Ίρις (μυθολογία): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Markopoulo (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Markopoulo (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
{{πηγές|16|06|2012}}{{Θεότητα|όνομα=Θεά Ίρις|τύπος=Ελληνική|περιγραφή=Θεά του [[Ουράνιο τόξο|ουράνιου τόξου]]|εικόνα=File:Iris Carrying the Water of the River Styx to Olympus for the Gods to Swear By, Guy Head, c. 1793 - Nelson-Atkins Museum of Art - DSC08946.JPG|γονείς=[[Θαύμας]] και [[Ωκεανίδες|Ωκεανίδα]] [[Ηλέκτρα (Ωκεανίδα)|Ηλέκτρα]]|τέκνα=Κατά μία εκδοχή ο [[Πόθος (μυθολογία)|Πόθος]]|σύζυγος=[[Ζέφυρος]]|αδέλφια=[[Άρπυιες]] και [[Υδάσπης (μυθολογία)|Υδάσπης]]}}Η '''Ίρις''' ήταν κατά την [[ελληνική μυθολογία]] δευτερεύουσα θεότητα του [[Όλυμπος|Ολύμπου]], αναφερόμενη και ως μία από τις [[Άρπυιες]]. Ανήκε στην ακολουθία των θεών με καθήκοντα αγγελιαφόρου όμοια με εκείνα του [[Ερμής (μυθολογία)|θεού Ερμή]].
{{Θεότητα
|όνομα= {{#invoke:wdentity|label}}
|τύπος =
|περιγραφή =
|εικόνα={{#property:P18}}
|λεζάντα=
|άλλες_ονομασίες =
|αντ_ρωμαϊκή =
|αντ_ετρουσκική =
|Κατοικία=
}}{{πηγές|16|06|2012}}
[[File:Kunsthistorisches Museum Wien 2016 Kunstkammer Gaetano Matteo Monti Iris als Regenbogengöttin KK 5503 f.jpg|thumb|[[Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης]], [[Βιέννη]]]]
Η '''Ίρις''' ήταν κατά την [[ελληνική μυθολογία]] δευτερεύουσα θεότητα του [[Όλυμπος|Ολύμπου]], αναφερόμενη και ως μία από τις [[Άρπυιες]]. Ανήκε στην ακολουθία των θεών με καθήκοντα αγγελιαφόρου όμοια με εκείνα του [[Ερμής (μυθολογία)|θεού Ερμή]].


Ήταν κόρη του [[Θαύμας|Θαύμαντα]] και της [[Ωκεανίδες|Ωκεανίδας]] [[Ηλέκτρα (Ωκεανίδα)|Ηλέκτρας]], κατά τον [[Ησίοδος|Ησίοδο]], και αδελφή των Αρπυιών [[Ωκυπέτη|Ωκυπέτης]] και της [[Αελλώ|Αελλούς]] ή κατ΄ άλλη εκδοχή της [[Άρκη|Άρκης]] την οποία τιμώρησε ο [[Δίας (μυθολογία)|Δίας]] διότι κατά την [[Τιτανομαχία]] βοήθησε τους [[Τιτάνες]].
Ήταν κόρη του [[Θαύμας|Θαύμαντα]] και της [[Ωκεανίδες|Ωκεανίδας]] [[Ηλέκτρα (Ωκεανίδα)|Ηλέκτρας]], κατά τον [[Ησίοδος|Ησίοδο]], και αδελφή των Αρπυιών [[Ωκυπέτη|Ωκυπέτης]] και της [[Αελλώ|Αελλούς]] ή κατ΄ άλλη εκδοχή της [[Άρκη|Άρκης]] την οποία τιμώρησε ο [[Δίας (μυθολογία)|Δίας]] διότι κατά την [[Τιτανομαχία]] βοήθησε τους [[Τιτάνες]].
Γραμμή 19: Γραμμή 7:
Ο δρόμος που ακολουθούσε στον ουρανό για να μεταφέρει από τη [[Στύγα]] σε χρυσή υδροχόη, το για τον όρκο των [[Δώδεκα θεοί του Ολύμπου|θεών]] «ιερό ύδωρ» χαρασσόταν επτάχρωμος. Με την ορμή της βροχής έφθανε από τον [[Όλυμπος|Όλυμπο]] στη [[γη]] ή στη [[θάλασσα]] προκειμένου να παρακολουθήσει και να βοηθήσει την επίτοκο [[Λητώ]] όταν κατ΄ επιταγή της ζηλότυπης [[Ήρα (μυθολογία)|Ήρας]] «ουδείς τόπος φωτιζόμενος από τον Ήλιο» τη δεχόταν, ή όταν έσπευσε να παραλάβει τη [[Θέτις|Θέτιδα]] και να τη φέρει στον [[Πηλέας|Πηλέα]].
Ο δρόμος που ακολουθούσε στον ουρανό για να μεταφέρει από τη [[Στύγα]] σε χρυσή υδροχόη, το για τον όρκο των [[Δώδεκα θεοί του Ολύμπου|θεών]] «ιερό ύδωρ» χαρασσόταν επτάχρωμος. Με την ορμή της βροχής έφθανε από τον [[Όλυμπος|Όλυμπο]] στη [[γη]] ή στη [[θάλασσα]] προκειμένου να παρακολουθήσει και να βοηθήσει την επίτοκο [[Λητώ]] όταν κατ΄ επιταγή της ζηλότυπης [[Ήρα (μυθολογία)|Ήρας]] «ουδείς τόπος φωτιζόμενος από τον Ήλιο» τη δεχόταν, ή όταν έσπευσε να παραλάβει τη [[Θέτις|Θέτιδα]] και να τη φέρει στον [[Πηλέας|Πηλέα]].


Είχε όμως και άλλες υπηρεσίες ιδίως κοντά στην [[Ήρα (μυθολογία)|θεάς Ήρα]]. Αυτή έστρωνε το κρεβάτι της, βοηθούσε στον καλλωπισμό της ή άλειφε με «ιερά μύρα» τα θεία μέλη της. Αυτή κατά διαταγή της [[Ήρα (μυθολογία)|Ήρας]] έσπευδε στις μελλοθάνατες [[Γυναίκα|γυναίκες]] όταν βασανίζονταν επί μακρού και επιτάχυνε το τέλος των βασάνων τους με τη κοπή των μετωπιαίων τριχών.
Είχε όμως και άλλες υπηρεσίες ιδίως κοντά στην [[Ήρα (μυθολογία)|θεάς Ήρα]]. Αυτή έστρωνε το κρεβάτι της, βοηθούσε στον καλλωπισμό της ή άλειφε με «ιερά μύρα» τα θεία μέλη της. Αυτή κατά διαταγή της [[Ήρα (μυθολογία)|Ήρας]] έσπευδε στις μελλοθάνατες [[Γυναίκα|γυναίκες]] όταν βασανίζονταν επί μακρού και επιτάχυνε το τέλος των βασάνων τους με τη κοπή των μετωπιαίων τριχών.[[File:Kunsthistorisches Museum Wien 2016 Kunstkammer Gaetano Matteo Monti Iris als Regenbogengöttin KK 5503 f.jpg|thumb|[[Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης]], [[Βιέννη]]|αριστερά]]Δεν απαξιούσε όμως να εκτελέσει παραγγελίες και θνητών όπως την παρουσιάζει ο [[Όμηρος]] στην [[Ιλιάδα]], όπου σπεύδει κατά παράκληση του [[Αχιλλέας|Αχιλλέα]] να ζητήσει από τον [[Βορέας|Βορρέα]] και τον [[Ζέφυρος|Ζέφυρο]] να δυναμώσει την πυρά του [[Πάτροκλος|Πατρόκλου]]. Επίσης στην [[Ιλιάδα]] πείθει για λογαριασμό της τον [[Αχιλλέας|Αχιλλέα]] να ξαναμπεί στη μάχη, μόλις σκοτώνεται ο φίλος του [[Πάτροκλος]] κι ο [[Έκτορας]] θέλει να πάρει το πτώμα του ήρωα.

Δεν απαξιούσε όμως να εκτελέσει παραγγελίες και θνητών όπως την παρουσιάζει ο [[Όμηρος]] στην [[Ιλιάδα]], όπου σπεύδει κατά παράκληση του [[Αχιλλέας|Αχιλλέα]] να ζητήσει από τον [[Βορέας|Βορρέα]] και τον [[Ζέφυρος|Ζέφυρο]] να δυναμώσει την πυρά του [[Πάτροκλος|Πατρόκλου]]. Επίσης στην [[Ιλιάδα]] πείθει για λογαριασμό της τον [[Αχιλλέας|Αχιλλέα]] να ξαναμπεί στη μάχη, μόλις σκοτώνεται ο φίλος του [[Πάτροκλος]] κι ο [[Έκτορας]] θέλει να πάρει το πτώμα του ήρωα.


Γενικά από όλες τις μυθολογικές ιστορίες διαφαίνεται καθαρά πως η Ίρις ήταν η ιδεατή ανθρωπόμορφη ιπτάμενη θεότητα (αλληγορική) της έννοιας του ατμοσφαιρικού φαινομένου του [[Ουράνιο τόξο|ουράνιου τόξου]], προς τούτο και η στενή σχέση με την [[Ήρα (μυθολογία)|Ήρα]], θεότητα του αέρα και των [[καιρικό φαινόμενο|καιρικών φαινομένων]].
Γενικά από όλες τις μυθολογικές ιστορίες διαφαίνεται καθαρά πως η Ίρις ήταν η ιδεατή ανθρωπόμορφη ιπτάμενη θεότητα (αλληγορική) της έννοιας του ατμοσφαιρικού φαινομένου του [[Ουράνιο τόξο|ουράνιου τόξου]], προς τούτο και η στενή σχέση με την [[Ήρα (μυθολογία)|Ήρα]], θεότητα του αέρα και των [[καιρικό φαινόμενο|καιρικών φαινομένων]].

Έκδοση από την 19:07, 18 Ιουλίου 2017

Θεά Ίρις
Θεά του ουράνιου τόξου
Σύζυγος-οιΖέφυρος
ΓονείςΘαύμας και Ωκεανίδα Ηλέκτρα
ΑδέλφιαΆρπυιες και Υδάσπης
ΤέκναΚατά μία εκδοχή ο Πόθος

Η Ίρις ήταν κατά την ελληνική μυθολογία δευτερεύουσα θεότητα του Ολύμπου, αναφερόμενη και ως μία από τις Άρπυιες. Ανήκε στην ακολουθία των θεών με καθήκοντα αγγελιαφόρου όμοια με εκείνα του θεού Ερμή.

Ήταν κόρη του Θαύμαντα και της Ωκεανίδας Ηλέκτρας, κατά τον Ησίοδο, και αδελφή των Αρπυιών Ωκυπέτης και της Αελλούς ή κατ΄ άλλη εκδοχή της Άρκης την οποία τιμώρησε ο Δίας διότι κατά την Τιτανομαχία βοήθησε τους Τιτάνες.

Οι αρχαίοι Έλληνες φαντάζονταν την Ίριδα ακριβώς όπως αγιογραφούνται σήμερα από τους χριστιανούς οι αρχάγγελοι: Νέα με πλούσιο βραχύ χιτώνα, με μεγάλες πτέρυγες στους ώμους και χρυσά φτερωτά σανδάλια φέροντας στο χέρι το κηρύκειο, όπως ο Ερμής. Ήταν φτερωτή και ορμητική σαν θύελλα, γνωστή ως πιστή και γοργοπόδαρη αγγελιαφόρος των θεών.

Ο δρόμος που ακολουθούσε στον ουρανό για να μεταφέρει από τη Στύγα σε χρυσή υδροχόη, το για τον όρκο των θεών «ιερό ύδωρ» χαρασσόταν επτάχρωμος. Με την ορμή της βροχής έφθανε από τον Όλυμπο στη γη ή στη θάλασσα προκειμένου να παρακολουθήσει και να βοηθήσει την επίτοκο Λητώ όταν κατ΄ επιταγή της ζηλότυπης Ήρας «ουδείς τόπος φωτιζόμενος από τον Ήλιο» τη δεχόταν, ή όταν έσπευσε να παραλάβει τη Θέτιδα και να τη φέρει στον Πηλέα.

Είχε όμως και άλλες υπηρεσίες ιδίως κοντά στην θεάς Ήρα. Αυτή έστρωνε το κρεβάτι της, βοηθούσε στον καλλωπισμό της ή άλειφε με «ιερά μύρα» τα θεία μέλη της. Αυτή κατά διαταγή της Ήρας έσπευδε στις μελλοθάνατες γυναίκες όταν βασανίζονταν επί μακρού και επιτάχυνε το τέλος των βασάνων τους με τη κοπή των μετωπιαίων τριχών.

Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης, Βιέννη

Δεν απαξιούσε όμως να εκτελέσει παραγγελίες και θνητών όπως την παρουσιάζει ο Όμηρος στην Ιλιάδα, όπου σπεύδει κατά παράκληση του Αχιλλέα να ζητήσει από τον Βορρέα και τον Ζέφυρο να δυναμώσει την πυρά του Πατρόκλου. Επίσης στην Ιλιάδα πείθει για λογαριασμό της τον Αχιλλέα να ξαναμπεί στη μάχη, μόλις σκοτώνεται ο φίλος του Πάτροκλος κι ο Έκτορας θέλει να πάρει το πτώμα του ήρωα.

Γενικά από όλες τις μυθολογικές ιστορίες διαφαίνεται καθαρά πως η Ίρις ήταν η ιδεατή ανθρωπόμορφη ιπτάμενη θεότητα (αλληγορική) της έννοιας του ατμοσφαιρικού φαινομένου του ουράνιου τόξου, προς τούτο και η στενή σχέση με την Ήρα, θεότητα του αέρα και των καιρικών φαινομένων.

Από τις γνωστές παραστάσεις της γνωστότερη είναι η επί του δυτικού αετώματος του Παρθενώνα, όπου μαζί με τον Ερμή περιμένει το αποτέλεσμα του αγώνα μεταξύ θεάς Αθηνάς και θεού Ποσειδώνα. Περίφημη επίσης είναι εκείνη επί του αγγείου Φρανσουά, όπου με τον Χείρωνα προηγείται της πομπής στη παραλαβή της Θέτιδας προκειμένου να την οδηγήσει στον από τους θεούς ορισθέντα Πηλέα.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Iris (mythology) στο Wikimedia Commons