Μετρό

Για άλλες χρήσεις, δείτε: Μετρό (αποσαφήνιση).

Παγκόσμιος χάρτης των κρατών με Μετρό. Με πράσινο οι χώρες που έχουν τουλάχιστον ένα δίκτυο Μετρό και με κίτρινο οι χώρες που έχουν τουλάχιστον ένα δίκτυο Μετρό υπό κατασκευή.

Σταθμός στο Μετρό Πράγας.

Το Μετρό ή Μητροπολιτικός Σιδηρόδρομος είναι ένα σιδηροδρομικό σύστημα μαζικής μεταφοράς των μεγαλουπόλεων. Η λέξη είναι ελληνικής προέλευσης (αντιδάνειο: μετρό <γαλλικά métro < chemin de fer métropolitain < ελληνικά μητροπολιτικός σιδηρόδρομος) και χρησιμοποιήθηκε το 1900 στο Παρίσι για πρώτη φορά σε σχέση με σιδηρόδρομο (Métro de Paris). Κατά μέσον όρο, το μετρό μπορεί να εκτείνεται σε ακτίνα 25 χιλιομέτρων από το κέντρο της πόλης, αν και στον 21ο αιώνα συμβαίνει συχνά να κατασκευάζονται και επεκτάσεις γραμμών ή και νέες γραμμές που εκτείνονται και εκτός πόλεων και καλύπτουν μακρινά προάστεια ή και δορυφορικές πόλεις.

Ιστορία

Το πρώτο Μετρό που λειτούργησε ήταν το Μετρό του Λονδίνου το 1863 και το πρώτο στην ηπειρωτική Ευρώπη ήταν το Μετρό της Βουδαπέστης το 1896.

Στην Ελλάδα, ο Σιδηρόδρομος Αθηνών Πειραιώς μετατράπηκε σύμφωνα με τις επίσημες διεθνείς παραδοχές σε Μετρό το 1904, όταν έγινε η ηλεκτροδότηση της γραμμής. Η Αθήνα τον Ιανουάριο του 2000 απέκτησε επίσης πληρέστερο δίκτυο υπόγειου Μετρό, όταν εγκαινιάστηκαν οι Γραμμή 2 και Γραμμή 3 της Αττικό Μετρό. Υπό κατασκευή από το 2022 είναι και το πρώτο τμήμα της Γραμμής 4.

Υπό κατασκευή, επίσης, βρίσκεται τώρα το δεύτερο δίκτυο μετρό στην Ελλάδα, του μετρό της Θεσσαλονίκης.

Βιβλιογραφία

• Banister, David· Berechman, Joseph (2000). Transport Investment and Economic Development. Routledge. ISBN 978-0-419-25590-1. 
• Bobrick, Benson (1981). Labyrinths of Iron: a[n] History of the World's Subways. New York: Newsweek Books. (ISBN 0-88225-299-2).
• Cervero, Robert (1998). The Transit Metropolis. Island Press. ISBN 978-1-55963-591-2. 
• European Conference of Ministers of Transport (2003). Safe & Sustainable Transport. Paris: OECD Publishing. ISBN 978-92-821-1303-5. 
• Fjellstrom, K.· Wright, L. (2002). «Mass Transit Options» (PDF). Sustainable Transport: A Sourcebook for Policy-Makers in Developing Cities. Deutsche Gesellschaft für Technische Zusammenarbeit. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 7 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2009. 
• Kjenstad, Rune (1994). På skinner i Bymarka (στα Νορβηγικά). Oslo: Baneforlaget. ISBN 978-82-91448-01-5. 
• Ovenden, Mark: Metro Maps of the world. Capital Transport, London 2005, ISBN 1-85414-272-0.
• Ovenden, Mark (2007). Transit Maps of the World. London: Penguin. ISBN 978-0-14-311265-5. 
• Needle, Jerome A.· Transportation Security Board· Cobb, Renée M. (1997). Improving Transit Security. Transportation Security Board. ISBN 978-0-309-06013-4. 
• Ström, Marianne (1998). Metro Art. ACR Edition. ISBN 978-2-86770-068-2. 
• White, Peter (2002). Public Transport: Its Planning, Management, and Operation. Taylor & Francis. ISBN 978-0-415-25772-5. 
• Uslan, Mark· American Foundation for the Blind· Peck, Alec· Wiener, William· Stern, Arlene (1990). Access to Mass Transit for Blind and Visually Impaired Travelers. American Foundation for the Blind. ISBN 978-0-89128-166-5. 
• Joseph P. Pickert· και άλλοι., επιμ. (2000). The American Heritage Dictionary of the English Language (4th έκδοση). Houghton Mifflin Company. ISBN 978-0-618-08230-8. 
• W. J. Hinkel, K. Treiber, G. Valenta und H. Liebsch: gestern-heute-morgen – U-Bahnen von 1863 bis 2010. Schmid-Verlag, Wien 2004, ISBN 3-900607-44-3.
• Straßenbahn Magazin: U-Bahnen. Geramond-Verlag, München 2004, 1, ISBN 3-89724-201-X.
• Paul Garbutt: World metro systems. Capital Transport, London 1997, ISBN 1-85414-191-0.
• Sergej Tchoban und Sergej Kuznetsov (Hrsg.): speech: 13: metro/subway. JOVIS Verlag, Berlin 2015, ISBN 978-3-86859-840-7.