Ιερά Μητρόπολις Ηλείας και Ωλένης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Ιερά Μητρόπολη Ηλείας)
Ιερά Μητρόπολις Ηλείας και Ωλένης
Γενικές πληροφορίες
Ίδρυση1922
XώραΕλλάδα
ΈδραΠύργος
ΥπαγωγήΕκκλησία της Ελλάδος
Αρχιερατικές περιφέρειες
Ενορίες222
Ναοί
Μονές6
Μητροπολιτικός ναόςΑγίου Νικολάου Πύργου
Ιστοσελίδαimilias.gr
Ιεραρχία
ΜητροπολίτηςΑθανάσιος Β΄
ΠρωτοσύγκελλοςΑρχιμανδρίτης Φιλάρετος Σπανόπουλος
Γενικός Αρχιερατικός ΕπίτροποςΠρωτοπρεσβύτερος Ηλίας Παπαγγελής
Ιεροκήρυκες4
Εφημέριοι248

Η Ιερά Μητρόπολις Ηλείας και Ωλένης είναι μητρόπολη της Εκκλησίας της Ελλάδος και έχει έδρα τον Πύργο Ηλείας. Μητροπολίτης της είναι από τις 7 Οκτωβρίου 2022 ο Αθανάσιος Β΄ (Μπαχός).

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα προεπαναστατικά χρόνια η έδρα της Επισκοπής Ωλένης βρισκόταν στον Πύργο. Τελευταίος Μητροπολίτης ήταν ο εθνομάρτυρας Φιλάρετος, ο οποίος πέθανε στις 13 Σεπτεμβρίου 1821 στις φυλακές της Τρίπολης. Η επισκοπή έμεινε για λίγα χρόνια ακέφαλη, μέχρι να οριστεί ο διάδοχος του Φιλάρετου, ως τοποτηρητής, ο πρώην Λαρίσης Κύριλλος Βογάσαρης. Στη συνέχεια ακολούθησε ο Δαμαλών Ιωνάς. Τελικά με Βασιλικό διάταγμα η Επισκοπή Ωλένης συγχωνεύθηκε με την Μητρόπολη Πατρών και την Μητρόπολη Ηλείας.

Το έτος 1899, η επισκοπή Ηλείας διαχωρίζεται, ενώ το 1922 παίρνει την τελική της μορφή ως Ιερά Μητρόπολη Ηλείας και Ωλένης με έδρα τον Πύργο.

Σημαντική μορφή που διετέλεσε επίσκοπος ήταν ο Μητροπολίτης Ηλείας Αντώνιος. Χειροτονήθηκε τον Δεκέμβριο του 1922 και ασχολήθηκε με την οργάνωση της Μητροπόλεως, και μάλιστα λόγω της καλλιέργειάς του και της γνώσης ξένων γλωσσών συνέγραψε πολλές ιστορικές, κοινωνικές και άλλες μελέτες. Μάλιστα το 1943 στη διάρκεια της κατοχής έφυγε από την έδρα του αρνούμενος να συνεργαστεί με τις κατοχικές αρχές και κατέφυγε στα βουνά συντασσόμενος με την παράταξη του ΕΑΜ. Οι αντιστασιακές οργανώσεις ανακήρυξαν τον Αντώνιο, Αρχηγό του ΕΑΜ Πελοποννήσου. [1][2][3]

Επισκοπικός κατάλογος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι επίσκοποι που διετέλεσαν Μητροπολίτες Ηλείας είναι οι εξής:

Όνομα Έτη Σημειώσεις
Επίσκοποι Ωλένης
Ιάκωβος ; – 1787[4] κατόπιν Ναυπλίου και Άργους
Φιλάρετος (Αρβανίτης) Σεπτέμβριος 1802 – 13 Σεπτεμβρίου 1821 †
Μελέτιος Γημαράκης 1828 - 1830 τοποτηρητής
Επίσκοποι Ηλείας
Ιωνάς (Κωνσταντινίδης) 21 Νοεμβρίου 1833 – 14 Μαΐου 1834
Αρχιεπίσκοποι Πατρών και Ηλείας
Μισαήλ (Αποστολίδης) 7 Σεπτεμβρίου 1852 – 31 Δεκεμβρίου 1861 κατόπιν Αθηνών
Κύριλλος (Χαιρωνίδης) 22 Μαΐου 1866 – 10 Μαρτίου 1874 †
Αβέρκιος (Λαμπίρης) 11 Αυγούστου 1874 – 18 Νοεμβρίου 1877
Νικηφόρος (Καλογεράς) 6 Ιουνίου 1883 – 29 Ιουλίου 1885
Δαμασκηνός Α΄

(Χριστόπουλος)

15 Ιουνίου 1886 – 25 Αυγούστου 1892 †
Ιερόθεος (Μητρόπουλος) 6 Δεκεμβρίου 1892 – Ιανουάριος 1900 Από τον Ιανουάριο του 1900 ο Νομός Ηλείας αποτέλεσε ξεχωριστή Επισκοπή
Επίσκοποι Ηλείας
Δαμασκηνός Β΄

(Σπηλιωτόπουλος)

15 Αυγούστου 1901 – 3 Οκτωβρίου 1917 κηρύχθηκε έκπτωτος από το Ανώτατο Εκκλησιαστικό Δικαστήριο λόγω συμμετοχής του στο ανάθεμα του Βενιζέλου[5]
Μητροπολίτες Ηλείας και Ωλένης
Αντώνιος (Πολίτης) 24 Δεκεμβρίου 1922 – 17 Απριλίου 1945 κηρύχθηκε έκπτωτος λόγω συμμετοχής του στο ΕΑΜ, δικαιώθηκε τον Μάρτιο του 1958 και αποκαταστάθηκε στο αξίωμά του, ως πρώην Μητροπολίτης Ηλείας.[6]
Γερμανός Α΄ (Γκούμας) 12 Απριλίου 1945 – 28 Σεπτεμβρίου 1968 απομακρύνθηκε από τη Δικτατορία[7]
Αθανάσιος Α΄ (Βασιλόπουλος) 24 Νοεμβρίου 1968 – 15 Μαρτίου 1981[8]
Γερμανός Β΄ (Παρασκευόπουλος) 3 Οκτωβρίου 1981[9] – 5 Σεπτεμβρίου 2022[10] Διετέλεσε τοποτηρητής της Ι.Μ. Ηλείας από τις 5 Σεπτεμβρίου 2022 έως τις 7 Οκτωβρίου 2022
Αθανάσιος Β΄ (Μπαχός) 7 Οκτωβρίου 2022 – σήμερα

Κοινωνικό έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Μητρόπολη προσφέρει σημαντικό κοινωνικό έργο. Επί Μητροπολίτη Αντωνίου θεμελιώθηκε και λειτούργησε η αίθουσα ομιλιών της Ιεράς Μητροπόλεως Ηλείας, η οποία βοήθησε στην πνευματική ανάπτυξη του τόπου. Επίσης σημαντικό έργο θεωρείται ότι έχει προσφέρει το μαθητικό οικοτροφείο-ορφανοτροφείο «Η Αγία Φιλοθέη», το οποίο στεγάζεται σε τετραώροφο κτίριο στον Πύργο.

Μητροπολιτικό μέγαρο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στα πρώτα χρόνια της ίδρυσης της Επισκοπής Ηλείας το Μητροπολιτικό μέγαρο βρισκόταν επί της οδού Γερμανού, στο σπίτι του γιατρού Ιωάννου Σταθόπουλου. Αργότερα το Μητροπολιτικό Μέγαρο μετακόμισε δύο φορές μέχρι να βρει το οριστικό μέρος να εγκατασταθεί στο οποίο είναι ακόμα και σήμερα. Το σημερινό κτήριο αγοράστηκε το 1939 από την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος.

Μητροπολιτικός ναός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μητροπολιτικός ναός είναι αφιερωμένος στον Άγιο Νικόλαο. Η προτομή του εθνομάρτυρα Φιλάρετου τοποθετήθηκε μπροστά από τον Μητροπολιτικό ναό ύστερα από πρωτοβουλία του Μητροπολίτη Αθανασίου Α΄.

Ιερές Μονές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην Ιερά Μητρόπολη υπάγονται και οι παρακάτω Ιερές Μονές (Μοναστήρια):

  • Ανδρικές Μονές:
  1. Ιερά Μονή Παναγίας Πορετσού
  2. Ιερά Μονή Χρυσοπηγής Δίβρης
  • Γυναικείες Μονές:
  1. Ιερά Μονή Παναγίας Σκαφιδιάς
  2. Ιερά Μονή Παναγίας Κρεμαστής
  3. Ιερά Μονή Παναγίας Ελεούσης Λυγιάς
  4. Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Φραγκοπηδήματος

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Διατελέσαντες Μητροπολίτες Ηλείας - Ιερά Μητρόπολη Ηλείας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2019. 
  2. Πεθαίνει σαν σήμερα ο Μητροπολίτης Ηλείας Αντώνιος – Ο Επίσκοπος με την λιονταρίσια καρδιά, εφημερίδα Πατρίς, 13 Νοεμβρίου 2017.
  3. Αφιέρωμα στα ματωμένα ράσα, lifo.gr, 26.1.2014
  4. Χαμουδόπουλος, Μηνάς (1882). «Πατριαρχικαί πινακίδες». Εκκλησιαστική Αλήθεια Β (ΙΖ): 262. https://books.google.de/books?id=7EkWAAAAYAAJ&hl=el&pg=PA262#v=onepage&q&f=false. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2022. 
  5. Μάρκου, Μάρκος. «Ο Σεβασμιώτατος Επίσκοπος πρώην Ηλείας κυρός Δαμασκηνός. (1848-1918)». Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2022. 
  6. Μάρκου, Μάρκος. «Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης πρώην Ηλείας κυρός Αντώνιος. (1890-1963)». Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2022. 
  7. Μάρκου, Μάρκος. «Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης πρώην Ηλείας κυρός Γερμανός. (1899-1982)». Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2022. 
  8. Μάρκου, Μάρκος. «Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ηλείας κυρός Αθανάσιος. (1924-1981)». Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2022. 
  9. Μάρκου, Μάρκος. «Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ηλείας κύριος Γερμανός. (γεν. 1932)». Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2022. 
  10. «Επίσημη πρώτη για τη Διαρκή Σύνοδο της 166ης Συνοδικής Περιόδου – Tιμητική διάκριση στον παραιτηθέντα Ηλείας – 106 υποτροφίες σε φοιτητές». dogma.gr. Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2022.