Λεωφόρος Ανδρέα Συγγρού

Λεωφόρος Ανδρέα Συγγρού
Μήκος	5 χιλιόμετρα
Διασταύρωση με	Οδός Καλλιρρόης, Λαγουμιτζή, Λάμπρου Κατσώνη & Λεωφόρος Αμφιθέας
Περιοχή	Αθήνα (Δήμος), Καλλιθέα, Νέα Σμύρνη, Παλαιό Φάληρο
Εκκίνηση	Αθανασίου Διάκου, Αθήνα (Δήμος)
Τέλος	Λεωφόρος Ποσειδώνος, Παλαιό Φάληρο
Εκκίνηση κατασκευής	1898
Παράδοση	1932
Ολοκλήρωση	1928 - 1932

Η Λεωφόρος Ανδρέα Συγγρού είναι μια σύγχρονη λεωφόρος, η οποία συνδέει το κέντρο των Αθηνών με το Φάληρο και την Καλλιθέα στην περιοχή Τζιτζιφιές. Κατασκευάστηκε σχεδόν ακριβώς στην ίδια ευθεία που βρισκόταν κατά την αρχαιότητα πλατιά οδός, και κατά τα πρώτα χρόνια του ελληνικού κράτους καρόδρομος, που κάλυπταν τις ανάγκες μεταφοράς ανθρώπων και αγαθών, από και προς το λιμάνι του Φαλήρου. Αποτελεί τμήμα της Εθνικής Οδού 91.

Ιστορικό

Η σύλληψη της ιδέας κατασκευής του συγχρόνου δρόμου έλαβε χώρα κατά το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα, περίοδο εκσυγχρονισμού και μεγάλων δημοσίων έργων, επί πρωθυπουργίας του Χαριλάου Τρικούπη (1881-1895). Η κατασκευή της λεωφόρου ξεκίνησε το 1898, βάσει σχεδίων που πραγματοποίησε ένας μηχανικός του ελληνικού στρατού, ο Ιωάννης Γενίσαρλης. Μεγάλο τμήμα του έργου χρηματοδοτήθηκε από κληροδοτήματα του Ανδρέα Συγγρού, του οποίου και το όνομα φέρει.

Αξιοσημείωτα κατά μήκος της τότε οδού Φαλήρου, ένα χρόνο μετά τον ατυχή ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, και συγκεκριμένα στις 14 Φεβρουαρίου 1898, πραγματοποιήθηκε απόπειρα δολοφονίας του Βασιλέως Γεωργίου Α΄ από τους Γ. Καρδίτση και Ι. Κυριακό. Στον τόπο της αποτυχημένης απόπειρας χτίστηκε σε ανάμνηση ο Ιερός Ναός του Αγίου Σώστου.

Ο Ιερός Ναός του Αγίου Σώστη.

Οι εργασίες της λεωφόρου ολοκληρώθηκαν πολύ αργότερα, κατά τη διακυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου (1928-1932). Με τη Μικρασιατική Καταστροφή να αποτελεί πρόσφατο παρελθόν (1922), άρχισαν να δημιουργούνται κατά μήκος της από Έλληνες της προσφυγιάς γειτονιές όπως η Νέα Σμύρνη, ο Νέος Κόσμος και η Καλλιθέα.

Η λεωφόρος Συγγρού κατά το 1890.

Το φουτουριστικό στίγμα που αποδόθηκε στη λεωφόρο Συγγρού ενέπνευσε με πολλούς τρόπους τους λογοτέχνες της γενιάς του 1930. Τη λεωφόρο Συγγρού έφερε στα ελληνικά γράμματα το 1929 ο συγγραφεύς Γιώργος Θεοτοκάς (1905-1966) αναφέροντάς τη στο έργο του «Ελεύθερον πνεύμα». Τη «Λεωφόρο Συγγρού, 1930» - αφιερωμένη στον Θεοτοκά - θα κάνει ποίημα και ο νομπελίστας ποιητής Γεώργιος Σεφέρης (1900-1971).

Ο σύγχρονος αυτοκινητόδρομος χαρακτηρίζεται ως ταχείας κυκλοφορίας. Ξεκινά από τους Στύλους του Ολυμπίου Διός και καταλήγει στο Φαληρικό Δέλτα, διαθέτοντας τέσσερις λωρίδες ανά κατεύθυνση συν τους βοηθητικούς παράδρομους, με πολλούς ανισόπεδους κόμβους και υπόγειες διαβάσεις. Στο πρόσφατο παρελθόν, η Συγγρού διέθετε σχετικά κακή φήμη λόγω της υπάρξεως κατά μήκος της πολλών νυχτερινών κέντρων και οίκων ανοχής, κάτι που εμπόδιζε την καθιέρωσή της ως επιχειρηματικό κέντρο. Ωστόσο, τα τελευταία λίγα χρόνια το προφίλ της έχει αναβαθμιστεί σημαντικά, ενώ πλέον σε αυτή έχουν δημιουργηθεί επαγγελματικοί χώροι υψηλών προδιαγραφών. Κατά μήκος της στεγάζονται το Πάντειο Πανεπιστήμιο, το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, το Ιωσηφόγλειο Ορφανοτροφείο, τα πολυτελή ξενοδοχεία InterContinental Athenaeum Athens, Metropolitan Hotel και Grand Hyatt Athens, το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (παλαιό εργοστάσιο της ζυθοποιίας Φιξ), επιβλητικά κτίρια ιδιωτικών επιχειρήσεων όπως Interamerican, Tsakos Shipping & Trading και Odeοn Star City, καθώς και κέντρα πολιτισμού με χαρακτηριστικά παραδείγματα τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση και το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Παράλληλα, έχει φιλοξενήσει γραφεία πολιτικών κομμάτων (της Νέας Δημοκρατίας έως το 2016, των Ανεξαρτήτων Ελλήνων μέχρι και σήμερα και τη Δημοκρατική Συμμαχία μέχρι τη διάλυσή της το 2012 ).

Η λεωφόρος εξυπηρετείται συγκοινωνιακά από τη στάση του μετρό «Συγγρού-Φιξ» (τέθηκε σε λειτουργία στις 13 Δεκεμβρίου 2000), τη στάση του τραμ «Φιξ» και αρκετές γραμμές λεωφορείων.

Οικονομική και πνευματική συμβολή

Κατά μήκος της Λεωφόρου Συγγρού αναπτύσσεται ένας γραμμικός πυρήνας σημαντικής διοικητικής, οικονομικής και πνευματικής συμβολής, με τη συγκέντρωση μεγάλων επιχειρήσεων, κλινικών και πολιτιστικών κέντρων. Η Συγγρού φημίζεται μεταξύ άλλων για τη στέγαση των γραφείων, ασφαλιστικών ομίλων, για αντιπροσωπείες αυτοκινήτων, τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, κινηματογράφους και μουσικά θέατρα, το Ωνάσειο και το Ευγενίδειο Ίδρυμα. Το παζλ του πολιτιστικού χάρτη συμπληρώνει το Πάντειο Πανεπιστήμιο.

• 
  Υπόγεια διάβαση στη Συγγρού

Εναλλακτικές προτάσεις

Στις 9 Ιουνίου 2011, οι αρχιτεκτονικές σχολές του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, του Παρισιού και του Στρασβούργου παρουσίασαν ένα σχέδιο ευρείας αλλαγής της όψης της λεωφόρου με μια ριζική βιοκλιματική παρέμβαση σε αυτή. Το σχέδιο, αν και δεν εξετάστηκε ποτέ επίσημα από την πολιτεία, πρότεινε τα εξής:

• Κατεδάφιση των ανισόπεδων κόμβων στο Δέλτα Φαλήρου και την οδό Δαβάκη, με σκοπό την εξοικονόμηση χώρου για δημιουργία χώρων πρασίνου. Ειδικά από την κατάργηση του πρώτου, θα εξασφαλίζονταν 5 στρέμματα πρασίνου δίπλα στο συγκρότημα του τάε κβον ντο.

• Μείωση των λωρίδων κυκλοφορίας σε 2, συν μία λωρίδα για τα μέσα μεταφοράς, από τις σημερινές 4 λωρίδες (το μέγιστο έως και 5 λωρίδες σε κάποια σημεία με ανισόπεδους κόμβους), με το σκεπτικό ότι τέτοιος αριθμός δεν υπάρχει στην Ελλάδα ούτε σε εθνικό δρόμο.

• Δημιουργία λωρίδων πρασίνου στο κέντρο του δρόμου και στους παράδρομους, με την πρόβλεψη ειδικού χώρου για νέα γραμμή τραμ που θα ξεκινά από την στάση τραμ «Φιξ» και θα περιλαμβάνει τις στάσεις (σύμφωνα με παλαιότερη μελέτη): Καλλιρρόης, Πάντειο, Αγ. Σώστης, Αιγαίου, Δημητρακοπούλου, Αγ.Φωτεινής, Σκρα, Αμφιθέας, Ωνάσειο και στάση τραμ Δέλτα Φαλήρου.

Πηγές

• «Το νέο πρόσωπο της Λεωφόρου Συγγρού», 12 Νοεμβρίου 2010, εφημερίδα «Πρώτο Θέμα».
• «H «ανακάλυψη» της Συγγρού και η γενιά του '30», 23 Οκτωβρίου 2005, εφημερίδα «Το Βήμα».
• «Σταθμός Συγγρού-Φιξ», ιστότοπος της εταιρείας Αττικό Μετρό Α.Ε.
• Θέλουν πράσινο και τραμ στη Συγγρού, εφημερίδα Ελευθεροτυπία.
• Ο μεγάλος καρόδρομος που έγινε η Λεωφόρος Συγγρού, η Μηχανή του Χρόνου.