Μετάβαση στο περιεχόμενο

Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας 1974

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή 1974
Γ΄ Ελληνική Δημοκρατία
Ημερομηνία σχηματισμού24 Ιουλίου 1974
Ημερομηνία διάλυσης21 Νοεμβρίου 1974
Πρόσωπα και δομές
Αρχηγός ΚράτουςΦαίδων Γκιζίκης
Πρόεδρος ΚυβέρνησηςΚωνσταντίνος Καραμανλής
Συνολικός αριθμός Μελών54
Συμμετέχοντα κόμματαΕ.Ρ.Ε.
Ένωσις Κέντρου
Κατάσταση στο νομοθετικό σώμαΚυβέρνηση Εθνικής Ενότητας
Ιστορία
ΠροηγούμενηΚυβέρνηση Αδαμαντίου Ανδρουτσόπουλου 1973
ΔιάδοχηΚυβέρνηση Κωνσταντίνου Γ. Καραμανλή 1974

Η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας 1974 (Ιούλιος - Νοέμβριος 1974) ήταν η πρώτη κυβέρνηση της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας. Σχηματίστηκε με Πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή (5η Πρωθυπουργία του), στις 24 Ιουλίου 1974, και με βάση Π.Δ. 517/1974 του Προέδρου της Δημοκρατίας, Φαίδωνα Γκιζίκη,[1] σύμφωνα με το οποίο έλαβε και τυπικά τέλος η περίοδος της Στρατιωτικής δικτατορίας.
Ο νέος Πρωθυπουργός άρτι αφιχθείς από το Παρίσι, ορκίστηκε στις 4:20 τα χαράματα της 24ης Ιουλίου, μαζί με το πρώτο κλιμάκιο των υπουργών που στελέχωσαν τα βασικά υπουργεία. Το υπουργικό συμβούλιο συμπεριλάμβανε στελέχη των προ-δικτατορικών κομμάτων της Ε.Ρ.Ε. και της Ενώσεως Κέντρου, μαζί με κάποια ανεξάρτητα στελέχη, γνωστά για τον αντιδικτατορικό τους αγώνα, όπως οι Γεώργιος - Αλέξανδρος Μαγκάκης, Γεώργιος Μυλωνάς, Κωνσταντίνος Λάσκαρης, Γεώργιος Παπαγιαβής.

Άφιξη Κωνσταντίνου Καραμανλή, στο αεροδρόμιο του Ελληνικού
νύχτα της 23ης προς 24η Απριλίου 1974

Τα πρώτα μέτρα που πήρε η κυβέρνηση την ίδια ημέρα της ορκωμοσίας της, ήταν:

  • αμνήστευση και απόλυση όλων των πολιτικών κρατουμένων
  • κατάργηση του στρατοπέδου της Γυάρου
  • απόδοση της ελληνικής ιθαγένειας και των διαβατηρίων τους, σε όσους είχαν αφαιρεθεί [2]

Το κυριότερο έργο της κυβέρνησης ήταν η διαδικασία μετασχηματισμού του ελληνικού κράτους από τις δικτατορικές δομές στις δημοκρατικές. Σε αυτό το πλαίσιο, την 1η Αυγούστου 1974 δημοσιεύτηκε η Συντακτική Πράξη «περί αποκαταστάσεως της δημοκρατικής νομιμότητος και ρυθμίσεως θεμάτων του δημοσίου βίου μέχρι του οριστικού καθορισμού του πολιτεύματος και της καταρτίσεως νέου Συντάγματος της Χώρας», με την επαναφορά σε ισχύ του προ-δικτατορικού Συντάγματος του 1952, με μόνη εξαίρεση τις διατάξεις του που καθόριζαν τη μορφή του πολιτεύματος, το οποίο θα κρινόταν από το ανάλογο δημοψήφισμα. Επίσης, βαθμιαία αντικαταστάθηκαν τα στελέχη της δημόσιας διοίκησης, με πρώτους τους νομάρχες και τους διορισμένους από τη Χούντα δημάρχους και κοινοτάρχες. Αντικαταστάθηκαν επίσης τα πρόσωπα που στελέχωναν τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, των δημοσίων επιχειρήσεων, οργανισμών και τραπεζών. Αλλά και στο εξαιρετικά σημαντικό πεδίο του Στρατού έγιναν καθοριστικές αλλαγές, με πρώτη την πλήρη επαναφορά του ελέγχου του Στρατού και των Σωμάτων Ασφαλείας στον Υπουργό Εθνικής Άμυνας και την αποστράτευση του «Αρχηγού του Ενόπλων Δυνάμεων» Γρηγόριου Μπονάνου και του αρχηγού του ΓΕΣ, Ανδρέα Γαλατσάνου. [3]
Τον Σεπτέμβριο του 1974 νομιμοποιήθηκε και πάλι η σύσταση και λειτουργία των πολιτικών κομμάτων, συμπεριλαμβανομένου του, από το 1947 παράνομου, ΚΚΕ[4]. Στις 3 Σεπτεμβρίου ο Ανδρέας Παπανδρέου ίδρυσε το ΠΑΣΟΚ, στις 4 Οκτωβρίου ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ίδρυσε τη Νέα Δημοκρατία.

Σύνθεση υπουργικού συμβουλίου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

[5]

- αντικαταστάθηκε στις 26 Ιουλίου από τον Χριστόφορο Στράτο - (Ε.Ρ.Ε)
Το ΚΚΕ νομιμοποιείται και πάλι ύστερα από 27 χρόνια παρανομίας

Υπηρεσιακή κυβέρνηση 9ης Οκτωβρίου 1974

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 4 Οκτωβρίου 1974 δημοσιεύτηκε το προεδρικό διάταγμα 651/1974, με το οποίο προκηρύσσονταν εκλογές για την ανάδειξη αναθεωρητικής Βουλής, στις 17 Νοεμβρίου 1974, ενώ η Βουλή που θα προέκυπτε συγκαλούνταν για τις 4 Δεκεμβρίου 1974. Την ίδια ημέρα εξάλλου, δημοσιεύτηκε και η Συντακτική Πράξη «περί προσφυγής εις την λαϊκήν ετυμηγορίαν προς ολοκλήρωσιν της δημοκρατικής νομιμότητος».[7] Η Συντακτική Πράξη δέσμευε την κυβέρνηση που θα προέκυπτε από τις εκλογές, εντός 15 ημερών από την εκλογή της, να προκηρύξει και να οργανώσει δημοψήφισμα με το οποίο ο Ελληνικός λαός θα αποφάσιζε την οριστική μορφή του Πολιτεύματος (Βασιλευομένη ή Προεδρευομένη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία).
Η υπηρεσιακή κυβέρνηση που σχηματίστηκε στις 9 Οκτωβρίου, πραγματοποίησε με άψογο τρόπο τις βουλευτικές εκλογές της 17ης Νοεμβρίου από τις οποίες προέκυψε η πρώτη εκλεγμένη κυβέρνηση της Μεταπολίτευσης, η Κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή.

- αντικαταστάθηκε στις 17 Οκτωβρίου από τον Δημήτριο Μπίτσιο
    • «Υπουργός - Αναπληρωτής Υπουργού Εξωτερικών :
    • «Υφυπουργός Εξωτερικών»  : Δημήτριος Μπίτσιος
- παραιτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου και η θέση έμεινε κενή
  • «Ελληνικά Επίκαιρα»: τηλεοπτικές ειδήσεις της 24ης Ιουλίου 1974 [3] (άφιξη Κωνσταντίνου Καραμανλή)

Πηγές - Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. [1]
  2. Εφημερίδα "Μακεδονία", φύλλο της 25ης Ιουλίου 1974, σελ. 1
  3. https://www.kathimerini.gr/1060911/gallery/epikairothta/politikh/oi-prwtoi-mhnes-ths-metapoliteyshs
  4. https://www.rizospastis.gr/story.do?id=2420954
  5. «Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης», https://gslegal.gov.gr/?p=1271
  6. Η θέση συστάθηκε στις 10 Αυγούστου 1974
  7. ΦΕΚ Α282 /1974 [2]
  8. Η δεύτερη γυναίκα μετά τη Λίνα Τσαλδάρη, που υπουργοποιείται, και πάλι στο ίδιο υπουργείο, και πάλι από κυβέρνηση Κ. Καραμανλή