Μάλι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
μ προστέθηκε η Κατηγορία:Πρώην γαλλικές αποικίες (με το HotCat) |
μ bad link repair, replaced: Μπαμάκο → Μπαμακό (4) με τη χρήση AWB |
||
| Γραμμή 14: | Γραμμή 14: | ||
|εθνικός_ύμνος = ''[[Pour l'Afrique et pour toi, Mali|Le Mali]]''<br /><small>"Μάλι"</small><ref>[http://www.koulouba.pr.ml/spip.php?article93&calendrier_mois=9&calendrier_annee=2008 Presidency of Mali: Symboles de la République, L’Hymne National du Mali]</ref> |
|εθνικός_ύμνος = ''[[Pour l'Afrique et pour toi, Mali|Le Mali]]''<br /><small>"Μάλι"</small><ref>[http://www.koulouba.pr.ml/spip.php?article93&calendrier_mois=9&calendrier_annee=2008 Presidency of Mali: Symboles de la République, L’Hymne National du Mali]</ref> |
||
|επίσημες_γλώσσες =[[γαλλική γλώσσα|γαλλική]] |
|επίσημες_γλώσσες =[[γαλλική γλώσσα|γαλλική]] |
||
| πρωτεύουσα = [[ |
| πρωτεύουσα = [[Μπαμακό]] |
||
| πληθυσμός_πρωτεύουσας = |
| πληθυσμός_πρωτεύουσας = |
||
| συντεταγμένες_πρωτεύουσας = |
| συντεταγμένες_πρωτεύουσας = |
||
{{coord|12|39|N|8|0|W|type:city|format=dms|display=inline|name= |
{{coord|12|39|N|8|0|W|type:city|format=dms|display=inline|name=Μπαμακό}} |
||
| μεγαλύτερη_πόλη = πρωτεύουσα |
| μεγαλύτερη_πόλη = πρωτεύουσα |
||
|πολίτευμα= [[Ημιπροεδρικό σύστημα]] |
|πολίτευμα= [[Ημιπροεδρικό σύστημα]] |
||
| Γραμμή 60: | Γραμμή 60: | ||
}} |
}} |
||
Το '''Μάλι''' είναι ένα κράτος της Δυτικής [[Αφρική |
Το '''Μάλι''' είναι ένα κράτος της Δυτικής [[Αφρική]]ς. Επί αποικιοκρατίας ονομαζόταν '''[[Γαλλικό Σουδάν]]'''. Η έκταση της χώρας είναι 1.240.000 τετ. χλμ., έχει πληθυσμό ([[Κατάλογος χωρών ανά πληθυσμό|κατατάσσεται 71η]]) 12.666.987, με βάση τις εκτιμήσεις του 2009.<ref name="cia">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ml.html CIA World Fact Book]</ref> και πρωτεύουσά του είναι το [[Μπαμακό]]. Συνορεύει ΒΑ με την [[Αλγερία]], Α με τον [[Νίγηρα]], Ν με το [[Μπουρκίνα Φάσο]], [[Ακτή Ελεφαντοστού]] και [[Γουινέα]] και Δ με τη [[Σενεγάλη]] και [[Μαυριτανία]]. Το κλίμα είναι ξηρό και θερμό, το βόρειο 1/3 της χώρας πέφτει στην έρημο της [[Σαχάρα]]ς. Η χώρα είναι κυρίως αγροτική . |
||
Η σημαία της Χώρας είναι τρίχρωμη σε ισοπαχείς κάθετες λωρίδες, αρχής γενομένης από την πράσινη (προσίστια), κίτρινη (κεντρική) και κόκκινη και σε αναλογία πλάτους μήκους 2 προς 3. |
Η σημαία της Χώρας είναι τρίχρωμη σε ισοπαχείς κάθετες λωρίδες, αρχής γενομένης από την πράσινη (προσίστια), κίτρινη (κεντρική) και κόκκινη και σε αναλογία πλάτους μήκους 2 προς 3. |
||
| Γραμμή 66: | Γραμμή 66: | ||
== Ιστορία == |
== Ιστορία == |
||
[[Αρχείο:Mali carte.png|μικρογραφία|240px|αριστερά|Χάρτης του Μάλι]] |
[[Αρχείο:Mali carte.png|μικρογραφία|240px|αριστερά|Χάρτης του Μάλι]] |
||
Το Μάλι ήταν κάποτε τμήμα μιας από τις τρεις δυτικοαφρικανικές αυτοκρατορίες που ήλεγχαν το εμπόριο της [[Σαχάρα]] σε χρυσό, αλάτι και σκλάβους. Η αρχαιότερη από αυτές ήταν η αυτοκρατορία της [[Γκάνα]], η οποία και επεκτάθηκε από τον 8ο αιώνα μέχρι το 1078, οπότε κατακτήθηκε από τος [[Αλμοραβίδες]]. Η δεύτερη αυτοκρατορία του Μάλι σχηματίστηκε στον άνω Νίγηρα και άκμασε μέχρι το 14ο αιώνα. Εκείνη την εποχή άκμασε και το [[Τιμπουκτού]], που ήταν παράλληλα και ισλαμικό κέντρο. Εσωτερικές τριβές οδήγησαν στη διάλυση της αυτοκρατορίας και στην ανάδειξη μιας νέας δύναμης, των Σογκάι, φυλής που ζούσε στα βορειοδυτικά της σημερινής Νιγηρίας. Οι Σονγκάι ανεξαρτητοποιήθηκαν από τους απογόνους της αυτοκρατορίας Μάλι και επεκτάθηκαν σε όλη την ανατολική περιοχή. Το 1591 εισέβαλε την περιοχή το [[Μαρόκο]] και η διάλυση της αυτοκρατορίας Σονγκάι σήμανε το τέλος της περιοχής ως διαμετακομιστικού κέντρου. Βασικός λόγος ήταν και το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι είχαν εδραιώσει πλέον θαλάσσιες οδούς μεταφοράς εμπορευμάτων οι οποίες καθιστούσαν ασήμαντη την δια ξηράς μεταφορά, μέσω της Σαχάρα. Κατά τον 18ο αιώνα οι κάτοικοι της περιοχής βίωσαν μεγάλη έλλειψη τροφίμων και πολλοί έφτασαν στο σημείο να πουλούν τον εαυτό τους σε σκλαβοπάζαρα ίσα για να έχουν κάτι να φάνε. Ειδικά στο διάστημα 1738-1756 η ξηρασία και οι ακρίδες έγιναν αιτία να πεθάνει από πείνα περίπου ο μισός πληθυσμός του [[Τιμπουκτού]]. Κατά τα τέλη του 19ου αιώνα η περιοχή κατακτήθηκε από γαλλικά στρατεύματα που ονόμασαν και όλη την περιοχή, του Μάλι συμπεριλαμβανομένου, [[Γαλλικό Σουδάν]]. Το 1959 το [[Γαλλικό Σουδάν]] μετονομάστηκε σε Δημοκρατία του Σουδάν και η [[Σενεγάλη]] ενώθηκε με αυτό για να σχηματίσουν μαζί την Ομοσπονδία του Μάλι. Η Ομοσπονδία απέκτησε την ανεξαρτησία της το 1960. Η Δημοκρατία του Σουδάν έγινε η ανεξάρτητη Δημοκρατία του Μάλι στις 22 Σεπτεμβρίου του 1960 και ως πρώτος πρόεδρος εξελέγη ο [[Μοντίμπο Κεϊτά]]. Αυτός εφάρμοσε μονοκομματική πολιτική με σοσιαλιστικό προσανατολισμό και προχώρησε σε εθνικοποιήσεις. |
Το Μάλι ήταν κάποτε τμήμα μιας από τις τρεις δυτικοαφρικανικές αυτοκρατορίες που ήλεγχαν το εμπόριο της [[Σαχάρα]] σε χρυσό, αλάτι και σκλάβους. Η αρχαιότερη από αυτές ήταν η αυτοκρατορία της [[Γκάνα]], η οποία και επεκτάθηκε από τον 8ο αιώνα μέχρι το 1078, οπότε κατακτήθηκε από τος [[Αλμοραβίδες]]. Η δεύτερη αυτοκρατορία του Μάλι σχηματίστηκε στον άνω Νίγηρα και άκμασε μέχρι το 14ο αιώνα. Εκείνη την εποχή άκμασε και το [[Τιμπουκτού]], που ήταν παράλληλα και ισλαμικό κέντρο. Εσωτερικές τριβές οδήγησαν στη διάλυση της αυτοκρατορίας και στην ανάδειξη μιας νέας δύναμης, των Σογκάι, φυλής που ζούσε στα βορειοδυτικά της σημερινής Νιγηρίας. Οι Σονγκάι ανεξαρτητοποιήθηκαν από τους απογόνους της αυτοκρατορίας Μάλι και επεκτάθηκαν σε όλη την ανατολική περιοχή. Το 1591 εισέβαλε την περιοχή το [[Μαρόκο]] και η διάλυση της αυτοκρατορίας Σονγκάι σήμανε το τέλος της περιοχής ως διαμετακομιστικού κέντρου. Βασικός λόγος ήταν και το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι είχαν εδραιώσει πλέον θαλάσσιες οδούς μεταφοράς εμπορευμάτων οι οποίες καθιστούσαν ασήμαντη την δια ξηράς μεταφορά, μέσω της Σαχάρα. Κατά τον 18ο αιώνα οι κάτοικοι της περιοχής βίωσαν μεγάλη έλλειψη τροφίμων και πολλοί έφτασαν στο σημείο να πουλούν τον εαυτό τους σε σκλαβοπάζαρα ίσα για να έχουν κάτι να φάνε. Ειδικά στο διάστημα 1738-1756 η ξηρασία και οι ακρίδες έγιναν αιτία να πεθάνει από πείνα περίπου ο μισός πληθυσμός του [[Τιμπουκτού]]. Κατά τα τέλη του 19ου αιώνα η περιοχή κατακτήθηκε από γαλλικά στρατεύματα που ονόμασαν και όλη την περιοχή, του Μάλι συμπεριλαμβανομένου, [[Γαλλικό Σουδάν]]. Το 1959 το [[Γαλλικό Σουδάν]] μετονομάστηκε σε Δημοκρατία του Σουδάν και η [[Σενεγάλη]] ενώθηκε με αυτό για να σχηματίσουν μαζί την Ομοσπονδία του Μάλι. Η Ομοσπονδία απέκτησε την ανεξαρτησία της το 1960. Η Δημοκρατία του Σουδάν έγινε η ανεξάρτητη Δημοκρατία του Μάλι στις 22 Σεπτεμβρίου του 1960 και ως πρώτος πρόεδρος εξελέγη ο [[Μοντίμπο Κεϊτά]]. Αυτός εφάρμοσε μονοκομματική πολιτική με σοσιαλιστικό προσανατολισμό και προχώρησε σε εθνικοποιήσεις. |
||
==Νεότερη Ιστορία== |
==Νεότερη Ιστορία== |
||
Στις [[προεδρικές εκλογές στο Μάλι 2007|προεδρικές εκλογές του 2007]] Πρόεδρος εξελέγη ο ανεξάρτητος [[Αμάντου Τουμάνι Τουρέ]] με ποσοστό 71,2% των ψήφων. Τον Ιούλιο του 2008, οι αντάρτες [[Τουαρέγκ]] συμφώνησαν σε εκεχειρία με την κυβέρνηση |
Στις [[προεδρικές εκλογές στο Μάλι 2007|προεδρικές εκλογές του 2007]] Πρόεδρος εξελέγη ο ανεξάρτητος [[Αμάντου Τουμάνι Τουρέ]] με ποσοστό 71,2% των ψήφων. Τον Ιούλιο του 2008, οι αντάρτες [[Τουαρέγκ]] συμφώνησαν σε εκεχειρία με την κυβέρνηση,<ref>[http://www.in.gr/news/QuickNews.asp?lngEntityID=921315 in.gr], ''Εκεχειρία συμφώνησε η κυβέρνηση του Μάλι με τους αντάρτες Τουαρέγκ'', 21 Ιουλίου 2008</ref> έπειτα από διαμεσολάβηση της [[Αλγερία]]ς. |
||
=== Πραξικόπημα 2012 === |
=== Πραξικόπημα 2012 === |
||
| Γραμμή 81: | Γραμμή 81: | ||
|date=7 Απριλίου 2012}}</ref> |
|date=7 Απριλίου 2012}}</ref> |
||
Ο Τουρέ παραιτήθηκε από Πρόεδρος στις 8 Απριλίου και στις 19 Απριλίου 2012 έφυγε από τη χώρα και αυτοεξορίστηκε στη γειτονική [[Σενεγάλη]]. |
Ο Τουρέ παραιτήθηκε από Πρόεδρος στις 8 Απριλίου και στις 19 Απριλίου 2012 έφυγε από τη χώρα και αυτοεξορίστηκε στη γειτονική [[Σενεγάλη]]. |
||
Στις 20 Αυγούστου 2012 σχηματίστηκε κυβέρνηση εθνικής ενότητας, η οποία εγκρίθηκε από τον προσωρινό πρόεδρο [[Ντιονκούντα Τραορέ]].<ref name="Reuters 20">{{cite news | url=http://in.reuters.com/article/2012/08/20/mali-crisis-idINL6E8JKE7Q20120820 | title=Mali forms new caretaker government | agency=Reuters | date=21-8-2012 | accessdate=21-8-2012}}</ref> Πρωθυπουργός παρέμεινε ο [[Σεΐκ Μοντίμπο Ντιαρά]]. Ο τελευταίος απώλεσε γρήγορα την υποστήριξη του Ισλαμικού Συμβουλίου και συνελήφθη από το στρατό στις 10 Δεκεμβρίου. Ο Ντιαρά οδηγήθηκε σε στρατιωτική βάση του Κατί.<ref name="AP 10">{{cite news|title=Mali’s PM arrested by junta|url=http://www.bostonherald.com/news/international/asia_pacific/view/20121210malis_pm_arrested_by_junta/srvc=home&position=recent|accessdate=11 December 2012|agency=Associated Press|date=10-12-2012}}</ref> Λίγο μετά τη σύλληψή του, ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε την παραίτησή του, μιλώντας στην κρατική τηλεόραση.<ref name="AFP 10">{{cite news|title=Mali PM resigns after being arrested by troops|url=http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5hrZo4r-Mz8yfVDSIB1tYxWCFLupw?docId=CNG.924cb15c775e21276db5cd9e029672d3.a1|accessdate=11-12-2012|agency=Agence France-Presse|date=10-12-2012}}</ref> |
Στις 20 Αυγούστου 2012 σχηματίστηκε κυβέρνηση εθνικής ενότητας, η οποία εγκρίθηκε από τον προσωρινό πρόεδρο [[Ντιονκούντα Τραορέ]].<ref name="Reuters 20">{{cite news | url=http://in.reuters.com/article/2012/08/20/mali-crisis-idINL6E8JKE7Q20120820 | title=Mali forms new caretaker government | agency=Reuters | date=21-8-2012 | accessdate=21-8-2012}}</ref> Πρωθυπουργός παρέμεινε ο [[Σεΐκ Μοντίμπο Ντιαρά]]. Ο τελευταίος απώλεσε γρήγορα την υποστήριξη του Ισλαμικού Συμβουλίου και συνελήφθη από το στρατό στις 10 Δεκεμβρίου. Ο Ντιαρά οδηγήθηκε σε στρατιωτική βάση του Κατί.<ref name="AP 10">{{cite news|title=Mali’s PM arrested by junta|url=http://www.bostonherald.com/news/international/asia_pacific/view/20121210malis_pm_arrested_by_junta/srvc=home&position=recent|accessdate=11 December 2012|agency=Associated Press|date=10-12-2012}}</ref> Λίγο μετά τη σύλληψή του, ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε την παραίτησή του, μιλώντας στην κρατική τηλεόραση.<ref name="AFP 10">{{cite news|title=Mali PM resigns after being arrested by troops|url=http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5hrZo4r-Mz8yfVDSIB1tYxWCFLupw?docId=CNG.924cb15c775e21276db5cd9e029672d3.a1|accessdate=11-12-2012|agency=Agence France-Presse|date=10-12-2012}}</ref> |
||
| Γραμμή 119: | Γραμμή 119: | ||
=== Προεδρικές εκλογές 2013 === |
=== Προεδρικές εκλογές 2013 === |
||
Οι τελευταίες προεδρικές εκλογές διεξήχθησαν στις 28 Ιουλίου 2013, με το δεύτερο γύρο να διεξάγεται στις 11 Αυγούστου.<ref>[http://www.aljazeera.com/news/africa/2013/05/201352814129579842.html Mali sets date for presidential election] Al Jazeera, 28-5- 2013</ref><ref>{{cite news|title=Voters defy threats as polls close in Mali|url=http://www.aljazeera.com/news/africa/2013/07/2013728193018763120.html|accessdate=29-7-2013|newspaper=Al Jazeera|date=28-7-2013}}</ref> Νικητής στο δεύτερο γύρο αναδείχθηκε ο [[Ιμπραχίμ Μπουμπακάρ Κεϊτά]], με ποσοστό 77,61% έναντι 22,39% για το [[Σουμάιλα Σισέ]]. Ο Κεϊτά ορκίστηκε πρόεδρος στις 4 Σεπτεμβρίου 2013. |
Οι τελευταίες προεδρικές εκλογές διεξήχθησαν στις 28 Ιουλίου 2013, με το δεύτερο γύρο να διεξάγεται στις 11 Αυγούστου.<ref>[http://www.aljazeera.com/news/africa/2013/05/201352814129579842.html Mali sets date for presidential election] Al Jazeera, 28-5- 2013</ref><ref>{{cite news|title=Voters defy threats as polls close in Mali|url=http://www.aljazeera.com/news/africa/2013/07/2013728193018763120.html|accessdate=29-7-2013|newspaper=Al Jazeera|date=28-7-2013}}</ref> Νικητής στο δεύτερο γύρο αναδείχθηκε ο [[Ιμπραχίμ Μπουμπακάρ Κεϊτά]], με ποσοστό 77,61% έναντι 22,39% για το [[Σουμάιλα Σισέ]]. Ο Κεϊτά ορκίστηκε πρόεδρος στις 4 Σεπτεμβρίου 2013. |
||
== Δημογραφία == |
== Δημογραφία == |
||
[[Αρχείο:Mali - Bozo girl in Bamako.jpg|150px|μικρογραφία|Ένα κορίτσι της φυλής Μποζό, στο |
[[Αρχείο:Mali - Bozo girl in Bamako.jpg|150px|μικρογραφία|Ένα κορίτσι της φυλής Μποζό, στο Μπαμακό.]] |
||
Επίσημη γλώσσα είναι η γαλλική, με το 80% να μιλούν τη διάλεκτο Μπαμπαρά. Ποσοστό άνω του 30% του συνολικού πληθυσμού ζει στις πόλεις. Οι κάτοικοι είναι Σουνίτες Μουσουλμάνοι σε ποσοστό 90%. Κύρια εθνοτική ομάδα είναι οι Μαντέ (50%). Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού ήταν σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2009 τα 50,35 χρόνια (48,38 χρόνια οι άνδρες και 52,38 οι γυναίκες).<ref name="cia"/> |
Επίσημη γλώσσα είναι η γαλλική, με το 80% να μιλούν τη διάλεκτο Μπαμπαρά. Ποσοστό άνω του 30% του συνολικού πληθυσμού ζει στις πόλεις. Οι κάτοικοι είναι Σουνίτες Μουσουλμάνοι σε ποσοστό 90%. Κύρια εθνοτική ομάδα είναι οι Μαντέ (50%). Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού ήταν σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2009 τα 50,35 χρόνια (48,38 χρόνια οι άνδρες και 52,38 οι γυναίκες).<ref name="cia"/> |
||
| Γραμμή 134: | Γραμμή 133: | ||
{{Βικιλεξικό|Μάλι|Μάλι}} |
{{Βικιλεξικό|Μάλι|Μάλι}} |
||
{{commons|Atlas of Mali|Atlas of Mali<br/>(Άτλας του Μάλι)}} |
{{commons|Atlas of Mali|Atlas of Mali<br/>(Άτλας του Μάλι)}} |
||
{{Αφρική}} |
{{Αφρική}} |
||
Έκδοση από την 16:41, 27 Δεκεμβρίου 2013
Συντεταγμένες: 17°00′00″N 4°22′00″W / 17°N 4.3667°W
| Δημοκρατία του Μάλι
République du Mali | |||
|---|---|---|---|
| |||
Εθνικό σύνθημα: "Ένας λαός, ένας στόχος, μια πίστη" ";" | |||
 | |||
| Μπαμακό 12°39′N 8°0′W / 12.650°N 8.000°W | |||
Μεγαλύτερη πόλη | πρωτεύουσα | ||
| γαλλική | |||
| Ημιπροεδρικό σύστημα | |||
| Ιμπραχίμ Μπουμπακάρ Κεϊτά Ουμάρ Τατάμ Λι | |||
| ανεξαρτησία από τη Γαλλία Σύνταγμα | 22 Σεπτεμβρίου 1960 12 Ιανουαρίου 1992 | ||
| • Σύνολο • % Νερό • Σύνορα | 1.240.192 km2 (24η) 1,6 7.243 km | ||
| Πληθυσμός • Εκτίμηση Ιούλιος 2009 • Πυκνότητα | 12.666.987[2] (71η) 12,3 κατ./km2 (210η) | ||
| ΑΕΠ (ΙΑΔ) • Ολικό (2009) • Κατά κεφαλή | 15,947 δισ. $[3] (127η) 1.167 $[3] (164η) | ||
| ΑΕΠ (ονομαστικό) • Ολικό (2009) • Κατά κεφαλή | 8,757 δισ. $[3] (125η) 641 $[3] (155η) | ||
| ΔΑΑ (2013) | 0,344 (182η) – χαμηλή | ||
| Νόμισμα | Φράγκο CFA (XOF) | ||
| GMT (UTC +0) | |||
| Internet TLD | .ml | ||
| Κωδικός κλήσης | +223 | ||
Το Μάλι είναι ένα κράτος της Δυτικής Αφρικής. Επί αποικιοκρατίας ονομαζόταν Γαλλικό Σουδάν. Η έκταση της χώρας είναι 1.240.000 τετ. χλμ., έχει πληθυσμό (κατατάσσεται 71η) 12.666.987, με βάση τις εκτιμήσεις του 2009.[2] και πρωτεύουσά του είναι το Μπαμακό. Συνορεύει ΒΑ με την Αλγερία, Α με τον Νίγηρα, Ν με το Μπουρκίνα Φάσο, Ακτή Ελεφαντοστού και Γουινέα και Δ με τη Σενεγάλη και Μαυριτανία. Το κλίμα είναι ξηρό και θερμό, το βόρειο 1/3 της χώρας πέφτει στην έρημο της Σαχάρας. Η χώρα είναι κυρίως αγροτική .
Η σημαία της Χώρας είναι τρίχρωμη σε ισοπαχείς κάθετες λωρίδες, αρχής γενομένης από την πράσινη (προσίστια), κίτρινη (κεντρική) και κόκκινη και σε αναλογία πλάτους μήκους 2 προς 3.
Ιστορία
Το Μάλι ήταν κάποτε τμήμα μιας από τις τρεις δυτικοαφρικανικές αυτοκρατορίες που ήλεγχαν το εμπόριο της Σαχάρα σε χρυσό, αλάτι και σκλάβους. Η αρχαιότερη από αυτές ήταν η αυτοκρατορία της Γκάνα, η οποία και επεκτάθηκε από τον 8ο αιώνα μέχρι το 1078, οπότε κατακτήθηκε από τος Αλμοραβίδες. Η δεύτερη αυτοκρατορία του Μάλι σχηματίστηκε στον άνω Νίγηρα και άκμασε μέχρι το 14ο αιώνα. Εκείνη την εποχή άκμασε και το Τιμπουκτού, που ήταν παράλληλα και ισλαμικό κέντρο. Εσωτερικές τριβές οδήγησαν στη διάλυση της αυτοκρατορίας και στην ανάδειξη μιας νέας δύναμης, των Σογκάι, φυλής που ζούσε στα βορειοδυτικά της σημερινής Νιγηρίας. Οι Σονγκάι ανεξαρτητοποιήθηκαν από τους απογόνους της αυτοκρατορίας Μάλι και επεκτάθηκαν σε όλη την ανατολική περιοχή. Το 1591 εισέβαλε την περιοχή το Μαρόκο και η διάλυση της αυτοκρατορίας Σονγκάι σήμανε το τέλος της περιοχής ως διαμετακομιστικού κέντρου. Βασικός λόγος ήταν και το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι είχαν εδραιώσει πλέον θαλάσσιες οδούς μεταφοράς εμπορευμάτων οι οποίες καθιστούσαν ασήμαντη την δια ξηράς μεταφορά, μέσω της Σαχάρα. Κατά τον 18ο αιώνα οι κάτοικοι της περιοχής βίωσαν μεγάλη έλλειψη τροφίμων και πολλοί έφτασαν στο σημείο να πουλούν τον εαυτό τους σε σκλαβοπάζαρα ίσα για να έχουν κάτι να φάνε. Ειδικά στο διάστημα 1738-1756 η ξηρασία και οι ακρίδες έγιναν αιτία να πεθάνει από πείνα περίπου ο μισός πληθυσμός του Τιμπουκτού. Κατά τα τέλη του 19ου αιώνα η περιοχή κατακτήθηκε από γαλλικά στρατεύματα που ονόμασαν και όλη την περιοχή, του Μάλι συμπεριλαμβανομένου, Γαλλικό Σουδάν. Το 1959 το Γαλλικό Σουδάν μετονομάστηκε σε Δημοκρατία του Σουδάν και η Σενεγάλη ενώθηκε με αυτό για να σχηματίσουν μαζί την Ομοσπονδία του Μάλι. Η Ομοσπονδία απέκτησε την ανεξαρτησία της το 1960. Η Δημοκρατία του Σουδάν έγινε η ανεξάρτητη Δημοκρατία του Μάλι στις 22 Σεπτεμβρίου του 1960 και ως πρώτος πρόεδρος εξελέγη ο Μοντίμπο Κεϊτά. Αυτός εφάρμοσε μονοκομματική πολιτική με σοσιαλιστικό προσανατολισμό και προχώρησε σε εθνικοποιήσεις.
Νεότερη Ιστορία
Στις προεδρικές εκλογές του 2007 Πρόεδρος εξελέγη ο ανεξάρτητος Αμάντου Τουμάνι Τουρέ με ποσοστό 71,2% των ψήφων. Τον Ιούλιο του 2008, οι αντάρτες Τουαρέγκ συμφώνησαν σε εκεχειρία με την κυβέρνηση,[4] έπειτα από διαμεσολάβηση της Αλγερίας.
Πραξικόπημα 2012
Τις 22 Μαρτίου 2012 εκδηλώθηκε στρατιωτικό πραξικόπημα στο Μάλι. Οι στασιαστές διαμαρτύρονταν για τον τρόπο που χειρίζεται η κυβέρνηση του Μάλι μια εξέγερση των Τουαρέγκ στο βορρά, και επιτέθηκαν στη διάρκεια της νύκτας 20 προς 21 Μαρτίου εναντίον του προεδρικού μεγάρου και του κτιρίου της κρατικής τηλεόρασης. Έπειτα από πολύωρες μάχες με την προεδρική φρουρά συνέλαβαν υπουργούς, μεταξύ των οποίων τον υπουργό Εξωτερικών Σουμεϊλού Μπουμπέγε Μάιγκα.[5] Την εξουσία ανέλαβε ο αρχηγός τους, λοχαγός Αμαντού Σανόγκο, πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για την Αποκατάσταση της Δημοκρατίας και του Κράτους (CNRDRE). Λίγες ώρες μετά την ανάληψη της εξουσίας, οι στασιαστές έκλεισαν τα σύνορα της χώρας.[6]
Το πραξικόπημα βύθισε τη χώρα στο χάος. Οι αντάρτες Τουαρέγκ και ισλαμιστές κατέλαβαν τρεις πόλεις στο Βόρειο Μάλι, τις Κιντάλ, Γκάο και Τομπουκτού και τις 6 Απριλίου 2012, το Εθνικό Απελευθερωτικό Κίνημα του Αζαγουάντ, που αποτελείται από Ισλαμιστές της Άνσαρ Ντιν, μέλη της Αλ Κάιντα και Τουαρέγκ, κήρυξε την ανεξαρτησία του Αζαγουάντ, μίας περιοχής που περιλαμβάνει τις τρεις περιφέρειες του βορείου Μάλι. Η κίνηση αυτή δε βρήκε την αντίσταση του στρατού, καθώς αυτός είναι αποδιοργανωμένος και χωρίς εξοπλισμό. Έτσι, η χώρα κινδυνεύει να κοπεί στα δύο. Σύμφωνα με την διεθνή Αμνηστία, η χώρα βρίσκεται στα πρόθυρα ανθρωπιστικής κρίσης.[7] Η Γαλλία, μέσω του υπουργού άμυνας Ζεράρ Λονγκέ απέρριψε την κήρυξη ανεξαρτησίας του Βόρειου Μάλι.[8]
Σε αυτή την ατμόσφαιρα, ο επικεφαλής του πραξικοπήματος υπέγραψε συμφωνία με την ECOWAS στο Μπαμακό τις 6 Απριλίου 2012. Η συμφωνία προέβλεπε άρση του εμπάργκο της ECOWAS στο Μάλι και αμνηστία στους στασιαστές του, σε αντάλλαγμα να παραδώσουν την εξουσία. Το εμπάργκο προέβλεπε το κλείσιμο των συνόρων των χωρών τις ECOWAS στο Μάλι, με μόνη εξαίρεση την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στο Μάλι.[9]
Ο Τουρέ παραιτήθηκε από Πρόεδρος στις 8 Απριλίου και στις 19 Απριλίου 2012 έφυγε από τη χώρα και αυτοεξορίστηκε στη γειτονική Σενεγάλη.
Στις 20 Αυγούστου 2012 σχηματίστηκε κυβέρνηση εθνικής ενότητας, η οποία εγκρίθηκε από τον προσωρινό πρόεδρο Ντιονκούντα Τραορέ.[10] Πρωθυπουργός παρέμεινε ο Σεΐκ Μοντίμπο Ντιαρά. Ο τελευταίος απώλεσε γρήγορα την υποστήριξη του Ισλαμικού Συμβουλίου και συνελήφθη από το στρατό στις 10 Δεκεμβρίου. Ο Ντιαρά οδηγήθηκε σε στρατιωτική βάση του Κατί.[11] Λίγο μετά τη σύλληψή του, ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε την παραίτησή του, μιλώντας στην κρατική τηλεόραση.[12]
Το Σεπτέμβριο του 2013, έπειτα από μεταβατική κυβέρνηση με επικεφαλής τον Ντιονκουντά Τραορέ, ορκίστηκε πρόεδρος ο νικητής των προεδρικών εκλογών εκείνης της χρονιάς και πρώην πρωθυπουργός, Ιμπραχίμ Μπουμπακάρ Κεϊτά.
Διοικητική διαίρεση
Το Μάλι διαιρείται σε 1ο βαθμό σε οκτώ περιφέρειες (régions) και έναν δήμο (district), σε 2ο βαθμό υποδιαιρείται σε 49 cercles (επαρχίες) και τελικά σε 3ο βαθμό σε 288 arrondissements (διαμερίσματα).
Οι περιφέρειες και ο δήμος της χώρας, που λαμβάνουν το όνομα της κύριας πόλης που περιλαμβάνει έκαστη είναι κατά ελληνική αλφαβητική σειρά:
- Γκαό (Gao)
- Καγιές (Kayes)
- Κιντάλ (Kidal)
- Κουλικορό (Koulikoro)
- Μοπτί (Mopti)
- Μπαμακό (Bamako)
- Σεγκού (Ségou)
- Σικασσό (Sikasso)
- Τομπουκτού (Tombouctou/Timbuktu)
Οικονομία
Το Μάλι συγκαταλέγεται ανάμεσα στις πτωχότερες χώρες του κόσμου, καθώς το 65% περίπου της συνολικής του έκτασης καταλαμβάνεται από την έρημο Σαχάρα. Οι οικονομικές δραστηριότητες εντοπίζονται στις παραποτάμιες περιοχές, οι οποίες αρδεύονται από τον ποταμό Νίγηρα. Το 80% του εργατικού δυναμικού απασχολείται στις αγροτικές και αλιευτικές εργασίες, ενώ η στοιχειώδης εγχώρια βιομηχανία περιορίζεται στην επεξεργασία αγροτικών προϊόντων. Η οικονομία της χώρας είναι εύθραυστη, καθώς στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά στην παραγωγή βαμβακιού και εξαρτάται από την τιμή του προϊόντος στις διεθνείς αγορές. Η οικονομία υποβοηθείται, επίσης, και από την εξόρυξη χρυσού στις περιοχές Κάγιο (Kayo) και Σικάσσο (Sicasso). Η Κυβέρνηση ακολουθεί πρόγραμμα αναμόρφωσης και εκσυγχρονισμού των καλλιεργειών. χάρη στο οποίο επιτεύχθηκε οικονομική ανάπτυξη της τάξης του 5% στην οκταετία 1996 - 2008. Το ΑΕΠ ανήλθε στα 14,5 εκ. δολάρια (υπολογισμός) για το 2008, ενώ το κατά κεφαλήν εισόδημα είναι της τάξης των 1.200 δολαρίων.[2]
Διακυβέρνηση
Η χώρα είναι Προεδρική Δημοκρατία, με Αρχηγό Κράτους τον εκάστοτε Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Η νομοθετική εξουσία ασκείται από την Εθνοσυνέλευση, η οποία εκλέγεται με καθολική ψηφοφορία για πέντε έτη. Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.
Στο πραξικόπημα που έλαβε χώρα τις 22 Μαρτίου 2012, οι πραξικοπηματίες ανέστειλαν την ισχύ του συντάγματος, καθώς ισχυρίστηκαν ότι έθεσαν τη χώρα υπό έλεγχο.[13] Τελικά, την 1 Απριλίου 2012, η στρατιωτική χούντα αποκατέστησε την ισχύ του συντάγματος του 1982 και δεσμεύτηκε να μεταβιβάσει την εξουσία σε πολιτική κυβέρνηση, χωρίς να αναφέρουν κάποια ημερομηνία διεξαγωγής εκλογών.[14]
Το Δεκέμβριο του 2012, έπειτα από τη σύλληψη και παραίτηση του πρωθυπουργού Ντιαρά, ο Τζάνγκο Σισόκο ανέλαβε προσωρινός πρωθυπουργός.
Εκλογές
Προεδρικές εκλογές 2013
Οι τελευταίες προεδρικές εκλογές διεξήχθησαν στις 28 Ιουλίου 2013, με το δεύτερο γύρο να διεξάγεται στις 11 Αυγούστου.[15][16] Νικητής στο δεύτερο γύρο αναδείχθηκε ο Ιμπραχίμ Μπουμπακάρ Κεϊτά, με ποσοστό 77,61% έναντι 22,39% για το Σουμάιλα Σισέ. Ο Κεϊτά ορκίστηκε πρόεδρος στις 4 Σεπτεμβρίου 2013.
Δημογραφία
Επίσημη γλώσσα είναι η γαλλική, με το 80% να μιλούν τη διάλεκτο Μπαμπαρά. Ποσοστό άνω του 30% του συνολικού πληθυσμού ζει στις πόλεις. Οι κάτοικοι είναι Σουνίτες Μουσουλμάνοι σε ποσοστό 90%. Κύρια εθνοτική ομάδα είναι οι Μαντέ (50%). Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού ήταν σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2009 τα 50,35 χρόνια (48,38 χρόνια οι άνδρες και 52,38 οι γυναίκες).[2]
Μεταφορές
Το 2008 στη χώρα λειτουργούσαν 26 αεροδρόμια. Κύριο λιμάνι είναι το Κουλικορό. Η οδήγηση γίνεται στα δεξιά.
Παραπομπές
- ↑ Presidency of Mali: Symboles de la République, L’Hymne National du Mali
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 CIA World Fact Book
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 «World Economic Outlook Database». ΔΝΤ. Οκτώβριος 2009. Ανακτήθηκε στις 18-10-2009. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο:
|accessdate=(βοήθεια) - ↑ in.gr, Εκεχειρία συμφώνησε η κυβέρνηση του Μάλι με τους αντάρτες Τουαρέγκ, 21 Ιουλίου 2008
- ↑ Στρατιωτικό πραξικόπημα στο Μάλι To Βήμα, 22 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε την 25 Μαρτίου 2012.
- ↑ Πραξικόπημα στο Μάλι Kathimerini.gr. 22 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε τις 25 Μαρτίου 2012
- ↑ Την ανεξαρτησία του βόρειου Μάλι κήρυξαν οι αντάρτες Τουαρέγκ in.gr. 6 Απριλίου 2012
- ↑ Μάλι: H Γαλλία απορρίπτει την κήρυξη ανεξαρτησίας από τους Τουαρέγκ Ναυτεμπορική. 6 Απριλίου 2012
- ↑ Kathmerini.gr (7 Απριλίου 2012). «Άρση των κυρώσεων ενάντια στο Μαλί». http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathremote_1_07/04/2012_436942.
- ↑ «Mali forms new caretaker government». Reuters. 21-8-2012. http://in.reuters.com/article/2012/08/20/mali-crisis-idINL6E8JKE7Q20120820. Ανακτήθηκε στις 21-8-2012.
- ↑ «Mali’s PM arrested by junta». Associated Press. 10-12-2012. http://www.bostonherald.com/news/international/asia_pacific/view/20121210malis_pm_arrested_by_junta/srvc=home&position=recent. Ανακτήθηκε στις 11 December 2012.
- ↑ «Mali PM resigns after being arrested by troops». Agence France-Presse. 10-12-2012. http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5hrZo4r-Mz8yfVDSIB1tYxWCFLupw?docId=CNG.924cb15c775e21276db5cd9e029672d3.a1. Ανακτήθηκε στις 11-12-2012.
- ↑ Τη χώρα υπό τον έλεγχό τους δηλώνουν ότι έθεσαν στασιαστές στρατιωτικοί στο Μάλι. Τα Νέα Online. 22 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε την 26 Μαρτίου 2012.
- ↑ Η στρατιωτική χούντα του Μάλι αποκατέστησε το σύνταγμα VOA. 1 Απριλίου 2012
- ↑ Mali sets date for presidential election Al Jazeera, 28-5- 2013
- ↑ «Voters defy threats as polls close in Mali». Al Jazeera. 28-7-2013. http://www.aljazeera.com/news/africa/2013/07/2013728193018763120.html. Ανακτήθηκε στις 29-7-2013.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
 |
Αυτό το γεωγραφικό λήμμα χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |