Ελληνικό δημοψήφισμα του 1862

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Από τις 19 Νοεμβρίου 1862 (1 Δεκεμβρίου σύμφωνα με το γρηγοριανό ημερολόγιο), στην Ελλάδα έλαβε χώρα δημοψήφισμα για την υποστήριξη της απόφασης επιλογής του Πρίγκιπα Αλφρέδου του Ηνωμένου Βασιλείου, μετέπειτα Δούκα του Εδιμβούργου, ως βασιλιά της χώρας. Τα αποτελέσματα ανακοινώθηκαν τον Φεβρουάριο του επόμενου έτους. Από τις 240.000 ψήφους, η συντριπτική πλειοψηφία, με πάνω από 95%, ήταν υπέρ του Αλφρέδου.[1] Ο τέως βασιλιάς Όθωνας, ο οποίος καθαιρέθηκε μετά από λαϊκή εξέγερση, έλαβε μία ψήφο.[2] Υπήρχαν έξι ψήφοι για Έλληνα βασιλιά και 93 για μετάβαση σε δημοκρατικό πολίτευμα.[3]

Παρά το αποτέλεσμα, οι Μεγάλες Δυνάμεις (Βρετανία, Γαλλία, Ρωσία) αρνήθηκαν να στείλουν κάποιο μέλος τους ως διάδοχο του ελληνικού θρόνου. Τελικά, ο Πρίγκιπας Γουλιέλμος της Δανίας, ο οποίος έλαβε έξι ψήφους στο δημοψήφισμα, ανέλαβε καθήκοντα ως ο νέος "Βασιλιάς των Ελλήνων".

Τα γεγονότα που προηγήθηκαν[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Οκτώβριο του 1862, ο Βασιλιάς Όθωνας καθαιρέθηκε μετά από λαϊκή εξέγερση.[4][5] Αν και ο ελληνικός λαός ήταν αντίθετος στη βασιλεία του Όθωνα, δεν απέρριπτε τη μοναρχία. Πολλοί Έλληνες επιδίωκαν στενότερους δεσμούς με την κυρίαρχη παγκόσμια δύναμη, τη Μεγάλη Βρετανία. Έτσι συμμάχησαν υπό την ιδέα ότι ο πρίγκιπας Αλφρέδος, ο δευτερότοκος γιος της Βασίλισσας Βικτωρίας και του Πρίγκιπα Αλβέρτου, θα μπορούσε να γίνει ο επόμενος βασιλιάς. Ο Βρετανός Υπουργός Εξωτερικών υποκόμης Πάλμερστον πίστευε ότι οι Έλληνες «παρακαλούσαν για εδαφική επέκταση»,[6], αναμένοντας ότι η εκλογή του Αλφρέδου ως βασιλιά θα είχε ως επακόλουθο την ενσωμάτωση των Ιονίων Νήσων στο ελληνικό κράτος.

Η Διάσκεψη του Λονδίνου του 1832 απαγόρευσε στις βασιλικές οικογένειες των τριών δυνάμεων να δεχθούν το ελληνικό στέμμα, ενώ η Βασίλισσα Βικτωρία ήταν κάθετα αντίθετη με την ιδέα. Παρ' όλα αυτά, οι Έλληνες επέμεναν για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος σχετικά με το ζήτημα του αρχηγού του κράτους τον Νοέμβριο του 1862. Ήταν το πρώτο δημοψήφισμα που έλαβε χώρα στην Ελλάδα.[5]

Αποτελέσματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα αποτελέσματα ανακοινώθηκαν στην Ελληνική Εθνοσυνέλευση τον Φεβρουάριο.[7] Ο αριθμός των ψήφων διαφέρει ελάχιστα στις αναφορές. Οι διαφορές προκύπτουν από ανακρίβειες, τυπογραφικά λάθη και καθυστερήσεις στη συλλογή και καταμέτρηση των ψήφων.[8] Οι ψήφοι, στην πλειονότητά τους, δεν ήταν μυστικές, ενώ τα ψηφοδέλτια δεν ήταν ομοιόμορφα. Οι ψηφοφόροι μπορούσαν να γράψουν το όνομα του βασιλιά που προτιμούσαν[9] και οι ψήφοι γενικά έλαβαν τη μορφή εκστρατείας συλλογής υπογραφών[10].

Επιλογή Ψήφοι Πηγή
Πρίγκιπας Αλφρέδος 230.016 [7][8]
Πρίγκιπας Λόιχτενμπεργκ 2.400 [7][8]
Ορθόδοξος Βασιλιάς 1.917 [7][8]
Ρώσος αυτοκράτορας 1.841 [7][8]
Μεγάλος Δούκας Νικόλαος 1.821 [7]
Βασιλιάς 1.763 [7][8]
Πρίγκιπας Νικόλαος της Ρωσίας 1.741 [7]
Ζήτω οι Τρεις Εξουσίες 482 [7]
Κωνσταντίνος Νικολάγιεβιτς της Ρωσίας 478 [7]
Ναπολέων Ιωσήφ Βοναπάρτης 345 [7][8]
Αυτοκρατορικός Πρίγκιπας της Γαλλίας 246 [7][8]
Δημοκρατία 93 [7][8]
Ρώσος Πρίγκιπας 14 [7]
Αμεδαίος της Ισπανίας 13 [8]
Αυτοκρατορικός Πρίγκιπας της Ρωσίας 9 [7]
Κάποιο μέλος των Ρομανώφ 8 [7]
Πρίγκιπας Φίλιππος, κόμης της Φλάνδρας 7 [7][8]
Πρίγκιπας Γουλιέλμος της Δανίας (νικητής) 6 [7][8]
Πρίγκιπας Υψηλάντης 6 [7][8]
Τζουζέπε Γκαριμπάλντι 3 [7]
Ερρίκος της Ορλεάνης (1822-1897) 3 [7]
Ναπολέων Γ΄ 2 [7]
Σουηδός πρίγκιπας 2 [7]
Φραγκίσκος της Ορλεάνης (1818-1900) 1 [7]
Στρατηγός Μ'Μαόν 1 [7]
Ιωάννης-Γαβριήλ Εϋνάρδος 1 [7]
Όθων Α΄ της Ελλάδας 1 [7]
Συνολικός αριθμός ψηφοφόρων 241.202 [7][8]

Επακόλουθα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παρά τη φαινομενικά συντριπτική υποστήριξη προς τον Αλφρέδο και τη δήλωση της Συνέλευσης ότι ο Αλφρέδος είναι ο νέος βασιλιάς, οι Δυνάμεις ήταν αδιάλλακτες και ο Αλφρέδος αρνήθηκε τον θρόνο. Ο δεύτερος, ο Πρίγκιπας του Λόιχτενμπεργκ, καθώς και πολλοί από τους άλλους υποψηφίους, επίσης ήταν μη αποδεκτοί για τις μεγάλες Δυνάμεις, δεδομένου ότι ήταν μέλη της γαλλικής και ρωσικής βασιλικής οικογένειας, τα οποία αποκλείονταν σύμφωνα με τη Διάσκεψη του Λονδίνου.[1] Οι Έλληνες και οι μεγάλες Δυνάμεις έψαχναν για εναλλακτική λύση υποψηφίων και η επιλογή τους τελικά έπεσε στον Πρίγκιπα Γουιλιέλμο της Δανίας, ο οποίος ήταν ο δευτερότοκος γιος του Βασιλιά Χριστιανού Θ΄. Ο Γουλιέλμος εξελέγη με ομόφωνη απόφαση της ελληνικής εθνοσυνέλευσης. Ενθρονίστηκε ως Γεώργιος Α΄ και διατηρήθηκε στον θρόνο για μισό αιώνα.[11] Ο πρίγκιπας Αλφρέδος ονομάστηκε Δούκας του Εδιμβούργου από τη μητέρα του, το 1866,[12] και έγινε ο βασιλεύων Δούκας του Σαξ-Κόμπουργκ και Γκότα στη Γερμανία το 1893.[13]

Μετά την ενθρόνιση του Γεωργίου, προς μεγάλη χαρά των Ελλήνων, η βρετανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα παραχωρήσει τα Επτάνησα στην Ελλάδα, ως κίνηση καλής θέλησης.[14]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Clogg, σελ. 82
  2. Van der Kiste, σελ. 5
  3. Forster, σελ. 17
  4. Lidderdale, σελ. 212
  5. 5,0 5,1 «Constitutional History». Hellenic Parliament. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2011. 
  6. Van der Kiste, p. 4
  7. 7,00 7,01 7,02 7,03 7,04 7,05 7,06 7,07 7,08 7,09 7,10 7,11 7,12 7,13 7,14 7,15 7,16 7,17 7,18 7,19 7,20 7,21 7,22 7,23 7,24 7,25 7,26 7,27 The Times, 16 February 1863, p. 6, col. A
  8. 8,00 8,01 8,02 8,03 8,04 8,05 8,06 8,07 8,08 8,09 8,10 8,11 8,12 8,13 Finlay, George; Tozer, Henry Fanshawe (editor) (1877), A history of Greece, from its conquest by the Romans to the present time, B.C. 146 to A.D. 1864, vol. VII, Oxford: Clarendon Press
  9. Nohlen, D & Stöver, P (2010) Elections in Europe: A data handbook, σελ. 863 (ISBN 978-3-8329-5609-7)
  10. See, for example, reports of voting in The Times, 8 December 1862, p. 12, col. A
  11. Woodhouse, σελ. 170
  12. No. 23119. 25 May 1866. https://www.thegazette.co.uk/London/issue/23119/page/ 
  13. e.g. Statesman's Yearbook 1898
  14. The Times (London), 8 June 1863, p. 12, col. C

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]