Αργολικό κόλπο στα νότια. Η χερσόνησος ξεκινά περίπου ανατολικά της γραμμής που ενώνει τους Μύλους, το Άργος, τις Μυκήνες, τα Αθίκια και τα Λουτρά Ωραίας Ελένης (τα δύο τελευταία στην Κορινθία). Σημαντικούς ορεινούς όγκους αποτελούν το Αραχναίο όρος, το Δίδυμο όρος και το όρος Αδερές. Στις παρυφές των βουνών βρίσκονται κοιλάδες δίπλα ή πάνω στην θάλασσα όπως στο Δρέπανο, στα Ίρια, στην Αρχαία Επίδαυρο, στην Δήμαινα, στα Δίδυμα, στην Τραχειά, στο Ηλιόκαστρο, στην Ερμιονίδα και αλλού.
Αντίθετα στα δυτικά του νομού βρίσκεται ο σημαντικός Αργολικός Κάμπος όπου βρίσκονται οι δύο σημαντικότερες πόλεις του νομού και συγκεντρώνεται η πλειοψηφία της οικονομίας του νομού. Πρόκεται για μία προσχωσιγενή πεδιάδα που σχηματίστηκε από τον Ίναχο ποταμό και τους χειμάρρους που καταλήγουν στον κάμπο. Είναι από τις ευφορότερες εκτάσεις της Πελοποννήσου και καλλιεργείται συστηματικά με εσπεριδοειδή, ελαιόδεντρα, ροδακινιές, αχλαδιές και λαχανικά.
Στα έσχατα δυτικά βρίσκεται η περιοχή της ορεινής Αργολίδας που είναι τμήμα του Δήμου Άργους - Μυκηνών και αποτελείται από τις δημοτικές ενότητες Λυρκείας, Αχλαδόκαμπου, Αλέας και Λέρνης. Οι πιο σημαντικοί ορεινοί όγκοι του νομού βρίσκονται εκεί όπως τα όρη Αρτεμίσιο, Φαρμακάς, Κτενιάς, Ζάβιτσα (Τημένιο), Λύρκειο και Ολίγυρτος. Επιπλέον στην περιοχή βρίσκεται η πηγή του Ίναχου. Το κομμάτι αυτό του νομού είναι το πιο αραιοκατοικημένο και απομονωμένο. Σημαντικές αγροτικές περιοχές αποτελούν τα οροπέδια του Αχλαδόκαμπου και της Αλέας.
Κλίμα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο νομός Αργολίδας θεωρείται από τους θερμότερους νομούς της Ηπειρωτικής Ελλάδας μαζί με τους νομούς Λακωνίας, Μεσσηνίας, τα παράλια της Αρκαδίας και την Αττική. Το κλίμα σε όλο τον νομό είναι θερμόξηρο Μεσογειακό με θερμά, ξηρά καλοκαίρια και κρύους, υγρούς χειμώνες αλλά παρουσιάζονται σημαντικές διαφορές μέσα στον νομό.
Η Ανατολική Αργολίδα παρουσιάζει ένα αρκετά ήπιο κλίμα ακόμη και τον χειμώνα και είναι τις πιο ξερές περιοχές της χώρας. Ο Αργολικός κάμπος είναι γνωστός για τους αποπνικτικούς καύσωνες το καλοκαίρι και τους παρατεταμένους παγετούς τον χειμώνα, ενώ είναι συχνό φαινόμενο το χαλάζι. Η ορεινή Αργολίδα αντίθετα είναι αρκετά πιο υγρή και πιο κρύα από τον υπόλοιπο νομό και το κλίμα πλησιάζει περισσότερο αυτό των κοντινών ορεινών περιοχών της Αρκαδίας και Κορινθίας.
Λιμνοθάλασσα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Λιμνοθάλασσα Βιβαρίου είναι μια γαλαζοπράσινη λιμνοθάλασσα με μοναδική ομορφιά και σπάνια βιοποικιλότητα που κάνει το Βιβάρι, ένα μικρό παραδοσιακό ψαροχώρι, να ξεχωρίζει. Είναι κλειστού τύπου με ενιαία υδάτινη επιφάνεια. Εκτείνεται ανάμεσα στο Δρέπανο και το Βιβάρι έχει έκταση 1,48 χιλιόμετρα και το μεγαλύτερο πλάτος της είναι 528,01 μέτρα και το βάθος της δεν ξεπερνά το 1,5 μέτρο. Χαρακτηριστικό της λιμνοθάλασσας του Βιβαρίου είναι ότι έχει κηρυχθεί προστατευόμενη περιοχή, εξαιτίας του μεγάλου οικολογικού ενδιαφέροντος που παρουσιάζει. Πιο συγκεκριμένα, η λιμνοθάλασσα φιλοξενεί χιλιάδες ψάρια αλλά και πολλά σπάνια είδη πουλιών
Υδροβιότοπος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Υδροβιότοπος Ναυπλίου - Νέας Κίου βρίσκεται σε απόσταση 6 χιλιομέτρων από το Ναύπλιο. Η παραλία Νέας Κίου στον ομώνυμο οικισμό της Αργολίδας, κρύβει έναν φυσικό θησαυρό, τον υδροβιότοπο Ναυπλίου -Νέας Κίου. Ο υδροβιότοπος αποτελεί επίνειο και για τους τέσσερις δήμους του νομού, αφού είναι ένας από τους μοναδικούς εναπομείναντες πλούσιους υδροβιότοπους της Ελλάδας, συγκεντρώνοντας μεγάλο οικολογικό ενδιαφέρον. Ένας από τους δέκα καταγεγραμμένους στο νομό. Ο υδροβιότοπος Ναυπλίου - Νέας Κίου φυλοξενεί Εκατοντάδες πανέμορφα πουλιά τα οποία κάνουν έντονο το στίγμα της πανίδας στην περιοχή, αφού μεταναστεύουν στον υδροβιότοπο κατά τη διάρκεια των χειμερινών μηνών. Υδρόβια και αποδημητικά πουλιά όπως, φλαμίνγκο, κύκνοι, αγριόχηνες, πάπιες , ψαροπούλια κ.α. έχουν παρατηρηθεί κατά καιρούς στον υδροβιότοπο.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Εγκατάσταση Προσφύγων
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στην Αργολίδα μετά την μικρασιατική καταστροφή κάτοικοι μικρασιάτες πρόσφυγες έφεραν στην περιοχή έναν διαφορετικό πολιτισμό και μια νέα ιδιοσυγκρασία. Οι προσφυγικές περιοχές είναι:
Στο Δήμο Άργους - Μυκηνών ανήκει η Νέα Κίος η οπία αποτελεί ιστορική συνέχεια της Κίου της Μικράς Ασίας, πόλης 15.000 κατοίκων. Η ίδρυση της Νέας Κίου ξεκίνησε το 1926, και μετά από ενέργειες ειδικής επιτροπής που συστάθηκε το 1925 αναγνωρίστηκε ως οικισμός στην απογραφή του 1928. Στη Νέα Κίο το 1952 οικοδομήθηκε η Μικρασιατικη εκκλησία, αφιερωμένη στην Παναγία Θεομάνα - Οδηγήτρια, η οποία είναι πολιούχος της Νέας Κίου, και γιορτάζει στις 23 Αυγούστου κατά την Απόδοση της εορτής της Κοίμησης. Το 1981 λόγω της βαλτώδους περιοχής, χρειάστηκε πολύς κόπος και θυσίες για να γίνει μια κωμόπολη-πρότυπο, όπως χαρακτηρίζεται.
Στο Δήμο Ναυπλιέων στην πόλη κατέφθασαν πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία. Όπως σε ολόκληρη τη χώρα εκείνη την εποχή, έτσι και στο Ναύπλιο, προέκυψε το θέμα της στέγασης των προσφύγων. Για τη δημιουργία των προσφυγικών κατοικιών επελέγη περιοχή στο βορειοανατολικό τμήμα της πόλης. Ο προσφυγικός οικισμός ονομάστηκε «Νέον Βυζάντιον» ή απλώς Συνοικισμός, όπως συνηθίζουν να τον λένε οι Ναυπλιείς. Το 1929 ξεκίνησε η ανέγερση των πρώτων προσφυγικών κατοικιών, ενώ το έργο διήρκεσε συνολικά πάνω από επτά χρόνια. Το κτίριο του Μικρασιατικού 2ου Δημοτικού Σχολείου το οποίο υπάρχει μέχρι και σήμερα είναι ένα κτίριο γεμάτο ιστορία. Οι πρόσφυγες της Μικράς Ασίας που είχαν εγκατασταθεί στο συνοικισμό έδιναν μεγάλη σημασία στη μόρφωση γι’ αυτό, προσπάθησαν η περιοχή να αποκτήσει το δικό της διδακτήριο. Στις 6 Οκτωβρίου 1957 μπήκε ο θεμέλιος λίθος, και άρχισε το χτίσιμο του σχολείου. Η οποία έγινε με χρήματα που είχε συγκεντρώσει ο Μικρασιατικός σύλλογος Νέου Βυζαντίου γι' αυτό ονομάστηκε και δεύτερο το οποίο ολοκληρώθηκε το 1958. Ο Μικρασιατικός κεντρικός ναός του Συνοικισμού είναι αφιερωμένος στους αγίους Κωνσταντίνο και Ελένη και εγκαινιάστηκε το 1961.
Οικονομία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η οικονομία του Νομού Αργολίδας βασίζεται κατά βάση στον πρωτογενή και τριτογενή τομέα. Ο Αργολικός κάμπος σαν βάση ως έσοδο έχει την καλλιέργεια της γης με κύριο προϊόν τα εσπεριδοειδή, πορτοκάλια αλλά και μανταρίνια αφού όλος ο νομός Αργολίδας είναι η πρωτεύουσα του πορτοκαλιού. Οι ευωδίες και τα άρωματα που αναδίωνται απο τις πορτοκαλιές την Άνοιξη γίνονται αντιληπτές απο όλους ντόπιους και επισκέπτες. Είναι ιδιαίτερα εύφορος εξαιτίας του προσχωσιγενή χαρακτήρα του και αποτελεί την πιο παραγωγική περιοχή του νομού. Καλλιεργούνται σημαντικές εκτάσεις στον κάμπο με εσπεριδοειδή - που αποτελούν την βασική παραγωγή του νομού - ελιές και οπωροκηπευτικά. Ο Δήμος Ναυπλιέων έχει τον παραλιακό κάμπο των Ιρίων ο οποίος διαθέτει κατά βάση καλλιέργειες οπωροκηπευτικών, με πιο γνωστή αυτή της αγκινάρας. Το Άργος είναι μια άλλη περιοχή που είναι φημισμένη για την τοπική ποικιλία πεπονιών τα γνωστά σε όλους Αργείτικα πεπόνια αλλά και με άλλα προϊόντα όπως τα πράσα και τα βερίκοκα. Η Ερμιόνη και όλος ο ευρύτερος δήμος Ερμιονίδας είναι γνωστός για το ρόδι που καλλιεργείται στην περιοχή. Το Κρανίδι είναι γνωστό για το ελαιόλαδο Κρανιδίου. Έχει το χαρακτηριστικό ότι αποτελείται από δύο ποικιλίες Μανάκι και Κορωνέϊκη η σύνθεση και των δύο αυτών ποικιλιών το χαρακτηρίζει για τα υψηλά ποιοτικά του χαρακτηριστικά. Αντίθετα στις ορεινές και ημιορεινές περιοχές της Αργολίδας εξέχουσα θέση έχει η κτηνοτροφία, αμνοεριφίων, αλλά και η καλλιέργεια της ελιάς.
Ο τουρισμός είναι από τους πιο κερδοφόρους και ανεπτυγμένους τομείς του νομού - ιδίως στην Ερμιονίδα και στο Ναύπλιο, αφού ήταν από τις πρώτες περιοχές που αναπτύχθηκαν τουριστικά στην χώρα λόγω της εγγύτητάς της με την Αθήνα, της μεγάλης ακτογραμμής της και του ιστορικού της πλούτου. Σημαντικά παραθεριστικά κέντρα αποτελούν το Ναύπλιο, το Τολό, το Πόρτο Χέλι, η Κόστα, η Ερμιόνη και ο Άγιος Αιμιλιανός.
Ο δευτερογενής τομέας είναι αρκετά ανεπτυγμένος και ασχολείται επί το πλείστον με την μεταποίηση της αγροτικής παραγωγής και την κάλυψη των αγροτικών αναγκών σε βιομηχανικά είδη (κυρίως αρδευτικά συστήματα).
Σημαντική θέση στην οικονομική ιστορία του νομού κατέχει η κονσερβοποία ντομάτας «Κύκνος». Το 1928 ιδρύεται το εργοστάσιο Κύκνος στο Ναύπλιο προσφέροντας εργασία σε χιλιάδες εργαζόμενους. Τα χρόνια εκείνα η παραγωγή ήταν κυρίως χειρωνακτική και το 1950 το εργοστάσιο του Ναυπλίου αναβαθμίζεται σε σχέδια του αρχιτέκτονα Καλλικλή. Το νέο βιομηχανικό κτίριο αποτελεί για την εποχή σύμβολο πρωτοπορίας. Το 2002 ωστόσο το εργοστάσιο μεταφέρθηκε στα Σαβάλια του νομού Ηλείας αφού ο αργολικός κάμπος είχε στραφεί στις πιο προσοδοφόρες καλλιέργειες εσπεριδοειδών. [1]
Μεταφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σιδηρόδρομος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Αργολίδα υπήρξε από τις πρώτες περιοχές της χώρας που απέκτησαν σύνδεση με το εθνικό σιδηροδρομικό δίκτυο. Η σιδηροδρομική γραμμή Κορίνθου - Μύλων και η διακλάδωση της Άργους - Ναυπλίου κατασκευάστηκε το 1885-1886 ως το πρώτο τμήμα της σιδηροδρομικής γραμμής Κορίνθου - Καλαμάτας που λειτούργησε πλήρως πολύ αργότερα.[2] Από τότε και μέχρι την δεκαετία του 1990 ο σιδηρόδρομος λειτούργησε ανελλιπώς βοηθώντας στην μεταφορά ανθρώπων και αγαθών. Δεν έγινε καμία προσπάθεια εκσυγχρονισμού του σιδηροδρομικού δικτύου, πλην της ανακατασκευής της γέφυρας Αχλαδόκαμπου το 1973 και την μεταφορά του Σταθμού Ναυπλίου στο λιμάνι, με αποτέλεσμα το τρένο να υποβαθμιστεί σημαντικά. Την δεκαετία του 2000 το τραίνο ξαναλειτούργησε όμως στα τέλη της ίδιας δεκαετίας έκλεισε εξαιτίας της ανακαίνισης του δικτύου. Ξαναλειτούργησε την περίοδο 2009-2010 αλλά τελικά σταμάτησε οριστικά μαζί με το υπόλοιπο δίκτυο της Πελοποννήσου[3]. Από την παύση λειτουργίας του έχουν γίνει διάφορες ανακοινώσεις περί επισκευής της γραμμής και επαναλειτουργίας των σιδηροδρομικών υπηρεσιών χωρίς κάτι να έχει υλοποιηθεί μέχρι στιγμής (Μάρτιος 2022).[4]
Σιδηροδρομικοί σταθμοί
Κτήρια σιδηροδρομικών σταθμών στην Αργολίδα υπάρχουν στις ακόλουθες περιοχές:
| Ανδρίτσας | Ανδρίτσα |
| Άργους | 25ης Μαρτίου & Πυργέλλας, Άργος |
| Ναυπλίου | Παλιός σταθμός: 25ης Μαρτίου & Πολυζωΐδου, Ναύπλιο Νέος σταθμός: Παραλιακή Οδός Ναυπλίου - Νέας Κίου, Ναύπλιο |
| Αχλαδόκαμπου | Αχλαδόκαμπος |
| Δαλαμανάρας | 4ο χλμ. Εθνικής Οδού Άργους - Ναυπλίου, Δαλαμανάρα |
| Κεφαλαρίου | 5ο χλμ. Εθνικής Οδού Άργους - Τριπόλεως |
| Κουτσοποδίου | Εθνική Οδός Κορίνθου - Άργους, Κουτσοπόδι |
| Μυκηνών | Φίχτυα |
| Μύλων | Επαρχιακή Οδός Ναυπλίου - Μύλων, Μύλοι |
| Τίρυνθας | Εθνική Οδός Άργους - Ναυπλίου & Γ. Σχ. Τίρυνθας, Αρχαία Τίρυνθα |
Οδικές αρτηρίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο νομός διασχίζεται απο τους εξής εθνικούς οδικούς άξονες:
Αυτοκινητόδρομοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εθνικές οδοί
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εθνική Οδός 7 (Κορίνθου - Καλαμάτας)
Εθνική Οδός 10 (Κορίνθου - Λυγουριού)
Εθνική Οδός 66 (Νεμέας - Λεβιδίου)
Εθνική Οδός 68 (Φιχτίων - Μυκηνών)
Εθνική Οδός 70 (Άργους - Επιδαύρου)
Λιμάνια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το μοναδικό εμπορικό λιμάνι στον νομό είναι αυτό του Ναυπλίου. Σε παλιότερες εποχές όταν το κύριο μέσο μεταφοράς ήταν τα ιστιοφόρα υπήρχαν λιμάνια σε κάθε οικισμό κοντά στην θάλασσα που εξυπηρετούσαν τις τοπικές ανάγκες. Πλέον τα μικρά λιμάνια του νομού χρησιμεύουν ως αλιευτικά καταφύγια.
Διοικητική διαίρεση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σύμφωνα με το Πρόγραμμα «Καλλικράτης», ο νομός Αργολίδας αποτελεί την Περιφερειακή Ενότητα Αργολίδας (με έδρα το Ναύπλιο) της Περιφέρειας Πελοποννήσου της Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου. Η Π.Ε. αποτελείται απο 4 Δήμους.
| Δήμος | Δήμαρχος | Έδρα | Πληθυσμός (2021) | Χάρτης |
|---|---|---|---|---|
| Άργους - Μυκηνών | Γιάννης Μαλτέζος | Άργος | 39.994 |  |
| Ναυπλιέων | Δημήτρης Ορφανός | Ναύπλιο | 32.625 |  |
| Επιδαύρου | Αναστάσιος Χρόνης | Λυγουριό | 7.030 |  |
| Ερμιονίδας | Ιωάννης Γεωργόπουλος | Κρανίδι | 13.567 |  |
- Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών της περιφερειακής ενότητας, δείτε επίσης Διοικητική διαίρεση Περιφερειακής Ενότητας Αργολίδας.
Για τον ίδιο κατάλογο με το σχέδιο "Καποδίστριας", δείτε Διοικητική διαίρεση νομού Αργολίδας.
Οικισμοί
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Νομός Αργολίδας έχει δύο κύριες πόλεις: το Άργος και το Ναύπλιο. Κωμοπόλεις αποτελούν το Πορτοχέλι, το Κρανίδι, το Λυγουριό, η Άρια Ναυπλίου, η Νέα Κίος και η Ερμιόνη ενώ οι υπόλοιποι οικισμοί θεωρούνται χωριά.
| Κατάταξη | Οικισμός | Πληθυσμός (2021) | Δήμος |
|---|---|---|---|
| 1 | Άργος | 21.467 | Άργους - Μυκηνών |
| 2 | Ναύπλιο | 14.532 | Ναυπλιέων |
| 3 | Κρανίδι | 4.053 | Ερμιονίδας |
| 4 | Άρια | 3.529 | Ναυπλιέων |
| 5 | Νέα Κίος | 2.743 | Άργους - Μυκηνών |
| 6 | Ερμιόνη | 2.506 | Ερμιονίδας |
| 7 | Πόρτοχελι | 2.272 | Ερμιονίδας |
| 8 | Λυγουριό | 2.197 | Επιδαύρου |
| 9 | Κουτσοπόδι | 1.679 | Άργους - Μυκηνών |
| 10 | Αρχαία Επίδαυρος | 1.540 | Επιδαύρου |
Προάστειο Πρόνοιας
Στο δήμο Ναυπλιέων βρίσκεται το προάστειο της Πρόνοιας, το οποίο καταλαμβάνει τις βορειοανατολικές πλαγιές του λόφου του Παλαμηδιού. Το προάστειο είναι ιδιαίτερα σημαντικό γιατί αποτελεί τον πρώτο οργανωμένο προσφυγικό οικισμό της νεότερης Ελλάδας.
Το 1822, όταν το Ναύπλιο ελευθερώθηκε από τους Τούρκους, άρχισαν να συρρέουν στην πόλη πολλοί πρόσφυγες, κυρίως από την Κρήτη, με αποτέλεσμα να προκύψει σταδιακά μείζον στεγαστικό ζήτημα. Το 1828, ο Κυβερνήτης της Ελλάδος Ιωάννης Καποδίστριας, μαζί με τον μηχανικό Σταμάτη Βούλγαρη, επέλεξαν την περιοχή της Πρόνοιας για τη δημιουργία του νέου προσφυγικού οικισμού. Ο Καποδίστριας ονόμασε τον οικισμό Πρόνοια επειδή «προνόησε» για το στεγαστικό πρόβλημα των προσφύγων.
Το πολεοδομικό σχέδιο του προαστείου που κατασκεύασε ο μηχανικός Σταμάτης Βούλγαρης βασίστηκε στο Ιπποδάμειο σύστημα, με τους ορθογώνια τεμνόμενους δρόμους, ενώ τα σπίτια που σχεδίασε ο Βούλγαρης ήταν μικρά, μονόχωρα, με μονοκλινή στέγη.
Δύο εκκλησίες πρέπει να επισημανθούν· η Αγία Τριάδα, η οποία βρίσκεται στο κέντρο της συνοικίας Πρόνοιας,και άρχισε να κτίζεται επί των ημερών του Ιωάννη Καποδίστρια, και η Ευαγγελίστρια που δεσπόζει στον ομώνυμο λόφο όπου και φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.
Πολιτική
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αντιπεριφερειάρχης Αργολίδας από το 2022 είναι ο Δημήτρης Σχοινοχωρίτης που ανήκει στην Νέα Δημοκρατία.
Η εκλογική περιφέρεια που αντιστοιχεί στον νομό είναι η εκλογική περιφέρεια Αργολίδας που εκλέγει τρείς βουλευτές. Στις εκλογές του 2023 εκλέχθηκαν οι εξής βουλευτές:
| Βουλευτής | Κόμμα | |
|---|---|---|
| Γιάννης Ανδριανός | Νέα Δημοκρατία | |
| Γεώργιος Γαβρήλος | ΣΥΡΙΖΑ | |
| Ανδρέας Πουλάς | Κίνημα Αλλαγής | |
Αποτελέσματα εκλογών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις Βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου 2023 η Νέα Δημοκρατία αναδείχθηκε το μεγαλύτερο κόμμα με το ΣΥΡΙΖΑ να ακολουθεί. Τα συνολικά αποτελέσματα ήταν ως εξής.
| Κόμμα | Ποσοστό | Ψήφοι | Έδρες | |
|---|---|---|---|---|
| Νέα Δημοκρατία | 43,28% | 22.229 | 1 | |
| ΣΥΡΙΖΑ | 15,25% | 7.832 | 1 | |
| Κίνημα Αλλαγής | 15,01% | 7.711 | 1 | |
| Σπαρτιάτες | 5,39% | 2.757 | ||
| ΚΚΕ | 5,26% | 2.704 | ||
| Ελληνική Λύση | 3,87% | 1.988 | ||
| Νίκη | 3,43% | 1.761 | ||
| Πλεύση Ελευθερίας | 2,52% | 1.296 | ||
| ΜέΡΑ 25 | 2,47% | 1.268 | ||
| Άλλοι | 3,52% | 1.316 | ||
| Έγκυρα | 98,96% | 51.360 | ||
| Άκυρα | 1,11% | 313 | ||
| Λευκά | 0,59% | 227 | ||
| Ψήφισαν | 54,99% | 51.900 | ||
| Αποχή | 45,01% | 42.478 | ||
| Εγγεγραμένοι | 100% | 94.378 | ||
| Πηγή: Υπουργείο Εσωτερικών (Βουλευτικές εκλογές Ιουνίου 2023) | ||||
Στο παρελθόν η Αργολίδα έχει ψηφίσει ως εξής στις Βουλευτικές εκλογές:
| Έτος | Πρώτο Κόμμα | Δεύτερο Κόμμα | Τρίτο Κόμμα | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Όνομα | Ποσοστό | Ψήφοι | Έδρες | Όνομα | Ποσοστό | Ψήφοι | Έδρες | Όνομα | Ποσοστό | Ψήφοι | Έδρες | ||||
| 2015 (Σεπτέμβριος) | Νέα Δημοκρατία | 33,72% | 17.747 | 1 | ΣΥΡΙΖΑ | 29,51% | 15.534 | 1 | Δημοκρατική Συμπαράταξη | 9,59% | 5.050 | 1 | |||
| 2015 (Ιανουάριος) | Νέα Δημοκρατία | 33,76% | 20.771 | 1 | ΣΥΡΙΖΑ | 32,29% | 19.868 | 1 | Χρυσή Αυγή | 7,32% | 4.506 | 1 | |||
| Ιούνιος 2012 | Νέα Δημοκρατία | 36,27% | 22.057 | 1 | ΣΥΡΙΖΑ | 21,49% | 13.066 | 1 | ΠΑΣΟΚ | 14,44% | 8.781 | 1 | |||
| Μάιος 2012 | Νέα Δημοκρατία | 28,42% | 17.882 | 1 | ΠΑΣΟΚ | 13,90% | 8.744 | 1 | ΣΥΡΙΖΑ | 12,80% | 8.056 | 1 | |||
| 2009 | Νέα Δημοκρατία | 42,55% | 29.802 | 2 | ΠΑΣΟΚ | 42,27% | 29.606 | 1 | ΚΚΕ | 4,48% | 3.135 | ||||
| 2007 | Νέα Δημοκρατία | 48,90% | 35.970 | 2 | ΠΑΣΟΚ | 37,44% | 27.539 | 1 | ΚΚΕ | 4,83% | 3.550 | ||||
| 2004 | Νέα Δημοκρατία | 51,88% | 39.457 | 2 | ΠΑΣΟΚ | 39,18% | 29.797 | 1 | ΚΚΕ | 3,28% | 2.492 | ||||
| 2000 | Νέα Δημοκρατία | 49,83% | 35.685 | 2 | ΠΑΣΟΚ | 40,91% | 29.299 | 1 | ΚΚΕ | 3,02% | 2.165 | ||||
Νομάρχες - Αντιπεριφερειάρχες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αντιπεριφερειάρχης Αργολίδας απο το 2022 είναι ο Δημήτρης Σχοινοχωρίτης που ανήκει στην Νέα Δημοκρατία.
| Περίοδος | Τίτλος | Όνοματεπώνυμο | Κόμμα | |
|---|---|---|---|---|
| 2022 - παρόν | Αντιπεριφερειάρχης | Δημήτρης Σχοινοχωρίτης | Νέα Δημοκρατία | |
| 2019 - 2022 | Ιωάννης Μαλτέζος | Νέα Δημοκρατία | ||
| 2010 - 2019 | Τάσος Χειβιδόπουλος | Δημοκρατική Συμπαράταξη | ||
| 2002 - 2010 | Νομάρχης | Βασίλης Σωτηρόπουλος[5] | Νέα Δημοκρατία | |
| 1998 - 2002 | Αναστάσιος Σαλεσιώτης[5] | Π.Α.Σ.Ο.Κ. | ||
| 1994 - 1998 | Δημήτρης Σαραβάκος[5] | Νέα Δημοκρατία | ||
Πληθυσμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Έτος | Πληθ. | ±% |
|---|---|---|
| 1856 | 44.212 | — |
| 1861 | 45.967 | +4.0% |
| 1870 | 48.636 | +5.8% |
| 1879 | 50.298 | +3.4% |
| 1889 | 54.047 | +7.5% |
| 1896 | 58.975 | +9.1% |
| 1907 | 60.326 | +2.3% |
| 1920 | 61.234 | +1.5% |
| 1928 | 68.184 | +11.3% |
| 1940 | 80.209 | +17.6% |
| 1951 | 85.389 | +6.5% |
| 1961 | 90.145 | +5.6% |
| 1971 | 88.698 | −1.6% |
| 1981 | 93.020 | +4.9% |
| 1991 | 94.873 | +2.0% |
| 2001 | 102.392 | +7.9% |
| 2011 | 97.044 | −5.2% |
| 2021 | 93.282 | −3.9% |
| Πηγή: Απογραφές Πληθυσμού ΕΛΣΤΑΤ 1856 - 2021 | ||
Στην απογραφή του 2021 ο νομός Αργολίδας είχε 93.282 μόνιμους κατοίκους, έχοντας μειωθεί κατά 3,9% απο την προηγούμενη απογραφή του 2011. Το 1856 ο νομός είχε τον μικρότερο καταγγεγραμένο πληθυσμό (44.212) και το 2001 τον υψηλότερο καταγγεγραμένο πληθυσμό (102.392). Απο το 1856 μέχρι το 2001 ο πληθυσμός του νομού ήταν σταθερά αυξητικός αλλά μετά το 2001 έχει μειωθεί ελαφρά. Υπάρχουν επίσης λίγες χιλιάδες μετανάστες από το εξωτερικό στον νομό.
Διάγραμμα ιστορικής εξέλιξης πληθυσμού απο το 1856
Αθλητισμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Αργολίδα διαθέτει πολλά αθλητικά σωματεία με επίκεντρο τις τέσσερις έδρες δήμων. Σημαντική ομάδα με πλήθος διακρίσεων αποτελεί η ομάδα χειροσφαίρησης Α.Ο. Διομήδης Άργους. Επίσης ιστορική ποδοσφαιρική ομάδα για την πόλης του Άργους είναι: ο Παναργειακός που αγωνίστηκε για χρόνια στην Β' Εθνική Ανδρών που όμως πλέον παίζει στο τοπικό πρωτάθλημα. Σημαντική ποδοσφαιρική ομάδα για την πόλη του Ναυπλίου είναι: ο Πανναυπλιακός.
Αθλητικά σωματεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα εξής αθλητικά σωματεία δραστηριοποιούνται στον νομό Αργολίδας:
Δήμος Άργους-Μυκηνών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Δήμος Ναυπλιέων
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Δήμος Επιδαύρου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Ομάδα | Περιοχή | Κατηγορία |
|---|---|---|
| Αριστείωνας Λυγουριού | Λυγουριό | Ε.Π.Σ. Αργολίδας |
| Αρκάδιος | Αρκαδικό | Ε.Π.Σ. Αργολίδας |
| Ασκληπιός Επιδαύρου | Παλαιά Επίδαυρος | Ε.Π.Σ. Αργολίδας |
| Δήμαινα | Δήμαινα | Ανενεργό Σωματείο |
| Δόξα Αδαμίου | Αδάμι | Ανενεργό Σωματείο |
| Φοίνικας Νέας Επιδαύρου | Νέα Επίδαυρος | Ε.Π.Σ. Αργολίδας |
| Παμμετοχικός | Μετόχι Ασκληπιείου | Ε.Π.Σ. Αργολίδας |
| Αίας Τραχειάς | Τραχειά | Ανενεργό Σωματείο 2012-2013 |
Δήμος Ερμιονίδας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Ομάδα | Περιοχή | Κατηγορία |
|---|---|---|
| Πορτοχελιακός | Πορτοχέλι | Ε.Π.Σ. Αργολίδας |
| Ένωση Ερμιονίδας | Ερμιόνη | Γ' Εθνική |
| Ηλιόκαστρο | Ηλιόκαστρο | Ε.Π.Σ. Αργολίδας |
| Ερμιονίδα 2012 | Κρανίδι | Ε.Π.Σ. Αργολίδας |
| Κορωνίς Κοιλάδας | Κοιλάδα | Ε.Π.Σ. Αργολίδας |
| Ποσειδών Διδύμων | Δίδυμα | Ε.Π.Σ. Αργολίδας |
Προσωπικότητες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γεννημένοι στην Αργολίδα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Καλλιτέχνες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Νίκος Καρούζος (1926 - 1990), ποιητής από το Ναύπλιο
- Άγγελος Τερζάκης (1907 - 1979), συγγραφέας από το Ναύπλιο
- Ευγενία Ζωγράφου (1878 - 1963), συγγραφέας από το Ναύπλιο
- Γιώργος Νέζος (1909 - 1989), ηθοποιός από το Κουτσοπόδι
- Στέφανος Δάφνης (1882 - 1947), ποιητής, συγγραφέας και δημοσιογράφος από το Άργος
- Βούλα Γκίκα (γενν. 1933), τραγουδίστρια από το Άργος
- Βαγγέλης Καζάν (1936 - 2008), ηθοποιός από το Ναύπλιο
- Γιάννης Καλλιάνος Παρουσιαστής μετεωρολογικών δελτίων, μαθηματικός πολιτικός, βουλευτής από το Δρέπανο
- Πέτρος Μπουσουλόπουλος ηθοποιός και τραγουδιστής από τη Δαλαμανάρα
Αθλητές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Τζιμ Λόντος (1897 - 1975), παλαιστής απο το Κουτσοπόδι
- Παναγιώτης Ταχτσίδης διεθνής ποδοσφαιριστής από το Ναύπλιο
Πολιτικοί
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Δημήτρης Καμπόσος, πρώην δήμαρχος Άργους - Μυκηνών απο το Άργος
- Γιάννης Ανδριανός (γενν. 1959), νυν Βουλευτής και δημοσιογράφος απο την Νέα Επίδαυρο
- Γιάννης Γκιόλας (γενν. 1957), νυν Βουλευτής και δικηγόρος απο το Ναύπλιο
- Ανδρέας Πουλάς (γενν. 1963), νυν Βουλευτής και ιατρός απο τον Παναρίτη
- Δημήτριος Παπαδημητρίου (1910 - 1986), πρώην Βουλευτής και δικηγόρος απο την Δαλαμανάρα
- Βασίλης Σωτηρόπουλος (1938 -2025), Πρώην Βουλευτής, ιατρός και νομάρχης από το Αργολικό
- Έλσα Παπαδημητρίου (1942 - 2022), πρώην Βουλευτής και αρχιτέκτονας από το Ναύπλιο
- Γιάννης Μανιάτης (γενν. 1956), πρώην Βουλευτής, υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, τοπογράφος μηχανικός και καθηγητής πανεπιστημίου απο το Άργος
- Γιάννης Μανώλης (1950 - 2019), πρώην Βουλευτής απο το Αραχναίο
- Δημήτριος Χρ. Παπαϊωάννου (1909 - 1977), πρώην Βουλευτής και υπάλληλος της Αγροτικής Τράπεζας απο το Άργος
- Ηλίας Ποταμιάνος (1844 - 1911), πρώην Βουλευτής, αντιπρόεδρος της Βουλής, δικηγόρος και δημοσιογράφος απο το Ναύπλιο
- Ιωάννης Παπαρτεμίου (1911 - 1971), πρώην Βουλευτής και στρατιωτικός απο το Άργος
- Σπύρος Παπαλεξόπουλος (απεβ. 1850), πρώην Βουλευτής και δήμαρχος Ναυπλίου απο το Ναύπλιο
- Ιωάννης Κουτσογιάννης (γενν. 1933), πρώην Βουλευτής, υφυπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών και στρατιωτικός απο το Άργος
- Ιωάννης Κοντοβράκης (1900 - 1994), πρώην Βουλευτής και δικηγόρος απο το Κρανίδι
- Ιωάννης Μηναίος (1918 - 2000), πρώην Βουλευτής και στρατιωτικός απο το Ναύπλιο
- Γεώργιος Μουτζουρίδης (1926 - 2013), πρώην Βουλευτής και δικηγόρος απο το Ναύπλιο
- Ιωάννης Μουτζουρίδης (1879 - 1935), πρώην Βουλευτής, υπουργός Εσωτερικών και στρατιωτικός απο το Ναύπλιο
- Πραξιτέλης Μουτζουρίδης (1885 - 1964), πρώην Βουλευτής, αντιπρόεδρος και πρόεδρος της Βουλής και δικηγόρος απο το Ναύπλιο
- Σπυρίδων Μερκούρης (1856 - 1939), πρόκριτος, πρώην Βουλευτής και δήμαρχος Αθηναίων απο την Ερμιόνη
Αγωνιστές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Δημήτριος Τσώκρης (1796 - 1875), πρόκριτος και αγωνιστής απο το Άργος
- Γιαννάκος Δαγρές (1780 - 1854), αγωνιστής απο την Καρυά
- Τάσος Νέζος, αγωνιστής απο το Κουτσοπόδι
- Οικογένεια Περρούκα: Δημήτριος (απεβ. 1851), Ιωάννης (απεβ. 1821) και Χαράλαμπος (απεβ. 1824), πρόκριτοι, πολιτικοί και αγωνιστές απο το Άργος
- Θεόδωρος Βλάσσης (απεβ. 1822), πρόκριτος και αγωνιστής απο το Άργος
- Οικογένεια Μήτσα: Σταμάτης και Ιωάννης (1794 - 1827), πρόκριτοι, πολιτικοί και αγωνιστές από την Ερμιόνη
Ευεργέτες
- Σπυρίδων Μπουσουλόπουλος (1862-1927) Δωρητής και ευεργέτης από το Άργος
- Δημήτριος (Μίμης) Μανουσάκης: Δωρητής απο το Ναύπλιο
Πολιούχοι
- Άγιος Πέτρος Άργους (852 - 922) Γόνος πλούσιας Βυζαντινής οικογένειας
- Άγιος Αναστάσιος ο Νεομάρτυρας Ναυπλίου (; 1655) Ζωγράφος από το Ναύπλιο
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Η ιστορία μας». ΚΥΚΝΟΣ Ελληνική Εταιρία Κονσερβών Α.Ε. Ανακτήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 2021.
- ↑ «Το εγκαταλελειμμένο σιδηροδρομικό δίκτυο της Πελοποννήσου | LiFO». www.lifo.gr. 9 Δεκεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2022.
- ↑ Argonafplia.gr (18 Μαΐου 2018). «Πως έκλεισε και γιατί πρέπει να λειτουργήσει η μετρική γραμμή της Πελοποννήσου». Argonafplia.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2022.
- ↑ «Πως θα επιστρέψει το τρένο στην Αργολίδα - Τι περιλαμβάνει η μελέτη (χάρτης)». Ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2022.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 «ΕΕΤΑΑ-Νομαρχιακές Εκλογές». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2022.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αργολίδα-Καρούζος (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
