Οδός Πανεπιστημίου
| Οδός Πανεπιστημίου | |
|---|---|
.jpg) Η οδός Πανεπιστημίου. | |
| Συντήρηση | Δήμος Αθηναίων |
| Μήκος | 1,2 χλμ. |
| Περιοχή | Αθήνα |
| Εκκίνηση | Πλατεία Συντάγματος |
| Τέλος | Πλατεία Ομονοίας |
Η Οδός Πανεπιστημίου είναι ιστορικός δρόμος στην 1η δημοτική ενότητα της πόλης της Αθήνας. Εντάσσεται στο ρυμοτομικό πλέγμα του πολεοδομικού σχεδίου που εφαρμόστηκε βόρεια της παλαιάς πόλης, αναπτυσσόμενη περιμετρικά του ιστορικού κέντρου και παραλλήλως της Ακαδημίας και της Σταδίου.
Είναι μονής κατεύθυνσης από το 1960, με φορά νότια-βόρεια. Έχει συνολικό μήκος 1,2 χιλιόμετρα, με έξι λωρίδες κυκλοφορίας, πέντε για την κίνηση των οχημάτων και μία αντίστροφης κυκλοφορίας για τα μέσα μεταφοράς.
Αρχιτεκτονική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Υπάρχουν αρκετά κτήρια οκτώ με δέκα ορόφων επι της οδού. Νεοκλασικά κτήρια μόλις δύο με τριών ορόφων υπήρχαν έως τη δεκαετία του 1950, όταν μια κατασκευαστική τάση γκρέμισε τα περισσότερα από αυτά.
Σημαντικά κτήρια που βρίσκονται στο δρόμο είναι τα εξής: το κτήριο της Τράπεζας της Ελλάδος, το Οφθαλμιατρείο Αθηνών, το κεντρικό κτήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών, η Εθνική Βιβλιοθήκη, η Ακαδημία Αθηνών, το Νομισματικό Μουσείο, το ξενοδοχείο Τιτάνια, το City Link ή Μέγαρο Μετοχικού Ταμείου Στρατού, το οποίο στεγάζει το εμπορικό κέντρο Άττικα, το ξενοδοχείο Μεγάλη Βρεταννία καθώς και ο Καθολικός Καθεδρικός Ναός Αθηνών.
Ονομασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ονομασία του δρόμου προέρχεται από το Πανεπιστήμιο Αθηνών,[1][2] το ιστορικό κτήριο του οποίου οικοδομήθηκε το 1841 και αποτελεί τμήμα της λεγόμενης Τριλογίας των Αθηνών. Η οδός είχε μετονομαστεί επισήμως σε Ελευθερίου Βενιζέλου στις 8 Σεπτεμβρίου[3] 1945[4], αλλά παραμένει γνωστή με την αρχική της ονομασία μέχρι σήμερα.
Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αρχικά η Πανεπιστημίου ήταν μια οδός διπλής κατεύθυνσης έως τη περίοδο μετά τον Ελληνικό Εμφύλιο Πόλεμο, με λεωφορειακές λωρίδες, φωτεινούς σηματοδότες σε κύριες διασταυρώσεις καθώς και φωτισμό, τα οποία εγκαταστάθηκαν κατά τη δεκαετία του 1950. Αρκετές κλασικές κινηματογραφικές ταινίες γυρίστηκαν στον δρόμο. Η κόκκινη γραμμή του μετρό της Αθήνας βρίσκεται κάτω από την οδό. Κατά τη διάρκεια της κατασκευής της, η οποία διήρκεσε από το 1997 έως το 2001, απομακρύνθηκε μέρος του χώματος, ώστε να κατασκευαστούν οι υπόγειες σήραγγες. Το γεγονός αυτό προκάλεσε μια τρύπα βάθους 22 μέτρων που είχε ως αποτέλεσμα την καθίζηση του οδοστρώματος κατά 4 μέτρα. Οι εργάτες κάλυψαν τη τρύπα με τσιμέντο ώστε να συνεχιστεί ανεμπόδιστα η κυκλοφορία. Κατά τη δεκαετία του 2000, τα λεωφορεία του ΟΑΣΑ μπορούν να κινούνται προς αμφότερες τις κατευθύνσεις.
Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σημείο αφετηρίας της οδού είναι η Ομόνοια, ενώ στεγάζει το ιστορικό κτήριο της Εθνικής Βιβλιοθήκης και την Ακαδημία Αθηνών, μεταξύ άλλων εμβληματικών κτισμάτων του αστικού κέντρου της Αθήνας. Θεωρείται διαχρονικά ένας από τους πιο χαρακτηριστικούς και πολυσύχναστους δρόμους της πόλης, με επισκέπτες φοιτητές και επαγγελματίες.
Εναλλακτικές προτάσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στο παρελθόν, είχαν υπάρξει σχέδια για μετατροπή της οδού σε πεζόδρομο, έναν χώρο πολιτιστικό, κοσμοπολίτικο καθώς και χώρο αθλοπαιδιών. Η ιδέα ήταν μέρος έργου που διενεργηθεί από το Ίδρυμα Ωνάση με τίτλο Ξανασκέψου την Αθήνα,[5] σε μια προσπάθεια για μια Αθήνα πιο δελεαστική και γοητευτική, σύμφωνα με όσους το είχαν υποστηρίξει. Από την άλλη, οι μελετητές ήταν επικριτικοί αναφορικά με τις πολιτικές επιπτώσεις του έργου. Επιπλέον, υπήρξαν φόβοι για τη δημιουργία μιας «νεκρής ζώνης» στην Πανεπιστημίου, καθώς μιας και είναι ένας πλατύς δρόμος στον οποίο ο κόσμος λαμβάνει συνειδητή απόφαση για να επισκεφθεί, και όχι μια πλατεία στην οποία ο κόσμος συγκεντρώνεται φυσικά, θα προσελκύσει αποκλειστικά δραστηριότητες χαμηλού επιπέδου (καφετέριες, μπαρ) και θα οδηγήσει στην εξάλειψη των υπόλοιπων δραστηριοτήτων που κάποιος αναμένει να συναντήσει σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα (λιανεμπόριο, υπηρεσίες, γραφεία, παρουσία εταιρειών διαφόρων ειδών, οικονομικές υπηρεσίες, ξενοδοχεία, κινηματογράφοι, θέατρα). Κάτι τέτοιο φοβήθηκαν πως θα είχε συμβεί από τη γωνία με τη Πλατεία Συντάγματος. Η κυκλοφοριακή συμφόρηση θα είχε αυξηθεί, επίσης, στις υπόλοιπες παραπλήσιες οδούς, καθώς επρόκειτο να εκτρέπεται προς την Ακαδημίας η κίνηση της Πανεπιστημίου, η οποία θα ήταν κλειστή ακόμα και για τα λεωφορεία (θα υπήρχε μόνο γραμμή τραμ, η οποία δεν θα ήταν συνεχόμενη με το σημερινό δίκτυο τραμ, απαιτώντας μετεπιβίβαση, και θα είχε περιορισμένη κάλυψη, γεγονός που θα δυσκόλευε την πρόσβαση στη Πανεπιστημίου).
Το σχέδιο της ανάπλασης εν τέλει δεν έλαβε την έγκριση της Ε.Ε. και εγκαταλείφθηκε από την πολιτεία. Στο σκεπτικό της απορριπτικής έκθεσης της επιτροπής, τόσο η ανάπλαση της Πανεπιστημίου όσο και η ανάπλαση του φαληρικού όρμου, θεωρήθηκαν «διακοσμητικά έργα», τα οποία ως δεύτερης προτεραιότητας θα επιβάρυναν σημαντικά τις κρατικές δαπάνες.[6]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Πανεπιστήμιο Αθηνών». Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ «Νεοκλασική Τριλογία Αθηνών: Ακαδημία - Πανεπιστήμιο - Βιβλιοθήκη». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ Eθνική Φωνή Ρεθύμνης 9 Σεπτεμβρίου 1945 Goto Page 7
- ↑ ««Ελευθερίου Βενιζέλου», όπως οδός Πανεπιστημίου και λεωφόρος Θησέως, Του Δημητρη Ρηγοπουλου | Kathimerini». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2016.
- ↑ «ΑΡΧΙΚΗ». www.rethinkathens.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 3 Μαΐου 2016.
- ↑ http://www.lifo.gr/now/athens/55934
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Α. Θεόφιλος, Βραχύς έλεγχος της του αρχιτέκτονας κ. Λυσάνδρου Καντανζόγλου καλλιτεχνικής εξετάσεως των παρά τον πρυτάνεως κ. Κ. Φρεαρίτου γενομένων έργων για την αποπεράτωσιν και ανακαίνισιν τον Εθνικού Πανεπιστημίου, Αθήνα 1865.
- Π. Βάκας, Το κτίριον του Πανεπιστημίου, Ημερολόγιον της Μεγάλης Ελλάδος 1934, σ. 481-510.
- Κ. Η. Μπίρης, Αι Αθήναι από του 19ου εις τον 20ον αιώνα, Αθήνα 1η έκδ. 1966, 3η έκδ. 1996.
- Δ. Φιλιππίδης, Νεοελληνική Αρχιτεκτονική, Αθήνα, 1984.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Πανεπιστημίου: Η αριστοκράτισσα Βάλυ Βαϊμάκη, Αντώνης Ιορδάνογλου, Εφημερίδα «Έθνος», 18 Μαΐου 2015.
- Υστερόγραφο: από το ΡΕΞ στην Ομόνοια. Ertflix, ντοκυμαντέρ, 2022.
- Εκπομπή Παρασκήνιο: Σκηνές από την οδό Πανεπιστημίου, Αρχείο ΕΡΤ, 1998.