Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελευθέρων Συναλλαγών
Η Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελευθέρων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ)[1] (αγγλικά: European Free Trade Association, EFTA, γαλλικά: Association européenne de libre-échange, AELE) είναι οργανισμός που ιδρύθηκε το 1960 από ευρωπαϊκά κράτη που δίσταζαν να ενταχθούν πλήρως στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα.[2] Σκοπός του οργανισμού είναι η προώθηση του ελεύθερου εμπορίου και της οικονομικής ολοκλήρωσης προς όφελος των μελών του. Σήμερα μέλη της ΕΖΕΣ είναι τέσσερις χώρες: η Ελβετία, η Ισλανδία, το Λίχτενσταϊν και η Νορβηγία. Οι τρεις από αυτές (εκτός της Ελβετίας) είναι και μέλη του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ).
Ιστορική εξέλιξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ΕΖΕΣ ιδρύθηκε το 1960 από επτά χώρες: Αυστρία, Δανία, Ελβετία, Ηνωμένο Βασίλειο, Νορβηγία, Πορτογαλία και Σουηδία[3]. Αργότερα έγιναν μέλη η Φινλανδία (συνδεδεμένο μέλος το 1961 και πλήρες το 1986), η Ισλανδία (1970) και το Λίχτενσταϊν (1991). Οι χώρες που έγιναν μέλη της ΕΟΚ και αργότερα της ΕΕ σταδιακά αποχώρησαν (η Δανία και το Ηνωμένο Βασίλειο το 1972, η Πορτογαλία το 1985, η Αυστρία, Σουηδία και Φινλανδία το 1995). Το 1994 τέθηκε σε ισχύ ο Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος που συνέδεσε τις αγορές των μελών της ΕΖΕΣ με την ενιαία αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ελβετία επέλεξε με δημοψήφισμα να μη γίνει μέλος του ΕΟΧ και έχει συνάψει ξεχωριστές συμφωνίες με την ΕΕ.
Χώρες μέλη της Ε.Ζ.Ε.Σ.[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Χώρα | Ένταξη στην Ε.Ζ.Ε.Σ. | Πληθυσμός [4] (2016) |
Έκταση (km²) | Πρωτεύουσα | GDP in millions (PPP)[note 1] | GDP per capita (PPP)[note 1] |
|---|---|---|---|---|---|---|
 Ελβετία
|
3 Μαΐου 1960 | 8,401,739 | 41.285 | Βέρνη | 363.421[5] | 45.417[5] |
 Ισλανδία
|
1 Ιανουαρίου 1970 | 332,474 | 103.000 | Ρέικιαβικ | 12.831[6] | 39.223[6] |
 Λιχτενστάιν
|
1 Ιανουαρίου 1991 | 37,666 | 160,4 | Βαντούζ | 3.545[note 2] | 98.432[note 2] |
 Νορβηγία
|
3 Μαΐου 1960 | 5,254,694 | 385.155 | Όσλο | 265.911[7] | 53.470[7] |
Πρώην Χώρες μέλη της Ε.Ζ.Ε.Σ.[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Χώρα | Πρωτεύουσα | Ένταξη στην Ε.Ζ.Ε.Σ. | Αποχώρηση από την Ε.Ζ.Ε.Σ. Προσχώρηση στην Ε.Ο.Κ./Ε.Ε. |
|---|---|---|---|
 Αυστρία
|
Βιέννη | 1960 | 1 Ιανουαρίου 1995 |
 Δανία
|
Κοπεγχάγη | 1960 | 1 Ιανουαρίου 1973 |
 Ηνωμένο Βασίλειο
|
Λονδίνο | 1960 | 1 Ιανουαρίου 1973 (εγκατέλειψε την ΕΕ στις 1 Φεβρουαρίου 2020) |
 Πορτογαλία
|
Λισαβόνα | 1960 | 1 Ιανουαρίου 1986 |
 Σουηδία
|
Στοκχόλμη | 1960 | 1 Ιανουαρίου 1995 |
 Φινλανδία
|
Ελσίνκι | 1986 | 1 Ιανουαρίου 1995 |
Διεθνείς συμφωνίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εκτός της ΕΕ, η ΕΖΕΣ έχει συνάψει εμπορικές συμφωνίες και με άλλες χώρες και διεθνείς οργανισμούς:
Εντός Ευρώπης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Βόρεια Μακεδονία (η Βόρεια Μακεδονία, είναι υποψήφια προς ένταξη χώρα στην ΕΕ)
- Κροατία (Μέλος της ΕΕ, από τις 1 Ιουλίου 2013)
Εκτός Ευρώπης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Αίγυπτος
- Ιορδανία
- Ισραήλ
- Καναδάς
- Κολομβία
- Λίβανος
- Μαρόκο
- Μεξικό
- Νότια Κορέα
- Παλαιστινιακή Αρχή
- Σιγκαπούρη
- Τουρκία
- Τυνησία
- Χιλή
- Συμβούλιο Συνεργασίας Περσικού Κόλπου (Gulf Cooperation Council), στο οποίο συμμετέχουν Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα, Κατάρ, Κουβέιτ, Μπαχρέιν, Ομάν και Σαουδική Αραβία.
- Τελωνειακή Ένωση Νότιας Αφρικής (Southern African Customs Union), στην οποία συμμετέχουν Λεσότο, Μποτσουάνα, Ναμίμπια, Νότια Αφρική και Εσουατίνι.
Γενικοί γραμματείς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Χώρα καταγωγής | Όνομα (γέννηση-θάνατος) | Διάρκεια θητείας |
|---|---|---|
 Ηνωμένο Βασίλειο
|
Σερ Φρανκ Φιγκάρες (1910-1990) | 1960–1965 |
| Ηνωμένο Βασίλειο
|
Τζον Κάουλσον (1909-1997) | 1965–1972 |
| Σουηδία
|
Μπενγκτ Ραμπαέους (1917-2010) | 1972 –30 Νοεμβρίου 1975 |
 Ελβετία
|
Κορνέλιο Σομαρούγκα (γ. 1932) | 1η Δεκεμβρίου 1975 - 30 Δεκεμβρίου 1975 (προσωρινός) |
| Ελβετία
|
Τσαρλς Μίλερ (1922-2015) | 1976–1981
|
 Νορβηγία
|
Περ Κλέπε (γ. 1923) | 1981–1988 |
| Αυστρία
|
Γκέοργκ Ράισχ (Georg Reisch, γ. 1930) | 1988–1994 |
 Ισλανδία
|
Κιάρταν Γιόχανσον (Kjartan Jóhannsson, γ. 1939) | 1994–2000 |
| Ελβετία
|
Ουίλιαμ Ροσιέ (γ. 1942) | 2000–2006 |
| Νορβηγία
|
Κάρε Μπριν (Kåre Bryn, γ. 1944) | 2006-2012 |
| Ισλανδία
|
Κριστίν Φ. Όρνασον (Kristinn F. Árnason, γ. 1954) | 2012–σήμερα |
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Συντμήσεις και αρκτικόλεξα». Διοργανικό εγχειρίδιο σύνταξης κειμένων. Υπηρεσία Εκδόσεων Ε.Ε. Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2009.
- ↑ «Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών». Λεξικό Όρων Γ' ΚΠΣ. Κοινωνία της Πληροφορίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Φεβρουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2009.
- ↑ «EFTA History at a glance». Επίσημη ιστοσελίδα ΕΖΕΣ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2009.
- ↑ «World Population Prospects: The 2017 Revision». ESA.UN.org (custom data acquired via website). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2017.
- ↑ 5,0 5,1 «Report for Selected Countries and Subjects». Imf.org. 14 Σεπτεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2017.
- ↑ 6,0 6,1 «Iceland». International Monetary Fund. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2013.
- ↑ 7,0 7,1 «Norway». International Monetary Fund. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2012.
- ↑ 1,0 1,1 in international dollars (rounded)
- ↑ 2,0 2,1 Liechtenstein, Infobox
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Επίσημη ιστοσελίδα (Αγγλικά)
