Σταθμός Πειραιά

Πειραιάς Piraeus
Πληροφορίες
Γραμμές	ΠΠειραιάς - Χαλκίδα
Λειτουργία
Έναρξη λειτουργίας	16 Σεπτεμβρίου 1904
Διαχειριστής	ΣΤΑ.ΣΥ. ΑΕ ΤΡΑΙΝΟΣΕ
Επίπεδα	3
Τύπος δόμησης	Υπόγειος/Στο έδαφος

Στον Πειραιά υφίστανται σήμερα τρεις σιδηροδρομικοί σταθμοί και δύο στην ευρύτερη περιοχή, ενώ δύο τροχιοδρόμων έχουν καταργηθεί. Επίσης έχουν καταργηθεί και οι σιδηροδρομικές γραμμές που κατέληγαν στον λιμένα, στον άλλοτε εμπορικό προβλήτα Αγίου Διονυσίου, και στο Σιλό. Οι σιδηροδρομικοί σταθμοί του Πειραιά είναι:

• Ο σιδηροδρομικός σταθμός ΟΣΕ πρώην ΣΠΑΠ (σταθμός Πελοποννήσου - Πειραιά), παραλία λιμένος
• Ο σιδηροδρομικός σταθμός Μετρό πρώην ΕΗΣ (ή Σταθμός των ΗΣΑΠ - Ηλεκτρικού Σιδηροδρόμου Αθηνών-Πειραιώς κοινώς "Ηλεκτρικός" Πειραιά), παραλία λιμένος.
• Ο σιδηροδρομικός σταθμός ΟΣΕ πρώην ΣΕΚ (ή Σταθμός Αγίου Διονυσίου, ο λεγόμενος και "δακρύβρεχτος σταθμός της ξενιτιάς"), παραλία λιμένος
• Ο σιδηροδρομικός σταθμός Μετρό Φαλήρου, (Νέο Φάληρο) και
• Ο σιδηροδρομικός σταθμός Λεύκας (ΟΣΕ), στη Λεύκα, Πειραιά.

Οι δύο πρώτοι αναφερόμενοι σιδηροδρομικοί σταθμοί είναι παράλληλοι και δημιουργούν συγκρότημα που χωρίζονται μεταξύ τους με λεωφόρο. Ο πρώτος σταθμός, πρώην ΣΠΑΠ, είναι σταθμός του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδας, επί της σιδηροδρομικής γραμμής Πειραιά - Πλατέος και ο δεύτερος είναι σταθμός του μετρό της Αθήνας, επί της γραμμής 1. Εγκαινιάστηκε στην αρχική του μορφή (ο σταθμός του μετρό) στις 27 Φεβρουαρίου 1869 και οφείλει την ονομασία του στην πόλη που εξυπηρετεί. Προσφέρει στους επιβάτες δυνατότητα μετεπιβίβασης μεταξύ του Μετρό της Αθήνας και του σιδηροδρομικού δικτύου του ΟΣΕ.

Σταθμός Πειραιά

Ο σταθμός Πειραιά του ΟΣΕ (γνωστότερα ως Σταθμός Πελοποννήσου) βρίσκεται επί της σιδηροδρομικής γραμμής Πειραιά - Πάτρας, της οποίας αποτελούσε αφετηριακό σταθμό. Εγκαινιάστηκε από τους Σιδηροδρόμους Πειραιώς - Αθηνών - Πελοποννήσου στις 30 Ιουνίου 1884 επί της τότε οδού Πλούτωνος - σημερινής ακτής Καλλιμασιώτη - και έκλεισε στις 7 Αυγούστου 2005, μαζί με το τμήμα Πειραιά - Αγίων Αναργύρων της γραμμής. Μετά από ανακατασκευή εγκαινιάστηκε εκ νέου ως τερματικός σταθμός της σιδηροδρομικής γραμμής Πειραιά - Πλατέος στις 3 Ιουνίου 2007. Διαθέτει μία πλευρική αποβάθρα και δύο αποβάθρες μορφής νησίδας. Στην παλαιότερή του μορφή διέθετε και μηχανοστάσιο, το οποίο σώζεται μέχρι σήμερα.

Ο σταθμός Πειραιά, ήταν μεταξύ 1884 και 2005 γνωστός ως σταθμός Πελοποννήσου, ονομαζόμενος έτσι (ανεπίσημα) επειδή αυτός εξυπηρετούσε τη σιδηροδρομική συγκοινωνία μεταξύ Πειραιά και Πελοποννήσου. Κατ' αντιστοιχία με την περίπτωση των σιδηροδρομικών σταθμών της Αθήνας, ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Πειραιά Λιμένα των Σιδηροδρόμων Ελληνικού Κράτους έφερε την (ανεπίσημη) ονομασία «σταθμός Λαρίσης», αν και σε αντίθεση με την περίπτωση της Αθήνας, στον Πειραιά οι σταθμοί των δύο δικτύων δεν ήταν γειτονικοί. Ο σταθμός Πελοποννήσου Πειραιά αποτέλεσε μέρος του δικτύου των ΣΠΑΠ (Σιδηροδρόμων Πειραιώς - Αθηνών - Πελοποννήσου) από την κατασκευή του μέχρι και την κρατικοποίηση των ΣΠΑΠ το 1954 και την "ενσωμάτωσή" τους στους ΣΕΚ (Σιδηροδρόμους Ελληνικού Κράτους) το 1962.

Από τον σταθμό Πειραιά, μία γραμμή οδηγούσε προς το λιμάνι του Πειραιά, μέσω της οποίας κυκλοφορούσαν εμπορευματικοί συρμοί που εκτελούσαν μεταφορτώσεις μεταξύ του σιδηροδρόμου και των πλοίων.

Προηγούμενος σταθμός	Γραμμές μετρό			Επόμενος σταθμός
Τερματικός		Γραμμή 1		Φάληρο
[[{{{Προηγούμενος4 σύνδεση}}}|{{{Προηγούμενος4}}}]]		[[{{{Γραμμή4 σύνδεση}}}|{{{Γραμμή4}}}]]		[[{{{Επόμενος4 σύνδεση}}}|{{{Επόμενος4}}}]]
[[{{{Προηγούμενος5 σύνδεση}}}|{{{Προηγούμενος5}}}]]		[[{{{Γραμμή5 σύνδεση}}}|{{{Γραμμή5}}}]]		[[{{{Επόμενος5 σύνδεση}}}|{{{Επόμενος5}}}]]

Προηγούμενος σταθμός	Γραμμές προαστιακού			Επόμενος σταθμός
Τερματικός		Προαστιακός		Λεύκα
[[{{{Προηγούμενος4 σύνδεση}}}|{{{Προηγούμενος4}}}]]		[[{{{Γραμμή4 σύνδεση}}}|{{{Γραμμή4}}}]]		[[{{{Επόμενος4 σύνδεση}}}|{{{Επόμενος4}}}]]
[[{{{Προηγούμενος5 σύνδεση}}}|{{{Προηγούμενος5}}}]]		[[{{{Γραμμή5 σύνδεση}}}|{{{Γραμμή5}}}]]		[[{{{Επόμενος5 σύνδεση}}}|{{{Επόμενος5}}}]]

Σταθμός Πειραιά (Μετρό Αθήνας)

Ο Σταθμός Πειραιά

Ο Σταθμός ηλεκτρικού σιδηρόδρομου του Πειραιά και η πεζογέφυρα

Ο σταθμός του Πειραιά το 1979

Ο Σταθμός Πειραιά (ηλεκτρικός σιδηρόδρομος)

Ο σταθμός του "Ηλεκτρικού" στον Πειραιά, το Μέγαρο των ΗΣΑΠ επί της πλατείας Οδησσού, αποτελεί σήμερα τερματικό σταθμό της γραμμής 1, του Μετρό των Αθηνών. Ο σταθμός αυτός κατασκευάστηκε την περίοδο 1926-1929, σε σχέδια του πολιτικού μηχανικού Μιλτιάδη Αξελού και του αρχιτέκτονα Ιωάννη Αξελού. Είναι στεγασμένος με αψιδωτή οροφή και διαθέτει μία κεντρική αποβάθρα και δύο πλευρικές, καθώς και μηχανοστάσιο και γραμμές εναπόθεσης αμαξοστοιχιών. Η σημερινή του μορφή - μετά από τις τελευταίες εργασίες ανακαίνισης/αποκατάστασης προ των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 - ανάγεται στο 2003.

Ο σταθμός του Πειραιά έχει κτιστεί επί της θέσεως όπου βρισκόταν ο πρώτος σιδηροδρομικός σταθμός της πόλης του Πειραιά, ο οποίος είχε οικοδομηθεί το 1882. Το τμήμα Θησείο - Πειραιάς της σημερινής γραμμής 1 των Η.Σ.Α.Π. ήταν η πρώτη σιδηροδρομική γραμμή εντός των ορίων του ελληνικού κράτους. Στον σταθμό Πειραιά βρίσκεται και το Μουσείο Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων, το οποίο λειτουργεί από το 2005, ενώ το 2017 προβλέπεται σύνδεση του σταθμού με το μετρό της γραμμής 3, αυτήν την στιγμή κατασκευάζεται η επέκταση Αγία Μαρίνα - Δημοτικό Θέατρο.

Στο σταθμό του Πειραιά έχουν σημειωθεί δύο τραγικά δυστυχήματα. Το ένα συνέβη στο τέλος της δεκαετίας του 1950 όταν συρμός εισήλθε σε γραμμή παρακείμενη του σταθμού (αμαξοστασίου), χωρίς πέδη (φρένο) με συνέπεια να επιπέσει στο παραλιακό τοίχο και να εξέλθει στη παραλία σκοτώνοντας έναν μεσήλικα πωλητή κουλουριών. Το δεύτερο συνέβη λίγα χρόνια μετά, όταν συντηρητής - μηχανικός άφησε τη κόρη του σε γραφείο ορόφου του κτιρίου για μερική απασχόληση του στις αποβάθρες, όπου η μικρή παίζοντας έπεσε από το παράθυρο στη στέγη του σταθμού.

Ανατομία Σταθμού

Αποβάθρα 1	εκτός λειτουργείας
Κεντρική αποβάθρα, έξοδος στα δεξιά/αρισ.
Αποβάθρα 2	→ προς Χαλκίδα
Αποβάθρα 3	→ προς Χαλκίδα
Κεντρική αποβάθρα, έξοδος στα δεξιά/αρισ.
Αποβάθρα 4	→ προς Άνω Λιόσια
Αποβάθρα 5	→ ωρών αιχμής
Κεντρική αποβάθρα, έξοδος στα δεξιά/αρισ.
Αποβάθρα 6	εκτός λειτουργείας
Ε	Εξυπηρέτηση πελατών/Προς Αποβάθρες	Έξοδοι/Εισιτήρια
Πλευρική αποβάθρα, εκτός λειτουργείας
Αποβάθρα 7	→ προς Κηφισιά
Κεντρική αποβάθρα, έξοδος στα αριστερά
Αποβάθρα 8	→ προς Κηφισιά
Πλευρική αποβάθρα, εκτός λειτουργείας

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

• Ο Σταθμός Πελοποννήσου - Ιστορική Αναδρομή: Παλαιές και Νέες Φωτογραφίες
• Το Μέγαρο των ΗΣΑΠ - Ιστορική Αναδρομή: Παλαιές και Νέες Φωτογραφίες
• Ο Πρώτος Σιδηροδρομικός Σταθμός του Πειραιά - Ιστορική Αναδρομή: Παλαιές και Νέες Φωτογραφίες