Μετάβαση στο περιεχόμενο

Οικουμενισμός

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η ναυς της εκκλησίας ως σύμβολο του οικουμενιστικού κινήματος.

Οικουμενισμός αποκαλείται η παγκόσμια κίνηση χριστιανικών εκκλησιών και ομολογιών (όπως της Ορθόδοξης και της Καθολικής Εκκλησίας και διαφόρων Προτεσταντικών ομολογιών) που στοχεύουν στην αποκατάσταση της ενότητας των Χριστιανών σε ευχαριστιακή κοινωνία. Εμφανίστηκε τον 20ο αιώνα και οι υποστηρικτές αυτής της κίνησης ονομάζονται «Οικουμενιστές».

Προέρχεται από την ελληνική λέξη "οικουμένη" (από την οποία προέρχεται και η λέξη "οικουμενικός"), που σημαίνει "ο κατοικημένος κόσμος". Ιστορικά, ο όρος "οικουμενική σύνοδος" αναφέρεται σε συνόδους που συγκεντρώνουν αντιπροσώπους από όλο τον χριστιανικό κόσμο. Ωστόσο, στη σύγχρονη χρήση, ο Οικουμενισμός έχει αποκτήσει τη σημασία της προσπάθειας για την επανένωση των διαιρεμένων χριστιανικών κοινοτήτων.

Ο οικουμενισμός εκφράζεται συνήθως με τον διάλογο μεταξύ χριστιανών αντίθετων ομολογιών. Ωστόσο, μπορεί να εξελιχθεί και σε κοινές ομαδικές προσευχές.

Στη σύγχρονη εποχή, το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών είναι η κύρια οργάνωση του οικουμενιστικού κινήματος που εντείνει τις προσπάθειες για τη συνεννόηση των Χριστιανικών κοινοτήτων με απώτερο σκοπό την ευχαριστιακή κοινωνία όλων των ομολογιών.

Οι προσπάθειες για ενότητα μεταξύ των χριστιανικών Εκκλησιών δεν είναι ένα φαινόμενο του 20ού αιώνα, αλλά έχουν ρίζες στην ιστορία της Εκκλησίας. Μετά τα μεγάλα σχίσματα, όπως το Μεγάλο Σχίσμα του 1054 μεταξύ της Ορθόδοξης και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, και τη Μεταρρύθμιση του 16ου αιώνα που οδήγησε στη δημιουργία των Προτεσταντικών Εκκλησιών, υπήρξαν κατά καιρούς προσπάθειες συμφιλίωσης, οι οποίες όμως δεν οδήγησαν σε διαρκή ενότητα.

Ο σύγχρονος οικουμενικός διάλογος ξεκίνησε κυρίως τον 20ό αιώνα, με αφετηρία τις Προτεσταντικές Εκκλησίες. Η ανάγκη για κοινή μαρτυρία και συνεργασία στον ιεραποστολικό τομέα, καθώς και η συνειδητοποίηση της «αμαρτίας της διάσπασης», οδήγησαν στην ανάπτυξη του κινήματος.

  • Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών (ΠΣΕ): Ιδρύθηκε το 1948 στο Άμστερνταμ και αποτελεί τον σημαντικότερο διαχριστιανικό οργανισμό, φιλοξενώντας την πλειονότητα των Ορθοδόξων, Προτεσταντικών και Αγγλικανικών Εκκλησιών. Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία συμμετέχει ως παρατηρητής σε πολλές επιτροπές του ΠΣΕ.
  • Β΄ Σύνοδος του Βατικανού (1962-1965): Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, με αυτή τη Σύνοδο, υιοθέτησε μια πιο ανοιχτή στάση απέναντι στις άλλες χριστιανικές ομολογίες, αναγνωρίζοντας την ύπαρξη «στοιχείων αγιασμού και αλήθειας» και εκτός των ορίων της δικής της Εκκλησίας.

Στόχοι και Προσεγγίσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Οικουμενισμός επιδιώκει:

  • Την προώθηση της κατανόησης μεταξύ των διαφόρων χριστιανικών παραδόσεων.
  • Την άρση των ιστορικών και δογματικών εμποδίων που οδήγησαν στη διάσπαση.
  • Την κοινή μαρτυρία του Χριστιανισμού στον σύγχρονο κόσμο.
  • Την επίτευξη της ορατής ενότητας των Εκκλησιών, η οποία μπορεί να λάβει διάφορες μορφές (π.χ., πλήρης εκκλησιαστική κοινωνία, αναγνώριση μυστηρίων, κοινή διακονία).

Οι προσεγγίσεις στον οικουμενικό διάλογο ποικίλλουν:

  • Δογματικός Διάλογος: Συζητήσεις για θεολογικά ζητήματα που έχουν προκαλέσει ή συντηρούν τα σχίσματα.
  • Κοινωνική και Ηθική Συνεργασία: Κοινές δράσεις σε θέματα δικαιοσύνης, ειρήνης, προστασίας του περιβάλλοντος και φιλανθρωπίας.
  • Προσευχή για την Ενότητα: Κοινές προσευχές, όπως η «Εβδομάδα Προσευχής για την Χριστιανική Ενότητα».

Η Ορθόδοξη Εκκλησία και ο Οικουμενισμός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ορθόδοξη Εκκλησία συμμετέχει ενεργά στον οικουμενικό διάλογο, ιδιαίτερα μέσω του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως. Η ορθόδοξη προσέγγιση στον Οικουμενισμό βασίζεται στην πεποίθηση ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία διαφυλάσσει την πληρότητα της αλήθειας και την αποστολική διαδοχή, και ότι η ενότητα πρέπει να επιτευχθεί στην αλήθεια και στην κοινή πίστη.

Οι Ορθόδοξες Εκκλησίες συμμετέχουν στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών και σε διμερείς θεολογικούς διαλόγους με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, τις Προτεσταντικές Ομολογίες, καθώς και τις Προχαλκηδόνιες Εκκλησίες.

Εσωτερικές Διαφωνίες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εντός της Ορθόδοξης Εκκλησίας, υπάρχουν διαφορετικές απόψεις και στάσεις απέναντι στον Οικουμενισμό. Κάποιες φωνές υποστηρίζουν την εντατική συμμετοχή στους διαλόγους, θεωρώντας την ως εκπλήρωση της εντολής του Χριστού για ενότητα. Άλλες εκφράζουν επιφυλάξεις ή και σφοδρή κριτική, φοβούμενοι τον συγκρητισμό ή την αλλοίωση της Ορθόδοξης πίστης.

Οι αντιδράσεις αυτές συχνά επικεντρώνονται σε ζητήματα όπως:

  • Η συμμετοχή σε κοινές προσευχές με ετεροδόξους.
  • Η αναγνώριση της εκκλησιαστικότητας των άλλων χριστιανικών κοινοτήτων.
  • Η «θεωρία των κλάδων» (Branch Theory), την οποία η Ορθοδοξία απορρίπτει, καθώς θεωρεί ότι η μία Εκκλησία είναι η Ορθόδοξη.

Κριτική στον Οικουμενισμό

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Οικουμενισμός έχει δεχθεί κριτική από διάφορες πλευρές. Στον Ορθόδοξο χώρο, η κριτική προέρχεται κυρίως από συντηρητικούς κύκλους που θεωρούν ότι ο Οικουμενισμός οδηγεί σε αλλοίωση της πίστης και στην άμβλυνση των δογματικών διαφορών, έναν «συγκρητισμό» που εξισώνει όλες τις θρησκείες. Υποστηρίζεται ότι η αληθινή ενότητα μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω της επιστροφής των ετεροδόξων στην Ορθόδοξη πίστη.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • [Επίσημη ιστοσελίδα του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών](https://www.oikoumene.org/ )