Σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη

Σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη
Η επιβατική αμαξοστοιχία (ατμομηχανή και βαγόνια) μία μέρα πριν από το δυστύχημα, κατά την διέλευσή της στις Τρεις Γέφυρες.
Ώρα	23:21 (Ώρα Ανατολικής Ευρώπης)
Ημερομηνία	28 Φεβρουαρίου 2023
Τοποθεσία	Κοντά στον Ευαγγελισμό Τεμπών Λάρισας
Συντεταγμένες	39°50′54″N 22°31′00″E
Αίτια	υπό έρευνα, διαχρονική εγκατάλειψη του σιδηροδρόμου, μνημονιακές συμβάσεις, μείωση προσωπικού ανθρώπινα λάθη απουσία συστημάτων ασφαλείας ελλείψεις σε προσωπικό ρύθμισης της κυκλοφορίας
Θάνατοι	57
Τραυματισμοί	180
Αγνοούμενοι	1 (θεωρείται νεκρή και συμπεριλαμβάνεται στους νεκρούς)

Το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, που συχνά αποκαλείται και ως εθνική τραγωδία ή έγκλημα των Τεμπών, συνέβη στις 28 Φεβρουαρίου 2023 στην κοιλάδα των Τεμπών, κοντά στον οικισμό του Ευαγγελισμού Λάρισας, όταν επιβατική αμαξοστοιχία της Hellenic Train συγκρούστηκε μετωπικά με εμπορική αμαξοστοιχία της ίδιας εταιρείας, προκαλώντας τον θάνατο 57 ανθρώπων.

Στις 23:21 ο επιβατικός συρμός Intercity 62 (IC62) που μετέφερε περισσότερους από 350 επιβάτες και εκτελούσε τη διαδρομή Αθήνα - Θεσσαλονίκη, συγκρούστηκε μετωπικά με την εμπορική αμαξοστοιχία 63503 που εκτελούσε το δρομολόγιο Θεσσαλονίκη - Θριάσιο. Η σφοδρή σύγκρουση, ο εκτροχιασμός, η πυρόσφαιρα που προκλήθηκε και η πυρκαγιά που ακολούθησε προκάλεσαν τον θάνατο 57 ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων των δύο μηχανοδηγών. Οι σοβαρά τραυματίες ήταν 81, ενώ ελαφριά τραυματίστηκαν 99 άτομα. Πρόκειται για το πιο θανατηφόρο σιδηροδρομικό δυστύχημα που συνέβη στην Ελλάδα ως σήμερα.

Μετά το δυστύχημα σημειώθηκαν ολοήμερες και ολονύχτιες διαμαρτυρίες και συγκρούσεις με την αστυνομία σε όλη την Ελλάδα. Από τις 2 Μαρτίου, οι σιδηροδρομικοί της Hellenic Train και του Μετρό της Αθήνας προχώρησαν σε απεργία για να διαμαρτυρηθούν για τους κινδύνους που σχετίζονται με το δυστύχημα. Μετά το δυστύχημα, ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κώστας Καραμανλής παραιτήθηκε, αναλαμβάνοντας την ευθύνη για το δυστύχημα. Επανεξελέγη ως βουλευτής στις βουλευτικές εκλογές, περίπου 3 μήνες μετά το συμβάν.

Η υπόθεση προκάλεσε καταδίκη του κρατικού χειρισμού της έρευνας, η οποία χαρακτηρίστηκε ψευδής, με την υποτιθέμενη πρόθεση να ολοκληρωθεί πρόωρα. Το γεγονός αυτό προκάλεσε συζήτηση μεταξύ των πολιτών και των μέσων ενημέρωσης σχετικά με την αποτελεσματικότητα του συστήματος δικαιοσύνης, ιδίως όσον αφορά ζητήματα αμεροληψίας και ακεραιότητας.

Η κυβερνητική πλειοψηφία της Νέας Δημοκρατίας καταψήφισε πρόταση δυσπιστίας τόσο στις 28 Μαρτίου 2024, όσο και στις 7 Μαρτίου 2025, παρά τις κατηγορίες της αντιπολίτευσης σχετικά με τους χειρισμούς της κυβέρνησης Κυριάκου Μητσοτάκη.

Προειδοποιήσεις πριν το δυστύχημα

Πριν από το δυστύχημα, είχαν γίνει έγγραφες προειδοποιήσεις, κινητοποιήσεις και νομικές ενέργειες των εργαζομένων στο σιδηροδρομικό δίκτυο, όσον αφορά στην υποστελέχωση, την ανεπαρκή συντήρηση και την έλλειψη ηλεκτρονικών συστημάτων ασφαλείας στους σιδηρόδρομους. Επίσης, με εμπιστευτική επιστολή, το 2021, ο τότε διευθύνων σύμβουλος της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, προειδοποιούσε για τον κίνδυνο «να υπάρξει ένα συμβάν μέγιστης σοβαρότητας» στον σιδηρόδρομο. Ακόμη, το 2022 ο πρόεδρος της αρμόδιας επιτροπής για το Ευρωπαϊκό Σύστημα Ελέγχου Αμαξοστοιχιών (αριθμός σύμβασης 1005, άμεσα συνδεδεμένη με την 717), στην επιστολή παραίτησής του επισήμανε τις αδικαιολόγητες καθυστερήσεις, σε συνδυασμό με τις 11 παρατάσεις, στην υλοποίηση της σύμβασης 717/2014 της ΕΡΓΟΣΕ καθώς και τη μη τήρηση της σύμβασης σε επί μέρους τμήματα των γραμμών.

Επίσης, o εκτελεστικός διευθυντής του Οργανισμού Σιδηροδρόμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης Γιόζεφ Ντοπελμπάουερ, είχε δηλώσει στο Euronews ότι η Ελλάδα είναι στις τελευταίες θέσεις όσον αφορά την ασφάλεια και την ασφάλεια του σιδηροδρομικού δικτύου και ανέφερε ότι υπάρχει διαπιστωμένο θέμα με τον Εθνικό Οργανισμό Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ), ο οποίος δεν είχε στελεχωθεί ποτέ, ενώ χαρακτήρισε προβληματικό το γεγονός ότι η θέση σε λειτουργία του ευρωπαϊκού συστήματος διαχείρισης της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας αναβλήθηκε για το 2023.

Στην Βουλή, υπό την διακυβέρνηση Τσίπρα, ο ανεξάρτητος βουλευτής Νίκος Νικολόπουλος, είχε καταγγείλει την λειτουργία της ΕΡΓΟΣΕ αλλά και τις τεράστιες καθυστερήσεις του έργου (2015 έως 2019), ενώ ο βουλευτής ΝΔ Χρήστος Κέλλας είχε υποβάλει ερώτηση σχετικά με την μη υπογραφή συμπληρωματικής σύμβασης για να ολοκληρωθεί η σύμβαση 717 για την ανάταξη της σηματοδότησης και της τηλεδιοίκησης. Επί κυβερνήσεων Μητσοτάκη, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Αλέξανδρος Μεϊκόπουλος, Νίκος Παπάς και Διονύσης Καλαματιανός, είχαν θίξει ζητήματα απαξίωσης του σιδηροδρόμου και σοβαρές ελλείψεις στη τηλεδιοίκηση.

Περίπου έναν μήνα πριν το δυστύχημα, στις 19 Ιανουαρίου 2023 ο βουλευτής του Κομμουνιστικού Κόμματος Χρήστος Κατσώτης υπενθυμίζει ότι εκκρεμούν σημαντικές εγκαταστάσεις στο δίκτυο και προειδοποιεί για τυχόν ατυχήματα ή δυστυχήματα, ενώ ο αρμόδιος υπουργός, Κώστας Καραμανλής σε συζήτηση κατά την διάρκεια κοινοβουλευτικού ελέγχου για το καθεστώς λειτουργίας του σιδηροδρομικού δικτύου, που πραγματοποιήθηκε 10 ημέρες πριν το δυστύχημα στις 20 Φεβρουαρίου 2023, είχε δηλώσει ότι «είναι ντροπή να μιλάτε για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων».

Συμβάν

H Η/Α 120-030 τύπου Siemens HellasSprinter, η οποία ενεπλάκη στο δυστύχημα ως επικεφαλής της εμπορικής αμαξοστοιχίας, στον Σιδηροδρομικό Σταθμό Αθηνών τον Ιανουάριο του 2023

Επιβατάμαξα Β' θέσης (τύπου BMZ), 66 επιβατών, κατασκευής ENAE/Temoinsa/SiemensAG/ΣΗΜΕΝΣ ΑΕ (Προγραμματική Συμφωνία 41α), η οποία χρησιμοποιείται από την Hellenic Train στις υπηρεσίες InterCity του ελληνικού σιδηροδρομικού δικτύου

Η επιβατική αμαξοστοιχία IC62, με την μηχανή ηλεκτροκίνησης Siemens HellasSpriner 120-023, η οποία επρόκειτο να αναχωρήσει από την Αθήνα για τη Θεσσαλονίκη στις 19:22 μεταφέροντας περίπου 350 επιβάτες, ξεκίνησε με μικρή χρονική καθυστέρηση, γύρω στις 19:30. Πολλοί από τους επιβαίνοντες ήταν φοιτητές που επέστρεφαν στη Θεσσαλονίκη μετά από το τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας. Η αμαξοστοιχία IC62 αναχώρησε με 48 λεπτά καθυστέρηση από τον σιδηροδρομικό σταθμό του Παλαιοφάρσαλου, λόγω ενός περιστατικού που προηγήθηκε, και έφτασε στην γραμμή 2 του σιδηροδρομικού σταθμού Λαρίσης με μεγάλη καθυστέρηση στις 23:02 αποβιβάζοντας 81 επιβάτες. Ύστερα από την αποεπιβίβαση των επιβατών, αναχώρησε με 350 επιβάτες στις 23:04, αντί για τις 22:11, εισερχόμενη -μετά από εσφαλμένο χειρισμό του σταθμάρχη Λάρισας- από το κλειδί «118» που βρίσκεται στην βόρεια έξοδο του σταθμού, στη γραμμή καθόδου. Ταυτόχρονα, η εμπορευματική αμαξοστοιχία 63503, , με τις μηχανές ηλεκτροκίνησης Siemens HellasSpriner 120-022 και 120-012, έχοντας καθυστερήσει περίπου μια ώρα να αναχωρήσει από την Θεσσαλονίκη, πορευόταν από τη Θεσσαλονίκη προς την Λάρισα, με τελικό προορισμό το Θριάσιο, στην ίδια καθοδική γραμμή.

Η μετωπική σύγκρουση των δύο αμαξοστοιχιών σημειώθηκε στις 23:18:28 της 28ης Φεβρουαρίου 2023.. Το τμήμα όπου σημειώθηκε το ατύχημα, 27,3 χιλιόμετρα βόρεια της Λάρισας, ήταν διπλής τροχιάς και ηλεκτροδοτούμενο, όμως η τηλεδιοίκηση Λάρισας (θέση «Ζάχαρη») είχε καταστραφεί λόγω πυρκαγιάς τον Ιούνιο του 2019, οπότε η χάραξη των διαδρομών γινόταν χειροκίνητα και ανά μικρότερα τμήματα από τα σταθμαρχεία. Η επιβατική αμαξοστοιχία και η εμπορευματική αμαξοστοιχία συγκρούστηκαν μετωπικά στα μισά της διαδρομής μεταξύ του Σ.Σ Ευαγγελισμού και του Σ.Σ. Ραψάνης, καθώς η επιβατική αμαξοστοιχία έβγαινε από την μικρή σήραγγα του ανισόπεδου κόμβου κάτω από τον Αυτoκινητόδρομο Α1. Το επιβατικό τρένο κινούταν με ταχύτητα 160 χλμ./ώρα, ενώ βρισκόταν στην αριστερή, μη προβλεπόμενη, σιδηροδρομική τροχιά, όπου πορευόταν και η εμπορική αμαξοστοιχία, με αντίθετη φορά κίνησης και ταχύτητα περίπου 100 χλμ./ώρα. Από τη σύγκρουση, τα περισσότερα βαγόνια του επιβατικού τρένου εκτροχιάστηκαν, ενώ τη στιγμή της σύγκρουσης, προκλήθηκε ακαριαία πυρόσφαιρα και πυρκαγιά, που κατέκαψε τα δύο μπροστινά βαγόνια της επιβατικής αμαξοστοιχίας. Σύμφωνα με τον τότε περιφερειάρχη Θεσσαλίας, Κωνσταντίνο Αγοραστό, τα βαγόνια 1 και 2 της επιβατικής αμαξοστοιχίας κάηκαν ολοσχερώς, ενώ το ΕΚΑΒ Θεσσαλίας ανέφερε ότι 2 με 3 βαγόνια είχαν πολτοποιηθεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.

Η εμπορική αμαξοστοιχία αποτελούνταν από δύο ηλεκτράμαξες και δεκατρείς φορτάμαξες.Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, που στη συνέχεια αμφισβητήθηκαν, οι πρώτες τρεις φορτάμαξες περιείχαν λαμαρίνες εναποτεθειμένες και οι επόμενες δέκα είχαν από ένα εμπορευματοκιβώτιο η κάθε μια, εκ των οποίων τα πρώτα οκτώ ήταν γεμάτα, ενώ τα δύο τελευταία ήταν άδεια. H επιβατική αμαξοστοιχία αποτελούνταν από μια ηλεκτράμαξα και 8 επιβατάμαξες.

Στο σημείο της σύγκρουσης επιχείρησαν 17 οχήματα και 150 πυροσβέστες για την κατάσβεση της φωτιάς, ενώ έγιναν προσπάθειες διάσωσης με περίπου 40 ασθενοφόρα και περισσότερους από 30 αστυνομικούς. Χρησιμοποιήθηκαν γερανοφόρα φορτηγά για την ανάσυρση των βαγονιών και για τον απεγκλωβισμό ατόμων. Από τους επιζώντες επιβάτες, οι 250 μεταφέρθηκαν στη Θεσσαλονίκη. Υπήρξε επικοινωνία με τον Ελληνικό Στρατό για βοήθεια.

Θύματα

Τα ονόματα των θυμάτων της τραγωδίας των Τεμπών στην διαδήλωση της Αθήνας, στις 28 Φεβρουαρίου 2025.

Η Hellenic Train, ιδιοκτήτρια εταιρεία της επιβατικής αμαξοστοιχίας, σύμφωνα με την αναφορά που έδωσε στις αρμόδιες αρχές, υπολόγισε καταρχάς τον αριθμό των επιβατών σε περίπου 350. Σε ανακοίνωση της αναφέρει ότι δεν υπάρχει ακριβής εικόνα, πέραν των διαδικτυακών εισιτηρίων που εκδόθηκαν, όσον αφορά το συνολικό αριθμό των επιβαινόντων και τα ονομαστικά τους στοιχεία.

Στο δυστύχημα σκοτώθηκαν 57 άνθρωποι. Οι νεκροί ταυτοποιήθηκαν πλην μίας αγνοούμενης, για την οποία δεν βρέθηκε δείγμα DNA. Τα περισσότερα από τα θύματα ήταν Έλληνες, μεταξύ των οποίων δύο Ελληνοκύπριοι. Ακόμη, μεταξύ των νεκρών ήταν έξι Αλβανοί, ένας Ρουμάνος, ένας Σύρος κι ένας υπήκοος Μπανγκλαντές. Η ταυτοποίηση ορισμένων θυμάτων υπήρξε ιδιαίτερα δύσκολη λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που αναπτύχθηκαν κατά την πυρκαγιά κι έφτασαν τους 1.300 βαθμούς Κελσίου στο εσωτερικό του πρώτου βαγονιού.

Τουλάχιστον 85 άνθρωποι τραυματίστηκαν, από τους οποίους 25 πολύ σοβαρά. Από τους τραυματίες, 66 νοσηλεύτηκαν σε νοσοκομεία της Λάρισας και της Θεσσαλονίκης, ενώ 6 νοσηλεύτηκαν σε μονάδες εντατικής θεραπείας. Ένας τραυματίας, ο μοναδικός επιζών του πρώτου βαγονιού, παραμένει ως ´σημερα σε κώμα.

Τέσσερις πυροσβέστες που επιχειρούσαν στα συντρίμμια τραυματίστηκαν, διότι φορούσαν ακατάλληλες στολές, οι οποίες δεν μπορούσαν να τους προστατεύσουν από χημικά εγκαύματα.

Ονόματα των θανόντων

Στο δυστύχημα σκοτώθηκαν 57 άνθρωποι, οι περισσότεροι νέοι φοιτητές, εργαζόμενοι και συνταξιούχοι. Έντεκα από τα θύματα ήταν εργαζόμενοι του σιδηροδρόμου.

1. Παναγιώτης Μπουρνάζης του Ευαγγέλου, 15 ετών, μαθητής από τη Θεσσαλονίκη, είχε γενέθλια την επόμενη μέρα.
2. Αναστασία Παπαγγελή, 19 ετών, φοιτήτρια γεωπονικής σχολής του Α.Π.Θ., από τα Καλάβρυτα.
3. Χρυσή (Χρύσα) Πλακιά, 20 ετών, φοιτήτρια αισθητικής, με καταγωγή από την Καλαμπάκα, δίδυμη της Θώμης, ξαδέλφη της Αναστασίας.
4. Θωμαή (Θώμη) Πλακιά, 20 ετών, φοιτήτρια φαρμακευτικής του ΑΠΘ, με καταγωγή από την Καλαμπάκα, δίδυμη της Χρυσής, ξαδέλφη της Αναστασίας.
5. Αναστασία-Μαρία Πλακιά, 20 ετών, φοιτήτρια αισθητικής στη Θεσσαλονίκη, καταγόταν από την Καλαμπάκα, ξαδέλφη των προαναφερθέντων διδύμων.
6. Μαρία-Θωμαή (Μάρθη) Ψαροπούλου, 20 ετών, από το Πανόραμα Θεσσαλονίκης.
7. Φραντσέσκα Μπέζα, 20 ετών, φοιτήτρια τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του ΠΑ.ΜΑΚ, από το Πανόραμα Θεσσαλονίκης.
8. Κλαούντια-Αλεξάνδρα Λάτα, 20 ετών, φοιτήτρια του Ιατρικού Τμήματος της Στρατιωτικής Σχολής Αξιωματικών Σωμάτων Θεσσαλονίκης, από τη Λάρισα.
9. Ελένη Τσίντζα, 21 ετών, φοιτήτρια Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΑΠΘ, από τα Κουφάλια Θεσσαλονίκης.
10. Αναστάσιος Κουτσόπουλος 21 ετών, φοιτητής γεωπονικής του Α.Π.Θ., από την Καρδίτσα.
11. Αφροδίτη Τσιωμά, 23 ετών, αισθητικός, από τη Θεσσαλονίκη.
12. Ιφιγένεια Μήτσκα, 23 ετών, απόφοιτος της Ανώτερης Σχολής Τουριστικής Εκπαίδευσης Ρόδου, από τα Γιαννιτσά.
13. Ιορδάνης Αδαμάκης, 23 ετών, ποδοσφαιριστής του ΑΟ Υπάτου, από την Καβάλα.
14. Εριέττα Μόλχο, 23 ετών, φοιτήτρια του τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Α.Π.Θ. με καταγωγή από τη Θεσσαλονίκη (αγνοούμενη που θεωρείται νεκρή),
15. Γεώργιος Παπάζογλου, 23 ετών, φοιτητής Τμήματος Φυσικής του Α.Π.Θ., από τη Θεσσαλονίκη.
16. Ντενίς Ρούτσι, 23 ετών, από την Αθήνα.
17. Αγάπη Τσακλίδου, 23 ετών, φοιτήτρια στο Τμήμα Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών του ΑΠΘ, από τη Θεσσαλονίκη.
18. Κυπριανός Παπαϊωάννου, 23 ετών, φοιτητής Νομικής του Α.Π.Θ., από την Κύπρο.
19. Νικήτας Καραθεοδώρου, 24 ετών, πυροσβέστης, από τη Θεσσαλονίκη.
20. Άγγελος Τηλκερίδης, 23 ετών, από την Ειρηνούπολη Νάουσας.
21. Καλλιόπη (Κέλλυ) Πορφυρίδου, 24 ετών, φοιτήτρια στη Θεολογική σχολή του Α.Π.Θ., από τη Θεσσαλονίκη.
22. Αναστασία Αδαμίδη, 25 ετών, απόφοιτος Οδοντιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ. από την Πάφο, Κύπρο.
23. Δήμητρα-Ευαγγελία Καπετάνιου, 25 ετών, απόφοιτος του τμήματος Νηπιαγωγών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.από τη Θεσσαλονίκη.
24. Ελισάβετ Χατζηβασιλείου, 27 ετών, σοπράνο, από το Ωραιόκαστρο Θεσσαλονίκης.
25. Δημήτριος Ασλανίδης, 27 ετών, από τη Θεσσαλονίκη.
26. Σωτήριος Καραγεωργίου, 28 ετών, από τη Μελίκη Ημαθίας, ζούσε στη Θεσσαλονίκη.
27. Δημήτριος Οικού, 28 ετών, μηχανοδηγός, από την Αλεξανδρούπολη, ανιψιός του ηθοποιού και σεναριογράφου, Νίκου Σταυρακούδη.
28. Ιωάννης Καρασάββας, 28 ετών, φοιτητής επί πτυχίω στο ΠΑ.ΜΑΚ, από τη Θεσσαλονίκη.
29. Νικόλαος Ναλμπάντης, 29 ετών, μηχανοδηγός, με καταγωγή από την Έδεσσα.
30. Ελπίδα Χούπα, 29 ετών, απόφοιτος του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών Πάτρας και φοιτήτρια Αρχιτεκτονικής στο Α.Π.Θ, από την Αταλάντη Φθιώτιδας
31. Παναγιώτης Χατζηχαραλάμπους, 29 ετών, εργαζόμενος του ΟΣΕ (ελεγκτής εισιτηρίων), από την Αθήνα.
32. Δημήτριος Μασσαλής, 30 ετών, ο δεύτερος μηχανοδηγός της εμπορικής αμαξοστοιχίας, από Αθήνα.
33. Σοφία-Ειρήνη Ταχμαζίδου, 32 ετών, εργαζόμενη, ανιψιά του δημάρχου Λαγκαδά, από τη Θεσσαλονίκη.
34. Βάιος Βλάχος, 34 ετών, γεωτεχνικός μηχανικός και απόφοιτος του Α.Π.Θ., από την Καρδίτσα.
35. Mia Mohhammad Edris, 34 ετών, από το Μπαγκλαντές.
36. Αθηνά Κατσάρα, 35 ετών, μητέρα ενός δίχρονου αγοριού, από την Κατερίνη.
37. Σπυρίδων Βούλγαρης, 35 χρονών, ο ένας εκ των δύο μηχανοδηγών της εμπορικής αμαξοστοιχίας, από το Λιανοκλάδι Φθιώτιδας.
38. Culea Ionel, 35 ετών, από τη Βραΐλα, Ρουμανία.
39. Έλενα Δουρμίκα, 36 ετών, υπηρετούσε ως ΕΠΟΠ στον 1ο Λόχο Διαβιβάσεων στη Βέροια, ήταν μητέρα δύο μικρών αγοριών.
40. Ebrahim Masri, 42 ετών, Σύρος πρόσφυγας, ταυτοποιήθηκε μέσω δείγματος DNA που εστάλη από τον αδελφό του από την Ολλανδία.
41. Βάια Μπλέκα-Καρακώστα, 43 ετών, νοσηλεύτρια στην Παθολογική Κλινική στο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Λάρισας, από τον Τύρναβο.
42. Ιωάννης Βουτσινάς, 49 ετών, από τον Πειραιά.
43. Ανδρέας Παυλίδης, 49 ετών, περιβαλλοντολόγος, από τη Θεσσαλονίκη.
44. Βασίλειος-Κυριάκος Κώττας, 51 ετών, από τη Θεσσαλονίκη.
45. Μαρία Μουρτζάκη, 52 ετών, εργαζόταν στο κυλικείο του τρένου, από το Ηράκλειο.
46. Βαγγέλης Μπουρνάζης, 54 ετών, συνταξιούχος αστυνομικός, από τη Θεσσαλονίκη, πατέρας του Παναγιώτη.
47. Βασιλική Χλωρού, 55 ετών, μητέρα του αθλητή Χριστόφορου-Άγγελου Κωνσταντινίδη (κρίκοι), από τη Θεσσαλονίκη.
48. Χρυσή Κουκαριώτου, 55 ετών, καταγόταν από την Αδριανή Δράμας και ζούσε στη Θεσσαλονίκη.
49. Μαρία Εγούτ, 56 ετών, διοικητική υπάλληλος του νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ και μητέρα του ηθοποιού και σκηνοθέτη Θοδωρή Ελευθεριάδη, από τη Θεσσαλονίκη.
50. Ιωάννης Τζοβάρας, 56 ετών, με καταγωγή από τη Στυλίδα Φθιώτιδας, εργαζόμενος της Hellenic Train (ελεγκτής εισιτηρίων).
51. Μαρία Μιάρη, 56 ετών, καταγόταν από τους Βιταλάδες Κέρκυρας και ήταν εργαζόμενη της Hellenic Train.
52. Γεώργιος Φωτόπουλος, 57 ετών, από την Ελβετία.
53. Γεώργιος Κουτσούμπας, 59 ετών, μηχανοδηγός της επιβατικής αμαξοστοιχίας, από την Αμαλιάδα, κατοικούσε μόνιμα στη Θεσσαλονίκη.
54. Bozo Pavlini, 62 ετών, από την Αλβανία, εργαζόμενος στη Hellenic Train, στο κυλικείο αμαξοστοιχιών.
55. Ιωάννης Καριώτης, 63 ετών, από το χωριό Συκάμινο του Δήμου Ωρωπού, εργαζόμενος της Hellenic Train (ελεγκτής εισιτηρίων).
56. Ευαγγελία Ντος Σάντος Σίλβα - Κουκαριώτη, 63 ετών, από την Αδριανή Δράμας, ζούσε μόνιμα στη Γερμανία.
57. Γεώργιος Κυριακίδης, 67 ετών, πατέρας δύο παιδιών και είχε επτά εγγόνια, κάτοικος Κορδελιού Θεσσαλονίκης.

Εθνικό πένθος

Στην Ελλάδα κηρύχθηκε τριήμερο εθνικό πένθος, από την 1η μέχρι τις 3 Μαρτίου και οι νεκροί κηδεύθηκαν δημοσία δαπάνη. Στην Κύπρο, ο πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης, κήρυξε τριήμερο εθνικό πένθος, από τις 3 μέχρι τις 5 Μαρτίου, λόγω των δύο Ελληνοκυπρίων φοιτητών που σκοτώθηκαν. Στην Αλβανία, ο πρωθυπουργός Έντι Ράμα, κήρυξε ημέρα εθνικού πένθους την 5η Μαρτίου στη μνήμη των πέντε Αλβανών που σκοτώθηκαν. Μεσίστιες ήταν οι σημαίες και στο κτίριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες στη μνήμη των θυμάτων. Επίσης, στις 29 Φεβρουαρίου 2024, τρισάγιο για τα θύματα των Τεμπών, τέλεσε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος.

Επακόλουθα

Μετά το δυστύχημα, οργανώθηκε έκτακτη σύσκεψη από την κυβέρνηση και ο υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης, επισκέφθηκε το σημείο. Η πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, διέκοψε την επίσημη επίσκεψή της στη Μολδαβία και επέστρεψε στην Ελλάδα. Επισκέφθηκε τον τόπο του δυστυχήματος και στη μνήμη των θυμάτων άφησε λουλούδια στα συντρίμμια ενός βαγονιού. Σε δήλωσή της χαρακτήρισε το συμβάν «αδιανόητη τραγωδία» και ευχαρίστησε τα σωστικά συνεργεία και το ιατρικό προσωπικό. Το σημείο του δυστυχήματος επίσης επισκέφτηκαν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κώστας Καραμανλής, ο οποίος παραιτήθηκε το απόγευμα της 1ης Μαρτίου, αλλά αργότερα επανεξελέγη στις βουλευτικές εκλογές Μαΐου του 2023. Ακόμη το επισκέφτηκαν ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Αλέξης Τσίπρας, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Νίκος Ανδρουλάκης, και ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, που εξέφρασαν την απογοήτευση τους προς τον χειρισμό της κατάστασης από τη κυβέρνηση. Ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΕ, Σπύρος Πατέρας και ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΡΓΟΣΕ, Χρήστος Βίνης, παραιτήθηκαν μετά το δυστύχημα.

Στις 8 Μαρτίου, ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης, που ανέλαβε τις αρμοδιότητες του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, ανακοίνωσε τη λήψη μέτρων για την ασφάλεια των τρένων όπως η ύπαρξη διπλής βάρδιας χωρίς εξαιρέσεις στα σταθμαρχεία και η μείωση της ταχύτητας των συρμών.

Ο παραιτηθείς μεταβατικός πρόεδρος του ΟΣΕ Γιάννος Γραμματίδης επισήμανε ότι σε εμπιστευτικό του υπόμνημα προς το γραφείο του Πρωθυπουργού τον Σεπτέμβριο του 2024 είχε προτείνει διακοπή κάποιων δρομολογίων του ΟΣΕ επί διετία, όχι όμως για λόγους ασφαλείας, αλλά προκειμένου να αποκατασταθούν γρηγορότερα οι ζημιές από τις κακοκαιρίες Daniel και Elias.

Τον Φεβρουάριο του 2025 απειλές κατά της ζωής τους δέχθηκαν η πρόεδρος του Αρείου Πάγου, Ιωάννα Κλάπα και η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Γεωργία Αδειλίνη, για την υπόθεση του σιδηροδρομικού δυστυχήματος στα Τέμπη.

Εξεταστική Επιτροπή το 2024

Τον Μάρτιο του 2024 ολοκλήρωσε τις εργασίες της η κοινοβουλευτική εξεταστική επιτροπή που είχε συσταθεί, με τα πολιτικά κόμματα να υποβάλλουν τα πορίσματά τους. Το κυβερνών κόμμα της Νέας Δημοκρατίας κατέθεσε εκτενές πόρισμα αποδίδοντας το ατύχημα σε ανθρώπινο λάθος και παραβιάσεις επιχειρησιακών πρωτοκόλλων από τον σταθμάρχη και τους μηχανοδηγούς, υποστηρίζοντας ότι η τήρηση των κανονισμών ασφαλείας θα μπορούσε να είχε αποτρέψει την καταστροφή.

Τα κόμματα της αντιπολίτευσης, μεταξύ των οποίων ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ., το ΚΚΕ και άλλα, επέκριναν την κυβέρνηση για συστημικές αποτυχίες και πολιτικές ευθύνες. Η έκθεση του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. κατηγόρησε τον πρώην υπουργό Μεταφορών, Κώστα Καραμανλή για εγκληματική αμέλεια, επικαλούμενη αστοχίες στην εφαρμογή συστημάτων ασφαλείας και καθυστερημένη ολοκλήρωση κρίσιμων έργων υποδομής, όπως τα συστήματα σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης βάσει της σύμβασης 717. Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ. και το ΚΚΕ ζήτησαν τη σύσταση προανακριτικής επιτροπής για να εξετάσει πιθανές ποινικές ευθύνες πολιτικών προσώπων.

Η Ελληνική Λύση και άλλα κόμματα τόνισαν, επίσης, την έλλειψη μέτρων ασφαλείας και τη συστημική παραμέληση στο σιδηροδρομικό σύστημα. Υποστήριξαν ότι οι πολιτικές αποφάσεις όλα αυτά τα χρόνια, συμπεριλαμβανομένης της υποχρηματοδότησης και της κακοδιαχείρισης, συνέβαλαν στην τραγωδία. Η Νέα Αριστερά και άλλες ομάδες της αντιπολίτευσης επέκριναν την κυβέρνηση για απόπειρα συγκάλυψης του περιστατικού, ιδιαίτερα όσον αφορά τον καθαρισμό του σημείου της συντριβής, που ισχυρίζονται ότι κατέστρεψε κρίσιμα στοιχεία.

Η αντιπολίτευση επέμεινε ότι πρέπει να αντιμετωπιστούν οι πολιτικές και ποινικές ευθύνες και έχει προτείνει περαιτέρω νομικές ενέργειες για τη διασφάλιση της διαφάνειας και της λογοδοσίας.

Πρόταση δυσπιστίας το 2024

Στις 26 Μαρτίου 2024, το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ., ο ΣΥΡΙΖΑ, η Νέα Αριστερά και η Πλεύση Ελευθερίας, κατέθεσαν από κοινού, πρόταση δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης για το δυστύχημα των Τεμπών. Στην ψηφοφορία που έγινε, μετά την τριήμερη συζήτηση, υπέρ της πρότασης δυσπιστίας ψήφισαν 141 βουλευτές (τα κόμματα που την πρότειναν, η Ελληνική Λύση, οι Σπαρτιάτες, το ΚΚΕ και η Νίκη) και κατά 159 βουλευτές (Νέα Δημοκρατία και ο ανεξάρτητος Χάρης Κατσιβαρδάς). Σύσσωμη η αντιπολίτευση κατηγόρησε την κυβέρνηση για συγκάλυψη στο θέμα της τραγωδίας των Τεμπών, ενώ η κυβέρνηση, διά του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, απάντησε πως ουδέποτε δόθηκε εντολή για συγκάλυψη.

Η πρόταση δυσπιστίας κατατέθηκε μετά από δημοσίευμα στις 24 Μαρτίου 2024 στην εφημερίδα Το Βήμα, σύμφωνα με το οποίο χαλκεύτηκαν ηχογραφημένες συνομιλίες σταθμάρχη και μηχανοδηγών προκειμένου να προβληθεί η θεωρία του ανθρώπινου λάθους.

Σύσταση προανακριτικής επιτροπής, παραίτηση Τριαντόπουλου το 2025

Για το ζήτημα του μπαζώματος, προκλήθηκε πολιτική αντιπαράθεση, με την αντιπολίτευση να θέτει ζήτημα συγκάλυψης. Ο Χρήστος Τριαντόπουλος, υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ, αρνήθηκε ότι ήταν αυτός που έδωσε την εντολή για το μπάζωμα.

Στις 5 Φεβρουαρίου 2025 το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ κατέθεσε πρόταση για τη σύσταση προανακριτικής επιτροπής, υποστηρίζοντας πως υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις πως ο Τριαντόπουλος τέλεσε το αδίκημα της παράβασης καθήκοντος όσον αφορά την αλλοίωση του χώρου του δυστυχήματος. Ο ίδιος χαρακτήρισε «αβάσιμες μομφές» τις κατηγορίες για αλλοίωση του χώρου και προανήγγειλε την παραίτησή του, , όταν αποφασιστεί η σύσταση της επιτροπής.

Στις 4 Μαρτίου 2025 η πρόταση του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ υπερψηφίστηκε με πλειοψηφία 277 ψήφων, σε σύνολο 297 βουλευτών. Ο Τριαντόπουλος ανακοίνωσε την παραίτησή του κατά την ομιλία του στη συζήτηση. Λίγο νωρίτερα, είχε ανακοινώσει την δική του παραίτηση ο γενικός γραμματέας Πολιτικής Προστασίας, Βασίλης Παπαγεωργίου. Ο ίδιος δημοσίευσε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ένα ηλεκτρονικό μήνυμα σχετικά με το δυστύχημα το οποίο αναφερόταν στη χρηματοδότηση δαπανών για τη στήριξη συγγενών και την αποκατάσταση του χώρου του δυστυχήματος, κατόπιν αιτήματος της Περιφέρειας Θεσσαλίας. Ο Τριαντόπουλος υποστηρίζει ότι το μήνυμα δεν περιέχει εντολές ή «συντονιστικό ρόλο» από την πλευρά του.

Από την πλευρά της η πρόεδρος του Συλλόγου πληγέντων Τέμπη 2023, Μαρία Καρυστιανού, χαρακτήρισε την πρόταση «περικεκομμένη και αποδυναμωμένη».

Πρόταση δυσπιστίας το 2025

Την 5η Μαρτίου, μετά τις ομιλίες των πολιτικών αρχηγών στη συζήτηση για την σύσταση της προανακριτικής επιτροπής, ο Νίκος Ανδρουλάκης κατέθεσε πρόταση δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη υπογεγραμμένη από 85 βουλευτές των κοινοβουλευτικών ομάδων ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ., ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., Πλεύση Ελευθερίας, Νέα Αριστερά, καθώς και ανεξάρτητους. Οι εργασίες της Βουλής διακόπηκαν και ξεκίνησε η τριήμερη συζήτηση της πρότασης δυσπιστίας. Το βράδυ της Παρασκευής 7 Μαρτίου 2025, το αποτέλεσμα έδειξε 157 κατά της πρότασης δυσπιστίας και 136 υπέρ σε σύνολο 293 ψηφισάντων.

Η πρόταση δυσπιστίας κατατέθηκε μετά το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ στις 27 Φεβρουαρίου 2025, σύμφωνα με το οποίο έγιναν σημαντικά λάθη από την κυβέρνηση στη διαχείριση του δυστυχήματος.

Διερεύνηση

Σύμφωνα με τον επιθεωρητή του ΟΣΕ, τα αίτια του δυστυχήματος συνοψίζονται, α) στην άκαιρη διέλευση της επιβατικής αμαξοστοιχίας λόγω καθυστέρησης, β) την απουσία επικοινωνίας μεταξύ του μηχανοδηγού της εμπορικής αμαξοστοιχίας και του σταθμάρχη, γ) την εγκατάλειψη των πόστων εν ώρα υπηρεσίας από δύο σταθμάρχες, και δ) την ολιγωρία ως προς την ολοκλήρωση του συστήματος τηλεδιοίκησης και των έργων σηματοδότησης.

Ο σταθμάρχης Λάρισας συνελήφθη και προσήχθη στον εισαγγελέα. Στην πρώτη του κατάθεση αναγνώρισε ότι δρομολόγησε το επιβατικό τρένο σε λάθος ράγες. Για κατάθεση κλήθηκε επίσης ο εκπρόσωπος της εταιρείας Hellenic Train. Στις 5 Μαρτίου ο σταθμάρχης, μετά την απολογία του, κρίθηκε ομόφωνα προφυλακιστέος. Αντιμετωπίζει κατηγορίες όπως την κακουργηματική πράξη διατάραξης της ασφαλείας των συγκοινωνιών και το πλημμεληματικό αδίκημα της ανθρωποκτονίας από αμέλεια κατά συρροή και της σωματικής βλάβης από αμέλεια κατά συρροή. Στις 1 Αυγούστου 2024 αποφυλακίστηκε λόγω παρέλευσης των 18 μηνών της προσωρινής κράτησης. Μέχρι την δική θα παραμείνει σε κατ' οίκον περιορισμό.

Ο εκπρόσωπος των εργαζομένων στο διοικητικό συμβούλιο της Hellenic Train κατήγγειλε ότι στη συγκεκριμένη διαδρομή, δεν λειτουργούσαν τα συστήματα σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης, τα οποία θα μπορούσαν να είχαν δράσει ως δικλείδες ασφαλείας για την αποφυγή της σύγκρουσης. Στις 7 Φεβρουαρίου, συνδικαλιστική οργάνωση των εργαζομένων είχε εκδώσει σχετική ανακοίνωση όπου αναφερόταν το ενδεχόμενο δυστυχήματος ως απόρροια των παραλείψεων στο σιδηροδρομικό δίκτυο, ενώ το Νοέμβριο 2022 είχαν στείλει εξώδικο προς το υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών, τον ΟΣΕ, τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων και την Hellenic Train.

Κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στο σταθμαρχείο της Λάρισας, ο τότε υφυπουργός Μεταφορών, Μιχάλης Παπαδόπουλος προσπάθησε να παρουσιάσει τον πίνακα τοπικού χειρισμού ως «σύστημα τηλεδιοίκησης». Αυτή την άποψη φαίνεται να υποστήριξε και ο τότε υπουργός Μεταφορών Γιώργος Γεραπετρίτης. Ωστόσο, ο σταθμάρχης διευκρίνισε ότι το σύστημα αυτό δεν είναι τηλεδιοίκηση, αφού ελέγχει μόνο ένα μικρό τμήμα της σιδηροδρομικής γραμμής. Ο υφυπουργός δεν δέχτηκε αυτή την εξήγηση και αποχώρησε από το σημείο, εκφωνώντας μάλιστα σε άνθρωπο που βρισκόταν δίπλα στον σταθμάρχη την φράση «πες του να σταματήσει», ώστε να μην συνεχιστεί ο διάλογος.

Στις 9 Μαρτίου, από τον εισαγγελέα Λάρισας ασκήθηκαν ποινικές διώξεις σε βάρος τριών επιπλέον προσώπων (επιθεωρητής του ΟΣΕ και δύο σταθμάρχες), ως αποτέλεσμα της ανακριτικής διαδικασίας στη Λάρισα.

H έκθεση δικαστικών πραγματογνωμόνων που παραδόθηκε στον εφέτη ανακριτή Λάρισας τον Ιούνιο του 2023 γνωμοδότησε ότι η απουσία συστημάτων ασφαλείας και τα ανθρώπινα λάθη ήταν τα κύρια αίτια που οδήγησαν στο δυστύχημα. Οι πραγματογνώμονες επισημαίνουν ότι η τηλεδιοίκηση εντός των σταθμών αλλά και στην ανοιχτή γραμμή δεν λειτουργούσε. Στην έκθεση αναφέρεται ότι «η ορθή φωτοσήμανση και η επαρκώς εξοπλισμένη και επανδρωμένη υπηρεσία τηλεδιοίκησης θα απέτρεπαν το συμβάν». Σε ό,τι αφορά τα ανθρώπινα λάθη, οι πραγματογνώμονες διαπιστώνουν ότι ο σταθμάρχης Λάρισας δεν έκανε ηλεκτρονική χάραξη της διαδρομής, όπως ορίζει ρητώς έγγραφο της Διεύθυνσης Κυκλοφορίας του ΟΣΕ, εξασφαλίζοντας την πορεία του συρμού στη γραμμή ανόδου, και δεν έλεγξε ως όφειλε τα κλειδιά αλλαγών γραμμής και συγκεκριμένα εκείνο με τον κωδικό 118, με συνέπεια η επιβατική αμαξοστοιχία IC62 να κινηθεί στη γραμμή καθόδου. Η έκθεση επίσης εντοπίζει ευθύνες και στο μηχανοδηγό του Intercity διότι δεν ενημέρωσε τον σταθμάρχη όταν άλλαξε πορεία από τη γραμμή ανόδου στη γραμμή καθόδου. Το πόρισμα αναφέρει ότι «οποιαδήποτε επικοινωνία, με κάθε πρόσφορο μέσο VHF ή τηλέφωνο με τον σταθμάρχη θα αναδείκνυε την εσφαλμένη πορεία της αμαξοστοιχίας και θα ενεργούσε ως αποτρεπτικός παράγοντας του συμβάντος».

Τον Μάρτιο του 2024 απολογήθηκαν οι κατηγορούμενοι για τη σύμβαση 717 της κοινοπραξίας ΕΡΓΟΣΕ, ΤΟΜΗ ΑΒΕΤΕ, Alstom, η οποία υπογράφηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2014 με ορίζοντα υλοποίησης τους 24 μήνες και αφορούσε το έργο «Ανάταξη και Αναβάθμιση του συστήματος Σηματοδότησης - Τηλεδιοίκησης και Αντικατάσταση 70 Αλλαγών Τροχιάς σε Εντοπισμένα Τμήματα του Άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας» (πλην τμήματος Τιθορέα – Δομοκός).Αφέθηκαν ελεύθεροι με εγγυήσεις ύψους 500.000 έως 900.000 ευρώ και, κατά περίσταση, με τον όρο της απαγόρευσης εξόδου από τη χώρα. Οι κατηγορούμενοι δεν κατέβαλαν άμεσα τα ποσά ενώ είχαν δικαίωμα της προσφυγής κατά των αποφάσεων εγγύησης.

Σύμφωνα με αποκάλυψη ενός από τους συγγενείς των θυμάτων, «η Hellenic Train χρησιμοποιεί το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας παράτυπα από το 2019». Όπως έχει προκύψει, η εταιρεία εδώ και τέσσερα χρόνια δεν έχει υπογράψει τη σύμβαση πρόσβασης και χρήσης του δικτύου, όπως υποχρεούται από τον νόμο.

Καταγγελίες συγγενών των θυμάτων για συγκάλυψη

Οι συγγενείς των θυμάτων έχουν εκφράσει επανειλημμένα τους φόβους τους πως στην υπόθεση επιχειρείται οργανωμένη συγκάλυψη από τις πρώτες κιόλας ημέρες μετά το δυστύχημα. Στις 2 Μαΐου 2024, συγγενείς θυμάτων και Έλληνες πολίτες, 170 άτομα στο σύνολο, μήνυσαν τον πρωθυπουργό της χώρας, Κυριάκο Μητσοτάκη, ως ηθικό αυτουργό της συγκάλυψης. Στις 14 Ιανουαρίου 2025, η πρόεδρος του Συλλόγου «Τέμπη 2023» αντιδρώντας στην επιλογή του Κωνσταντίνου Τασούλα, ως υποψηφίου για το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας, τον κατηγόρησε πως κατά την θητεία του ως Προέδρος της Βουλής, όχι μόνο δεν έλαβε τα δέοντα μέτρα για να διαλευκανθούν οι αιτίες του δυστυχήματος, αλλά τουναντίον συνέβαλε στη συγκάλυψη του ζητήματος.

Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και προτάσεις για διερεύνηση περί ευθυνών υπουργών

Τον Ιούνιο του 2023, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, πληροφόρησε τις ελληνικές αρχές για υπόνοιες που προέκυψαν, κατά τη διερεύνηση της υπόθεσης, για τη διάπραξη αδικημάτων από δύο πρώην υπουργούς, κατάχρηση δημοσίου χρήματος από τον Κώστα Καραμανλή αναφορικά με εργασίες για την επισκευή και αναβάθμιση του σιδηροδρομικού δικτύου και παράβαση καθήκοντος από τον Χρήστο Σπίρτζη, και κάλεσε την κυβέρνηση να ενεργήσει, καθώς, στην ελληνική έννομη τάξη, αδικήματα υπουργών διώκονται μόνο με απόφαση του Ελληνικού Κοινοβουλίου. Ωστόσο, στην κοινοβουλευτική συζήτηση που ακολούθησε το Νοέμβριο του 2023, η κυβέρνηση προέκρινε τη σύσταση εξεταστικής και όχι προανακριτικής επιτροπής. Έπειτα από πρόταση του ΚΚΕ και υπερψήφισή της από την πλειοψηφία της Βουλής, εννέα μήνες μετά το δυστύχημα, συγκροτήθηκε η εξεταστική επιτροπή, η οποία κατέληξε σε πόρισμα που εγκρίθηκε από την κυβερνητική πλειοψηφία, ενώ τα υπόλοιπα πολιτικά κόμματα εξέδωσαν ξεχωριστά πορίσματα.

Η Ευρωπαία Εισαγγελέας Λάουρα Κοβέσι, σε δηλώσεις της τον Μάρτιο του 2024 είπε ότι, εάν είχε εφαρμοστεί η τηλεδιοίκηση και η σηματοδότηση, το δυστύχημα θα είχε αποφευχθεί. Επίσης, ζήτησε την αλλαγή του νόμου περί ευθύνης υπουργών.

Τον Μάρτιο του 2024, ο Χρήστος Σπίρτζης ζήτησε ο ίδιος την άρση της ασυλίας του, ώστε να εξεταστούν τυχόν αδικήματα κατά τη δική του θητεία σε σχέση με την εφαρμογή και υλοποίηση της σύμβασης 717 της ΕΡΓΟΣΕ, προτρέποντας να ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο και οι άλλοι διατελέσαντες υπουργοί και πιέζοντας εμμέσως και τον Κώστα Αχ. Καραμανλή να κάνει το ίδιο. Παρόλα αυτά, δεν έχει υπάρξει απάντηση στο αίτημα, με τον πρόεδρο της Βουλής Κώστα Τασούλα να έχει ζητήσει να ενημερωθεί νομικώς για το συγκεκριμένο αίτημα.

Σταθμάρχης Λάρισας

Το πόρισμα της τριμελούς Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων το 2023, έκρινε ότι η μετάταξη του σταθμάρχη Λάρισας, που είχε βάρδια τη στιγμή του δυστυχήματος, ήταν παράνομη και ότι η εκπαίδευσή του ήταν «καταφανώς ελλιπής». Η αίτηση του για μετάταξη, κατατέθηκε στο πλαίσιο του Α’ Κύκλου Κινητικότητας έτους 2022 στις 13 Απριλίου 2022, ενώ ακολούθησε η έγκριση του νέου Οργανογράμματος και επικαιροποιήθηκε ο Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας του ΟΣΕ στις 20 Απριλίου 2022. Η μετάταξη του σταθμάρχη ολοκληρώθηκε στις 30 Ιουνίου 2022. Στο άρθρο 33 του Κανονισμού ΟΣΕ αναγράφεται ότι η μετάταξη επιτρέπεται με προσόντα αλλά «εκτός της ηλικίας», ενώ αντίθετα η θέση του σταθμάρχη στο περίγραμμα της κινητικότητας, είχε ως πρόσθετο προσόν, όριο ηλικίας τα 48 έτη.

Στο πόρισμα ΕΟΔΑΣΑΑΜ για τις ευθύνες του σταθμάρχη, αν και διευκρινίζεται ρητά ότι η αιτία που συγκρούστηκαν τα τρένα είναι ότι ο ίδιος τα έβαλε λανθασμένα στην ίδια γραμμή, αναφέρεται ότι είχε να διαχειριστεί πολλαπλές συνομιλίες (ενδεικτικά 90 συνομιλίες σε 60 λεπτά) καθώς και συναισθηματική φόρτιση λόγω παρόμοιου λάθους στο οποίο είχε υποπέσει νωρίτερα. Ταυτόχρονα το πόρισμα αναφέρεται σε υποκείμενους παράγοντες, μεταξύ των οποίων η διαχρονική έλλειψη προσωπικού, η έλλειψη χρηματοδότησης, αλλά και το γεγονός πως το προσωπικό εργαζόταν «πέρα από το όριο που είναι ανθρωπίνως αποδεκτό με βιώσιμο τρόπο».

Αίτια πυρκαγιάς

Μετά από αυτοψία που διενεργήθηκε, κατόπιν εντολής του Εφέτη Ανακριτή Λάρισας Σωτήρη Μπακαΐμη, η Πυροσβεστική Υπηρεσία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η πυρόσφαιρα προκλήθηκε από τη διαφυγή και ανάφλεξη των σιλικονούχων ελαίων ψύξεως (Bayer Baysilone M60) των τριών μετασχηματιστών των ηλεκτρομηχανών, έπειτα από τη διάρρηξή τους. Στην έκθεσή της αναφέρει ότι τα έλαια εκτοξεύτηκαν με τη μορφή σπρέι, καλύπτοντας επιφάνεια έως και 50 μέτρων στην περιοχή, σύμφωνα με τα δείγματα εδάφους που ελήφθησαν. Επιπλέον, συμπεραίνει ότι η ανάφλεξη των ελαίων προκλήθηκε από το ηλεκτρικό τόξο που σχηματίστηκε κατά τη σύγκρουση των δύο τρένων. Όπως αναφέρει, η θερμοκρασία που αναπτύχθηκε κατά την ηλεκτρική εκκένωση (ως 20.000°C) ξεπερνά κατά πολύ τη θερμοκρασία ανάφλεξης των σιλικονούχων ελαίων, γεγονός που εξηγεί την άμεση πυροδότησή τους.

Πραγματογνώμονες, που διερεύνησαν το συμβάν για λογαριασμό των οικογενειών των θυμάτων, συνέταξαν το δικό τους πόρισμα. Σε συμπληρωματικό πόρισμα που παραδόθηκε στον εισαγγελέα Λάρισας, στις 9 Φεβρουαρίου 2024, αναφέρεται ότι σε δείγματα που εξετάστηκαν από το Γενικό Χημείο του Κράτους βρέθηκαν μεταξύ άλλων και οι ουσίες ξυλόλιο, τολουόλιο και βενζόλιο, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν στιγμιαία ανάφλεξη μετά από σπινθήρα. Οι ουσίες αυτές χρησιμοποιούνται παρανόμως για τη νοθεία της βενζίνης.

Επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Γάνδης, που ερεύνησαν το δυστύχημα, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι στο πρώτο βαγόνι υπήρχε δεξαμενή με τουλάχιστον 3,5 τόνους εύφλεκτων υγρών στο εμπορικό τρένο. Σύμφωνα με τον πραγματογνόμωνα Μάρκο Χρυσό, η ποσότητα ξυλολίου που βρέθηκε σε δείγματα από το σημείο του δυστυχήματος, ήταν υπερβολικά μεγαλύτερη του κανονικού, ενώ με βάση νέα πειστήρια (συμπεριλαμβάνονται βίντεο και έκθεση) που παρατέθηκαν από τον Κοκοτσάκη, σε συνεργασία με τους Χρυσό και Μανώλη Παπαδάκη, «διαπιστώνεται η χωρίς καμία αμφιβολία ροή φλεγομένων αυτών υγρών καυσίμων στα πρανή (λόγω κλήσης) της σιδηροδρομικής γραμμής, στο σημείο που κατέληξαν και εντοπίστηκαν τα συντρίμμια της επιβατικής αμαξοστοιχίας μετά τη σύγκρουση, διαπίστωση η οποία δεν αφήνει καμία αμφιβολία για το είδος της καύσης αλλά και της ταυτότητας του καιόμενου υλικού» καθώς και «επιβεβαιώνεται ότι ο θάνατος πολλών εκ των διασωθέντων της σύγκρουσης των τρένων, οφείλεται σε εύφλεκτα καύσιμα υλικά».

Στις 22 Φεβρουαρίου 2025 ήρθε στη δημοσιότητα το πόρισμα που συνέταξε Βέλγος πραγματογνώμονας, για λογαριασμό της Hellenic Train. Για τα αίτια της πυρκαγιάς και πυρόσφαιρας αναφέρει ότι η έκρηξη και η φωτιά μετά τη σύγκρουση των δύο τρένων στο δυστύχημα των Τεμπών αποδόθηκαν σε ηλεκτρικά τόξα και βραχυκύκλωμα στον εναέριο ηλεκτροφόρο αγωγό, πολύ κοντά ή πάνω στον μετασχηματιστή της επιβατικής αμαξοστοιχίας. Πρόσθετα αναφέρεται ότι βραχυκυκλώματα στους πυκνωτές προκάλεσαν την ανάφλεξη και την έκρηξη του ψυκτικού υγρού, το οποίο κάηκε (2,4 τόνοι) μέχρις εξάντλησης. Ο Κώστας Λακαφώσης, τεχνικός σύμβουλος οικογενειών των θυμάτων, θεωρεί το συγκεκριμένο πόρισμα ανυπόστατο και αδύνατο να σταθεί ούτε πέντε λεπτά στο δικαστήριο. Παρόμοια γνώμη εξέφρασαν και οι πραγματογνώμονες Αχιλλέας Μιχόπουλος και Μάρκος Χρυσός.

Στις 27 Φεβρουαρίου 2025 παρουσιάστηκε το τελικό πόρισμα του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών, που καταλήγει στο συμπέρασμα ότι υπήρξε ένδειξη πως το σιδηροδρομικό υλικό είναι αυτό που προκάλεσε τη φωτιά, ενώ προσομοιώσεις υποδεικνύουν την πιθανή παρουσία ενός άγνωστου μέχρι στιγμής καυσίμου στο τρένο. Τα αίτια των εκρήξεων παραμένουν ασαφή, με το πόρισμα να αναφέρεται σε «αντικρουόμενα στοιχεία», αλλά παρόλα αυτά εκτιμάται (με βάση τα δεδομένα που προέκυψαν από το Πανεπιστήμιο της Γάνδης) ότι συνθήκες για τέτοιου είδους ανάφλεξη μπορεί να έχει προκληθεί μόνο υπό την παρουσία υδρογονανθράκων και όχι από τα έλαια σιλικόνης που ήταν γνωστό ότι μεταφέρονταν. Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με ενδείξεις, 5 έως 7 άτομα έχασαν την ζωή τους εξαιτίας της πυρκαγιάς και όχι λόγω της σύγκρουσης.

Στις 8 Μαρτίου 2025, κλιμάκιο του Πυροσβεστικού Σώματος και δικαστικοί πραγματογνώμονες βρήκαν τα τμήματα της καμπίνας της δεύτερης μηχανής της εμπορικής αμαξοστοιχίας, που είχαν μεταφερθεί στον οικισμό Κουλούρι Λάρισας. Ο εντοπισμός αυτός αποτελεί σημαντική πτυχή της έρευνας, με δεδομένο ότι στο πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, η επίμαχη καμπίνα φέρεται να έχει «εξαφανιστεί» μετά τη σύγκρουση, ενισχύοντας τη νεότερη εκδοχή ότι το «παράνομο φορτίο» με το «άγνωστο καύσιμο, δε μεταφερόταν στα ανοιχτά βαγόνια με τις λαμαρίνες, αλλά είχε τοποθετηθεί στην «εξαφανισμένη» καμπίνα.

Στις 13 Μαρτίου 2025, σε αποκλειστικό δημοσίευμα της εφημερίδας Ριζοσπάστης, το δυστύχημα των Τεμπών συνδέεται με μεταφορές αμερικανικών αρμάτων από συρμούς της Hellenic Train στην Αλεξανδρούπολη, παραθέτοντας έγγραφα και φωτογραφίες. Συγκεκριμένα, από τον Νοέμβριο του 2022 μέχρι τον Απρίλιο του 2023 έχουν καταγραφεί τουλάχιστον 19 άδειες για μεταφορές στρατιωτικού υλικού, οι οποίες χαρακτηρίστηκαν «Εξαιρετικές Στρατιωτικές Μεταφορές». Σύμφωνα με την εφημερίδα, οι ΝΑΤΟϊκοί συρμοί διέρχονται από κατοικημένες περιοχές, μεταφέροντας εκτός από οχήματα και κοντέινερ με άγνωστο περιεχόμενο, εκθέτοντας σε κίνδυνο χιλιάδες ζωές. Το ΚΚΕ έχει ζητήσει απαντήσεις για την παρουσία τριών ανώτατων στελεχών της Πολεμικής Αεροπορίας το πρωί της επόμενης μέρας στον χώρο του εγκλήματος, αλλά και για τη συμμετοχή του υποδιοικητή της 1ης Στρατιάς και του αρχηγού ΓΕΑ στις συνεδριάσεις του Συντονιστικού Οργάνου Πολιτικής Προστασίας.

Αφαίρεση χώματος και επιχωμάτωση του σημείου της τραγωδίας

Τρεις μέρες μετά την τραγωδία, αποκαλύφθηκε ότι 30 φορτηγά απομάκρυναν από το χώρο του δυστυχήματος και μετέφεραν σε ιδιωτικό οικόπεδο τουλάχιστον 300 κυβικά χώμα. Στη συνέχεια επιχωμάτωσαν το σημείο, ενώ οι συρμοί χαρακτηρίστηκαν ως "άχρηστοι".

Σύμφωνα με καταγγελία που ήρθε στην δημοσιότητα αργότερα, από τον δικηγόρο Στέλιο Σούρλα, ενώ υπήρχε νόμος ο οποίος επέβαλλε πρόστιμο 500 χιλιάδων ευρώ σε όποιον προβεί σε μεταβολές χώρων σιδηροδρομικών και αεροπορικών δυστυχημάτων, υπήρξε τροποποίηση του νόμου αυτού το 2024, ώστε να αφορά μόνο αεροπορικά δυστυχήματα. Η συγκεκριμένη τροποποίηση, χαρακτηρίσθηκε και ως «φωτογραφικός νόμος», αφού σύμφωνα με τον δικηγόρο, «αυτό έγινε για να μην υπάρχουν κυρώσεις σε αυτούς που έκαναν το ξεμπάζωμα και το μπάζωμα στα Τέμπη».

Ένα χρόνο μετά το δυστύχημα, οπτικό υλικό που ήλθε στη δημοσιότητα, παρουσιάζει την στιγμή της σύγκρουσης των τρένων, την πυρόσφαιρα και την πυρκαγιά που ακολούθησε. Έγγραφα που έχουν συμπεριληφθεί στη δικογραφία δείχνουν ότι στο σημείο ανιχνεύτηκε ξυλόλιο, ένας εύφλεκτος διαλύτης που χρησιμοποιείται για την παρασκευή χρωμάτων και τη νόθευση καυσίμων. Πόρισμα του εμπειρογνώμονα Βασίλη Κοκοτσάκη, που ορίστηκε τεχνικός σύμβουλος από τον Σύλλογο Οικογενειών Θυμάτων Δυστυχήματος Τεμπών, κάνει λόγο για αλλοίωση και «μόλυνση» του πεδίου του δυστυχήματος, για εγκληματικές αβλεψίες, παραλείψεις και ενέργειες, οδηγώντας ακόμη και την επίσημη έρευνα, σε λάθος δεδομένα και σκεπτικό. Οι συγγενείς των θυμάτων έχουν ζητήσει απαντήσεις για το ποιος έδωσε εντολή να μπαζωθεί το σημείο της σύγκρουσης και για το τι ακριβώς μετέφερε η εμπορική αμαξοστοιχία που προκάλεσε την ανεξήγητη πυρόσφαιρα.

Η ουσία ανιχνεύτηκε, παρά το γεγονός ότι τα συντρίμμια είχαν απομακρυνθεί από το σημείο της σύγκρουσης και ο χώρος είχε καλυφθεί με χαλίκι.

Ο εφέτης ανακριτής διέταξε τη Χημική Υπηρεσία να ελέγξει χώματα από τον τόπο της σύγκρουσης των τρένων, τα οποία είχαν μεταφερθεί σε ιδιωτικό ακίνητο στα Πηγάδια Ευαγγελισμού, το οποίο φυλασσόταν από την ΕΛ.ΑΣ. Επίσης, εξετάστηκαν τα χώματα που μεταφέρθηκαν στον οικισμό Κουλούρι Λάρισας. Εννέα μήνες μετά το δυστύχημα βρέθηκε βιολογικό υλικό των νεκρών στο Κουλούρι, από την ομάδα Anubis Coldcase Κ9 Τeam που ειδικεύεται στον εντοπισμό αγνοουμένων, ζωντανών ή νεκρών, με ειδικά εκπαιδευμένους σκύλους έρευνας.

Αναφορικά με το μπάζωμα του χώρου της σύγκρουσης των δύο τρένων, ο πρώην Περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός διώκεται για παράβαση καθήκοντος, παρά το ότι αρνήθηκε την κατηγορία. Σύμφωνα με ρεπορτάζ του τηλεοπτικού σταθμού Mega, παρουσιάζονται δύο έγγραφα με την υπογραφή του Κώστα Αγοραστού που αφορούν συμβάσεις μίσθωσης μηχανημάτων και ανάθεσης εκτέλεσης έργων για την μεταβολή του χώρου (μπάζωμα), με ημερομηνία την επομένη του δυστυχήματος. Εκτός από τον Αγοραστό, δίωξη για αυθαίρετες παρεμβάσεις στον χώρο του δυστυχήματος και μη φύλαξη αυτού, ασκήθηκε και στον διευθυντή της διεύθυνσης αστυνομίας Λαρίσης Αγάπιο Χαρακόπουλο, αδερφού του βουλευτή της ΝΔ Μάξιμου Χαρακόπουλου.

Ρεπορτάζ του Mega στις 30 Ιανουαρίου 2025 ανέφερε πως οι αστυνομικοί που είχαν αναλάβει την προστασία του χώρου μίλησαν στις καταθέσεις τους για πιέσεις από άτομα της κυβέρνησης, προκειμένου να δώσουν την άδεια να προχωρήσουν στο μπάζωμα της περιοχής. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, το μπάζωμα έγινε για επικοινωνιακούς (και όχι μόνο) λόγους, ώστε να μην αναπαράγονται οι τραγικές εικόνες.

Το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ που δημοσιεύτηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2025, αναφέρει πως η «μη ιεροποίηση του χώρου» ευθύνεται εν πολλοίς για την απώλεια στοιχείων που θα ήταν σημαντικά για την υπόθεση, ερχόμενο σε αντίθεση με ισχυρισμούς όπως εκείνον του υπουργού Δικαιοσύνης Γιώργου Φλωρίδη, ο οποίος τον Μάρτιο του 2024 είχε δηλώσει πως «όσοι από τους πολιτικούς χρησιμοποιούν αυτό το θόλο πράγμα για τα μπαζώματα, είναι για τα μπάζα».. Ο πρόεδρος του ΕΟΔΑΣΑΑΜ Χρήστος Παπαδημητρίου ανέφερε σε δήλωσή του ότι η επιτροπή δεν εντόπισε κανένα στοιχείο που να υποδεικνύει κάποια κεντρική εντολή για να γίνει το μπάζωμα, ούτε υπάρχει ένδειξη για κάποια πολιτική παρέμβαση, αλλά υποστήριξε ότι όλα όσα έγιναν αποκάλυψαν παντελή άγνοια στη σωστή διαχείριση του δυστυχήματος. Δελτία τύπου και δηλώσεις μετά το δυστύχημα από τον τότε υφυπουργό παρά τω Πρωθυπουργώ, Χρήστο Τριαντόπουλο, αναφέρονταν ρητά σε επιχείρηση «αποκατάστασης του πεδίου», την οποία του είχε αναθέσει ο πρωθυπουργός, αλλά και πως παρέμεινε επί πέντε μέρες «στο σημείο», προκειμένου να την εκτελέσει.

Καταστροφή βιολογικού υλικού

Τον Φεβρουάριο του 2025, ήρθε στην δημοσιότητα έγγραφο το οποίο δείχνει ότι βιολογικό υλικό των θυμάτων καταστράφηκε 40 ημέρες μετά το δυστύχημα, αντί 7-8 μηνών όπως συνηθίζεται. Από την πλευρά του ανακριτή που έδωσε την εντολή, αναφέρεται ότι πρόκειται για τυπική διαδικασία, ενώ αντίθετα δημοσιεύματα αναφέρουν ότι τα δείγματα αυτά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε τοξικολογικές εξετάσεις ώστε να διαπιστωθεί η προέλευση των θανάτων.

Βιντεοληπτικό υλικό

Το βιντεοληπτικό υλικό από τον σταθμό Θεσσαλονίκης, όπου και έγινε η φόρτωση της εμπορικής αμαξοστοιχίας και των υπόλοιπων σταθμών απ’ όπου διήλθε η εμπορική αμαξοστοιχία, διαγράφηκε, έχουν αναφέρει κύκλοι εργαζομένων του ΟΣΕ. Παράλληλα, ανέφεραν ότι δεν ζητήθηκε το εν λόγω υλικό, αλλά μόνο τα βίντεο για τους σταθμούς από όπου διήλθε το επιβατικό τρένο. Τον Νοέμβριο του 2024, εννέα μήνες μετά την δημοσιοποίηση της καταγγελίας, η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου διέταξε εισαγγελική έρευνα, προκειμένου να διερευνηθεί γιατί δεν εστάλη το οπτικοακουστικό υλικό από κάμερες στη Θεσσαλονίκη, όπως έχει ζητηθεί, για να φανεί μεταξύ άλλων το εμπόρευμα που φορτώθηκε στην εμπορική αμαξοστοιχία.

Δύο χρόνια μετά το δυστύχημα, κατατέθηκαν στον αρμόδιο ανακριτή τρία βίντεο από την ιδιωτική εταιρεία φύλαξης Interstar Security που έχει την ευθύνη για την επιτήρηση του σιδηροδρομικού δικτύου μέσω καμερών. Σε αυτά εμφανίζεται εμπορική αμαξοστοιχία με παρόμοια χαρακτηριστικά με αυτήν που ενεπλάκη στο σιδηροδρομικό δυστύχημα, η οποία παρουσιαζόταν χωρίς εμφανές ύποπτο φορτίο στα πρώτα τρία βαγόνια με τις λαμαρίνες. Οι δικαστικοί πραγματογνώμονες, που έλαβαν την εντολή του εφέτη ανακριτή Λάρισας, Σωτήρη Μπακαΐμη, να εξετάσουν τα βίντεο, στην έκθεσή τους κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι παρόλο που πράγματι πρόκειται για την ίδια εμπορική αμαξοστοιχία και ότι με βάση τα καρέ που φαίνονται στο βίντεο δεν διακρίνεται παράνομο φορτίο, δεν μπορούν να αποφανθούν για τη γνησιότητα των βίντεο. Η κυβέρνηση και μέσα ενημέρωσης ισχυρίστηκαν πως τα βίντεο είναι γνήσια. Αναμένεται η έκθεση από το εγκληματολογικό εργαστήριο της ΕΛ.ΑΣ. για τη γνησιότητα των εν λόγω βιντεο. Το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ αναφέρει ότι εξέτασε τα βίντεο παρόλο που δεν έχει πιστοποιηθεί η αυθεντικότητά τους, με τον πρόεδρο του οργανισμού όμως να σημειώνει ότι «το γεγονός ότι τα βίντεο αναζητούνται δύο χρόνια και ανευρέθησαν δύο χρόνια μετά...προκαλεί απορίες». Η αξιοπιστία των βίντεο έχει αμφισβητηθεί εντόνως καθώς σημειώθηκαν σημαντικές χρονικές αντιφάσεις αναφορικά με την εύρεση αυτών (όπως αυτή περιγράφεται από τις δηλώσεις κατά την ένορκη εξέταση του προϊσταμένου του τεχνικού τμήματος της εταιρείας ΙΝΤΕΡΣΤΑΡ, που δόθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2025) και την ταυτόχρονη δημοσιοποίησή τους στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης X από γνωστό δημοσιογράφο.

Την ακύρωση της πραγματογνωμοσύνης για τα βίντεο που φέρεται να καταγράφουν την εμπορική αμαξοστοιχία και την επανάληψή της, ζήτησε ο εισαγγελέας. Σύμφωνα με ρεπορτάζ του MEGA στις 9 Μαρτίου 2025, το σκεπτικό της πρότασής του είναι ότι κατά την πραγματογνωμοσύνη δεν κλήθηκαν οι πραγματογνώμονες των συγγενών των θυμάτων.

Δύο χρόνια μετά το δυστύχημα έγινε γνωστό ότι 649.000 βίντεο, ηχητικά και ψηφιακά αρχεία που αφορούσαν τις δύο πρώτες ημέρες, την 28η Φεβρουαρίου και 1 Μαρτίου 2023, κατασχέθηκαν και παραδόθηκαν στον ανακριτή, αλλά δεν υπάρχουν στη δικογραφία. Δικαστικές πηγές απάντησαν ότι αυτά τα στοιχεία δεν ήταν χρήσιμα στην υπόθεση και γι’ αυτό δεν συμπεριλήφθηκαν στη δικογραφία. Μηνύσεις σε βάρος του εφέτη ανακριτή Λάρισας, Σωτήρη Μπακαΐμη, σχετικά με τα 649.000 κατασχεθέντα αρχεία, που ανακάλυψαν οι ίδιοι οι συγγενείς ότι είχε στην κατοχή του –χωρίς να τα λάβει υπ’ όψιν στη διερεύνηση- από τον Ιούλιο του 2023, κατέθεσαν συγγενείς των θυμάτων της φονικής τραγωδίας, μεταξύ των οποίων και η Μαρία Καρυστιανού. Η πρώτη μήνυση κατατέθηκε στις 14 Φεβρουαρίου και η δεύτερη, συμπληρωματική, στις 7 Μαρτίου 2025.

Συρραφή και αλλοίωση συνομιλιών υπαλλήλων του σιδηροδρόμου

Δημοσίευμα στις 24 Μαρτίου 2024, ανέφερε ότι μετά το δυστύχημα μονταρίστηκαν δύο διαφορετικές ηχογραφημένες συνομιλίες του σταθμάρχη με μηχανοδηγούς στη Λάρισα και δόθηκαν στην δημοσιότητα για να προβληθεί η θεωρία του ανθρώπινου λάθους. Αντίθετα, στο πρωτότυπο ηχητικό υλικό που παραδόθηκε στη Δικαιοσύνη, δεν διαπιστώθηκε καμία αλλοίωση, επέμβαση ή διαγραφή δεδομένων από το καταγραφικό σύστημα του ΟΣΕ, σύμφωνα με το πόρισμα του ΕΜΠ. Η έρευνα ολοκληρώθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2025, και το πόρισμα της ειδικής πραγματογνωμοσύνης ενσωματώθηκε στη δικογραφία.

Πιέσεις για την σύνταξη εγγράφου αυτοψίας καταγγέλλουν πυροσβέστες

Σύμφωνα με δημοσιεύματα, από τις καταθέσεις πυροσβεστών και αστυνομικών προκύπτει ότι είχαν δοθεί εντολές για άμεση αποκατάσταση του χώρου της τραγωδίας. Οι δύο πυροσβέστες έλαβαν εντολή να πραγματοποιήσουν απλή αυτοψία μακροσκοπικά, ενώ ο διοικητής των Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Νομού Λάρισας (ΔΙΠΥΝ) φέρεται να απάντησε σε πυροσβέστη που προσπάθησε να μάθει για ποιο λόγο φεύγουν από το σημείο του δυστυχήματος: «Άσ' το να ξεφουσκώσει». Επίσης, αξιωματικός του Πυροσβεστικού Σώματος, χωρίς εμπειρία και γνώσεις, τοποθετήθηκε στο ανακριτικό γραφείο του τμήματος αδυνατώντας να ασκήσει ελεγκτικά καθήκοντα και να συντονίσει το έργο των ανακριτικών υπαλλήλων.

Ένας εκ των δύο πυροσβεστών, που σήμερα κατηγορούνται για την σύνταξη του εγγράφου της απλής αυτοψίας, απευθύνθηκε στον Εισαγγελέα αναφέροντάς του, ότι αυτό έγινε μετά την προειδοποίηση-απειλή του διοικητή των Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Νομού Λάρισας, για πειθαρχική δίωξη περί απείθειας, αν δεν συντάξουν έκθεση αυτοψίας στο πεδίο του δυστυχήματος. Το ίδιο επιβεβαιώνει στο απολογητικό υπόμνημά της μία συνάδελφός του, ενώ η τότε προϊσταμένη τους, αντιπύραρχος, η οποία δεν υπέγραψε τελικώς την έκθεση αυτοψίας και απειλήθηκε με απόταξη, κατέθεσε ότι ουδείς τους είχε δώσει εντολή για ανάληψη προανακριτικών καθηκόντων.

Πόρισμα Τριμελούς Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων 2023

Τον Απρίλιο του 2023 δόθηκε στη δημοσιότητα το πόρισμα της τριμελούς Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για τη διερεύνηση του δυστυχήματος, η οποία συγκροτήθηκε με απόφαση Γ.Γ. Μεταφορών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Στο πόρισμα υπάρχει επιμερισμός ευθυνών σε οργανισμούς και πρόσωπα, όπως στον OΣE, στην ΕΡΓΟΣΕ, στη Ρυθμιστική Αρχή Συγκοινωνιών, στη Hellenic Train αλλά και στον μοιραίο σταθμάρχη. Επίσης προτάσει την ανάγκη να γίνει άμεσα εκσυγχρονισμός του σιδηροδρόμου, καθώς διαπιστώνονται χρόνιες παθογένειες.

Πόρισμα ΕΟΔΑΣΑΑΜ

Στις 27 Φεβρουαρίου 2025 παρουσιάστηκε το τελικό πόρισμα του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ), παρουσία της τριμελούς επιτροπής διερεύνησης, κάνοντας λόγο για απώλεια σοβαρών στοιχείων από τον χώρο της τραγωδίας, καθώς «δεν έγινε σωστή εφαρμογή επιχειρησιακής περιμέτρου καθώς και σωστή χαρτογράφηση του χώρου διερεύνησης», κάτι που είχε σαν αποτέλεσμα απώλεια πληροφοριών. Στο πόρισμα σημειώνεται ότι τα τρένα δεν είναι σχεδιασμένα για τέτοιους είδους συγκρούσεις και ότι δεν υπήρχε κανόνας στον ΟΣΕ για την προσαρμογή της ταχύτητας όταν δεν υπάρχει σηματοδότηση. Κύριες ευθύνες για την κατάσταση, αποδίδονται «στην διαχρονική απόφαση του ελληνικού κράτους να εγκαταλείψει τον σιδηρόδρομο», με υποσημείωση ότι η χώρα είναι ουραγός στην Ε.Ε. σε επενδύσεις, καθώς και στα μνημόνια που είχαν ως αποτέλεσμα την αποψίλωση του ΟΣΕ από προσωπικό, το οποίο ήταν κρίσιμο για την ασφάλεια.

Το πόρισμα αναφέρεται γενικά σε «κακή κουλτούρα λειτουργίας του σιδηροδρόμου» και καταδικάζει την απουσία σύμβασης 717 για την τηλεδιοίκηση, που έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί το 2016 και αν είχε ολοκληρωθεί, πιθανότατα δεν θα επέτρεπε στο δυστύχημα να έχει συμβεί. Επίσης αναφέρονται παθογένειες όπως η ανυπαρξία εθνικού φορέα διερεύνησης αεροπορικών και σιδηροδρομικών ατυχημάτων η οποία δημιούργησε σοβαρά προβλήματα στη διερεύνηση.

Σχετικά με τα αίτια του δυστυχήματος, επισημαίνεται ότι ο σταθμάρχης Λάρισας δεν χρησιμοποίησε την αυτόματη μέθοδο χάραξης πορείας και υπήρχαν εκείνη την ημέρα πολλές βλάβες και καθυστερήσεις.

Δικαστικές αποφάσεις

Η πρώτη δικαστική απόφαση για το πολύνεκρο δυστύχημα στα Τέμπη εκδόθηκε από το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών (τμήμα εργατικών διαφορών) στις 1 Φεβρουαρίου 2025 επιδικάζοντας αποζημίωση συνολικού ύψους 800.000 ευρώ στους συγγενείς θύματος, καταλογίζοντας ευθύνες στην ΟΣΕ Α.Ε. και τη Hellenic Train Α.Ε., οι οποίες, σύμφωνα με το δικαστήριο, αν και γνώριζαν ότι δε λειτουργούσε η τηλεδιοίκηση και η σηματοδότηση, επέτρεπαν τη διενέργεια μεταφορών η πρώτη και τη μεταφορά επιβατών η δεύτερη, «εκθέτοντας τόσο τους επιβάτες όσο και τους εργαζόμενους σε κίνδυνο ζωής και υγείας».

Ενδεχόμενα, ερμηνείες και άλλες υποθέσεις

Τροχαία ατυχήματα

Στις 26 Μαρτίου, έχασε τη ζωή του σε τροχαίο δυστύχημα, ο διευθυντής κυκλοφορίας του ΟΣΕ, Κωνσταντίνος Χρυσάγης, στη λεωφόρο Αθηνών-Σουνίου στο Λαγονήσι. Νωρίτερα στις 24 Μαρτίου, είχε πεθάνει επίσης από τροχαίο, ο σταθμάρχης του ΟΣΕ Κώστας Πρασσάς στο Βόλο.

Θεωρία περί αδήλωτου βαγονιού

Σε συμπληρωματική τεχνική έκθεση του πραγματογνώμονα Κοκοτσάκη, την οποία κατέθεσαν στον εφέτη ανακριτή Λάρισας, που χειρίζεται την υπόθεση, αναφέρεται ότι η εμπορική αμαξοστοιχία είχε ένα επιπλέον 14ο βαγόνι, που δεν είχε δηλωθεί, και ότι σε αυτό το βαγόνι υπήρχε εύφλεκτο υλικό. Η Hellenic Train επιμένει ότι τα βαγόνια ήταν 13 και τα ελληνικά hoaxes θεωρούν άτοπους τους ισχυρισμούς Κοκοτσάκη. Στην επικαιροποιημένη έκθεση Κοκοτσάκη, τον Μάιο του 2024, δεν γίνεται κάποια αναφορά σε 14ο βαγόνι, χωρίς όμως να αναιρείται ρητά η συγκεκριμένη θεωρία.

Κοινωνικές αντιδράσεις

Πορείες και απεργίες διαμαρτυρίας το 2023

Στιγμιότυπο από την διαδήλωση ως μέρος της απεργίας της 8ης Μαρτίου 2023 στην Αθήνα, με φοιτητές της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ.

Πορεία σπουδαστών λυκείου και πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης, στην Εγνατία Οδό στις 8 Μαρτίου 2023. Μπροστά, στο βάθος, φαίνεται το μέγεθος του πλήθους (γύρω στα 35.000 άτομα).

Τις ημέρες που ακολούθησαν το δυστύχημα, διοργανώθηκαν συγκεντρώσεις και πορείες διαμαρτυρίας από εργατικά συνδικάτα, φοιτητικούς συλλόγους και άλλους φορείς στην Αθήνα, τον Πειραιά, την Λάρισα, την Θεσσαλονίκη, την Πάτρα και σε άλλες πόλεις τις Ελλάδας. Συνθήματα, όπως το «πάρε με όταν φτάσεις», έγιναν χαρακτηριστικό γνώρισμα των εκτεταμένων διαδηλώσεων. Οι διαμαρτυρίες θεωρήθηκαν από τις μεγαλύτερες τα τελευταία χρόνια, συγκρίσιμες σε μέγεθος με εκείνες που πραγματοποιήθηκαν το 2011, κατά την κορύφωση της ελληνικής οικονομικής κρίσης.

Ο πρόεδρος ενός συνδικάτου σιδηροδρομικών υπαλλήλων επέκρινε τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, επειδή είχε προγραμματίσει να εγκαινιάσει την επομένη του δυστυχήματος Κέντρο τηλεδιοίκησης – σηματοδότησης σιδηροδρομικού δικτύου Βορείου Ελλάδος στη Θεσσαλονίκη, αν και η τηλεδιοίκηση δε λειτουργούσε στο σιδηροδρομικό δίκτυο της βόρειας Ελλάδας. Η Πανελλήνια Ένωση Σιδηροδρομικών διαδήλωσε στις 2 Μαρτίου καταγγέλλοντας τα προβλήματα του τομέα, καθώς και τη γενικότερη κατάσταση του σιδηροδρόμου. Υπήρξαν και επεισόδια μεταξύ διαδηλωτών και της αστυνομίας, όταν οι διαδηλωτές έφτασαν στα κεντρικά γραφεία της Hellenic Train. Στις 8 Μαρτίου, η ΑΔΕΔΥ, τα περισσότερα εργατικά κέντρα της χώρας, σιδηροδρομικοί, εκπαιδευτικοί, εργαζόμενοι στις συγκοινωνίες της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, φαρμακοποιοί και ναυτεργατικά σωματεία πραγματοποίησαν 24ωρη απεργία. Οι απεργιακές συγκεντρώσεις προσέλκυσαν δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους, φοιτητές και μαθητές από πολλές σχολές και σχολεία μέσης εκπαίδευσης που τέθηκαν σε κατάληψη. Ήταν από τις πολυπληθέστερες διαδηλώσεις στην Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες, αφού μόνο στην Αθήνα συμμετείχαν τουλάχιστον 40.000 άτομα σύμφωνα με την ΕΛ.ΑΣ., ενώ άλλες εκτιμήσεις έκαναν λόγο για περίπου 100.000.

Στιγμιότυπο από τις διαδηλώσεις στην Πάτρα στη γενική απεργία της 16ης Μαρτίου 2023.

Πανελλαδική απεργία πραγματοποιήθηκε και στις 16 Μαρτίου από τη ΓΣΕΕ και την ΑΔΕΔΥ, με μεγάλες συγκεντρώσεις σε όλη τη χώρα, ενώ την προηγούμενη ημέρα απέργησαν οι εργαζόμενοι στα μέσα ενημέρωσης. Έρευνα της κοινής γνώμης εκτίμησε ότι το 30% του πληθυσμού άνω των 17 ετών ή περίπου 2,5 εκατομμύρια άνθρωποι συμμετείχαν σε κάποια κινητοποίηση (διαδήλωση, απεργία κ.λπ.) ή εκδήλωση.

Απεργιακές συγκεντρώσεις και συλλογή υπογραφών το 2024

Ένα χρόνο μετά το δυστύχημα, στις 28 Φεβρουαρίου 2024, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι συμμετείχαν σε απεργιακές συγκεντρώσεις στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και άλλες πόλεις στη μνήμη των θυμάτων. Οι πολίτες κρατώντας κόκκινα μπαλόνια και πανό, και με κυρίαρχο σύνθημα, «αυτό το έγκλημα δεν θα ξεχαστεί», ζήτησαν από την Δικαιοσύνη να κάνει άμεσα το καθήκον της. Παράλληλα, μετά από αίτημα της προέδρου του Συλλόγου Συγγενών Θυμάτων "Τέμπη 2023", Μαρίας Καρυστιανού προς την Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών, οι καμπάνες σε όλες τις εκκλησίες των Μητροπόλεων της Εκκλησίας της Ελλάδος χτύπησαν πένθιμα 57 φορές, στις 10 το πρωί.

Την ίδια ημέρα, διαδηλωτές και γονείς παιδιών που χάθηκαν, έγραψαν με κόκκινη μπογιά τα ονόματα των 57 θυμάτων μπροστά από το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη. Τα ονόματα σβήστηκαν το βράδυ από συνεργεία του Δήμου Αθηναίων, αλλά ξαναγράφτηκαν την επομένη κατά τη διάρκεια πανεκπαιδευτικού συλλαλητηρίου.

Έναν χρόνο μετά το δυστύχημα, ο Σύλλογος συγκέντρωσε υπογραφές μέσω της διαδικτυακής πλατφόρμας change.org, με σκοπό την άρση της ασυλίας, με σχετική αναθεώρηση του Συντάγματος. Οι διαδικτυακές υπογραφές ξεπέρασαν τα 1,3 εκατομμύρια.

Διαδηλώσεις το 2025

Καθιστική διαμαρτυρία διαδηλωτών στο συλλαλητήριο των Τεμπών 7 Μαρτίου 2025

26 Ιανουαρίου

Στις 26 Ιανουαρίου 2025 και ύστερα από κάλεσμα του Συλλόγου των συγγενών θυμάτων του δυστυχήματος, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν σε πάνω από 180 σημεία στην Ελλάδα και σε άλλα 25 στο εξωτερικό, έχοντας κεντρικό σύνθημα την φράση «Δεν έχω οξυγόνο». Σύμφωνα με ηχητικό ντοκουμέντο, που ήρθε στην δημοσιότητα λίγες ημέρες νωρίτερα οι λέξεις ήταν τα τελευταία λόγια επιβατών πριν από το δυστύχημα. Οι συγγενείς των θυμάτων και οι συγκεντρωμένοι απαίτησαν την πλήρη διαλεύκανση από τις αρμόδιες αρχές και την απόδοση δικαιοσύνης, ώστε να τιμωρηθούν οι υπεύθυνοι για τον θάνατο των επιβατών, κάνοντας λόγο για έγκλημα.

Παράληλα, είχαν δημοσιοποιηθεί πληροφορίες για τις εκθέσεις του πραγματογνώμονα Κοκοτσάκη και της ομάδας των εμπειρογνωμόνων του ΕΜΠ, στις οποίες αναφέρεται ότι η εμπορική αμαξοστοιχία πιθανότατα μετέφερε παράνομο φορτίο υδρογονανθράκων, η καύση των οποίων προκάλεσε σε δεύτερο χρόνο τον θάνατο 27-28 ανθρώπων εντός του τραίνου. Ο Κοκοτσάκης αμφισβήτησε την εκτίμηση του εμπειρογνώμονα άλλων οικογενειών θυμάτων, Κώστα Λακαφώση, ο οποίος κάνει λόγο μόνο για 5 ως 7 θύματα από την πυρκαγιά. Τον ισχυρισμό του Κοκοτσάκη έχει απορρίψει και συγγενής θυμάτων, τουλάχιστον όσον αφορά τα παιδιά του, βασιζόμενος σε γνωμάτευση ιδιώτη ιατροδικαστή.

Στο ίδιο συμπέρασμα, όσον αφορά τους υδρογονάνθρακες, καταλήγει και η τεχνική έκθεση του Αχιλλέα Μιχόπουλου, τεχνικού συμβούλου οικογενειών θυμάτων στα Τέμπη.

Σχετικά με την τηλεοπτική κάλυψη των συγκεντρώσεων από την δημόσια τηλεόραση, οι εκπρόσωποι των εργαζομένων στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΡΤ κατήγγειλαν ότι υποβαθμίστηκαν με ακραίο τρόπο, παραθέτοντας σχετικά στοιχεία, ενώ η αντιπολίτευση ζήτησε την παραίτηση της διοίκησης της ΕΡΤ. Το ίδιο αίτημα διατύπωσε και η Ομοσπονδία Εργαζομένων Ραδιοφωνίας-Τηλεόρασης (ΠΟΣΠΕΡΤ) Η διοίκηση της ΕΡΤ αρνήθηκε τις κατηγορίες καταλογίζοντας στους εκπροσώπους «απαράδεκτη διαστρέβλωση της πραγματικότητας».

Στις 7 Φεβρουαρίου 2025 πραγματοποιήθηκαν στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και πολλές άλλες πόλεις της Ελλάδας συλλαλητήρια μαθητών, φοιτητών και εκπαιδευτικών με βασικό αίτημα να αποδοθεί δικαιοσύνη για την τραγωδία των Τεμπών, και σύνθημα «Δεν έχω άλλο οξυγόνο».

28 Φεβρουαρίου

Το πανό των φοιτητικών συλλογών στη διαδήλωση στις 28 Φεβρουαρίου 2025 στην Αθήνα.

Το πλακάτ αποτυπώνει τα τελευταία λόγια του Αναστασίου Κουτσόπουλου στην μητέρα του. Η φράση αποτέλεσε κεντρικό σύνθημα στις διαδηλώσεις για δικαιοσύνη στην διαδήλωση της Αθήνας (28 Φεβρουαρίου 2025).

Στις 28 Φεβρουαρίου 2025, δύο χρόνια μετά το δυστύχημα, εκατομμύρια πολίτες διαδήλωσαν σε σχεδόν 400 πόλεις και χωριά στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, με συνθήματα για την δικαιοσύνη και κατά της συγκάλυψης. Η ΓΣΕΕ, η ΑΔΕΔΥ και η συντριπτική πλειοψηφία των κατά τόπους κλαδικών σωματείων πραγματοποίησαν 24ωρη απεργία σε ολόκληρη την χώρα. Την ίδια ώρα, η δήλωση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη την οποία ανάρτησε στα κοινωνικά δίκτυα, ήταν ότι το δυστύχημα «δεν πρέπει να γίνει όπλο για να πληγωθεί η εσωτερική σύμπνοια και η σταθερή πορεία της πατρίδας».

Η πρόεδρος του Συλλόγου θυμάτων Τεμπών 2023, Μαρία Καρυστιανού στην ομιλία της στην πλατεία Συντάγματος, είπε: «Απευθύνομαι στους φονιάδες των παιδιών μας. Προσβάλατε και φερθήκατε απαξιωτικά στους νεκρούς μας. Μέλη και οστά των παιδιών μας βρίσκονται άταφα σε μέρη κρυφά. Διαπράξατε τη μέγιστη ύβρη, θα λάβετε τα δέοντα μέσα από τον παλμό της Νέμεσης». Το αρχικό συλλαλητήριο της Αθήνας διαλύθηκε μετά από βίαια επεισόδια που ξέσπασαν μεταξύ της ΕΛ.ΑΣ. και κουκουλοφόρων (οι οποίοι χαρακτηρίζονται και ως προβοκάτορες ή και παρακρατικοί) έξω από το κτίριο της Βουλής, με τους δεύτερους να επιτίθενται και σε διαδηλωτές και να προκαλούν εστίες μαχών και ζημιές στο κέντρο της πόλης. Στην συνέχεια, ειρηνικοί διαδηλωτές επέστρεψαν στον χώρο, όμως απωθήθηκαν από τα ΜΑΤ που χρησιμοποίησαν και αντλίες νερού εναντίον τους. Παρόλα αυτά παρέμειναν μέχρι και το απόγευμα στον χώρο με την ειρηνική διαδήλωση να συνεχίζεται. Με ανακοινώσεις τους, τα κόμματα της αντιπολίτευσης έκαναν λόγο για προβοκάτσια και αστυνομικό αυταρχισμό.

Δημοσιογραφικές εκτιμήσεις αναφέρουν ότι οι συγκεντρώσεις ανά την επικράτεια ήταν οι μεγαλύτερες από την μεταπολίτευση ή και στην ιστορία. Για το συλλαλητήριο της Αθήνας, οι διαδηλωτές υπολογίζονται σε πάνω από 800.000 χωρίς όμως να υπολογιστούν οι μικροί δρόμοι πέριξ της Πλατείας Συντάγματος, ενώ εκτιμήσεις να κάνουν λόγο ακόμη και για 1 εκατομμύριο. Το δελτίο της αστυνομίας, έκανε λόγο για 180 χιλιάδες άτομα.

Φωτογραφίες και βιντεοληπτικό υλικό συγκεντρώθηκε από εκδηλώσεις διαμαρτυρίας σε πάνω από 410 σημεία σε όλο τον κόσμο.

5 και 7 Μαρτίου

Δεκάδες χιλιάδες πολίτες στην Αθήνα συγκέντρώθηκαν στην πλατεία Συντάγματος και σε πολλές πόλεις της χώρας, το απόγευμα της 5ης Μαρτίου, σε διαδηλώσεις με τα ίδια ακριβώς αιτήματα. Το συλλαλητήριο της πρωτεύουσας ξεκίνησε, όταν αφέθηκαν στον ουρανό δεκάδες φαναράκια, στη μνήμη των 57 νεκρών και διαλύθηκε βιαίως, όπως και το προηγούμενο, με την ρίψη δακρυγόνων από δυνάμεις της ΕΛ.ΑΣ.. Την ίδια ώρα, στην Ολομέλεια της Βουλής, εξελισσόταν η συζήτηση της νέας πρότασης δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη, που κατέθεσαν οι βουλευτές ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ., ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., Πλεύση Ελευθερίας και Νέα Αριστερά.

Στις 7 Μαρτίου έγιναν νέα συλλαλητήρια στο κέντρο της Αθήνας και άλλων πόλεων, το μεσημέρι από μαθητές και το απόγευμα από πολίτες, λίγο πριν από την ψηφοφορία για την πρόταση δυσπιστίας, ζητώντας την παραίτηση της κυβέρνησης.

Δημοσκοπήσεις

Έρευνα της εταιρείας MRB στο διάστημα 4-6 Μαρτίου 2025, για λογαριασμό του τηλεοπτικού σταθμού OPEN, έδειξε ότι το 72,2% των ερωτηθέντων χαρακτηρίζουν «έγκλημα» την τραγωδία στα Τέμπη και το 24,8% «δυστύχημα». Σε ερώτηση για την προσπάθεια απονομής Δικαιοσύνης στη συγκεκριμένη υπόθεση, το 75,2% την χαρακτηρίζει ως συγκάλυψη.

Καλλιτεχνικά έργα, μνημεία και εκδηλώσεις στη μνήμη των θυμάτων

Καλλιτεχνικά έργα και μνημεία

Τον Ιανουάριο 2024, ο εικαστικός Γιώργος Κόφτης δημιούργησε έργο στη μνήμη όσων έχασαν τη ζωή τους στο σιδηροδρομικό δυστύχημα. Το έργο του «Τα 58 καρφιά στα Τέμπη» αποτελούταν από 58 καρφιά ύψους 2-2,5 μέτρων που ήταν μπηγμένα στο έδαφος 500 μέτρα νότια του σημείου που έγινε το δυστύχημα. Τα 57 καρφιά ήταν προς μνήμη των 57 θυμάτων και το 58ο για τους τραυματίες, τους συγγενείς και τους αγνοούμενους. Το καρφί επιλέχθηκε γιατί «είναι κάτι που μας πονάει, ένα αγκάθι, είναι αυτό που νιώθουμε όταν περνάμε από το σημείο». Λίγες μέρες μετά τα Χριστούγεννα του 2024, ο εικαστικός διαπίστωσε ότι το έργο είχε ξηλωθεί.

Μνημείο με τα ονόματα των φοιτητών και των φοιτητριών από τη Θεσσαλονίκη που σκοτώθηκαν στο δυστύχημα έφτιαξαν μέλη των Φοιτητικών Συλλόγων του ΑΠΘ στον προαύλιο χώρο της Φιλοσοφικής Σχολής. Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου έγιναν στις 5 Μαΐου 2023.

Πλακέτα για τα 57 θύματα στα Τέμπη αποκαλύφθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2024 στην πλατεία του ΟΣΕ στη Λάρισα.

Την 1η Μαρτίου 2025, μία μέρα μετά την συμπλήρωση δύο χρόνων από την εθνική τραγωδία, ο δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, προχώρησε στα αποκαλυπτήρια του "Δέντρου των Ψυχών-Η Αρχή", στη συμβολή των οδών Ερμού και Πειραιώς, απέναντι από την Τεχνόπολη. Πρόκειται για δίδυμο έργο της εικαστικού Μαρίας Μανδάκη, που συμβολίζει το μοιραίο δρομολόγιο που οδήγησε στον θάνατο 57 ανθρώπους. Το δεύτερο δέντρο, "Δέντρο της Μνήμης", αποκαλύφθηκε την επόμενη ημέρα στη Νέα Παραλία Θεσσαλονίκης, από τον δήμαρχο της πόλης, Στέλιο Αγγελούδη. Ως εκ τούτου, στο δέντρο της Αθήνας τα πουλιά βρίσκονται στα κλαδιά του δέντρου και σε αυτό της Θεσσαλονίκης, βρίσκονται στις ρίζες.

Συναυλίες και τραγούδια για τα θύματα

Στις 11 Οκτωβρίου 2024 πραγματοποιήθηκε συναυλία στο Παναθηναϊκό Στάδιο από τον Σύλλογο πληγέντων Τέμπη 2023. Παρόντες εντός και εκτός του Σταδίου, σύμφωνα με την αστυνομία, ήταν περισσότεροι από 45.000 θεατές, ενώ παράλληλα η συναυλία-διαμαρτυρία μεταδιδόταν μέσω διαδικτύου. Στη συναυλία συμμετείχαν αφιλοκερδώς, ο Λουδοβίκος των Ανωγείων, οι Κοινοί Θνητοί, ο Φοίβος Δεληβοριάς, η Ιουλία Καραπατάκη, ο Σωκράτης Μάλαμας, η Τάνια Τσανακλίδου, η Μάρθα Φριντζήλα και ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου. Οι καλλιτέχνες, αλλά και πολίτες κρατώντας πανό, έκαναν λόγο για «έγκλημα» και «κρατική δολοφονία», με μοναδικό αίτημα την απονομή δικαιοσύνης. Η πρόεδρος του Συλλόγου, Μαρία Καρυστιανού, είπε μεταξύ άλλων ότι «αυτό που σκότωσε τους 57 στα Τέμπη παραμένει ελεύθερο να σκοτώνει ξανά και ξανά».

Νέα συναυλία, με πρωτοβουλία των φοιτητικών συλλόγων της Αθήνας και με την παρουσία χιλιάδων πολιτών, διοργανώθηκε στις 13 Μαρτίου 2025 στην πλατεία Συντάγματος. Συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, οι Ρίτα Αντωνοπούλου & Ρεβάνς, Μυρτώ Βασιλείου, Ζωγράφος, Πολυξένη Καράκογλου, Αλέξανδρος Κτιστάκης, Δημήτρης Μητσοτάκης, Νατάσσα Μποφίλιου, Το Σφάλμα, Υπεραστικοί, Tiny Jackal x Raibo, Lef Kay (on dexx). «Συνεχίζουμε μέχρι τέλος, ούτε βήμα πίσω ενάντια σε όλες αυτές τις κρατικές δολοφονίες», ήταν το μήνυμα που έστειλε στους πολίτες η Μάγδα Φύσσα, μητέρα του δολοφονημένου Παύλου από την Χρυσή Αυγή.

Τραγούδια αφιερωμένα στα Τέμπη:

• "Θ' αργήσω απόψε" - Κοινοί Θνητοί
• "Πάρε με όταν φτάσεις" - Ηλίας Βρεττός
• "Το Μοιρολόι των Τεμπών" - Άντζελα Δαμίγου
• "Θα στείλω όταν φτάσω" - Βάσια Αργέντη
• "Ίσως τα πιο όμορφα χαθήκανε μ' εσάς" - Active Member
• "Στην κοιλάδα των Τεμπών" - Σωκράτης Μάλαμας
• "Στην Ελλάδα των Τεμπών" - Συλλογική Ερμηνεία, στίχοι - μουσική: Κωνσταντίνος Γερμανός, Παντελής Κυραμαργιός
• "Δεν ήταν ατύχημα" - Ravious & Mas
• "Θα νικήσουμε" - Κοινοί Θνητοί
• "Ζωή Χαμένη" - Ιουλία Καραπατάκη, στίχοι: Κώστας Βαξεβάνης - μουσική: Ανδρέας Κατσιγιάννης
• "Στου ουρανού τις ράγες" - Μουσική- Στίχοι: Μιχαήλ Άνθης, Τραγουδούν: Μιχαήλ Άνθης, Γιάννη Ζουγανέλη, Χριστόφορο Γερμενή και Ευδοκία Ράπτη.

Πηγές

• Γκουρμπάτσης, Ανδριανός (25 Απριλίου 2024). «Πυρκαγιές τρένων: Η περίπτωση ατυχήματος των Τεμπών». issuu.com. Η Εφημερίδα των Συντακτών. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ιστότοπος Συλλόγου Πληγέντων Δυστυχήματος «Τέμπη 2023»
• Κοινότητα «Έγκλημα στα Τέμπη – 2023»
• Ιστότοπος Επιτροπής Διερεύνησης Ανεξάρτητων Πραγματογνωμόνων Οικογενειών