Ελισάβετ Καρλόττα της Ορλεάνης

Ελισάβετ Καρλόττα των Βουρβόνων-Ορλεάνης
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Élisabeth-Charlotte d'Orléans (Γαλλικά)
Γέννηση	13  Σεπτεμβρίου 1676 Σαιν-Κλου
Θάνατος	23  Δεκεμβρίου 1744 Κομερσί
Αιτία θανάτου	εγκεφαλικό επεισόδιο
Συνθήκες θανάτου	φυσικά αίτια
Χώρα πολιτογράφησης	Γαλλία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Γαλλικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	αριστοκράτης
Οικογένεια
Σύζυγος	Λεοπόλδος δούκας της Λωρραίνης (από 1698)
Τέκνα	Φραγκίσκος Α΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας Λεοπόλδος Κλεμένς της Λορραίνης Ελισάβετ Θηρεσία της Λορραίνης Κάρολος Αλέξανδρος της Λωρραίνης Πριγκίπισσα Άννα-Καρλόττα της Λορραίνης Ελισάβετ Καρλόττα της Λορραίνης Λουδοβίκος της Λορραίνης Leopold de Lorraine Louise Christine de Lorraine Marie Gabriele Charlotte de Lorraine Josepha Gabriele de Lorraine Eleanor de Lorraine Gabriele Louise de Lorraine
Γονείς	Φίλιππος Α΄ της Ορλεάνης και Ελισάβετ Καρλόττα του Παλατινάτου
Αδέλφια	Άννα Μαρία της Ορλεάνης Φίλιππος Β΄ της Ορλεάνης Philippe Charles, Duke of Valois Μαρία Λουίζα της Ορλεάνης Alexandre-Louis d'Orléans
Οικογένεια	Οίκος της Ορλεάνης
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	αντιβασιλιάς
Βραβεύσεις	Τάγμα του Ενάστρου Σταυρού
Υπογραφή
Θυρεός
Σχετικά πολυμέσα

Η Ελισάβετ Καρλόττα της Ορλεάνης (γαλλ. Élisabeth Charlotte d'Orléans, 13 Σεπτεμβρίου 1676 – 23 Δεκεμβρίου 1744) ήταν μικρή πριγκίπισσα της Γαλλίας και δούκισσα του Μπαρ και της Λωρραίνης από τον γάμο της με τον Λεοπόλδο, Δούκα της Λωρραίνης. Ανάμεσα στα παιδιά της ήταν και ο Φραγκίσκος Α΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Βιογραφία

Πρώτα χρόνια

Η Ελισάβετ Καρλόττα γεννήθηκε στο Κάστρο του Σαιν-Κλου λίγο έξω από το Παρίσι. Ο πατέρας της ήταν ο Φίλιππος, Δούκας της Ορλεάνης, μοναδικός αδερφός του Λουδοβίκου ΙΔ΄ της Γαλλίας, και η μητέρα της η δεύτερη συζύγός του, Ελισάβετ Καρλόττα του Παλατινάτου. Ως μικρή πριγκίπισσα της Γαλλίας, έλαβε τον τίτλο της «Βασιλικής Υψηλότητας» και της επιτράπηκε η ελεύθερη παρουσία μπροστά στον βασιλιά. Μετά τη γέννησή της τής δόθηκε ο τίτλος «Δεσποινίδας της Σαρτρ». Μετά τον γάμο των ετεροθαλών αδερφών της, Μαρίας Λουίζας και Άννας Μαρίας, ήταν γνωστή ως Βασιλική Κυρία, που ήταν ο τίτλος της μεγαλύτερης ανύπανδρης πριγκίπισσας της Γαλλίας.

Ως παιδί, η Ελισάβετ Καρλόττα περιεγράφηκε ως «φριχτά άγρια» και «άγρια σαν αγόρι» από τη μητέρα της. Προς δυσαρέσκεια του πατέρα της, είχε τις ειλικρινείς απόψεις της μητέρας της.

Γάμος

Η μητέρα της ήθελε να την παντρέψει με το ίδιο κύρος που παντρεύτηκαν οι αδερφές της. Όταν η σύζυγος του ξαδέρφου της, Μαρία Άννα Βικτωρία της Βαυαρίας, πρότεινε τον μικρότερο αδερφό της Ιωσήφ Κλήμη, η Ελισάβετ Καρλόττα απάντησε: «Δεν είμαι φτιαγμένη, κυρία, για έναν δεύτερο γιο».

Καθώς η μητέρα της περιφρονούσε τα νόθα παιδιά του Βασιλιά, οι πιθανότητες μιας τέτοιας συμμαχίας ήταν απομακρυσμένες. Ωστόσο, το 1692, προς «φρίκη» της Δούκισσας της Ορλεάνης, ο γιος της, Φίλιππος, παντρεύτηκε τη Φραγκίσκη Μαρία των Βουρβόνων, τη νεότερη νόθα κόρη του Λουδοβίκου ΙΔ΄ και της Φρανσουάζ Ατεναΐς, Μαρκησίας του Μοντεσπάν.

Η μητέρα της Ελισάβετ ήθελε η κόρη της να παντρευτεί τον Γουλιέλμο Γ΄ της Αγγλίας, ο οποίος ήταν χήρος της Μαρίας Β΄ της Αγγλίας, αλλά λόγω θρησκευτικών διαφορών, ο γάμος δεν πραγματοποιήθηκε. Άλλος υποψήφιος ήταν ο Ιωσήφ Α΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ο Ιωσήφ θεωρήθηκε μεγάλης εκτίμησης και, αν είχε γίνει ο γάμος, η ένωση θα ήταν ένας τρόπος συμφιλίωσης των Βουρβόνων και των παραδοσιακών αντιπάλων τους, των Αψβούργων. Ακόμα και ο χήρος πρώτος εξάδελφός της, Λουδοβίκος, Μέγας Δελφίνος, προτάθηκε, όπως και ο γιος του, ο Λουδοβίκος, Δούκας της Βουργουνδίας, και ένας άλλος ξάδερφος, ο νομιμοποιημένος Λουδοβίκος Αύγουστος της Βουρβόνης, Δούκας του Μαιν, ο μεγαλύτερος γιος του Λουδοβίκου ΙΔ΄ και της Μαρκησίας ντε Μοντεσπάν. Η τελευταία πρόταση, προς ανακούφιση της μητέρας της, δεν συνέβη καθώς ο Δούκας του Μαιν παντρεύτηκε την Λουίζα Βενεδίκτη των Βουρβόνων τον Μάιο του 1692.

Ο γάμος της Ελισάβετ Καρλόττας και του Λεοπόλδου της Λωρραίνης από άγνωστο καλλιτέχνη.

Η Ελισάβετ Καρλόττα παντρεύτηκε τελικά στις 13 Οκτωβρίου 1698 στο Παλάτι του Φονταινεμπλώ τον Λεοπόλδο της Λωρραίνης, τον γιο του Καρόλου Ε΄ της Λωρραίνης και της Ελεονώρας Μαρίας Ιωσηφίνας της Αυστρίας.

Ο γάμος ήταν το αποτέλεσμα της Συνθήκης του Ρέισβεϊκ, μία από τις προϋποθέσεις της οποίας ήταν ότι το Δουκάτο της Λωρραίνης, το οποίο είχε εδώ και πολλά χρόνια στην κατοχή της Γαλλίας, να δοθεί στον Λεοπόλδο, γιο του Δούκα της Λωρραίνης. Επομένως, η Ελισάβετ Καρλόττα δεν ήταν παρά ένα μέσο για τη σιγουριά της ειρηνευτικής συνθήκης. Η μητέρα της είπε αργότερα ότι η κόρη της ήταν «θύμα πολέμου».

Δούκισσα της Λωρραίνης

Ο γάμος θεωρήθηκε ως λαμπρός αγώνας από την Λωρραίνη, αλλά θεωρήθηκε από μερικούς ως ένας βαθμό που δεν άξιζε για μια μικρή πριγκίπισσα της Γαλλίας. Παρ' όλα αυτά, η Λωρραίνη έλαβε για προίκα 900.000 λίβρες. Τόσες διακρίσεις προκάλεσαν τη ζήλια των άλλων μελών της βασιλικής οικογένειας και, με αφορμή τον θάνατο ενός παιδιού του Δούκα του Μαιν, ορισμένες πριγκίπισσες παραβρέθηκαν στις τελετές του γάμου δι' αντιπροσώπου με φόρεμα πένθους.

Μετά το γάμο της Ελισάβετ, η ανιψιά της Λουίζα Αδελαΐδα της Ορλεάνης, που γεννήθηκε στις 13 Αυγούστου του 1698, πήρε τον τίτλο της Δεσποινίδας της Σαρτρ.

Προς έκπληξη όλων, ο γάμος αποδείχθηκε ευτυχισμένος. Με τη γέννηση των παιδιών της, η Ελισάβετ έδειξε μεγάλο μητρικό ένστικτο και τρυφερό χαρακτήρα. Έκαναν μαζί δεκατρία παιδιά, από τα οποία πέντε επέζησαν στην ενηλικίωση. Τρία από αυτά πέθαναν μέσα σε μια εβδομάδα τον Μάιο του 1711 εξαιτίας μιας επιδημίας ευλογιάς στο Κάστρο του Λυνεβίλ, έδρα του δουκάτου της Λωρραίνης.

Το 1708, μετά από δέκα χρόνια γάμου, ο σύζυγός της γύρισε την προσοχή του σε μια άλλη, την Ανν Μαργκερίτ ντε Λυνεβίλ, Πριγκίπισσα του Μπωβώ-Κραόν. Η Ελισάβετ, γεμάτη αμηχανία, με τη συμβουλή της μητέρας της, παρέμεινε σιωπηλή και συνέχισε να ζει στο Κάστρο του Λυνεβίλ με το σύζυγό της και την ερωμένη του. Η Ανν Μαργκερίτ παρέμεινε η αγαπημένη ερωμένη του Λεοπόλδου μέχρι το θάνατό του το 1729. Ωστόσο, επισκεπτόταν ακόμα την κρεβατοκάμαρα της συζύγου του, Ελισάβετ. Το ζευγάρι είχε άλλα πέντε παιδιά, ένα από τα οποία θα γινόταν ο πατέρας της Μαρίας Αντουανέττας της Αυστρίας, μετέπειτα Βασίλισσας της Γαλλίας.

Τον Ιούνιο του 1701, ο πατέρας της πέθανε μετά από μια θερμή διαφωνία με τον Λουδοβίκο ΙΔ΄ στις Βερσαλλίες για τον Δούκα του Σαρτρ. Ο αδελφός της έγινε έτσι ο νέος δούκας της Ορλεάνης. Η μητέρα της έμεινε στο έλεος του Λουδοβίκου ΙΔ΄ που της απαγόρευσε να επισκέπτεται ξένο χώμα. Ως αποτέλεσμα, η Ελισάβετ μπόρεσε να δει τη μητέρα της μόνο όταν πήγε στις Βερσαλλίες. Παρ' όλα αυτά, η Ελισάβετ και η μητέρα της εξακολουθούσαν να βλέπουν η μια την άλλη και να διατηρούν επαφή μέσω επιστολών. Η αλληλογραφία τους καταστράφηκε σε πυρκαγιά στο Κάστρο του Λυνεβίλ το 1719. Μετά το θάνατο του Λουδοβίκου ΙΔ΄ το 1715, ο μεγαλύτερος αδελφός της, έγινε ο αντιβασιλέας της Γαλλίας για τον πεντάχρονο Λουδοβίκο ΙΕ΄. Το 1718, κατά τη διάρκεια μιας σύντομης επίσκεψης στο γαλλικό δικαστήριο στο Παρίσι, η ανιψιά της, η Μαρία Λουίζα Ελισάβετ της Ορλεάνης, έδωσε μια υπέροχη δεξίωση προς τιμήν της στο Παλάτι του Λουξεμβούργου που περιλάμβανε, που θεωρήθηκε ένα από τα πιο πλούσια της εποχής.

Ο Λουδοβίκος ΙΕ΄ στέφθηκε βασιλιάς της Γαλλίας στον Καθεδρικό Ναό της Ρενς, στις 25 Οκτωβρίου 1722. Ήταν η μόνη φορά που η νεότερη κόρη της Ελισάβετ, Άννα Καρλόττα, θα έβλεπε τη γιαγιά της που πέθανε λίγες εβδομάδες αργότερα στις 8 Δεκεμβρίου. Ο αδελφός της Ελισάβετ πέθανε ένα χρόνο μετά το θάνατο της μητέρας του στις 2 Δεκεμβρίου 1723.

Ο σύζυγός της πέθανε το 1729, αφήνοντας τη σύζυγό του αντιβασίλισσα της Λωρραίνης για το γιο τους, Φραγκίσκο Στέφανο. Αφού εκπαιδεύτηκε στη Βιέννη, ο Φραγκίσκος Στέφανος επέστρεψε στη Λωρραίνη το 1730. Στη συνέχεια επέστρεψε στη Βιέννη αφού έδωσε τη θητεία της μητέρας του ως αντιβασιλέας.

Η Ελισάβετ προσπάθησε να αρραβωνιάσει τη μικρότερη κόρη της, Άννα Καρλόττα, με τον Λουδοβίκο ΙΕ΄. αυτό το έργο απέτυχε λόγω των δολοπλοκιών του Λουδοβίκου Ερρίκου του Κοντέ. Η Ελισάβετ προσπάθησε στη συνέχεια να οργανώσει τον γάμο της Άννας με τον πρώτο της ξάδερφο, Λουδοβίκο της Ορλεάνης, ο οποίος είχε πρόσφατα χηρεύσει. Ωστόσο, εκείνος αρνήθηκε.

Μετέπειτα ζωή

Ανήμπορη να εμποδίσει τον γιο της Φραγκίσκο να εγκαταλείψει το δουκάτο της Λωρραίνης στον Στανίσλαο Λετσύνσκι όταν ο Φραγκίσκος παντρεύτηκε στην Αυστρία τη Μαρία Θηρεσία των Αψβούργων, η Ελισάβετ μετακόμισε στο Κάστρο του Αρουέ στο κοντινό Κομμερσύ.

Η Ελισάβετ απεβίωσε από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, στις 23 Δεκεμβρίου 1744 σε ηλικία 68 ετών. Πριν από αυτήν είχαν αποβιώσει δέκα από τα δεκατρία της παιδιά. Εννέα μήνες μετά το θάνατό της, ο γιος της Φραγκίσκος έγινε Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Οικογένεια

Παντρεύτηκε το 1698 τον Λεοπόλδο, Δούκα της Λωρραίνης, και είχε τέκνα:

• Λεοπόλδος (1699 - 1700).
• Ελισάβετ Καρλόττα (1700 - 1711), πέθανε από ευλογιά.
• Λουίζα Χριστίνα (13 - 18 Νοεμβρίου 1711).
• Μαρία Γαβριέλλα Καρλόττα (1702 - 1711), πέθανε από ευλογιά.
• Λουδοβίκος (1704 - 1711), πέθανε από ευλογιά.
• Ιωσηφίνα Γαβριέλλα (1705 - 1708).
• Γαβριέλλα Λουίζα (1706 - 1710).
• Λεοπόλδος Κλήμης (1707 - 1723).
• Φραγκίσκος Γ΄ (1708 - 1765), Δούκας της Λωρραίνης, νυμφεύτηκε τη Μαρία Θηρεσία της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
• Ελεονώρα (4 Ιουνίου - 28 Ιουλίου 1710).
• Ελισάβετ Θηρεσία (1711 - 1741), παντρεύτηκε τον Κάρολο Εμμανουήλ Γ΄ της Σαρδηνίας.
• Κάρολος Αλέξανδρος (1712 - 1780), κυβερνήτης των Αυστριακών Κάτω Χωρών.
• Άννα Καρλόττα (1714 - 1773), ηγουμένη του Έσσεν.
• θνησιγενής κόρη (28 Νοεμβρίου 1718).

Πηγές

• Dufresne, Claude, les d'Orléans, CRITERION, Paris, 1991, p. 85, ISBN 2-903702-57-8

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Élisabeth Charlotte d'Orléans στο Wikimedia Commons