Χριστιανισμός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
Όποιος θέλει να κάνει κριτική ας φτιάξει ξεχωριστό λήμμα.Άντε γιατί το έχετε παραξηλώσει. |
||
| Γραμμή 1: | Γραμμή 1: | ||
{{Προστασία}} |
|||
{{Ουδετερότητα}}{{χριστιανισμός}} |
{{Ουδετερότητα}}{{χριστιανισμός}} |
||
| Γραμμή 126: | Γραμμή 125: | ||
Το μάθημα των θρησκευτικών στην Ελλάδα είναι υποχρεωτικό για όλους τους μαθητές, εξαίρεση μπορούν να ζητήσουν οι αλλόθρησκοι ενώ κάθε χρόνο, το υπουργείο παιδείας εκδίδει εγκυκλίους για [[Απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών στην Ελλάδα|απαλλαγή από το μάθημα]], που ισχύουν για 1 χρόνο. Το μάθημα παρόλο που αποκτά χαρακτήρα [[Θρησκειολογία|θρησκειολογίας]] κατά τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και κάνει εκτεταμένες αναφορές σε πολλές άλλες θρησκείες κατά κανόνα είναι ομολογιακό και εστιάζει στην επικρατούσα θρησκεία, τον Χριστιανισμό.<ref>{{Cite news|url=http://www.huffingtonpost.gr/sotiris-mitralexis/-_7611_b_12254268.html|title=Το μάθημα των Θρησκευτικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση|date=2016-10-01|newspaper=HuffPost Greece|language=el-GR|accessdate=2018-01-01}}</ref> Η ύλη του μαθήματος καθορίζεται από το [[Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων|υπουργείο Παιδείας]] και την [[Ιερά Σύνοδος|Ιερά Σύνοδο]]. |
Το μάθημα των θρησκευτικών στην Ελλάδα είναι υποχρεωτικό για όλους τους μαθητές, εξαίρεση μπορούν να ζητήσουν οι αλλόθρησκοι ενώ κάθε χρόνο, το υπουργείο παιδείας εκδίδει εγκυκλίους για [[Απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών στην Ελλάδα|απαλλαγή από το μάθημα]], που ισχύουν για 1 χρόνο. Το μάθημα παρόλο που αποκτά χαρακτήρα [[Θρησκειολογία|θρησκειολογίας]] κατά τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και κάνει εκτεταμένες αναφορές σε πολλές άλλες θρησκείες κατά κανόνα είναι ομολογιακό και εστιάζει στην επικρατούσα θρησκεία, τον Χριστιανισμό.<ref>{{Cite news|url=http://www.huffingtonpost.gr/sotiris-mitralexis/-_7611_b_12254268.html|title=Το μάθημα των Θρησκευτικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση|date=2016-10-01|newspaper=HuffPost Greece|language=el-GR|accessdate=2018-01-01}}</ref> Η ύλη του μαθήματος καθορίζεται από το [[Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων|υπουργείο Παιδείας]] και την [[Ιερά Σύνοδος|Ιερά Σύνοδο]]. |
||
==Δείτε επίσης== |
|||
[[Κριτική του Χριστιανισμού]] |
|||
Ο Χριστιανισμός από την αρχή της ιστορίας του έχει δεχτεί κριτική. Σήμερα οι κυριότεροι κριτικοί του Χριστιανισμού εστιάζουν στον ιστορικό του ρόλο, δηλαδή στην υποτιθέμενη προώθηση της δουλείας, του ρατσισμού και του μυσογυνισμού και επίσης στην υποτιθέμενη καταπίεση προς τις επιστήμες και την πρόοδο, η οποία έλαβε χώρα τον Μεσαίωνα. Επίσης, το κίνημα των αθεϊστών υποστηρίζει ότι δεν υπάρχουν αποδείξεις για την ύπαρξη του θεού και ότι ο Χριστιανισμός όπως και οι υπόλοιπες θρησκείες υπάρχουν για λόγους πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής σκοπιμότητας. |
|||
[[Αρχείο:Bust_philosopher_Louvre_Ma544.jpg|μικρογραφία|Ο Κέλσος, Έλληνας φιλόσοφος ο οποίος έγραψε το έργο "Αληθινός Λόγος" στο οποίο ισχυριζόταν ότι οι χριστιανοί οδηγούνται από τυφλή πίστη και όχι από τη λογική. Το έργο απαγορεύτηκε στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και τα αντίτυπα του κάηκαν μετά από εντολή του Μέγα Θεοδοσίου]] |
|||
[[Αρχείο:Charles_darwin.gif|μικρογραφία|H θεωρία του [[Κάρολος Δαρβίνος|Κάρολου Δαρβίνου]] περί [[Η καταγωγή των ειδών|Καταγωγής των Ειδών]], έδωσε ώθηση στον [[Σκεπτικισμός|σκεπτικισμό]] κατά του Χριστιανισμού, αφού αμφισβητούσε την δημιουργία του ανθρώπου από το Θεό, καθώς και το [[Προπατορικό αμάρτημα|προπατορικό Αμάρτημα]], το οποίο έχει βασική θέση στην Χριστιανική θεολογία]] |
|||
=== Κριτική του Χριστιανισμού στην διάρκεια της Ιστορίας === |
|||
H άμεση κριτική από τους Ιουδαίους είναι πως ο Ιησούς Χριστός δεν μπορεί να είναι ο μεσσίας αφού δεν εκπλήρωσε τις προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης<ref>''Jews and Christians: The Parting of the Ways, A.D. 70 to 135'' by James D. G. Dunn 1999 ISBN 0-8028-4498-7 pages 112–113</ref> |
|||
To 178, ο [[Κέλσος]], στο έργο του Αληθής Λόγος, άσκησε πολεμική εναντίον των Χριστιανών, τους οποίους κατηγορούσε για πίστη και εγκατάλειψη της λογικής. Ισχυρίζεται πως ο Θεός θα έπρεπε να ήτανε λογικός, και η νεκρανάσταση δεν είναι λογική πορεία πραγμάτων, άρα ο Θεός των Χριστιανών είναι παράλογος, πράγμα που είναι αντιφατικό. Επιπλέον επεξεργάζεται το [[πρόβλημα του κακού]] και βρίσκει ασύμβατη την ταυτόχρονη ύπαρξη και Θεού και Δαιμόνων. Το έργο καταστράφηκε μετά από εντολή του Θεοδοσίου Β', όμως γνωρίζουμε το περιεχόμενο του μέσα από άλλες πηγές.<ref>{{Cite web|url=http://www.earlychristianwritings.com/text/celsus3.html|title=The True Doctrine of Celsus|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=12/7/2015}}</ref> |
|||
Τον 3ο αιώνα, η κριτική κατά του Χριστιανισμού είναι δριμεία από τον [[Πορφύριος|Πορφύριο τον Τύριο]]. Το 15 τόμο έργο του "Κατά Χριστιανών" «Adversus Christianos» γράφτηκε ως μια ολοκληρωμένη επίθεση στο Χριστιανισμό.<ref>''The Encyclopedia of Christian Literature, Volume 1'' by George Thomas Kurian and James Smith 2010 {{ISBN|0-8108-6987-X}} page 527</ref><ref>''Apologetic Discourse and the Scribal Tradition'' by Wayne Campbell Kannaday 2005 {{ISBN|90-04-13085-3}} pages 32–33</ref> Ήταν μια πολεμική πραγματεία που στόχευε στην ανασκευή των χριστιανικών δοξασιών και την καταπολέμηση των δογμάτων που με φανατισμό και μισαλλοδοξία στρέφονταν κατά των ελληνιστικών φιλοσοφιών και του ελληνικού τρόπου ζωής. Περίπου 30 χριστιανοί απολογητές προσπάθησαν να απαντήσουν στον Προφύριο, όπως οι Μεθόδιος, Ευσέβιος, Απολλινάρης, Αυγουστίνος και άλλοι. Για την ακρίβεια, όσα γνωρίζουμε για τον Πορφύριο είναι από τα έργα τους, αφού ο Αυτοκράτορας Θεοδόσιος ο Β, στην προσπάθεια του να επιβάλει το Χριστιανισμό στην αυτοκρατορία, διέταξε να καούν τα βιβλία του Προφύριου, το 435 και ξανά το 448.<ref name=":1">"Constantine and other emperors banned and burned Porphyry's work" (Digeser 1998:130).</ref><ref>Letter of Constantine proscribing the works of Porphyry and Arius, ''To the Bishops and People'', in Socrates Scholasticus, ''Historia Ecclesiastica'', i.9.30-31; Gelasius, ''Historia Ecclesiastica'', II.36; translated in Stevenson, J., (Editor; Revised with additional documents by [[W. H. C. Frend]]), ''A New Eusebius, Documents illustrating the history of the Church to AD 337'' (SPCK, 1987).</ref> |
|||
Με την επιβολή του χριστιανισμού από την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, οι κριτική στο Χριστιανισμό καταπιέστηκε μέχρι που εξαφανίστηκε<ref>Martin, Michael ''The Case Against Christianity'', pp. 3–4</ref>. Μια χιλιετία αργότερα, επανεμφανίστηκε η κριτική με το σχίσμα της Καθολικής εκκλησίας απο τους [[Προτεσταντισμός|Διαμαρτυρόμενους]] (Προτεστάντες) με επικεφαλής τον [[Μαρτίνος Λούθηρος|Μαρτίνο Λούθηρο]]. Μετά την εποχή του Διαφωτισμού και τις επιστημονικές ανακαλύψεις, ο Χριστιανισμός θα δεχόταν και άλλα πλήγματα από φιλοσόφους όπως ο Χιουμ, Βολταίρος και άλλοι<ref name="Martin, Michael p. 4">Martin, Michael ''The Case Against Christianity'', p. 4</ref>. |
|||
Τον 19ο αιώνα, ο [[Φρίντριχ Νίτσε|Νίτσε]] άρχισε να γράφει μια σειρά από αντιπαραθέσεις σχετικά με «αφύσικες» διδασκαλίες του Χριστιανισμού (π.χ. σεξουαλική αποχή), και συνέχισε την κριτική του Χριστιανισμού μέχρι το τέλος της ζωής του.<ref>''The Cambridge Companion to Nietzsche'' by Bernd Magnus, Kathleen Marie Higgins 1996 ISBN 0-521-36767-0 pages 90–93</ref> Στον 20ο αιώνα, ο [[Αθεϊσμός|άθεος]] φιλόσοφος Μπέρτραντ Ράσελ εξέφρασε κριτική στον Χριστιανισμό στο έργο του «Γιατί δεν είμαι Χριστιανός», βασίζοντας την απόρριψη του Χριστιανισμού σε λογική επιχειρημάτων.<ref>''Russell on Religion: Selections from the Writings of Bertrand Russell'' by Bertrand Russell, Stefan Andersson and Louis Greenspan 1999 ISBN 0-415-18091-0 pages 77–87</ref> |
|||
Σήμερα, Εβραίοι και Μουσουλμάνοι θεολόγοι επικρίνουν το δόγμα της Αγίας Τριάδας, δηλώνοντας ότι βάσει αυτού εμφανίζονται να υπάρχουν τρεις Θεοί και υποστηρίζοντας πως αυτό είναι ενάντια στο βασικό δόγμα του μονοθεϊσμού.<ref>''Christianity: An Introduction'' by Alister E. McGrath 2006 ISBN 1-4051-0899-1 pp. 125–126.</ref> Ο σχολιαστής της Καινής Διαθήκης Robert M. Price, στο «The Christ Myth Theory and its problems», απέδωσε πιθανότητα σε μερικές ιστορίες της Βίβλου να βασίζονται εν μέρει σε μύθο.<ref>" The Christ Myth Theory and its Problems ", published 2011 by American Atheist press, Cranford, New Jersey, ISBN 1-57884-017-1</ref> |
|||
=== Κριτική του Χριστιανισμού για τον ιστορικό του ρόλο === |
|||
Ορισμένες ερμηνείες ηθικών προτύπων που υπάρχουν στη Βίβλο (Παλαιά και Καινή Διαθήκη) θεωρούνται στη σύγχρονη εποχή αμφισβητούμενες από πολλές ομάδες ή άτομα. Μερικά από τα θέματα που συνήθως κριτικάρονται είναι απόψεις που υποστηρίζουν τη δουλεία, την αποικιοκρατία, την υποταγή της γυναίκας στον άνδρα, τη μη ανοχή σε άλλες θρησκείες, την καταδίκη της ομοφυλοφιλίας κ.ά. |
|||
==== Δουλεία ==== |
|||
Οι απόψεις του Χριστιανισμού για τη δουλεία ήταν ποικίλες σε διάφορες περιοχές και διάφορες εποχές. Κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες η δουλεία υπό διάφορες μορφές ήταν μέρος της κοινωνικής ζωής της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Αυτό συνεχίστηκε και σε άλλες εποχές, μέχρι τουλάχιστον 18 αιώνες.<ref name="Robinson">{{Cite web|url=http://www.religioustolerance.org/chr_slav.htm|title=Christianity and slavery|last=Robinson|first=B. A.|year=2006|accessdate=2007-01-03}}</ref> |
|||
Ο Απόστολος Παύλος αναφερόμενος στη δουλεία στην Προς Εφεσίους επιστολή (6: 8), ούτε την απορρίπτει ούτε την αποδέχεται. Τίποτα στην εκεί παράγραφο δεν επιβεβαιώνει ότι η δουλεία θεωρείται φυσικώς αποδεκτή ή κατ' εντολήν του Θεού. Η άποψη του Παύλου μεταμορφώνει τον θεσμό της δουλείας σε σχέση με τις αντιλήψεις της αρχαιότητας. Κηρύσσει ότι ο δούλος είναι επίσης πλασμένος κατ' εικόνα του Θεού και πρέπει να τυγχάνει μεταχείρισης με σεβασμό. Κατά την παράδοση, οι πάπες Πίος Ι (θητεία π. 158-167) και Κάλλιστος Ι (π. 217-222) ήταν πρώην δούλοι.<ref>[http://www.newadvent.org/cathen/14036a.htm Catholic Encyclopedia] Slavery and Christianity</ref> Ο [[Αυγουστίνος Ιππώνος|Άγιος Αυγουστίνος]] έγραφε ότι η δουλεία είναι ενάντια στο θέλημα του Θεού και προκύπτει από την αμαρτία.<ref name="AugustineOnSlavery1">{{cite web|url=http://www.newadvent.org/fathers/120119.htm|title="Κεφάλαιο 15 - Of the Liberty Proper to Man's Nature, and the Servitude Introduced by Sin—A Servitude in Which the Man Whose Will is Wicked is the Slave of His Own Lust, Though He is Free So Far as Regards Other Men." in City of God (Book 19 )|accessdate=11 February 2016|quote=Ο Θεός ... δεν θέλησε το λογικό κατασκεύασμά Του, το οποίο ήταν όμοιο με Αυτόν, να έχει εξουσία πάνω σε οτιδήποτε άλλο εκτός από την άλογη κτίση - όχι άνθρωπος πάνω από άνθρωπο, αλλά άνθρωπος πάνω από τα ζώα |
|||
... η κατάσταση της δουλείας είναι αποτέλεσμα της αμαρτίας ... από τη φύση, όπως μας έφιαξε αρχικά ο Θεός, κανείς δεν είναι σκλάβος ούτε ανθρώπου ούτε αμαρτίας.|author1=Αυγουστίνος Ιππώνος}}</ref> Στις 13 Ιανουαρίου [[1435]] εκδόθηκε η πρώτη παπική βούλα που καταδίκαζε την υποδούλωση των εκχριστιανισμένων ιθαγενών Αφρικανών στα [[Κανάρια Νησιά]].<ref>[https://books.google.gr/books?id=ATq5_6h2AT0C&pg=PA260&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Junius P. Rodriguez (εκδότης), The Historical Encyclopedia of World Slavery, Τόμ. 1, λήμμα "''Eugene IV, Papal Bulls of''"]</ref> Ακολούθησαν κατά καιρούς και άλλα παρόμοια διατάγματα. Η παπική βούλα ''Sublimis Deus'' του [[1537]] απευθυνόταν σε όλους γενικά τους πιστούς και όχι σε κάποια συγκεκριμένη περιοχή. Είχε ως βασικό στόχο την καταδίκη της δουλείας στη [[Λατινική Αμερική]]. Ακολούθησαν άλλες δύο βούλες που επέβαλαν ποινές στους παραβάτες.<ref>[http://www.churchinhistory.org/pages/booklets/slavery.htm Joel S Panzer, "The Popes and Slavery", The ChurchinHistory Information Centre.]</ref> |
|||
Το θέμα της δουλείας είναι παρόν στην Παλαιά και Καινή Διαθήκη. Ένα απόσπασμα του βιβλίου της Γενέσεως, στην Παλαιά Διαθήκη<ref>[http://users.sch.gr/aiasgr/Palaia_Diathikh/Genesis/Genesis_kef.6-11.htm#Kef.9 Παλαιά Διαθήκη, Γένεσις, Βιβλίο 9, στίχοι 25,26,27] Γεν. 9,25 και είπε· “κατηραμένος θα είναι ο Χαμ και οι απόγονοί του. Υπηρέτης και δούλος θα είναι στους αδελφούς του”. Γεν. 9,26 Είπε δε ακόμη ο Νώε· “ευλογημένος ο Θεός του Σημ και ο Χαναάν θα είναι δούλος αυτού κατά την δικαίαν απόφασιν του Θεού. Γεν. 9,27 Ας αυξήση και ας πλατύνη ο Θεός την γενεάν και τας χώρας του Ιάφεθ και ας βάλη αυτόν να κατοική εις τας περιοχάς του Σημ, ο δε Χαναάν ας γίνη υπηρέτης του”.</ref>, όπου ο Νώε καταδικάζει τους απόγονους του Χαναάν να είναι δούλοι των υπολοίπων, χρησιμοποιήθηκε από την Εκκλησία για να δικαιολογήσει την ύπαρξη δουλείας στον κόσμο.<ref name="Robinson" /> Σχετικά με την δουλεία, ο Θωμάς ο Ακινάτης δίδασκε πως παρόλο που η υπαγωγή ενός ανθρώπου σε άλλο δεν είναι μέρος της αρχικής πρόθεσης του φυσικού νόμου, είναι αποδεκτή και κοινωνικά χρήσιμη σε ένα κόσμο ο οποίος έχει επηρεαστεί από το πρωπατορικό αμάρτημα.<ref>{{cite web|url=http://www.firstthings.com/article/2007/01/development-or-reversal-37|title=Development or Reversal?|last=Cardinal Dulles|first=Avery|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100731064009/http://www.firstthings.com/article/2007/01/development-or-reversal-37|archivedate=2010-07-31|deadurl=yes|df=}}</ref> Σύμφωνα με τον John Francis Maxwell, ο Θωμάς ο Ακινάτης αποδέκτηκε την Αριστοτέλια οπτική για την δουλεία, όπως και τους τίτλους ιδιοκτησίας για σκλάβους που είχαν προκύψει από το Ρωμαϊκό Δίκαιο. Προσπάθησε να τους συμφιλιώσει με την χριστιανική παράδοση..Αποδέχεται πως η συμβιωτική σχέση αφεντικού-σκλάβου είναι ωφελεί και τους δυο. Επειδή ισχυρίζεται πως η δουλία υπάρχει ως αποτέλεσμα του πρωπατορικού αμαρτήματος, μπορεί να εξηγησει την Αριστοτέλια διδαχή πως ορισμένοι άνθρωποι ειναι σκλάβοι εκ φύσεως, όπως τα άψυχα εργαλεία..<ref>John Francis Maxwell (1975) [http://www.anthonyflood.com/maxwellslaverycatholicchurch.pdf Slavery and the Catholic Church]. Barry Rose Publishers. p. 47</ref> Η άποψη του Θωμά του Ακινάτη, ήταν συνέχισε να υφίσταται εως τα τέλη του 18ου αιώνα.<ref>John Francis Maxwell (1975) [http://www.anthonyflood.com/maxwellslaverycatholicchurch.pdf Slavery and the Catholic Church]. Barry Rose Publishers. p. 84</ref>Ο καθολικός ιερέας Fr. [[Bede Jarrett]], ισχυρίζεται πως ο Ακινάτης εκτιμούσε πως η δουλεία ήταν αποτέλεσμα του πρωπατορικού αμαρτήματος, και για αυτό, ήταν δικαιολογημένη. .<ref name="Jarrett1968">{{cite book|title=Social Theories in the Middle Ages 1200-1500|first=Bede|last=Jarrett|publisher=Psychology Press|isbn=978-0-7146-1327-7|date=1 January 1968|page=97|url=https://books.google.com/books?id=Z0Z8hKPPcsYC&pg=PA97|accessdate=31 December 2011}}</ref><ref name="Herbert2003">{{cite book|title=A Philosophical History of Rights|first=Gary B.|last=Herbert|publisher=Transaction Publishers|isbn=978-0-7658-0542-3|date=1 August 2003|page=62|url=https://books.google.com/books?id=sfytrGYF-1cC&pg=PA62|accessdate=31 December 2011}}</ref> |
|||
Σχετικά με την δουλεία, ο Θωμάς ο Ακινάτης δίδασκε πως παρόλο που η υπαγωγή ενός ανθρώπου σε άλλο δεν είναι μέρος της αρχικής πρόθεσης του φυσικού νόμου, είναι αποδεκτή και κοινωνικά χρήσιμη σε ένα κόσμο ο οποίος έχει επηρεαστεί από το πρωπατορικό αμάρτημα.<ref>{{cite web|url=http://www.firstthings.com/article/2007/01/development-or-reversal-37|title=Development or Reversal?|last=Cardinal Dulles|first=Avery|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100731064009/http://www.firstthings.com/article/2007/01/development-or-reversal-37|archivedate=2010-07-31|deadurl=yes|df=}}</ref> Σύμφωνα με τον John Francis Maxwell, ο Θωμάς ο Ακινάτης αποδέκτηκε την Αριστοτέλια οπτική για την δουλεία, όπως και τους τίτλους ιδιοκτησίας για σκλάβους που είχαν προκύψει από το Ρωμαϊκό Δίκαιο. Προσπάθησε να τους συμφιλιώσει με την χριστιανική παράδοση..Αποδέχεται πως η συμβιωτική σχέση αφεντικού-σκλάβου είναι ωφελεί και τους δυο. Επειδή ισχυρίζεται πως η δουλία υπάρχει ως αποτέλεσμα του πρωπατορικού αμαρτήματος, μπορεί να εξηγησει την Αριστοτέλια διδαχή πως ορισμένοι άνθρωποι ειναι σκλάβοι εκ φύσεως, όπως τα άψυχα εργαλεία..<ref>John Francis Maxwell (1975) [http://www.anthonyflood.com/maxwellslaverycatholicchurch.pdf Slavery and the Catholic Church]. Barry Rose Publishers. p. 47</ref> Η άποψη του Θωμά του Ακινάτη, ήταν συνέχισε να υφίσταται εως τα τέλη του 18ου αιώνα.<ref>John Francis Maxwell (1975) [http://www.anthonyflood.com/maxwellslaverycatholicchurch.pdf Slavery and the Catholic Church]. Barry Rose Publishers. p. 84</ref>Ο καθολικός ιερέας Fr. [[Bede Jarrett]], ισχυρίζεται πως ο Ακινάτης εκτιμούσε πως η δουλεία ήταν αποτέλεσμα του πρωπατορικού αμαρτήματος, και για αυτό, ήταν δικαιολογημένη. .<ref name="Jarrett1968">{{cite book|title=Social Theories in the Middle Ages 1200-1500|first=Bede|last=Jarrett|publisher=Psychology Press|isbn=978-0-7146-1327-7|date=1 January 1968|page=97|url=https://books.google.com/books?id=Z0Z8hKPPcsYC&pg=PA97|accessdate=31 December 2011}}</ref><ref name="Herbert2003">{{cite book|title=A Philosophical History of Rights|first=Gary B.|last=Herbert|publisher=Transaction Publishers|isbn=978-0-7658-0542-3|date=1 August 2003|page=62|url=https://books.google.com/books?id=sfytrGYF-1cC&pg=PA62|accessdate=31 December 2011}}</ref> |
|||
Στην σύγχρονη κατάργηση της δουλείας στα χριστιανικά κράτη, πρωτοστάτησαν ορισμένες προτεσταντικές Εκκλησίες όπως των Κουάκερων και των Ευαγγελιστών, ήδη από τον ύστερο 17ο αιώνα.<ref>[http://www.bbc.co.uk/religion/religions/christianity/history/slavery_1.shtml Richard Reddie, "Atlantic slave trade and abolition", Παράγραφος "Abolition", BBC]</ref> |
|||
Τον 17-18ο αιώνα, η Καθολική Εκκλησία αποκήρυξε τη δουλεία. Σήμερα, μόνο ορισμένες περιθωριακές Χριστιανικές ομάδες, όπως η [[Κου-Κλουξ-Κλαν]]<ref>Al-Khattar, Aref M. (2003). ''Religion and terrorism: an interfaith perspective''. Westport, CT: Praeger. pp. 21, 30, 55, 91.</ref>, άλλες οργανώσεις Μίσους και περιθωριακές Χριστιανικές ομάδες, υποστηρίζουν την ύπαρξη της, βασιζόμενοι κυρίως επάνω στους στίχους της Παλαιάς Διαθήκης.<ref name="Martin1996a">Martin, William. 1996. ''With God on Our Side: The Rise of the Religious Right in America''. New York: Broadway Books.</ref><ref name="Diamond1998p213">Diamond, Sara, 1998. ''Not by Politics Alone: The Enduring Influence of the Christian Right'', New York: Guilford Press, p.213.</ref><ref name="OrtizKennedy">Ortiz, Chris 2007. [http://www.chalcedon.edu/blog/2007_09_01_archive.php#3737641030821242405 "Gary North on D. James Kennedy"], [[Chalcedon Foundation|Chalcedon Blog]], 6 September 2007.</ref> |
|||
[[Αρχείο:Arab_captives_are_brought_before_Emperor_Romanos_III.png|κέντρο|μικρογραφία|780x780εσ|Αιχμάλωτοι άραβες μπροστά στον αυτοκράτορα Ρωμανό Γ]] |
|||
Στην Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία, σύμφωνα με τον Γκαρυ Ροππερ (Garry Ropper ), πριν τον 19ο αιώνα, καμιά ορθόδοξη εκκλησία δεν είχε αποκηρύξει την σκλαβιά (Καθολικής, Ελληνικής ή Ρώσικης συμπεριλαμβανομένων). Κατά τον ίδιο, η δουλεία δεν ήταν ηθικό ζήτημα στις παλαιές θρησκείες, και μάλιστα σε ισλαμικές χώρες η απελευθέρωση των δούλων δεν ολοκληρώθηκε πριν τον Β' ΠΠ και αυτό λόγω πιέσεων από Δυτικά κράτη.<ref>[https://books.google.com.cy/books?id=pKiM74AgJlwC&pg=PA58&dq=Greek+Orthodox+Church+slavery&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjM1PaF2cDYAhWEECwKHRTgAWwQ6AEIMTAC#v=onepage&q=Greek%20Orthodox%20Church%20slavery&f=false Gary Lee Roper</ref> <ref>{{Cite book|title=Antebellum Slavery: The Orthodox Christian View|first=Gary Lee Roper|last=|isbn=|year=2009|location=ΗΠΑ|page=38, 39, 58|url=https://books.google.com.cy/books?id=pKiM74AgJlwC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false}}.</ref> Η μετατροπή σε σκλάβο απαγορευόταν από το Ισλάμ ή την Καθολική εκκλησία, αλλά δεν υπήρχε ανάλογη απαγόρευση από την Ορθόδοξη εκκλησία. <ref>{{Cite book|title=Eurasian Slavery, Ransom and Abolition in World History, 1200-1860|first=Christoph Witzenrath|last=|isbn=|year=|location=|page=82|url=https://books.google.com.cy/books?id=7LG1CwAAQBAJ&printsec=frontcover&dq=Eurasian+Slavery,+Ransom+and+Abolition+in+World+History,+1200-1860&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiD0piS3sDYAhXDBywKHSdZAmYQ6AEIJTAA#v=onepage&q=Eurasian%20Slavery%2C%20Ransom%20and%20Abolition%20in%20World%20History%2C%201200-1860&f=false}}</ref> Στο Βυζάντιο η σκλαβιά ήταν διαδεδομένη και αποδεκτή καθόλη την πορεία της ιστορίας του.<ref name="jo2">{{cite book|title=A Companion to Byzantium|first=Liz|last=James|publisher=John Wiley & Sons|isbn=9781444320022|date=2010|page=90}}</ref> |
|||
===== Απάντηση στην κριτική ===== |
|||
Εγκύκλιοι όπως η Dum Diversas έγιναν αντιληπτές τότε και ακόμα σήμερα ως αποδοχή της δουλείας στην Αμερική. Θεωρείται ότι οι παπικές βούλες δεν εκφράζουν απαραίτητα ένα δόγμα, και λίγες από αυτές θεωρούνται παραδείγματα αλάθητου του Πάπα. Αυτή έρχεται σε αντίθεση με άλλες αντιλήψεις της Καθολικής Εκκλησίας για τη δουλεία, την οποία ο Θωμάς Ακινάτης χαρακτήριζε απόλυτη αμαρτία. Στο ερώτημα γιατί η Καθολική Εκκλησία δεν έκανε κάτι τις αγριότητες στην Αμερική, ο Τιμ Στανλευ απαντά ότι, πρώτον, ότι η ίδια η Καθολική Εκκλησία περιλάμβανε παραβάτες, όπως ο Πάπας Ινοκέντιος VIII που κάποτε αποδέχθηκε εκατό δούλους ως δώρο. Δεύτερον, ενώ η μεσαιωνική Καθολική Εκκλησία είχε μεγάλη πνευματική ισχύ, η εγκόσμια ισχύς της δεν ήταν αυτή που πιστεύουν οι σύγχρονοι κριτικοί. Το 1527 η Ρώμη λεηλατήθηκε από τους Ισπανούς και συχνά ο Πάπας ήταν αιχμάλωτος αποικιοκρατών βασιλιάδων. Το εύθραυστο της εξουσίας της Εκκλησίας επιβεβαιώθηκε με τη Μεταρρύθμιση του Προτεσταντισμού. Έτσι, η Καθολική Εκκλησία, αναγνωρίζοντας τα όρια των δυνάμεών της, αποδεχόταν τη δουλεία σαν μια αρνητική πραγματικότητα του ανθρώπου (όπως ο πόλεμος) και προσπάθησε να απαλύνει τα χειρότερα αποτελέσματά της. Διόρισε έναν επίσημο Προστάτη των Ινδιάνων στη δεκαετία του 1610 και βοήθησε στο να γραφτούν εργασιακές διατάξεις που να ορίζουν τα δικαιώματα των σκλάβων και τις ευθύνες των αφεντικών τους. Στην Παραγουάη του 17ου αιώνα οι Ιησουίτες ίδρυσαν μια τεράστια επικράτεια όπου οι ιθαγενείς ήταν ελεύθεροι να έχουν τον δικό τους πολιτισμό αν γίνονταν Καθολικοί. Λάμβαναν εκπαίδευση και απολάμβαναν ελευθερίες που ήταν μοναδικές στη Λατινική Αμερική. Επειδή απειλούνταν από τους δουλέμπορους, επιτράπηκε να σχηματίσουν πολιτοφυλακές για να αμυνθούν. Όταν οι Ιησουίτες διώχθηκαν από την Αμερική το 1767, το δουλεμπόριο ξανάρχισε.<ref>[http://www.historytoday.com/tim-stanley/atheists-slaves-simplicity Tim Stanley, "Atheists: Slaves to Simplicity" (Άθεοι: Σκλάβοι της Απλοϊκότητας), ''History Today'', Vol.62, Issue 9, September 2012.]</ref> |
|||
==== Κριτική για υποβάθμιση της θέσης της γυναίκας ==== |
|||
[[Αρχείο:JeffertsSchori.JPG|μικρογραφία|H Katharine Jefferts Schori, η πρώτη γυναίκα αρχιεπίσκοπος της Επισκοπικής Εκκλησίας των ΗΠΑ. Θητεία 2006-2015.]] |
|||
Το θέμα της υποβάθμισης του ρόλου της γυναίκας είναι άλλη μια γραμμή κριτικής στον Χριστιανισμό. Πολλοί φεμινιστές κατηγορούν την Αγία Γραφή πως οι ανδροκεντρικές ιστορίες συμβάλλουν στην πατριαρχία.<ref>{{cite book|title=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|first=Nancy|last=Frankenberry|publisher=Metaphysics Research Lab, Stanford University|date=1 January 2011|editor-last=Zalta|editor-first=Edward N.|url=https://plato.stanford.edu/archives/win2011/entries/feminist-religion/|via=Stanford Encyclopedia of Philosophy}}</ref> Πολλές γυναίκες εμφανίζονται στην Αγία Γραφή με υποβαθμισμένο ρόλο.<ref>{{cite web|url=http://www.religioustolerance.org/ofe_bibl.htm|title=THE STATUS OF WOMEN IN THE OLD TESTAMENT|publisher=}}</ref> Για παράδειγμα, οι γυναίκες καλούνται να σιωπούν στις εκκλησίες, και να υποτάσσονται στον άνδρα τους, σύμφωνα με την Α' Επιστολή προς Κορινθίους.<ref>[http://www.imgap.gr/file1/AG-Pateres/AG%20KeimenoMetafrasi/KD/07.%20KorA.htm Καινή Διαθήκη, Α' Επιστολή προς Κορινθίους από Απ. Παύλο] Α Κορ. 14,34 Κατά την τάξιν δε που επικρατεί εις όλας τας Εκκλησίας των Χριστιανών, αι γυναίκες σας εις τας συγκεντρώσεις των πιστών ας σιωπούν. Διότι δεν είναι επιτετραμμένον εις αυτάς να ομιλούν και να διδάσκουν, αλλά να υποτάσσωνται, όπως και ο νόμος του Θεού λέγει. Α Κορ. 14,35 Εάν δε και θέλουν να μάθουν κάτι που δεν γνωρίζουν η κάτι που ελέχθη εις την σύναξιν και δεν το εννόησαν, ας ερωτούν δι' αυτό τους άνδρας των στο σπίτι. Διότι είναι απρεπές και άκοσμον δια τας γυναίκας να ομιλούν και να διδάσκουν εις την σύναξιν των πιστών κατά την ώραν της λατρείας.</ref> Ο Ιησούς ακόμη, στον γάμο της Κανά, φέρεται ότι μιλάει απότομα στην μητέρα του, με τρόπο που παραβιάζει την εντολή για να τιμάει κάποιος τους γονείς του.<ref>Schalom Ben-Chorin.''Brother Jesus: the Nazarene through Jewish eyes.'' U of Georgia Press, 2001. {{ISBN|978-0-8203-2256-8}}, p.66</ref> |
|||
Σύμφωνα με την φεμινίστρια Barbara G. Walker η θρησκεία αποτελεί την ρίζα του σεξισμού. Η Walker καταγράφει την υποτίμηση της γυναίκας από διάφορους κλασσικούς χριστιανούς συγγραφείς όπως τον [[Τερτυλλιανός|Τερτυλλιανό]] που χαρακτήριζε κάθε γυναίκα ως "πήλη του διαβόλου", ενώ θεωρούσε την γυναίκα υπαίτιο για τον θάνατο του Ιησού. Ο Κλήμης ο Αλεξανδρινός (Titus Flavius Clemens) σχολίαζε πως κάθε γυναίκα έπρεπε να νοιώθει ντροπή μόνο και μόνο που είναι γυναίκα. O Απόστολος Πέτρος στο [[Ευαγγέλιο του Θωμά|κατά Θωμά ευαγγέλιο]] έλεγε πως η γυναίκα δεν αξίζει να έχει ζωή. Ο Άγιος Odo of Cluny είπε πως οι γυναίκες είναι σάκος από περιττώματα. Ο Θωμάς ο Ακινάτης δίδασκε πως οι γυναίκες είναι εκ φύσεως ελαττωματικές, ατελείς άντρες και γεννήθηκαν επειδή ο πατέρας ήταν άρρωστος ή αμαρτωλός. Μέχρι και σήμερα, η Καθολική Εγκυκλοπαίδια γράφει: "Το γυναικείο φύλο είναι απο κάποιες απόψεις κατώτερο του άνδρικου τόσο στο σώμα όσο και στην ψυχή." Στην δυτική κουλτούρα το ξυλοφόρτωμα της γυναίκας και η υποταγή της γυναίκας είναι σύμβολα του γάμου όπου για σκοπούς διακόσμισης για την υποδοχή του Νέου χρόνου στην Αλσατία, ένας ψεύτικος άνδρας έδερνε μια ψεύτικη γυναίκα. Από τον άμβωνα, οι άντρες διδασκόντουσαν να κτυπάνε τις γυναίκες τους και οι γυναίκες να φιλάνε το μαστίγιο που τις κτυπάει. Ένα εκκλησιαστικό κείμενο του 15ου αιώνα, γράφει πως ο άντρας πρέπει να τρομοκρατεί την γυναίκα του, και αν δεν το πετυχαίνει, τότε να την κτυπάει. Σύμφωνα με την Barbara Walker, το 85% των θυμάτων της Ιεράς εξέτασης ήταν γυναίκες. <ref>{{Cite news|url=https://ffrf.org/outreach/item/13784-religion-as-the-root-of-sexism|title=Religion as the root of sexism - Barbara G. Walker - Freedom From Religion Foundation|language=en-gb|accessdate=2018-01-06}}</ref> |
|||
Σύμφωνα με την δομική ([[Δομισμός|στουχτουραλιστική]]) ανάλυση της Βίβλου το βιβλικό κείμενο είναι γραμμένο σαν να είναι ανδρική μυθολογία<ref>{{Cite journal|url=https://www.jstor.org/stable/25002094|title=The Patriarchal Stamp of Scripture: The Implications of Structuralist Analyses for Feminist Hermeneutics|last=Pamela J. Milne|first=|date=|journal=Journal of Feminist Studies in Religion Vol. 5, No. 1 (Spring, 1989), page: 34 quote:"the biblical text itself is structured as male mythology"|accessdate=|doi=}}</ref> και έτσι ο Χριστιανισμός είναι ένα πατριαρχικό σύστημα. Η πατριαρχία δημιούργησε τον Θεό κατ' εικόνα του άνδρα.<ref>{{Cite book|title=Biblical and theological reflections by women from the third world|first=Louise|last=Tappa|isbn=|year=1986|location=Geneva|page=101}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://infidels.org/kiosk/article/quotwomen-are-the-root-of-all-evilquot-the-misogyny-of-religions-203.html|title="Women are the Root of All Evil" : The Misogyny of Religions|last=Daniela Kramer|first=|date=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref> |
|||
Σύμφωνα με την Katharine M. Rogers ο Χριστιανισμός είναι μισογυνίστικος και απαριθμεί στο βιβλίο της όσα θεωρεί ως συγκεκριμένα παραδείγματα από τις επιστολές του Αποστόλου Παύλου. Σύμφωνα με αυτή, οι βάσεις του πρώϊμου χριστιανικού μισογυνισμού- οι ενοχές για το φύλο, η επιμονή για γυναικεία υποταγή, ο φόβος για γυναικεία αποπλάνηση- είναι όλα στις επιστολές του Αποστόλου Παύλου. Πρόσφεραν άπλετα μισογυνίστικα κείμενα Θείας εμπνεύσεως, τα οποία κάθε χριστιανός συγγραφέας μπορούσε να τα χρησιμοποιήσει και αποσπάσματα από τις επιστολές του ακόμη χρησιμοποιούνται στον 20ο αιώνα από όσους αντιτίθενται στην ισότητα για τις γυναικες. <ref>Rogers, Katharine M. ''The Troublesome Helpmate: A History of Misogyny in Literature,'' 1966. quote:“The foundations of early Christian misogyny- its guilt about sex, its insistence on female subjection, its dread of female seduction- are all in St. Paul’s epistles. They provided a convenient supply of divinely inspired misogynistic texts for any Christian writer who chose to use them; his statements on female subjection were still being quoted in the twentieth century opponents of equality for women.”</ref> |
|||
===== Απάντηση στην κριτική ===== |
|||
Κατά τον μελετητή της Καινής Διαθήκης Frank Stagg και την κλασσικίστρια Evelyn Stagg,<ref name="Staggs">Stagg, Evelyn and Frank. ''[[Woman in the World of Jesus (book)|Woman in the World of Jesus]].'' Westminster John Knox Pr, 1978. {{ISBN|978-0-664-24195-7}}</ref> τα Ευαγγέλια περιέχουν σχετικά πολλές αναφορές στις γυναίκες, σε σύγκριση με τη φιλολογία της εποχής, όπως συμφωνεί και ο μελετητής της Βίβλου Gilbert Bilezikian.<ref name="GB">Bilezikian, Gilbert. ''Beyond Sex Roles.'' Baker, 1989. {{ISBN|0-8010-0885-9}}</ref>{{rp|p.82}} Κανείς από αυτούς τους μελετητές δεν διακρίνει κανένα περιστατικό όπου ο Χριστός απαξιώνει, μειώνει, απωθεί ή στερεοτυποποιεί τις γυναίκες. Αντίθετα, κρίνουν ότι ο Χριστός απελευθερώνει και αποδέχεται τις γυναίκες. |
|||
Η Βρετανίδα ιερέας Jemima Thackray συμφωνεί πως αν διαβαστεί κυριολεκτικά η Βίβλος είναι μισογυνίστικη, αλλά θεωρεί πως η Αγία Γραφή δεν πρεπει να διαβαστεί σαν"...''εγχειρίδιο αυτοκινήτου ή επιστημονικό βιβλίο αλλά σαν σαν μια συλλογή από ιστορικά κείμενα, ποίηση (και τολμώ να πω, φαντασία)''". Κατ' αυτήν ο Χριστιανισμός στον πυρήνα του είναι γενναιόδωρος και ανοικτός στη διαφορετικότητα, γιατί βασίζεται στο παράδειγμα ενός ανθρώπου που έδωσε δύναμη στις γυναίκες αποδεχόμενος αυτές ως μαθήτριες μαζί με τους άνδρες, αγνοώντας τους νόμους της τελετουργικής καθαρότητας, υποστηρίζοντας τις πόρνες και τα δικαιώματα των γυναικών σε σχέση με το διαζύγιο. Για το ανωτέρω εδάφιο της Α' Προς Τιμόθεον, θεωρεί ότι για τα ήθη που επικρατούσαν τότε στην Ιουδαία, ήταν επαναστατικό, αφού όριζε ότι οι γυναίκες μπορούν να διδάσκονται, σε μια κοινωνία που δεν αποδεχόταν τη μαθητεία των γυναικών. <ref>[http://www.telegraph.co.uk/women/womens-life/10635510/Women-bishops-We-Christians-need-to-face-up-to-facts-about-Bible.html Jemima Thackray, "We Christians must face it: the Bible is hugely misogynistic" ("Εμείς οι Χριστιανοί πρέπει να το αντιμετωπίσουμε: η Βίβλος είναι εξαιρετικά μισογυνίστικη"), The Telegraph, 13-2- 2014]. Η αρθρογράφος είναι ιερέας στο Winchester, UK.</ref> |
|||
Στα πλαίσια του Χριστιανισμού αναπτύσσεται η [[Φεμινιστική θεολογία]] και ο [[Χριστιανικός φεμινισμός]] με στόχο την προαγωγή και κατανόηση της ισότητας ανδρών και γυναικών ηθικά, κοινωνικά και πνευματικά. Οι Χριστιανοί φεμινιστές/φεμινίστριες πιστεύουν ότι είναι απαραίτητη η συμμετοχή των γυναικών προς αυτή την κατεύθυνση, ώστε να υπάρξει καλύτερη αντίληψη του Χριστιανισμού.<ref>{{cite journal|url=http://fth.sagepub.com/content/15/2/145.short?rss=1&ssource=mfr|title=Modern Women, Traditional Abrahamic Religions and Interpreting Sacred Texts|last=Harrison|first=Victoria S.|date=January 2007|journal=Feminist Theology|issue=2|doi=10.1177/0966735007072020|volume=15|pages=145–159}}</ref> Οι ίδιοι πιστεύουν ότι ο Θεός δεν κάνει διακρίσεις βάσει βιολογικών χαρακτηριστικών όπως το φύλο και η φυλή.<ref>{{cite journal|url=http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/08164649993083|title=Theme: Feminisms, Religions, Cultures, Identities|last=McPhillips|first=Kathleen|date=October 1999|journal=Australian Feminist Studies|issue=30|doi=10.1080/08164649993083|volume=14|pages=255–258}}</ref> |
|||
Η Pamela Milne (1989) συνοψίζει τις διάφορες έως τότε σχολές φεμινιστικής ερμηνείας της Βίβλου, χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα την ερμηνεία των κεφαλαίων 2 και 3 της Γένεσης. Σύμφωνα με την Milne, υπάρχει το δίλλημα:είτε οι φεμινίστριες αποδέχονται το κείμενο της Βίβλου ως ιερό, εκθέτουμε την Πατριαρχία του και τελικά το απορρίπτουμε, είτε θα προσπαθήσουμε να το δούμε ως μη πατριαρχικό- αν και μάλλον δεν θα το δούμε έτσι, αφού δεν μπορεί να ανανήψει από το εδάφιο της Γένεσις 2-3. <ref>{{Cite journal|url=https://www.jstor.org/stable/25002094|title=The Patriarchal Stamp of Scripture: The Implications of Structuralist Analyses for Feminist Hermeneutics|last=Pamela J. Milne|first=|date=|journal=Journal of Feminist Studies in Religion Vol. 5, No. 1 (Spring, 1989), pp. 34|accessdate=|doi=}}</ref> |
|||
Η καθηγήτρια βιβλικών σπουδών Athalya Brenner επίσης συνοψίζει άλλες φεμινιστικές θεολογικές ή ιστορικές απόψεις για τη Βίβλο και ειδικά για τη θέση της γυναίκας κατά τη Γένεση, οι οποίες περιέχονται στο βιβλίο "Feminist Companion to Genesis". Κατά την Luise Schottroff, το α' κεφ. της Γένεσης δείχνει ότι ο άνδρας και η γυναίκα είναι ίσοι στη ζωή και ενώπιον του Θεού. Πιστεύει ότι για την ενοχοποίηση της γυναίκας ευθύνονται και οι παραδοσιακές κατευθυνόμενες (biased) ερμηνείες. Η Mary Phil Korsak επισημαίνει τις αντι-γυναικείες προκαταλήψεις (bias) σε προηγούμενες μεταφράσεις της Γένεσης και προτείνει μια νέα μετάφραση της Γένεσης στα αγγλικά. Η Helen Schungel-Straumann αντιπαραθέτει τις δύο περιγραφές της κατασκευής του ανθρώπου (κεφ. 1 και 2-3) και αναζητεί τις παραδόσεις γύρω από την ιστορία τους, τη σύνθεση και την (κυρίως χριστιανική) εξήγηση. Βρίσκει ότι η αφήγηση της Εδέμ είναι προγενέστερη της περιγραφής της δημιουργίας. Συμπεραίνει ότι άνδρας και γυναίκα είναι ίσοι στα βιβλικά κείμενα και ενώπιον του Θεού. Οι γυναίκες πρέπει να ανακτήσουν την ισότητα των φύλων μέσω της επιστροφής στα κείμενα.<ref>[https://books.google.gr/books?id=uqJG5_Xf1Z8C&pg=PA158&lpg=PA158&dq=david+jobling+on+genesis+analysis&source=bl&ots=rV6GtLkh84&sig=9nw8DlnnUrfzUlzHHfuu8K2HfM0&hl=el&sa=X&ved=0ahUKEwiB-tX_p8nYAhUQaVAKHQV8DjoQ6AEINTAC#v=onepage&q=david%20jobling%20on%20genesis%20analysis&f=false Athalya Brenner-Idan, "Feminist Companion to Genesis", Bloomsbury Publishing, 1993, σ. 14, 15.]</ref> |
|||
==== Βία ==== |
|||
Μιά άλλη γραμμή κριτικής είναι η χριστιανική βία που έχει εκδηλωθεί είτε ως οργανωμένη σε επίσημα σύνολα, είτε από μικρές ομάδες, είτε με τις ευλογίες της εκκλησίας είτε από ακόλουθους του Χριστιανισμού. Η Αγία Γραφή πάντως, όπως και άλλα ιερά βιβλία (πχ το Κοράνι), έχει εκτενή αποσπάσματα που είτε αποδοκιμάζει είτε επιδοκιμάζει την βία.<ref name="Boustan">{{cite book|title=Violence, Scripture, and Textual Practice in Early Judaism and Christianity|first=Ra'anan S.|last=Boustan|publisher=BRILL|year=2010|page=3}}</ref><ref name="DarkPassages">{{cite news|url=http://www.boston.com/bostonglobe/ideas/articles/2009/03/08/dark_passages/|title=Dark Passages|last=Jenkins|first=Philip|date=March 8, 2009|quote=the Bible overflows with "texts of terror," to borrow a phrase coined by the American theologian [[Phyllis Trible]]. The Bible contains far more verses praising or urging bloodshed than does the Koran, and biblical violence is often far more extreme, and marked by more indiscriminate savagery. … If the founding text shapes the whole religion, then Judaism and Christianity deserve the utmost condemnation as religions of savagery.|accessdate=2010-11-26|periodical=Boston Globe}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/books/violence-more-common-in-bible-than-quran-text-analysis-reveals-a6863381.html|title='Violence more common' in Bible than Quran, text analysis reveals|last=Osborne|first=Samuel|date=9/2/2016|website=Indepented|publisher=|accessdate=}}</ref> Παραδείγματα χριστιανικής βίας αποτελούν οι Σταυροφορίες, οι πολλαπλές ευλογίες πολέμων, η υποστήριξη της θανατικής ποινής, η δικαιολόγηση της δουλείας και της αποικιοκρατίας, η βια κατά των γυναικών που πρέπει να υπόκεινται στην εξουσία των ανδρών.<ref name="Weaver">{{cite web|url=http://www.crosscurrents.org/weaver0701.htm#TEXT1|title=Violence in Christian Theology|year=2001|publisher=Cross Currents|accessdate=2010-10-27|author=J. Denny Weaver}}</ref> Σύμφωνα με την άποψη πολλών ιστορικών, ο Μέγας Κωνσταντίνος μετέτρεψε το Χριστιανισμό από διωκόμενη θρησκεία σε θρησκεία διώκτη.<ref>see e.g.: John Coffey, ''Persecution and Toleration on Protestant England 1558–1689'', 2000, p.22</ref><ref>{{cite book|title=The Scapegoat|first=Rene|last=Girard|page=204}}</ref> Η φράση του Ιησού Χριστού, "«Μη νομίσητε ότι ήλθον βαλείν ειρήνην επί την γην· ουκ ήλθον βαλείν ειρήνην, αλλά μάχαιραν» (Κατά Ματθαίον, 10, 24) χρησιμοποιήθηκε ως δικαιολόγηση για πολέμους από τους χριστιανούς.<ref name="mind" /> Επίσης, υπάρχουν περιπτώσεις αιματηρών επιθέσεων σε κλινικές όπου πραγματοποιούνται εκτρώσεις.<ref name="mind">{{Cite book|title=Terror in the Mind of God: The Global Rise of Religious Violence|author=Mark Juergensmeyer|publisher=University of California Press|isbn=0-520-24011-1|year=2004}}</ref> |
|||
H θέση της των διάφορων εκκλησιών στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο αποτελεί ζήτημα κριτικής. Στις 9 Ιουλίου 1933, το Βατικανό υπέγραψε συμφωνία με την Ναζιστική Γερμανία, κατά την οποία, προστάτεψε τα συμφέροντα της, τα οποία έθεσε υπεράνω ηθικών ανησυχιών. <ref>{{Cite journal|url=http://www.jstor.org/stable/23913466|title=Review of The Catholic Church and Nazi Germany|last=Gustafson|first=Merlin D.|date=1965|journal=Journal of Church and State|issue=2|volume=7|pages=255–257}}</ref>Σύμφωνα με τον Ισραηλινό Ιστορικό Γιτζακ Αραντ, οι εκκλησίες της πρώην ΕΣΣΔ, έκλεισαν τα μάτια μπροστά στις μαζικές διώξεις των Εβραίων.<ref>[http://www.yadvashem.org/odot_pdf/Microsoft%20Word%20-%203235.pdf The Christian Churches and the Persecution of Jewsin the Occupied Territories of the U.S.S.R] </ref> Κατά το 1943 ο Στάλιν επαναπροσέγγισε τη Ρωσική Εκκλησία, με σκοπό να τη χρησιμοποιήσει στις διεθνείς σχέσεις της ΕΣΣΔ. Η πλειοψηφία των σοβιετικών πολιτών δέχθηκε με ικανοποίηση τη νέα πολιτική της κυβέρνησης. Επανεμφανίστηκαν μαζικοί εκκλησιασμοί κατά τις γιορτές, καμπανοκρουσίες, λειτουργίες σε σπίτια κ.ά.<ref>[https://books.google.gr/books?id=vXCmBgAAQBAJ&pg=PT241&lpg=PT241&dq=orthodox+church+russia+ww2&source=bl&ots=LlwueeS9Id&sig=9FpNPSaPv5jSEIfr55z6MRgE7m0&hl=el&sa=X&ved=0ahUKEwjr8MD4wsHYAhUCKlAKHcRQDWg4ChDoAQgtMAE#v=onepage&q=orthodox%20church%20russia%20ww2&f=false Tatiana A. Chumachenko, Edward E. Roslof, Church and State in Soviet Russia: Russian Orthodoxy from World War II to the Khrushchev Years. Routledge, 2015, κεφ. "Conclusion"]</ref> |
|||
=== Κριτική από τον Αθεϊσμό === |
|||
Ο αθεϊσμός επιδεικνύει κυρίως την έλλειψη αποδείξεων για την ύπαρξη του Θεού. Υπάρχει σειρά από επιχειρήματα, τα περισσότερα εκ των οποίων υπάρχουν προχριστιανικά, για την ύπαρξη ή μη, θεού. Αυτά χωρίζονται συνήθως σε [[Λογική|λογικά]] επιχειρήματα, προσπαθούν να δείξουν πως η έννοια του Θεού είτε είναι αυτο-αναιρούμενη είτε αντιφάσκει με τις ιδιότητες που του αποδίδονται (πάνσοφος, παντογνώστης, πανάγαθος, παντοδύναμος, πανταχού παρών κ.α). Τέτοια επιχειρήματα, επιχειρούν να αποκλείσουν την πιθανότητα ύπαρξης θεού και συνήθως αναφέρονται στις θεϊστικές και όχι [[Ντεϊσμός|ντεϊστικές]] ή παγανιστικές, μιας και οι τελευταίες δεν αποδίδουν τέτοιες ιδιότητες στον Θεό.<ref>{{Cite web|url=https://infidels.org/library/modern/nontheism/atheism/logical.html|title=Logical Arguments|last=|first=|date=|website=|publisher=The Secular Web|accessdate=19/5/2017}}</ref><ref name=":0">{{Cite web|url=http://rationalwiki.org/wiki/Atheism#Logical|title=Why are people atheists? Logical.|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=17/5/2017}}</ref> |
|||
Μια άλλη γραμμή αθεϊστικών επιχειρημάτων είναι τα λεγόμενα «αποδεικτικά» επιχειρήματα. Τα αποδεικτικά επιχειρήματα εκλαμβάνουν δεδομένα ως αποδείξεις εναντίον του θεϊσμού.<ref name=":2">{{Cite web|url=https://infidels.org/library/modern/nontheism/atheism/evidential.html|title=Evidential Arguments|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=19/5/2017}}</ref> Τα αποδεικτικά επιχειρήματα είναι λιγότερο φιλόδοξα από τα λογικά επιχειρήματα επειδή, αντί να αποδεικνύουν ότι υπάρχει λόγος να μην πιστεύουν σε έναν θεό, υποδεικνύουν ότι δεν υπάρχει λόγος να πιστεύεις σε έναν θεό.<ref name=":3">{{Cite web|url=http://rationalwiki.org/wiki/Atheism#Evidential|title=Why are people atheists? Evidential|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref> Αυτό που προτείνεται ως επαρκής απόδειξη μπορεί να είναι αρκετά υποκειμενικό, παρόλο που ο ορθολογισμός και η επιστήμη προσφέρουν κάποια τυποποίηση. Οι αθεϊστές θεωρούν πως τα διάφορα θαύματα ή υπερφυσικά γεγονότα που περιγράφουν τα διάφορα ιερά βιβλία μπορούν να εξηγηθούν με λογικό και φυσιοκρατικό τρόπο.<ref name=":3" /> |
|||
Τα κυριότερα «αποδεικτικά» επιχειρήματα για όσους εκλαμβάνουν την Αγία Γραφή κυριολεκτικά είναι η θεωρία της [[Μεγάλη Έκρηξη|Μεγάλης Έκρηξης]] (big bang) και η θεωρία της [[Εξέλιξη|Εξέλιξης]]. Φυσικοί που είναι ταυτόχρονα και Ορθόδοξοι Εβραίοι, πιστεύουν ότι η Μεγάλη Έκρηξη είναι απόλυτα συμβατή με τη Γένεση. Ο [[Τζέραλντ Σρέντερ]] (Gerald Schroeder) στο βιβλίο του "Genesis and the Big Bang" εκφράζει τη θέση ότι τα γεγονότα που κατά την κοσμολογία ακολούθησαν τη Μεγάλη Έκρηξη σε διάστημα δισεκατομμυρίων ετών, και αυτά που περιγράφει η Γένεση σε διάστημα έξι ημερών, είναι μία και η αυτή πραγματικότητα εκφρασμένη με όρους που έχουν τεράστια διαφορά.<ref>[http://www.geraldschroeder.com/Genesis.aspx Gerald L. Schroeder, παρουσίαση του βιβλίου "Genesis and the Big Bang: The Discovery Of Harmony Between Modern Science And The Bible" του ιδίου.]</ref> Ο [[Νάθαν Αβίεζερ]] (Nathan Aviezer), σε ομιλία του σχετικά με τον εντοπισμό κυμάτων βαρύτητας, ανέφερε: “Χωρίς να εξετάσουμε ποιός ή τί την προκάλεσε, η μηχανική της δημιουργίας στη Μεγάλη Έκρηξη ταιριάζει απόλυτα με την περιγραφή της Γένεσης. Αν έπρεπε να διατυπώσω μια θεωρία που να ταιριάζει με τους πρώτους στίχους της Γένεσης, αυτή θα ήταν η θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης".<ref>[https://www.timesofisrael.com/with-new-big-bang-evidence-creation-is-a-fact/ DAVID SHAMAH, "New Big Bang evidence supports Biblical creation, says Orthodox physicist", Times of Israel, 19 Μαρτίου 2014.]</ref> |
|||
Σημαντικό επιχείρημα είναι επίσης το ζήτημα της αποδοχής της ύπαρξης του κακού. Χρησιμοποιώντας το [[ξυράφι του Όκαμ]], η θεϊστική προσέγγιση σε αυτά τα φαινόμενα, προτείνεται ως ανεπαρκής<ref name=":2" />. Επίσης, υπάρχει μια σειρά από αθεϊστικά επιχειρήματα που σκοπό έχουν να καταρρίψουν διάφορα θεϊστικά- και άρα χριστιανικά επιχειρήματα, όπως το [[Τελεολογικό επιχείρημα|τελεολογικό]], κοσμολογικό και [[Οντολογικό επιχείρημα|οντολογικό]].<ref>{{Cite web|url=https://infidels.org/library/modern/theism/arguments.html|title=Arguments for the Existence of a God|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref> |
|||
==Πηγές== |
==Πηγές== |
||
Έκδοση από την 08:46, 13 Μαρτίου 2018
 |
Η ουδέτερη οπτική γωνία αυτού του λήμματος αμφισβητείται. |
| Χριστιανισμός |
|---|
 |
| Σειρά λημμάτων |
 |
Ο Χριστιανισμός[1] είναι μονοθεϊστική θρησκεία βασισμένη στην ζωή και την διδασκαλία του Ιησού Χριστού. Είναι η μεγαλύτερη θρησκεία στον κόσμο,[2][3] με περισσότερους από 2.4 δισεκατομύρια πιστούς,[4][5][6] δηλαδή περίπου το ένα τρίτο της ανθρωπότητας. Η Χριστιανική πίστη βασίζεται στη πεποίθηση ότι ο Ιησούς είναι ο υιός του Θεού και ο σωτήρας της ανθρωπότητας, ο οποίος ήρθε στην Γη ως ο Μεσσίας (Χριστός) όπως προφητεύονταν στην Παλαιά Διαθήκη, [7] δίδαξε και μετά τον μαρτυρικό του θάνατο αναστήθηκε.
Το Χριστιανικό Δόγμα
Το Χριστιανικό δόγμα, η θεμελιώδης δηλαδή αρχή του Χριστιανισμού, περιγράφεται μέσα από το Σύμβολο της Πίστεως, εκτός από κάποιες ριζοσπαστικές προτεσταντικές Εκκλησίες που δεν αποδέχονται Σύμβολο Πίστεως. Αυτό ουσιαστικά επιβεβαιώνει την Πίστη σε ένα τριαδικό Θεό, ο οποίος είναι το ο Θεός-Πατέρας, ο Ιησους-ο Υιος και το Άγιο Πνεύμα. Υπάρχουν παραλλαγές του ανάλογα με το δόγμα ή την ιστορική εποχή.
Ο Χριστιανισμός ως μονοθεϊστική θρησκεία πιστεύει πως υπάρχει μόνο ένας Θεό, ο οποίος δημιούργησε τον κόσμο εκ του μηδενός[ασαφές]. Ταυτόχρονα, ο Χριστιανισμός πρεσβεύει ότι ως θρησκεία εξ αποκαλύψεως, ο Θεός αποκαλύπτει στην πορεία της ιστορίας το τριαδικό του μυστήριο, δηλαδή την ύπαρξη ενός αλλά τρισυπόστατου Θεού (Πατέρα, Υιό, Άγιο Πνεύμα). Υποστηρίζεται πως η Τριαδικότητα είναι εμφανής σε πολλά σημεία των Ιερών Κειμένων αναφερόμενοι σε χωρία όπως «Και είπεν ο θεός ποιήσωμεν άνθρωπον […]» (Γέν. Α’ 26), «Και είπεν ο θεός ιδού Αδάμ γέγονεν ως εις εξ ημών […]» (Γέν. γ’ 22) που παρουσιάζουν τον Θεό να μιλά για τον εαυτό του στον πληθυντικό ή και άλλα όπως «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη, βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος (Ματθ. κη' 19). Κυρίως αυτό το πρόβλημα της ενότητας της μίας θείας φύσης σε τρία Θεία Πρόσωπα αλλά και το Χριστολογικό δόγμα (το πρόβλημα της ένωσης μεταξύ της θείας και ανθρώπινης φύσης του Ιησού Χριστού και της σχέσης αυτού προς το Θεό Πατέρα), προκάλεσαν οξύτατες διαφωνίες μεταξύ των χριστιανών, και οδήγησαν στη διαμόρφωση διάφορων δοξασιών, όπως ο αρειανισμός, ο δοκητισμός, ο μονοφυσιτισμός κ.ά., που χαρακτηρίζουν ιστορικά ολόκληρη αυτή την περίοδο της αρχαίας Εκκλησίας. Τελικά, το 451 μ.Χ. κατά τη Δ' Οικουμενική Σύνοδο, η αιώνια σχέση των τριών προσώπων ή υποστάσεων αποσαφηνίζεται:
Ο Τριαδικός Θεός είναι μονάδα, γιατί υπάρχει ένα αίτιο και μια ουσία· και είναι Τριαδικός κατά τις υποστάσεις, γιατί υπάρχει η ετερότητα των υποστάσεων. Έτσι ο Πατέρας είναι αγέννητος, ο Υιός γεννητός ακτίστως και το Άγιο Πνεύμα εκπορευτό. Οι ιδιότητες αυτές είναι μεταξύ τους αμεταβίβαστες και ακοινώνητες, δηλαδή δεν τις έχει άλλο πρόσωπο από την Τριάδα.[8]
Τα Ιερά Κείμενα του Χριστιανισμού
Τα ιερά κείμενα του Χριστιανισμού ονομάζονται «Αγία Γραφή». Αυτή, αποτελείται από δύο μέρη: Την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη.
Η Παλαιά Διαθήκη, αποτελείται από 49 βιβλία διαφόρων συγγραφέων που γράφτηκαν περίπου από τον 15ο αι. π.Χ. μέχρι και τον 1ο αι. π.Χ. Η Καινή Διαθήκη, αποτελείται από 27 βιβλία, τα τέσσερα από τα οποία ονομάζονται «Ευαγγέλια» (από το ευάγγελος = άγγελος καλών ειδήσεων), επειδή εστιάζονται στο χαρμόσυνο κατά τους Χριστιανούς μήνυμα της ενανθρώπησης του ίδιου του Θεού. Τα τέσσερα Ευαγγέλια δεν αποτελούν βιογραφία του Ιησού, αλλά περιέχουν μόνο εκείνα τα σημεία από τη ζωή και τη διδασκαλία του που είναι σημαντικά για τη διάδοση του μηνύματος της ενανθρώπισης. Αυτό τουλάχιστον βεβαιώνει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης που αναφέρει ότι «υπήρχαν και άλλα πολλά που έκανε ο Ιησούς που θα χρειάζονταν πολλά βιβλία για να χωρέσουν».
Με μικρές παρεκκλίσεις, η πλειονότητα των μελετητών πιστεύει πως το σύνολο των βιβλίων της Καινής Διαθήκης, έχουν γραφτεί σε διάστημα 50 χρόνων, περίπου από το 50 μ.Χ. έως το τέλος του 1ου αι. μ.Χ. Για τη συγγραφή των Ευαγγελίων συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι ξεκινά από το 65 περίπου. Σύμφωνα με τους ειδικούς, κριτικούς ερευνητές που μελετούν τη δομή, τις ομοιότητες, τις διατυπώσεις και ένα πλήθος άλλων στοιχείων που αποτελούν τα Ευαγγέλια, φαίνεται ότι πριν ακόμη τη συγγραφή των Ευαγγελίων, κυκλοφορούσαν εντός της Εκκλησίας για λόγους διδασκαλίας και κατήχησης, γραπτές ενότητες μικρότερου μεγέθους. Στη γλώσσα της θεολογίας, οι προγενέστερες των Ευαγγελίων γραπτές πηγές ορίζονται για ευκολία με το όνομα "Q" από το γερμανικό Quelle (=πηγή). Έτσι, διαπιστώνονται από τους θεωρητικούς, τρία διαφορετικά στάδια στη μετάδοση της προφορικής παράδοσης μέχρι τη σύνταξη του Ευαγγελίου:
α) Ο ιστορικός Ιησούς
β) Ο συλλέκτης (=η Εκκλησία γενικά)
γ) Ο Ευαγγελιστής.
Οι τέσσερις συγγραφείς των Ευαγγελίων είναι οι Ματθαίος, Μάρκος, Λουκάς και Ιωάννης. Οι Ματθαίος και Ιωάννης ισχυρίζονται πως είναι αυτόπτες και αυτήκοοι μάρτυρες των όσων γράφουν ως μαθητές του Ιησού, ενώ ο Ευαγγελιστής Μάρκος ήταν συνοδός του μαθητή και αποστόλου Πέτρου και ο Ευαγγελιστής Λουκάς συνοδός του Αποστόλου Παύλου. Επειδή εκτός από τα Ευαγγέλια υπάρχει και αποδοχή της Παλαιάς Διαθήκης ως ξεκίνημα για το Χριστιανισμό, έχουν κατά καιρούς διατυπωθεί αντιρρήσεις, όμως η Χριστιανική Εκκλησία δέχεται ότι μεταξύ των δύο Διαθηκών υπάρχει ενότητα. Σε αντίθεση με την σημασία που λαμβάνουν τα ίδια βιβλία αυτά μέσα στην Εβραϊκή Συναγωγή, η Χριστιανική Εκκλησία θεωρεί την Παλαιά Διαθήκη ως ένα είδος εισαγωγής στην Καινή Διαθήκη. Έτσι, η Παλαιά Διαθήκη δεν αποτελεί μια αυτοτελή ομάδα βιβλίων, αλλά η διδασκαλία του Ιησού είναι αυτή που ενώνει την Παλαιά με την Καινή Διαθήκη, σαν μια εξιστόρηση της προετοιμασίας για τον ερχομό του Μεσσία. Αυτό είναι και το νόημα με το οποίο ενσωματώνει η Χριστιανική Εκκλησία τα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης στη δική της Αγία Γραφή και εκεί διαφέρει με το νόημα που αυτά λαμβάνουν στη Συναγωγή.
Κανόνας
Το Χριστιανικό σύστημα πίστης ονομάζει Κανονικά Βιβλία ή Κανόνα, το σύνολο των Ιερών κειμένων που περιέχουν την αυθεντική αποστολική παράδοση και πίστη, όπως αυτή βιώθηκε στην πορεία της Εκκλησίας. Ως κριτήριο για τον έλεγχο της αυθεντικότητας της πίστης χρησιμοποίησαν την Αγία Γραφή και την Εκκλησιαστική Ιερά Παράδοση και όσα σχετικά βιβλία εξαιρέθηκαν από τον Κανόνα, ονομάστηκαν Απόκρυφα. Η ονομασία αυτή, προήλθε κυρίως από κύκλους που τα θεωρούσαν σημαντικά, όπου ο όρος είχε θετική έννοια και δήλωνε τα βιβλία που ήταν προφυλαγμένα από την κοινή χρήση εξαιτίας του βάθους των νοημάτων τους που δεν μπορούσε να συλλάβει ο κοινός αναγνώστης. Οι Εκκλησιαστικοί συγγραφείς χρησιμοποιούσαν τον ίδιο όρο με αρνητική όμως έννοια και ο Κανόνας συντάχθηκε για να αποκλειστούν από την Εκκλησιαστική χρήση, κείμενα του 2ου αιώνα και μετά, τα οποία θεωρούσαν χωρίς Θεολογικό βάθος, αμφίβολης αξίας και προέλευσης (ψευδεπίγραφα ή νόθα) ή προέρχονταν από συγγραφείς που η Εκκλησία θεωρούσε αιρετικούς όπως ήταν οι γνωστικοί (γνωστικισμός). Σε πολλά από αυτά τα κείμενα, οι επιρροές είναι έντονες. Για παράδειγμα, οι στίχοι από το απόκρυφο «Ευαγγέλιο του Θωμά» που περιέχει 114 «Λόγια του Ιησού» δείχνουν ήδη ένα διαφορετικό ύφος από τα κανονικά Ευαγγέλια και μια έφεση στην κρυμμένη γνώση:
«Αυτά είναι τα απόκρυφα λόγια που είπε ο Ιησούς ο ζων και κατέγραψε ο Δίδυμος Ιούδας Θωμάς.
1. Και είπε· Όποιος βρίσκει την ερμηνεία αυτών των λόγων δεν θα γευθεί το θάνατο.
2. Είπε ο Ιησούς· Αυτός που αναζητά ας μη παύσει να αναζητά έως ότου βρει, και όταν βρει θα εκπλαγεί· και όταν εκπλαγεί θα θαυμάσει και θα κυριαρχήσει επί του παντός. […]»
Με βάση τον ορισμό του γνωστικισμού ως θρησκευτικό φαινόμενο και πνευματικό ρεύμα της ρωμαϊκής εποχής, που επιδίωκε σωτηρία μέσω της γνώσεως, ο γνωστικός χαρακτήρας που περιέχουν τα περισσότερα Λόγια από το Ευαγγέλιο του Θωμά, είναι φανερός. Γενικά, η πρώτη μαρτυρία περί «Κανόνα» εντοπίζεται το 140 και είναι αυτή που έκανε ο αιρετικός Μαρκίων στη Ρώμη. Όμως υπάρχουν και παλαιότερες, έμμεσες, όπως στη Β’ Καθολική επιστολή Πέτρου κεφ. γ’, στ. 15 που αναφέρεται σε επιστολές του Απ. Παύλου: «[…] ο αγαπητός ημών αδελφός Παύλος κατά την δοθείσαν αυτώ σοφίαν έγραψεν υμίν, ως και εν πάσαις επιστολαίς λαλών […]». Τελικός σταθμός στην εξέλιξη και οριστική διαμόρφωση του Κανόνα θεωρείται η 39η Εορταστική Επιστολή του Μ. 'Αθανασίου το 367, στην οποία αναφέρονται ως κανονικά τα 27 βιβλία της Κ.Δ. Τα μη κανονικά ή απόκρυφα βιβλία, διακρίνονται σε απόκρυφα της Παλαιάς Διαθήκης και της Καινής Διαθήκης.
Oι σύγχρονοι μελετητές όπως η «Εταιρεία για τη μελέτη των Απόκρυφων» (AELAC), με έδρα τη Λοζάννη και μέλη από πανεπιστήμια, κυρίως της Ευρώπης και της Αμερικής θεωρούν πιο ορθό τον όρο «Απόκρυφα Χριστιανικά κείμενα» αντί για το «Απόκρυφα της Καινής Διαθήκης», καθώς τα κείμενα αυτά παρόλο που αναπαράγουν συνήθως τα φιλολογικά είδη της Καινής Διαθήκης και βρίσκονται στην προέκταση των θεμάτων της, χρονικά απομακρύνονται από αυτήν και καλύπτουν όλη την πρώτη Χριστιανική χιλιετία. Οι ειδικοί θεωρούν πως τα βιβλία αυτά, αν και για κάποιους παρουσιάζουν μειονεκτήματα ύφους και αξιοπιστίας στα στοιχεία που δίνουν, σε κάθε περίπτωση, αποτελούν σημαντική πηγή για τη μελέτη των τάσεων της εποχής τους. Θα πρέπει επίσης να διευκρινιστεί ότι, μερικά κείμενα από αυτά, η Χριστιανική Εκκλησία δεν τα χαρακτήρισε αιρετικά. Αν και δεν τους απέδιδε τη θεολογική εμβάθυνση των κανονικών κειμένων και έτσι δεν βρέθηκαν ποτέ στο κέντρο της Εκκλησιαστικής ζωής και στα πλαίσια του Κανόνα, ζούσαν ωστόσο ως προσφιλή λαϊκά αναγνώσματα. Έτσι, μερικές αφηγήσεις απόκρυφων Χριστιανικών κειμένων χρησιμοποιήθηκαν στην παράδοση της Θείας Λατρείας και στον εμπλουτισμό των στοιχείων της Χριστιανικής τέχνης. Για παράδειγμα, παραδόσεις στις οποίες στηρίζονται γιορτές της Εκκλησίας, όπως π.χ. το Γενέσιον, τα Εισόδια της Θεοτόκου, κ.ά. προέρχονται από τέτοια κείμενα. Σήμερα, τα απόκρυφα κείμενα, μπορεί εύκολα κάποιος να τα διαβάσει στο διαδίκτυο, σε βιβλιοθήκες ή να τα προμηθευτεί από τα βιβλιοπωλεία. Πολλά από αυτά έχουν κατά καιρούς συγκινήσει συγγραφείς ανά τον κόσμο που έχουν γράψει σημαντικής εμπορικότητας ιστορικά μυθιστορήματα όπως π.χ. το βιβλίο «Κώδικας Da Vinci» του Dan Brown κ.ά.
Εκκλησίες του Χριστιανισμού
Στην πορεία του ο Χριστιανισμός διασπάστηκε σε διάφορες εκκλησίες. Οι τρεις μεγαλύτερες είναι ο Ρωμαιοκαθολικισμός, Ορθόδοξη εκκλησία, και ο Προτεσταντισμός.[9][10] Υπάρχουν και άλλα χριστιανικά δόγματα τα οποία δεν ανήκουν σε αυτές τις τρεις κατηγορίες.[11]
Οι αποφάσεις της πρώτης συνόδου της Νίκαιας (325) αποτελούν μέρος της καθολικής και ορθόδοξης εκκλησίας, καθώς και των περισσοτέρων κυρίων προτεσταντικών δογμάτων.[12] Κατά την σύνοδο της Εφέσου το 431, οι Νεστοριανοί (Ασσυριακή εκκλησία) καταδικάστηκαν ως αιρετικοί από τη σύνοδο και έτσι αποσχίστηκαν. Κατά τη μετέπειτα σύνοδο της Χαλκηδόνας (451), έγιναν και οι αποσχίσεις των εκκλησιών της Μέσης Ανατολής (Συριακή ορθόδοξη εκκλησία, Κοπτική , Αρμενική αποστολική εκκλησία).
Υπάρχει πληθώρα άλλων δογμάτων τα οποία φέρουν τον τίτλο του χριστιανισμού, τα οποία αρνούνται να κατηγοριοποιηθούν κάτω από ένα συγκεκριμένο κλάδο για θεολογικούς λόγους.[13] Η ευρεία διάκριση μεταξύ Δυτικής και Ανατολικής εκκλησίας έχει τις βάσεις της στο Μεγάλο Σχίσμα του 1054 όταν και δημιουργήθηκαν η καθολική και η ορθόδοξη εκκλησία. Το επόμενο μεγάλο σχίσμα συνέβη στην καθολική εκκλησία με τη Θρησκευτική Μεταρρύθμιση του Μαρτίνου Λουθήρου, και την δημιουργία του Προτεσταντισμού. Ο Προτεσταντισμός με τη σειρά του, διαιρέθηκε σε πάρα πολλές μικρότερες ομάδες δογμάτων.
Αναπαράσταση των κυρίων δογμάτων του Χριστιανισμού.[14][15] Δεν αποτελεί εξαντλητική αναπαράσταση.
Σχέση προς τις άλλες θρησκείες
Σύμφωνα με τον διαχωρισμό των θρησκειών με βάση την αντίληψη που έχουν για την έννοια του χρόνου, διακρίνουμε:
- Τις θρησκείες του Αιωνίου Νόμου του Κόσμου ή Ανατολικές Θρησκείες
- Τις θρησκείες της Ιστορικής Αποκαλύψεως του Θεού ή Αβρααμικές θρησκείες
Για τις θρησκείες του «Αιωνίου Νόμου του Κόσμου», ο κόσμος είναι αιώνιος, χωρίς αρχή ή τέλος και ανανεώνεται ασταμάτητα ακολουθώντας μια διαδοχική εναλλαγή από εμφανίσεις και εξαφανίσεις. Εδώ ανήκουν οι θρησκείες του Ινδουισμού, Bουδισμού, Κομφουκιανισμού, Ταοϊσμού. Ο Χριστιανισμός, είναι μία από τις τρεις θρησκείες της «Ιστορικής Αποκαλύψεως του Θεού» οι οποίες είναι ταυτόχρονα και μονοθεϊστικές, δηλαδή είναι θεμελιωμένες στη λατρεία του ενός και μόνου θεού. Οι άλλες δύο είναι ο Ιουδαϊσμός και ο Ισλαμισμός. Για τις τρεις αυτές θρησκείες, η χρονική έκταση που περιλαμβάνεται ανάμεσα στη δημιουργία και στο τέλος του κόσμου, διαδραματίζεται μία φορά για πάντα και χωρίς δυνατή επανάληψη. Στην πραγματικότητα, η πίστη στον ένα και μοναδικό θεό καθώς και η εβραϊκή αντίληψη περί χρόνου κινούμενου σε γραμμική πορεία, πέρασαν από τον Ιουδαϊσμό στο Χριστιανισμό και κατόπιν στον Ισλαμισμό. Για τις θρησκείες αυτές, σε πρώτο πλάνο είναι πάντα η ιστορία. Ενδεικτικό της αντίληψης αυτής είναι πως στα ιερά κείμενα του Ιουδαϊσμού, ο λαός καλείται να λατρέψει το θεό όχι για ενέργειες του σε κάποιο αρχέγονο παρελθόν (δημιουργία, κατακλυσμός, συντριβή των δυνάμεων του χάους, κτλ.), αλλά για μια συγκεκριμένη επέμβαση, που πίστευαν πως έκανε στο ιστορικό γίγνεσθαι για την προστασία του λαού, κατά την φυγή του από την Αίγυπτο (Έξοδος κ' 2).
Μονοθεϊστικές θρησκείες
Οι τρεις μονοθεϊσμοί έχουν ως κοινό χαρακτηριστικό γνώρισμα την εσχατολογία (όρος που σημαίνει τη σχετική με το τέλος του χρόνου θεολογία) που προκύπτει ακριβώς από αυτήν τη γραμμική έννοια του χρόνου. Όμως η διαφοροποίηση τους έγκειται στον τρόπο με τον οποίο κατανοούν αυτό το θεμελιακό γεγονός. Ο Χριστιανισμός θεωρεί πως ο Μεσσίας για τον όποιο μίλησαν στο παρελθόν οι προφήτες που υπάρχουν και στον Ιουδαϊσμό, ενσαρκώνεται στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού τον οποίο θεωρούν θεάνθρωπο, δηλαδή τέλειο θεό και τέλειο άνθρωπο και όχι απλά κάποιο πρόσωπο με εξαιρετικές ικανότητες. Επιπλέον, ο Χριστιανισμός πρεσβεύει δύο παρουσίες του Μεσσία. Τη μεν Πρώτη Παρουσία με την Ενσάρκωση και την Ανάσταση, που κατά τα πιστεύω των Χριστιανών ήδη πραγματοποιήθηκαν, και τη Δευτέρα Παρουσία την οποία θα ακολουθήσει η Κρίση της ανθρωπότητας και η αιώνια Βασιλεία του Θεού. Οι δύο άλλοι μονοθεϊσμοί, δέχονται μία μόνο παρουσία του Μεσσία που θα γίνει στο μέλλον, στα έσχατα της ιστορίας. Έτσι, η διαφορά μεταξύ Ιουδαίων και Χριστιανών είναι ότι οι πρώτοι περιμένουν ακόμα τον ερχομό του Μεσσία, ενώ οι δεύτεροι την επάνοδό του. Όσο για τον Ισλαμισμό, αναγνωρίζει τον Ιησού ως προφήτη, αλλά μένει αδιάφορος για τις έννοιες της Τριάδας και της Ενσάρκωσης, που αποτελούν βασικά στοιχεία της χριστιανικής αποκάλυψης.
Ιστορία
Ο Χριστιανισμός ξεκίνησε πριν από περίπου 2.000 χρόνια στην περιοχή της Παλαιστίνης. Η πίστη μεταδόθηκε στη Ρώμη, όπου μετά τους πρώτους διωγμούς, καθιερώθηκε ως η επίσημη θρησκεία της αυτοκρατορίας. Τα μεσαιωνικά χρόνια επεκτάθηκε σε όλη την Ευρώπη, ενώ υπήρξαν διασπάσεις της εκκλησίας όπου οδήγησαν σε ένα πλήθος εκκλησιών. Εκείνο το διάστημα, η πίστη στο Χριστιανισμό ήταν υποχρεωτική και η απιστία θεωρούταν αμάρτημα το οποίο επέφερε την ποινή του θανάτου. Την Εποχή των Ανακαλύψεων επεκτάθηκε σε όλο τον κόσμο. Μετά το διαφωτισμό και την πρόοδο της επιστήμης και των γραμμάτων, οι πρώτοι αμφισβητίες του Χριστιανισμού εμφανίζονται και αυξάνονται μετά την εμφάνιση του Δαρβίνου και της θεωρίας της εξέλιξης των Ειδών.
Τα πρώτα χρόνια
Τα πρώτα χρόνια του Χριστιανισμού χωρίζονται σε δυο περιόδους: την αποστολική περίοδο, όπου οι μαθητές του Ιησού ήταν ζωντανοί, και την επισκοπική περίοδο, όπου σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση υπήρξαν έντονες διώξεις- αν και η σύγχρονη ακαδημαϊκή έρευνα ισχυρίζεται πως οι διώξεις υπήρξαν τοπικές και μεμονωμένες. [16][17]
Αποστολική περίοδος
H αποστολική Εκκλησία ξεκίνησε από τους μαθητές του Ιησού και σε κάποιο βαθμό τους συγγενείς του.[18] Παρόλο που η ιστορική αξιοπιστία των Πράξεων των Αποστόλων αμφισβητείται από επιστήμονες, τα βιβλία αυτά είναι η κύρια πηγή πληροφοριών για την εκκλησία της περιόδου αυτής.[19] Οι πρώτοι χριστιανοί ήταν Ιουδαίοι ή προσηλυτισμένοι Εβραίοι. Ωστόσο, ο Ιησούς έδωσε εντολή για να μοιραστεί το μήνυμά του σε όλο τον κόσμο, ακόμη και τους ειδωλολάτρες. Το πρώτο θέμα προέκυψε αν ήτανε υποχρεωτικό να γίνει κάποιος Εβραίος για να θεωρείται Χριστιανός, κυρίως εάν χρειάζεται να υποστεί περιτομή. Τόσο οι Έλληνες όσο και οι Ελληνιστές της εποχής εκείνης, θεώρησαν το έθιμο της περιτομής αποτροπιαστικό.[20] Τότε ο Πέτρος έλυσε το πρώτο ζήτημα, μη υποχρεώνοντας τους μη Εβραίους να υποστούν περιτομή ή να ακολουθούν διατροφικές επιταγές.[19] Οι διδαχές των Αποστόλων τους έφεραν σε σύγκρουση με τις Ιουδαϊκές θρησκευτικές Αρχές. Αυτό οδήγησε στην αποπομπή τους από τις συναγωγές και οι χριστιανοί να αποκτήσουν διαφορετική πολιτισμική ταυτότητα από τους Ιουδαίους.[21]
Επισκοπική περίοδος
Η επισκοπική περίοδος ξεκινά με τον θάνατο των Αποστόλων και τελειώνει με την νομιμοποίηση του Χριστιανισμού από τον αυτοκράτορα Μέγα Κωνσταντίνο. Σύμφωνα με την Αγία Γραφή, οι διώξεις κατά των χριστιανών ξεκίνησαν με την έναρξη της ιστορίας του χριστιανισμού. Σύμφωνα με την παράδοση της εκκλησίας, ο Νέρωνας διέταξε το μαρτυρικό θάνατο των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου στη Ρώμη. Οι πρώτοι χριστιανοί υπέφεραν από σποραδικές διώξεις από διάφορους παγανιστικούς πληθυσμός, οι οποίοι πίεζαν τις αρχές να λάβουν μέτρα κατά των χριστιανών.[22][23] Είναι συχνή η λανθασμένη αντίληψη ότι στα πρώτα χριστιανικά χρόνια, ο ρωμαϊκός νόμος και οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες καταδίωκαν συστηματικά τους χριστιανούς.[24][25] Νεότερες έρευνες[26] υποστηρίζουν ότι οι εσωτερικές έριδες των πρώτων χριστιανών δημιούργησαν τον μύθο των πρώιμων χριστιανικών μαρτυρίων.[27] Πάντως η τελευταία και πιο σκληρή δίωξη κατά των χριστιανών ήταν από τον αυτοκράτορα Διοκλιτιανό το διάστημα 303–311.[28]
Λόγοι εξάπλωσης του Χριστιανισμού
Παρά τις διώξεις, μερικές φορές έντονες, οι Χριστιανοί εξαπλώθηκαν γύρω από την λεκάνη της Μεσογείου.[29] Οι λόγοι που προτάθηκαν για να εξηγήσουν την επιτυχία του Χριστιανισμού είναι πολλοί.
Μια εξήγηση, ήτανε η βελτίωση της ποιότητας ζωής των Χριστιανών από τη θρησκεία, με διάφορους τρόπους, εισηγήθηκε ο Rodney Stark στο βιβλίο του "Η Άνοδος του Χριστιανισμού".[30] Μια άλλη παράμετρος ήτανε η υπόσχεση για ανάσταση νεκρών, δηλαδή της ψυχής τους, η οποία είναι άσχετη με το νεκρό σώμα.[31] Ο Edward Gibbon στο βιβλίο του: "The History of the Decline and Fall of the Roman Empire" υποστηρίζει πως οι αιτίες της επιτυχίας του Χριστιανισμού ήταν: 1) ο φανατισμός των πρώτων χριστιανών, 2) η υπόσχεση για επόμενη ζωή. 3) η υποτιθέμενη θαυματουργή δύναμη της εκκλησίας 4) Η αυστηρή ηθική των πρώτων χριστιανών. 5) η ενότητα των πρώτων χριστιανικών εκκλησιών.[32] Σύμφωνα με τον Ramsay MacMullen ήταν η προσδοκία στο θαύμα και η κοινωνική ανελιξη παρά η χριστιανική ηθική του ελέους.[33]
Ο Χριστιανισμός σαν επίσημη θρησκεία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
Μέσα σε ένα αιώνα, ο Χριστιανισμός από διωκόμενη θρησκεία μετατρέπεται σε επίσημη θρησκεία της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, η οποία απαγορεύει τη δημόσια λατρεία άλλων θρησκειών.
Το 311, ο αυτοκράτορας Αύγουστος Γαλέριος, εξέδωσε το πρώτο διάταγμα υπέρ του Χριστιανισμού, το οποίο θα επισημοποιήσει περαιτέρω ο Κωνσταντίνος Α' ή αλλιώς Μέγας Κωνσταντίνος, με το διάταγμα των Μεδιολάνων.[34] Ενώ με τον Μέγα Κωνσταντίνο η λατρεία ορισμένων θεοτήτων των εθνικών θρησκειών απαγορεύτηκε, όπως για παράδειγμα της Αστάρτης, στην Κύπρο τουλάχιστον ο Χριστιανισμός ευνοήθηκε, αφού μετά τους μεγάλους σεισμούς του 332 και του 342, χρηματοδότησε μόνο την ανοικοδόμηση της Σαλαμίνας, η οποία ήτανε πιο Χριστιανική σε σχέση με την ειδωλολατρική Πάφο[35].
Ο επόμενος αυτοκράτορας της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, ο Θεοδόσιος τον Α', άρχισε τις διώξεις κατά των ειδωλολατρών σε όλη την Αυτοκρατορία, οδηγώντας στην επικράτηση του Χριστιανισμού. Στις 27 Φεβρουαρίου του 380 αναγνώρισε τον Χριστιανισμό ως την επίσημη θρησκεία της αυτοκρατορίας δηλώνοντας «επιθυμούμε όλα τα διάφορα υπήκοα έθνη [...] να ακολουθούν την Θρησκεία που παραδόθηκε στους Ρωμαίους από τον άγιο απόστολο Πέτρο» και στις 8 Νοεμβρίου του 392 έθεσε εκτός νόμου τις αρχαίες θρησκείες.[36][37] Στις 2 Μαΐου του 381 εξέδωσε το λεγόμενο «έδικτο κατά των αποστατών».[38] με το οποίο τιμωρούσε με πλήρη στέρηση δικαιωμάτων δικαιοπραξίας όλους τους πρώην χριστιανούς που επέστρεφαν στην Εθνική Θρησκεία. Στις 21 Δεκεμβρίου του 382 απαγόρευσε με ποινή θανάτου και δήμευση της περιουσίας των ενόχων Εθνικών (που χαρακτηρίζονται «παράφρονες» και «ιερόσυλοι»), κάθε μορφή θυσίας, μαντικής, ψαλμωδιών προς τιμή των θεών ή τις απλές επισκέψεις σε αρχαίους Ναούς.[39] Το 384 διέταξε την κατεδάφιση ή το σφράγισμα ειδωλολατρικών Ιερών[40][41] και υπέγραψε νέα απαγόρευση των θυσιών, ενώ στις 24 Φεβρουαρίου του 391 ανανέωσε την πλήρη απαγόρευση των θυσιών, των επισκέψεων σε ειδωλολατρικούς ναούς: «Κανείς δεν θα μολυνθεί με θυσίες και σφάγια, κανείς δεν θα πλησιάσει ή θα εισέλθει σε Ναούς, ούτε θα σηκώσει τα μάτια σε εικόνες φτιαγμένες από ανθρώπινο χέρι, διαφορετικά θα είναι ένοχος μπροστά στους ανθρώπινους και τους θεϊκούς νόμους».[42] Σταμάτησαν να δίνονται επιχορηγήσεις προς τα παγανιστικά ιερατεία, ενώ αυξήθηκε η οχλοκρατική βια εναντίον των παγανιστικών ναών και ομοιωμάτων με την υποκίνηση των μοναχών.[43] Μέχρι τον 4ο αιώνα, ο Χριστιανισμός γίνεται η επίσημη θρησκεία της αυτοκρατορίας και μέχρι το τέλους της, οποιαδήποτε δημόσια εκδήλωση που αφορά άλλη θρησκεία και θεό, θα είναι παράνομη.[44][45]
Σήμερα θεωρείται πολύ δύσκολο να απαντηθεί το ερώτημα πως εκχριστιανίστηκε η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Ναι μεν οι διαταγές του Θεοδοσίου είχαν σκοπό τις διώξεις του παγανισμού, όμως αυτές οι νομοθεσίες μάλλον είχαν περιορισμένη εφαρμογή και εκδίδονταν και επανεκδίδονταν για χάρη κάποιων τοπικών αιτημάτων. Το κράτος σπανίως μπορούσε να επιβάλλει την εφαρμογή τέτοιων νόμων και σπανίως το έκανε. Θεωρούνται αμφιλεγόμενοι οι θρησκευτικοί στόχοι και η σχετική νομοθεσία του Μεγάλου Κωνσταντίνου και μερικοί μελετητές αμφισβητούν την εφαρμογή των φιλοχριστιανικών νόμων. Ο εκχριστιανισμός της Ανατολικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας προχώρησε σταδιακά, χωρίς να μπορεί να εκτιμηθεί ο βαθμός εκχριστιανισμού σε κάθε εποχή. Υπήρχε σημαντική αλληλοεπικάλυψη παγανισμού και χριστιανισμού κατά την ύστερη αρχαιότητα. Ωστόσο, πολλές χριστιανικές πηγές της εποχής κάνουν μια συντονισμένη προσπάθεια να δείξουν έναν σαφή διαχωρισμό μεταξύ των θρησκειών, έχοντας ως στόχο να ισχυριστούν θρίαμβο του χριστιανισμού. Ακόμη, υπήρχε χριστιανική βία τόσο κατά των παγανιστών, όσο και μεταξύ των χριστιανών.[46]
Σύμφωνα με μια άλλη προσέγγιση, πριν έλθει στην εξουσία ο Μ. Κωνσταντίνος ο χριστιανισμός ήταν ήδη ανεπτυγμένος στις ανατολικές επαρχίες. Ήταν η καλύτερα οργανωμένη θρησκευτική και κοινωνική δύναμη, και σημαντικός παράγοντας του ιδιωτικού βίου της ρωμαϊκής κοινωνίας. Επομένως ο αυτοκράτορας έπρεπε να συνυπολογίσει τον χριστιανισμό στη διαμόρφωση της πολιτικής του. Ο αυτοκράτορας Ιουλιανός αναφέρει ότι στην επαρχία Αραβία οι χριστιανοί ήδη αποτελούσαν σχεδόν το ήμισυ του τοπικού πληθυσμού στις αρχές της δεκαετίας του 360.[47]
Ο Χριστιανισμός τον Μεσαίωνα
Κατά τον Μεσαίωνα, η πτώση της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, έδωσε πολιτικό ρόλο στον Πάπα, ο οποίος αναπλήρωσε το κενό της. Ενδεικτικά, ο Πάπας συνομιλεί με τους Ούνους και τους Βάνδαλους.[48] Ο Πάπας κατάφερε να εκχριστιανίσει τους Γερμανούς, τους Κέλτες, τους Ούγγρους αλλά και περιοχές στην Βαλτική. Η εκκλησία επίσης εισήλθε σε μια ταραχώδη περίοδο με διαφορετικές ερμηνείες των γραφών, κυρίως από τους Αρειανιστές. Η Εκκλησία έγινε ο πλέον καθοριστικός παράγοντας που σχηματίζει το Δυτικό πολιτισμό μέχρι τον 4ο αιώνα. Τον 6ο αιώνα τα μοναστήρια απέκτησαν καλύτερη οργάνωση χάρη στις μεταρρυθμίσεις του Αγιου Βενέδεικτου και έγιναν κέντρα πλούτου, διοίκησης και εκπαίδευσης.[49] Ο 8ος αιώνας χαρακτηρίστηκε από το την μάχη ανάμεσα σε εικονομάχους και εικονολάτρες. Η δεύτερη οικουμενική σύνοδος της Νικαίας έδωσε αμετάκλητα την λύση υπέρ των εικονολατρών.
Από τον 11ο αιώνα, θρησκευτικά ιδρύματα εξελίσσονται σε πανεπιστήμια (όπως της Οξφόρδης, Παρισιού, Μπολόνιας). Αρχικά, διδάσκουν μόνο Θεολογία, όμως σταδιακά εισάγουν φιλοσοφία, ιατρική και νομική.[50][51]
Το 1095, ξεκίνησαν οι Σταυροφορίες, μια απόπειρα των χριστιανικών κρατών της Δύσης να διώξει τους Άραβες από τους Ιερούς Τόπους του Χριστιανισμού.[52] Οι Σταυροφορίες τελικά δεν κατάφεραν να αντιμετωπίσουν τους μουσουλμάνους, ενώ θα αδυνάτιζαν την Κωνσταντινούπολη, με την κατάληψη της στην 4η σταυροφορία.[53]
Απο τον 7ο εως τον 13ο αιώνα, η χριστιανική εκκλησία θα υποστεί το μεγάλο σχίσμα ανάμεσα στην Καθολική Εκκλησία και την Ορθόδοξη.[54] Το σχίσμα οφείλεται σε μια σειρά από διοικητικούς και δογματικούς λόγους, κυρίως το Παπικό Πρωτείο, δηλαδή την πρωτοκαθεδρία του Πάπα επί των άλλων επισκόπων.[55][56]
Tο 1184, η Καθολική Εκκλησία ξεκίνησε την Ιερά Εξέταση, η οποία μέσω διώξεων και θανατικών ποινών σε αιρετικούς, προσπάθησε να μειώσει τους αιρετικούς και να ενώσει πιο στενά τους χριστιανούς σε θέματα πίστης.[57][58] Προγενέστερα, καταπίεζαν τις αιρετικές απόψεις με φυλακίσεις, αλλά χωρίς βασανιστήρια ή εκτελέσεις,[59]Η μεσαιωνική Ιερά εξέταση ξεκίνησε αρχικά από την Επισκοπική Ιερά Εξέταση (1184–γύρω στο 1230) και μετά την Παπική (από το 1230). Ο πάπας Ινοκέντιος ο Δ το 1252 εξουσιοδότησε την χρήση των βασανιστηρίων σε αιρετικούς. [60] Τον 13ο αιώνα ο Πάπας Γρηγόριος ο Θ' ανέθεσε την διενέργεια της Ιεράς Εξέτασης στο Τάγμα των Δομινικανών και το Τάγμα των Φραγκισκανών[61] Η ιερά εξέταση διήρκησε μέχρι τον 19ο αιώνα και, ανάλογα με το που εφαρμόστηκε, χωρίστηκε σε Ισπανική, Πορτογαλλική, Ρωμαϊκή, Περουβιανή, Μεξικάνικη. Πέραν από τους αιρετικούς, η εκκλησία κυνήγησε και, αυτή που έλεγε, μαύρη μαγεία, κυρίως μεταξύ 15ου και 19ου αιώνα, γιατί θεωρηθήκαν εν μέρει υπεύθυνες για την αναστάτωση στο κλίμα.[62][63][64]
Μετά τον 19ο αιώνα, οι ιστορικοί έκαναν μελέτες για την επίδραση της Ιεράς Εξέτασης στην κοινωνία. Ο Gustav Henningsen και ο Jaime Contreras μελέτησαν τα αρχεία της Ισπανικής Ιεράς Εξέτασης, η οποία σε 44.674 περιπτώσεις κατέληξε σε 826 εκτελέσεις.[65] Σύγχρονη (20ος αι.) μελέτη της Ισπανικής Ιεράς Εξέτασης έδειξε ότι σε 125.000 δίκες μόνο περίπου 1% κατέληξε σε θανατική καταδίκη. Στην Πορτογαλία του 16ου και 17ου αιώνα, σε πάνω από 13.000 δίκες ενώπιον εκκλησιαστικών δικαστηρίων, το 5,7% των υποδίκων θανατώθηκε. Σε πολλές περιπτώσεις αντί για άνθρωπο ριχνόταν στην πυρά ανδρείκελο, αν ο καταδικασθείς δεν είχε συλληφθεί.[66]
Ο William Monter υπολόγισε πως έγιναν περισσότερες από 1000 εκτελέσεις μεταξύ 1530–1630 και 250 μεταξυ 1630–1730.[67] Ο Jean-Pierre Dedieu μελέτησε τις δίκες του Τολέδο, όπου δικάστηκαν 12 χιλιάδες άτομα.[68] Για την περίοδο πριν το 1530, ο Henry Kamen υπολόγισε πως υπήρξαν πέραν των 2.000 εκτελέσεων στην Ισπανία από την ισπανική Ιερά εξέταση.[69] Σε ντοκυμαντέρ του BBC που απομυθοποιεί την Ιερά Εξέταση, αναφέρετε ότι στα 350 χρόνια της Ιεράς Εξέτασης τεκμηριώνεται η εκτέλεση 3.000-5.000 ατόμων, το οποίο θεωρεί ασήμαντο μπροστά στις 150.000 εκτελέσεις μαγισσών που έγιναν στην υπόλοιπη Ευρώπη την ίδια εποχή. Ο καθηγητής της Ιταλικής Ιστορίας και ειδικός στην Ιερά Εξέταση Carlo Ginzburg έχει αμφιβολίες αν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε στατιστικά για να κατανοήσουμε τι γινόταν σε εκείνη την περίοδο, καθώς ισχυρίζεται πως σε πολλές περιπτώσεις, τα τεκμήρια έχουν χαθεί.[70]
Αναθεωρητικές απόψεις σχετικά με την Ιερά Εξέταση
Σύμφωνα με τον Michael P. Iarocci είναι δύσκολο να προσδιοριστεί που τελειώνει η ιστορική αλήθεια και που ξεκινά ο μύθος, σχετικά με την Ιερά Εξέταση[71] Ένας βασικός μελετητής της ιστορίας της Ιεράς Εξέτασης, ο καθηγητής Κανονικού Δικαίου Edward Peters, αναφέρει ότι η αντίληψη που έχουμε γι' αυτή έχει σχηματιστεί από μύθους και θρύλους.[72] Ο ίδιος αναφέρει ότι τα εκκλησιαστικά δικαστήρια που τεχνικά ονομάζονται "εξεταστήρια" έχουν τις ρίζες τους σε διαδικασίες του Ρωμαϊκού Δικαίου του 1ου αι. π.Χ. Αυτές οι διαδικασίες πέρασαν στο Κανονικό (εκκλησιαστικό) Δίκαιο. Η "Ιερά Εξέταση" σαν ένα πανίσχυρο φοβερό δικαστήριο που καταπίεζε τις πνευματικές και πολιτικές ελευθερίες, είναι ένα φολκλόρ που δεν υπήρξε ποτέ παρά μόνο στην πολεμική και στη λογοτεχνία.[73] Στην Ισπανία οι Ιεροεξεταστές ήταν νομικοί καριέρας με σπουδές στα πανεπιστήμια και όχι απαραίτητα ιερωμένοι.[74] Σε σχέση με την Ισπανική Ιερά Εξέταση, όλες οι καθολικές χώρες ήταν αρνητικές απέναντί της, και ο Νικολό Μακιαβέλι γνώριζε ότι ο βασιλιάς της Ισπανίας χρησιμοποιούσε τη θρησκεία για τα δικά του πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα.[75] O αμερικανός καθηγητής ιστορίας Τόμας Μάντεν χαρακτηρίζει τις αφηγήσεις περί την Ιερά Εξέταση "λαϊκό μύθο" και παραπέμπει σε εργασία ομάδας 30 ερευνητών πάνω στα αρχεία του Βατικανού για την Ιερά Εξέταση. Σύμφωνα με αυτή, τα βασανιστήρια ήταν σπάνια και μόνο το 1% από όσους πέρασαν από δίκη εκτελέστηκαν.[76] Στο ντοκυμαντέρ του Stephen Haliczer για την Ισπανική Ιερά Εξέταση(προβλήθηκε στο BBC) ο ιστορικός Henry Kamen ισχυρίζεται ότι οι συνθήκες στις φυλακές της Ιεράς Εξέτασης ήταν καλύτερες από τις πολιτικές φυλακές. Αναφέρεται ότι κρατούμενοι στις κοινές φυλακές βλασφημούσαν σκόπιμα, ώστε να μεταφερθούν στις φυλακές της Ιεράς Εξέτασης.[77]
Μεταρρύθμιση
Με την Αναγέννηση του 15ου αιώνα, υπήρξε ξανά ενδιαφέρον για τις κλασσικές σπουδές. Ένα νέο μεγάλο σχίσμα, της μεταρρύθμισης, οδήγησε σε νέες διασπάσεις της Καθολικής Εκκλησίας.[78] Ο Μαρτίνος Λούθηρος το 1517 θα διαμαρτυρηθεί για την πώληση συγχωροχαρτιών αρχικά, και στη συνέχεια θα αμφισβητήσει αρκετές πρακτικές και διδαχές της Καθολικής Εκκλησίας.[79] Τον ακολούθησαν και άλλοι διανοούμενοι στην κριτική του, οι οποίοι εξελίχθηκαν στο κίνημα του προτεσταντισμού, οι οποίοι αμφισβήτησαν το Παπικό Πρωτείο, το ρόλο της παράδοσης και άλλες πρακτικές.[79] Η κριτική και διάσπαση των Μεταρρυμιστών, οδήγησε σε μέτρα την καθολική εκκλησία, γνωστά ως Αντιμεταρρύθμιση. [80] Πολιτικές και στρατιωτικές μάχες ξέσπασαν την περίοδο αυτή στην Ευρώπη. Ο Λουθιρανισμος εξαπλώθηκε στην Γερμανία και Σκανδιναβία. Ο Αγγλικανισμός ιδρύθηκε στην Αγγλία το 1534. Ο Καλβινισμός (παρακλάδι του προτεσταντισμού) εξαπλώθηκε στην Σκωτία, Ολλανδία, Ελβετία και Γαλλία. Οι διαχωρισμοί αυτοί οδήγησαν σε ξεσπάσματα βίας όπως ο τριακονταετής πόλεμος, ο αγγλικός εμφύλιος πόλεμος και οι γαλλικοί πολέμου της θρησκείας. Τα γεγονότα αυτά ενέτειναν την συζήτηση για το ρόλο των διώξεων και της ανοχής.[81]
Κατά την περίοδο αυτή, οι ανακαλύψεις του Χριστόφορου Κολόμβου και ο αποικισμός της Αμερικής, εξάπλωσαν το Χριστιανισμό πέρα από τα ευρωπαϊκά σύνορα. Ο Χριστιανισμός επεκτάθηκε στην Αμερική, Αφρική, Ωκεανία και περιοχές της Νοτιοανατολικής Ασίας.
Απο τον Διαφωτισμό μέχρι την σημερινή Εποχή
Η εποχή του Διαφωτισμού και των επιστημονικών ανακαλύψεων, έφερε μεγάλες κοινωνικές αλλαγές, μια εκ των οποίων ήταν η αντιμετώπιση του Χριστιανισμού με διάφορες μορφές σκεπτικισμού, τον οποίο υιοθέτησαν ορισμένες σύγχρονες πολιτικές ιδεολογίες, όπως διάφορες εκδοχές του σοσιαλισμού και φιλελευθερισμού.[82] Υπήρξαν γεγονότα όπως αντικληρικά ξεσπάσματα εναντίον του Χριστιανισμού, στη Γαλλική Επανάσταση, στον Ισπανικό Εμφύλιο και σε ορισμένα Μαρξιστικά κινήματα[83][84][85].
Από τον 20ο αιώνα, ο Χριστιανισμός υποχωρεί στην Ευρώπη καθώς ο μοντερνισμός και η κοσμικότητα αυξάνουν την επιρροή τους[86], ιδίως στη Τσεχία και την Εσθονία.[εκκρεμεί παραπομπή] Το κύριο βάρος του Χριστιανισμού έχει σταδιακά μετατοπιστεί προς την Αμερικανική ήπειρο και σε άλλες αναπτυσσόμενες χώρες, με την Ευρώπη να μην είναι πλέον ο κύριος φορέας του Χριστιανισμού.[εκκρεμεί παραπομπή]
Ο Χριστιανισμός στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, η Ορθόδοξη Εκκλησία, αναγνωρίζεται ως "επικρατούσα θρησκεία στην Ελλάδα" στο Άρθρο 3 του Συντάγματος.[87] Στην 1η παράγραφο του ίδιου άρθρου, το Σύνταγμα ρυθμίζει τις εκκλησιαστικές σχέσεις μεταξύ της "Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ελλάδας, που γνωρίζει κεφαλή της τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό" και της "Μεγάλης Εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης", ενώ η 3η παράγραφος του ίδιου άρθρου απαγορεύει την επίσημη μετάφραση της Αγίας Γραφής χωρίς την έγκριση της Ορθόδοξης Εκκλησίας.[87] Πάντως Στην Ελλάδα κατοχυρώνεται συνταγματικά το δικαίωμα της θρησκευτικής ανοχής και ελευθερίας στο Άρθρο 13 του Συντάγματος.[88]
Στην Ελλάδα, έρευνα της Καπα Research το 2015, έδειξε πως το 45,9% δηλώνει πως δεν είναι θρησκευόμενοι, σε σχέση με μόλις 13,8% το 2001. Σε ερώτηση για πίστη σε θεό απάντησε θετικά το 74,2% ενώ αρνητικά το 17,4% (7,4% απάντησε "Δεν Γνωρίζω/Δεν Απαντώ"). Άθεοι δήλωσαν το 14,7% σε σχέση με μόλις 1,8% το 2006. Χριστιανοί Ορθόδοξοι δήλωσε το 81,4% σε σχέση με 96,9% το 2006.[89][90]
Το μάθημα των θρησκευτικών στην Ελλάδα είναι υποχρεωτικό για όλους τους μαθητές, εξαίρεση μπορούν να ζητήσουν οι αλλόθρησκοι ενώ κάθε χρόνο, το υπουργείο παιδείας εκδίδει εγκυκλίους για απαλλαγή από το μάθημα, που ισχύουν για 1 χρόνο. Το μάθημα παρόλο που αποκτά χαρακτήρα θρησκειολογίας κατά τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και κάνει εκτεταμένες αναφορές σε πολλές άλλες θρησκείες κατά κανόνα είναι ομολογιακό και εστιάζει στην επικρατούσα θρησκεία, τον Χριστιανισμό.[91] Η ύλη του μαθήματος καθορίζεται από το υπουργείο Παιδείας και την Ιερά Σύνοδο.
Δείτε επίσης
Πηγές
- ↑ From Ancient Greek Χριστός, Khristós (Latinized as Christus), translating Hebrew מָשִׁיחַ, Māšîăḥ, meaning "the anointed one", with the Latin suffixes -ian and -itas.
- ↑ Zoll, Rachel (19 December 2011). «Study: Christian population shifts from Europe». Associated Press. https://www.theguardian.com/world/feedarticle/10003271. Ανακτήθηκε στις 25 February 2012.
- ↑ «The Global Religious Landscape: Christianity» (PDF). Pew Research Center. Δεκεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2012.
- ↑ 33.39% of ~7.2 billion world population (under the section 'People') «World». The World Factbook. CIA.
- ↑ «Christianity 2015: Religious Diversity and Personal Contact» (PDF). gordonconwell.edu. Ιανουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2015.
- ↑ ANALYSIS (19 Δεκεμβρίου 2011). «Global Christianity». Pew Research Center. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2012.
- ↑ Woodhead, Linda (2004). Christianity: A Very Short Introduction. Oxford: Oxford University Press. σελίδες n.p.
- ↑ Ιωάννου Ρωμανίδου, Συμβολική και Δογματική Θεολογία, Τόμος Α, σελ. 128 - 203
- ↑ Ron Rhodes, The Complete Guide to Christian Denominations, Harvest House Publishers, 2005, ISBN 0-7369-1289-4
- ↑ «Divisions of Christianity». North Virginia College. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2007.
- ↑ «The LDS Restorationist movement, including Mormon denominations». Religious Tolerance. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2007.
- ↑ «Nicene Creed». Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica. 2007. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2007.
- ↑ Sydney E. Ahlstrom, characterized denominationalism in America as "a virtual ecclesiology" that "first of all repudiates the insistences of the Roman Catholic church, the churches of the 'magisterial' Reformation, and of most sects that they alone are the true Church." (Ahlstrom, Sydney E.· Hall, David D. (2004). A Religious History of the American People (Revised έκδοση). Yale University Press. σελ. 381. ISBN 978-0300100129.);
- Nash, Donald A. Why the Churches of Christ are Not a Denomination Donald Nash_pdf. σελίδες 1–3. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (Google pdf viewer) στις 20 Φεβρουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2014.;
- Wendell Winkler, Christ's Church is not a Denomination;
- David E. Pratte (1999). «Jesus Is Lord Free Online Bible Study Course Lesson 8, II. How Did Modern Denominations Begin?». biblestudylessons.com. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2014.
- ↑ «Religion Flow Chart: Christianity». Faiths and Freedoms: Religious Diversity in New York City. Macaulay Honors College at CUNY. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2015.
- ↑ «Branches of Chrisitianity». Waupun, WI: Waupun Area School District. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2015.
- ↑ Frilingos, Christopher (2004). Spectacles of Empire: Monsters, Martyrs, and the Book of Revelation. σελ. 118. ISBN 9780812238228.
- ↑ Alex Houen, Dominic Janes, (2014). Martyrdom and Terrorism: Pre-modern to Contemporary Perspectives. Oxford University Press,. σελ. 24. ISBN 9780199959877.
- ↑ R. Gerberding and J. H. Moran Cruz, Medieval Worlds (New York: Houghton Mifflin Company, 2004) p. 51
- ↑ 19,0 19,1
«Cornelius». Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company. 1913.: "The baptism of Cornelius, a Gentile, is an important event in the history of the Early Church. The newly formed Church, within which thus far only those who were circumcised and observed the Law of Moses had been admitted, was now thrown open to the uncircumcised Gentiles without the obligation of submitting to the Jewish ceremonial laws."
- ↑ Circumcision: In Apocryphal and Rabbinical Literature Jewish Encyclopedia: "Contact with Grecian life, especially at the games of the arena [which involved nudity], made this distinction obnoxious to the Hellenists, or antinationalists; and the consequence was their attempt to appear like the Greeks by epispasm ("making themselves foreskins"; I Macc. i. 15; Josephus, "Ant." xii. 5, § 1; Assumptio Mosis, viii.; I Cor. vii. 18;, Tosef., Shab. xv. 9; Yeb. 72a, b; Yer. Peah i. 16b; Yeb. viii. 9a). All the more did the law-observing Jews defy the edict of Antiochus Epiphanes prohibiting circumcision (I Macc. i. 48, 60; ii. 46); and the Jewish women showed their loyalty to the Law, even at the risk of their lives, by themselves circumcising their sons."; Hodges, Frederick, M. (2001). «The Ideal Prepuce in Ancient Greece and Rome: Male Genital Aesthetics and Their Relation to Lipodermos, Circumcision, Foreskin Restoration, and the Kynodesme» (PDF). The Bulletin of the History of Medicine 75 (Fall 2001): 375–405. doi:. PMID 11568485. http://www.cirp.org/library/history/hodges2/. Ανακτήθηκε στις 24 July 2007.
- ↑ E. Peterson, "Christianus" pp. 353–72
- ↑ "As the existence of the Christians became more widely known, it became increasingly clear that they were (a) antisocial, in that they did not participate in the normal social life of their communities; (b) sacrilegious, in that they refused to worship the gods; and (c) dangerous, in that the gods did not take kindly to communities that harbored those who failed to offer them cult. By the end of the second century, the Christian apologist (literally, 'defender' of the faith) Tertullian complained about the widespread perception that Christians were the source of all disasters brought against the human race by the gods. 'They think the Christians the cause of every public disaster, of every affliction with which the people are visited. If the Tiber rises as high as the city walls, if the Nile does not send its waters up over the fields, if the heavens give no rain, if there is an earthquake, if there is famine or pestilence, straightway the cry is, "Away with the Christians to the lion!"' (Apology 40)" – Bart D. Ehrman, A Brief Introduction to the New Testament (Oxford University Press 2004 (ISBN 978-0-19-536934-2)), pp. 313–314
- ↑ de Ste. Croix, Geoffrey Ernest Maurice. "Why Were Early Christians Persecuted?". Past & Present, No. 26 (Nov., 1963), pp. 105–152.
- ↑ Ewing, Todd W. (2007-06). «Review of: Early Christianity». Bryn Mawr Classical Review. ISSN 1055-7660. http://bmcr.brynmawr.edu/2007/2007-06-11.html.
- ↑ Spectacles of Empire: Monsters, Martyrs, and the Book of Revelation. 2004. σελ. 118. ISBN 9780812238228.
|first1=missing|last1=in Authors list (βοήθεια) - ↑ MOSS, C. R. (2013). The myth of persecution: how early Christians invented a Story of Martyrdom. New York, HarperOne.
- ↑ Alex Houen, Dominic Janes, (2014). Martyrdom and Terrorism: Pre-modern to Contemporary Perspectives. Oxford University Press,. σελ. 24. ISBN 9780199959877.
- ↑ Gaddis, Michael (2005). There Is No Crime for Those Who Have Christ: Religious Violence in the Christian Roman Empire. University of California Press. ISBN 0-520-24104-5.
- ↑ Michael Whitby, et al. eds. Christian Persecution, Martyrdom and Orthodoxy (2006) online edition
- ↑ Rodney Stark. The Rise of Christianity. Princeton: Princeton University Press 1996.
- ↑ Dag Øistein Endsjø. Greek Resurrection Beliefs and the Success of Christianity. New York: Palgrave Macmillan 2009.
- ↑ Gibbon, Edward, History of the Decline and Fall of the Roman Empire, Chapter Fifteen. in 6 volumes at the Internet Archive.
- ↑ «Christianizing the Roman Empire | Yale University Press». yalebooks.yale.edu. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2017.
- ↑ «Κωνσταντίνος Α'». el.wikipedia.org. Ανακτήθηκε στις 1/7/2017. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο:
|accessdate=(βοήθεια) - ↑ Αθανάσιος Παπαγεωργίου, «Η Κύπρος κατά τους Βυζαντινούς χρόνους»,Κύπρος : Ιστορία, προβλήματα και αγώνες του λαού της, (επιμέλεια Γιώργος Τενεκίδης, Γιάννος Κρανιδιώτης), εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2000, σελ.33-34
- ↑ Θεοδοσιανός Κώδιξ 16.1.2. Διαθέσιμο το απόσπασμα στα λατινικά εδώ, στον ιστότοπο ancientrome.ru.
- ↑ Παναγιώτης Δρακόπουλος, Μεσαίωνας - Ελληνικός και Δυτικός (Φιλοσοφία και προφητεία), εκδ. Παρουσία, Αθήνα 2002. Διαθέσιμο απόσπασμα εδώ, στον ιστότοπο myriobiblos.gr.
- ↑ Θεοδοσιανός Κώδιξ 16.7.1. Διαθέσιμο το απόσπασμα στα λατινικά εδώ, στον ιστότοπο ancientrome.ru.
- ↑ Θεοδοσιανός Κώδιξ 16.10.7. Διαθέσιμο το απόσπασμα στα λατινικά εδώ, στον ιστότοπο ancientrome.ru.
- ↑ «Εάν κάποια αγάλματα βρίσκονται ακόμη μέσα στους Ναούς και τα Ιερά και έχουν δεχθεί ή δέχονται ακόμη την λατρεία των ειδωλολατρών, όπου κι αν συμβαίνει αυτό, θα ξεριζωθούν εκ θεμελίων, αναγνωρίζοντας ότι αυτό έχει διαταχθεί κατ' επανάληψη και πολύ συχνά. Τα ίδια τα κτίρια των Ναών που βρίσκονται μέσα σε πόλεις ή κωμοπόλεις, ή έξω από αυτές, θα παραδοθούν σε δημόσια χρήση και θα καταστραφούν οι ανά τόπους βωμοί». (Θεοδοσιανός Κώδιξ 16.10.19. Διαθέσιμο το απόσπασμα στα λατινικά εδώ, στον ιστότοπο ancientrome.ru.) «Απαγορεύουμε σε εκείνους που έχουν μιαρές ειδωλολατρικές πεποιθήσεις να προσφέρουν τις καταραμένες τους θυσίες και να ασκούν όλες τις άλλες καταδικαστέες πρακτικές τους. Διατάσσουμε δε όλα τα Ιερά και οι Ναοί τους που στέκουν ακόμη, να καταστραφούν με πρωτοβουλία των τοπικών διοικητών και να εξαγνισθούν τα απομεινάρια τους με την ύψωση του σημείου της σεβαστής χριστιανικής θρησκείας. Όλοι ας γνωρίζουν ότι αν παραβάτης του παρόντος νόμου παραπεμφθεί με επαρκείς αποδείξεις ενώπιον δικαστού, θα τιμωρηθεί με την ποινή του θανάτου». (Θεοδοσιανός Κώδιξ 16.10.25. Διαθέσιμο το απόσπασμα στα λατινικά εδώ, στον ιστότοπο ancientrome.ru.)
- ↑ Σύμφωνα με τις παραπομπές του Κυρ. Σιμόπουλου και άλλων ερευνητών, συγκεκριμένο διάταγμα για κατεδάφιση Ελληνικών ναών (με μικρή σχετικά εφαρμογή στην πράξη και αυτού ακόμη) εξεδόθη από τον Αρκάδιο και μετά, όχι από τον Μέγα Θεοδόσιο.
- ↑ Θεοδοσιανός Κώδιξ 16.10.10. Διαθέσιμο το απόσπασμα στα λατινικά εδώ, στον ιστότοπο ancientrome.ru.
- ↑ «Στο επίπεδο του λαού, οι πιο άσπονδοι εχθροί του παγανισμού ήταν οι μοναχοί. [...] Οι μοναχοί είχαν ενεργή συμμετοχή στις διαμάχες σχετικά με τα ορθά χριστιανικά δόγματα. [...] Οι μοναχοί δεν έδειχναν κανένα έλεος στους παγανιστές. Όταν οι όχλοι κατέστρεφαν παγανιστικούς ναούς, οι μοναχοί ήταν συνήθως στον πυρήνα τους». (James Allan Evans, The Emperor Justinian and the Byzantine Empire, Greenwood Press, 2005, σελ. xxvii, xxviii)
- ↑ Dr Sophie Lunn-Rockliffe (17/2/2017). «Christianity and the Roman Empire». British Broadcasting Corporation (BBC). Ανακτήθηκε στις 2/7/2017. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο:
|accessdate=, |date=(βοήθεια) - ↑ «Legitimization Under Constantine». Ανακτήθηκε στις 1/7/2017. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο:
|accessdate=(βοήθεια) - ↑ Averil Cameron, "Christian conversion in late antiquity: some issues", στο , Arietta Papaconstantinou, Daniel L. Schwartz, "Conversion in Late Antiquity: Christianity, Islam, and Beyond", Routledge, 3 Μαρ 2016, σ. 16 και στο academia.edu, σ. 22
- ↑ Τσουλκανάκης Δημήτριος, “Η βυζαντινή παρουσία στους Αγίους Τόπους από το Μέγα Κωνσταντίνο έως την αραβική κατάκτηση”, διδακτορική διατριβή, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ, Σχολή Επιστημών του Ανθρώπου, Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας Βόλος, 2011, σ. 9
- ↑ Gonzalez, The Story of Christianity, pp. 238–42.
- ↑ "Gonzalez-p238"
- ↑ Rudy, The Universities of Europe, 1100–1914, p. 40
- ↑ Gonzalez, The Story of Christianity, pp. 305, 312, 314f..
- ↑ Gonzalez, The Story of Christianity, pp. 292–300.
- ↑ Riley-Smith. The Oxford History of the Crusades.
- ↑ The Western Church was called Latin at the time by the Eastern Christians and non Christians due to its conducting of its rituals and affairs in the Latin language
- ↑ «The Great Schism: The Estrangement of Eastern and Western Christendom». Orthodox Information Centre. Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2007.
- ↑ Duffy, Saints and Sinners (1997), p. 91
- ↑ Gonzalez, The Story of Christianity, pp. 300, 304–05.
- ↑ Gonzalez, The Story of Christianity, pp. 310, 383, 385, 391.
- ↑ Lea, Henry Charles (1888). «Chapter VII. The Inquisition Founded». A History of the Inquisition In The Middle Ages. 1. ISBN 1-152-29621-3.
The judicial use of torture was as yet happily unknown...
- ↑ Bishop, J (2006). Aquinas on Torture New Blackfriars, 87:229.
- ↑ Peters, Edwards. "Inquisition", p. 12.
- ↑ Levack, The Witch-Hunt in Early Modern Europe, (49)
- ↑ Heinrich Institoris, Heinrich, Sprenger, Jakob, Summers, Montague; The Malleus maleficarum of Heinrich Kramer and James Sprenger; Dover Publications; New edition, 1 June 1971; (ISBN 0-486-22802-9)
- ↑ Brian P. Levack (στα German), The Witch-Hunt in Early Modern Europe (London/New York 2013 έκδοση), p. 110, «„The period during which all of this reforming activity and conflict took place, the age of the Reformation, spanned the years 1520-1650. Since these years include the period when witch-hunting was most intense, some historians have claimed that the Reformation served as the mainspring of the entire European witch-hunt.“»
- ↑ Gustav Henningsen, The Database of the Spanish Inquisition. The relaciones de causas project revisited, in: Heinz Mohnhaupt, Dieter Simon, Vorträge zur Justizforschung, Vittorio Klostermann, 1992, pp. 43-85.
- ↑ "Vatican downgrades Inquisition Toll", The Associated Press, 2012
- ↑ W. Monter, Frontiers of Heresy: The Spanish Inquisition from the Basque Lands to Sicily, Cambridge 2003, p. 53.
- ↑ Jean-Pierre Dedieu, Los Cuatro Tiempos, in Bartolomé Benassar, Inquisición Española: poder político y control social, pp. 15-39.
- ↑ H. Kamen, Inkwizycja Hiszpańska, Warszawa 2005, p. 62; and H. Rawlings, The Spanish Inquisition, Blackwell Publishing 2004, p. 15.
- ↑ «Vatican downgrades Inquisition toll». Nbcnews.com. 15 Ιουνίου 2004. Ανακτήθηκε στις 13 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Iarocci, Michael P. (2006). Properties of Modernity. Vanderbilt University Press. σελ. 218. ISBN 0-8265-1522-3.
- ↑ Iarocci, Michael P. (2006). Properties of Modernity. Vanderbilt University Press. σελ. 218. ISBN 0-8265-1522-3.
- ↑ Edward Peters, "Inquisition", University of California Press, 14 Απρ 1989, σ. 3
- ↑ Henry Kamen, στο ντοκυμαντέρ "The Myth of the Spanish Inquisition", BBC, Timewatch, 1994, 14:00-14:30 λεπτό. Διαθέσιμο στο youtube, [1], [2]
- ↑ Kamen, Henry (2014). The Spanish Inquisition : A Historical Revision. New Haven: Yale University Press. σελ. 375. ISBN 978-0-300-18051-0.
- ↑ Thomas F. Madden, "Investigating the popular myth", 18 Ιουνίου 2004
- ↑ Η. Kamen και Stephen Haliczer, στο ντοκυμαντέρ "The Myth of the Spanish Inquisition", BBC, Timewatch, 1994. 17:10-19:30 λ. Διαθέσιμο στο youtube, [3], [4]
- ↑ Simon. Great Ages of Man: The Reformation. p. 7.
- ↑ 79,0 79,1 Simon. Great Ages of Man: The Reformation. pp. 39, 55–61.
- ↑ Bokenkotter, A Concise History of the Catholic Church, pp. 242–44.
- ↑ A general overview about the English discussion is given in Coffey, Persecution and Toleration in Protestant England 1558–1689.
- ↑ Novak, Michael (1988). Catholic social thought and liberal institutions: Freedom with justice. Transaction. σελ. 63. ISBN 978-0-88738-763-0.
- ↑ Mortimer Chambers, The Western Experience (vol. 2) chapter 21.
- ↑ Inside Central Asia: A Political and Cultural History, by Dilip Hiro. Penguin, 2009.
- ↑ Geoffrey Blainey; A Short History of Christianity; Viking; 2011; p.494"
- ↑ «Religion may become extinct in nine nations, study says». BBC News. 22 March 2011. http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-12811197.
- ↑ 87,0 87,1 Άρθρο 3, Σύνταγμα της Ελλάδας
- ↑ Άρθρο 13, Σύνταγμα της Ελλάδας
- ↑ Χιώτης, Βασίλης (11/04/2015). «Δημοσκόπηση Κάπα Research: Χριστιανοί ορθόδοξοι αλλά... μια φορά τον χρόνο». Το Βήμα. Ανακτήθηκε στις 10/8/2017. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο:
|accessdate=, |date=(βοήθεια) - ↑ καπα Research (14-04-2015). «Έρευνα για το Πάσχα και τη Θρησκεία». Ανακτήθηκε στις 10/8/2017. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο:
|accessdate=, |date=(βοήθεια) - ↑ «Το μάθημα των Θρησκευτικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση». HuffPost Greece. 2016-10-01. http://www.huffingtonpost.gr/sotiris-mitralexis/-_7611_b_12254268.html. Ανακτήθηκε στις 2018-01-01.
Βιβλιογραφία
- Ματσούκα Νικολάου, «Δογματική και Συμβολική Θεολογία», εκδ. «ΠΟΥΡΝΑΡΑ»
- Τόμος Α, (Θεσ/νίκη 2000)
- Τόμος Β, (Θεσ/νίκη 1992)
- Τόμος Γ, (Θεσ/νίκη 2001)
- Ξεξάκη Νικολάου, «Προλεγόμενα Εις Την Ορθόδοξον Δογματικήν», (Αθήνα 2000)
- Ματσούκα Νικολάου, «Το Πρόβλημα Του Κακού», εκδ. «ΠΟΥΡΝΑΡΑ» (Θεσ/νίκη 1992)
- Κωνσταντίνου Μιλτιάδης «Παλαιά Διαθήκη: Μυθολογία των Εβραιών ή Βίβλος της Εκκλησιάς;», εκδ. «Αποστολική Διακονία»
- Βασιλειάδη Πέτρου, «Μελέτες Βιβλικής Κριτικής», εκδ. «ΠΟΥΡΝΑΡΑ» (Θεσ/νίκη 1998)
- 1. «Πισω από το κατά Μάρκον Ευαγγέλιο»
- 2. «Προλεγόμενα στις Σχέσεις ανάμεσα στο κατά Μάρκον και Q»
- 3. «Αρχική Διάταξη της Q»
- 4. «Πράξεις και Q»
- Σ. Αγουρίδη, «Δοκίμια στις ρίζες του Χριστιανισμού», εκδ. «ΕΝΝΟΙΑ», (Αθήνα 2005)
- Επισκόπου Ευθυμίου Στύλιου, «Μικρό Χριστιανικό Λεξικό», εκδ. «Αποστολική Διακονία»
- Ι. Καραββιδόπουλου, «Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη», εκδ. «ΠΟΥΡΝΑΡΑ» (Θεσ/νίκη 1998)
- Σ. Αγουρίδη, «Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη», εκδ. «ΓΡΗΓΟΡΗ» (Αθήνα 1991)
- Γ. Πατρώνου, «Η Ιστορική Πορεία του Ιησού», εκδ. «Δόμος» (Αθήνα 1998)
- Π.Ν. Τρεμπέλα, εκδ. «Ο Σωτήρ», έκδοσις 3η (Αθήνα 1983)
- «ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΕΙΣ ΤΟ ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ»
- «ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΕΙΣ ΤΟ ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ»
- «ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΕΙΣ ΤΟ ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ»
- «ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΕΙΣ ΤΟ ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ»
- «ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΕΙΣ ΤΑΣ ΠΡΑΞΕΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ»
- Χέλμουθ ντε Γλάζεναπ, «Παγκόσμιος ιστορία των θρησκειών», εκδ. «ΒΙΒΛΙΟΑΘΗΝΑΪΚΗ»
- Ward Mc Afee, «Tα Πέντε Μεγάλα Ζωντανά θρησκεύματα», εκδ. «ΑΡΤΟΣ ΖΩΗΣ», (Αθήνα 2001)
- «Θρησκειολογικό λεξικό», εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2000.
- Σ. Αγουρίδη, «Ιστορία των Χρόνων της Καινής Διαθήκης», Δ΄έκδοση, εκδ. «ΠΟΥΡΝΑΡΑ» (Θεσ/νίκη 1985)
- Ι. Καραββιδόπουλου, «Απόκρυφα Χριστιανικά Κείμενα» Τόμος Α΄, εκδ. «ΠΟΥΡΝΑΡΑ» (Θεσ/νίκη 1999)
- ηλ. Εγκυκλοπαίδεια «Britannica» 2004 Deluxe
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- Ελευθέρα Αποστολική Εκκλησία Πεντηκοστής
- Ελληνική Ευαγγελική /Εκκλησία
- Καθολική Εκκλησία της Ελλάδος
- Αγγλικανική Εκκλησία
- Μάρτυρες του Ιεχωβά
- Δημήτρης Σαραντάκος: «Η Διαμόρφωση του Πρώιμου Χριστιανισμού κατά τον Δεύτερον Αιώνα»
|