Νομός Ημαθίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Γραμμή 168: Γραμμή 168:
=== <u>Βυζαντινή Βέροια</u> ===
=== <u>Βυζαντινή Βέροια</u> ===


==== Ναός της Αναστάσεως του Σωτήρος Χριστού<ref>{{Cite web|url=http://veriahistory.gr/%CF%84%CE%BF%CF%80%CE%B9%CE%BA%CE%B7-%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AF%CE%B1/%CE%B8%CE%AD%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%80%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1%CF%82/item/6948-%CE%BF-%CE%BD%CE%B1%CF%8C%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%AC%CF%83%CE%B5%CF%89%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%83%CF%89%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%BF%CF%82-%CF%87%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%8D|title=|last=|first=|ημερομηνία=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref>====
==== Ναός της Αναστάσεως του Σωτήρος Χριστού ====
Ο Ναός της Αναστάσεως του Σωτήρος Χριστού αποτελεί το γνωστότερο βυζαντινό μνημείο της πόλης και έχει επικρατήσει να ονομάζεται απλά η εκκλησία του Χριστού.
<br />


Πρόκειται για μονόχωρο, δρομικό ναό, των αρχών του 14ου αιώνα με τρίπλευρη αψίδα, που φέρει εξωτερικά κεραμοπλαστικό διάκοσμο. Η στοά που περιβάλλει το ναό προστέθηκε στις αρχές του 18ου αιώνα και ανακατασκευάστηκε τη δεκαετία του 1950.
==== Παλιά Μητρόπολη ====

<br />
Σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή επάνω από τη δυτική είσοδο ο ναός ιδρύθηκε στα χρόνια του αυτοκράτορα Ανδρονίκου Β' Παλαιολόγου (1282-1328), από τον Ξένο Ψαλιδά, προς συγχώρηση των αμαρτιών του, και ολοκληρώθηκε από τη σύζυγό του Ευφροσύνη. Το έτος 1315 εγκαινιάστηκε, πιθανότατα από τον πατριάρχη Νήφωνα, ο οποίος καταγόταν από τη Βέροια.<br />

==== Παλιά Μητρόπολη<ref>{{Cite web|url=http://discoververia.gr/palaia-miropoli/|title=|last=|first=|ημερομηνία=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref>====
Η Παλαιά Μητρόπολη της Βέροιας, είναι ένας από τους μεγαλύτερους μεσοβυζαντινούς ναούς των Βαλκανίων, χτισμένος τη δεκαετία 1070-1080 από τον επίσκοπο της πόλης Νικήτα. Πρόκειται για μια αριστουργηματικής αρχιτεκτονικής τρίκλιτη βασιλική που παρουσιάζει ομοιότητες στο σχήμα με τον παλαιοχριστιανικό ναό του Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη.

Τα χαρακτηριστικά εκείνα που προσδίδουν στην Παλαιά Μητρόπολη μοναδικότητα και ιδιαίτερη αρχιτεκτονική, καλλιτεχνική και ιστορική αξία είναι η ενσωμάτωση παλαιοχριστιανικών προτύπων, δίνοντας την εντύπωση ενός αρχαιότερου ναού σε σύγκριση με τα αντίστοιχα μνημεία της ίδιας περιόδου, καθώς και ο εντυπωσιακός τοιχογραφικός διάκοσμος, ο οποίος φιλοξενεί μερικά από τα σπουδαιότερα έργα βυζαντινής ζωγραφικής του 12ου, 13ου και 14ου αιώνα. Έτσι, δίκαια χαρακτηρίζεται το στολίδι της Βυζαντινής Βέροιας.<br />


==== Βυζαντινό Μουσείο<ref>{{Cite web|url=http://odysseus.culture.gr/h/1/gh151.jsp?obj_id=3299|title=|last=|first=|ημερομηνία=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref>====
==== Βυζαντινό Μουσείο<ref>{{Cite web|url=http://odysseus.culture.gr/h/1/gh151.jsp?obj_id=3299|title=|last=|first=|ημερομηνία=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref>====

Έκδοση από την 07:50, 5 Μαρτίου 2019

Το «Ημαθία» ανακατευθύνει εδώ. Για άλλες χρήσεις, δείτε: Ημαθία (αποσαφήνιση).
Περιφερειακή Ενότητα Ημαθίας
Νομός Ημαθίας
Περιφερειακή ενότητα

Έμβλημα
Χώρα Ελλάδα Ελλάδα
Πρωτεύουσα Βέροια
Ιστορική Πρωτεύουσα
Δήμοι 3
Διοίκηση  
 • Αντιπεριφερειάρχης Κωνσταντίνος Καλαϊτζίδης
Διοικητική διαίρεση  
 • Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας
Έτος δημιουργίας νομού
Γεωγραφικό διαμέρισμα Μακεδονία
Έκταση  
 • Συνολική 1.701 τ.χλμ
 • Κατάταξη 36η
Πληθυσμός  
 • Συνολικός
140.611 (2011)
 • Κατάταξη πληθ. 24η
 • Πυκνότητα 82,67 κάτ./χλμ²
 • Κατάταξη πυκν. 18η
ISO 3166-2 GR-53
Ταχ. κώδικες 59* **
Πιν. αυτοκινήτων ΗΜ
Ιστότοπος imathia.pkm.gov.gr

Ο Νομός Ημαθίας ήταν ένας από τους 51 νομούς της Ελλάδας, ενώ από το 2011 αποτελεί μία από τις 74 περιφερειακές ενότητες της χώρας. Βρίσκεται στη Μακεδονία και υπάγεται διοικητικά στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.

Μεγαλύτερη πόλη και πρωτεύουσα του νομού είναι η Βέροια. Συνορεύει στα βόρεια με το Νομό Πέλλας, στα ανατολικά με το Νομό Θεσσαλονίκης, στα νότια με το Νομό Πιερίας και στα δυτικά με το Νομό Κοζάνης.

Ιστορία

Ημαθία ονομαζόταν απ΄ αρχής η παρά τον Θερμαϊκό κόλπο πεδιάδα, όταν σχηματίσθηκε το Βασίλειο της Μακεδονίας. Με το όνομα αυτό δηλωνόταν η περιοχή μεταξύ του Αλιάκμονα και του Λουδία, η οποία, επειδή υπήρξε ο πυρήνας του Βασιλείου, ονομάστηκε επίσης και Μακεδονία (Ηρόδοτος Ζ 127). Η Ημαθία αυτή περιελάμβανε τις Αιγές, αρχαία πρωτεύουσα και ιερή πόλη της Μακεδονίας, την πόλη Βέροια, την Μίεζα (σημ. Νάουσα) κ.ά. Στον Όμηρο[1] αναφέρεται ως "ερατεινή". Το όνομά της ετυμολογείται από το άμαθος (στην επική ποίηση *ήμαθος) και σημαίνει αμμώδης[2].

Πολιτική ιστορία

Διοικητικά η Ημαθία χωριζόταν μέχρι το 1997 σε δυο επαρχίες:

Επαρχία Έδρα Επαρχίας
Ημαθίας Βέροια
Νάουσας Νάουσα

Διοικητική διαίρεση

Σύμφωνα με το Σχέδιο Καποδίστριας, το οποίο ίσχυσε από το το 1999 μέχρι το 2010, ο Νομός Ημαθίας απαρτιζόταν από 12 δήμους και υπαγόταν διοικητικά στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.

Ο Νομός Ημαθίας, από το 2011 και με την εφαρμογή του Προγράμματος «Καλλικράτης», αποτελεί την Περιφερειακή Ενότητα Ημαθίας (με έδρα την Βέροια) της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Με την συνένωση και συγχώνευση των Δήμων από 12 σε 3 όπως προέβλεπε το Πρόγραμμα, οι νέοι δήμοι που προέκυψαν είναι οι:

Δήμος Έδρα Πληθυσμός(2011)
Αλεξάνδρειας Αλεξάνδρεια 41.570
Βέροιας Βέροια (Ιστορική έδρα: Βεργίνα) 66.547
Νάουσας Νάουσα 32.494
H διοικητική διαίρεση του νομού Ημαθίας όπως ίσχυσε έως το 2010

Σημαντικές πόλεις

Οικονομία

Κατά κεφαλή ακαθάριστο εγχώριο προϊόν Νομού Ημαθίας
Έτος 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011* 2012* 2013* 2014*
€ 10515 11434 11696 12206 12997 13337 14141 15041 15189 14734 13571 12961 12156 11112 11065
  • 'Ετη 2011-2014: Προσωρινά στοιχεία

Πηγή Δεδομένων: ΕΛΣΤΑΤ, Ελληνική Στατιστική Αρχή [3]

Βουνά

Ποταμοί

Τουρισμός

Η τουριστική ανάπτυξη του Ν. Ημαθίας ξεκίνησε σχετικά αργά, αν και η πόλη της Νάουσας ήδη από την δεκαετία του 1920 ήταν ένας δημοφιλής προορισμός για παραθεριστές κυρίως από τη Θεσσαλονίκη. Σήμερα η τουριστική κίνηση στην Ημαθία επικεντρώνεται κυρίως στον πολύ γνωστό αρχαιολογικό χώρο των Αιγών (Βεργίνα) και καταπράσινο άλσος του Αγίου Νικολάου στις πηγές του ποταμού Αράπιτσα στην Νάουσα.

Πιο συγκεκριμένα οι δημοφιλέστεροι τουριστικοί πόροι της Ημαθίας είναι οι εξής:

Αρχαιολογικός χώρος Μίεζας (περιοχή Κοπανού - Λευκαδίων Νάουσας)

Σχολή Αριστοτέλους - Νυμφαίο


Μακεδονικός Τάφος της Κρίσεως

Μακεδονικός Τάφος των Ανθεμίων

Αρχαιολογικός χώρος Αιγών (Βεργίνα)

Βασιλικός Τάφος του Φιλίππου Β΄


Βασιλικός Τάφος του Αλεξάνδρου Δ΄


Τάφος της Περσεφόνης


Βυζαντινή Βέροια

Ναός της Αναστάσεως του Σωτήρος Χριστού[4]

Ο Ναός της Αναστάσεως του Σωτήρος Χριστού αποτελεί το γνωστότερο βυζαντινό μνημείο της πόλης και έχει επικρατήσει να ονομάζεται απλά η εκκλησία του Χριστού.

Πρόκειται για μονόχωρο, δρομικό ναό, των αρχών του 14ου αιώνα με τρίπλευρη αψίδα, που φέρει εξωτερικά κεραμοπλαστικό διάκοσμο. Η στοά που περιβάλλει το ναό προστέθηκε στις αρχές του 18ου αιώνα και ανακατασκευάστηκε τη δεκαετία του 1950.

Σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή επάνω από τη δυτική είσοδο ο ναός ιδρύθηκε στα χρόνια του αυτοκράτορα Ανδρονίκου Β' Παλαιολόγου (1282-1328), από τον Ξένο Ψαλιδά, προς συγχώρηση των αμαρτιών του, και ολοκληρώθηκε από τη σύζυγό του Ευφροσύνη. Το έτος 1315 εγκαινιάστηκε, πιθανότατα από τον πατριάρχη Νήφωνα, ο οποίος καταγόταν από τη Βέροια.

Παλιά Μητρόπολη[5]

Η Παλαιά Μητρόπολη της Βέροιας, είναι ένας από τους μεγαλύτερους μεσοβυζαντινούς ναούς των Βαλκανίων, χτισμένος τη δεκαετία 1070-1080 από τον επίσκοπο της πόλης Νικήτα. Πρόκειται για μια αριστουργηματικής αρχιτεκτονικής τρίκλιτη βασιλική που παρουσιάζει ομοιότητες στο σχήμα με τον παλαιοχριστιανικό ναό του Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη.

Τα χαρακτηριστικά εκείνα που προσδίδουν στην Παλαιά Μητρόπολη μοναδικότητα και ιδιαίτερη αρχιτεκτονική, καλλιτεχνική και ιστορική αξία είναι η ενσωμάτωση παλαιοχριστιανικών προτύπων, δίνοντας την εντύπωση ενός αρχαιότερου ναού σε σύγκριση με τα αντίστοιχα μνημεία της ίδιας περιόδου, καθώς και ο εντυπωσιακός τοιχογραφικός διάκοσμος, ο οποίος φιλοξενεί μερικά από τα σπουδαιότερα έργα βυζαντινής ζωγραφικής του 12ου, 13ου και 14ου αιώνα. Έτσι, δίκαια χαρακτηρίζεται το στολίδι της Βυζαντινής Βέροιας.

Βυζαντινό Μουσείο[6]

Το Βυζαντινό Μουσείο της Βέροιας στεγάζεται στον Μύλο του Μάρκου, ένα πρόσφατα ανακαινισμένο βιομηχανικό κτίριο των αρχών του αιώνα, το οποίο βρίσκεται στη γειτονιά της διατηρητέας συνοικίας της Κυριώτισσας.

Περιλαμβάνει τρεις ορόφους, συνολικού εμβαδού 720 τ.μ. καθένας από τους οποίους θα φιλοξενεί μια εννοιολογικά αυτοτελή ενότητα της μόνιμης έκθεσης.

Το υλικό της μόνιμης έκθεσης περιλαμβάνει μέρος της πλούσιας συλλογής φορητών εικόνων, τοιχογραφίες από ναούς και κοσμικά κτίρια, ψηφιδωτά δάπεδα, χειρόγραφα και παλαίτυπα, έργα αγγειοπλαστικής και μικροτεχνίας, νομίσματα και ξυλόγλυπτα, ταφικά ευρήματα, αρχιτεκτονικά γλυπτά και μαρμάρινες επιγραφές.

Χιονοδρομικά Κέντρα

3-5 Πηγάδια (Νάουσα)


Σέλι (Βέροια)


Άλσος Αγίου Νικολάου Νάουσας

π • σ • ε Διοικητική διαίρεση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας
Π.Ε. Ημαθίας
Π.Ε. Θεσσαλονίκης
Π.Ε. Κιλκίς
Π.Ε. Πέλλας
Π.Ε. Πιερίας
Π.Ε. Σερρών
Π.Ε. Χαλκιδικής
π • σ • ε Γεωγραφικά διαμερίσματα και Νομοί της Ελλάδας
Ήπειρος
Μακεδονία
Θράκη
Θεσσαλία
Επτάνησα
Στερεά Ελλάδα
Πελοπόννησος
Νησιά Αιγαίου
Κρήτη
  1. ↑ Ιλιάδα Ξ 226: Ἥρη δ' ἀΐξασα λίπεν ῥίον Οὐλύμποιο,/ Πιερίην δ' ἐπιβᾶσα καὶ Ἠμαθίην ἐρατεινὴν
  2. ↑ Βλ. για παράδειγμα λεξικό Liddell & Scott, λήμμα ημαθόεις: [1]
  3. ↑ «ΕΛΣΤΑΤ - Κατά Κεφαλή ΑΕΠ / 2014». Ανακτήθηκε στις 13/12/2017.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)
  4. ↑ http://veriahistory.gr/%CF%84%CE%BF%CF%80%CE%B9%CE%BA%CE%B7-%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AF%CE%B1/%CE%B8%CE%AD%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%80%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1%CF%82/item/6948-%CE%BF-%CE%BD%CE%B1%CF%8C%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%AC%CF%83%CE%B5%CF%89%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%83%CF%89%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%BF%CF%82-%CF%87%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%8D.  Missing or empty |title= (βοήθεια)
  5. ↑ http://discoververia.gr/palaia-miropoli/.  Missing or empty |title= (βοήθεια)
  6. ↑ http://odysseus.culture.gr/h/1/gh151.jsp?obj_id=3299.  Missing or empty |title= (βοήθεια)
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Νομός_Ημαθίας&oldid=7443497"