Ιωάννης Α΄ της Αραγωνίας

Ιωάννης Α΄
Βασιλιάς της Αραγωνίας, Βαλένθια, Μαγιόρκας, Σαρδηνίας & Κορσικής και κόμης της Βαρκελώνης
Περίοδος	1387 - 1396
Στέψη	Ιανουάριος 1387
Προκάτοχος	Πέτρος Δ΄ της Αραγωνίας
Διάδοχος	Μαρτίνος της Αραγωνίας
Γέννηση	27 Δεκεμβρίου 1350 Περπινιάν
Θάνατος	19 Μαΐου 1396 (ετών 45) Φοϊξά, Ζιρόνα
Τόπος ταφής	Μονή Πομπλέτ
Σύζυγος	Μάρθα του Αρμανιάκ Γιολάντα του Μπαρ
Επίγονοι	Ιωάννα Γιολάντα
Οίκος	Οίκος της Βαρκελώνης
Πατέρας	Πέτρος Δ΄ της Αραγωνίας
Μητέρα	Ελεονώρα της Σικελίας
Θρησκεία	Καθολικός Χριστιανός
Υπογραφή
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα ()

Τάφος του Ιωάννη Α΄ της Αραγωνίας και της δεύτερης συζύγου του Γιολάνδης του Μπαρ

Ο Ιωάννης Α΄ της Αραγωνίας ή Ιωάννης Α΄ ο Κυνηγός ή Ιωάννης Α΄ ο Κομψός ή Ιωάννης Α΄ ο Εγκατελειμένος (Jean Ier d'Aragon, 27 Δεκεμβρίου 1350 - 19 Μαΐου 1396) ήταν Βασιλιάς της Αραγωνίας, Βασιλιάς της Βαλένθια, Βασιλιάς της Μαγιόρκας, Βασιλιάς της Σαρδηνίας και της Κορσικής και Κόμης της Βαρκελώνης (1387 - 1396), Δούκας των Αθηνών (1387 - 1388) και Δούκας των Νέων Πατρών (1387 - 1390). Ο Ιωάννης Α΄ της Αραγωνίας ήταν μεγαλύτερος γιος του Πέτρου Δ΄ της Αραγωνίας και της τρίτης του συζύγου Ελεονώρας του Οίκου της Βαρκελώνης, κόρης του Πέτρου Β΄ της Σικελίας.

Άνοδος στον θρόνο

Γεννήθηκε στην Περπινιάν, πρωτεύουσα της Ρουσιγιόν που ανήκε εκείνη την εποχή στο Πριγκιπάτο της Καταλωνίας μέσα στο Στέμμα της Αραγωνίας. Αγαπούσε την ποίηση και σαν Γαλλόφιλος αποφάσισε να παντρευτεί σε δεύτερο γάμο τη Γιολάνδη του Μπαρ ενάντια στις επιθυμίες του πατέρα του που ήθελε να τον παντρέψει με μια πριγκίπισσα από τη Σικελία. Ο γάμος ήταν ωστόσο ευτυχής και η Γιολάνδη συμμετείχε στη διακυβέρνηση του βασιλείου όταν ήταν ο σύζυγος της άρρωστος. Με την άνοδο του στον θρόνο ο Ιωάννης Α΄ εγκατέλειψε την Αγγλόφιλη πολιτική του πατέρα του και έγινε σύμμαχος με τη Γαλλία, συνέχισε ωστόσο να υποστηρίζει τον Αντίπαπα Κλήμη Ζ΄ της Αβινιόν που μετακίνησε την έδρα του μετά το Δυτικό Σχίσμα. Ο Ιωάννης συμμάχησε με την Καστίλη και υπέγραψε συμφωνία με τη Ναβάρρα (1388) που καθόριζε τα νέα όρια ανάμεσα στα βασίλεια.

Απώλεια των Ελληνικών δουκάτων

Οι Αραγωνέζοι συγκρούστηκαν τη διετία 1389 - 1390 με τον στρατό του Ιωάννη Γ΄ κόμη του Αρμανιάκ που επιχείρησε να κατακτήσει το υποτελές βασίλειο της Μαγιόρκας, η εισβολή έγινε από το Εμπόριο στη Ζιρόνα. Οι εισβολείς ηττήθηκαν από τα στρατεύματα της Αραγωνίας (1390) που διοικούσε ο αδελφός του Ιωάννη Α΄ Μαρτίνος της Αραγωνίας. Την τριετία 1388 - 1390 ο Ιωάννης έχασε σταδιακά τα δυο δουκάτα που διατηρούσε στην Ελλάδα, ο Ιωάννης Α΄ προκήρυξε νόμους για τους Ιουδαίους σε διάφορες μεγάλες πόλεις του βασιλείου του. Το 1391 αντιμετώπισε εξέγερση στο υποτελές βασίλειο της Σικελίας, ο πληθυσμός του νησιού ανακήρυξε νέο βασιλιά τον Λουδοβίκο Β΄ του Ανζού. Ο Ιωάννης Α΄ ήταν προστάτης των γραμμάτων και των τεχνών, δημιούργησε Ακαδημία στη Βαρκελώνη στα πρότυπα με αυτή που λειτουργούσε στην Τουλούζη.

Απώλεια της Σαρδηνίας

Η Αραγωνία από την εποχή του Ιακώβου Β΄ της Αραγωνίας ξεκίνησε τις επιθέσεις στη Σαρδηνία και σταδιακά κατέκτησε το μεγαλύτερο τμήμα του νησιού. Τη δεκαετία του 1380 το ανεξάρτητο πριγκιπάτο της Αρμπορέα ξεκίνησε τις εξεγέρσεις και οι Αραγωνέζοι εκδιώχθηκαν από την πριγκίπισσα Ελεονώρα της Αρμπορέα. Οι Αραγωνέζοι μπόρεσαν πολλές φορές να ανακτήσουν τις περιοχές τους αλλά μέχρι το τέλος της βασιλείας του Ιωάννη Α΄ σχεδόν όλη η Σαρδηνία είχε χαθεί. Η βασιλεία του Ιωάννη Α΄ της Αραγωνίας χαρακτηρίζεται από καταστροφική οικονομική διοίκηση.

Θάνατος σε ατύχημα

Πέθανε σε ατύχημα, ενώ κυνηγούσε στα δάση κοντά στη Ζιρόνα έπεσε από το άλογο του όπως ο ξάδελφος του Ιωάννης Α΄ της Καστίλης. Δεν έκανε γιους και τον διαδέχθηκε ο μικρότερος αδελφός του Μαρτίνος, άφησε δυο κόρες.

Οικογένεια

Νυμφεύτηκε σε πρώτο γάμο (24 Ιουνίου 1373) τη Μάρθα του Αρμανιάκ (18 Φεβρουαρίου 1347 - 23 Οκτωβρίου 1378), κόρη του Ιωάννη Α΄ του Αρμανιάκ, με την οποία απέκτησε τέκνα:

• Ιάκωβος (Βαλένθια, 24 Ιουνίου 1374 - Βαλένθια, 22 Αυγούστου 1374)
• Ιωάννα (1375 - 1407), παντρεύτηκε στη Βαρκελώνη τον Ματθαίο, κόμη της Φουά (4 Ιουνίου 1392), διεκδίκησε με τον σύζυγο της τον θρόνο της Αραγωνίας μετά τον θάνατο του πατέρα της. Ο Ματθαίος της Φουά επιτέθηκε στα Αραγωνέζικα εδάφη αλλά αποκρούστηκε από τον νέο βασιλιά Μαρτίνο, η Ιωάννα πέθανε αμέσως μετά άτεκνη.
• Ιωάννης (Βαρκελόνη, 23 Ιουλίου 1376 - 31 Ιουλίου 1376)
• Αλφόνσος (1377)
• Ελεονώρα (Σαραγόσα, 13 Ιουλίου 1378 - Σαραγόσα, 1378)

Νυμφεύτηκε σε δεύτερο γάμο (2 Φεβρουαρίου 1380) τη Γιολάντα του Μπαρ, κόρη του Ροβέρτου, δούκα του Μπαρ και της Μαρίας των Βαλουά με την οποία απέκτησε:

• Γιολάντα 1384-1442, παντρεύτηκε τον Λουδοβίκο Β΄ των Βαλουά δούκα του Ανζού & βασιλιά της Νάπολης.
• Ιάκωβος απεβ. 6 ετών, Ιωάννα απεβ. 4 ετών.

Πηγές

• Gómez, Maricarmen: "Música y corte a fines del Medioevo: el episodio del Sur", in Historia de la música en España e Hispanoamérica 1. De los orígenes hasta c. 1470. Madrid-México D.F., Fondo de Cultura Económica, 2009.
• Joseph F. O'Callaghan, A History of Medieval Spain, (Cornell University Press, 1975)
• Bisson, Thomas N. The Medieval Crown of Aragon: A Short History. Oxford: Clarendon Press, 1986.
• Goldstone, Nancy (2013). The Maid and the Queen: The Secret History of Joan of Arc. Phoenix Paperbacks, London.
• Chisholm, Hugh, ed. (1911). "article name needed". Encyclopædia Britannica (11th ed.). Cambridge University Press.