Ελληνικές αυτοδιοικητικές εκλογές 1903

Οι ελληνικές αυτοδιοικητικές εκλογές 1903 ήταν οι πρώτες δημοτικές εκλογές του 20ού αιώνα που διεξήχθησαν στην Ελλάδα. Πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου^[1] ^[2] του 1903, με το πολύπλοκο εκλογικό σύστημα του "σφαιριδίου".

Επεισοδιακές εκλογές

Την παραμονή των εκλογών σημειώθηκαν αιματηρές συμπλοκές και ταραχές^[3] σε αρκετές περιοχές της Πελοποννήσου όπως σε Αχαΐα, Ηλεία, Λεχαινά, Άνω Δολιανά, Αμαλιάδα, Τρίκαλα Κορινθίας αλλά και σε Πάτρα^[4]^[5], Τύρναβο^[6] και Άμφισσα.^[7] Την εκλογική διαδικασία αμαύρωσε ο φόνος ενός πολίτη, φίλου του εκλεγέντος δημάρχου στη Νεμέα.^[8] Επεισόδια σημειώθηκαν όμως και στην Αθήνα^[9] πρώτιστα, δευτερευόντως δε στον Πειραιά.

Οι εκλεγέντες στις μεγάλες πόλεις

Στην Αθήνα δήμαρχος για δεύτερη συνεχόμενη φορά εκλέχθηκε ο Σπυρίδων Μερκούρης με 10.923 "ναι", έναντι 6.293 του αντιπάλου του (Κ. Αγγελόπουλος) ενώ συμβολικά μετείχε και ο Κ. Γουρδέλης^[10]^[11]. Το αποτέλεσμα των εκλογών στην Αθήνα προκάλεσε την οργή του τότε πρωθυπουργού της χώρας Δημ. Ράλλη, όπως και την απογοήτευση του επικεφαλής του "Εθνικού Κόμματος" Θεόδ. Δηλιγιάννη^[12] Ο Μερκούρης ανέλαβε τα καθήκοντά του στις 31 Δεκεμβρίου.

Στον Πειραιά επικράτησε ο Παύλος Δαμαλάς που υπερίσχυσε των Αθ. Μουτσόπουλου, κατόπιν ενστάσεως που υπέβαλε για δωροδοκίες, πλαστογραφίες (έως και ψήφοι 500 νεκρών καταγγέλθηκαν ^[13]^[14]^[15]) και αλλοίωση των αποτελεσμάτων^[16]^[17] (αρχικά πάντως ανακοινώθηκε νίκη του Μουτσόπουλου^[18]), Σ. Κριτσίλη, Αλ. Μελετόπουλου και Πέτρου Μουτσόπουλου. Ο Π. Δαμαλάς ανέλαβε επίσημα στις 22 Δεκεμβρίου 1903.

Στην Πάτρα επικράτησε και πάλι ο Δημήτριος Βότσης, όπως και στα 1899. Στο Βόλο εξελέγη ο κ. Γεωργιάδης σε βάρος των κ.κ. Λαναρά και Μαρκίδη. Στο Μεσολόγγι εκλέχθηκε ο "τρικουπικός" υποψήφιος, Σωκράτης Στάικος.^[19] Αμφότεροι είχαν επίσης επικρατήσει και στα 1899.^[20]

Παραπομπές

Πηγές

Όλοι οι δήμαρχοι της Αθήνας

[1] Φύλλο εφημερίδας "ΣΚΡΙΠ", της Κυριακής 7-9-1903

[2] Φύλλο εφημερίδας "Εμπρός", της Κυριακής 7-9-1903

[3] Φύλλο εφημερίδας "Εμπρός" της Κυριακής 7-9-1903, σελ. 3: "Τελευταία ώρα: Αι εκλογαί εις τας επαρχίας"

[4] Φύλλο εφημερίδας "ΣΚΡΙΠ" της Κυριακής 7-9-1903, σελ. 4: "Άγρια επίθεσις των Στριφτομπολικών"

[5] Φύλλο εφημερίδας "Εμπρός" της Κυριακής 7-9-1903, σελ. 4: "Τα εκλογικά εις τας Πάτρας - Επίθεσις εναντίον καταστημάτων - Τραυματισμός πολιτών"

[6] Φύλλο εφημερίδας "ΣΚΡΙΠ", της 7ης Σεπτεμβρίου 1903, σελ. 4: "Αιματηρά συμπλοκή εις Τύρναβον"

[7] "Τα εκλογικά Αμφίσσης - Αιματηρά συμπλοκή"

[8] Εφημερίδα "ΣΚΡΙΠ", φύλλο Δευτέρας 8 Σεπτεμβρίου 1903, σελ. 4: "Ένας φόνος εις την Νεμέαν"

[9] Φύλλο εφημερίδας "Εμπρός", της Δευτέρας 8-9-1903, σελ. 2: "Αι χθεσιναί συμπλοκαί"

[10] Εφημερίδα "Εμπρός", φύλλο της Δευτέρας 8-9-1903, σελ. 1: "Αποτελέσματα Αθηνών"

[11] Εφημερίδα "ΣΚΡΙΠ" στο φύλλο της Δευτέρας 8-9-1903, σελ. 2: "Τα ολικά αποτελέσματα των Αθηνών"

[12] Φύλλο εφημερίδας "ΣΚΡΙΠ" της Τρίτης 9-9-1903, σελ. 1: "Αυτοπαρηγορίαι του κ. Δηλιγιάννη", σελ. 3: "Τελευταία ώρα: Η μανία του κ. Ράλλη δια την νίκην του Μερκούρη"

[13] "Τα εκλογικά σκάνδαλα Πειραιώς - Πιθανή η ακύρωσις - η έκθεσις του επόπτου - Τι λέγει ο κ. Μουτσόπουλος"

[14] "Όλος ο Πειραιεύς ανάστατος"

[15] Κυρία Δαμαλά: "Ξεύρετε εγώ φταίω, γιατί εχάσαμε την εκλογή. Ενώ δεν άφησα σπιτάκι αγύριστο παρέλειψα να πάω εις το νεκροταφείο! Λοιπόν καλά να την πάθωμε!"

[16] Φύλλο εφημερίδας "Εμπρός" της Τρίτης 9-9-1903, σελ. 2: "Η Δαμαλική διαδήλωσις - Ενστάσεις ακυρότητος"

[17] Φύλλο εφημερίδας "ΣΚΡΙΠ", της Τρίτης 9-9-1903, σελ. 1: "Ποίον εξέλεξε ο Πειραιεύς", στο ίδιο: "Τα αίσχη της εκλογής του Πειραιώς - Τι καταγγέλει ο κ. Παύλος Δαμαλάς"

[18] Φύλλο εφημερίδας "Εμπρός" της Δευτέρας 8-9-1903, σελ. 4: "Ήτοι εξελέγη δήμαρχος Πειραιώς ο κ. Αθ. Μουτσόπουλος υπερτερήσας κατά 71 ψήφων"

[19] Φύλλο Εφημερίδας "Εμπρός" της Τρίτης 9 Σεπτεμβρίου 1903, σελ. 1: "Τα αποτελέσματα εν Μεσολογγίω"

[20] "Ειδήσεις της ημέρας" (σελ. 3)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

π σ ε Εκλογές και Δημοψηφίσματα στην Ελλάδα
Βουλευτικές	1843 1844 1847 1850 1853 1856 1859 1861 1862 1865 1868 1869 1872 1873 1874 1875 1879 1881 1885 1887 1890 1892 1895 1899 1902 1905 1906 1910 Α 1910 Β 1912 1915 Α 1915 Β 1920 1923 1926 1928 1932 1933 1935 1936 1944¹ 1946 1950 1951 1952 1956 1958 1961 1963 1964 1967² 1974 Α³ 1974 Β 1977 1981 1985 1989 Α 1989 Β 1990 1993 1996 2000 2004 2007 2009 2012 Α 2012 Β 2015 Α 2015 Β 2019 2023 Α 2023 Β
Γερουσιαστικές	1929
Ευρωεκλογές	1981 1984 1989 1994 1999 2004 2009 2014 2019 2024
Δημοψηφίσματα	1862 1920 1924 1935 1946 1968 1973 1974 ~~2011~~⁴ 2015
Αυτοδιοικητικές	1834 1835 1837 1841 1847 1850 1866 1870 1874 1879 1883 1887 1891 1895 1899 1903 1907 1914 1925 1929 1934 1951 1954 1959 1964 1975 1978 1982 1986 1990 1994 1998 2002 2006 2010 2014 2019 2023
¹ Εκλογές της ΠΕΕΑ την περίοδο της κατοχής σε περιορισμένο τμήμα της επικράτειας ² Δεν έγιναν λόγω της Χούντας ³ Ματαιώθηκαν λόγω του κινήματος του Δημητρίου Ιωαννίδη ⁴ Εξαγγέλθηκε αλλά ματαιώθηκε