Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1974

Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1974
Οι 300 έδρες της Βουλής των Ελλήνων; 151 έδρες χρειάζονται για την απόλυτη πλειοψηφία
Συμμετοχή	4.963.558 (79,53%)
Απερχόμενος Πρωθυπουργός; Κωνσταντίνος Καραμανλής; Ν.Δ.	Επόμενος Πρωθυπουργός; Κωνσταντίνος Καραμανλής; Ν.Δ.

Οι ελληνικές βουλευτικές εκλογές του 1974 ήταν οι πρώτες μετά τη Δικτατορία των Συνταγματαρχών. Διεξήχθησαν από την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας του Κωνσταντίνου Καραμανλή, στις 17 Νοεμβρίου 1974.

Οι εκλογές ανέδειξαν νικήτρια τη Νέα Δημοκρατία του Κωνσταντίνου Καραμανλή, με ευρύτατη κοινοβουλευτική πλειοψηφία (220 έδρες) και με μοναδικό στην ελληνική πολιτική ιστορία αριθμό ψήφων. Στη δεύτερη θέση βρέθηκε ο συνδυασμός Ένωση Κέντρου - Νέες Δυνάμεις, μετεξέλιξη της προδικτατορικής Ενώσεως Κέντρου, ενώ στην τρίτη θέση κατετάγη το ΠΑ.ΣΟ.Κ. του Ανδρέα Παπανδρέου. Η αριστερά εκπροσωπήθηκε από τον συνασπισμό της Ενωμένης Αριστεράς με 8 βουλευτές.

Οι εκλογές διεξήχθησαν με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής του Ν.Δ. 65/1974 που είχε εκδώσει η κυβέρνηση πριν τις εκλογές.

Αποτίμηση εκλογών

Η διενέργεια στις 17 Νοεμβρίου 1974 των πρώτων ελεύθερων εκλογών μετά από μία δεκαετία αποτέλεσε καμπή στην πορεία προς την πλήρη ομαλοποίηση της πολιτικής ζωής, καθώς ανέδειξε μια ισχυρή κυβέρνηση που διέθετε αδιαμφισβήτητη λαϊκή εντολή, ενώ επέτρεψε και την καταγραφή της λαϊκής απήχησης όλων των πολιτικών δυνάμεων της χώρας. Επιπλέον ανέδειξε την Ε΄ Αναθεωρητική Βουλή, επιφορτισμένη με την εκπόνηση νέου Συντάγματος. Στην προεκλογική αυτή εκστρατεία έγινε για πρώτη φορά στην Ελλάδα χρήση του τηλεοπτικού δικτύου από τα κόμματα.^[1]

Κόμματα που μετείχαν

Ο Γεώργιος Παπαδόπουλος προσπάθησε να ιδρύσει κόμμα και να κατέβει στις εκλογές ωστόσο η κυβέρνηση του το απαγόρευσε και ο Άρειος Πάγος αρνήθηκε να το εγκρίνει για συμμετοχή στις εκλογές. ^[2]

Αποτελέσματα

Σύνοψη αποτελεσμάτων βουλευτικών εκλογών 17ης Νοεμβρίου 1974
Κόμμα		Επικεφαλής	Ψήφοι			Έδρες

Κόμμα		Επικεφαλής	Αριθμός	%	± %	Αριθμός	±
	Νέα Δημοκρατία	Κωνσταντίνος Καραμανλής	2.669.133	54,37	Νέο	220	Νέο
	Ένωσις Κέντρου - Νέες Δυνάμεις ¹	Γεώργιος Μαύρος	1.002.559	20,42	-32,30	60	-111
	Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα	Ανδρέας Παπανδρέου	666.413	13,58	Νέο	12	Νέο
	Ενωμένη Αριστερά ²	Ηλίας Ηλιού	464.787	9,47	-2,33	8	-14

	Εθνική Δημοκρατική Ένωσις	Πέτρος Γαρουφαλιάς	52.768	1,07	Νέο	-	-
	Δημοκρατική Ένωση Κέντρου	Ιωάννης Ζίγδης	8.509	0,17	Νέο	-	-
	Επαναστατικό Κομμουνιστικό Κίνημα Ελλάδας	Χρήστος Μπίστης	1.539	0,03	Νέο	-	-
	Φιλελεύθερη Δημοκρατική Ένωση Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδος	Ιάκωβος Διαμαντόπουλος Διονύσης Μπενετάτος	975	0,02	Νέο	-	-
	Ανεξάρτητοι υποψήφιοι		42.291	0,86	-	-	-

Σύνολο			4.908.974	100		300

Έγκυρα			4.908.974	96,92
Άκυρα/Λευκά			54.584	2,12

Ψήφισαν			4.963.558	79,53
Αποχή			1.277.508	20,47
Εγγεγραμμένοι			6.241.066

Πηγή: Nohlen & Stöver
Σημειώσεις:
Λίστα ¹Τα αποτελέσματα της Ένωσις Κέντρου - Νέες Δυνάμεις συγκρίνονται με τα αποτελέσματα της Ένωσις Κέντρου των εκλογών του 1964. ²Τα αποτελέσματα της Ενωμένης Αριστεράς συγκρίνονται με τα αποτελέσματα της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς των εκλογών του 1964.

Μετά τις επαναληπτικές και αναπληρωματικές εκλογές που έγιναν στις 20 Απριλίου 1975, η δύναμη των κομμάτων σε έδρες διαμορφώθηκε ως εξής: ΝΔ 216 έδρες, η ΕΚ-ΝΔ 61 έδρες, το ΠΑΣΟΚ 15 έδρες και η Ενωμένη Αριστερά 8 έδρες.

Αποτελέσματα ανά εκλογική περιφέρεια

Περιφέρεια	ΝΔ	ΕΚ-ΝΔ	ΠΑΣΟΚ	ΕΑ	Διαφορά
Α' Αθηνών	54,02	20,11	11,68	12,74	33,91
Β' Αθηνών	46,58	21,28	13,17	17,82	25,30
Α' Πειραιώς	54,30	19,52	12,90	12,27	34,78
B' Πειραιώς	39,64	24,10	12,38	23,15	15,54
Αττικής	62,68	17,28	11,95	7,09	45,40
Αιτωλοακαρνανίας	59,88	15,53	15,84	7,03	44,04
Αργολίδας	68,04	12,91	15,63	1,94	52,41
Αρκαδίας	65,15	21,94	9,42	2,69	43,21
Άρτας	64,71	11,87	15,38	4,85	49,33
Αχαΐας	52,01	14,29	24,82	8,14	27,19
Βοιωτίας	59,82	15,42	15,56	6,20	44,26
Γρεβενών	59,31	21,40	13,47	5,40	38,01
Δράμας	58,57	15,68	17,89	4,52	40,68
Δωδεκανήσου	45,36	16,98	21,01	2,39	24,35
Έβρου	63,97	19,06	11,52	4,15	44,91
Εύβοιας	58,63	21,91	14,19	4,58	36,72
Ευρυτανίας	64,28	20,73	13,14	1,84	43,55
Ζακύνθου	53,14	33,06	4,86	7,87	20,08
Ηλείας	53,24	27,82	14,78	2,61	25,42
Ημαθίας	54,92	20,65	15,63	8,36	34,27
Ηρακλείου	26,25	38,74	27,81	6,97	10,93
Θεσπρωτίας	61,67	21,67	14,20	2,16	40,00
Α' Θεσσαλονίκης	54,51	17,33	10,92	15,87	37,18
Β' Θεσσαλονίκης	56,94	15,37	14,94	11,83	41,57
Ιωαννίνων	62,03	19,95	9,64	7,75	42,08
Καβάλας	57,00	17,98	11,54	11,63	39,02
Καρδίτσας	52,55	19,00	13,27	8,60	33,55
Καστοριάς	63,39	22,07	4,66	1,65	41,32
Κέρκυρας	48,27	18,66	22,49	10,10	25,78
Κεφαλληνίας	57,54	22,18	7,76	12,13	35,36
Κιλκίς	57,28	15,62	12,09	10,46	41,66
Κοζάνης	62,33	19,01	12,16	5,53	43,32
Κορινθίας	63,79	14,42	17,96	2,87	45,83
Κυκλάδων	62,91	23,82	10,44	2,01	39,09
Λακωνίας	76,04	12,92	7,06	3,05	63,12
Λάρισας	53,67	20,36	13,37	11,89	33,31
Λασιθίου	30,25	46,00	20,41	2,13	15,75
Λέσβου	42,88	16,77	15,14	24,55	18,33
Λευκάδας	46,96	18,23	6,69	27,14	19,82
Μαγνησίας	51,45	25,22	8,50	14,82	26,23
Μεσσηνίας	62,56	17,30	13,54	4,45	45,26
Ξάνθης	52,57	23,64	8,24	1,96	28,93
Πέλλας	60,58	16,26	17,00	4,78	43,58
Πιερίας	63,03	17,35	11,74	6,98	45,68
Πρέβεζας	58,97	16,38	17,12	5,02	41,85
Ρεθύμνης	35,20	18,65	20,53	3,09	12,94
Ροδόπης	44,70	39,34	7,61	1,63	5,36
Σάμου	51,22	24,52	7,22	16,38	26,70
Σερρών	66,78	13,31	12,20	7,38	53,47
Τρικάλων	53,82	21,20	11,19	9,63	32,62
Φθιώτιδας	65,54	20,63	7,77	4,54	44,91
Φλώρινας	70,63	18,52	5,97	4,05	52,11
Φωκίδας	66,44	18,62	8,49	3,79	47,82
Χαλκιδικής	66,49	16,47	12,11	4,44	50,02
Χανίων	15,26	37,91	18,11	9,50	19,56
Χίου	53,19	29,29	10,90	5,99	23,90

Εκλεγέντες βουλευτές

Παραπομπές

↑ Ευάνθης Χατζηβασιλείου, «Η ολοκλήρωση του Ελληνικού θαύματος, 1974-75», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τομ. ΙΣΤ 2000, σελ.303-304
↑ «Γεώργιος Παπαδόπουλος: Ο μισητός πραξικοπηματίας, το σαμποτάζ του Έβρου, η Χούντα». in.gr.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο Διάγγελμα του Πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή προς τον ελληνικό λαό με αφορμή την προκήρυξη των εκλογών της 17ης Νοεμβρίου 1974.
Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο Βουλευτικές εκλογές της 17ης Νοεμβρίου 1974.

[1] Ευάνθης Χατζηβασιλείου, «Η ολοκλήρωση του Ελληνικού θαύματος, 1974-75», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τομ. ΙΣΤ 2000, σελ.303-304

[2] «Γεώργιος Παπαδόπουλος: Ο μισητός πραξικοπηματίας, το σαμποτάζ του Έβρου, η Χούντα». in.gr.

[1]

[2]

π σ ε Εκλογές και Δημοψηφίσματα στην Ελλάδα
Βουλευτικές	1843 1844 1847 1850 1853 1856 1859 1861 1862 1865 1868 1869 1872 1873 1874 1875 1879 1881 1885 1887 1890 1892 1895 1899 1902 1905 1906 1910 Α 1910 Β 1912 1915 Α 1915 Β 1920 1923 1926 1928 1932 1933 1935 1936 1944¹ 1946 1950 1951 1952 1956 1958 1961 1963 1964 ~~1967~~² ~~1974 Α~~³ 1974 Β 1977 1981 1985 1989 Α 1989 Β 1990 1993 1996 2000 2004 2007 2009 2012 Α 2012 Β 2015 Α 2015 Β 2019 2023 Α 2023 Β
Γερουσιαστικές	1929
Ευρωεκλογές	1981 1984 1989 1994 1999 2004 2009 2014 2019 2024
Δημοψηφίσματα	1862 1920 1924 1935 1946 1968 1973 1974 ~~2011~~⁴ 2015
Αυτοδιοικητικές	1834 1835 1837 1841 1847 1850 1866 1870 1874 1879 1883 1887 1891 1895 1899 1903 1907 1914 1925 1929 1934 1951 1954 1959 1964 1975 1978 1982 1986 1990 1994 1998 2002 2006 2010 2014 2019 2023
¹ Εκλογές της Π.Ε.Ε.Α. την περίοδο της κατοχής σε περιορισμένο τμήμα της επικράτειας. ² Δεν έγιναν λόγω της στρατιωτικής δικτατορίας. ³ Ματαιώθηκαν λόγω του κινήματος του Δημητρίου Ιωαννίδη. ⁴ Εξαγγέλθηκε αλλά ματαιώθηκε.