Σάρα (Θεοδώρα)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σάρα Θεοδώρα
Μικρογραφία της Σάρας-Θεοδώρας
Αυτοκράτειρα της Βουλγαρίας
Θάνατοςτέλη δεκαετίας 1380
Βουλγαρία
ΣύζυγοςΙβάν Αλέξανδρος
ΕπίγονοιΤαμάρα, Κεράτσα, Ιβάν Σισμάν, Ιβάν Ασέν Ε΄, Ντεσισλάβα
ΘρησκείαΙουδαϊσμός, Ορθόδοξη Εκκλησία
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π  σ  ε )

Σάρα, Θεοδώρα ή Σάρα-Θεοδώρα είναι το όνομα με το οποίο είναι γνωστή σήμερα η δεύτερη γυναίκα του τσάρου της Βουλγαρίας, Ιβάν Αλέξανδρου (βασίλεψε 1331-1371). Υπάρχουν κάποιες ελληνικές και γαλλικές πηγές που ισχυρίζονται ότι ήταν κόρη ενός Βενετού τραπεζίτη. Οι πηγές συμφωνούν ότι ήταν εβραϊκής καταγωγής και είχε ζήσει με την οικογένεια της στην εβραϊκή συνοικία του Τιρνόβου. Ο Ιβάν Αλέξανδρος χώρισε την επί πολλά χρόνια γυναίκα του, Θεοδώρα της Βλαχίας, η οποία εξαναγκάστηκε να γίνει μοναχή, και αφού η Σάρα ασπάστηκε τον Ορθόδοξο χριστιανισμό, την παντρεύτηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1340.

Η νέα τσαρίνα έγινε γνωστή για την παθιασμένη υποστήριξη στη νέα της θρησκεία. Ήταν μία από τους υποκινητές μίας εκκλησιαστικής συνόδου εναντίον των Εβραίων. Αναστήλωσε πολλές ορθόδοξες εκκλησίες και έχτισε αρκετά μοναστήρια. Αυτός είναι και ο λόγος που η Βουλγαρική Εκκλησία την είχε σε μεγάλη υπόληψη.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Θεοδώρα έπαιξε σημαντικό ρόλο στον χωρισμό της Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας μεταξύ του πρωτότοκου γιου της, Ιβάν Σισμάν, και του μεγαλύτερου από τον Ιβάν Σισμάν και μοναδικού επιζώντος γιου του Ιβάν Αλέξανδρου από τον πρώτο του γάμο, Ιβάν Σρατσιμίρ. Καθώς ο Ιβάν Σισμάν ήταν ο πρώτος γιος του Ιβάν Αλέξανδρου που γεννήθηκε μετά την άνοδό του στον θρόνο, η Θεοδώρα επέμεινε ότι ήταν και ο μόνος που άξιζε το στέμμα. Ο Ιβάν Σισμάν στέφτηκε συναυτοκράτορας από τον πατέρα του και ο Ιβάν Σρατσιμίρ χρίστηκε Δεσπότης του Βιδινίου. Μετά τον θάνατο του Ιβάν Αλέξανδρου το 1371, ο Ιβάν Σισμάν έγινε Τσάρος ενώ ο Ιβάν Σρατσιμίρ ανακήρυξε το Βιδίνιο ως ξεχωριστό κράτος-αυτοκρατορία. Η σχέση των δύο αυτοκρατοριών έγινε "ψυχρή" και παρέμεινε έτσι παρά τoν επαπειλούμενο οθωμανικό κίνδυνο.

Η τσαρίνα Θεοδώρα συχνά κατηγορείται για τον διαμελισμό της Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας, που οδήγησε τελικά στην οθωμανική κατάκτηση της Βουλγαρίας στα τέλη του 14ου αιώνα. Παρ' όλο που είναι αναμφίβολη η επιρροή της υπέρ του γιου της, Ιβάν Σισμάν, μετά βίας μπορεί να θεωρηθεί ο μόνος λόγος για την πτώση της Βουλγαρίας στους Οθωμανούς. Τα προβλήματα με τη σταθερότητα του κράτους είχαν αρχίσει πολύ πριν τη γνωρίσει ο Τσάρος. Η Βουλγαρία που κληρονόμησαν ο Ιβάν Σισμάν και ο Ιβάν Σρατσιμίρ είχε πολύ λίγα κοινά με την αυτοκρατορία του Ιβάν Ασέν Β΄. Οι ένδοξες μέρες είχαν παρέλθει. Τα προβλήματα με τη Σερβία και την Ουγγαρία δεν είχαν να κάνουν με τη Θεοδώρα, και η οθωμανική εισβολή στη Βουλγαρία και σε όλη τη Βαλκανική Χερσόνησο ήταν αναμενόμενη ούτως ή άλλως. Δεδομένων των αποτυχημένων προσπαθειών των Βυζαντινών αυτοκρατόρων, των Βούλγαρων Τσάρων, των Σέρβων Βασιλέων, των Πριγκίπων της Βλαχίας και των υπολοίπων Βουλγάρων και Σέρβων Δεσποτών να απωθήσουν τους Τούρκους, δεν υπάρχει λόγος να υποστηριχθεί ότι η κατάσταση θα άλλαζε αν ο Ιβάν Σρατσιμίρ κληρονομούσε όλη τη Βουλγαρική Αυτοκρατορία (η οποία ήδη άλλωστε είχε χάσει την κυριαρχία της στη Δοβρουτσά και τη Βλαχία).

Η Βουλγάρα Τσαρίνα, παρόλο που σήμερα είναι ευρέως γνωστή ως Σάρα ή Σάρα-Θεοδώρα, το πραγματικό της όνομα πριν ασπαστεί τον χριστιανισμό δεν αναφέρεται σε καμία πηγή. Το όνομα «Σάρα» με το οποίο είναι γνωστή προήλθε από την τραγωδία «Προς τον γκρεμό» του μεγάλου Βούλγαρου συγγραφέα Ιβάν Βάζοφ, της οποίας το θέμα είναι η ιστορία αγάπης του ηλικιωμένου Τσάρου και μιας όμορφης Εβραίας με το όνομα Σάρα.

Η ημερομηνία του τέλους της τσαρίνας δεν είναι γνωστή, αν και κάποιοι ιστορικοί εικάζουν ότι απεβίωσε στα τέλη της δεκαετίας του 1380.

Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Είναι γνωστά πέντε παιδιά της Θεοδώρας και του Ιβάν Αλέξανδρου:

  • Ταμάρα (Θαμάρ) π. 1340-μετά το 1378, παντρεύτηκε πρώτα τον Κωνσταντίνο δεσπότη (μάλλον τον Κωνσταντίνο Δραγάση δεσπότη του Βέλμπαζντ [Κιουστεντίλ]) και μετά τον Μουράτ Α΄ ηγέτη των Οθωμανών.
  • Κεράτσα Μαρία 1348-1390, παντρεύτηκε τον Ανδρόνικο Δ΄ Παλαιολόγο Αυτοκράτορα των Ρωμαίων.
  • Ιβάν Σισμάν 1350/1-1395, που διαδέχτηκε τον πατέρα του ως τσάρος της Βουλγαρίας στο Τάρνοβο (1371-1396).
  • Ιβάν Ασέν Ε΄ απεβ. 1388, συναυτοκράτορας της Βουλγαρίας (1359-ίσως 1399).
  • Ντεσισλάβα, παντρεύτηκε τον πρίγκιπα Κωνσταντίνο.[1].

Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Иван Божилов, "Фамилията на Асеневци (1186-1460). Генеалогия и просопография", Издателство на Българската академия на науките "Марин Дринов", София, 1994, стр. 168 - 170 (Βουλγάρικα)(Στα ελληνικά: «Η Οικογένεια των Ασέν (1186-1460). Γενεαλογία και προσωπογραφία», Εκδοτικός οίκος της Βουλγαρικής Ακαδημίας των Επιστημών «Μαρίν Ντρίνοφ», Σόφια, 1994, σελ. 168 - 170).