Πρωτάθλημα Ελλάδας καλαθοσφαίρισης γυναικών
Τρέχουσα διοργάνωση: 2024–2025 | |
Άθλημα | Καλαθοσφαίριση |
---|---|
Ίδρυση | 1968 |
Εναρκτήρια σεζόν | 1967–1968 |
Αριθμός ομάδων | 11 |
Χώρα | Ελλάδα |
Τελευταίος κάτοχος | Ολυμπιακός (2023–2024) |
Περισ. κατακτήσεις | Α.Ο. Σπόρτιγκ Αθηνών (21 Τίτλοι) |
Επίπεδο | 1 |
Υποβιβασμός | Α2 Εθνική Κατηγορία |
Εγχώρια κύπελλα | Κύπελλο Ελλάδας |
Διεθνή κύπελλα | EuroLeague EuroCup |
Επίσημη ιστοσελίδα | Επίσημος ιστότοπος |
Η Α1 Εθνική Κατηγορία καλαθοσφαίρισης γυναικών είναι η ανώτερη εθνική κατηγορία στην πυραμίδα των πρωταθλημάτων καλαθοσφαίρισης στην Ελλάδα. Διοργανώνεται και υπάγεται στη δικαιοδοσία της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καλαθοσφαίρισης (Ε.Ο.Κ.). Η συγκεκριμένη διοργάνωση γεννήθηκε κατά την αγωνιστική περίοδο 1967–1968 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα, έχοντας αλλάξει διάφορα ονόματα και μορφές. Πολυνίκης του θεσμού είναι ο Σπόρτιγκ Αθηνών, ενώ τρέχων πρωταθλητής είναι ο Ολυμπιακός Πειραιώς.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το πρώτο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα διεξήχθη το 1967, όταν οι πρωταθλητές Αθήνας-Πειραιά (Πειραϊκός Σύνδεσμος) και Θεσσαλονίκης (Ηρακλής Θεσσαλονίκης), αναμετρήθηκαν στις 19 Νοεμβρίου σε μονό αγώνα που διεξήχθη στο γυμναστήριο της Χ.Α.Ν. Θεσσαλονίκης. Ο Ηρακλής Θεσσαλονίκης επικράτησε με 25–22 και αναδείχθηκε Πρωταθλητής Ελλάδας.[1][2][3][4]. Αν και η ΕΟΚ δεν αναγνωρίζει τη διοργάνωση αυτή, διεξήχθη υπό την επίσημη ομοσπονδία Αθλοπαιδιών, που είχε υπό την εποπτεία της το άθλημα του μπάσκετ από το 1965 ως το 1970[5]. Υπάρχει αναφορά για πανελλήνια διοργάνωση και το 1966 με πρωταθλητή τον Ηρακλή Θεσσαλονίκης.[6]
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ε.Ο.Κ., το Πρωτάθλημα Ελλάδας έκανε πρεμιέρα κατά την αγωνιστική περίοδο 1967–1968 με διοργανώτρια την Ελληνική Ομοσπονδία Αθλοπαιδιών (Ε.Ο.ΑΠ.). Η επίσημη ονομασία του ήταν «Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Καλαθοσφαίρισης Γυναικών». Από την αγωνιστική περίοδο 1969–1970 η ευθύνη της διοργάνωσης του θεσμού πέρασε στη νεοσύστατη Ελληνική Ομοσπονδία Καλαθοσφαίρισης (Ε.Ο.Κ.).[7]
Κατά την αγωνιστική περίοδο 1984–1985 το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα μετονομάστηκε σε «Πρωτάθλημα Καλαθοσφαίρισης Α΄ Εθνικής Κατηγορίας Γυναικών», ενώ ταυτόχρονα δημιουργήθηκε νέο πρωτάθλημα, δεύτερο ιεραρχικά, με την επωνυμία «Πρωτάθλημα Καλαθοσφαίρισης Β΄ Εθνικής Κατηγορίας Γυναικών» (το δεύτερο καταργήθηκε το 2003–2004).[7]
Την αγωνιστική περίοδο 1997–1998 με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καλαθοσφαίρισης δημιουργήθηκαν νέες Εθνικές Κατηγορίες για το γυναικείο μπάσκετ οι οποίες εξακολουθούν να υπάρχουν μέχρι σήμερα και αυτές είναι:[7]
- Α1 Εθνική Κατηγορία
- Α2 Εθνική Κατηγορία
Τον Ιούνιο του 2009 η Ελληνική Ομοσπονδία Καλαθοσφαίρισης ανακοίνωσε πως από την αγωνιστική περίοδο 2010–2011 ο αριθμός των ομάδων που συμμετείχαν στα πρωταθλήματα της Α1 Εθνικής και καθενός από τους 2 ομίλους της Α2 Εθνικής, μειώθηκαν από 14 σε 12.[8]
Στις 1 Ιουλίου 2009 ανακοινώθηκε από την Ε.Ο.Κ. πως πλέον οι ομάδες που θα συμμετέχουν στο πρωτάθλημα της Α1 θα έχουν το δικαίωμα να περιλαμβάνουν στο ρόστερ τους μέχρι 3 ξένες παίκτριες, δηλ. μια κοινοτική και 2 από χώρες εκτός Ευρώπης.[9]
Σε συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε στις 28 Ιουλίου 2010 αποφασίστηκε η διεξαγωγή play off και play out κατά τη λήξη της εκάστοτε αγωνιστικής περιόδου. Συγκεκριμένα ο σύλλογος που θα τερματίζει στην κορυφή της βαθμολογικής κατάταξης θα αναμετράται με τον τέταρτο και ο δεύτερος με τον τρίτο. Παράλληλα, όσες ομάδες βρεθούν στις θέσεις 811 θα διαγωνίζονται μεταξύ τους για το ποια θα κερδίσει το εισιτήριο της παραμονής, ενώ η 12η ομάδα θα υποβιβάζεται απευθείας στην Α2 Εθνική Κατηγορία.[10][11]
Πρωταθλητές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ακολουθούν αναλυτικά οι ομάδες που κατέκτησαν την πρώτη θέση στο θεσμό από το 1968 μέχρι σήμερα.[12]
Οι τελικοί και μικροί τελικοί των play off
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα play off καθιερώθηκαν την αγωνιστική περίοδο 2010–2011.
Περίοδος | Τελικός | Μικρός Τελικός | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Πλεον. έδρας | Σκορ | Μειον. έδρας | Αποτελέσματα | Πλεον. έδρας | Σκορ | Μειον. έδρας | ||||||||
Κανον. περ. | Τελικοί | |||||||||||||
Φ.Ε.Α. Ν.Φ.–Ν.Χ. | 63–51 | 69–59 | 68–52 | Άρης Θεσσαλονίκης | ||||||||||
Παναθηναϊκός | 73–44 | 64–43 | 76–69 | Εσπερίδες Καλλιθέας | ||||||||||
3–0 | Α.Ε.Σ.ΕΛ. | 68–59 | 71–68 | 67–61 | Π.Α.Ο.Κ. | |||||||||
Πρωτέας Βούλας | 64–43 | 66–58 | 62–55 | 63–56 | 4–1 | Αθηναϊκός | ||||||||
Παναθηναϊκός | 59–60 | 79–61 | 71–46 | 56–60 | 62–61 | Αναγέννηση Ν. Ρυσίου | ||||||||
4–0 | Παναθηναϊκός | 66–61 | 82–59 | 74–37 | 50–38 | Π.Α.Ο.Κ. | ||||||||
Αθηναϊκός | 79–59 | 86–58 | 67–54 | 69–58 | Δάφνη Αγ. Δημητρίου | |||||||||
Φάρος Κερατσινίου | 70–58 | 74–49 | 90–56 | 86–59 | Δάφνη Αγ. Δημητρίου | |||||||||
Π.Α.Ο.Κ. | 71–61 | 83–40 | 89–37 | 96–39 | Νίκη Λευκάδας | |||||||||
2019–20 | Δεν έγιναν play off εξαιτίας της πανδημίας του κορονοϊού | |||||||||||||
2020–21 | Ολυμπιακός | 2–3 | 61–62 | 66–56 | 73–58 | 73–76 | 66–74 | |||||||
2021–22 | 4–2 | Παναθηναϊκός | 70–64 | 81–76 | 76–81 | 53–61 | 87–54 | 87–79 | Εσπερίδες Καλλιθέας | 1–3 | ||||
2022–23 | 4–1 | Παναθηναϊκός | 89–74 | 63–77 | 76–69 | 66–60 | 87–83 | 3–0 | Εσπερίδες Καλλιθέας | |||||
2023–24 | 3–2 | Παναθηναϊκός | 72–69 | 65–68 | 61–53 | 50–60 | 61-45 | 3–0 | Πρωτέας Βούλας |
- με μαύρο σημειώνονται οι αγώνες που έγιναν στην έδρα της ομάδας με το μειονέκτημα.
- με μπλε σημειώνονται οι αγώνες που έγιναν στην έδρα της ομάδας με το πλεονέκτημα.
- Απ' την σεζόν 2023-24, τα αποτελέσματα της κανονικής περιόδου δεν μεταφέρονταν πλέον στους τελικούς.
Διακρίσεις ανά σύλλογο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τις περισσότερες διακρίσεις στο θεσμό κατέχει σήμερα ο Α.Ο. Σπόρτιγκ Αθηνών με 21 στο σύνολο. Ολική ήταν η επικράτηση του συλλόγου κατά την περίοδο που ο θεσμός έφερε το όνομα «Α΄ Εθνική Κατηγορία» με εξαίρεση μόλις μία χρονιά. Τωρινή κάτοχος του πρωταθλήματος Ελλάδας είναι η ομάδα του Ολυμπιακού Πειραιώς.
Σύνολο τίτλων
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σύλλογος | Τίτλοι | Χρονιές |
---|---|---|
Α.Ο. Σπόρτιγκ Αθηνών | 21 | 1976, 1977, 1979, 1980, 1981, 1983, 1984, 1985, 1986, 1987, 1988, 1989, 1990, 1991, 1993, 1994, 1995, 1996, 1997, 1999, 2004 |
Ολυμπιακός | 8 | 2016, 2017, 2018, 2019, 2020, 2022, 2023, 2024 |
Παναθηναϊκός Α.Ο. | 5 | 1998, 2000, 2005, 2013, 2021 |
Α.Σ. Αθηναϊκός Βύρωνα | 4 | 2009, 2010, 2011, 2012 |
Γ.Σ. Ηρακλής Θεσσαλονίκης | 3 | 1968, 1971, 1972 |
Δ.Α.Σ. Άνω Λιοσίων | 3 | 2001, 2002, 2003 |
Πειραϊκός Σύνδεσμος | 2 | 1969, 1970 |
Α.Ο. Παλαιού Φαλήρου | 2 | 1975, 1982 |
Μ.Γ.Σ. Απόλλων Καλαμαριάς | 2 | 1974, 1992 |
Α.Ε. Εσπερίδες Καλλιθέας | 2 | 2006, 2008 |
Α.Ε. Σουρμένων–Ελληνικού | 2 | 2014, 2015 |
Σ.Α.Α. Κολλεγίου Θηλέων Αθηνών | 1 | 1973 |
Α.Σ. Ολυμπιακός Βόλου 1937 | 1 | 1978 |
Γ.Σ. Πανιώνιος Σμύρνης | 1 | 2007 |
Συμμετοχές ομάδων στην Α΄ και Α1 Εθνική κατηγορία (1984–2025)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Εθνική κατηγορία καθιερώθηκε την αγωνιστική περίοδο 1984–1985, κι έκτοτε έχουν διεξαχθεί 41 διοργανώσεις. Τις περισσότερες συμμετοχές, 40, έχει ο Παναθηναϊκός, ενώ ακολουθεί ο Σπόρτιγκ με 27 συμμετοχές. Συνολικά 71 σύλλογοι έχουν αγωνιστεί στην Α' και Α1 Εθνική κατηγορία. Με γαλάζιο χρώμα είναι οι ομάδες που μετέχουν στο πρωτάθλημα της περιόδου 2024-2025.
|
|
|
|
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Εφ. Μακεδονία, 8/11/1967 σελίδα 5». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2015.
- ↑ «Εφ. Μακεδονία, 19/11/1967 σελίδα 13». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2015.
- ↑ «Εφ. Έθνος 20/11/1967 σελ. 9». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2015.
- ↑ «Εφ. Μακεδονία, 21/11/1967 σελίδα 5». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2015.
- ↑ εφημερίδα Μακεδονία, 14/10/1967 σελίδα 4: ΑΠΟΦΑΣΙΣ ΤΗΣ ΕΟΑΠ: Η ομοσπονδία Αθλοπαιδιών έλαβε τις εξής αποφάσεις... αποφάσισεν την διεξαγωγήν του τελικού του γυναικείου πρωταθλήματος μπάσκετ εις Θεσσαλονίκην την 19ην Νοεμβρίου (Πειραϊκός-Ηρακλής)
- ↑ Εφ. Αθλητική Ηχώ 28 Ιουνίου 1978 σελίδα 2: Ενω αρχίζει μεθαύριο στο Βόλο το 13ο πανελλήνιο πρωτάθλημα γυναικών... (αν η διοργάνωση ξεκίνησε το 1966 όπως αναφέρεται παρακάτω, τότε αυτή του 1978 θα ήταν όντως η 13η) ... Η διοργάνωση αυτή ξεκίνησε το '66 με τόπο διεξαγωγής την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη εναλλάξ κάθε χρόνο. ...Τα τέσσερα πρώτα πρωταθλήματα ανέδειξαν πρωταθλητή τον Ηρακλή Θεσσαλονίκης, ενώ το '70 και το '71 την πρώτη θέση κατέλαβε ο Πειραϊκός. Το '72 και πάλι ο Ηρακλής κατέκτησε τον τίτλο... (εδώ η Αθλ. Ηχώ έχει κάνει λάθος στις χρονιές κατάκτησης του Πειραϊκού. Του χρεώνει τα έτη 1970 και 1971, ενώ κατέκτησε τον τίτλο τα έτη 1969 και 1970).
- ↑ 7,0 7,1 7,2 ««Ιστορία των Πρωταθλημάτων Γυναικών»». Επίσημη ιστοσελίδα Ελληνικής Ομοσπονδίας Καλαθοσφαίρισης. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2009.
- ↑ Μπορίνος, Μάριος (18 Ιουνίου 2009). ««Και με την βούλα 12 ομάδες στην Α1 και στην Α2»». WePlayBall.gr. http://weplayball.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=875:----12---1---2&catid=72:2009-02-13-20-53-09&Itemid=64. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2009.
- ↑ ««Α1 Γυναικών: Τρεις ξένες στο νέο πρωτάθλημα»». Contra.gr. 1 Ιουλίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-07-10. https://web.archive.org/web/20090710140746/http://www.contra.gr/Basketball/Hellas/243704.html. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2009.
- ↑ Μιχαλοπούλου, Φλώρα (28 Ιουλίου 2010). ««Αλλαγές στην Α1 μπάσκετ γυναικών»». Ιστότοπος NOVAΣπορ FM. http://www.sport-fm.gr/article/284980. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2010.
- ↑ Ράμμου, Σοφία (28 Ιουλίου 2010). ««Πλέι οφ και αλλαγή μέρας»», σελ. Ιστότοπος BasketBlog.gr. http://www.basketblog.gr/pages/ViewContent.aspx?l=1&e=c&p=3&i=43621&t=1&c=31&w=0&m=1. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2010.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Α1 Γυναικών: Πρωταθλητής ο Παναθηναϊκός (vid) - Ελληνική Ομοσπονδία Καλαθοσφαίρισης». 24 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2021.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Κύπελλο Ελλάδος καλαθοσφαίρισης γυναικών
- Ελληνικές ομάδες καλαθοσφαίρισης στις διεθνείς διοργανώσεις