Μονή Αγίων Θεοδώρων Αχαΐας

Μονή Αγίων Θεοδώρων
Είδος	μοναστήρι
Γεωγραφικές συντεταγμένες	37°55′15″N 22°0′29″E
Θρήσκευμα	Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία
Θρησκευτική υπαγωγή	Ιερά Μητρόπολις Καλαβρύτων και Αιγιαλείας
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Καλαβρύτων και Δημοτική Κοινότητα Αναστάσεως Αχαΐας
Τοποθεσία	Ανάσταση Αχαΐας
Χώρα	Ελλάδα
δεδομένα (π)

Η Μονή Αγίων Θεοδώρων είναι γυναικεία Κοινοβιακή Μονή που ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας. Βρίσκεται κοντά στο χωριό Ανάσταση Καλαβρύτων, στην Τοπική Κοινότητα του οποίου υπάγεται διοικητικά, και είναι χτισμένη στις πλαγιές του όρους «Ζέμπι» (παρυφάδας του Ερύμανθου) σε υψόμετρο 1.057 μέτρων. Απέχει 26 περίπου χιλιόμετρα από τα Καλάβρυτα και 92 περίπου χιλιόμετρα από την Πάτρα.

Ιστορία της Μονής

Η ακριβής χρονολογία ίδρυσης του μοναστηριού μας είναι άγνωστη. Κατά την παράδοση η ίδρυσή του ανάγεται στις αρχές του 12ου αιώνα όταν Αυτοκράτορας του Βυζαντίου ήταν ο Εμμανουήλ Κομνηνός. Η πρώτη αυτή Μονή που βρισκόταν στην ίδια περίπου θέση με τη σημερινή καταστράφηκε το 1460 μετά την κατάληψη της περιοχής από τους Τούρκους. Τη σημερινή της μορφή την απέκτησε η Μονή το 1724 όταν ο μοναχός Συμεών από το γειτονικό χωριό Αγρίδι Καλαβρύτων προέβη σε ριζική ανακαίνισή της όπως μας πληροφορεί επιγραφή που υπάρχει στο καθολικό της.

Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας απέκτησε σημαντική κτηματική περιουσία στην ευρύτερη περιοχή της Αχαΐας αλλά και στην Ηλεία. Μετόχια της Μονής υπήρχαν στην Κέρτεζη Καλαβρύτων, στην Άνω Κλειτορία Καλαβρύτων, στην Χαλανδρίτσα Αχαΐας, στη Γαστούνη Ηλείας στην Αμαλιάδα και αλλού. Μεγάλη υπήρξε η προσφορά της Μονής κατά την Επανάσταση του 1821 αφού αποτελούσε χώρο συνάντησης των φιλικών και των προκρίτων της περιοχής αλλά και καταφύγιο για τους αγωνιστές που διώκονταν από τους Τούρκους. Στο αρχείο της Μονής φυλάσσεται πλήθος επιστολών επωνύμων αγωνιστών της Επανάστασης που την ευχαριστούν για την βοήθεια που τους προσέφερε, όπως των: Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, Παναγιώτη Φωτήλα, Βασιλείου Πετμεζά, Μπενιζέλου Ρούφου, Γρηγορίου Δικαίου, Σωτήριου Θεοχαρόπουλου, κ.α. Το 1846 ο Βασιλιάς Όθωνας φρόντισε να τιμήσει ορισμένα από τα μέλη της αδελφότητας της Μονής με το «Χαλκούν Αριστείο» για την προσφορά τους στον απελευθερωτικό αγώνα του 1821.

Μετά το μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το ανθρώπινο δυναμικό της Μονής περιορίστηκε σημαντικά. Το 1973 η Μονή έκλεισε, ύστερα από την δολοφονία του Ηγουμένου της και του υποτακτικού του από ιερόσυλους ληστές, για λίγο διάστημα. Την άνοιξε και πάλι ο μοναχός Νικόδημος Παπαγιαννόπουλος, για να ξανακλείσει το 1982 μετά τον θάνατό του. Το 1984 η Μονή μετατρέπεται σε γυναικεία και εγκαταβιώνουν σ' αυτή έξι μοναχές, με Ηγουμένη την Καλλινίκη Ανδρικοπούλου από την Πάτρα. Μετά την αναχώρηση των μοναζουσών για άλλο ησυχαστήριο (1992), το μοναστήρι έμεινε ξανά ακατοίκητο μέχρι τον Οκτώβριο του 1993, οπότε η Μονή μετατρέπεται και πάλι σε ανδρώα μοναστική αδελφότητα με τον ερχομό του Αγιορείτη Ιερομονάχου π. Γεωργίου Μαραγκού ο οποίος εργάστηκε ακούραστα μέχρι την 18η Αυγούστου 2011 που πέθανε. Μετά τον θάνατο του π. Γεωργίου και αφού για λίγο διάστημα η Ιερά Μονή παρέμεινε και πάλι κλειστή, στις 25 Ιουνίου 2012 εγκαταστάθηκε σε αυτή ομάδα δοκίμων μοναζουσών, πνευματικά τέκνα του Αιδεσ. π. Ιωάννου Δρογγίτη, Εφημερίου του Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου Πλάκας Αθηνών.

Καθολικό και παρεκκλήσια της Μονής

Μέσα στον περίβολο της Μονής υπάρχουν δύο ναοί. Ο μεγαλύτερος που είναι και το καθολικό της Μονής είναι αφιερωμένο στους Αγίους Θεοδώρους Τήρωνα και Στρατηλάτη. Πρόκειται για ναό βυζαντινού ρυθμού με περίτεχνο ξυλόγλυπτο τέμπλο στο αριστερό μέρος του οποίου υπάρχει η θαυματουργή εικόνα των Αγίων έργο του 1769. Η αγιογράφησή του είναι έργο του ιερέα Κωνσταντίνου από τα Ιωάννινα, και έγινε μεταξύ των ετών 1743 – 1746 σύμφωνα με σχετική επιγραφή.

Ο δεύτερος ναός ο οποίος λειτούργησε και ως «κρυφό σχολειό» την περίοδο της Τουρκοκρατίας είναι αφιερωμένος των Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο και διαθέτει τοιχογραφίες του 1732 που έγιναν από τον αγιογράφο Ευστάθιο από τα Νεζερά Αχαΐας. Από αυτές ιδιαίτερη εντύπωση προξενεί η τοιχογραφία της Σταύρωσης, η οποία απεικονίζει τον έναν από τους δύο ληστές με φωτοστέφανο. Ένας ακόμα μικρός ναός υπάρχει στο χώρο που βρίσκεται το κοιμητήριο της Μονής και είναι αφιερωμένος στους Άγιους Πάντες.

Άγια λείψανα

Οι πιο πολύτιμοι θησαυροί της Μονής είναι οι επτά λειψανοθήκες με τα Ιερά λείψανα των Αγ. Θεοδώρων και 21 άλλων Αγίων της Εκκλησίας μας, όπως των Αγ. Παντελεήμονα, Αγ. Ιωάννη Χρυσοστόμου, Αγ. Ευθυμίου, Αγ. Αναργύρων, Αγ. Μηνά κ.α.

Kειμήλια της Mονής

Πολλά κειμήλια στη Μονή δεν υπάρχουν. Τα περισσότερα φυλάσσονται στη Μονή Πεντέλης στην Αττική και στο Μουσείο της Μητρόπολης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας στο Αίγιο. Στη Μονή υπάρχουν: 1) ένα ευαγγέλιο ΙΗ΄ αιώνα με ασημοστόλιστο κάλυμμα, 2) μερικά λειτουργικά βιβλία μεγάλης παλαιότητας, 3) δύο εικόνες των Αγ. Θεοδώρων και της Παναγίας. Η πρώτη φέρει χρονολογία 1769 και παρουσιάζει τους Αγίους με στρατιωτικές στολές. Η δεύτερη είναι αχρονολόγητη και γύρω της εικονίζονται οι 24 οίκοι (σκηνές) από την ζωή της Θεοτόκου.

Βιβλιογραφία

• Κωνσταντίνου Χ. Νικολόπουλου, Ιερά Μονή Αγίων Θεοδώρων Αροανίας Καλαβρύτων, Αθήνα 1995.
• Αρχιμανδρίτου Γεωργίου Μαραγκού, Οι Άγιοι Μεγαλομάρτυρες Θεόδωρος ο Στρατηλάτης και Θεόδωρος ο Τήρων, Έκδοση της Ιεράς Μονής Αγίων Θεοδώρων Αροανίας, 1996.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Μονής Αγίων Θεοδώρων Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 02/10/2016.
• Ιερά Μονή Αγ. Θεοδώρων Αροανίας. im-ka.gr. Ανακτήθηκε: 02/10/2016.
• Τουριστικός οδηγός Νομού Αχαΐας - Μοναστήρια. nea.gr. Ανακτήθηκε από το αρχειοθετημένο πρωτότυπο: 02/10/2016.
• Μονή Αγίων Θεοδώρων. moriasnow.gr