Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ενέργεια στην Ελλάδα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Η ενέργεια στην Ελλάδα)
Μια μονάδα απόσταξης που ανήκει στα Ελληνικά Πετρέλαια.

Η ενέργεια στην Ελλάδα παρέχεται ως επί το πλείστον από τη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ). Τον Ιανουάριο 2021 η ΔΕΗ κατείχε το 67,15% μεριδίου αγοράς της ζήτησης ενέργειας στην Ελλάδα. Η παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος στην Ελλάδα προέρχεται κατά κόρον από φυσικό αέριο (42% ήτοι 1998 MW), ακολουθούν οι ΑΠΕ με 741 MW ή το 16% παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ο λιγνίτης το 4% με 190 MW και τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια με 167 MW ή το 3%. Το υπόλοιπο 35%, από τη συνολική ζήτηση των 4.850 MW ή 1672 MW προέρχεται από το ισοζύγιο διασυνδέσεων (479 MW από Ιταλία, 103 MW από Αλβανία, 280 MW από Βόρεια Μακεδονία, 339 MW από Βουλγαρία και 471 MW από Τουρκία).[1]

Το 2008 οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αντιπροσώπευαν το 8% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας της χώρας, με μια μικρή αύξηση σε σχέση με το 7,2% που υπολογίστηκε το 2006, αλλά εξακολούθησε να υπολείπεται του μέσου όρου του 10% της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 2008. Το 10% των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας της χώρας προέρχεται από την ηλιακή ενέργεια, ενώ οι περισσότεροι ενεργεία προέρχονται από τη βιομάζα και την ανακύκλωση αποβλήτων. Το 2013, σύμφωνα με τον ανεξάρτητο διαχειριστή μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα (ΑΔΜΗΕ), το περισσότερο από το 20% της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα έχει παραχθεί από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και υδροηλεκτρικά συστήματα ισχύος. Το ποσοστό αυτό, τον Απρίλιο ανήλθε σε 42%. Η Ελλάδα σήμερα δεν έχει πυρηνικά εργοστάσια σε λειτουργία, ωστόσο το 2009 η Ακαδημία Αθηνών πρότεινε ότι η έρευνα για την δυνατότητα δημιουργίας ελληνικών πυρηνικών εργοστασίων έχει αρχίσει.[2]

Κοίτασμα πετρελαίου στον Πρίνο

Στην Ελλάδα άρχισαν να εμφανίζονται εγκαταστάσεις ηλεκτρικής ισχύος το 1889 στην Αθήνα από τη Γενική Εταιρεία Εργοληψιών, κατασκευάζοντας την πρώτη μονάδα παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος στην οδό Αριστείδου. Στην, τουρκικής κατοχής, ακόμη, Θεσσαλονίκη, μελγική εταιρεία αναλαμβάνει το ίδιο έτος την κατασκευή εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Το 1896, η Ελληνική Ηλεκτρική Εταιρεία αγοράζει την επιχείρηση ηλεκτροφωτισμού από τη Γενική Εταιρεία Εργοληψιών και ιδρύει εργοστάσιο στο Νέο Φάληρο. Το 1903 είχε ισχύ 3MVA και το 1949 η ισχύς της ήταν 43 MVA. Το 1925 ιδρύεται η Γενική Ηλεκτρική Εταιρεία, γνωστή ως Power. Αποτελούσε σύμπραξη του δημοσίου, ελληνικών τραπεζών και Άγγλων επιχειρηματιών. Από αυτό το σχήμα δημιουργήθηκαν ακολούθως δύο εταιρείες, η Ηλεκτρική Εταιρεία Παραγωγής και η Ηλεκτρική Εταιρεία Διανομής. Μετά τη συγχώνευση των δύο παραπάνω, δημιουργήθηκε η Ηλεκτρική Εταιρεία Αθηνών-Πειραιώς (ΗΕΑΠ). Τον έλεγχο και τη διοίκηση της ΗΕΑΠ (POWER) είχε ο οίκος HOLDING COMPANY WHITE HALL GROUP του Λονδίνου. Εκτός των παραπάνω εταιρειών υπήρχαν, μέχρις ότου ιδρυθεί η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού, 400 περίπου επιχειρήσεις που εξυπηρετούσαν σχεδόν ισάριθμες πόλεις και κωμοπόλεις. Αυτές είχαν δημοτικό, κοινοτικό, ή ιδιωτικό χαρακτήρα και λειτουργούσαν σχεδόν από τις αρχές του 20ού αιώνα, όπως της Χαλκίδας (1902), του Πύργου (1903), της Τρίπολης (1904), των Τρικάλων (1906), κ.λπ. Στην αρχή του εξηλεκτρισμού, η διανομή γινόταν με συνεχές ρεύμα, γεγονός που περιόριζε την απόσταση μεταφοράς. Έτσι, π.χ. για να εξυπηρετηθεί η Θεσσαλονίκη υπήρχαν στον Λευκό Πύργο εργοστάσιο και τρία πλοία, σε διαφορετικές τοποθεσίες, που τροφοδοτούσαν με ισχύ τα διάφορα σημεία της πόλης. Η εφαρμογή εναλλασσόμενου ρεύματος άρχισε μετά το 1945.[3] Τον Αύγουστο του 1950 ιδρύθηκε με τον Νόμο 1468/1950 η ΔΕΗ, στην οποία υποχρεωτικά περιήλθαν σταδιακά, κατόπιν εξαγοράς, όλες οι επιχειρήσεις παραγωγής, μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι το 1956. Η ίδρυση της ΔΕΗ απέβλεπε στους εξής τρεις σκοπούς:

  1. Αύξηση της παραγωγής σε βαθμό που να ανταποκρίνεται στην αυξανόμενη ζήτηση.
  2. Επέκταση και βελτίωση των δικτύων ώστε να τροφοδοτηθούν με ισχύ όλοι οι οικισμοί στην Ελλάδα, ακόμη και οι πιο απομακρυσμένοι,
  3. Ορθολογική τεχνοοικονομική οργάνωση της διανομής.

Από τις 234 GWh το 1939, η παραγωγή ανήλθε σε 1.350 GWh το 1956 και 5.690 GWH το 1966. Το 41% παραγωγής προερχόταν από τον λιγνίτη, το 31% από από υδροηλεκτρικά εργοστάσια και το 28% από πετρέλαιο και κλασματικές αποστάξεις του. Η παραγωγή αυξήθηκε κατά 420% τη δεκαετία 1956-1966.

Στις 6 Δεκεμβρίου 1971 πραγματοποιείται η πρώτη, μα άκαρπη, γεώτρηση ανοικτά του Πρίνου. Την 1η Φεβρουαρίου 1974, η ερευνητική γεώτρηση «ΠΡΙΝΟΣ-1» ανακαλύπτει το κοίτασμα «ΠΡΙΝΟΣ» με δοκιμαστική ροή 2.950 βαρελιών αργού πετρελαίου την ημέρα.

Το 2001 ιδρύονται οι ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ – ΠΑΡΑΓΩΓΗ & ΕΜΠΟΡΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Α.Ε. και της ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ ΑΙΟΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε., οι πρώτοι ιδιώτες στον τομέα αυτόν μετά από την ίδρυση της ΔΕΗ.

Μερίδιο αγοράς σε%, χαμηλή τάση
Πάροχοι 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022[4] 2023 06/2024
ΔΕΗ 97,4% 96,6% 94,3% 89,5% 84,9% 79,4% 71,4% 67,1% 64,5% 64,9% 63,5%
Protergia 0,01% 0,03% 1,07% 2,44% 3,39% 4,17% 5,61% 7,66% 6,97% 6,72% 9,2%
Elpedison 0,84 1,09 1,63 2,49 3,47 3,39 5,18 4,64 5,90% 4,83% 5,11%
ΗΡΩΝ 0,87 1,09 1,63 2,49 3,19 4,09 5,18 6,03 6,48% 6.62% 6,99%
W&W 0,17 0,20 0,29 0,76 1,33 1,91 2,63 2,81% 2,33% 2,72% -
NRG - 0,09 0,37 0,7 0,89 1,36 2,26 3,46 4,36% 4,97% 5,53%
Volton - - - - 0,13 0,43 1,03 1,39% 1,47% 1,31 1,83%
ΚΕΝ - - - - 0,30% 0,90% 0,83% 0,59% 0,72% 0,49 -

Μεσοσταθμική τιμή ενέργειας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
ΑΓΟΡΑ ΕΠΟΜΕΝΗΣ ΗΜΕΡΑΣ ΚΑΙ ΕΝΔΟΗΜΕΡΗΣΙΑ ΑΓΟΡΑ (€/MWh)[5]
2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024
64,369 53,368 43,468 57,003 61,712 64,369 46,503 119,934 242,688 119,009 80,842


Στατιστικά παραγωγής αιολικής ενέργειας
Αιολική ενέργεια, μέσος όρος ΕΕ και Ελλάδος (MW)[6][7][8][9]
Χώρα 2019 2018 2017 2016 2015 2014 2013 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 1998
Ευρωπαϊκή Ένωση 192.231 178.826 168.729 153.730 141.726 129.060 117.383 105.696 93.957 84.074 74.767 64.712 56.517 48.069 40.511 34.383 28.599 23.159 17.315 12.887 9.678 6.453
Ελλάδα 3.576 2.844 2.651 2.374 2.135 1.980 1.865 1.749 1.629 1.208 1.087 985 871 746 573 473 383 297 272 189 112 39

Παραγωγή ενέργειας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το φορτίο συστήματος είναι 8.625 MWh[10], με πτωτικές τάσεις τις πρώτες πρωινές ώρες και ανοδικές από το απόγευμα και έπειτα.

Ύλη Ποσοστό [11]
Λιγνίτης 1.338 MWh (15%)
Φυσικό αέριο 3.697 MWh (43%)
Υδροηλεκτρικά 1.887 (22%)
Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας 311 MWh (4%)
Ισοζύγιο διασυνδέσεων 1.392 MWh (16%) (από Τουρκία 459 MWh, Βουλγαρία 390 MWh, Βόρεια Μακεδονία 490 MWh και Αλβανία 53 MWh)
Ισοζύγιο άνθρακα
Ενέργεια στην Ελλάδα[12]
Πληθυσμός Πρωτογενής ενέργεια Παραγωγή Εισαγωγή Ηλεκτρισμός Εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα
Εκ TWh TWh TWh TWh Mt
2004 11.06 354 120 284 57.0 93.9
2007 11.19 374 141 284 63.0 97.8
2008 11.24 354 115 293 64.3 93.4
2009 11.28 342 117 258 62.5 90.2
2012 11.31 311 112 228 59.8 83.6
2012R 11.09 309 121 226 61.1 77.5
2013 11.03 272 108 188 55.1 68.9
Μεταβολή 2004-09 2.0% -3.4% -2.0% -9.1% 9.8% -3.9%
  1. ipto analytics 20/04/2022 1:00 ΑΔΜΗΕ
  2. «Υπέρ της Έναρξης Διαλόγου για την Χρήση της Πυρηνικής Ενέργειας η Ακαδημία Αθηνών». Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2022. 
  3. ΝΤΟΚΟΠΟΥΛΟΣ, ΠΕΤΡΟΣ (1986). ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΤΟΜΟΣ Ι. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ. σελίδες 133–134. ISBN 960-260-125-6. 
  4. ««Αμετακίνητη» η αγορά προμήθειας τον Φεβρουάριο - Συν 5% για την ΔΕΗ στην Κρήτη από μήνα σε μήνα - Αναλυτικά τα μερίδια». 
  5. «Μεσοσταθμική Τιμή Αγοράς». 
  6. EWEA Staff (2010). «Cumulative installed capacity per EU Member State 1998 - 2009 (MW)». European Wind Energy Association. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2010. 
  7. EWEA Staff. «European statistics archive». European Wind Energy Association. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2017. 
  8. «Wind Energy in Europe in 2018» (PDF). WindEurope. 2018. 
  9. «Wind Energy in Europe in 2019» (PDF). WindEurope. 2019. 
  10. 01.08.2021, 23:00, βάσει του ΑΔΜΗΕ
  11. ipto analytics, 01.08.2021 23:00, ΑΔΜΗΕ
  12. IEA Key World Energy Statistics Statistics 2015 Αρχειοθετήθηκε 2016-03-04 στο Wayback Machine., 2014 (2012R as in November 2015 Αρχειοθετήθηκε 2015-04-05 στο Wayback Machine. + 2012 as in March 2014 is comparable to previous years statistical calculation criteria, 2013 Αρχειοθετήθηκε 2014-09-02 στο Wayback Machine., 2012 Αρχειοθετήθηκε 2013-03-09 στο Wayback Machine., 2011 Αρχειοθετήθηκε 2011-10-27 στο Wayback Machine., 2010 Αρχειοθετήθηκε 2010-10-11 στο Wayback Machine., 2009 Αρχειοθετήθηκε 2013-10-07 στο Wayback Machine., 2006 Αρχειοθετήθηκε 2009-10-12 στο Wayback Machine. IEA October, crude oil p.11, coal p. 13 gas p. 15