Κώστας Καραμανλής
.jpg)
Ο Κώστας Καραμανλής (Αθήνα, 14 Σεπτεμβρίου 1956) είναι Έλληνας πολιτικός και νομικός, που διετέλεσε πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας από το 2004 έως το 2009 και πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας από το 1997 έως το 2009.
Υπηρέτησε ως βουλευτής Α΄ Θεσσαλονίκης με τη Νέα Δημοκρατία από το 1989 μέχρι το 2023. Διετέλεσε Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης από το 1997 ως το 2004 (το μεγαλύτερο συνεχές διάστημα στην ελληνική πολιτική ιστορία) και τον Οκτώβριο και Νοέμβριο του 2009.
Είναι παντρεμένος με τη Νατάσσα Παζαΐτη από τις 19 Ιουλίου 1998 και από τον Ιούνιο του 2003 είναι πατέρας δύο δίδυμων παιδιών, του Αλέξανδρου και της Αλίκης. Στις εκλογές του Μαρτίου 2004 εξελέγη για πρώτη φορά Πρωθυπουργός, διαδεχόμενος τον Κώστα Σημίτη, ενώ επανεξελέγη στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2007. Στις εκλογές του Οκτωβρίου 2009 η Νέα Δημοκρατία κατέλαβε τη 2η θέση με ποσοστό 33,47% και 91 έδρες στη νέα Βουλή. Αμέσως μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος, ο Κώστας Καραμανλής παραιτήθηκε από την ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας, προκηρύσσοντας έκτακτο συνέδριο για την εκλογή νέου αρχηγού.[2] Στην Πρωθυπουργία τον διαδέχθηκε ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ, Γιώργος Παπανδρέου.
Εκλέγεται βουλευτής, χωρίς να απαιτείται σταυρός ως πρώην πρωθυπουργός, στην εκλογική περιφέρεια της Α΄ Θεσσαλονίκης από τις βουλευτικές εκλογές του Μαΐου 2012[3], του Ιουνίου 2012, του Ιανουαρίου 2015, του Σεπτεμβρίου 2015 και του Ιουλίου 2019. Στις 21 Φεβρουαρίου 2023 ανακοινώθηκε ότι δεν θα ήταν υποψήφιος βουλευτής και ότι θα αποσυρθεί από την πολιτική μετά τις Ελληνικές βουλευτικές εκλογές Μαΐου 2023.
Είναι ανιψιός του Κωνσταντίνου Καραμανλή, πρώην προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, πρώην πρωθυπουργού και ιδρυτή της Νέας Δημοκρατίας.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πρώιμα χρόνια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Κώστας Καραμανλής, γεννήθηκε στην Αθήνα στις 14 Σεπτεμβρίου 1956. Πατέρας του ήταν ο Αλέκος Καραμανλής, ιδιοκτήτης εταιρείας χωματουργικών εργασιών και μητέρα του η Αλίκη Γεωργούλη, παντρεμένοι το 1944. Έχει έναν μεγαλύτερο αδελφό, τον Γιώργο.[4] Θείος του ήταν ο πρώην πρωθυπουργός (1955-1963, 1974-1980) και πρώην πρόεδρος της Δημοκρατίας (1980–1985, 1990–1995) Κωνσταντίνος Καραμανλής.
Μετά την αποφοίτησή του από το Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΠΣΠΑ) το 1974 [5], φοίτησε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Συνεχίζοντας τις σπουδές του έγινε κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος από το Πανεπιστήμιο Tufts και το τμήμα νομικής και διπλωματίας (Fletcher School of Law and Diplomacy), όπου και έγινε επίσης κάτοχος διδακτορικού διπλώματος. Σπούδασε πολιτικές επιστήμες, διεθνείς σχέσεις και ιστορία της διπλωματίας.
Συνέγραψε το βιβλίο «Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και οι Εξωτερικές Σχέσεις της Ελλάδος 1928 - 1932». Από το 1987 έως το 1989 άσκησε τη δικηγορία ενώ συνεργάστηκε και με το περιοδικό «Οικονομικός Ταχυδρόμος». Προλόγισε, επίσης, σειρά άλλων ιστορικών άρθρων και εκδόσεων. Είναι μέλος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών και ισόβιο μέλος – σύμβουλος του Ιδρύματος «Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής».
Πολιτική δράση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Κώστας Καραμανλής ήταν μέλος της ΟΝΝΕΔ, της νεολαίας της Νέας Δημοκρατίας, όπου και υπήρξε υπεύθυνος για τα οργανωτικά και ιδεολογικά θέματα από το 1974 έως το 1979 και από το 1984 έως το 1989. Εξελέγη πολλές φορές στα φοιτητικά συνδικαλιστικά όργανα με την παράταξη της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ.
Εξελέγη βουλευτής με τη Νέα Δημοκρατία τον Ιούνιο του 1989, στην εκλογική περιφέρεια Α΄ Θεσσαλονίκης.[6] Έχει διατελέσει γραμματέας του προεδρείου της Βουλής το 1989 και γραμματέας Πολιτικού Σχεδιασμού της Νέας Δημοκρατίας. Το 1995 εξελέγη μέλος της Κεντρικής Επιτροπής της Νέας Δημοκρατίας. Στις 21 Μαρτίου 1997 και ύστερα από την εκλογική ήττα της Νέας Δημοκρατίας το 1996 από το ΠΑΣΟΚ, εξελέγη από το 4ο συνέδριο του κόμματος πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας. Τον Φεβρουάριο του 1999 εξελέγη αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, θέση στην οποία επανεξελέγη τον Οκτώβριο του 2002. Στις εκλογές του 2000 έχασε οριακά τη νίκη και την πρωθυπουργία από τον Κώστα Σημίτη.
Πρωθυπουργία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις 7 Μαρτίου 2004, ως αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας, ανεδείχθη νικητής στις βουλευτικές εκλογές με ποσοστό 45,36% εξασφαλίζοντας κοινοβουλευτική πλειοψηφία 165 εδρών επί συνόλου 300. Έλαβε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και στις 10 Μαρτίου ορκίστηκε Πρωθυπουργός και υπουργός Πολιτισμού. Στον ανασχηματισμό της 14ης Φεβρουαρίου 2006 παραιτήθηκε από το χαρτοφυλάκιο του Υπουργείου Πολιτισμού.
Το 2007 προκήρυξε πρόωρες εκλογές, τις οποίες κέρδισε η Νέα Δημοκρατία στις 16 Σεπτεμβρίου, εξασφαλίζοντας ποσοστό 41,87% και 152 έδρες στη Βουλή, έναντι 38,10% για το ΠΑΣΟΚ και 102 έδρες. Την επόμενη ημέρα των εκλογών ο Καραμανλής έλαβε εντολή για σχηματισμό νέας κυβέρνησης από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κάρολο Παπούλια. Η κυβέρνηση αυτή ορκίστηκε και ανέλαβε καθήκοντα στις 19 Σεπτεμβρίου 2007.
Αγωγός Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Επί πρωθυπουργίας του Κώστα Καραμανλή ολοκληρώθηκε ο κύκλος διαπραγματεύσεων, μνημονίων και συμφωνιών που οδήγησαν στην έναρξη κατασκευής του αγωγού αργού πετρελαίου Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη, που θα ενώνει το λιμάνι Μπουργκάς της Βουλγαρίας με το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης. Η αρχική σύλληψη της ιδέας για την κατασκευή του αγωγού χρονολογείται το 1993. Η υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας για την υποστήριξη της κατασκευής του αγωγού, τον Απρίλιο του 2005 στη Σόφια, η συνάντηση κορυφής των τριών ηγετών, του Ρώσου Προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, του Βούλγαρου ομολόγου του Γκεόργκι Παρβάνοφ και του Έλληνα Πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή, στις 4 Σεπτεμβρίου στην Αθήνα, αλλά και η μονογραφή του κειμένου της Διακρατικής Συμφωνίας, στο Μπουργκάς, στις 7 Φεβρουαρίου 2007, αποτέλεσαν σταθμούς για την πρόοδο του έργου. Το έργο τελικά εγκαταλείφθηκε τον Δεκέμβριο του 2011. Από την κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή, επίσης, υπεγράφη η τριμερής συμφωνία μεταξύ Ρωσία - Βουλγαρίας - Ελλάδας για την ίδρυση της εταιρίας Trans-Balkan Pipeline B.V. που είναι κύριος του έργου του Αγωγού Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη, καθώς και συμφωνίες για συνεργασίες στην κατασκευή του αγωγού South Stream.
Μακεδονικό ζήτημα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τον Νοέμβριο του 2004 οι ΗΠΑ αναγνώρισαν τη συνταγματική ονομασία «Δημοκρατία της Μακεδονίας».[7] Τον Απρίλιο του 2005 ο πρώτος υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης Καραμανλή, Πέτρος Μολυβιάτης, και ο ίδιος ο Καραμανλής έστειλαν έξι επιστολές σε Ευρωπαίους ηγέτες και αξιωματούχους και στον πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζορτζ Μπους, με τις οποίες πρότειναν την επίλυση του Μακεδονικού ονοματολογικού ζητήματος και την αποδοχή της ένταξης της χώρας στην ΕΕ με την υιοθέτηση μιας διπλής ονομασίας, χωρίς να γίνει κάποια αλλαγή του Συντάγματος της χώρας: η ονομασία "Δημοκρατία Μακεδονίας-Σκόπια" θα χρησιμοποιούταν από τον ΟΗΕ, τα κράτη του οποίου ενθαρρύνονταν απλώς να τη χρησιμοποιούν, ενώ το συνταγματικό όνομα "Δημοκρατία της Μακεδονίας" θα συνέχιζε να βρίσκεται σε χρήση στο εσωτερικό της χώρας.[7][8]
.JPG)
Το 2007, όταν Υπουργός Εξωτερικών ήταν πλέον η Ντόρα Μπακογιάννη, η ελληνική κυβέρνηση είχε την πρόθεση διεξαγωγής συνομιλιών για την επίλυση του ζητήματος στο τέλος του έτους μετά τις σχεδιαζόμενες εκλογές, αλλά η εθνικιστική προπαγάνδα της κυβέρνησης Γκρούεφσκι, με τη μετονομασία του αεροδρομίου και την ανέγερση αγαλμάτων, που προκάλεσε την αντίδραση κυρίως ψηφοφόρων στη βόρεια Ελλάδα, ανέστειλε την έναρξή τους. Η Μπακογιάννη δήλωσε τη θέση της υπέρ της αναβολής ένταξης της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ για το 2009 στον Αμερικανό πρεσβευτή, ο οποίος διαφώνησε.[7] Μία εβδομάδα πριν τις βουλευτικές εκλογές του 2007 ο Καραμανλής εξήγγειλε ότι θα έθετε βέτο στην ένταξη της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ αν δεν είχε επιλυθεί προηγουμένως το ζήτημα της ονομασίας της.[9] Στις προγραμματικές δηλώσεις της νέας κυβέρνησης μετά τις εκλογές η Μπακογιάννη εξήγγειλε τη θέση της κυβέρνησης υπέρ μιας σύνθετης ονομασίας. Σε συνάντηση με τον Αμερικανό πρεσβευτή τον Ιανουάριο του 2008 ο Καραμανλής δήλωσε ότι θα αποδεχόταν οποιαδήποτε σύνθετη ονομασία με δεύτερο συνθετικό τη λέξη «Μακεδονία» ή την υιοθέτηση μιας διπλής ονομασίας, αν η σύνθετη ονομασία χρησιμοποιούνταν από τις ΗΠΑ και σε όλους τους διεθνείς οργανισμούς.[10] Το Μάρτιο η Μπακογιάννη διαμήνυσε στον Αμερικανό πρεσβευτή την ανάγκη εύρεσης μιας οριστικής σύνθετης ονομασίας με πρώτο συνθετικό το "Άνω" ή το "Νέα" που θα ίσχυε έναντι όλων (erga omnes).[7] Σε συζήτηση στη Βουλή των Ελλήνων τον Απρίλιο του 2008 με τη θέση της κυβέρνησης Καραμανλή υπέρ μιας σύνθετης ονομασίας συντάχθηκαν όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα εκτός από το Λαϊκό Ορθόδοξο Συναγερμό.[10]
.jpg)
Τον Απρίλιο του 2008 πραγματοποιήθηκε στο Βουκουρέστι της Ρουμανίας η μεγαλύτερη στην ιστορία της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ. Ανάμεσα στα θέματα που συζητήθηκαν ήταν η διεύρυνση της Συμμαχίας και, συνεπώς, η αίτηση της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας να ενταχθεί σε αυτήν. Παρά τις πιέσεις των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, ο Έλληνας πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής στο επίσημο δείπνο εργασίας της πρώτης ημέρας της συνόδου, ξεκαθάρισε ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να δεχθεί την ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ από τη στιγμή που δεν έχει εξευρεθεί αμοιβαία αποδεκτή λύση στο ζήτημα του ονόματος. Επιπλέον, ο Έλληνας Πρωθυπουργός τόνισε ότι οποιαδήποτε λύση βρεθεί θα πρέπει να έχει την έγκριση από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και να είναι μόνιμη και όχι προσωρινή. Την ελληνική θέση στήριξε η Ιταλία, η Ισπανία, και η Γαλλία καθώς επίσης το Λουξεμβούργο και η Ισλανδία. Ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί δήλωσε χαρακτηριστικά: «Είμαστε αλληλέγγυοι με τους Έλληνες, πιστεύουμε ότι πρέπει να βρεθεί λύση. Έχω Ουγγαρέζικες ρίζες, αλλά έχω και Ελληνικές και τις αποδέχομαι πλήρως». Την αντίθεσή τους στη στάση της Ελλάδας έδειξαν οι ΗΠΑ, η Τουρκία, η Σλοβενία, η Τσεχία, η Εσθονία και η Λιθουανία, ενώ οι υπόλοιπες χώρες κράτησαν ουδέτερη στάση. Με το βέτο αυτό εδραιώθηκε η κόκκινη γραμμή της Ελλάδας που διατυπώνεται σε μόνο μια ονομασία erga omnes (που να ισχύει έναντι πάντων στο εσωτερικό και εξωτερικό της ενδιαφερόμενης χώρας) και με κριτήριο τον γεωγραφικό προσδιορισμό και κωδικοποιείται με τον όρο «μία ονομασία για όλες τις χρήσεις». Για το θέμα αυτό, ο εκπρόσωπος του τύπου του ΝΑΤΟ, Τζέιμς Απατουράι, δήλωσε: «Η Ελλάδα ξεκαθάρισε πως παρά το γεγονός ότι θα επιθυμούσε και η ίδια να δει το συντομότερο δυνατό την ΠΓΔΜ να εντάσσεται στο ΝΑΤΟ, δεν είναι δυνατόν να συναινέσει στο βαθμό που παραμένει ανεπίλυτο το ζήτημα της ονομασίας».[11] Ο Γ.Γ. του ΝΑΤΟ Γιαπ ντε Χοπ Σέφερ δήλωσε: «Συμφωνήσαμε ότι η πρόσκληση στη ΠΓΔΜ θα υπάρξει μόλις επιτευχθεί μία αμοιβαία αποδεκτή λύση για το ζήτημα της ονομασίας».[12]
Δημόσια έργα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Από το 2004 έως το 2009, κατά τη διάρκεια της θητείας του Κώστα Καραμανλή στην Πρωθυπουργία, πραγματοποιήθηκαν μία σειρά δημοσίων έργων. Ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε την ολοκλήρωση της Εγνατίας Οδού το 2009[13] (έργο το οποίο ξεκίνησε το 1994, κατασκευάστηκαν 509 χλμ. από τα συνολικά 670 χλμ. του μήκους της), την επέκταση του δικτύου του Μετρό της Αθήνας προς Αιγάλεω και την κατασκευή και άλλων ενδιάμεσων σταθμών, την έναρξη των έργων κατασκευής του Μετρό της Θεσσαλονίκης το 2006 (σχεδόν δύο δεκαετίες μετά την αρχική μελέτη και την έναρξη των έργων τα οποία αργότερα εγκαταλείφθηκαν), την επέκταση του τραμ της Αθήνας προς τα νότια νότο μετατοπίζοντας τον τερματικό σταθμό στη Βούλα και την έναρξη της επέκτασης προς Πειραιά, την κατασκευή και τα εγκαίνια του νέου Μουσείου της Ακρόπολης και την ανακατασκευή της Εθνικής οδού Αθηνών-Θεσσαλονίκης στο πέταλο του Μαλιακού κόλπου.
Στον τομέα του αθλητισμού, από τις πιο σημαντικές στιγμές της Ελλάδας κατά τη διάρκεια των κυβερνήσεων του Κώστα Καραμανλή αξίζει να αναφερθεί η ολοκλήρωση της προετοιμασίας και η επιτυχής διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας το 2004.
Οικονομία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μέσα σε τέσσερα χρόνια, δηλαδή από το 2004 μέχρι το 2008, το κατά κεφαλήν εισόδημα του Έλληνα αυξήθηκε κατά 5474 ευρώ [14], ο μέσος όρος ανεργίας μειώθηκε από 10.3% το 2004 σε 7.76% το 2008 [15], το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε μεγάλη αύξηση από περίπου 10.7 δις ευρώ σε 36.566 δις το 2004 και 2008 αντιστοίχως.[16] Να σημειωθεί επίσης ότι οι δαπάνες της γενικής κυβέρνησης αυξήθηκαν από 45.9 εκατομμύρια ευρώ το 2004 σε 50.6 το 2008 δημιουργώντας έλλειμμα [17] και το χρέος να αυξάνεται από 183.2 δις ευρώ σε 263.3 δις ευρώ [18] Οι κύριες αιτίες διόγκωσης του χρέους ήταν μη καταγεγραμμένα εξοπλιστικά δάνεια και 18 ομόλογα swaps, της περιόδου 1996-2001 [19], τόκοι ομολόγων σταθερού επιτοκίου αξίας 48.8 δισεκατομμυρίων ευρώ που έπρεπε να αποπληρωθούν καθώς είχαν διάρκεια ζωής 6 ετών, αποπληρωμή χρεών προς ΔΕΚΟ και ασφαλιστικών ταμείων του ποσού των 4.1 δις ευρώ [εκκρεμεί παραπομπή], τιτλοποιήσεις εσόδων 400εκ ευρώ [20]. Την πενταετία 2003-2008 υπάρχει μια αύξηση δαπανών για μισθούς συντάξεις κατά 28%, 46.7δις το και 80δις το 2008, και κατά 19.6% αυξήθηκε τη διετία 2008-2009 η κατά κεφαλήν δαπάνη ανά συνταξιούχο. Την τριετία 2004-2007 το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ αυξάνεται, και το ίδιο το ΑΕΠ ταυτοχρόνως, ενώ σημειώνονται υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης με το εθνικό εισόδημα να αυξάνεται κατά 12-15 δισ. τον χρόνο.[21] Το έλλειμμα του ΑΕΠ από 6.6% το 2004 [22] σε 2.8% το 2007 και αύξηση 5% το 2008 [23] ενώ σημαντική οικονομική πολιτική αποτελεί η μείωση φόρων και η αύξηση του αφορολογήτου στα 12.000 ευρώ.[24]
Κριτική
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κατά την έναρξη της πρωθυπουργίας του, με τη χρήση του όρου "νταβατζήδες" που φέρεται να διέρρευσε ότι ανέφερε σε παρέα βουλευτών της ΝΔ σε κεντρικό ψητοπωλείο μέσω του Τύπου[25], αλλά και της υπόσχεσης που έκανε προς τους ψηφοφόρους για "επανίδρυση του κράτους", έδωσε την εντύπωση ότι θα αντιμαχόταν όσους δρουν κατά του δημόσιου συμφέροντος, χωρίς ωστόσο ποτέ να εξειδικεύσει ποιοι είναι οι "νταβατζήδες" και με ποιο τρόπο θα τους αντιμετωπίσει. [26]
Κατά τη διάρκεια της θητείας του στην Πρωθυπουργία διάφορες υποθέσεις απασχόλησαν επίσης τη Δικαιοσύνη, σε κάποιες εκ των οποίων ενεπλάκησαν στενοί συνεργάτες του.
Αναλυτές ανέφεραν ότι εξαιτίας των υποθέσεων αυτών υπέστη μεγάλη φθορά η δημόσια εικόνα του, παρ’ όλο που σε κάποιες από αυτές ο ίδιος δεν είχε προσωπική ανάμειξη. Ανάμεσα σε αυτές μπορεί να αναφερθεί, η υπόθεση της Μονής Βατοπεδίου,[27] η υπόθεση των δομημένων ομολόγων,[28][29][30] η υπόθεση του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Πολιτισμού Χρήστου Ζαχόπουλου,[31][32] ο θάνατος του Διοικητή του ΙΚΑ Ι. Βαρθολομαίου, η απαγωγή Πακιστανών το καλοκαίρι του 2005[33] και η υπόθεση των υποκλοπών, στην οποία θύμα ήταν και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός.[34]
Έντονη κριτική δέχθηκαν οι Κυβερνήσεις του Κώστα Καραμανλή για τις μεγάλες πυρκαγιές του 2007 και του 2009 που έκαψαν μεγάλες δασικές εκτάσεις σε όλη τη χώρα και συνέπεσαν με τις προεκλογικές περιόδους εκείνων των χρόνων.[35][36] Επιπλέον, έντονες αντιδράσεις και επεισόδια προκλήθηκαν μετά τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου από ειδικό φρουρό στα Εξάρχεια τον Δεκέμβριο του 2008.[37]
Στις 8 Μαΐου του 2009, με το υπ' αριθμόν 53 Διάταγμα του Προέδρου της Δημοκρατίας (αριθμός ΦΕΚ 72), κηρύχθηκε αιφνιδιαστικά η λήξη των εργασιών της Β΄ Συνόδου της ΙΒ΄ Βουλευτικής Περιόδου. Η λήξη των εργασιών της Βουλής πραγματοποιήθηκε 30 ημέρες πριν τις Ευρωεκλογές του 2009 και σήμανε την επίσημη έναρξη της προεκλογικής περιόδου. Στον Κώστα Καραμανλή ασκήθηκε έντονη κριτική από τα κόμματα της Αντιπολίτευσης για το κλείσιμο της Βουλής, τα οποία υποστήριξαν ότι έγινε προσπάθεια συγκάλυψης, καθώς με την ενέργεια αυτή παρεγράφησαν όλες οι υποθέσεις που εκκρεμούσαν και αφορούσαν την πρώτη κυβερνητική θητεία της Νέας Δημοκρατίας.[38]
Σύμφωνα με επιστολές του πρώην υφυπουργού Οικονομικών Πέτρου Δούκα που δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα «Βήμα της Κυριακής» ο Καραμανλής γνώριζε την οικονομική κατάσταση της χώρας,[39] αλλά αδράνησε, επειδή, όπως ισχυρίζεται ο Δούκας, «δεν ήθελε να στριμώξει τον ελληνικό λαό»[40] και επειδή «επικρατούσε κλίμα γενικότερης ευφορίας, ότι πάμε καλά και ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε με λιγότερες θυσίες. Αυτή όμως η αδράνειά του επέφερε την χρεοκοπία της Χώρας η οποία είχε ως συνέπεια την υπαγωγή στα μνημόνια που ακολούθησαν όλες οι επόμενες κυβερνήσεις».[41] Ο Δούκας υποστήριξε ότι είχε ζητήσει περικοπή δαπανών από το 2004, αλλά η απάντηση ήταν αρνητική, λόγω των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας.[42] Συνεργάτες του πρώην Πρωθυπουργού απαντούσαν ότι «με τρόπο υπεύθυνο και αποδοτικό για το συμφέρον της χώρας καλύφθηκαν τις δανειακές ανάγκες με όρους ευνοϊκούς για την Ελλάδα και για τους πολίτες και μάλιστα χωρίς τυμπανοκρουσίες, ενώ το ΠΑΣΟΚ του «λεφτά υπάρχουν» έκανε λόγο για Τιτανικό και άλλα απίθανα πράγματα, προκαλώντας τεράστια προβλήματα στο δανεισμό, εκτοξεύοντας τα επιτόκια δανεισμού σε δυσθεώρητα ύψη, οδηγώντας τη χώρα στην αγκαλιά του ΔΝΤ και φέρνοντας ξένους επιτρόπους στα υπουργεία».[εκκρεμεί παραπομπή]
Σχέδιο Πυθία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τον Ιανουάριο του 2009 ο διευθυντής της ΕΥΠ, Ιωάννης Κοραντής, έστειλε στον Καραμανλή και τον υπουργό Εσωτερικών Παυλόπουλο ένα ενημερωτικό δελτίο στο οποίο περιεχόταν ένα απόσπασμα από ένα Δελτίο Πληροφοριών, που παρουσιαζόταν ως προερχόμενο από Ρώσο αξιωματούχο, ο οποίος δεν κατονομαζόταν ούτε περιγραφόταν, και φερόταν να έχει ως πηγή τη ρωσική υπηρεσία πληροφοριών FSB. Στο απόσπασμα αναφερόταν ότι μια νέα γενιά τρομοκρατών είχε ως στόχο συνεργάτες του Καραμανλή και τον ίδιο με σκοπό να αλλάξει η ενεργειακή πολιτική και να ακυρωθεί η δημιουργία του αγωγού South Stream.[43] Το Φεβρουάριο ο Κοραντής έστειλε ένα δεύτερο άκρως απόρρητο «Ειδικό Δελτίο Ενημέρωσης» (219/5, Φεβρουάριος 2009) με απόσπασμα από το ίδιο δελτίο, που παρουσιαζόταν ως εσωτερικό κείμενο της FSB και ήταν συνταγμένο στα αγγλικά, όπου ανέφερε ότι [43] εκπονήθηκε από ξένες μυστικές υπηρεσίες και τέθηκε σε εφαρμογή από Έλληνες συνεργάτες τους ένα σχέδιο δολοφονίας του Κώστα Καραμανλή. Σύμφωνα με αυτό μια 19μελής ομάδα αντιπαρακολούθησης της FSB βρισκόταν στην Αττική από το Μάρτιο του 2008 με αφορμή τον εντοπισμό απόπειρας τηλεφωνικής υποκλοπής συνομιλιών των Καραμανλή, Πούτιν και Παρβάνοφ[44] κατά συνάντησή τους η οποία είχε πραγματοποιηθεί το Σεπτέμβριο του 2006.[45] Σύμφωνα με το δελτίο, η ομάδα της FSB συνεπλάκη με κάποιους από τους εκτελεστές του σχεδίου τον Απρίλιο του 2008 σε σημείο της διαδρομής της πομπής του Καραμανλή προς το σπίτι του. Κατά το δελτίο το σχέδιο δολοφονίας του Καραμανλή εντασσόταν σε ένα σχέδιο αποσταθεροποιήσης με την ονομασία «Πυθία 1», που περιελάμβανε τέσσερα κύρια σημεία: πολιτική αποσταθεροποίηση (υπόθεση μονής Βατοπεδίου), επιχειρηματική αποσταθεροποίηση (υποβάθμιση ελληνικής οικονομίας), κοινωνική αποσταθεροποίηση (κοινωνική αναταραχή και τρομοκρατικές ενέργειες) και προβλήματα στην εξωτερική πολιτική.[44] Η ΕΥΠ σημείωνε ότι δεν μπορούσε να ελέγξει την αξιοπιστία της πηγής των πληροφοριών και ότι η ερμηνεία τους ως ύπαρξης σχεδίου δυτικών υπηρεσιών και της Μοσάντ γεννούσε «εύλογα ερωτηματικά» και δεν απέκλειε οι πληροφορίες να αποτελούν μέρος σχεδίου σκόπιμης παραπληροφόρησης.[43] Πηγή των πληροφοριών ήταν ένας Έλληνας χρηματιστής που ταξίδευε για επαγγελματικούς λόγους στη Ρωσία και ανέφερε σε έναν αξιωματικό του κλιμακίου της ΕΥΠ στη Θεσσαλονίκη πως ένας Ρώσος φίλος του, πρώην στέλεχος της FSB, είχε επικοινωνία με πρώην συναδέλφους του στην FSB, από τους οποίους προήλθαν οι πληροφορίες για το σχέδιο εναντίον του Καραμανλή. Η φρουρά του Καραμανλή δεν είχε αντιληφθεί κανένα τέτοιο συμβάν, ενώ δεν υπήρχε κάποια πληροφόρηση για διενέργεια υποκλοπών κατά τη συνάντηση του 2006.[45] Ένα τρίτο έγγραφο της ΕΥΠ του Μαρτίου του 2009, το οποίο ο Κοραντής προώθησε στο υπουργείο Εσωτερικών και στο ιδιαίτερο γραφείο του Καραμανλή, διόρθωνε τα δύο προηγούμενα και ανέφερε ότι από την έρευνα της ΕΥΠ δεν προέκυψε κανένα στοιχείο που να τεκμηριώνει την αλήθεια των πληροφοριών και εκτιμούσε ότι «επιχειρήθηκε η παραπληροφόρηση των Κρατικών Αρχών της χώρας μας με στόχο την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων σκοπιμοτήτων».[43][46]
Τα δύο πρώτα έγγραφα της ΕΥΠ δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Επίκαιρα του ομίλου Λιβάνη τον Ιούνιο του 2011, ενώ το τρίτο έγγραφο παρέμεινε αδημοσίευτο. Μετά τη δημοσίευση των δύο εγγράφων,[43] τον Ιούνιο του 2011, ο Εισαγγελέας Ν. Ορνεράκης ξεκίνησε έρευνα πάνω στο θέμα αυτό,[47] η οποία κατέληξε τον Μάρτιο του 2012 σε άσκηση ποινικής δίωξης με την κατηγορία των προπαρασκευαστικών πράξεων εσχάτης προδοσίας, της διατάραξης της ομαλής λειτουργίας του πολιτεύματος και της αποστέρησης του πρωθυπουργού από την άσκηση της εξουσίας που του παρέχει το Σύνταγμα. Την ποινική δίωξη κατά αγνώστων άσκησε ο προϊστάμενος της Εισαγγελίας Εφετών, Ιωάννης Σακελάκος.[48] Σύμφωνα με την έρευνα του Εισαγγελέα Πρωτοδικών Ν. Ορνεράκη, ανάμεσα στις προπαρασκευαστικές ενέργειες του Σχεδίου «Πυθία 1», βάσει της δικογραφίας που σχηματίσθηκε, εντάσσονται και τα επεισόδια του Δεκεμβρίου του 2008, με αφορμή τη δολοφονία του 15χρονου μαθητή Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου.[48] Για το θέμα αυτό, η συνήγορος της οικογένειας Γρηγορόπουλου, Ζωή Κωνσταντοπούλου, δήλωσε ότι «Η δίωξη επιβεβαιώνει τη θέση της οικογένειας Γρηγορόπουλου ότι το βράδυ της εν ψυχρώ δολοφονίας του 15χρονου παιδιού έδρασαν δυνάμεις που επιζητούσαν νεκρό εφαρμόζοντας ευρύτερο σχέδιο αποσταθεροποίησης της χώρας».[49] Η δικογραφία ανατέθηκε σε τακτικό ανακριτή.[49] Στις 2 Απριλίου 2013, ο Γ΄ Τακτικός Ανακριτής αποφάσισε τη συνένωση των δικογραφιών των υποκλοπών και του σχεδίου δολοφονίας του Κώστα Καραμανλή («Σχέδιο Πυθία Ι»), καθώς εντόπισαν ενδείξεις ότι οι υποκλοπές συνεχίστηκαν τουλάχιστον μέχρι το 2007, δύο χρόνια μετά την αποκάλυψή τους.[50][51] Η ύπαρξη και το περιεχόμενο του τρίτου εγγράφου της ΕΥΠ δεν αναφέρθηκε κατά την προδικαστική διαδικασία από τους συντάκτες του, που εξετάστηκαν ως μάρτυρες. Ο Καραμανλής αποφάσισε να παραστεί ως πολιτικώς ενάγων στη δίκη.[52] Τον Απρίλιο του 2019 ο διοικητής της ΕΥΠ, Γιάννης Ρουμπάτης, αποχαρακτήρισε το τρίτο έγγραφο, που υπήρχε στα αρχεία της ΕΥΠ, και το προώθησε σε πολιτικούς και δικαστικούς αξιωματούχους.[43] Η δίκη ήταν ορισμένη να ξεκινήσει στις 19 Απριλίου του 2019,[53] αλλά διακόπηκε για το Μάιο.[54]
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αναφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Ανακτήθηκε στις 8 Ιουλίου 2019.
- ↑ «Παραιτείται από πρόεδρος της ΝΔ ο Κώστας Καραμανλής». In.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2016.
- ↑ «Εκτός Βουλής μένουν ηχηρά ονόματα». ethnos.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2016.
- ↑ https://www.kathimerini.gr/376115/article/epikairothta/politikh/apeviwse-90-etwn-h-alikh-karamanlh
- ↑ https://www.athensvoice.gr/life/urban-culture/athens/442853_sholeio-poy-evgale-3-prothypoyrgoys
- ↑ «Βιογραφικά Στοιχεία». www.hellenicparliament.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2023.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Δημήτρης Ψαρράς (28-01-2018). «Ποιος φοβάται την Ντόρα Μπακογιάννη;». Η Εφημερίδα των Συντακτών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-01-28. https://web.archive.org/web/20180128212305/http://www.efsyn.gr/arthro/poios-fovatai-tin-ntora-mpakogianni. Ανακτήθηκε στις 01-02-2018.
- ↑ Δημήτρης Ψαρράς (02-07-2019). «Διπλή ονομασία και διπλή γλώσσα από τη Ν.Δ.». Η Εφημερίδα των Συντακτών. https://www.efsyn.gr/politiki/antipoliteysi/202012_dipli-onomasia-kai-dipli-glossa-apo-ti-nd. Ανακτήθηκε στις 10-07-2019.
- ↑ Δημήτρης Ψαρράς (27-12-2017). «Κυριάκος με... συνταγή Σαμαρά». Η Εφημερίδα των Συντακτών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-12-28. https://web.archive.org/web/20171228021230/https://www.efsyn.gr/arthro/kyriakos-me-syntagi-samara. Ανακτήθηκε στις 01-02-2018.
- ↑ 10,0 10,1 Δημήτρης Ψαρράς (22-01-2018). «Κ. Καραμανλής: «Νέα, Βόρεια, οποιαδήποτε Μακεδονία»». Η Εφημερίδα των Συντακτών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-01-24. https://web.archive.org/web/20180124145816/http://www.efsyn.gr/arthro/k-karamanlis-nea-voreia-opoiadipote-makedonia. Ανακτήθηκε στις 01-02-2018.
- ↑ «ΣΥΣΩΜΗ Η ΕΛΛΑΔΑ ΕΘΕΣΕ «ΒΕΤΟ» για την ΕΝΤΑΞΗ ΤΗΣ FYROM ΣΤΟ NATO». 11 Σεπτεμβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2016.
- ↑ «Πρόσκληση μόνο εάν βρεθεί λύση για την ονομασία, αποφάσισε το ΝΑΤΟ για την ΠΓΔΜ». In.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2016.
- ↑ «ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε.». www.egnatia.eu. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2016.
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2019.
- ↑ «Greece: Unemployment rate from 1998 to 2018». www.statista.com. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2019.
- ↑ https://www.kathimerini.gr/754579/article/oikonomia/ellhnikh-oikonomia/pleonasma-gia-prwth-fora-apo-to-1948-sto-isozygio-trexoyswn-synallagwn
- ↑ https://www.tovima.gr/2013/01/20/politics/i-dietia-poy-ektinakse-to-xreos/%7Cwebsite=www.tanea.gr
- ↑ https://www.news247.gr/oikonomia/ereyna-to-imerologio-toy-chreoys-apo-to-1975-eos-kai-to-2009.6217283
- ↑ https://www.thepressroom.gr/arthrografia/swap-toy-simiti-kai-i-hreokopia-tis-horas
- ↑ https://economist.gr/goldman-sachs655/
- ↑ https://www.protagon.gr/apopseis/editorial/to-politiko-kefalaio-tou-kwsta-karamanli-44341014446
- ↑ https://www.kathimerini.gr/229244/article/oikonomia/ellhnikh-oikonomia/sto-66-toy-aep-to-elleimma-toy-2004-symfwna-me-th-eurostat
- ↑ https://www.tanea.gr/2009/04/17/economy/sto-5-toy-aep-to-elleimma-toy-2008
- ↑ https://www.kathimerini.gr/269682/article/oikonomia/ellhnikh-oikonomia/panw-apo-5-ekat-oi-eynooymenoi-apo-thn-ay3hsh-toy-aforologhtoy-orioy (ν.3522/2006)
- ↑ Καπράνος, Δημήτρης. ««Δεν θα κάνουν κουμάντο πέντε νταβατζήδες»». Η Καθημερινή. Νέες Καθημερινές Εκδόσεις Μονοπρόσωπη Α.Ε. Ανακτήθηκε στις 21.11.2023. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο:
|accessdate=(βοήθεια) - ↑ Φραντζής, Γιώργος (2020). «Η κυρίαρχη "αφήγηση" για την εθνική ταυτότητα της ελληνικής κοινωνίας τη δεκαετία του 1980 και η σχέση της με τον εθνοκεντρικό λόγο στην Ελλάδα μέχρι την άνοδο της Χρυσής Αυγής: 1990-2012». Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΣΠΑ). Ανακτήθηκε στις 21.11.2023. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο:
|accessdate=(βοήθεια) - ↑ «Έρευνα για την ανταλλαγή ακινήτων της Μονής Βατοπεδίου διέταξε ο εισαγγελέας». In.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2016.
- ↑ ««Καπέλο» 36 εκατ. ευρώ στο δομημένο ομόλογο του ΤΣΠΕΑΘ, αποκάλυψη για το ΤΑΞΥ». In.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2016.
- ↑ «Εξεταστική Επιτροπή για τα δομημένα ομόλογα ζητά το ΠΑΣΟΚ». In.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2016.
- ↑ «Πριν την έκδοση του ομολόγου των 280 εκατ. ευρώ εισπράχθηκαν οι προμήθειες». In.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2016.
- ↑ «Επιχείρησε να αυτοκτονήσει ο Χρήστος Ζαχόπουλος». In.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2016.
- ↑ «Ολοκληρώθηκαν οι ανακρίσεις για την υπόθεση Ζαχόπουλου». In.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2016.
- ↑ «Έγιναν οι απαγωγές Πακιστανών από ελληνικές υπηρεσίες, λέει η δικαστική έρευνα». In.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2016.
- ↑ «Η αμερικανική πρεσβεία πίσω από τις τηλεφωνικές υποκλοπές Καραμανλή». Epikaira.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2016.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «tovima.gr - Σε 17 ημέρες ξέσπασαν 1.452 πυρκαϊές». TO BHMA. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2016.
- ↑ «Ελευθεροτυπία - Το χρονικό της στάχτης και της ανοργανωσιάς». 27 Φεβρουαρίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Φεβρουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2016.
- ↑ «tovima.gr - Συνεχίζονται οι μαθητικές κινητοποιήσεις μετά τη δολοφονία του Αλέξη». TO BHMA. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2016.
- ↑ «Ξαφνικό κλείσιμο της Βουλής | Αθήνα 9.84». 30 Μαΐου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2016.
- ↑ «tovima.gr - Επιστολές - φωτιά του Π. Δούκα στον Κ. Καραμανλή για το χρέος». TO BHMA. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2016.
- ↑ «tovima.gr - «Ο Καραμανλής δεν ήθελε να στριμώξει τον ελληνικό λαό» λέει τώρα ο Π. Δούκας». TO BHMA. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2016.
- ↑ «tovima.gr - Π. Δούκας: Νέες βολές κατά Καραμανλή». TO BHMA. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2016.
- ↑ iefimerida.gr (3 Φεβρουαρίου 2012). «BBC: Οι Έλληνες δεν πήραν μέτρα για το έλλειμμα λόγω...Ολυμπιακών Αγώνων». iefimerida.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2016.
- ↑ 43,0 43,1 43,2 43,3 43,4 43,5 Νικόλας Ζηργάνος (18-04-2019). «Μύθος η «Επιχείρηση “Πυθία”»». Η Εφημερίδα των Συντακτών. https://www.efsyn.gr/politiki/exoteriki-politiki/191975_mythos-i-epiheirisi-pythia. Ανακτήθηκε στις 11-07-2019.
- ↑ 44,0 44,1 Σπύρος Τρίψας (22-06-2011). «Σχέδιο «Πυθία 1» για δολοφονία Κ. Καραμανλή». Επίκαιρα. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-03-14. https://web.archive.org/web/20120314001919/http://www.epikaira.gr/epikairo.php?id=22908&category_id=0. Ανακτήθηκε στις 2012-03-15.
- ↑ 45,0 45,1 «Σχέδιο «Πυθία»: Το παρασκήνιο μιας «στημένης» συνωμοσίας και απόπειρας δολοφονίας». Τα Νέα. 23-04-2019. https://www.tanea.gr/2019/04/23/politics/sxedio-pythia-to-paraskinio-mias-stimenis-synomosias-kai-apopeiras-dolofonias/. Ανακτήθηκε στις 11-07-2019.
- ↑ Γιώργος Παπαχρήστος (18-04-2019). «Αποκάλυψη: Το στημένο σχέδιο «Πυθία» το γνώριζε και ο Κώστας Καραμανλής». Τα Νέα. https://www.tanea.gr/2019/04/19/politics/government/apokalypsi-to-stimeno-sxedio-pythia-to-gnorize-kai-o-kostas-karamanlis/. Ανακτήθηκε στις 11-07-2019.
- ↑ «Ήθελαν νεκρό τον Καραμανλή». news247.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2016.
- ↑ 48,0 48,1 «Real.gr - Πολιτική - Ποινική δίωξη για το σχέδιο δολοφονίας του Καραμανλή». Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2016.
- ↑ 49,0 49,1 «Ποινική δίωξη για σχέδιο δολοφονίας του Καραμανλή». www.skai.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2016.
- ↑ «MEGA TV MEGA ΓΕΓΟΝΟΤΑ - Συνδέουν υποκλοπές με σχέδιο δολοφονίας». http://www.megatv.com/megagegonota. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2016. Εξωτερικός σύνδεσμος στο
|website=(βοήθεια) - ↑ Μουστάκα, Μίνα. «Συνένωση των δικογραφιών υποκλοπών και σχεδίου δολοφονίας του Καραμανλή, αποφάσισε ο ανακριτής». Τα Νέα Οnline. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2016.
- ↑ Γιώργος Παπαχρήστος (18-04-2019). «Αποκάλυψη: Στημένη η υπόθεση «Πυθία» για τη δολοφονία Καραμανλή». Τα Νέα. https://www.tanea.gr/2019/04/18/politics/government/apokalypsi-stimeni-i-ypothesi-pythia-gia-ti-dolofonia-karamanli/. Ανακτήθηκε στις 11-07-2019.
- ↑ Ιωάννα Μάνδρου (19-04-2019). «Δίκη σήμερα για το σχέδιο «Πυθία»». Η Καθημερινή. https://www.kathimerini.gr/1020297/article/epikairothta/ellada/dikh-shmera-gia-to-sxedio-py8ia. Ανακτήθηκε στις 11-07-2019.
- ↑ Ιωάννα Μάνδρου (19-04-2019). «Για τις 14 Μαΐου διακόπηκε η δίκη για την υπόθεση «Πυθία»». Η Καθημερινή. https://www.kathimerini.gr/1020419/article/epikairothta/ellada/gia-tis-14-maioy-diakophke-h-dikh-gia-thn-ypo8esh-py8ia. Ανακτήθηκε στις 11-07-2019.