Κίσσηρη

Η κίσσηρη, κίσηρη ή περισσότερο γνωστή ως ελαφρόπετρα είναι ηφαιστειογενές πέτρωμα το οποίο αποτελείται από πορώδες τραχείας υφής ηφαιστειακό γυαλί, το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει και κρυστάλλους. Είναι συνήθως ανοικτού χρώματος. Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της κίσσηρης είναι ότι λόγω των πολλών πόρων της έχει μικρή πυκνότητα και έτσι επιπλέει στο νερό, μπορεί ακόμη και για χρόνια. Η σκωρία είναι ένα άλλο πορώδες ηφαιστειακό πέτρωμα, αλλά διαφέρει από την κίσσηρη καθώς διαθέτει μεγαλύτερους πόρους και παχύτερα τοιχώματα πόρων, ενώ είναι σκουρότερου χρώματος και πυκνότερο.^[1]^[2]

Η κίσσηρη δημιουργείται όταν υπέρθερμο, υπερσυμπιεσμένο πέτρωμα εκτοξεύεται βίαια από ένα ηφαίστειο. Η ασυνήθιστη σπογγώδης διαμόρφωση της ελαφρόπετρας είναι αποτέλεσμα της ταυτόχρονης ταχείας ψύξης και ταχείας αποσυμπίεσης. Η αποσυμπίεση δημιουργεί φυσαλίδες καθώς μειώνεται η διαλυτότητα των αερίων (συμπεριλαμβανομένου του νερού και του διοξειδίου του άνθρακα) τα οποία ήταν διαλυμένα στη λάβα και εξέρχονται από το πέτρωμα. Οι υποθαλάσσιες εκρήξεις παράγουν μεγάλες ποσότητες κίσσηρης και μπορεί να αποβούν επικίνδυνες για τη ναυτιλία.^[3] Οι πόροι της ελαφρόπετρας ποικίλουν σε μέγεθος από της τάξης των μικρόμετρων μέχρι λίγων χιλιοστών.

Η κίσσηρη λόγω της τραχύτητάς της χρησιμοποιείται ως λειαντικό, στο πετροπλύσιμο των τζιν και στην ατομική φροντίδα ως αποφολιδωτικό του δέρματος. Επίσης, λόγω της μικρής πυκνότητάς της χρησιμοποιείται ως συστατικό ελαφριού σκυροδέματος,^[4] ενώ η ύπαρξη φυσαλίδων αερίων δρουν ως μονωτικό.^[5] Τα χαρακτηριστικά της, όπως η ύπαρξη πόρων, η μικρή πυκνότητα και το ουδέτερο pH, την καθιστούν ιδανική για τη βελτίωση του χώματος, καθώς διευκολύνει την ανταλλαγή αερίων και νερού στις ρίζες του φυτού.^[6] Άλλη μια συχνή χρήση είναι στα φίλτρα νερού.

Η κίσσηρη απαντά σε όλη την υδρόγειο, αποτέλεσμα ηπειρωτικών και υποθαλάσσιων ηφαιστειακών εκρήξεων. Οι επιπλέουσες πέτρες μπορούν να διασπαρούν από τα θαλάσσια ρεύματα.^[7] Καθώς η κίσσηρη παράγεται από ηφαιστειακές εκρήξεις κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, τα μεγαλύτερα αποθέματα βρίσκονται κοντά σε ενεργές ηφαιστειακές περιοχές, όπου βρίσκονται τα ορυχεία. Το 2011, οι μεγαλύτεροι παραγωγοί παγκοσμίως ήταν η Ιταλία και η Τουρκία, με 4 και 3 εκατομμύρια τόνους αντίστοιχα, ενώ η παραγωγή ξεπερνά το ένα εκατομμύριο τόνους στην Ελλάδα, το Ιράν, τη Χιλή και τη Συρία.^[8] Το 2019, οι δύο μεγαλύτεροι παραγωγοί παγκοσμίως ήταν η Τουρκία και η Ελλάδα. Η παγκόσμια παραγωγή το 2019 υπολογίστηκε σε 18 εκατομμύρια τόνους.^[9]

Παραπομπές

↑ Jackson, J.A., J. Mehl, and K. Neuendorf (2005) Glossary of Geology American Geological Institute, Alexandria, Virginia. 800 pp. (ISBN 0-922152-76-4)
↑ McPhie, J., M. Doyle, and R. Allen (1993) Volcanic Textures A guide to the interpretation of textures in volcanic rocks Centre for Ore Deposit and Exploration Studies, University of Tasmania, Hobart, Tasmania..198 pp. (ISBN 9780859015226)
↑ Redfern, Simon. «Underwater volcano creates huge floating islands of rock, disrupts shipping». Phys.org. Omicron Technology Ltd. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2014.
↑ Askarian, Mahya; Fakhretaha Aval, Siavash; Joshaghani, Alireza (22 January 2019). «A comprehensive experimental study on the performance of pumice powder in self-compacting concrete (SCC)». Journal of Sustainable Cement-Based Materials 7 (6): 340–356. doi:10.1080/21650373.2018.1511486. https://doi.org/10.1080/21650373.2018.1511486.
↑ «Pumice: Igneous Rock - Pictures, Definition & More». geology.com.
↑ «Improving Soil and other Horticultural Uses for Natural Pumice». hesspumice.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2020.
↑ «What is Pumice?». WorldAtlas (στα Αγγλικά).
↑ Crangle, Robert D. Jr. (Ιανουαρίου 2012). «Pumice and pumicite - USGS Mineral Resources Program 2012» (PDF). United States Geological Survey. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2018.
↑ Crangle, Robert D. Jr. (Ιανουάριος 2020). «Pumice and pumicite - USGS Mineral Resources Program 2020» (PDF). United States Geological Survey. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2020.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Pumice στο Wikimedia Commons

[JacksonOthers2005a-1] Jackson, J.A., J. Mehl, and K. Neuendorf (2005) Glossary of Geology American Geological Institute, Alexandria, Virginia. 800 pp. (ISBN 0-922152-76-4)

[McPhieOthers1993a-2] McPhie, J., M. Doyle, and R. Allen (1993) Volcanic Textures A guide to the interpretation of textures in volcanic rocks Centre for Ore Deposit and Exploration Studies, University of Tasmania, Hobart, Tasmania..198 pp. (ISBN 9780859015226)

[3] Redfern, Simon. «Underwater volcano creates huge floating islands of rock, disrupts shipping». Phys.org. Omicron Technology Ltd. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2014.

[flyash-4] Askarian, Mahya; Fakhretaha Aval, Siavash; Joshaghani, Alireza (22 January 2019). «A comprehensive experimental study on the performance of pumice powder in self-compacting concrete (SCC)». Journal of Sustainable Cement-Based Materials 7 (6): 340–356. doi:10.1080/21650373.2018.1511486. https://doi.org/10.1080/21650373.2018.1511486.

[geology.com-5] «Pumice: Igneous Rock - Pictures, Definition & More». geology.com.

[6] «Improving Soil and other Horticultural Uses for Natural Pumice». hesspumice.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2020.

[What_is_Pumice-7] «What is Pumice?». WorldAtlas (στα Αγγλικά).

[usgs_pumice-8] Crangle, Robert D. Jr. (Ιανουαρίου 2012). «Pumice and pumicite - USGS Mineral Resources Program 2012» (PDF). United States Geological Survey. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2018.

[9] Crangle, Robert D. Jr. (Ιανουάριος 2020). «Pumice and pumicite - USGS Mineral Resources Program 2020» (PDF). United States Geological Survey. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]