Μετάβαση στο περιεχόμενο

Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
 Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο.
Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Για τη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|21|12|2024}}
Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας
Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı  (τουρκική)
Το έμβλημα του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας
ΠροσφώνησηΕξοχότατε
ΚατοικίαΠροεδρικό Μέγαρο (Λευκωσία)
ΈδραΠροεδρικό Μέγαρο (Λευκωσία)
Διορισμός απόΆμεση λαϊκή ψήφος
Διάρκεια θητείαςΠέντε έτη
άπαξ ανανεώσιμη
Αρχικός κάτοχοςΑρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ΄
Δημιουργία16 Αυγούστου 1960
ΙστοσελίδαΕπίσημος Ιστότοπος
(Ελληνικά, Αγγλικά, Τουρκικά)

Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας (τουρκικά: Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı) είναι ο τίτλος που φέρει ο αρχηγός του κράτους και της κυβέρνησης της Κύπρου.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκλέγεται απ' ευθείας από το λαό για πενταετή θητεία. Μέχρι το 2019 δεν υπήρχε όριο θητειών και έτσι ο Πρόεδρος μπορούσε να επανεκλεγεί απεριόριστες φορές, ενώ πλέον, μετά από ψήφισμα της Βουλής των Αντιπροσώπων, ένας Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν μπορεί να υπηρετήσει περισσότερο από 2 συνεχόμενες θητείες.[1]

Σύμφωνα με το Σύνταγμα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προέρχεται από την ελληνική κοινότητα της Κύπρου και ο Αντιπρόεδρος από την τουρκική. Από τα γεγονότα του 1964 και εντεύθεν η θέση του Αντιπροέδρου παραμένει κενή.

Ο Πρόεδρος δεν ορκίζεται, αλλά εγκαθίσταται υπό της Βουλής ενώπιον της οποίας δίνει διαβεβαίωση πίστης και σεβασμού προς το Σύνταγμα και τους Νόμους της Δημοκρατίας.

Εξουσίες και Αρμοδιότητες του Προέδρου της Δημοκρατίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με το Σύνταγμα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι ο Αρχηγός της Πολιτείας, προηγείται πάντων στη Δημοκρατία και εκλέγεται με άμεση, καθολική και μυστική ψηφοφορία για πενταετή θητεία. 

Οι εξουσίες και οι αρμοδιότητες του Προέδρου της Δημοκρατίας καθορίζονται επίσης στο Σύνταγμα, ενώ παράλληλα στο σύγχρονο, πολύπλοκο, πολυδιάστατο και ραγδαία εναλλασσόμενο περιβάλλον, αναντίρρητα, οι απαιτήσεις είναι ιδιαίτερα αυξημένες. 

Μεταξύ των σημαντικότερων εξουσιών που παραχωρούνται στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας από το Σύνταγμα, συγκαταλέγονται η θέση σε ισχύ των νόμων που ψηφίζει η Βουλή των Αντιπροσώπων ή το δικαίωμα τελικής αρνησικυρίας (βέτο) για παρεμπόδιση νομοθεσίας που ψήφισε η Βουλή από το να τεθεί σε ισχύ, αν ο νόμος αυτός αφορά θέματα εξωτερικής πολιτικής, ασφάλειας και άμυνας της Δημοκρατίας, το δικαίωμα αναπομπής τέτοιας νομοθεσίας στο νομοθετικό σώμα, καθώς επίσης το δικαίωμα αναφοράς της στο Ανώτατο Δικαστήριο για σκοπούς ελέγχου της συνταγματικότητάς της. 

Πρόσθετα, συγκαλεί τις συνεδρίες του Υπουργικού Συμβουλίου και καταρτίζει την ημερήσια διάταξή τους, ενώ διατηρεί και για αυτές δικαίωμα τελικής αρνησικυρίας (βέτο) εφόσον αφορούν θέματα εξωτερικής πολιτικής, ασφάλειας και άμυνας της Δημοκρατίας, όπως επίσης και δικαίωμα αναπομπής τους στο εν λόγω σώμα.

Σήμερα, στη βάση του δικαίου της ανάγκης, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διορίζει έντεκα Υπουργούς, οι οποίοι αποτελούν το Υπουργικό Συμβούλιο της χώρας, και εξαιρουμένων των διαφυλασσομένων και ρητά καθορισμένων από το Σύνταγμα εξουσιών του Προέδρου και του Αντιπροέδρου της Δημοκρατίας, ασκούν την εκτελεστική εξουσία του κράτους. 

Περαιτέρω, το Σύνταγμα παραχωρεί εξουσία στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να διορίζει τους ανεξάρτητους κρατικούς αξιωματούχους και τους δικαστές του Ανώτατου Δικαστηρίου. Επιπρόσθετα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει αρμοδιότητα, με βάση τις διατάξεις της αντίστοιχης εθνικής νομοθεσίας, να διορίζει Υφυπουργό Ναυτιλίας παρά τω Προέδρω και Υφυπουργό Τουρισμού παρά τω Προέδρω.

Έκπτωση από το αξίωμα του Προέδρου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπάρχουν δύο τρόποι να εκπέσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας από το αξίωμά του. Στην πρώτη περίπτωση, πρέπει να καταδικαστεί από το Ανώτατο Δικαστήριο για εσχάτη προδοσία κατόπιν δίωξής του από τον γενικό εισαγγελέα και τον βοηθό γενικό εισαγγελέα η οποία έχει εγκριθεί με ψήφισμα από τουλάχιστον τρία τέταρτα του όλου αριθμού των βουλευτών. Στην δεύτερη περίπτωση, πρέπει να καταδικαστεί για κάποιο ατιμωτικό αδίκημα ή για αδίκημα ηθικής αισχρότητας κατόπιν δίωξής του από τον γενικό εισαγγελέα και τον βοηθό γενικό εισαγγελέα η οποία έχει εγκριθεί από τον πρόεδρο του Ανωτάτου Δικαστηρίου.[2]

Αξιωματούχοι Προεδρίας της Δημοκρατίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Προκειμένου να ανταποκριθεί επάξια στα καθήκοντα και τις ιδιαίτερες απαιτήσεις, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας πλαισιώνεται από αριθμό συνεργατών. Για τον σκοπό αυτό η Προεδρία της Δημοκρατίας είναι διαρθρωμένη με βάση τις λειτουργίες των εν λόγω Αξιωματούχων που πλαισιώνουν τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και του απαραίτητου διοικητικού, γραμματειακού και υποστηρικτικού προσωπικού που απαιτείται για τη διευκόλυνση των εργασιών τους, ως ακολούθως:

  • Υφυπουργός παρά τω Προέδρω
  • Κυβερνητικός Εκπρόσωπος
  • Διευθυντής Γραφείου του Προέδρου της Δημοκρατίας
  • Επίτροποι (αρμόδιοι για διάφορα θέματα)
  • Διαπραγματευτής για το κυπριακό
  • Εκπρόσωπος της Ελληνοκυπριακής Κοινότητας στη Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων

Πρόεδροι της Κυπριακής Δημοκρατίας (1960-σήμερα)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
# Εικόνα Όνομα

(γέννηση-θάνατος)

Θητεία
Αρχή Θητείας Τέλος Θητείας Διάρκεια Πολιτικό Κόμμα Έτος Εκλογής
1 Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ΄
(1913–1977)		 16 Αυγούστου 1960 3 Αυγούστου 1977 16 χρόνια, 352 μέρες Ανεξάρτητος Εκλογές 1959

Εκλογές 1968

Εκλογές 1973

2 Σπύρος Κυπριανού

(1932-2002)

3 Σεπτεμβρίου 1977 28 Φεβρουαρίου 1988 11 χρόνια Δημοκρατικό Κόμμα Εκλογές 1978

Εκλογές 1983

3 Γιώργος Βασιλείου
(1931–)		 28 Φεβρουαρίου 1988 28 Φεβρουαρίου 1993 5 χρόνια Ανεξάρτητος (Στήριξη από ΑΚΕΛ) Εκλογές 1988
4 Γλαύκος Κληρίδης
(1919–2013)		 28 Φεβρουαρίου 1993 28 Φεβρουαρίου 2003 10 χρόνια Δημοκρατικός Συναγερμός Εκλογές 1993

Εκλογές 1998

5 Τάσσος Παπαδόπουλος
(1934–2008)		 28 Φεβρουαρίου 2003 28 Φεβρουαρίου 2008 5 χρόνια Δημοκρατικό Κόμμα (Στήριξη από ΑΚΕΛ) Εκλογές 2003
6 Δημήτρης Χριστόφιας
(1946–2019)		 28 Φεβρουαρίου 2008 28 Φεβρουαρίου 2013 5 χρόνια Ανορθωτικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού Εκλογές 2008
7 Νίκος Αναστασιάδης
(1946–)		 28 Φεβρουαρίου 2013 28 Φεβρουαρίου 2023 10 χρόνια Δημοκρατικός Συναγερμός Εκλογές 2013

Εκλογές 2018

8 Νίκος Χριστοδουλίδης (1973–) 28 Φεβρουαρίου 2023 Εν ενεργεία Εν ενεργεία Ανεξάρτητος (Στήριξη από ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ, ΔΗΠΑ, Αλληλεγγύη) Εκλογές 2023

Προεδρικό Μέγαρο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πρώτος Άγγλος Ύπατος Αρμοστής Σερ Γκάρνετ Γούλσλϋ, που ήλθε στην Κύπρο τον Ιούλιο του 1878, έμενε προσωρινά στο Μετόχι της Μονής Κύκκου, έξω από τα τείχη της Λευκωσίας. Σύντομα άλλαξε την προσωρινή διαμονή του και κατοίκησε στο Αρμοστείο, που ήταν ένα ξύλινο σπίτι που εισήχθηκε από το εξωτερικό και τοποθετήθηκε στο χώρο, όπου βρίσκεται σήμερα το Προεδρικό Μέγαρο. Το 1925 το Αρμοστείο μετονομάστηκε σε Κυβερνείο. Στη λαϊκή εξέγερση του 1931 το Κυβερνείο καταστράφηκε από πυρκαγιά και αποφασίστηκε να κτιστεί ένα καινούριο Κυβερνείο βασισμένο σε παραδοσιακά αρχιτεκτονικά στοιχεία του τόπου.

Το σχέδιο του νέου Κυβερνείου έγινε από Βρετανικό οίκο και το κτίσιμό του ανέλαβε το κυβερνητικό Τμήμα Δημοσίων Έργων της Κύπρου. Προηγήθηκαν επισκέψεις σε διάφορα παραδοσιακά κτίρια στην Κύπρο, όπου επισημάνθηκαν και αντιγράφηκαν αξιόλογα τοπικά παραδοσιακά στοιχεία αρχιτεκτονικής.

Μετά την ανεξαρτησία της Κύπρου και την αναχώρηση του Άγγλου Κυβερνήτη το 1960, το Κυβερνείο καθιερώθηκε ως το επίσημο Προεδρικό Μέγαρο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το Προεδρικό Μέγαρο καταστράφηκε στις 15 Ιουλίου 1974, κατά το πραξικόπημα εναντίον του Εθνάρχη Μακαρίου. Τα πάντα κάηκαν, εκτός από τους όρθιους τοίχους που και αυτοί υπέστησαν ζημιές από την πυρκαγιά. Ανοικοδομήθηκε λίγα χρόνια αργότερα με οικονομική χορηγία από την Ελλάδα και χρησιμοποιείται ξανά από το 1979 ως γραφείο και κατοικία του εκάστοτε Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Παράσημα και Διακρίσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τάγμα Μακαρίου Γ'

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. Μέγα Περιδέραιο του Τάγματος Μακαρίου Γ΄
  2. Μεγαλόσταυρος του Τάγματος Μακαρίου Γ΄
  3. Ανώτερος Ταξιάρχης του Τάγματος Μακαρίου Γ
  4. Ταξιάρχης του Τάγματος Μακαρίου Γ΄
  5. Αξιωματικός του Τάγματος Μακαρίου Γ΄
  6. Ιππότης του Τάγματος Μακαρίου Γ΄

Τάγμα Αξίας της Κυπριακής Δημοκρατίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. Μεγαλόσταυρος του Τάγματος Αξίας της Κυπριακής Δημοκρατίας
  2. Ανώτερος Ταξιάρχης του Τάγματος Αξίας της Κυπριακής Δημοκρατίας
  3. Ταξιάρχης του Τάγματος Αξίας της Κυπριακής Δημοκρατίας
  4. Αξιωματικός του Τάγματος Αξίας της Κυπριακής Δημοκρατίας
  5. Ιππότης του Τάγματος Αξίας της Κυπριακής Δημοκρατίας

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «Μέχρι δύο οι θητείες του Προέδρου, αποφάσισε η κυπριακή Βουλή». euronews. 6 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2023. 
  2. ↑ «Το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας 1960» (PDF). Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2020. 

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Πρόεδρος_της_Κυπριακής_Δημοκρατίας&oldid=10863204"