Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1936
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Οι εκλογές της 26ης Ιανουαρίου 1936 -οι τελευταίες ελληνικές εκλογές του Μεσοπολέμου - διεξήχθησαν από την κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Δεμερτζή με το σύστημα της απλής αναλογικής.
Η επάνοδος του Βασιλιά Γεωργίου Β΄, μετά το αμφιλεγόμενο για πολλούς, δημοψήφισμα της 10ης Οκτωβρίου 1935- επέβαλε την αλλαγή του Συντάγματος γι' αυτό και ο Βασιλιάς διέλυσε την Βουλή και προκήρυξε τις εκλογές για την σύσταση Αναθεωρητικής Βουλής.
Στις εκλογές συμμετείχαν 1.278.085 ψηφοφόροι που αντιπροσώπευαν το 20,86% του νόμιμου πληθυσμού της χώρας (6.127.593).[1]. Οι κάλπες ανέδειξαν ισοδυναμία των δύο παρατάξεων της εποχής, των αντιβενιζελικών με κορμό το Λαϊκό Κόμμα και των βενιζελικών με κορμό το Κόμμα Φιλελευθέρων, αποτέλεσμα που οδήγησε σε κυβερνητικό αδιέξοδο. Έτσι, ο Κωνσταντίνος Δεμερτζής σχημάτισε και πάλι κυβέρνηση, η οποία όμως έμεινε στην εξουσία για έναν περίπου μήνα, μέχρι τις 13 Απριλίου 1936, οπότε ο αιφνιδιαστικός θάνατός του, την διέλυσε. Ο βασιλιάς Γεώργιος τότε διόρισε Πρωθυπουργό τον Αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Δεμερτζή[2] Ιωάννη Μεταξά, ο οποίος οδήγησε την χώρα στην δικτατορία της 4ης Αυγούστου 1936.
Αποτελέσματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Εκλογικό Σύστημα : Απλή αναλογική με ευρεία περιφέρεια
- Εκλογικός νόμος : Ν.5493/1932 όπως τροποποιήθηκε από τον Α.Ν. της 30-12-1935 (ΦΕΚ 636/30-12-1935)
- Εκλογικές περιφέρειες : 38
- Σύνολο υποψηφίων : 1,665
Μετά τις εκλογές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η βραχεία κεφαλή που έδωσαν οι βουλευτικές εκλογές στην αντιβενιζελική παράταξη (143 έδρες έναντι 142 εδρών της βενιζελικής) δεν έλυσε κανένα πρόβλημα της πολιτικής ζωής, αλλά αντίθετα, δημιούργησε και άλλα. Την επομένη των εκλογών, ο βασιλιάς ανέθεσε την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης, στον τυπικό νικητή των εκλογών, Θεμιστοκλή Σοφούλη. Ο Σοφούλης, ήρθε σε επαφές με τον αρχηγό του Λαϊκού κόμματος, Παναγή Τσαλδάρη, για να διερευνήσει την πιθανότητα συγκυβέρνησης, όμως η διαφωνία τους στο θέμα των απότακτων αξιωματικών, (οι Φιλελεύθεροι ήθελαν να επιστρέψουν στο στράτευμα οι απότακτοι αξιωματικοί της Κινήματος του 1935) δεν έφερε την πολυπόθητη συμφωνία. Ο Σοφούλης συνέχισε τις επαφές του και με τα υπόλοιπα κόμματα, (το Σύμφωνο Σοφούλη-Σκλάβαινα είχε ήδη ακυρωθεί) και αφού δεν μπόρεσε να βρεί σύμμαχο, κατέθεσε άπρακτος την εντολή. Ο βασιλιάς με την σύμφωνη γνώμη των κομμάτων, ανέθεσε εκ νέου την Πρωθυπουργία στο Κωνσταντίνο Δεμερτζή, αναβαθμίζοντας ταυτόχρονα και τον Ιωάννη Μεταξά, που διορίστηκε Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης, (εκτός από υπουργός Στρατιωτικών και Αεροπορίας που ήταν μέχρι τότε).
Ο ξαφνικός θάνατος του Κωνσταντίνου Δεμερτζή, στις 13 Απριλίου του 1936, θα επιτρέψει στον Βασιλιά, να προαγάγει, νομότυπα, τον Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης σε Πρόεδρο, και έτσι ο Μεταξάς αναλαμβάνει νέος Πρωθυπουργός.
Η κυβέρνηση Μεταξά, θα εξασφαλίσει στις 30 Απριλίου 1936, την ψήφο εμπιστοσύνης της Βουλής, (241 υπέρ, 16 κατά, και 6 αποχές), έτσι όπως ευχόταν ήδη από τις 26 Απριλίου, ο εκδότης του «Ελεύθερου Βήματος», Δημήτριος Λαμπράκης:«...Τα εν τη Βουλή κόμματα είναι σχεδόν ασφαλές ότι δε θα περιορίσουν την ευμένειάν των εις τα χειροκροτήματα με τα οποία υπεδέχθησαν χθες το απόγευμα τας προγραμματικάς δηλώσεις του κ. Πρωθυπουργού [Ιωάννη Μεταξά], αλλά θα περιβάλουν την κυβέρνησιν ταύτην και διά της θετικής ψήφου εμπιστοσύνης των»...» [4].
Την ίδια ημέρα της ψήφου εμπιστοσύνης, το Σώμα δέχεται την πρόταση του Πρωθυπουργού για επέκταση του χρονικού ορίου των θερινών διακοπών της Βουλής, και ψηφίζει για την αναστολή της λειτουργίας της μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου του 1936. Ακόμα περισσότερο, εξουσιοδότησε την Κυβέρνηση να διοικεί μέσω νομοθετικών διαταγμάτων (!) για όλη αυτήν την χρονική περίοδο, διαταγμάτων που θα εκδίδονταν υπό την εποπτεία 40μελούς κοινοβουλευτικής επιτροπής.
Το Καλοκαίρι του 1936, ο Θεμιστοκλής Σοφούλης και ο αρχηγός του Εθνικού Λαϊκού Κόμματος, Ιωάννης Θεοτόκης, ήρθαν σε συμφωνία συγκυβέρνησης των δυο κομμάτων, που θα γινόταν πράξη με το άνοιγμα της Βουλής, τον Σεπτέμβριο.
Όμως, ο Βασιλιάς και ο Ιωάννης Μεταξάς, διαβλέποντας κομμουνιστικό κίνδυνο, κατέλυσαν το Σύνταγμα και το Πολίτευμα της χώρας, επιβάλλοντας την Δικτατορία της 4ης Αυγούστου.[5]
Θα περνούσαν δέκα χρόνια, μέχρι η Βουλή να συνεδριάσει και πάλι.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. ΙΕ. σελ. 374.
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2019.
- ↑ Σήμερα .gr, Σαν. «Β' Βασιλευομένη Δημοκρατία». Σαν Σήμερα .gr. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2023.
- ↑ https://www.eleftheria.gr/m/%CE%B1%CF%80%CF%8C%CF%88%CE%B5%CE%B9%CF%82/item/29073-.html
- ↑ https://www.rizospastis.gr/story.do?id=10242555
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Νίκος Οικονόμου: «Εκλογές-Δημοψηφίσματα: Α.Πολιτικές συμπεριφορές στην περίοδο 1923-1936», από την «Ιστορία του Νέου Ελληνισμού 1770-2000»,τομ 7, εκδ. "Ελληνικά Γράμματα", Αθήνα, 2003, σελ. 33-40
Εκλογές και Δημοψηφίσματα στην Ελλάδα | ||
|---|---|---|
| Βουλευτικές |
|  |
| Γερουσιαστικές | ||
| Ευρωεκλογές | ||
| Δημοψηφίσματα | ||
| Αυτοδιοικητικές | ||
1 Εκλογές της ΠΕΕΑ την περίοδο της κατοχής σε περιορισμένο τμήμα της επικράτειας 2 Δεν έγιναν λόγω της Χούντας 3 Ματαιώθηκαν λόγω του κινήματος του Δημητρίου Ιωαννίδη 4 Εξαγγέλθηκε αλλά ματαιώθηκε | ||