Μαλάουι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Μπλαντάιρ (Μαλάουι)
Δημοκρατία του Μαλάουι Dziko la Malaŵi; Republic of Malaŵi
; Σημαία	; Εθνόσημο
	Εθνικό σύνθημα: "Unity and Freedom'"(στα αγγλικά); "Ενότητα και Ελευθερία"
	Εθνικός ύμνος: Mulungu dalitsa Malaŵi(στη γλώσσα Τσιτσέουα); '"Ω Θεέ Ευλόγησε τη Γη μας του Μαλάουι";
	Τοποθεσία της χώρας στον κόσμο
Πρωτεύουσα	Λιλόνγκουε ; 13°57′N 33°42′E / 13.950°N 33.700°E
Μεγαλύτερη πόλη	Μπλαντάιρ
Επίσημες γλώσσες	Αγγλικά ; Τσιτσέουα (τοπική), ομιλείται από τον μισό πληθυσμό.
Πολίτευμα	Πολυκομματική Προεδρική Δημοκρατία
Πρόεδρος; Αντιπρόεδρος	Πίτερ Μουταρίκα; Σόλος Τσιλίμα
Ανεξαρτησία ; • Από το Ηνωμένο Βασίλειο; • Ισχύον Σύνταγμα	; 6 Ιουλίου 1964; ; 18 Μαΐου 1994
Έκταση • Σύνολο; • % Νερό; • Σύνορα	; 118.484 km2 (99η); 20,6%; 2.881 km
Πληθυσμός; • Εκτίμηση 2009 ; • Απογραφή 1998 ; • Πυκνότητα	; 14.268.711α (65η) ; 9.933.868 ; 120 κατ./km2 (89η)
ΑΕΠ (ΙΑΔ); • Ολικό (2009); • Κατά κεφαλή	; 12,271 δισ. $ (135η) ; 881 $ (171η)
ΑΕΠ (ονομαστικό); • Ολικό (2009); • Κατά κεφαλή	; 4,909 δισ. $ (140η) ; 352 $ (174η)
ΔΑΑ (2014)	0,414 (174η) – χαμηλή
Νόμισμα	Κουάτσα (MWK)
Ζώνη ώρας • Θερινή ώρα	CAT (UTC +2) ; (UTC δεν τηρείται)
Internet TLD	.mw
Κωδικός κλήσης	+265
	α Οι εκτιμήσεις για αυτήν την χώρα λαμβάνουν υπόψη τα αποτελέσματα της αυξημένης θνησιμότητας λόγω του AIDS, αυτό έχει ως αποτέλεσμα μικρότερο πληθυσμό από τον αναμενόμενο.

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά

← Προηγούμενη διαφορά Επόμενη διαφορά →

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε

ΟπτικήΚώδικας wiki

Ενδογραμμικά

Έκδοση από την 17:01, 10 Μαρτίου 2015

Συντεταγμένες: 13°01′00″S 33°36′00″E / 13.0167°S 33.6°E / -13.0167; 33.6

Η Δημοκρατία του Μαλάουι είναι το σύγχρονο επίσημο όνομα της άλλοτε Νυασαλάνδης (μέχρι το 1907), μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της τον Ιούλιο του 1964, από πpώην βρετανικό προτεκτοράτο που είχε αναγνωριστεί στις 15 Μαΐου του 1891, στη νοτιοανατολική Αφρική.

Η χώρα εκτείνεται δυτικά και κατά μήκος της ομώνυμης λίμνης Μαλάουι, της τρίτης σε μήκος λίμνης της Αφρικής. Συνορεύει προς Β. με την Τανζανία, Δ. και ΒΔ. με τη Ζάμπια και Ν. Α. και ΒΑ. με τη Μοζαμβίκη. Η συνολική έκταση της Χώρας εκτός των λιμνών είναι 36.330 τετρ. μίλια, η οποία και χωρίζεται σε τρεις περιφέρειες^[5] και σε 24 συνολικά νομούς.

Η Λίμνη Μαλάουι, συνολικής έκτασης 9.250 τ.μίλια, βασικός πόλος τουριστικής έλξης, μήκους 500 χλμ., λεγόμενη και "λίμνη των αστεριών" καταλαμβάνει περίπου το ένα πέμπτο της έκτασης της χώρας και απλώνεται σχεδόν σε όλα τα ανατολικά της σύνορα. Σ΄ αυτήν ζουν περί τα 500 είδη ψαριών, η δε αλιεία τους αποτελεί μια από τις κύριες πηγές εισοδήματος των κατοίκων.

Πρωτεύουσα της χώρας είναι η Λιλόνγκουε. Η χώρα έχει πληθυσμό 14.268.711, με βάση τις εκτιμήσεις του 2009.^[4].

Ιστορία

Το 10ο αιώνα εγκαταστάθηκαν στο σημερινό Μαλάουι κάτοικοι Μπαντού από το βορρά, μερικοί από τους οποίους έμειναν στην περιοχή και ίδρυσαν φυλές με βάση την κοινή καταγωγή.^[2]. Με την ανάπτυξη του δουλεμπορίου στις αρχές του 19ου αιώνα Άραβες σουαχίλι που κυριαρχούσαν στην ανατολική ακτή της Αφρικής προωθήθηκαν στο εσωτερικό της ηπείρου, πολλές φορές και με τη συνεργασία μουσουλμανικών τοπικών φυλών όπως των Γιάο (Yao). Την εποχή εκείνη το Μαλάουι ήταν ένα τοπικό φυλαρχούμενο "κράτος" που είχε μεταβληθεί σε κέντρο συγκέντρωσης ανταλλαγής και μεταγωγής σκλάβων.

Πρώτοι Ευρωπαίοι που έφθασαν στη περιοχή ήταν Πορτογάλοι. Γνωστότερος εξερευνητής ήταν ο Άγγλος Σκωτσέζος Ντέιβιντ Λίβινγκστον που έφθασε στη περιοχή το 1858 κατά την επιστροφή του από κάποια αποστολή στην Αφρική. Φθάνοντας στην ομώνυμη λίμνη την ονόμασε Nyasa από τη λέξη nyanja της γλώσσας των Ιθαγενών που σημαίνει λίμνη, εξ ου και το όνομα της χώρας Νυασαλάνδη.
Μετά δύο χρόνια, το 1861, ο Λίβινγκστον επέστρεψε στη περιοχή με ιεραποστόλους που εγκαταστάθηκαν στο Σάιρ Χάιλαντς και στο Λόυερ Σάιρ. Αντιμετωπίζοντας όμως επικίνδυνα από τη μια την ελονοσία και από την άλλη εμπλοκή του με δουλεμπόρους αναγκάσθηκε τρία χρόνια αργότερα, το 1864, να καταφύγει στη Ζανζιβάρη. Επέστρεψε για τελευταία φορά το 1866, διερχόμενος, στη προσπάθειά του για την ανακάλυψη των πηγών του Νείλου όπου και πέθανε στο χωριό Τσιφ Σίταμπο της Ζάμπιας (1873), προς τιμή του οποίου και ονομάστηκε η πρωτεύουσα της Ζάμπιας.

Τον Λίβινγκστον ακολούθησαν στη συνέχεια και άλλοι εξερευνητές, ιεραπόστολοι, τυχοδιώκτες επαγγελλόμενοι τη "σωτηρία των φτωχών" αλλά και ιατροί ερευνητές των τροπικών ασθενειών καθώς και επιχειρηματίες που καθόρισαν τελικά τον χαρακτήρα της περιοχής για τον επόμενο αιώνα.

Διοικητική διαίρεση

Το Μαλάουι διαιρείται σε 3 περιφέρειες και 28 συνοικίες. Οι τρεις περιφέρειες (με τις πρωτεύουσές τους σε παρένθεση) είνα:

Δημογραφία

Μόλις το 19% του συνολικού πληθυσμού ζει στα αστικά κέντρα. Η επίσημη γλώσσα στο κράτος είναι τα αγγλικά.^[3] Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού ήταν σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2013 τα 52,78 χρόνια (51,95 χρόνια οι άνδρες και 53,62 οι γυναίκες).^[4]

Διακυβέρνηση

Το πολίτευμα του Μαλάουι είναι πολυκομματική δημοκρατία. Το ισχύον Σύνταγμα ψηφίστηκε το 1994.

Εκλογές

Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.^[4].

Μεταφορές

Το 2008 στη χώρα υπήρχαν συνολικά 34 αεροδρόμια. Το σιδηροδρομικό δίκτυο καλύπτει συνολικά 797 χλμ. και το οδικό δίκτυο περισσότερα από 15.000 χλμ. Η οδήγηση γίνεται στα αριστερά. Κυριότερα λιμάνια είναι η Τσιπόκα και η Τσιλούμπα.

Παραπομπές

↑ «Malawi National Anthem Lyrics». National Anthem Lyrics. Lyrics on Demand. Ανακτήθηκε στις 24-08-2008. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)
↑ ^2,0 ^2,1 Cutter, Africa 2006, p. 142
↑ ^3,0 ^3,1 «Country profile: Malawi». BBC News Online. BBC. 13 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 17-08-2008. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 CIA World Fact Book
↑ ^5,0 ^5,1 Benson, Todd. «Chapter 1: An Introduction» (PDF). Malawi: An Atlas of Social Statistics. National Statistical Office, Government of Malawi. σελ. 2. Ανακτήθηκε στις 24-08-2008. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 «World Economic Outlook Database». ΔΝΤ. Οκτώβριος 2009. Ανακτήθηκε στις 18-10-2009. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

wiktionary logo

Το Βικιλεξικό έχει σχετικό λήμμα:
Μαλάουι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Μαλάουι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Atlas of Malawi
(Άτλας του Μαλάουι)

Επίσημη ιστοσελίδα της κυβέρνησης του Μαλάουι

[1] «Malawi National Anthem Lyrics». National Anthem Lyrics. Lyrics on Demand. Ανακτήθηκε στις 24-08-2008. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)

[Cutter142-2] 2,0 ^2,1 Cutter, Africa 2006, p. 142

[BBC-3] 3,0 ^3,1 «Country profile: Malawi». BBC News Online. BBC. 13 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 17-08-2008. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)

[cia-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 CIA World Fact Book

[Benson1-5] 5,0 ^5,1 Benson, Todd. «Chapter 1: An Introduction» (PDF). Malawi: An Atlas of Social Statistics. National Statistical Office, Government of Malawi. σελ. 2. Ανακτήθηκε στις 24-08-2008. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)

[imf-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 «World Economic Outlook Database». ΔΝΤ. Οκτώβριος 2009. Ανακτήθηκε στις 18-10-2009. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ Γραμμή 7: / Γραμμή 7: @@
 | εθνόσημο                    =Coat_of_arms_of_Malawi.svg
 | άρθρο εθνόσημου             = Εθνόσημο του Μαλάουι
-| χάρτης                      = LocationMalawi.svg
+| χάρτης                      = Location Malawi AU Africa.svg
 | εθνικό_σύνθημα              = "''Unity and Freedom'"<small>(στα αγγλικά)<br />"Ενότητα και Ελευθερία"
-| εθνικός_ύμνος               = <span style="line-height:1.33em;">''[[Mulungu dalitsa Malaŵi]]''<small>(στη γλώσσα Τσιτσέουα)<br />'"Ω Θεέ Ευλόγησε τη Γη μας του Μαλάουι"</small><ref>{{cite web|url=http://www.lyricsondemand.com/miscellaneouslyrics/nationalanthemslyrics/malawinationalanthemlyrics.html|title=Malawi National Anthem Lyrics|work=National Anthem Lyrics|publisher=Lyrics on Demand|accessdate=24-08-2008}}</ref>
+| εθνικός_ύμνος               = <span style="line-height:1.33em;">''[[Mulungu dalitsa Malaŵi]]''<small>(στη γλώσσα Τσιτσέουα)<br />'"Ω Θεέ Ευλόγησε τη Γη μας του Μαλάουι"</small><ref>{{cite web|url=http://www.lyricsondemand.com/miscellaneouslyrics/nationalanthemslyrics/malawinationalanthemlyrics.html|title=Malawi National Anthem Lyrics|work=National Anthem Lyrics|publisher=Lyrics on Demand|accessdate=24-08-2008}}</ref><br /><center>[[File:Malawi.ogg]]</center>
 | επίσημες_γλώσσες            = [[Αγγλική γλώσσα|Αγγλικά]]<ref name="BBC">{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/country_profiles/1068913.stm|title=Country profile: Malawi|work=BBC News Online|publisher=BBC|date=13 Μαρτίου 2008|accessdate=17-08-2008}}</ref>  <br />[[Τσιτσέουα (γλώσσα)|Τσιτσέουα]] (τοπική), ομιλείται από τον μισό πληθυσμό.
 | πρωτεύουσα = [[Λιλόνγκουε]]
@@ Γραμμή 44: / Γραμμή 44: @@
 | ΑΕΠ_κατακεφαλή_Ον           = 352 $<ref name="imf"/>
 | θέση_ΑΕΠ_κατά_κεφαλή_Ον     = 174
-| HDI_έτος                    = 2013
+| HDI_έτος                    = 2014
-| HDI                         = {{increase}} 0,418
+| HDI                         = {{steady}} 0,414
-| HDI_κατάταξη                = 170
+| HDI_κατάταξη                = 174
 | HDI_κατηγορία               = <span style="color:red;">χαμηλή</span>
 | νόμισμα                     = [[Κουάτσα του Μαλάουι|Κουάτσα]]