Σταυρούπολη Θεσσαλονίκης

Για άλλες χρήσεις, δείτε: Σταυρούπολη (αποσαφήνιση).

Σταυρούπολη
Πόλη
Σταυρούπολη
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Κεντρική Μακεδονία
Πληθυσμός	45.891
Τηλεφωνικός κωδικός	2310

Η Σταυρούπολη (υψόμ. 50μ. 41.653 κάτοικοι), είναι περιοχή του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης και αποτελεί την έδρα του Δήμου Παύλου Μελά. Βρίσκεται στην βορειοδυτική πλευρά της πόλης, τον δρόμο που οδηγεί ανατολικά προς Καβάλα.

Με την απογραφή του 2011 ο πληθυσμός του Δήμου Παύλου Μελά είναι 98.870 κάτοικοι και είναι πλέον πληθυσμιακά ο τρίτος μεγαλύτερος Δήμος του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης, μετά τον Δήμο Θεσσαλονίκης και τον Δήμο Κορδελιού-Ευόσμου. Έδρα του νέου Δήμου ορίστηκε η Σταυρούπολη.

Άποψη της Μονής Λαζαριστών στη Σταυρούπολη, όπου στεγάζεται το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.

Χρυσό στεφάνι μυρτιάς από κιβωτιόσχημο τάφο του 4ου αι. π.Χ. που βρέθηκε στη Σταυρούπολη. Eκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.

H Σκηνή Σωκράτης Καραντινός του Θεάτρου της Μονής Λαζαριστών.

Η περιοχή της Σταυρούπολης περιλαμβάνει τις περιοχές:

1) Τερψιθέα

2) Πρόνοια

3) Αμπελώνες

4) Άνω Ηλιούπολη

5) Κάτω Ηλιούπολη

6) Νεόκτιστα

7) Άνωθεν Ασύλου

8) Νικόπολη

9) Ομόνοια

Ιστορία

Αρχείο:Memorial 01996.JPG

Το Μνημείο Εθνικής Αντίστασης στη Σταυρούπολη μπροστά από το Δημαρχείο Παύλου Μελά επί της οδού Λαγκαδά.

Μνημείο Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων στη Σταυρούπολη.

Το Δημαρχείο Παύλου Μελά, το οποίο στεγάζεται στο χαρακτηριστικό κόκκινο κτίριο στη Σταυρούπολη και αποτελεί τοπόσημο της περιοχής.

Τα αρχαιολογικά ευρήματα που έχουν βρεθεί στην περιοχή της Ομόνοιας μαρτυρούν ότι η ιστορία της περιοχής ξεκινά κατά την νεολιθική εποχή. Η Σταυρούπολη, δυτική ύπαιθρος της Θεσσαλονίκης αλλάζει μορφή μετά το 1914 με την οργανωμένη εγκατάσταση ανθρώπων και τη δημιουργία οικισμών. Πρόσφυγες από τη Μακεδονία, τη Θράκη, τη Μικρά Ασία (Ιωνία, Καππαδοκία, Ικόνιο-Λυκαονία, Πόντος, Βιθυνία) εγκαθίστανται στην περιοχή, η οποία τότε ονομαζόταν Λεμπέτ, από ένα τσιφλίκι που βρισκόταν λίγα χιλιόμετρα βορειότερα. Το όνομα Σταυρούπολη επελέγη από τους πρόσφυγες καθώς είχαν φτάσει πρώτη φορά στην περιοχή ανήμερα της εορτής του Τιμίου Σταυρού στις 14 Σεπτεμβρίου. Η ονομασία αυτή τελικα καθιερώθηκε από το 1932. Στη δεκαετία 1950-1960 με το κύμα της αστυφιλίας, ο πληθυσμός της περιοχής αυξάνεται ραγδαία. Το Δημαρχείο Παύλου Μελά στεγάζεται στο χαρακτηριστικό κόκκινο κτίριο, στην οδό Καραολή & Δημητρίου με Λαγκαδά, και αποτελεί τοπόσημο της περιοχής. Στη Σταυρούπολη βρίσκεται επίσης και ο Καθολικός Ναός του Αγίου Βικεντίου των Λαζαριστών.

Πολιτισμός

Στη Σταυρούπολη βρίσκεται το ιστορικό κτιρακό συγκρότημα της Μονής Λαζαριστών που χτίστηκε το 1886. Στο συγκρότημα, που αποτελεί σήμερα πολιτιστικό κέντρο στεγάζονται:

• το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
• η σκηνή Σωκράτης Καραντινός του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος.
• το Μικρό Θέατρο Μονής Λαζαριστών, του του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος.
• η έδρα της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης.
• το ετήσιο Φεστιβάλ Μονής Λαζαριστών, με συναυλίες και δρώμενα κάθε καλοκαίρι.

Επίσης άλλες πολιτιστικές υποδομές είναι οι εξής:

• Κέντρο Πολιτισμού «Χρήστος Τσακίρης».

Περιλαμβάνει αίθουσα θεάτρου από τις αρτιότερες των περιφερειακών δήμων της Θεσσαλονίκης με χωρητικότητα 270 θέσεων συνολικά (στην πλατεία και τον εξώστη), χώρο όπου στεγάζεται η δανειστική βιβλιοθήκη της Δημοτικής Ενότητας Σταυρούπολης, χώρο πολλαπλών εκδηλώσεων, χώρους για δραστηριότητες της Δημοτικής Επιχείρησης «ίρις», υπόγειους χώρους (για τη φωτογραφία, τη μουσική κ.α.)

• Ανοιχτό Θέατρο Πλατείας Εδέσσης.
• Ανοιχτό Θέατρο στο Πάρκο Σόλωνος (Ηλιούπολη)

Στην περιοχή υπάρχουν επίσης σημαντικά ιστορικά κτίρια ανενεργών βιομηχανιών, όπως το εργοστάσιο της ΑΓΝΟ και διάφορα παλαιά Καπνεργοστάσια, που αποτελούν πολύτιμα δείγματα της βιομηχανικής κληρονομιάς της χώρας.

Βοτανικός Κήπος

Στην περιοχή της Άνω Ηλιούπολης εγκαινιάστηκε το 2002 ο Βοτανικός Κήπος Σταυρούπολης. Η περιοχή, όπου παλαιότερα αναπτυσσόταν ένα ρέμα, διαμορφώθηκε κατάλληλα με διαδρομές και φυτεύσεις ώστε να αποτελέσει πνεύμονα πρασίνου στο πολεοδομικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης. Έχει έκταση 5 στρεμμάτων και περικλείεται από τις οδούς Κ. Κωνσταντινίδη – Ολύμπου – Περικλέους. Φιλοξενεί 1000 είδη χλωρίδας, ενώ μΜέσα στον Κήπο δημιουργήθηκαν αμφιθέατρο, αναψυκτήριο, γήπεδα και παιδικές χαρές.

Αθλητισμός

Τα αθλητικά σωματεία που δραστηριοποιούνται στην περιοχή της Σταυρούπολης είναι τα εξής:

• Αθλητικός Όμιλος Παύλος Μελάς
• Αθλητικός και Εκπολιτιστκός Σύλλογος Α.Ε.Σ. Απόλλων Σταυρούπολης
• Εκπολιτιστικός Όμιλος Σταυρούπολης: η έδρα του βρίσκεται στο Εθνικό Αθλητικό Κέντρο Σταυρούπολης
• Αθλητικός Όμιλος Ομόνοια Σταυρούπολης
• Ελπίδες Σταυρούπολης
• Ολυμπιακός Τερψιθέας