Οικονομία της Ρουμανίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η οικονομία της Ρουμανίας είναι μια σύνθετη[1] οικονομία υψηλού εισοδήματος με εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό.[2] Κατατάσσεται 12η στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως προς το συνολικό ονομαστικό ΑΕΠ[3] και ως 7η μεγαλύτερη όταν προσαρμόζεται με βάση την ισοτιμία αγοραστικής δύναμης.[4] Η Παγκόσμια Τράπεζα σημειώνει ότι οι προσπάθειες της Ρουμανίας επικεντρώνονται στην επιτάχυνση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και στην ενίσχυση των θεσμών προκειμένου να συγκλίνει περαιτέρω με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η οικονομική ανάπτυξη της χώρας ήταν μία από τις υψηλότερες στην Ευρωπαϊκή Ένωση από το 2010, με το πρώτο εξάμηνο του 2022 να σημειώνει απροσδόκητη αύξηση 5,8%.[5][6]

Τα τελευταία χρόνια, παρουσίασε ρυθμούς ανάπτυξης όπως 4,8% το 2016, 7,1% το 2017, 4,4% το 2018 και 4,1% το 2019.[7] Το 2020, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της σε πρότυπα αγοραστικής δύναμης έφτασε το 72% του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από 44% το 2007, τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης στα Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.[8] Η οικονομία της Ρουμανίας κατατάσσεται στην 36η στον κόσμο ως προς το ΑΕΠ (ισοτιμία αγοραστικής δύναμης), με ετήσια παραγωγή 731 δισεκατομμυρίων δολαρίων (2022).

Η χώρα είναι κορυφαίος προορισμός στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη για άμεσες ξένες επενδύσεις: οι οποίες από το 1989 ανέρχονται συνολικά σε περισσότερα από 170 δισεκατομμύρια δολάρια.[9] Η Ρουμανία είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός ηλεκτρονικών ειδών στην περιοχή.[10] Τα τελευταία 20 χρόνια η Ρουμανία έχει επίσης εξελιχθεί σε σημαντικό κέντρο για την τεχνολογία κινητής τηλεφωνίας, την ασφάλεια των πληροφοριών και τη σχετική έρευνα υλικού. Η χώρα κατέχει ηγετική θέση σε περιφερειακό επίπεδο σε τομείς όπως η πληροφορική και η παραγωγή μηχανοκίνητων οχημάτων.[11][12][13] Το Βουκουρέστι, η πρωτεύουσα, είναι ένα από τα κορυφαία οικονομικά και βιομηχανικά κέντρα στην Ανατολική Ευρώπη. Οι 10 κορυφαίες εξαγωγές της Ρουμανίας είναι οχήματα, μηχανήματα, χημικά προϊόντα, ηλεκτρονικά προϊόντα, ηλεκτρικός εξοπλισμός, φαρμακευτικά προϊόντα, εξοπλισμός μεταφορών, βασικά μέταλλα, προϊόντα διατροφής, καουτσούκ και πλαστικά. Οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκαν κατά 9,3%, ενώ οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 7,6% το 2016, σε σύγκριση με το 2015.[14] Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αναμενόταν να αυξηθούν κατά 5,6% το 2017, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 8,5%, σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις της Εθνικής Επιτροπής Πρόγνωσης.[15]

Η βιομηχανία στη Ρουμανία παρήγαγε το 33,6% του τοπικού ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) το πρώτο εξάμηνο του 2018.[16]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πριν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η οικονομία της Ρουμανίας εισήλθε στη νεωτερικότητα με τη Συνθήκη της Αδριανούπολης το 1829, δίνοντας τέλος στον τουρκικό έλεγχο. Η οικονομική ανάπτυξη υποκινήθηκε από πολλά ορόσημα: η ανακάλυψη και η βιομηχανική εκμετάλλευση του πετρελαίου το 1857, η πολιτική ένωση μεταξύ της Βλαχίας και της Μολδαβίας το 1859, οι αγροτικές μεταρρυθμίσεις, η υιοθέτηση ενός τοπικού νομίσματος, του λέου (1867), η ανεξαρτησία (1877), καθώς και η κατασκευή ενός εκτεταμένου σιδηροδρομικού συστήματος υπό τον βασιλιά Κάρολο Α'.

Μετά τη διάλυση των γειτονικών ρωσικών και αυστροουγγρικών αυτοκρατοριών μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, αρκετές ρουμανόφωνες επαρχίες (Τρανσυλβανία, Βεσσαραβία, Μπανάτ, Βουκοβίνα) ενώθηκαν με το Βασίλειο της Ρουμανίας, σχηματίζοντας το ρουμανικό κράτος στη σύγχρονη μορφή του. Η εφαρμογή ριζικών γεωργικών μεταρρυθμίσεων και η ψήφιση ενός νέου συντάγματος δημιούργησαν ένα δημοκρατικό πλαίσιο και επέτρεψαν τη γρήγορη οικονομική ανάπτυξη (η βιομηχανική παραγωγή διπλασιάστηκε μεταξύ 1923 και 1938, παρά τις επιπτώσεις της Μεγάλης Ύφεσης στη Ρουμανία).

Μέχρι τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ρουμανία ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου και τροφίμων στην Ευρώπη.[17]

Κομμουνιστική περίοδος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά το 1945, η υπό σοβιετική κατοχή Ρουμανία έγινε μέλος του Ανατολικού Μπλοκ και μεταπήδησε σε μια σοβιετικού τύπου οικονομία διοίκησης. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου η χώρα γνώρισε ταχεία εκβιομηχάνιση σε μια προσπάθεια να δημιουργήσει μια «πολυμερώς ανεπτυγμένη σοσιαλιστική κοινωνία». Η οικονομική ανάπτυξη τροφοδοτήθηκε περαιτέρω από τις ξένες πιστώσεις τη δεκαετία του 1970, οδηγώντας τελικά σε ένα αυξανόμενο εξωτερικό χρέος, το οποίο κορυφώθηκε στα 11-12 δισεκατομμύρια δολάρια.[18]

Το χρέος της Ρουμανίας εξοφλήθηκε πλήρως κατά τη δεκαετία του 1980 με την εφαρμογή αυστηρών μέτρων λιτότητας που στέρησαν από τους Ρουμάνους βασικά καταναλωτικά αγαθά. Το 1989, πριν από τη Ρουμανική Επανάσταση, η Ρουμανία είχε ΑΕΠ περίπου 800 δισεκατομμύρια λέου, ή 53,6 δισεκατομμύρια δολάρια.[19] Περίπου το 58% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος της χώρας προερχόταν από τη βιομηχανία και ένα άλλο 15% από τη γεωργία.[19] Ο κατώτατος μισθός ήταν 2.000 λέου, ή 400 δολάρια ΗΠΑ.[19]

Μετάβαση στην ελεύθερη αγορά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το τέλος της κομμουνιστικής περιόδου σηματοδότησε την αρχή μιας απότομης οικονομικής ύφεσης. Το βάρος της Ρουμανίας στην παγκόσμια οικονομία μειώθηκε στο 0,3% το 1993 από 0,8% το 1983.

Η ιδιωτικοποίηση της βιομηχανίας ξεκίνησε με τη μεταβίβαση το 1992 του 30% των μετοχών περίπου 6.000 κρατικών επιχειρήσεων σε πέντε ιδιωτικά ταμεία ιδιοκτησίας, στα οποία κάθε ενήλικος πολίτης έλαβε πιστοποιητικά ιδιοκτησίας. Το υπόλοιπο 70% της ιδιοκτησίας των επιχειρήσεων μεταβιβάστηκε σε κρατικό ιδιοκτησιακό ταμείο, με εντολή να πουλήσει τις μετοχές του με ποσοστό τουλάχιστον 10% ετησίως. Ο νόμος για τις ιδιωτικοποιήσεις προέβλεπε επίσης την άμεση πώληση περίπου 30 ειδικά επιλεγμένων επιχειρήσεων και την πώληση «περιουσιακών στοιχείων» μεγαλύτερων επιχειρήσεων.

Από το 2008, ο πληθωρισμός ήταν 7,8%, από 4,8% το 2007[9] που εκτιμάται από την BNR στο 6% για το έτος 2006 (ο ΔΤΚ σε ετήσια βάση, που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 2007, είναι 3,66%). Επίσης, από το 2001, η οικονομία αναπτύσσεται σταθερά γύρω στο 6-8%. Επομένως, το ΙΑΔ κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ρουμανίας το 2008 εκτιμήθηκε ότι ήταν μεταξύ 12.200 δολάρια ΗΠΑ[20] και 14.064 $.[21]

Η Ρουμανία ήταν ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος των ΗΠΑ στην Κεντρική-Ανατολική Ευρώπη μέχρι την αποκήρυξη του Νικολάε Τσαουσέσκου το 1988 από το καθεστώς του πιο ευνοημένου έθνους (χωρίς διακρίσεις), το οποίο είχε ως αποτέλεσμα υψηλότερους δασμούς των ΗΠΑ στα ρουμανικά προϊόντα. Το Κογκρέσο ενέκρινε την αποκατάσταση του καθεστώτος με ισχύ στις 8 Νοεμβρίου 1993, ως μέρος μιας νέας διμερούς εμπορικής συμφωνίας. Οι δασμοί στα περισσότερα ρουμανικά προϊόντα μειώθηκαν στο μηδέν τον Φεβρουάριο του 1994 με τη συμπερίληψη της Ρουμανίας στο Σύστημα Γενικευμένων Προτιμήσεων (ΣΓΠ). Οι κύριες εξαγωγές της Ρουμανίας στις ΗΠΑ περιλαμβάνουν παπούτσια και ρούχα, χάλυβα και χημικά.

Η Ρουμανία υπέγραψε συμφωνία σύνδεσης με την ΕΕ το 1992 και συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών με την Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ) το 1993, κωδικοποιώντας την πρόσβαση της Ρουμανίας στις ευρωπαϊκές αγορές και δημιουργώντας το βασικό πλαίσιο για περαιτέρω οικονομική ολοκλήρωση. Η Ρουμανία εντάχθηκε επίσημα στην ΕΕ το 2007. Κατά το τελευταίο μέρος της περιόδου Τσαουσέσκου, η Ρουμανία είχε κερδίσει σημαντικά συμβόλαια από πολλές αναπτυσσόμενες χώρες, κυρίως το Ιράκ, για έργα που σχετίζονται με το πετρέλαιο. Τον Αύγουστο του 2005 η Ρουμανία συμφώνησε να διαγράψει το 43% του χρέους των 1,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ που οφείλει το Ιράκ που εξακολουθεί να είναι σε μεγάλο βαθμό κατεχόμενο από τις στρατιωτικές δυνάμεις του υπό την ηγεσία των ΗΠΑ «Συνασπισμού των Πρόθυμων», κάνοντας τη Ρουμανία την πρώτη χώρα εκτός της Λέσχης του Παρισιού που διέγραψαν τα χρέη του Ιράκ.[22]

Η ανάπτυξη την περίοδο 2000–2007 υποστηρίχθηκε από τις εξαγωγές προς την ΕΕ, κυρίως προς την Ιταλία και τη Γερμανία, και από την ισχυρή ανάκαμψη των ξένων και εγχώριων επενδύσεων. Η εγχώρια ζήτηση παίζει ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο στη στήριξη της ανάπτυξης καθώς μειώνονται τα επιτόκια και αυξάνεται η διαθεσιμότητα πιστωτικών καρτών και στεγαστικών δανείων. Τα ελλείμματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών περίπου 2% του ΑΕΠ αρχίζουν να μειώνονται καθώς η ζήτηση για ρουμανικά προϊόντα στην Ευρωπαϊκή Ένωση αυξάνεται. Η προσχώρηση στην ΕΕ δίνει περαιτέρω ώθηση και κατεύθυνση στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.

Στις αρχές του 2004 η κυβέρνηση ενέκρινε αυξήσεις στον φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) και ενίσχυσε την επιλεξιμότητα για κοινωνικές παροχές με σκοπό να μειώσει το χάσμα των δημόσιων οικονομικών στο 4% του ΑΕΠ έως το 2006, αλλά έπρεπε να γίνουν πιο δύσκολες μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό και την υγειονομική περίθαλψη. Η ιδιωτικοποίηση της κρατικής τράπεζας Banca Comercială Română πραγματοποιήθηκε το 2005. Η εντατική αναδιάρθρωση μεταξύ των μεγάλων επιχειρήσεων, οι βελτιώσεις στον χρηματοπιστωτικό τομέα και η αποτελεσματική χρήση των διαθέσιμων κεφαλαίων της ΕΕ αναμένεται να επιταχύνουν την οικονομική ανάπτυξη. Ωστόσο, η ρουμανική οικονομία επηρεάστηκε από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2007–08 και συρρικνώθηκε το 2009.[23] Μετά τον κομμουνισμό, η Ρουμανία χρειαζόταν εισροή κεφαλαίων, επιχειρηματικές και διαχειριστικές δεξιότητες, όπου ο ταχύτερος τρόπος για να το αποκτήσει ήταν μέσω άμεσων ξένων επενδύσεων.[24] Από το 2018, οι συνολικές ΑΞΕ στη Ρουμανία ήταν 81 δισεκατομμύρια ευρώ, το 63% του συνόλου (51 δισεκατομμύρια) είναι επενδύσεις στην πράσινη οικονομία. Οι κορυφαίες επενδύσεις ανά χώρα προέλευσης το 2018 ήταν: Ολλανδία (23,9%), Γερμανία (12,7%), Αυστρία (12,2%), Ιταλία (9,5%), Κύπρος (6,2%), Γαλλία (6%), Ελβετία ( 4,5%), Λουξεμβούργο (4,2%), Βέλγιο (2,2%) και Ηνωμένο Βασίλειο (2,1%).[25]

Επενδύσεις στη Ρουμανία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το επίπεδο των επενδύσεων παραμένει πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ. Οι επενδύσεις αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 25% του ΑΕΠ στη Ρουμανία σε αντίθεση με το 19% του ΑΕΠ στην ΕΕ, το 2016.[26]

Ένταξη στην ΕΕ (2007)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Συμμετοχή στην Ευρωζώνη
Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης
  20 στην Ευρωζώνη.
  Μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχουν αιτηθεί συμμετοχή στον Ευρωπαϊκό μηχανισμό συναλλαγματικών ισοτιμιών (Βουλγαρία).
  5 εκτός Ευρωπαϊκού μηχανισμού συναλλαγματικών ισοτιμιών, αλλά υποχρεούνται να ενταχθούν στην ευρωζώνη όταν θα πληρούν τα κριτήρια (Τσεχία, Ουγγαρία, Πολωνία, Ρουμανία και Σουηδία).
  1 στον Ευρωπαϊκό μηχανισμό συναλλαγματικών ισοτιμιών, με εξαίρεση (Δανία).
Εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης
  4 χρησιμοποιούν το ευρώ με νομισματική συμφωνία (Ανδόρρα, Μονακό, Άγιος Μαρίνος και Βατικανό).
  2 χρησιμοποιούν το ευρώ μονομερώς (Κοσσυφοπέδιο και Μαυροβούνιο).
 π • σ • ε 

Την 1η Ιανουαρίου 2007 η Ρουμανία και η Βουλγαρία εντάχθηκαν στην ΕΕ, δίνοντας στην Ένωση πρόσβαση στη Μαύρη Θάλασσα. Αυτό οδήγησε σε κάποια άμεση απελευθέρωση του διεθνούς εμπορίου. Η Ρουμανία είναι μέρος της ευρωπαϊκής ενιαίας αγοράς που αντιπροσωπεύει περισσότερους από 447 εκατομμύρια καταναλωτές. Αρκετές εγχώριες εμπορικές πολιτικές καθορίζονται από συμφωνίες μεταξύ των μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από τη νομοθεσία της ΕΕ. Αυτό πρέπει να αντιπαραβληθεί με τα τεράστια ελλείμματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Τα χαμηλά επιτόκια εγγυώνται τη διαθεσιμότητα κεφαλαίων για επενδύσεις και κατανάλωση. Για παράδειγμα, μια έκρηξη στην αγορά ακινήτων ξεκίνησε γύρω στο 2000 και δεν έχει υποχωρήσει ακόμη. Ταυτόχρονα, ο ετήσιος πληθωρισμός είναι μεταβλητός και κατά τα μέσα της δεκαετίας του 2000 (2003–2008) σημειώθηκε χαμηλός 2,3% και υψηλός 7,8%.

Η Ρουμανία ενέκρινε την 1η Ιανουαρίου 2005 έναν ενιαίο φόρο 16% για τη βελτίωση των συντελεστών είσπραξης φόρων. Στη συνέχεια, η Ρουμανία απολάμβανε τη χαμηλότερη δημοσιονομική επιβάρυνση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έως ότου η Βουλγαρία μεταπήδησε επίσης σε έναν ενιαίο φόρο 10% το 2007. Από το 2018 το κατ' αποκοπή επιτόκιο μειώθηκε στο 10%.

Η Ρουμανία σημείωσε οικονομική ανάπτυξη 6% το 2016, την υψηλότερη μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με το Bloomberg, η οικονομική ανάπτυξη της χώρας προχώρησε με τον ταχύτερο ρυθμό από το 2008[27] Θεωρείται πλέον η επόμενη χώρα-κόμβος τεχνολογίας για νεοφυής εταιρείες στην ΕΕ. Σήμερα, ότι η ψηφιακή υποδομή της Ρουμανίας κατατάσσεται υψηλότερα από άλλες χώρες της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης, την καθιστά ελκυστικό μέρος για την έναρξη μιας τεχνολογικής επιχείρησης.[28]

Οικονομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

ΑΕΠ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το ΔΝΤ για το 2022 (Οκτώβριος) δημοσίευσε τα ακόλουθα στοιχεία:[29]

Ετος 2022 2023 2024 2025 2026 2027
$/κατά κεφαλήν (PPP) 38.097 40.673 43.100 45.445 47.940 50.573
$/κατά κεφαλήν (Ονομαστικό) 15.619 16.228 17.566 18.935 20.263 21.665

Στον ρουμανικό τύπο η οικονομία αναφέρεται ως «Τίγρης της Ανατολής» κατά τη δεκαετία του 2000.[30] Η Ρουμανία είναι μια χώρα με σημαντικό οικονομικό δυναμικό: πάνω από 10 εκατομμύρια εκτάρια γεωργικής γης, ποικίλες πηγές ενέργειας (άνθρακας, πετρέλαιο, φυσικό αέριο, υδροηλεκτρικά, πυρηνικά και αιολικά ), μια ουσιαστική μεταποιητική βάση και ευκαιρίες για διευρυμένη ανάπτυξη στον τουρισμό στη Μαύρη Θάλασσα και στα βουνά.

Επενδύσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι καθαρές επενδύσεις στην οικονομία της Ρουμανίας ανήλθαν σε 7,2 δισ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2018, αυξημένες κατά 5,8% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2017, σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής (INS).[31]

Το ίδιο έτος (2018) οι άμεσες ξένες επενδύσεις ήταν 51 δισ., με το 63% να είναι για την "πράσινη οικονομία"

Δεδομένα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τους κύριους οικονομικούς δείκτες την περίοδο 1980–2020. Ο πληθωρισμός κάτω του 2% είναι πράσινος.[32]

Έτος ΑΕΠ

ολικό, δις $)

Κατά κεφαλήν ΑΕΠ

(ολικό, δις $)

ΑΕΠ

(ονομαστικό, δις $)

Κατά κεφαλήν ΑΕΠ

(ονομαστικό, δις $)

Αύξηση ΑΕΠ

(πραγματική)

Πληθωρισμός

(%)

Ανεργία

(%)

Χρέος Γενικής Κυβέρνησης

(ως % του ΑΕΠ)

1980 107.0 4,769 Αύξηση3.3% Αύξηση1.5% N/A N/A
1981 Αύξηση117.1 Αύξηση5,188 Αύξηση0.1% Αρνητική αύξηση2.2% N/A N/A
1982 Αύξηση129.3 Αύξηση5,698 Αύξηση3.9% Αρνητική αύξηση16.9% N/A N/A
1983 Αύξηση142.4 Αύξηση6,253 Αύξηση6.0% Αρνητική αύξηση4.7% N/A N/A
1984 Αύξηση156.3 Αύξηση6,836 Αύξηση6.0% Θετική μείωση−0.3% N/A N/A
1985 Αύξηση161.1 Αύξηση7,016 Μείωση−0.1% Θετική μείωση−0.2% 4.0% N/A
1986 Αύξηση168.4 Αύξηση7,291 Αύξηση2.4% Αύξηση0.7% Θετική μείωση3.9% N/A
1987 Αύξηση174.0 Αύξηση7,493 Αύξηση0.8% Αύξηση1.1% Θετική μείωση3.7% N/A
1988 Αύξηση179.2 Αύξηση7,677 Μείωση−0.5% Αρνητική αύξηση2.6% Σταθερό3.7% N/A
1989 Μείωση175.4 Μείωση7,486 Μείωση−5.8% Αύξηση0.9% Θετική μείωση3.4% N/A
1990 Μείωση171.7 Μείωση7,319 Μείωση−5.6% Αρνητική αύξηση127.9% Σταθερό3.4% N/A
1991 Μείωση154.5 Μείωση6,594 Μείωση−12.9% Αρνητική αύξηση161.1% Αρνητική αύξηση3.5% N/A
1992 Μείωση144.1 Μείωση6,177 Μείωση−8.8% Αρνητική αύξηση210.4% Αρνητική αύξηση5.4% N/A
1993 Αύξηση149.8 Αύξηση6,456 Αύξηση1.5% Αρνητική αύξηση256.1% Αρνητική αύξηση9.2% N/A
1994 Αύξηση159.0 Αύξηση6,894 Αύξηση3.9% Αρνητική αύξηση136.7% Αρνητική αύξηση11.0% N/A
1995 Αύξηση173.9 Αύξηση7,586 Αύξηση7.1% Αρνητική αύξηση32.3% Θετική μείωση9.9% N/A
1996 Αύξηση184.1 Αύξηση8,075 Αύξηση6.8% Αρνητική αύξηση38.8% Θετική μείωση7.3% N/A
1997 Μείωση175.9 Μείωση7,756 Μείωση−6.1% Αρνητική αύξηση154.8% Αρνητική αύξηση7.9% N/A
1998 Μείωση169.3 Μείωση7,501 Μείωση−4.8% Αρνητική αύξηση59.1% Αρνητική αύξηση9.6% N/A
1999 Αύξηση169.9 Αύξηση7,564 Μείωση−1.2% Αρνητική αύξηση45.8% Θετική μείωση7.2% N/A
2000 Αύξηση178.8 Αύξηση7,970 Αύξηση2.9% Αρνητική αύξηση45.7% Αρνητική αύξηση7.6% 29.5%
2001 Αύξηση193.1 Αύξηση8,618 Αύξηση5.6% Αρνητική αύξηση34.5% Θετική μείωση7.3% Θετική μείωση27.4%
2002 Αύξηση206.2 Αύξηση9,462 Αύξηση5.2% Αρνητική αύξηση22.2% Αρνητική αύξηση8.3% Θετική μείωση27.3%
2003 Αύξηση222.0 Αύξηση10,264 Αύξηση5.5% Αρνητική αύξηση15.3% Θετική μείωση7.8% Θετική μείωση24.9%
2004 Αύξηση247.1 Αύξηση11,484 Αύξηση8.4% Αρνητική αύξηση11.9% Αρνητική αύξηση8.0% Θετική μείωση21.3%
2005 Αύξηση274.1 Αύξηση12,823 Αύξηση4.2% Αρνητική αύξηση9.0% Θετική μείωση7.1% Θετική μείωση17.8%
2006 Αύξηση305.1 Αύξηση14,356 Αύξηση8.1% Αρνητική αύξηση6.6% Αρνητική αύξηση7.2% Θετική μείωση12.6%
2007 Αύξηση336.0 Αύξηση15,903 Αύξηση6.8% Αρνητική αύξηση4.8% Θετική μείωση6.3% Αρνητική αύξηση12.4%
2008 Αύξηση374.4 Αύξηση18,146 Αύξηση8.3% Αρνητική αύξηση7.8% Θετική μείωση5.5% Αρνητική αύξηση13.0%
2009 Μείωση356.5 Μείωση17,441 Μείωση−5.9% Αρνητική αύξηση5.6% Αρνητική αύξηση6.3% Αρνητική αύξηση22.4%
2010 Μείωση346.6 Μείωση17,077 Μείωση−2.8% Αρνητική αύξηση6.1% Αρνητική αύξηση7.0% Αρνητική αύξηση30.8%
2011 Αύξηση360.5 Αύξηση17,851 Αύξηση2.0% Αρνητική αύξηση5.8% Αρνητική αύξηση7.2% Αρνητική αύξηση34.3%
2012 Αύξηση378.4 Αύξηση18,834 Αύξηση1.2% Αρνητική αύξηση3.3% Θετική μείωση6.8% Αρνητική αύξηση38.0%
2013 Αύξηση395.3 Αύξηση19,746 Αύξηση3.8% Αρνητική αύξηση4.0% Αρνητική αύξηση7.1% Αρνητική αύξηση39.0%
2014 Αύξηση411.3 Αύξηση20,612 Αύξηση3.6% Αύξηση1.1% Θετική μείωση6.8% Αρνητική αύξηση40.4%
2015 Αύξηση428.2 Αύξηση21,546 Αύξηση2.9% Θετική μείωση−0.6% Σταθερό6.8% Θετική μείωση39.3%
2016 Αύξηση478.1 Αύξηση24,197 Αύξηση4.7% Θετική μείωση−1.6% Θετική μείωση5.9% Θετική μείωση39.0%
2017 Αύξηση534.7 Αύξηση27,220 Αύξηση7.3% Αύξηση1.3% Θετική μείωση5.0% Θετική μείωση36.8%
2018 Αύξηση572.0 Αύξηση29,290 Αύξηση4.5% Αύξηση1.3% Θετική μείωση4.0% Θετική μείωση36.5%
2019 Αύξηση606.2 Αύξηση31,243 Αύξηση4.1% Αύξηση1.3% Θετική μείωση3.9% Αρνητική αύξηση36.8%

Εθνικός προϋπολογισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο προγραμματισμένος εθνικός προϋπολογισμός για το 2017 είναι 422 δισεκατομμύρια λέι (103 δισεκατομμύρια δολάρια), με εκτιμώμενο δημοσιονομικό έλλειμμα ως προς το ΑΕΠ 1,1%.

Αυξανόμενη μεσαία τάξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ρουμανία έχει αυξανόμενες μεσαίες και ανώτερες τάξεις με σχετικά υψηλό κατά κεφαλήν εισόδημα. Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτίμησε ότι το 2002 το 99% του αστικού και το 94% του αγροτικού πληθυσμού είχε πρόσβαση σε ηλεκτρική ενέργεια. Το 2004, το 91% του αστικού και μόνο το 16% του αγροτικού πληθυσμού είχε πρόσβαση σε βελτιωμένη παροχή νερού και το 94% του αστικού πληθυσμού είχε πρόσβαση σε βελτιωμένη αποχέτευση.[33] Το 2017 υπήρχαν περίπου 22,5 εκατομμύρια χρήστες κινητών τηλεφώνων στη Ρουμανία και περίπου 18 εκατομμύρια με πρόσβαση στο διαδίκτυο.

Τον Μάρτιο του 2017, ο ακαθάριστος μέσος μηνιαίος μισθός ήταν 3.256 λέι (716 ευρώ) και ο καθαρός μέσος μηνιαίος μισθός ήταν 2.342 λέι (515 ευρώ).[34]

Γείτονες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι χώρες τείνουν να επωφελούνται από την κοινή χρήση συνόρων με ανεπτυγμένες αγορές, καθώς αυτό διευκολύνει το εμπόριο και την ανάπτυξη. Το 2017, το 11,58% των ρουμανικών εξαγωγών κατευθύνθηκε προς τους γείτονές της, ενώ το 12,95% των εισαγωγών προέρχονταν από αυτές τις πέντε χώρες. Για σύγκριση, μόνο η Γερμανία αντιπροσώπευε το 23% των εξαγωγών της Ρουμανίας και το 20,1% των εισαγωγών της.[35]

Χώρα κατά κεφαλήν ΑΕΠ,
(τρέχον δολ. ΗΠΑ) 2021[36] 		Διαφορά
σε %
Ουγγαρία 18.773 +26,3
Ρουμανία 14.862
Βουλγαρία 11.635 −21.7
Σερβία 9.215 −37,9
Μολδαβία 5.315 −64,2
Ουκρανία 4.836 −67,4

Κατώτατος μισθός στη Ρουμανία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο κατώτατος ακαθάριστος μισθός στη ρουμανική οικονομία ανέρχεται σε 2550 λέι από την 1η Ιανουαρίου 2022. Ο ίδιος κατώτατος μισθός ισχύει και για υπαλλήλους με προϋπηρεσία άνω των 15 ετών.[37]

Πλούτος ανά ενήλικα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 2021, ο μεσος πλούτος ανά ενήλικα στη Ρουμανία υπολογίστηκε από την Credit Suisse σε 20.389 δολ ΗΠΑ. Ο μέσος όρος περιουσίας ανά ενήλικα ήταν 42.351 δολ. ΗΠΑ.[38]

Το 35% των 15,1 εκατομμυρίων ενηλίκων Ρουμάνων είχε πλούτο μικρότερο από 10.000 δολάρια. Πρόκειται για βελτίωση από 40% το 2018.[38]

Τουρισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ρουμανία είναι ένας δημοφιλής τουριστικός προορισμός, με περισσότερα από 15,7 εκατομμύρια εγχώριους και ξένους τουρίστες το 2018.

Ο τουρισμός της Ρουμανίας δέχτηκε μεγάλο πλήγμα κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 του 2020, με πτώση έως και 68,7% των ξένων επισκεπτών το 2020. Αλλά άρχισε να ανακάμπτει το 2022.[39]

Η Ρουμανία έχει πόλεις μεγάλου πολιτιστικού ενδιαφέροντος όπως το Βουκουρέστι, την Κωνστάντζα, το Μπρασόβ, το Ιάσιο, την Τιμισοάρα, το Κλουζ-Ναπόκα και την Άλμπα Ιούλια, παραλίες και παραθαλάσσια θέρετρα, θέρετρα σκι και καλοδιατηρημένες αγροτικές περιοχές που εκτιμώνται για την ομορφιά και την ηρεμία τους. Η Ρουμανία είναι ο προορισμός πολλών θρησκευτικών προσκυνημάτων,  φιλοξενώντας πολλές χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο.

Εκπλήρωση των κριτηρίων του Μάαστριχτ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ρουμανία, ως κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, απαιτείται να υιοθετήσει το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα, το ευρώ. Για το λόγο αυτό, η Ρουμανία πρέπει να πληροί τα πέντε κριτήρια του Μάαστριχτ, από τα οποία δεν πληρούσε κανένα από τον Ιούνιο του 2020.

Φυσικοί πόροι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ρουμανία είναι παραγωγός πετρελαίου και φυσικού αερίου. Το δίκτυο αγωγών στη Ρουμανία περιελάμβανε 2.427 χλμ για αργό πετρέλαιο, 3.850 χλμ για προϊόντα πετρελαίου και 3.508 χλμ για φυσικό αέριο το 2006. Σχεδιάζονται αρκετοί μεγάλοι νέοι αγωγοί, ειδικά ο αγωγός Nabucco για τα κοιτάσματα πετρελαίου της Κασπίας. Η Ρουμανία θα μπορούσε να εξαργυρώσει τέσσερα δισεκατομμύρια δολάρια από τον αγωγό Κωνστάντζα-Τεργέστη.[40]

Η Ρουμανία έχει αρκετούς φυσικούς πόρους για μια χώρα του μεγέθους της, όπως άνθρακα, σιδηρομετάλλευμα, χαλκό, χρώμιο, ουράνιο, αντιμόνιο, υδράργυρο, χρυσό, βαρίτη, βορικό άλας, σελεστίνη, περλίτη, στρόντιο, σμύριδα, ασβεστόλιθο, μαγνησίτη, μάρμαρο, ελαφρόπετρα, πυρίτες, καλλιεργήσιμη γη και υδροηλεκτρική ενέργεια.[9] Η παραγωγή ορυκτών της Ρουμανίας επαρκεί για την παροχή της μεταποιητικής παραγωγής της. Οι ενεργειακές ανάγκες καλύπτονται επίσης με την εισαγωγή ασφαλτούχου και ανθρακίτη άνθρακα και αργού πετρελαίου. Το 2007 εξορύχθηκαν περίπου 34 εκατομμύρια τόνοι άνθρακα, περίπου 4.000 τόνοι βολφραμίου, 565.000 τόνοι σιδηρομεταλλεύματος και 47.000 τόνοι ψευδαργύρου. Μικρότερες ποσότητες χαλκού, μολύβδου, μολυβδαινίου, χρυσού, αργύρου, καολίνης και φθορίτη εξορύχθηκαν επίσης. 

Ενέργεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο υδροηλεκτρικός σταθμός The Iron Gate, μια κοινοπραξία μεταξύ Ρουμανίας και Σερβίας

Στον ενεργειακό τομέα κυριαρχούν κρατικές εταιρείες όπως η Termoelectrica, η Hidroelectrica και η Nuclearelectrica. Τα ορυκτά καύσιμα είναι η κύρια πηγή ενέργειας της χώρας, ακολουθούμενα από την υδροηλεκτρική ενέργεια.

Πυρηνική ενέργεια στη Ρουμανία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Λόγω της εξάρτησης από τις εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου από τη Ρωσία, η χώρα έχει δώσει ολοένα και μεγαλύτερη έμφαση στην πυρηνική ενέργεια από τη δεκαετία του 1980. Ο πυρηνικός σταθμός Cernavodă είναι ο μοναδικός στο είδος του στη Ρουμανία, αν και υπάρχουν σχέδια για την κατασκευή ενός δεύτερου στην Τρανσυλβανία, πιθανώς μετά το 2020.[41]

Για οικιακή κατανάλωση, το 48% των νοικοκυριών της υπαίθρου και της μικρής πόλης χρησιμοποιούν στερεά καύσιμα (σχεδόν αποκλειστικά εγχώρια παραγόμενη ξυλεία) ως κύρια πηγή ενέργειας.[42]

Η αιολική ενέργεια είχε εγκατεστημένη ισχύ 76 MW το 2008,[43] και 3028 MW το 2016.[44] Η χώρα έχει το μεγαλύτερο δυναμικό αιολικής ενέργειας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, με τη Δοβρουτσά να αναφέρεται ως το δεύτερο καλύτερο μέρος στην Ευρώπη για την κατασκευή αιολικών πάρκων.[45] Ως αποτέλεσμα, υπάρχουν αυτή τη στιγμή  αιτήματα σύνδεσης επενδυτών για πάνω από 12.000 MW.[46] Υπάρχουν επίσης σχέδια για την κατασκευή αρκετών σταθμών ηλιακής ενέργειας, όπως το Covaci Solar Park, το οποίο θα είναι ένα από τα μεγαλύτερα στον κόσμο.[47][48]

Φυσική υποδομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αυτοκινητόδρομος Α1 κοντά στο Orăștie

Ο όγκος της κυκλοφορίας στη Ρουμανία, ιδίως των μεταφορών εμπορευμάτων, έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια λόγω της στρατηγικής της θέσης στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Τις τελευταίες δεκαετίες, μεγάλο μέρος της εμπορευματικής κίνησης μετατοπίστηκε από τις σιδηροδρομικές σε οδικές. Περαιτέρω ισχυρή αύξηση της κίνησης αναμένεται στο μέλλον. Από τον Δεκέμβριο του 2020, 914 χλμ[49] αυτοκινητόδρομων χρησιμοποιούνται με ένα μικρό τμήμα του Lugoj-Deva (μεταξύ Margina και Holdea) να έχει ολοκληρωθεί όσο το Sibiu-Pitesti είναι ακόμη σε διαγωνισμό. Το σιδηροδρομικό δίκτυο, το οποίο επεκτάθηκε σημαντικά κατά τα κομμουνιστικά χρόνια, είναι το τέταρτο μεγαλύτερο στην Ευρώπη.[50]

Το Βουκουρέστι είναι η μόνη πόλη στη Ρουμανία που διαθέτει υπόγειο σιδηροδρομικό σύστημα, που περιλαμβάνει τόσο το μετρό του Βουκουρεστίου όσο και το ελαφρύ σιδηροδρομικό σύστημα που διαχειρίζεται η Regia Autonomă de Transport București. Αν και η κατασκευή σχεδιάστηκε να ξεκινήσει το 1941, λόγω γεωπολιτικών παραγόντων, το μετρό του Βουκουρεστίου άνοιξε μόλις το 1979. Τώρα είναι ένα από τα πιο προσβάσιμα συστήματα του δικτύου δημόσιων μεταφορών του Βουκουρεστίου με μέσο όρο επιβατών 800.000 επιβατών κατά τη διάρκεια της εβδομάδας.[51] Συνολικά, το δίκτυο είναι 71 χλμ. μήκος και έχει 53 σταθμούς.[52]

Τομείς της οικονομίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αέριο και φυσικοί πόροι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ρουμανία έχει γίνει εξαγωγέας φυσικού αερίου.[53] Ο Ρουμάνος επιστήμονας, Λαζάρ Εντελέανου, είχε καταφέρει, για πρώτη φορά στον κόσμο, να διυλίσει προϊόντα με βάση το πετρέλαιο με διοξείδιο του θείου, με άλλα λόγια διαχωρισμό από το πετρέλαιο ορισμένων ομάδων υδρογονανθράκων, χωρίς χημική αλλοίωση τους.[54]

Γεωργία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η γεωργία απασχολεί περίπου το 26% του πληθυσμού (ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στην Ευρώπη) και συνεισφέρει περίπου το 4,3% του ΑΕΠ.[55][56] Το Bărăgan χαρακτηρίζεται από μεγάλες φάρμες σιταριού. Η παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων, χοιρινού κρέατος, πουλερικών και μήλων συγκεντρώνεται στη δυτική περιοχή.

Η παραγωγή βοείου κρέατος βρίσκεται στην κεντρική Ρουμανία, ενώ η παραγωγή φρούτων, λαχανικών και κρασιού κυμαίνεται από την κεντρική έως τη νότια Ρουμανία. Η Ρουμανία είναι μεγάλος παραγωγός πολλών γεωργικών προϊόντων και επεκτείνει επί του παρόντος τη δασοκομία και την αλιεία της. Η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων του Γύρου της Ουρουγουάης της Γενικής Συμφωνίας Δασμών και Εμπορίου (GATT) οδήγησαν σε μεταρρυθμίσεις στον γεωργικό τομέα της οικονομίας.

Αλιεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η αλιεία είναι ένας οικονομικός πυλώνας σε μέρη της ανατολικής Ρουμανίας και κατά μήκος της ακτής της Μαύρης Θάλασσας, με σημαντικές αγορές ψαριών σε μέρη όπως η Κωνστάντζα, το Γκαλάτσι και η Τούλτσεα. Ψάρια όπως ο ευρωπαϊκός γαύρος, η παπαλίνα, ο κέφαλος, το νταούκι, η Ζαργάνα, το καλκάνι Μαύρης Θάλασσας ή το σαφρίδι εκφορτώνονται σε λιμάνια όπως της Κωνστάντζας.

Σημειώθηκε μεγάλη μείωση της απασχόλησης στον αλιευτικό κλάδο στη Ρουμανία λόγω της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής της ΕΕ, η οποία θέτει περιορισμούς στη συνολική χωρητικότητα των αλιευμάτων που μπορούν να εκφορτωθούν, λόγω της υπεραλίευσης στη Μαύρη Θάλασσα. Μαζί με τη μείωση της θαλάσσιας αλιείας, οι εμπορικές ιχθυοκαλλιέργειες - ειδικά στον σολομό, έχουν αυξηθεί σε εξέχουσα θέση στα ποτάμια και τις λίμνες της ανατολικής Ρουμανίας. Τα εσωτερικά ύδατα είναι πλούσια σε ψάρια γλυκού νερού όπως ο σολομός, η πέστροφα και ειδικότερα ο κυπρίνος που παραδοσιακά ήταν το πιο δημοφιλές ψάρι, συμπεριλαμβανομένων των αυγών του, φρέσκα ή σε κονσέρβα.

Βιομηχανία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αυτοκινητοβιομηχανία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Dacia Duster, 2018

Η Ρουμανία έχει σημειώσει επιτυχία στην ανάπτυξη του βιομηχανικού της τομέα τα τελευταία χρόνια. Η βιομηχανία και οι κατασκευές αντιπροσώπευαν το 32% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) το 2003, ένα συγκριτικά μεγάλο μερίδιο, ακόμη και χωρίς να ληφθούν υπόψη οι σχετικές υπηρεσίες. Ο κλάδος απασχολούσε το 26,4% του εργατικού δυναμικού. Η Ρουμανία υπερέχει στην παραγωγή αυτοκινήτων, εργαλειομηχανών και χημικών. Το 2013, περίπου 410.997 αυτοκίνητα κατασκευάστηκαν στη Ρουμανία, από 78.165 το 2000. Από το 2018, ο κύκλος εργασιών της αυτοκινητοβιομηχανίας της Ρουμανίας υπολογίστηκε σε 28 δισεκατομμύρια ευρώ, με 230.000 Ρουμάνους να απασχολούνται στον κλάδο.[57]

Πληροφορική και άλλη βιομηχανία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 2004 η Ρουμανία απολάμβανε ένα από τα μεγαλύτερα μερίδια παγκόσμιας αγοράς εργαλειομηχανών (5,3%).  Εταιρείες με έδρα τη Ρουμανία όπως οι Dacia, Petrom, Rompetrol, Bitdefender, Romstal και Mobexpert έχουν επεκτείνει τις δραστηριότητές τους σε όλη την περιοχή. Ωστόσο, οι μικρομεσαίες μεταποιητικές επιχειρήσεις αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του βιομηχανικού τομέα της Ρουμανίας.

Η αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής ήταν 6,9% σε ετήσια βάση τον Δεκέμβριο του 2009, καθιστώντας την την υψηλότερη στη ζώνη της ΕΕ-27, η οποία ήταν κατά μέσο όρο −1,9%.[58]

Η Ρουμανία έχει το τρίτο υψηλότερο ποσοστό γυναικών που εργάζονται στις τεχνολογίες της πληροφορίας και των επικοινωνιών (ΤΠΕ) στην Ευρώπη. Το 29% του εργατικού δυναμικού τους αποτελείται από γυναίκες.[28]

Υπηρεσίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 2003 ο τομέας των υπηρεσιών αποτελούσε το 55% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) και απασχολούσε το 51,3% του εργατικού δυναμικού. Οι επιμέρους συνιστώσες των υπηρεσιών είναι οι χρηματοοικονομικές, οι ενοικιάσεις και οι επιχειρηματικές δραστηριότητες (20,5%). το εμπόριο, τα ξενοδοχεία και εστιατόρια και οι μεταφορές (18%) καθώς και άλλες δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών (21,7%). Ο τομέας των υπηρεσιών στη Ρουμανία έχει επεκταθεί τα τελευταία χρόνια, απασχολώντας περίπου το 47% των Ρουμάνων και αντιπροσωπεύει λίγο περισσότερο από το ήμισυ του ΑΕΠ.

Ο μεγαλύτερος εργοδότης είναι ο κλάδος του λιανικού εμπορίου, ο οποίος απασχολεί σχεδόν το 12% των Ρουμάνων. Ο κλάδος του λιανικού εμπορίου συγκεντρώνεται κυρίως σε έναν σχετικά μικρό αριθμό αλυσίδων καταστημάτων συγκεντρωμένων σε εμπορικά κέντρα. Τα τελευταία χρόνια η άνοδος των μεγάλων καταστημάτων, όπως η Cora (υπερμάρκετ) και η Carrefour (γαλλική θυγατρική), οδήγησαν σε λιγότερους εργαζομένους σε αυτόν τον τομέα και στη μετανάστευση θέσεων εργασίας λιανικής στα προάστια.

Βιομηχανία βιοτεχνολογίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ρουμανία προωθεί και αναπτύσσει επιθετικά τη βιοτεχνολογία της. Εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια επενδύθηκαν στον τομέα για τη δημιουργία υποδομών, τη χρηματοδότηση έρευνας και ανάπτυξης και την πρόσληψη κορυφαίων διεθνών επιστημόνων στη Ρουμανία. Η Ρουμανία διαθέτει μια από τις νεότερες ανταγωνιστικές βιομηχανίες στον κόσμο, σε βασικούς τομείς όπως η φαρμακογονιδιωματική, η μηχανική πρωτεϊνών, η γλυκομηχανική, η μηχανική ιστών, η βιοπληροφορική, η ιατρική του γονιδιώματος και η προληπτική ιατρική. Η Ρουμανία αφιερώνει σημαντικούς πόρους για την ανάπτυξη πανεπιστημίων και εγκαταστάσεων έρευνας και ανάπτυξης, αυξάνει τις νεοφυείς επιχειρήσεις, αναπτύσσει βιο-συστάδες (κοινότητες εταιρειών και ιδρυμάτων βιοτεχνολογίας) και αναπτύσσει ανθρώπινο δυναμικό, όλα με στόχο να την καταστήσει μια από τις πιο προηγμένες περιοχές βιοτεχνολογίας στον κόσμο. 

Περιφερειακή παραλλαγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ισχύς της ρουμανικής οικονομίας ποικίλλει από περιοχή σε περιοχή. το ονομαστικό και το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι το υψηλότερο στο Βουκουρέστι. Ο παρακάτω πίνακας δείχνει το υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ των άλλων 4 κομητειών, με στοιχεία που παρέχονται από την CNP.[59] 

Τάξη Κομητεία κατά κεφαλήν ΑΕΠ (2022)[60]
(ΕΥΡΩ)
1 Βουκουρέστι 57.189
2 Τιμισοάρα 29.996
3 Κωνστάντζα 27.608
4 Κλουζ 25.682
5 Μπρασόφ 23.908
6 Αράντ 21.000

Το υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ βρίσκεται στο Βουκουρέστι και στη γύρω κομητεία Ilfov. Τιμές πολύ πάνω από τον εθνικό μέσο όρο βρίσκονται στην Τιμισοάρα, το Άρτζες, το Μπρασόφ, το Κλουζ, την Κωστάντζα, το Αράντ, το Σιμπίου και τη Πράχοβα. Τιμές πολύ κάτω από τον εθνικό μέσο όρο βρίσκονται στο Βασλούι, Botoșani, Călărași, Neamț, Βράντσεα, Suceava, Giurgiu, Mehedinți, Olt και Teleorman.[59]

Εξωτερικό εμπόριο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Διάγραμμα των εξαγωγικών προϊόντων της Ρουμανίας.

Το 2017, ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ρουμανίας ήταν η Γερμανία, ακολουθούμενη από την Ιταλία. Οι κύριες εισαγωγές και εξαγωγές της Ρουμανίας είναι ηλεκτρικά μηχανήματα, μηχανοκίνητα οχήματα και ανταλλακτικά και βιομηχανικά μηχανήματα.[35] Ενώ η Ρουμανία εισάγει σημαντικές ποσότητες σιτηρών, είναι σε μεγάλο βαθμό αυτάρκης σε άλλα γεωργικά προϊόντα και είδη διατροφής, λόγω του γεγονότος ότι τα τρόφιμα πρέπει να υπόκεινται σε ρύθμιση για πώληση στη λιανική αγορά της Ρουμανίας, και ως εκ τούτου δεν εισάγει σχεδόν κανένα προϊόν διατροφής από άλλες χώρες.

Η Ρουμανία εισήγαγε το 2006 προϊόντα διατροφής ύψους 2,4 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά σχεδόν 20% σε σύγκριση με το 2005, όταν οι εισαγωγές είχαν αξία ελαφρώς μεγαλύτερη από 2 δισ. ευρώ. Η ΕΕ είναι ο κύριος εταίρος της Ρουμανίας στο εμπόριο αγροδιατροφικών προϊόντων. Οι εξαγωγές προς αυτόν τον προορισμό αντιπροσωπεύουν το 64%, και οι εισαγωγές από τις χώρες της ΕΕ αντιπροσωπεύουν το 54%. Άλλοι σημαντικοί εταίροι είναι οι χώρες της CEFTA, η Τουρκία, η Δημοκρατία της Μολδαβίας και οι ΗΠΑ. Παρά την πτώση της βιομηχανίας όπλων στη μετακομμουνιστική εποχή, η Ρουμανία είναι σημαντικός εξαγωγέας στρατιωτικού εξοπλισμού, αντιπροσωπεύοντας το 3-4% του παγκόσμιου συνόλου το 2007. Τα μέλη της ΕΕ εκπροσωπούνται από έναν μόνο υπάλληλο στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.

Κατά το πρώτο τρίμηνο του 2010, οι εξαγωγές της Ρουμανίας αυξήθηκαν κατά 21%, ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το εμπορικό έλλειμμα ανήλθε σε περίπου 2 δισ. ευρώ, το όγδοο μεγαλύτερο στην ΕΕ.[61] Το ετήσιο εμπορικό έλλειμμα διευρύνθηκε κάθε χρόνο από το 2014 και διαμορφώθηκε σε περίπου 18,77 δισεκατομμύρια ευρώ το 2020.[62]

Διάφορα δεδομένα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα Νοικοκυριά με πρόσβαση στη σταθερή τηλεφωνία ανέρχονται στο 76% (2017) και σε κινητή τηλεφωνία στο 115% (2017)[63] Ενώ το ποσοστό ευρυζωνικής διείσδυσης είναι 79% (2019).[64] Επίσης τα άτομα που χρησιμοποιούν υπολογιστή ανέρχονται στο 74% (2017) και το διαδίκτυο είναι 87% (2017)[63]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «Country & Product Complexity Rankings». atlas.cid.harvard.edu. The Atlas of Economic Complexity. 
  2. ↑ «Skills intelligence // Browse by country // Romania // Importance of VET occupations in employment in Romania». cedefop.europa.eu. CEDEFOP. 7 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2022. 
  3. ↑ «GDP (current US$) - Romania, 2021». The World Bank. 
  4. ↑ «GDP, PPP (current international $) - Romania, 2021». The World Bank. 
  5. ↑ Romania Overview: Development news, research, data. «The World Bank in Romania». worldbank.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2022. CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link)
  6. ↑ «Bloomberg: Romania supplies the EU with labor but covers own shortages with Asian workers». Romania-Insider.com. 23 Νοεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2022. 
  7. ↑ «World Economic Outlook Database, April 2020». IMF.org. International Monetary Fund. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2020. 
  8. ↑ «GDP per capita in PPS». EUROSTAT. 1 Ιουνίου 2022. 
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 «The World Factbook». Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2014. 
  10. ↑ International Trade Administration (30 Σεπτεμβρίου 2021). «Romania - Country Commercial Guide». 
  11. ↑ «Global Services - A Glance Inside Bucharest, Dubai, Cape Town &Glasgow». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Δεκεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2011. 
  12. ↑ «Statistic definitions» (PDF). OICA.net. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2017. 
  13. ↑ «BCR: Romania poate adopta euro in 2014 23904». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2014. 
  14. ↑ «Romania's economy grows by 4.8% y/Y in Q4 2016, 1.4% q/Q - revised data». SeeNews. 
  15. ↑ «Romanian finmin analysts keep 2017 GDP growth forecast at 5.2%». SeeNews.com. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2017. 
  16. ↑ «Industry and trade, the main growth engines for RO economy in first half». 10 Σεπτεμβρίου 2018. 
  17. ↑ «Business in Romania: a country that's fast off the Bloc – Two years of EU membership have transformed the business face of Romania and savvy UK firms are reaping the rewards. Paul Bray reports.». The Daily Telegraph (London). 24 February 2010. https://www.telegraph.co.uk/sponsored/motoring/europa/7306099/Business-in-Romania-a-country-thats-fast-off-the-Bloc.html. Ανακτήθηκε στις 2010-05-01. 
  18. ↑ Klepper, Nicolae.
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 «După douăzeci de ani». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Δεκεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2023. 
  20. ↑ «GDP – per capita (PPP)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουνίου 2007. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2014. 
  21. ↑ Data refer to the year 2008.
  22. ↑ «Romania isi va recupera datoriile din Irak – BloomBiz.ro – Your Business Community». BloomBiz.ro. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2017. 
  23. ↑ «Index of /». Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2015. 
  24. ↑ «A Better Red: The Transition from Communism to Coca-Cola in Romania». Mises Institute. 13 Απριλίου 2019. 
  25. ↑ «Foreign Direct Investment». Εθνική Τράπεζα της Ρουμανίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιουλίου 2020. 
  26. ↑ «The European Semester» (PDF). European Commission – European Commission. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2017. 
  27. ↑ «Eurostat: Romania posts biggest economic growth in EU in 2016 Q2». Business-Review.eu. 12 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2017. 
  28. ↑ 28,0 28,1 «One of the poorest countries in the EU could be its next tech-startup hub». QZ.com. 23 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2017. 
  29. ↑ «Report for Selected Countries and Subjects». IMF (στα Αγγλικά). Απριλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2022. 
  30. ↑ Străuţ, Dan (3 Ιουνίου 2008). «România, "tigrul" Estului» [Romania, the "Tiger" of the East]. Adevărul (στα Ρουμανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Σεπτεμβρίου 2008. 
  31. ↑ «Investments in Romanian economy, up 5.8% in the first half of this year». 10 Σεπτεμβρίου 2018. 
  32. ↑ «Report for Selected Countries and Subjects». www.imf.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2018. 
  33. ↑ «See Table 4.1» (PDF). WorldBank.org. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2017. 
  34. ↑ «Earnings – since 1991, the monthly series». Romanian National Institute of Statistics. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2017. 
  35. ↑ 35,0 35,1 «Romania: Trade Statistics». GlobalEDGE. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2019. 
  36. ↑ «GDP per capita (current US$) – Romania, Moldova, Hungary, Serbia, Bulgaria, Ukraine». data.WorldBank.org. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2022. 
  37. ↑ «OFICIAL Salariul minim în 2022 este de 2550 lei brut. Dispare cel pentru studii superioare - Finante - Banci - HotNews.ro». economie.hotnews.ro (στα Ρουμανικά). 6 Οκτωβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2022. 
  38. ↑ 38,0 38,1 «Global Wealth Databook 2022» (PDF). Credit Suisse Research Institute. Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2023. 
  39. ↑ «Cum a afectat pandemia turismul românesc: Sosirile vizitatorilor străini au scăzut în iunie cu 68,7% faţă de iunie 2019». Ziarul Financiar. https://www.zf.ro/eveniment/cum-a-afectat-pandemia-turismul-romanesc-sosirile-vizitatorilor-19460871. 
  40. ↑ Romania could cash in four billion dollars from the Constanta-Trieste pipeline.
  41. ↑ «Romania contruieste a doua centrala nucleara». Euractiv.ro. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2014. 
  42. ↑ «Global Alliance for Clean Cookstoves». CleanCookstoves.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2017. 
  43. ↑ «Avalansa portugheza: Martifer pregateste o achizitie de 7 mil. euro pe eolian si un parc propriu, EDP primeste deja turbinele» (στα ro). Business Standard. 1 April 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 July 2019. https://web.archive.org/web/20190723123026/http://standard.ro/articol_87410_12/avalansa_portugheza__martifer_pregateste_o_achizitie_de_7_mil__euro_pe_eolian_si_un_parc_propriu__edp_primeste_deja_turbinele.html. Ανακτήθηκε στις 2 April 2009. 
  44. ↑ «Wind in power: 2015 European statistics» (PDF). The European Wind Energy Association. Φεβρουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2020. 
  45. ↑ «Dobrogea, pe locul doi în Europa ca potenţial eolian» (στα Ρουμανικά). Evenimentul Zilei. 5 Φεβρουαρίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Νοεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2009. 
  46. ↑ «Potential de investitii in eolian de peste 4 mld. euro». Business Standard (στα Ρουμανικά). 5 Φεβρουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2009. [νεκρός σύνδεσμος]
  47. ↑ «CJ Timis vrea sa construiasca un parc cu panouri solare, pe o suprafata de 60 de hectare» (στα ro). Business Standard. 27 May 2009. http://www.standard.ro/articol_96102_12/cj_timis_vrea_sa_construiasca_un_parc_cu_panouri_solare__pe_o_suprafata_de_60_de_hectare.html. Ανακτήθηκε στις 2009-05-27. [νεκρός σύνδεσμος]
  48. ↑ «Portalul national de Administratie Publica». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2014. 
  49. ↑ «Calendar: Istoric deschidere tronsoane finalizate». 130km.ro (στα Ρουμανικά). Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2020. 
  50. ↑ «RAD – Network Access & Telecommunications Solutions». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2014. 
  51. ↑ «Bucharest Metrorex – Railway Technology». Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2014. 
  52. ↑ «METROREX». Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2014. 
  53. ↑ «Romania's Black Sea natural gas production to start in 2018 (official) – AGERPRES». www.AgerPres.ro. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2017. 
  54. ↑ «Oil and Gas Industry in Romania – ROPEPCA – Romanian Petroleum Exploration and Production Companies Association». www.Ropepca.ro. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2017. 
  55. ↑ «Agriculture, forestry, and fishing, value added (% of GDP) – Romania». The World Bank. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2020. 
  56. ↑ «Farmers in the EU – statistics». European Commission. 7 Ιουνίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουνίου 2018. 
  57. ↑ «Romania's automotive industry up 20% in 2018». Romania Insider. 5 February 2019. https://www.romania-insider.com/romania-automotive-industry-2018. Ανακτήθηκε στις 16 September 2020. 
  58. ↑ «Romania reports highest December 2009 industrial output growth in EU27 – FINANCIARUL – ultimele stiri din Finante, Banci, Economie, Imobiliare si IT». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2014. 
  59. ↑ 59,0 59,1 «TOPUL celor mai bogate 5 judete din Romania dupa PIB-ul pe cap de locuitor». 30 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2016. 
  60. ↑ «Un clujean produce anual mai putin de jumatate fata de un bucurestean». Grai de Cluj. Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2016. 
  61. ↑ «România ocupă locul doi în UE după creşterea exporturilor din primul trimestru – Mediafax». Mediafax.ro. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2014. 
  62. ↑ «Romania: Trade balance from 2010 to 2020». Statista. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2022. 
  63. ↑ 63,0 63,1 «IT and telecommunications in Central and Eastern Europe». CEE IT and Telecom. PMR. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2014. 
  64. ↑ Schmidt, Dennis (10 Ιουλίου 2019). «Share of households with broadband internet access in Romania from 2006 to 2018». Statista. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2020. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Οικονομία_της_Ρουμανίας&oldid=10120637"