Ανατολίτικη Ορθοδοξία

Δεν πρέπει να συγχέεται με την Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία

Τμήμα μιας σειράς λημμάτων
Ανατολικός Χριστιανισμός
Παραδόσεις Ορθόδοξη Εκκλησία Ασσυριακή Εκκλησία Αρχαίες Ανατολικές Ορθόδοξες Εκκλησίες Ανατολικός Καθολικισμός
Ιστορία Ορθόδοξη Εκκλησία Βυζαντινή Αυτοκρατορία Οικουμενική Σύνοδος Χριστιανοί του Αγ. Θωμά Εκχριστιανισμός της Βουλγαρίας Εκχριστιανισμός των Ρως του Κιέβου Σχίσμα του 1054
Ανά περιοχή Καναδάς Κοπτική Αίγυπτος Ρωσία Ουκρανία Ινδία
Λειτουργία και λατρεία Σημάδι του σταυρού Θεία Λειτουργία Αγιογραφία Ασκητισμός Ωμοφόριο
Θεολογία Ησυχασμός Εικόνα Αποφατικισμός Filioque Νεστοριανισμός Θέωση Φρόνημα Φιλοκαλία Θεοτόκος Ουσία
Ανατολικός Χριστιανισμός

Τμήμα μιας σειράς λημμάτων Χριστιανισμός
Ιησούς Χριστός Ο Ιησούς στον Χριστιανισμό Παρθενική γέννηση Διακονία Σταύρωση Ανάσταση
Βίβλος Θεμελιώδη Παλαιά Διαθήκη Καινή Διαθήκη Ευαγγέλιο Κανόνας Βιβλία Ναός Σύμβολο της Πίστεως
Θεολογία Θεός Πατήρ Υιός Άγιο Πνεύμα Απολογητική Βάπτισμα Καθολικισμός Χριστολογία Ιστορία της θεολογίας Ιεραποστολή Σωτηρία Αγία Τριάδα
Ιστορία Παράδοση Μαρία Απόστολοι Πέτρος Παύλος Πατέρες Πρωτοχριστιανική περίοδος Κωνσταντίνος Σύνοδοι Αυγουστίνος Σχίσμα του 1054 Σταυροφορίες Ακινάτης Μεταρρύθμιση Λούθηρος
Σχετικά λήμματα Τέχνη Κριτική Οικουμενισμός Λειτουργία Μουσική Αλλες θρησκείες Προσευχή Κήρυγμα Σύμβολα
Δόγματα Κλάδοι Ανατολικός Ορθόδοξη Εκκλησία Ασσυριακή Εκκλησία Αρχαίες Ανατολικές Ορθόδοξες Εκκλησίες Ανατολικός Καθολικισμός Δυτικός Καθολική Εκκλησία Προτεσταντισμός Λουθηρανισμός Αγγλικανική Εκκλησία Μεθοδισμός Αντβεντισμός Αγιαστικό κίνημα Πεντηκοστιανισμός Καλβινισμός Αναβαπτιστές Βαπτιστές Ευαγγελικοί Αντιτριαδικός Μάρτυρες του Ιεχωβά Μορμόνοι Μονοθεϊστικός Πεντηκοστιανισμός
Χριστιανισμός

Προχαλκηδόνιες ή αρχαίες ανατολικές Ορθόδοξες Εκκλησίες ονομάζονται εκείνες που υιοθέτησαν τον Μονοφυσιτισμό ή Ευτυχιανισμό (από το όνομα του ιδρυτή του), ένα δόγμα που εμφανίστηκε τον 5ο αιώνα. Σύμφωνα με αυτό, η θεία φύση του Χριστού θεωρείται κυρίαρχη επί της ανθρώπινης, η οποία απορροφήθηκε από τη θεία φύση ως «σταγόνα μέλητος στον ωκεανό».

Ο Μονοφυσιτισμός καταδικάστηκε από την Δ' Οικουμενική Σύνοδο της Χαλκηδόνας το 451 μ.Χ και την Ε΄ Οικουμενική Σύνοδο της Κωνσταντινούπολης το 553 μ.Χ. όπου και διατυπώθηκε το ορθόδοξο δόγμα, σύμφωνα με το οποίο ο Ιησούς υπάρχει σε ένα μόνο πρόσωπο και με δύο φύσεις, την ανθρώπινη και τη θεία, «ενωμένες και μη συγχεόμενες». Επειδή κάποιες εκκλησίες δεν δέχτηκαν τις δογματικές διατυπώσεις της Συνόδου της Χαλκηδόνας, και αναγνώριζαν μόνο τις 3 προηγούμενες Οικουμενικές Συνόδους, ονομάστηκαν Προχαλκηδόνιες (και μερικές φορές, Αντι-χαλκηδόνιες).

Στις προχαλκηδόνιες εκκλησίες ανοίκουν η Κοπτική Ορθόδοξη Εκκλησία (της Αιγύπτου), η Αρμενική Αποστολική Εκκλησία, η Συριακή Ορθόδοξη Εκκλησία, η Ορθόδοξη Εκκλησία του Μαλαμπάρ των Ινδιών, η Αιθιοπική Ορθόδοξη Εκκλησία και η Ορθόδοξη Εκκλησία Tewahedo της Ερυθραίας.

Στις προχαλκηδόνιες Εκκλησίες τηρούνται κάποιες αρχαίες παραδόσεις, όπως ο εορτασμός των Χριστουγέννων και Θεοφανείων σε μια γιορτή κατά την 6η Ιανουαρίου.

Η Εκκλησία της Ελλάδος συμμετέχει σε θεολογικούς διαλόγους με τις προχαλκηδόνιες εκκλησίες, με σκοπό την υπέρβαση των διαφορών.

Βιβλιογραφία

• Christine Chaillot, "Οι εικόνες στις προχαλκηδόνιες εκκλησίες", μτφρ. Γεώργιος Φίλιας, Σύναξη, τ/χ. 52 (Οκτώβρης-Δεκέμβρης 1994), σελ.77-79