Οικουμενισμός

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μετάβαση στην πλοήγηση Πήδηση στην αναζήτηση
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 27/01/2016.
Η ναυς της εκκλησίας ως σύμβολο του οικουμενιστικού κινήματος.

Οικουμενισμός αποκαλείται η παγκόσμια κίνηση χριστιανικών εκκλησιών και ομολογιών (όπως της Ορθόδοξης και της Καθολικής Εκκλησίας και διαφόρων Προτεσταντικών ομολογιών) που στοχεύει στην αποκατάσταση της ενότητας των Χριστιανών σε ευχαριστιακή κοινωνία.

Στη σύγχρονη εποχή το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών, η κύρια οργάνωση του οικουμενιστικού κινήματος, εντείνει τις προσπάθειες για τη συνεννόηση των Χριστιανικών κοινοτήτων.

Ιστορικές στιγμές του Οικουμενισμού στην Ελλάδα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Πατριαρχική Εγκύκλιος του 1920 και η Εισαγωγή του νέου ημερολογίου (1923)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο πρότυπο της «Κοινωνίας των Εθνών», η Πατριαρχική εγκύκλιος του 1920 πρότεινε την αποδοχή ενιαίου ημερολογίου και ταυτόχρονο εορτασμό των μεγάλων χριστιανικών εορτών (Πάσχα, Χριστούγεννα) μεταξύ όλων των χριστιανικών δογμάτων, κάτι που τελικά υλοποιήθηκε εν μέρει το 1923 με πρωτοβουλία του Οικουμενικού πατριαρχείου για κοινή ημερομηνία βάσει του Γρηγοριανού ημερολογίου, σε όλο τον κόσμο και με απώτερο σκοπό την Ένωση όλων των «εκκλησιών» (ορθοδόξων και μη). Παράλληλα εισήγαγε την προοπτική για κηδεία και ταφή σε κοιμητήρια και ναούς άλλων ομολογιών για αυτούς που πεθαίνουν σε ξένη χώρα και την προοπτική για μικτούς γάμους των χριστιανών διαφόρων ομολογιών.[1]

Συνάντηση Αθηναγόρα Πάπα - Άρση αναθεμάτων του 1054[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

900 χρόνια μετά το σχίσμα του 1054, στις 7 Δεκεμβρίου 1965, με κοινό τους διάγγελμα ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Αθηναγόρας και ο Πάπας Ρώμης Παύλος ΣΤ΄ ανακοίνωσαν την αμοιβαία άρση των αναθεμάτων. Είχε προηγηθεί συνάντησή του στο Όρος των Ελαιών στα Ιεροσόλυμα δύο χρόνια πριν (5 Ιανουαρίου 1964). [2] Σύμφωνα με τα απομνημονεύματα του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χρυσοστόμου του Β΄, στόχος του Αθηναγόρα ήταν στην συνάντηση αυτή (Ιεροσόλυμα 1964) να συμμετείχαν τόσο Προτεστάντες όσο και οι λοιποί Ορθόδοξοι Πατριάρχες με σκοπό την παγχριστιανική προσέγγιση με τελικό σκοπό την Ένωση (όλων των χριστιανικών δογμάτων)[3]

Στο λατινικό κείμενο της «άρσεως των αναθεμάτων» υπάρχει ο όρος excommunicatio=ακοινωνησία. Δεν έγινε δηλαδή απλά Άρση των αναθεμάτων αλλά και Άρση της Ακοινωνησίας μεταξύ Ορθοδόξων και Παπικών, κάτι που στην επίσημη μετάφραση του Οικουμενικού Πατριαρχείου μεταφράστηκε εσκεμμένα ως «αναθέματα» (βλ. σχ. Τόμος Αγάπης, Vatican-Phanar (1958-1970), Rome- Istanbul 1971, σελ. 286-287)[4] με σκοπόν να αμβλύνει τις αναμενόμενες αντιδράσεις των Ορθοδόξων Εκκλησιών[5].Στην κοινή δήλωση που υπογράφηκε από τον Πάπα Παύλο Στ΄και τον Πατριάρχη Αθηναγόρα αναφέρεται ως στόχος η «πλήρη κοινωνία της πίστεως, της αδελφικής ομόνοιας και της ιερομυστηριακής ζωής, η οποία υφίστατο μεταξύ αυτών κατά τη διάρκεια της πρώτης χιλιετηρίδας της ζωής της Εκκλησίας»[6]

Ο αναθεματισμός των Παπικών από την Ορθόδοξη Εκκλησία το 1054 έγινε αφού προηγήθηκε το 1009 η διακοπή της κοινής μυστηριακής κοινωνίας με τους παπικούς εξαιτίας της αίρεσης του Φιλιόκβε ως επίσημης διδασκαλίας και άρθρο πίστεως στο Σύμβολο της Πίστεως των Παπικών. Μετά την άρνησή τους (επί 40 περίπου έτη) να μετανοήσουν η Ορθόδοξη εκκλησία προχώρησε στον αναθεματισμό τους.[7]

Ένταξη της Εκκλησίας της Ελλάδος στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σημαντικές παγκόσμιες διαθρησκευτικές συναντήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αντιδράσεις από τον Ορθόδοξο κόσμο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Επικαλούμενοι τους Αγίους Πατέρες και τις αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων, αρκετοί Ορθόδοξοι αντιδρούν ισχυριζόμενοι ότι με πρόσχημα τον διάλογο, πραγματοποιούνται συμπροσευχές με αιρετικούς κάτι που όπως τονίζουν απαγορεύεται σύμφωνα με τους Ιερούς Κανόνες[8], ενώ ο πραγματικός στόχος όλων αυτών των πρωτοβουλιών είναι η «κοινή μυστηριακή ζωή» δηλαδή η ένωση με τους Παπικούς[6]

Αντιδράσεις στην επιβολή του νέου ημερολογίου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Πατριαρχική Εγκύκλιος του 1920 εισήγαγε καινοτομίες που ερχόταν σε ριζική αντίθεση με τις αποφάσεις όλων των Ορθοδόξων Συνόδων του Πατριαρχείου μέχρι και το 1895, στις οποίες οι Παπικοί θεωρούνταν πάντα ως αιρετικοί.[9]

Διακοπή μνημόνευσης Πατριάρχη Αθηναγόρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Αθηναγόρας αρχικά ως Μητροπολίτης Κερκύρας και Παξών (εκλέχτηκε τον Δεκέμβριο του 1922) πήρε άμεσα αρκετές πρωτοβουλίες που έδειξαν εξ αρχής την προσήλωσή του στην προσέγγιση με Παπικούς και Προτεστάντες. Ενδεικτικά αναμόρφωσε την λατρευτική ζωή της τοπικής ορθόδοξης εκκλησίας στην Κέρκυρα θεσμοθετώντας την τοποθέτηση του αρμόνιου μέσα στους Ναούς και χορωδίες, επισκέφθηκε με δική του πρωτοβουλία τον Ιταλό (παπικό) Αρχιεπίσκοπο του Brindisi, επεδίωξε επαφές με ηγετικές προσωπικότητες του προτεσταντικού κόσμου της Δύσεως λαμβάνοντας μάλιστα μέρος στο Ζ’ Συνέδριο των Αγγλικανών στο Λάμπεθ Πάλας τον Ιούλιο του 1930. Ευλόγησε το Παράτημα της Χ.Α.Ν. (Y.M.C.A.) στην Κέρκυρα και έλαβε μέρος στο διεθνές Συνέδριο της Οργανώσεως στο Helsinki της Φιλλανδίας το 1926, [10]

Ο Αθηναγόρας, που αργότερα εξελέγη διαδοχικά Αρχιεπίσκοπος Βορείου και Νοτίου Αμερικής (13 Αυγούστου του 1930) και στη συνέχεια έγινε Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης και Οικουμενικός Πατριάρχης (1η Νοεμβρίου 1948) στο Διαχριστιανικό Τομέα προώθησε το Διάλογο με τους Αγγλικανούς, Παλαιοκαθολικούς και Αντιχαλκηδόνιους.[10] . Με Πατριαρχική Εγκύκλιο (Ιανουάριος 1952) παγίωσε την συμμετοχή των Ορθοδόξων στο Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών (ΠΣΕ), πραγματοποίησε πλήθος επισκέψεων σε θρησκευτικούς ηγέτες άλλων χριστιανικών ομολογιών όπως με Προκαθημένους της «Αγγλικανικής Εκκλησίας» (1960,1962), με τον Πάπα Παύλο τον Στ’, στο Όρος των Ελαιών στα Ιεροσόλυμα τον Ιανουάριο του 1964, ακολούθησαν διαδοχικά επισκέψεις Πατριαρχικής Αντιπροσωπείας στη Ρωμαιοκαθολική, Αγγλικανική και Παλαιοκαθολική Εκκλησία το Φεβρουάριο του 1965, επίσκεψη παπικής αντιπροσωπείας στο Φανάρι τον Απρίλιο του 1965, η Άρση των αναθεμάτων του 1054 (7 Δεκεμβρίου 1965) ταυτόχρονα σε Ρώμη και Φανάρι, επίσκεψη του Πάπα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και του Πατριάρχου Αθηναγόρα στη Ρώμη, επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη στον Αρχιεπίσκοπο Καντουαρίας Δρα Michael Ramsey (Νοέμβριος 1967) στην Αγγλία, διοργάνωση Διεκκλησιαστικού Συνεδρίου μεταξύ Ρωμαιοκαθολικών και Ορθοδόξων πανεπιστημιακών Καθηγητών στο Bari της Ιταλίας το 1969, «Οικουμενικά Συμπόσια» Ορθοδόξων και Παπικών στην πόλη Regensburg της Γερμανίας, αποστολή το 1964 επισήμων παρατηρητών από το Οικουμενικό Πατριαρχείο στην Τρίτη φάση της Β’. Βατικανής Συνόδου της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας(1962-1965)[10]. Όλες αυτές οι πρωτοβουλίες του Πατριάρχη Αθηναγόρα διαχρονικά ήταν εύλογο να προκαλέσουν αντιδράσεις.

Μετά την «Άρση των Αναθεμάτων» που σύμφωνα με το λατινικό κείμενο ήταν και άρση της ακοινωνησίας[4] (υλοποιούσε δηλαδή την απόφαση της δευτέρας Βατικάνιας Συνόδου που αναγνώριζε εγκυρότητα στα μυστήρια της Ορθοδόξου Εκκλησίας και ώθησε τον οικουμενισμό, ιδιαιτέρως με το Συνοδικό Διάταγμα “Unitatis redintegratio[6], το Βατικανό επέτρεψε και ενθάρρυνε τους πιστούς του να προσέρχονται σε Ορθόδοξες Εκκλησίες για να μεταλαμβάνουν ελπίζοντας ότι το ίδιο θα έκαναν και Ορθόδοξοι, όμως τελικά οι Ορθόδοξοι κληρικοί απέφυγαν να κοινωνήσουνε τους Λατίνους. Έτσι το Βατικανό αναγκάσθηκε να αναστείλει προσωρινώς την εφαρμογήν του τεχνάσματος.[5] Ακόμη και σήμερα υπάρχει αντίδραση στην Άρση των Αναθεμάτων γιατί ανακοινώθηκε χωρίς ποτέ να αρθούν οι λόγοι και οι αιτίες για τις οποίες επιβλήθηκε ο αναθεματισμός από μέρους της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ο Παπισμός, όχι μόνον δεν επέτρεψε στην ορθόδοξη αλήθεια, ούτε συνεχίζει να επιμένει πεισματικά και αμετακίνητα στις αιρετικές δοξασίες του[7]

Ένας από τους λόγους που αντέδρασε η Εκκλησία της Ελλάδος στην πρωτοβουλία του Αθηναγόρα για Άρση των Αναθεμάτων ήταν και το ότι μια τέτοια απόφαση ανέτρεπε κάθε δεδομένο της Ορθόδοξης Εκκλησίας (Ιερούς Κανόνες, Συνοδικότητα λήψης αποφάσεων, αγιοπατερική παράδοση, δογματική και εκκλησιαστική συνείδηση) με πρωτοβουλία ενός και μόνο προσώπου, χωρίς να υπάρχει συναπόφαση αλλά ούτε καν ενημέρωση.[3]

Σε επιστολή του[11] στις 25/5/1962 που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Ορθόδοξος Τύπος» (τ. 191-192, 1 & 15 Αὐγ 1973), ο εκθρονιστής προκάτοχός του Αθηναγόρα Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Μάξιμος Ε΄ (1897-1971), ο οποίος φέρεται να εξαναγκάστηκε σε παραίτηση[12], κατηγορεί τον διάδοχό του Πατριάρχη Αθηναγόρα για τα οικουμενιστικά του ανοίγματα και συγκεκριμένα

  • για κοινή λειτουργική συμπροσευχή του Αθηναγόρα σε Αρμενική εκκλησία
  • για το ότι «προέστη ὁ Ἀρμένιος Πατριάρχης μετ' Ὀρθοδόξων Κληρικῶν Ὀρθοδόξου τελετῆς ἐν Ὀρθοδόξῳ Ναῷ» στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης,
  • για δήλωσή του Αθηναγόρα ότι οι θεολόγοι «ἐμποδίζουν τήν ἕνωσιν τῶν Ἐκκλησιῶν»
  • ότι «ἐθεάθη προσευχόμενος εἰς τό ἐνταῦθα τέμενος τοῦ Ἐγιούπ καί εἰς τό ἐν Ἱεροσολύμοις τοῦ Ὁμάρ»
  • για «ἠθικῆς φύσεως, ὅλα μεμαρτυρημένα γεγονότα»
  • αλλά και για το ότι «ὁ «Κόσμος» τῶν Παρισίων τήν καί εἰς τόν ἐνταῦθα ἐκδιδόμενον «Χρόνον» μετενεχθεῖσαν πληροφορίαν ὄτι δύο Ἐκκλησιαστικαί Κορυφαί, ὁ Καντουαρίας καί ὁ Ἁθηναγόρας, εἶναι Μασσῶνοι καί δέν διέψευσε μέχρι τοῦδε τήν πληροφορία»[11]

Αντιδράσεις για την Πανορθόδοξη Σύνοδο στο Κολυμπάρι της Κρήτης (2016)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με ανακοίνωση του «Γραφείου επί των Αιρέσεων και των Παραθρησκειών» της Ιεράς Μητρόπολης Πειραιώς, στην (ψευδο)Σύνοδο της Κρήτης (έτσι χαρακτηρίζεται η Σύνοδος αυτή), οι αιρετικές θρησκευτικές κοινότητες αναγνωρίστηκαν ως «Ετερόδοξες Εκκλησίες» κάτι που αντίκειται στο Σύμβολο της Πίστεως που αναγνωρίζει Μία Αγία Καθολική και Αποστολική Εκκλησία[7].

  1. ↑ «Η Πατριαρχική Εγκύκλιος του 1920». Πεμπτουσία. 16 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2022. 
  2. ↑ Ζαχάρης, Γιώργος (7 Δεκεμβρίου 2020). «Άρση αναθεμάτων: Πάνω από 900 χρόνια διάστασης». alphafreepress. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2022. 
  3. ↑ 3,0 3,1 «Σαν σήμερα η άρση των αναθεμάτων - ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ». 7 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2022. 
  4. ↑ 4,0 4,1 Τελεβάντος, Παναγιώτης (16 Ιανουαρίου 2012). «Η ΑΡΣΗ ΤΩΝ ΑΝΑΘΕΜΑΤΩΝ». PANAYIOTIS TELEVANTOS. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2022. 
  5. ↑ 5,0 5,1 «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΑΙ ΒΑΤΙΚΑΝΙΟΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΠΕΡΙ ΟΥΝΙΑΣ». www.romanity.org. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2022. 
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 «Η άρση των αναθεμάτων Ρώμης-Κωνσταντινουπόλεως πριν από 55 χρόνια». episkopisyrou.gr. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2022. 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Διαχειριστής (1 Αυγούστου 2019). «ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΔΕΧΟΜΑΣΤΕ ΤΗΝ «ΑΡΣΗ ΤΩΝ ΑΝΑΘΕΜΑΤΩΝ» ΤΟΥ 1965;». Ορθόδοξος Τύπος. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2022. 
  8. ↑ «Ιστολόγιο "Ο Παιδαγωγός": «ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΡΟΣΕΥΧΕΣ ΜΕ ΑΙΡΕΤΙΚΟΥΣ". Οι ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΙΕΣ». Ιστολόγιο "Ο Παιδαγωγός". 30 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2022. 
  9. ↑ Διαχειριστής (11 Δεκεμβρίου 2021). «Νὰ καταδικασθῆ ἡ αἱρετικὴ καὶ προδοτική Ἐγκύκλιος τοῦ 1920». Ορθόδοξος Τύπος. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2022. 
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Τσούβαλης, Χρήστος (8 Μαρτίου 2012). «Ο ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΑΘΗΝΑΓΟΡΑΣ». Φως Φαναρίου. Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2022. 
  11. ↑ 11,0 11,1 «Ιστολόγιο "Ο Παιδαγωγός": ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ: Ο αδίκως εκθρονισθείς προκάτοχός του Μάξιμος ο Ε΄, ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ για τον Μασόνο πατριάρχη Αθηναγόρα . Το σχόλιο μας». Ιστολόγιο "Ο Παιδαγωγός". 23 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2022. 
  12. ↑ «Πατριάρχης Μάξιμος Ε΄». Βικιπαίδεια. 2022-09-18. https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%AC%CF%81%CF%87%CE%B7%CF%82_%CE%9C%CE%AC%CE%BE%CE%B9%CE%BC%CE%BF%CF%82_%CE%95%CE%84&oldid=9674555. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Οικουμενισμός&oldid=9781241"