Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ιβάν Σρατσιμίρ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ιβάν Σρατσιμίρ
ηγεμόνας του Βιδινίου Βουλγαρίας
Περίοδος1356 - 1396
ΠροκάτοχοςΙβάν Αλεξάνταρ
ΔιάδοχοςΚωνσταντίνος Β΄
Γέννηση1324
Θάνατος1397
Σύζυγος(άγνωστη)
Άννα της Βλαχίας
ΕπίγονοιΔωροθέα
Κωνσταντίνος Β΄
ΟίκοςΣρατσιμίρ
ΠατέραςΙβάν Αλεξάνταρ
ΜητέραΘεοδώρα της Βλαχίας
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π  σ  ε )

Ο Ιβάν Σρατσιμίρ (Иван Срацимир) ή Ιβάν Στρατσιμίρ (Иван Страцимир) (1324/25 - 1397) από τον Οίκο του Σρατσιμίρ ήταν αυτοκράτορας (τσάρος) της Βουλγαρίας στο Βιδίνιο από το 1356 ως το 1397.

Γεννήθηκε στο Λόβετς περίπου το 1324-1325 και ήταν ο δεύτερος γιος του τότε δεσπότη του Λόβετς και μετέπειτα τσάρου της Βουλγαρίας Ιβάν Αλέξανδρου και της πρώτης συζύγου του Θεοδώρας, κόρης του Μπασαράμπ Α΄ πρίγκιπα της Βλαχίας. Πήρε το όνομα του πάππου του από τη μεριά του πατέρα του, του Σρατσιμίρ δεσπότη της πόλης Κραν στην περιοχή Στάρα Ζαγόρα της κεντρικής Βουλγαρίας. Το 1337 ο πατέρας του έχρισε αυτόν και τον αδελφό του Ιβάν-Ασέν Δ΄ συναυτοκράτορες. Τότε ή αργότερα, ο Ιβάν Σρατσιμίρ μεταφέρθηκε στο Βιδίνιο, το οποίο παρέμεινε η πρωτεύουσά του για το υπόλοιπο της βασιλείας του.

Τη δεκαετία του 1340 η θέση του Ιβάν Σρατσιμίρ στην οικογένεια αναβαθμίστηκε, καθώς νυμφεύτηκε και έκανε παιδιά (τα ονόματα της συζύγου και των παιδιών του δεν είναι γνωστά), ενώ ο μεγαλύτερος αδελφός του Μιχαήλ Ασέν Δ΄ έμεινε άτεκνος και ο νεότερος αδελφός Ιβάν Ασέν Δ΄, είχε μόνο δύο κόρες. Με τον θάνατο των αδελφών του σε μάχες ενάντια στους Οθωμανούς το 1349 και το 1354-1355, ο Ιβάν Σρατσιμίρ έγινε ο μόνος διάδοχος του Ιβάν-Αλέξανδρου από την πρώτη σύζυγό του.

Εντούτοις, ο Ιβάν-Αλέξανδρος ξανανυμφεύτηκε μία δεύτερη Θεοδώρα, Εβραία από το Τάρνοβο. Από αυτόν τον γάμο προέκυψαν τουλάχιστον δύο γιοι και το 1356 ο Ιβάν-Αλέξανδρος έστεψε τον μεγαλύτερο από αυτούς Ιβάν Σισμάν συναυτοκράτορα. Αυτή η πράξη έθεσε σε δοκιμασία τις σχέσεις πατέρα και γιου και από αυτό το σημείο και μετά ο Ιβάν Σρατσιμίρ, κυβέρνησε στο Βιδίνιο πραγματικά αυτόνομα, ενώ ο πατέρας του δεν φαίνεται να έκανε καμία προσπάθεια να καταστείλει την αυτονομία του.

Ο Ιβάν Σρατσιμίρ έδωσε συνέχεια στην οικογενειακή συμμαχία με τους πρίγκιπες της Βλαχίας, καθώς νυμφεύτηκε (στον δεύτερο γάμο του) την ξαδέλφη του Άννα, κόρη του πρίγκηπα Νικολάε Α΄ Αλεξάντρου της Βλαχίας. Το 1365 ο Ιβάν Σρατσιμίρ δέχτηκε την ξαφνική επίθεση του Ούγγρου βασιλιά Λουδοβίκου Α΄ Καπετιδών-Ανζού, ο οποίος κατέλαβε το Βιδίνιο μετά από πολύμηνη πολιορκία. Ο Ιβάν Σρατσιμίρ και η οικογένειά του παρέμειναν αιχμάλωτοι των Ούγγρων για τέσσερα χρόνια στο κάστρο του Χούμνικ στην Κροατία (κοντά στο σημερινό χωριό Βασίλιεβο), τότε τμήμα της Ουγγαρίας. Κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας του αναγκάστηκε να αποκηρύξει την Ορθοδοξία και να γίνει Καθολικός.

Το 1369, με μεγάλο χρηματικό ποσό και εδαφικές παραχωρήσεις, ο Ιβάν-Αλέξανδρος ανέλαβε να επανακατακτήσει το Βιδίνιο, το οποίο τελικά κατορθώθηκε από τον Βλάντισλαβ Α΄ της Βλαχίας και τον Βούλγαρο δεσπότη Τομπροτίτζα του βουλγαρικού πριγκιπάτου της Καρβούνας (ή Δεσποτάτου της Δοβρουτσάς, από τον εν λόγω Τομπροτίτζα). Ο Ιβάν Σρατσιμίρ αποκαταστάθηκε στον θρόνο του, με την υποχρέωση όμως να αναγνωρίσει την επικυριαρχία των Ούγγρων. Μετά τον θάνατο του Ιβάν-Αλέξανδρου στις αρχές του 1371, οι σχέσεις μεταξύ του Ιβάν Σρατσιμίρ και του Ιβάν-Σισμάν εντάθηκαν, παρόλο που δεν ενεπλάκησαν σε αδελφοκτόνο διαμάχη, όπως καμιά φορά τούς προσάπτεται. Αντιθέτως στο έγγραφό του ο Ιβάν-Σισμάν προς το Μοναστήρι Ρίλα, ονομάζει τον ετεροθαλή αδελφό του ως διάδοχό του. Εντούτοις, ο Ιβάν Σρατσιμίρ ήταν αποφασισμένος να επιβάλει εμφανώς την αυτονομία του και έτσι το 1381 έθεσε τον Μητροπολίτη του Βιδινίου υπό τον έλεγχο του Πατριάρχη της Κωνσταντινούπολης.

Μετά την οθωμανική εισβολή στη βόρεια Βουλγαρία το 1388, ο Ιβάν Σρατσιμίρ υποχρεώθηκε να αναγνωρίσει την επικυριαρχία των Οθωμανών και να δεχθεί οθωμανικές φρουρές στα εδάφη του. Μετά την πτώση του Τάρνοβο το 1393 και τον θάνατο του Ιβάν-Σισμάν το 1395, επιχείρησε να ασκήσει είτε τη δική του κοσμική, είτε τη θρησκευτική εξουσία του μητροπολίτη του, τουλάχιστον σε ένα μέρος από το πρώην βασίλειο του αδελφού του. Η διστακτική του κίνηση επέτυχε μόνο τη μεταφορά των λειψάνων της Αγίας Φιλοθέης από το Τάρνοβο στο Βιδίνιο [εκκρεμεί παραπομπή].

Απογοητευμένος ο Ιβάν Σρατσιμίρ έκανε συμφωνία με την αντι-Οθωμανική Σταυροφορία που οργανώθηκε από τον Ούγγρο βασιλιά Σιγισμούνδο του Λουξεμβούργου. Η σταυροφορία υλοποιήθηκε το 1396 και ο Ιβάν Σρατσιμίρ και οι υπήκοοί του ταχύτατα στοιχήθηκαν με τους σταυροφόρους, διαθέτοντάς τους όλους τους πόρους τους. Η σταυροφορία έλαβε τέλος με αποτυχία στη μάχη της Νικόπολης στις 25 Σεπτεμβρίου του 1396. Ο Ιβάν Σρατσιμίρ πέρασε στην αβεβαιότητα την επόμενη χρονιά, μέχρι το τέλος του 1397, όταν ο σουλτάνος Βαγιαζήτ Α΄ προσέγγισε το Βιδίνιο. Διαβεβαιωμένος από την υπόσχεση του τελευταίου για την ασφάλειά του, δέχθηκε να τον συναντήσει. Με διαταγή του Βαγιαζήτ όμως, ο Ιβάν Σρατσιμίρ συνελήφθη και μεταφέρθηκε στην Προύσα, ενώ ο Σουλτάνος κατάσχεσε τα περιεχόμενα του θησαυροφυλακίου του Βιδινίου.

Η μετέπειτα μοίρα του Ιβάν Σρατσιμίρ είναι άγνωστη. Ενώ γενικώς εικάζεται ότι το Βιδίνιο προσαρτήθηκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1397, τουλάχιστον ένα μέρος του βασιλείου παρέμεινε υπό τον έλεγχο του γιου και διαδόχου του, Κωνσταντίνου Β΄, μέχρι το 1422 που περιήλθε και αυτό στους Οθωμανούς.

Τίποτε δεν είναι γνωστό για την πρώτη γυναίκα και τα παιδιά του Ιβάν Σρατσιμίρ.

Δεύτερη σύζυγός του ήταν η ξαδέλφη του Άννα, κόρη του Νικολάε Α΄ Αλεξάντρου πρίγκιπα της Βλαχίας, με την οποία έκανε τουλάχιστον τρία παιδιά:

  • John V.A. Fine, Jr., The Late Medieval Balkans, Ann Arbor, 1987.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]