Κύπελλο Ελλάδας καλαθοσφαίρισης ανδρών

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κύπελλο Ελλάδας
Τρέχουσα διοργάνωση:
Current sports event 2022–23
ΆθλημαΚαλαθοσφαίριση
Εναρκτήρια σεζόν1975–76
Αριθμός ομάδων28
ΧώραFlag of Greece.svg Ελλάδα
ΉπειροςFlag of Europe.svg Ευρώπη
Τελευταίος κάτοχος Ολυμπιακός
(11ος τίτλος)
Περισ. κατακτήσειςVerde con trifoglio Verde su cerchio Bianco.svg Παναθηναϊκός
(20 τίτλοι)
Σχετικές διοργανώσειςBasket League
Α2 Εθνική
Επίσημη ιστοσελίδαbasket.gr

Το Κύπελλο Ελλάδας ανδρών αποτελεί τη δεύτερη σημαντικότερη εγχώρια διοργάνωση καλαθοσφαίρισης, μετά το πρωτάθλημα της Α1 Εθνικής (Basket League). Η διοργάνωση του ξεκίνησε την αγωνιστική περίοδο 1975–76 και έκτοτε διεξάγεται με διάφορες μορφές ανελλιπώς. Διοργανώτρια αρχή του θεσμού του κυπέλλου είναι η Ελληνική Ομοσπονδία Καλαθοσφαίρισης (Ε.Ο.Κ.).

Ιστορία και φορμάτ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις πρώτες 12 διοργανώσεις (μέχρι την περίοδο 1986–87) μετείχαν εκτός των ομάδων των εθνικών κατηγοριών και οι σύλλογοι ανά νομό τοπικών ενώσεων, με αποτέλεσμα να συμμετέχουν ακόμη και εκατοντάδες σύλλογοι. Οι ομάδες της Α' Εθνικής εισέρχονταν στη διοργάνωση από τη φάση των «32», ενώ ως την ίδια φάση η κλήρωση των αγώνων γινόταν με γεωγραφικά κριτήρια (οι σύλλογοι της Νότιας Ελλάδας αγωνίζονταν μεταξύ τους ενώ το αντίστοιχο συνέβαινε με τους συλλόγους της Κεντρικής και Βόρειας Ελλάδας). Από την περίοδο 1987–88 μετέχουν αποκλειστικά οι ομάδες της Α1, Α2 και Β' Εθνικής, με τη διοργάνωση να ξεκινάει με τις ομάδες της Α2 και Β' Εθνικής και με τις ομάδες της Α1 να εισέρχονται στη συνέχεια. Από την περίοδο 2012–13, μετέχουν μόνο οι ομάδες της Α1 και Α2 Κατηγορίας.

Σχεδόν σε όλες τις διοργανώσεις, οι αγώνες διεξάγονται μονοί νοκ - άουτ στην έδρα της ομάδας που ορίζεται από την κλήρωση. Εξαίρεση υπήρξε τις χρονιές 1980–81 και 1988–89, όταν οι αγώνες της προημιτελικής και ημιτελικής φάσης έγιναν διπλοί στις έδρες των αντιπάλων ομάδων, ενώ από το 2004–05 ως σήμερα, διπλοί αγώνες έγιναν μόνο στη φάση των ημιτελικών του 2005, 2006, 2007, 2010 και 2011. Επίσης τα τελευταία χρόνια καθιερώθηκε η υποχρέωση των ομάδων της Α1 σε περίπτωση που κληρωθούν με ομάδες μικρότερων κατηγοριών, να αγωνίζονται πάντα εκτός έδρας.

Σημερινό σύστημα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Από την περίοδο 2007–08 υπάρχει μια καινοτομία, που έγκειται στο γεγονός ότι στην προημιτελική φάση της διοργάνωσης (στους «8») προκρίνονται αυτόματα οι 6 ομάδες που κατέλαβαν τις 6 πρώτες θέσεις στο πρωτάθλημα της Α1 της προηγούμενης χρονιάς, ενώ για τις δύο θέσεις που απομένουν αγωνίζονται σε διαδοχικούς γύρους οι υπόλοιπες 8 ομάδες της Α1, οι 16 ομάδες της Α2 και οι 16 ομάδες της Β' Εθνικής.
  • Παρατηρήθηκε το φαινόμενο της απόσυρσης από την διοργάνωση αρκετών ομάδων, κυρίως για οικονομικούς λόγους. Παρ' ότι αναδεικνύονται ζευγάρια από την κλήρωση διαφόρων φάσεων, κάποια από αυτά καταλήγουν σε νίκη του ενός αντιπάλου με σκορ 20–0 χωρίς αγώνα. Την περίοδο 2009–10 υπήρξαν τέσσερα τέτοια ζευγάρια, την περίοδο 2010–11 πέντε ζευγάρια, ενώ την περίοδο 2011–12, τα ζευγάρια αυτά αυξήθηκαν σε 13. Από την περίοδο 2012–13 με την μείωση των αγώνων, δεν παρουσιάστηκε ξανά τέτοιο φαινόμενο.
  • Από την περίοδο 2012–13, και έκτοτε στη διοργάνωση του Κυπέλλου Καλαθοσφαίρισης Ανδρών Ελλάδας συμμετέχουν οι ομάδες των 2 πρώτων κατηγοριών της ελληνικής καλαθοσφαίρισης (για το κύπελλο 2021–22 οι 28 ομάδες των Α1 και Α2, 13 της Α1, 15 της Α2).

Final Four[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Για 10 χρόνια (1994–95 έως 2003–04) η τελική φάση του κυπέλλου γινόταν σε μορφή final four, όπου εκτός των ημιτελικών και του τελικού, διεξαγόταν και μικρός τελικός ανάμεσα στις ηττημένες ομάδες των δύο ημιτελικών. Οι 10 αυτές διοργανώσεις διεξήχθησαν στην Αθήνα 4 φορές, στην Θεσσαλονίκη και στην Λαμία από 2 φορές (στη Λαμία η πρώτη και η τελευταία διοργάνωση final four) και από μία φορά σε Πάτρα και Λάρισα. Το final four επανήλθε μετά απο 18 χρόνια, την σεζόν 2021-22 με την διεξαγωγή του να πραγματοποιείται στο Ηράκλειο Κρήτης [1]

Οι Κυπελλούχοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι τελικοί αναλυτικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στον πίνακα που ακολουθεί αναφέρονται τα αποτελέσματα όλων των τελικών συνοπτικά, ενώ, πατώντας την επιλογή εμφάνιση, υπάρχουν αναλυτικά στοιχεία για κάθε τελικό ξεχωριστά. [2]

Σύνολο τίτλων και συμμετοχές σε τελικούς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύλλογος Κυπ. Φιν. Χρονιές κατάκτησης & Χρονιές φιναλίστ
Παναθηναϊκός 20 6 1979, 1982, 1983, 1985, 1986, 1993, 1996, 2000, 2001, 2003,
2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014,
2015, 2016, 2017, 2019, 2021, 2022
Ολυμπιακός 11 9 1976, 1977, 1978, 1979, 1980, 1983, 1986, 1994, 1997, 2002,
2004, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2018, 2022, 2023
Giallo e Nero Aris.JPG Άρης 8 6 1984, 1985, 1987, 1988, 1989, 1990, 1992, 1993, 1998, 2003,
2004, 2005, 2014, 2017
600px Giallo con aquila bicefala nera2 svg.png Α.Ε.Κ. 5 7 1976, 1978, 1980, 1981, 1988, 1992, 1998, 1999, 2000, 2001,
2018, 2020
600px Bianco con aquila bicefala nera.png Π.Α.Ο.Κ. 3 5 1982, 1984, 1989, 1990, 1991, 1995, 1999, 2019
600px diagonal HEX-0000FF background HEX-E60607.svg Πανιώνιος 1 2 1977, 1991, 1995
Azzurro e Bianco con H.png Ηρακλής 3 1981, 1994, 1996
600px bianco con 2 strisce nere e P stilizzata.png Απόλλων Πάτρας 2 1997, 2015
Giallo e Nero con Giglio.png Μαρούσι 2 2002, 2006
Tangerine con lati Bianchi rifiniti di Nero.svg Προμηθέας 2 2020, 2021
Flag of Panellinios-Greek Sports Club.svg Πανελλήνιος 1 1987
600px vertical bisection White HEX-1560BD with 2 semicircles HEX-FF0000 Black.svg Ρέθυμνο 1 2007
Real Salt Lake.svg Φάρος Κερατσινίου 1 2016
600px Piccione.png Περιστέρι 1 2023

Οι έδρες των τελικών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γήπεδο Τελικοί Χρονιές διεξαγωγής
Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας 11 1985, 1986, 1987, 1988, 1990, 1991, 1992, 1993, 1994, 1999, 2002
Ολυμπιακό Κλειστό Γυμναστήριο 6 1997, 2001, 2007, 2015, 2016, 2021
Κλειστό Γήπεδο Ελληνικού 6 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013
Κλειστό Γυμναστήριο «Δυο Αοράκια» 6 2014, 2018, 2019, 2020, 2022, 2023
Αλεξάνδρειο Μέλαθρο 5 1982, 1984, 1989, 1998, 2017
Παναθηναϊκό Στάδιο 4 1977, 1978, 1979, 1980
Κλειστό Γυμναστήριο Γλυφάδας 3 1976, 1981, 1983
Χαλκιοπούλειο Γυμναστήριο 2 1995, 2004
Κλειστό Γυμναστήριο «Δημήτριος Τόφαλος» 1 1996
Κλειστό Γήπεδο Π.Α.Ο.Κ. 1 2000
Κλειστό Γυμναστήριο Νεάπολης 1 2003
Κλειστό Γυμναστήριο Λίντο 1 2005
Ολυμπιακό Γυμναστήριο Γαλατσίου 1 2006

Οι αγώνες από τους προημιτελικούς ως τον τελικό ανά χρονιά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στον πίνακα παρακάτω αναφέρονται όλοι οι αγώνες του Κυπέλλου Ελλάδας από τη φάση των προημιτελικών ως και τον τελικό της διοργάνωσης ανά χρονιά. Από το 1994–95 έως το 2003–04 οι τελικές φάσεις (ημιτελικοί, μικρός τελικός και τελικός) διεξήχθησαν σε μορφή final four.

Στατιστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]