Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μουσείο Ολοκαυτώματος Ελλάδος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 40°38′38″N 22°55′5″E / 40.64389°N 22.91806°E / 40.64389; 22.91806

Μουσείο Ολοκαυτώματος Ελλάδος
Συντεταγμένες40°38′42″N 22°55′04″E / 40.644891°N 22.917807°E / 40.644891; 22.917807
ΙστότοποςΕπίσημη ιστοσελίδα
Η περιοχή ανέγερσης του Μουσείου Ολοκαυτώματος στη Θεσσαλονίκη στην οδό Παλαιού Σταθμού και ο πολυχώρος πολιτισμού Μύλος.

Το Μουσείο Ολοκαυτώματος Ελλάδος είναι υπό κατασκευή μουσείο με θέμα το Ολοκαύτωμα στη Θεσσαλονίκη της Ελλάδας, στην περιοχή Μπεξινάρι του λιμανιού της πόλης. Η ανέγερσή του προτάθηκε το 2016 και χρηματοδοτείται εν μέρει από την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας (€10 εκατομμύρια), έχοντας, ταυτόχρονα, την υποστήριξη του Δήμου Θεσσαλονίκης και του δημάρχου, Γιάννη Μπουτάρη.[1] Το συνολικό κόστος της κατασκευής εκτιμάται στα 25 εκατομμύρια.[1] Ο θεμέλιος λίθος τοποθετήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2018.[2]

Η Θεσσαλονίκη επελέγη αντί της Αθήνας, λόγω του βαθμού στον οποίον η πόλη υπέφερε κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η Θεσσαλονίκη ήταν εξαρχής υπό γερμανική κατοχή, σε αντίθεση με το μεγαλύτερο τμήμα της Ελλάδας, το οποίο βρισκόταν υπό την κατοχή της Ιταλίας ή της Βουλγαρίας. Ο Αδόλφος Χίτλερ σχεδίαζε την ενσωμάτωση της πόλης εντός του Γ΄ Ράιχ ως αντίποινα για την εμπλοκή της στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (Μακεδονικό Μέτωπο).[3]

Το 1942, οι γερμανικές δυνάμεις ξεκίνησαν την εφαρμογή των Νόμων της Νυρεμβέργης στην πόλη και διέταξαν τους άρρενες Εβραίους να παρουσιαστούν στην Πλατεία Ελευθερίας, όπου και βασανίστηκαν και εξευτελίστηκαν δημοσίως προτού υποχρεωθούν σε καταναγκαστική εργασία.[4][5] Ένα εβραϊκό γκέτο δημιουργήθηκε πλησίον του σιδηροδρομικού σταθμού.[6] Το 1943, οι 56.000 Εβραίοι της πόλης μεταφέρθηκαν, μέσω 19 τρένων του Ολοκαυτώματος, στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Άουσβιτς και του Μπέργκεν-Μπέλζεν, όπου 43.000 – 49.000 εξ αυτών θανατώθηκαν.[7][8][9] Το δρομολόγιο του τρένου από την Θεσσαλονίκη προς τα στρατόπεδα συγκέντρωσης ήταν το μεγαλύτερο σε απόσταση του συνόλου των τρένων του Ολοκαυτώματος, ενώ οι Εβραίοι ήσαν υποχρεωμένοι να αγοράσουν εισιτήριο.[10]

Από τον 15ο και έως τις αρχές του 20ού αιώνα, η Θεσσαλονίκη ήταν η μοναδική πόλη στην Ευρώπη, όπου οι Εβραίοι αποτελούσαν την πλειοψηφία του πληθυσμού.[1] Ωστόσο, μόνον 2.000 Εβραίοι επέστρεψαν μετά τον πόλεμο και λιγότεροι από 1.000 έχουν απομείνει σήμερα.[8][9] Συνολικά, 80.000 Έλληνες Εβραίοι, δηλαδή ποσοστό της τάξεως του 85% επί του συνόλου του εβραϊκού πληθυσμού, αφανίστηκαν κατά την διάρκεια του Ολοκαυτώματος.[11]

Επιστροφή αρχείων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το υπό ανέγερση μουσείο πρόκειται να στεγάσει τα αρχεία, τα βιβλία και λοιπά αντικείμενα που υφάρπαξαν οι γερμανικές αρχές κατοχής στις 11 Ιουλίου 1942 από 30 συναγωγές και εβραϊκά ιδρύματα τής Θεσσαλονίκης και τα μετέφεραν αργότερα στο Βερολίνο. Το υλικό αυτό κατέληξε στη Μόσχα το 1945 μετά την κατάληψη του Βερολίνου από τον σοβιετικό στρατό· ωστόσο, τον Δεκέμβριο του 2021 η ρωσική κυβέρνηση ανακοίνωσε την απόφασή της να το επιστρέψει στην Ελλάδα, ώστε να εναποτεθεί στο υπό ανέγερση Μουσείο Ολοκαυτώματος[12].

  1. 1,0 1,1 1,2 (Αγγλικά) «EXECUTIVE SUMMARY». www.holocausteducenter.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2018. 
  2. «Mουσείο Ολοκαυτώματος, μνημείο στην Ιστορία». Η Εφημερίδα των Συντακτών. 31 Ιανουαρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2018. 
  3. Παναγιωτόπουλος, Απόστολος (2009). Θεσσαλονίκη ... εν Θερμώ – Ο συγκλονιστικός 20ός αιώνας της πόλης. Β. Μαλλιάρης Παιδεία. σελ. 753. ISBN 978-960-457-239-7. 
  4. (Αγγλικά) University of Athens: Faculty of Political Science and Public Administration (1998). Documents on the history of the Greek Jews: records from the historical archives of the Ministry of Foreign Affairs. Kastaniotis Editions. 
  5. (Αγγλικά) Winstone, Martin (30 Ιουνίου 2010). The Holocaust Sites of Europe: An Historical Guide. I.B.Tauris. ISBN 9780857730282. 
  6. (Αγγλικά) Jewish Community of Thessaloniki (2005). «Cultural forum of the Jewish community of Thessaloniki». Ets Ahaim Foundation. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2018. 
  7. (Αγγλικά) Martin Gilbert (1982). The Routledge atlas of the Holocaust. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2011. 
  8. 8,0 8,1 (Αγγλικά) Yale Strom (1992). The Expulsion of the Jews: Five Hundred Years of Exodus. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2018. 
  9. 9,0 9,1 (Αγγλικά) «Thessaloniki's new Holocaust museum a sign of a city finally embracing its Jewish past». www.timesofisrael.com. The Times of Israel. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2018. 
  10. (Αγγλικά) «Jews made pay train fares to Auschwitz». 23 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2018. 
  11. (Αγγλικά) Smith, Lyn (15 Σεπτεμβρίου 2010). «Forgotten Voices of The Holocaust: A new history in the words of the men and women who survived». Random House. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2018. 
  12. «Ανακοίνωση του ΚΙΣΕ για την επιστροφή των εβραϊκών αρχείων από τη Μόσχα» (ΚΙΣΕ, Δελτίο Τύπου Αρχειοθετήθηκε 2022-02-22 στο Wayback Machine.).