Μετάβαση στο περιεχόμενο

Διαδηλώσεις για το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Διαδηλώσεις για το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη
Φοιτητές και φοιτήτριες της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ στην γενική απεργία της 16ης Μαρτίου 2023
Ημερομηνία
  • 1 Μαρτίου 2023 - 28 Φεβρουαρίου 2024
  • 26 Ιανουαρίου 2025 - σήμερα
Τόπος* Ελλάδα
* χώρες του εξωτερικού
ΑίτιαΣιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη: αποτυχία εκσυγχρονισμού του σιδηροδρομικού δικτύου
Στόχοιαποτροπή συγκάλυψης
απόδοση αμερόληπτης δικαιοσύνης
βελτίωση του σιδηροδρομικού δικτύου
άρση πολιτικής ασυλίας
ΜέθοδοιΔιαδηλώσεις, ταραχές, απεργίες
ΑποτέλεσμαΠρόταση δυσπιστίας
Ανασχηματισμός της κυβέρνησης
Εμπλεκόμενες πλευρές
Διαδηλωτές (φοιτητές, εργαζόμενοι σιδηροδρόμων, γενικός πληθυσμός)
Αριθμός
65,000[1]
εκτιμώμενη 2.500.000 (μη συμπεριλαμβανομένων των μαθητών)[2]
δεδομένα (π  σ  ε )

Διαδηλώσεις για το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη[3] στις 28 Φεβρουαρίου 2023, καταγράφηκαν από την επόμενη ημέρα σε όλη την Ελλάδα. Εκατομμύρια άνθρωποι συνολικά συμμετείχαν σε συγκεντρώσεις, αγρυπνίες και απεργίες, ως απάντηση στην αντιληπτή έλλειψη μέτρων ασφαλείας.[4][5][6] Τα σιδηροδρομικά συνδικάτα κήρυξαν απεργίες σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την αποτυχία της ελληνικής κυβέρνησης να εκσυγχρονίσει το σιδηροδρομικό σύστημα.[5][7][8] Οι διαμαρτυρίες θεωρούνται από τις μεγαλύτερες τα τελευταία χρόνια, συγκρίσιμες σε μέγεθος με εκείνες που πραγματοποιήθηκαν το 2011 κατά την κορύφωση της ελληνικής οικονομικής κρίσης στις αρχές της δεκαετίας του 2010.[9]

Πορεία μαθητών Λυκείου και Πανεπιστημίου στην οδό Εγνατία (Θεσσαλονίκη), μια εβδομάδα μετά τη σύγκρουση στα Τέμπη. Μπροστά, στο βάθος, φαίνεται το μέγεθος του πλήθους (γύρω στα 35.000 άτομα).
Εδώ βλέπουμε ένα μέρος της, τεράστιου βεληνεκούς, διαμαρτυρίας που έγινε στην πλατεία Αριστοτέλους μια εβδομάδα μετά τη σύγκρουση στα Τέμπη.

Την 1η Μαρτίου 2023 ξέσπασαν οι πρώτες διαδηλώσεις σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Στο τέλος της διαμαρτυρίας στην Αθήνα, όταν οι διαδηλωτές έφτασαν στα κεντρικά γραφεία της Hellenic Train, ξέσπασαν συμπλοκές, με την ΕΛ.ΑΣ. να κάνει χρήση δακρυγόνων κατά του πλήθους.[10][11]

Στις 2 Μαρτίου και ως απάντηση τόσο στην τραγωδία όσο και στην αυξανόμενη δυσαρέσκεια του κλάδου γενικότερα, η Πανελλήνια Ένωση Προσωπικού Σιδηροδρομικών κήρυξε 24ωρες κυλιόμενες απεργίες, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τις συνθήκες εργασίας και την έλλειψη εκσυγχρονισμού του σιδηροδρομικού δικτύου.[12] Νέες διαμαρτυρίες πραγματοποιήθηκαν στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη στις 2[13] και στις 3 Μαρτίου[14] με νέες συγκρούσεις μεταξύ των διαδηλωτών και της αστυνομίας στις 3 Μαρτίου.[15]

Στις 5 Μαρτίου, πραγματοποιήθηκαν συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας σε πολλές πόλεις και κωμοπόλεις της Ελλάδας. Η κινητοποίηση στην Αθήνα, με συμμετοχή 10.000 ατόμων σύμφωνα με την ΕΛ.ΑΣ.,[16] δέχθηκε επίθεση από την αστυνομία. Τα βίντεο εμφανίζουν αστυνομικούς να πέφτουν με μοτοσικλέτες στο πλήθος, να χτυπούν και να χρησιμοποιούν δακρυγόνα εναντίον ειρηνικών διαδηλωτών.[17] Διαδηλώσεις αλληλεγγύης πραγματοποιήθηκαν και άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, μεταξύ των οποίων το Βερολίνο και η Κοπεγχάγη.[18]

Στις 7 Μαρτίου, οι μαθητές απείχαν από τα μαθήματα, πραγματοποιώντας καταλήψεις σε πολλά σχολεία της Θεσσαλονίκης, με αποτέλεσμα τα σχολεία να περάσουν σε διαδικτυακά εκπαίδευση μέσω Webex για μερικές ημέρες. Στην Αθήνα, φοιτητές άφησαν 57 κενές καρέκλες (όσα και τα θύματα) έξω από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.[19]

Η Ανώτατη Διοίκηση Ενώσεων Δημοσίων Υπαλλήλων (ΑΔΕΔΥ) πραγματοποίησε 24ωρη γενική απεργία στις 8 Μαρτίου 2023 και ταυτόχρονα με τις φεμινιστικές διαδηλώσεις για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, μεγάλες διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν σε όλη την Ελλάδα. Στη Θεσσαλονίκη, περίπου 60.000 άτομα συμμετείχαν στην απογευματινή διαμαρτυρία και 25.000 στην απογευματινή φεμινιστική πορεία.[20]

Αρκετές μικρότερης κλίμακας διαμαρτυρίες σε διάφορες γειτονιές της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και της Πάτρας πραγματοποιήθηκαν το Σάββατο 11 Μαρτίου. [21] Νέες διαδηλώσεις έγιναν στις 12 Μαρτίου.[21]

Η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας (ΓΣΕΕ), κήρυξε 24ωρη γενική απεργία στις 16 Μαρτίου, η οποία μετατράπηκε σε διαδήλωση 30.000 ατόμων στην Αθήνα (σύμφωνα με την ΕΛ.ΑΣ.)[22] και σε αρκετές μικρότερες διαδηλώσεις σε άλλες πόλεις και κωμοπόλεις. Η διαμαρτυρία στην Αθήνα, παρότι ήταν ειρηνική, δέχτηκε επίθεση από την αστυνομία, ενώ υπήρξαν περιπτώσεις αστυνομικής βίας ακόμη και εναντίον μαθητών γυμνασίου.[22][23]

Ένα χρόνο μετά το δυστύχημα, στις 28 Φεβρουαρίου 2024, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι συμμετείχαν σε απεργιακές συγκεντρώσεις στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και άλλες πόλεις στη μνήμη των θυμάτων. Οι πολίτες κρατώντας κόκκινα μπαλόνια και πανό, και με κυρίαρχο σύνθημα, «αυτό το έγκλημα δεν θα ξεχαστεί», ζήτησαν από την Δικαιοσύνη να κάνει άμεσα το καθήκον της.[24] Παράλληλα, μετά από αίτημα της προέδρου του Συλλόγου Συγγενών Θυμάτων "Τέμπη 2023", Μαρίας Καρυστιανού προς την Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών, οι καμπάνες σε όλες τις εκκλησίες των Μητροπόλεων της Εκκλησίας της Ελλάδος χτύπησαν πένθιμα 57 φορές, στις 10 το πρωί.[25]

Την ίδια ημέρα, διαδηλωτές και γονείς παιδιών που χάθηκαν, έγραψαν με κόκκινη μπογιά τα ονόματα των 57 θυμάτων μπροστά από το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη.[26] Τα ονόματα σβήστηκαν το βράδυ από συνεργεία του Δήμου Αθηναίων, αλλά ξαναγράφτηκαν την επομένη κατά τη διάρκεια πανεκπαιδευτικού συλλαλητηρίου.[27]

Έναν χρόνο μετά το δυστύχημα, ο Σύλλογος συγκέντρωσε υπογραφές μέσω της διαδικτυακής πλατφόρμας change.org, με σκοπό την άρση της ασυλίας, με σχετική αναθεώρηση του Συντάγματος. Οι διαδικτυακές υπογραφές ξεπέρασαν τα 1,3 εκατομμύρια.[28][29]

Στις 26 Ιανουαρίου 2025 και ύστερα από κάλεσμα του Συλλόγου των συγγενών θυμάτων του δυστυχήματος, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν σε πάνω από 180 σημεία στην Ελλάδα και σε άλλα 25 στο εξωτερικό, έχοντας κεντρικό σύνθημα την φράση «Δεν έχω οξυγόνο».[30] Σύμφωνα με ηχητικό ντοκουμέντο, που ήρθε στην δημοσιότητα λίγες ημέρες νωρίτερα οι λέξεις ήταν τα τελευταία λόγια επιβατών πριν από το δυστύχημα.[31] Οι συγγενείς των θυμάτων και οι συγκεντρωμένοι απαίτησαν την πλήρη διαλεύκανση από τις αρμόδιες αρχές και την απόδοση δικαιοσύνης, ώστε να τιμωρηθούν οι υπεύθυνοι για τον θάνατο των επιβατών, κάνοντας λόγο για έγκλημα.[32]

Σχετικά με την τηλεοπτική κάλυψη των συγκεντρώσεων από την δημόσια τηλεόραση, οι εκπρόσωποι των εργαζομένων στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΡΤ κατήγγειλαν ότι υποβαθμίστηκαν με ακραίο τρόπο, παραθέτοντας σχετικά στοιχεία,[33] ενώ η αντιπολίτευση ζήτησε την παραίτηση της διοίκησης της ΕΡΤ.[34] Το ίδιο αίτημα διατύπωσε και η Ομοσπονδία Εργαζομένων Ραδιοφωνίας-Τηλεόρασης (ΠΟΣΠΕΡΤ)[35] Η διοίκηση της ΕΡΤ αρνήθηκε τις κατηγορίες καταλογίζοντας στους εκπροσώπους «απαράδεκτη διαστρέβλωση της πραγματικότητας».[36]

Το πανό των φοιτητικών συλλογών στη διαδήλωση στις 28 Φεβρουαρίου 2025 στην Αθήνα.

Στις 7 Φεβρουαρίου 2025 πραγματοποιήθηκαν στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και πολλές άλλες πόλεις της Ελλάδας συλλαλητήρια μαθητών, φοιτητών και εκπαιδευτικών με βασικό αίτημα να αποδοθεί δικαιοσύνη για την τραγωδία των Τεμπών, και σύνθημα «Δεν έχω άλλο οξυγόνο».[37][38]

Το πλακάτ αποτυπώνει τα τελευταία λόγια του Αναστασίου Κουτσόπουλου στην μητέρα του. Η φράση αποτέλεσε κεντρικό σύνθημα στις διαδηλώσεις για δικαιοσύνη στην διαδήλωση της Αθήνας (28 Φεβρουαρίου 2025).

Στις 28 Φεβρουαρίου 2025, δύο χρόνια μετά το δυστύχημα, εκατομμύρια πολίτες διαδήλωσαν σε σχεδόν 400 πόλεις και χωριά στην Ελλάδα και στο εξωτερικό,[39] με συνθήματα για την δικαιοσύνη και κατά της συγκάλυψης.[40] Η ΓΣΕΕ, η ΑΔΕΔΥ και η συντριπτική πλειοψηφία των κατά τόπους κλαδικών σωματείων πραγματοποίησαν 24ωρη απεργία σε ολόκληρη την χώρα.[41] Την ίδια ώρα, η δήλωση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη την οποία ανάρτησε στα κοινωνικά δίκτυα, ήταν ότι το δυστύχημα «δεν πρέπει να γίνει όπλο για να πληγωθεί η εσωτερική σύμπνοια και η σταθερή πορεία της πατρίδας».[42]

Η πρόεδρος του Συλλόγου θυμάτων Τεμπών 2023, Μαρία Καρυστιανού στην ομιλία της στην πλατεία Συντάγματος, είπε: «Απευθύνομαι στους φονιάδες των παιδιών μας. Προσβάλατε και φερθήκατε απαξιωτικά στους νεκρούς μας. Μέλη και οστά των παιδιών μας βρίσκονται άταφα σε μέρη κρυφά. Διαπράξατε τη μέγιστη ύβρη, θα λάβετε τα δέοντα μέσα από τον παλμό της Νέμεσης».[43] Το αρχικό συλλαλητήριο της Αθήνας διαλύθηκε μετά από βίαια επεισόδια που ξέσπασαν μεταξύ της ΕΛ.ΑΣ. και κουκουλοφόρων (οι οποίοι χαρακτηρίζονται και ως προβοκάτορες[44] ή και παρακρατικοί[45]) έξω από το κτίριο της Βουλής, με τους δεύτερους να επιτίθενται και σε διαδηλωτές και να προκαλούν εστίες μαχών και ζημιές στο κέντρο της πόλης.[46][47] Στην συνέχεια, ειρηνικοί διαδηλωτές επέστρεψαν στον χώρο, όμως απωθήθηκαν από τα ΜΑΤ που χρησιμοποίησαν και αντλίες νερού εναντίον τους. Παρόλα αυτά παρέμειναν μέχρι και το απόγευμα στον χώρο με την ειρηνική διαδήλωση να συνεχίζεται.[48][49] Με ανακοινώσεις τους, τα κόμματα της αντιπολίτευσης έκαναν λόγο για προβοκάτσια και αστυνομικό αυταρχισμό.[50]

Δημοσιογραφικές εκτιμήσεις αναφέρουν ότι οι συγκεντρώσεις ανά την επικράτεια ήταν οι μεγαλύτερες από την μεταπολίτευση ή και στην ιστορία.[49] Για το συλλαλητήριο της Αθήνας, οι διαδηλωτές υπολογίζονται σε πάνω από 800.000 χωρίς όμως να υπολογιστούν οι μικροί δρόμοι πέριξ της Πλατείας Συντάγματος, ενώ εκτιμήσεις να κάνουν λόγο ακόμη και για 1 εκατομμύριο.[51][52] Το δελτίο της αστυνομίας, έκανε λόγο για 180 χιλιάδες άτομα.[53]

Καθιστική διαμαρτυρία διαδηλωτών στο συλλαλητήριο των Τεμπών 7 Μαρτίου 2025
Καθιστική διαμαρτυρία διαδηλωτών στο συλλαλητήριο των Τεμπών 7 Μαρτίου 2025

Δεκάδες χιλιάδες πολίτες στην Αθήνα συγκέντρώθηκαν στην πλατεία Συντάγματος και σε πολλές πόλεις της χώρας, το απόγευμα της 5ης Μαρτίου, σε διαδηλώσεις με τα ίδια ακριβώς αιτήματα. Το συλλαλητήριο της πρωτεύουσας ξεκίνησε, όταν αφέθηκαν στον ουρανό δεκάδες φαναράκια, στη μνήμη των 57 νεκρών[54] και διαλύθηκε βιαίως, όπως και το προηγούμενο, με την ρίψη δακρυγόνων από δυνάμεις της ΕΛ.ΑΣ..[55][56] Την ίδια ώρα, στην Ολομέλεια της Βουλής, εξελισσόταν η συζήτηση της νέας πρότασης δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη, που κατέθεσαν οι βουλευτές ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ., ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., Πλεύση Ελευθερίας και Νέα Αριστερά.[57]

Στις 7 Μαρτίου έγιναν νέα συλλαλητήρια στο κέντρο της Αθήνας και άλλων πόλεων,[58] το μεσημέρι από μαθητές[59] και το απόγευμα από πολίτες, λίγο πριν από την ψηφοφορία για την πρόταση δυσπιστίας, ζητώντας την παραίτηση της κυβέρνησης.[60]

Καλλιτεχνικά έργα, μνημεία και εκδηλώσεις στη μνήμη των θυμάτων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καλλιτεχνικά έργα και μνημεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Ιανουάριο 2024, ο εικαστικός Γιώργος Κόφτης δημιούργησε έργο στη μνήμη όσων έχασαν τη ζωή τους στο σιδηροδρομικό δυστύχημα. Το έργο του «Τα 58 καρφιά στα Τέμπη» αποτελούταν από 58 καρφιά ύψους 2-2,5 μέτρων που ήταν μπηγμένα στο έδαφος[61] 500 μέτρα νότια του σημείου που έγινε το δυστύχημα. Τα 57 καρφιά ήταν προς μνήμη των 57 θυμάτων και το 58ο για τους τραυματίες, τους συγγενείς και τους αγνοούμενους.[62] Το καρφί επιλέχθηκε γιατί «είναι κάτι που μας πονάει, ένα αγκάθι, είναι αυτό που νιώθουμε όταν περνάμε από το σημείο».[61] Λίγες μέρες μετά τα Χριστούγεννα του 2024, ο εικαστικός διαπίστωσε ότι το έργο είχε ξηλωθεί.[63]

Μνημείο με τα ονόματα των φοιτητών και των φοιτητριών από τη Θεσσαλονίκη που σκοτώθηκαν στο δυστύχημα έφτιαξαν μέλη των Φοιτητικών Συλλόγων του ΑΠΘ στον προαύλιο χώρο της Φιλοσοφικής Σχολής. Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου έγιναν στις 5 Μαΐου 2023.[64]

Πλακέτα για τα 57 θύματα στα Τέμπη αποκαλύφθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2024 στην πλατεία του ΟΣΕ στη Λάρισα.[65]

Την 1η Μαρτίου 2025, μία μέρα μετά την συμπλήρωση δύο χρόνων από την εθνική τραγωδία, ο δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, προχώρησε στα αποκαλυπτήρια του "Δέντρου των Ψυχών-Η Αρχή", στη συμβολή των οδών Ερμού και Πειραιώς, απέναντι από την Τεχνόπολη. Πρόκειται για δίδυμο έργο της εικαστικού Μαρίας Μανδάκη, που συμβολίζει το μοιραίο δρομολόγιο που οδήγησε στον θάνατο 57 ανθρώπους. Το δεύτερο δέντρο, "Δέντρο της Μνήμης", αποκαλύφθηκε την επόμενη ημέρα στη Νέα Παραλία Θεσσαλονίκης, από τον δήμαρχο της πόλης, Στέλιο Αγγελούδη. Ως εκ τούτου, στο δέντρο της Αθήνας τα πουλιά βρίσκονται στα κλαδιά του δέντρου και σε αυτό της Θεσσαλονίκης, βρίσκονται στις ρίζες.[66][67]

Στις 11 Οκτωβρίου 2024 πραγματοποιήθηκε συναυλία στο Παναθηναϊκό Στάδιο από τον Σύλλογο πληγέντων Τέμπη 2023. Παρόντες εντός και εκτός του Σταδίου, σύμφωνα με την αστυνομία, ήταν περισσότεροι από 45.000 θεατές, ενώ παράλληλα η συναυλία-διαμαρτυρία μεταδιδόταν μέσω διαδικτύου. Στη συναυλία συμμετείχαν αφιλοκερδώς, ο Λουδοβίκος των Ανωγείων, οι Κοινοί Θνητοί, ο Φοίβος Δεληβοριάς, η Ιουλία Καραπατάκη, ο Σωκράτης Μάλαμας, η Τάνια Τσανακλίδου, η Μάρθα Φριντζήλα και ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου.[68] Οι καλλιτέχνες, αλλά και πολίτες κρατώντας πανό, έκαναν λόγο για «έγκλημα» και «κρατική δολοφονία», με μοναδικό αίτημα την απονομή δικαιοσύνης. Η πρόεδρος του Συλλόγου, Μαρία Καρυστιανού, είπε μεταξύ άλλων ότι «αυτό που σκότωσε τους 57 στα Τέμπη παραμένει ελεύθερο να σκοτώνει ξανά και ξανά».[69]

Νέα συναυλία, με πρωτοβουλία των φοιτητικών συλλόγων της Αθήνας και με την παρουσία χιλιάδων πολιτών, διοργανώθηκε στις 13 Μαρτίου 2025 στην πλατεία Συντάγματος. Συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, οι Ρίτα Αντωνοπούλου & Ρεβάνς, Μυρτώ Βασιλείου, Ζωγράφος, Πολυξένη Καράκογλου, Αλέξανδρος Κτιστάκης, Δημήτρης Μητσοτάκης, Νατάσσα Μποφίλιου, Το Σφάλμα, Υπεραστικοί, Tiny Jackal x Raibo, Lef Kay (on dexx). «Συνεχίζουμε μέχρι τέλος, ούτε βήμα πίσω ενάντια σε όλες αυτές τις κρατικές δολοφονίες», ήταν το μήνυμα που έστειλε στους πολίτες η Μάγδα Φύσσα, μητέρα του δολοφονημένου Παύλου από την Χρυσή Αυγή.[70]

  1. «Greece train crash: Pressure mounts on PM Mitsotakis' government». Le Monde. 9 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου 2024. 
  2. «Public Issue: 2,5 εκατ. πολίτες σε απεργίες και διαδηλώσεις για τα Τέμπη- Ρεκόρ 12ετίας | LiFO». www.lifo.gr. 20 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2023. 
  3. «Σύγκρουση τρένων στα Τέμπη: Συνολικά 354 οι επιβαίνοντες στις δύο αμαξοστοιχίες». LiFO. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου 2024. 
  4. Gatopoulos, Derek (3 Μαρτίου 2023). «Thousands march in Greece as anger builds over train deaths». Associated Press (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου 2024. 
  5. 5,0 5,1 «Greek unions protest over rail safety following train crash disaster». Euronews (στα Αγγλικά). 3 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου 2024. 
  6. Beake, Nick; Davies, Alys (1 Μαρτίου 2023). «Greece train crash: Angry protests erupt after disaster». https://www.bbc.com/news/world-europe-64820085. Ανακτήθηκε στις 1 March 2023. 
  7. «Strike action on metro suspended due to deadly train crash». eKathimerini. 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου 2024. 
  8. «Greek rail workers strike over safety concerns as death toll in train tragedy tops 50». France24. 2 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2023. 
  9. «Public Issue: 2,5 εκατ. πολίτες σε απεργίες και διαδηλώσεις για τα Τέμπη- Ρεκόρ 12ετίας | LiFO». LiFO. 20 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου 2024. 
  10. «Βίντεο από την καταστολή των διαδηλωτών - Νέες συγκεντρώσεις σήμερα». Εφημερίδα των Συντακτών. 2 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου 2024. 
  11. «Video: Death toll of Greece train collision rises to 43 | CNN». 2 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου 2024. 
  12. «Ελλάδα - Σύγκρουση τρένων: Ολοκληρώνονται οι έρευνες, συνεχίζονται οι ταυτοποιήσεις | Euronews». 3 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου 2024. 
  13. ««Το αίμα των νεκρών θα σε κυνηγά» - Ποτάμι οργής στην Αθήνα». Εφημερίδα των Συντακτών. 2 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2023. 
  14. Κριεμπάρδη, Γεωργία (3 Μαρτίου 2023). «Συνεχίζονται οι συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας στη χώρα - Στα Προπύλαια στις 18.30 το κάλεσμα για Αθήνα». thepressproject.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου 2024. 
  15. «Χημικά και βία από τα ΜΑΤ - Διαλύουν τη συγκέντρωση οργής και πένθους». Εφημερίδα των Συντακτών. Ανακτήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου 2024. 
  16. «"Οι ιδιωτικοποιήσεις δολοφονούν"». Εφημερίδα των Συντακτών. 5 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2023. 
  17. «Ντοκουμέντα από τα δολοφονικά χτυπήματα της ΕΛ.ΑΣ. στη διαδήλωση». Εφημερίδα των Συντακτών. 6 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου 2024. 
  18. «Διαδηλώσεις από την Κρήτη ως τη Δανία». Εφημερίδα των Συντακτών. 7 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου 2024. 
  19. «Πενήντα επτά άδειες καρέκλες έξω από το υπουργείο Μεταφορών». Εφημερίδα των Συντακτών. 7 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου 2024. 
  20. «Ιστορικές συγκεντρώσεις στη Θεσσαλονίκη». Εφημερίδα των Συντακτών. 8 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου 2024. 
  21. «Ιστορικές συγκεντρώσεις στη Θεσσαλονίκη». Εφημερίδα των Συντακτών. 8 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2023. 
  22. 22,0 22,1 «Η ΕΛ.ΑΣ. προκαλεί, παρά τα εξοργιστικά ντοκουμέντα αστυνομικής βίας». Εφημερίδα των Συντακτών. 16 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2023. 
  23. «Αστυνομική επίθεση -ξανά- σε ειρηνικούς διαδηλωτές». Εφημερίδα των Συντακτών. 16 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου 2024. 
  24. «Ποτάμι η οργή για τα Τέμπη παρά τις προκλήσεις». efsyn.gr. 28 Φεβρουαρίου 2024. 
  25. Τέμπη 2024 – Η στιγμή που οι καμπάνες ήχησαν πένθιμα 57 φορές. ekklisiaonline.gr. Τετάρτη, 28 Φεβρουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 28/02/2024.
  26. Έγραψαν με κόκκινη μπογιά τα ονόματα των 57 νεκρών των Τεμπών μπροστά από τον Άγνωστο Στρατιώτη (εικόνες). iefimerida.gr. 28/02/2024. Ανακτήθηκε στις 29/02/2024.
  27. Φοιτητές ξαναέγραψαν τα ονόματα των νεκρών των Τεμπών μπροστά από τον Άγνωστο Στρατιώτη (εικόνες). iefimerida.gr. 29/02/2024. Ανακτήθηκε στις 29/02/2024.
  28. «Tempe train crash: Opposition MP calls on minister to heed public petition | eKathimerini.com». www.ekathimerini.com (στα Αγγλικά). 4 Μαρτίου 2024. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2024. 
  29. «ΤΡΑΓΩΔΙΑ -ΤΕΜΠΗ 2023». change.org. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2023. 
  30. «Έγκλημα στα Τέμπη: Σήμερα γεμίζουν δρόμοι και πλατείες - Ο διαδραστικός χάρτης με όλες τις συγκεντρώσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό». documentonews.gr. 26 Ιανουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2025. 
  31. «Τέμπη: Αυτό είναι το φρικιαστικό ηχητικό ντοκουμένο που έχει στοιχειώσει». in.gr. 26 Ιανουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2025. 
  32. «Έγκλημα στα Τέμπη: Ποτάμι οργής ζητά δικαιοσύνη σε Ελλάδα και εξωτερικό». News 24/7. 26 Ιανουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2025. 
  33. Εργαζόμενοι ΕΡΤ: "Οι διαδηλώσεις για τα Τέμπη υποβαθμίστηκαν ακραία από τη δημόσια τηλεόραση". news247.gr. 26/01/2025. Ανακτήθηκε στις 26/01/2025.
  34. «Νίκος Ανδρουλάκης για Τέμπη: Έπρεπε να έχει παραιτηθεί η διοίκηση της ΕΡΤ». efsyn.gr. 27 Ιανουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2025. 
  35. ΠΟΣΠΕΡΤ: «Παραιτηθείτε τώρα» – Σκληρό μήνυμα στη διοίκηση της ΕΡΤ για το μαζικό συλλαλητήριο για τα Τέμπη. documentonews.gr. 26.01.2025. Ανακτήθηκε στις 28/01/2025.
  36. Η ανακοίνωση της ΕΡΤ για την κάλυψη των συγκεντρώσεων για τα Τέμπη. protothema.gr. 26.01.2025. Ανακτήθηκε στις 28/01/2025.
  37. Τέμπη: Μεγάλο μαθητικό - φοιτητικό συλλαλητήριο στην Αθήνα - Συγκεντρώσεις σε όλη τη χώρα. protothema.gr. 07.02.2025. Ανακτήθηκε στις 08/02/2025.
  38. Τέμπη: Συλλαλητήρια μαθητών και φοιτητών σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και άλλες πόλεις. naftemporiki.gr. 7 Φεβρουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 08/02/2025.
  39. «Το Βήμα: "28/2: Το μήνυμα των Τεμπών «εκπέμπει» από 381 σημεία σε Ελλάδα και εξωτερικό"». 
  40. «Ντράπηκε και η ντροπή με το μήνυμα Μητσοτάκη για τα Τέμπη». efsyn.gr. 28 Φεβρουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2025. 
  41. «Μήνυμα Καρυστιανού από το Σύνταγμα: «Διαπράξατε τη μέγιστη ύβρη, θα λάβετε τα δέοντα μέσα από τον παλμό της Νέμεσης» (Video)». documentonews.gr. 28 Φεβρουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2025. 
  42. Team, Politic (28 Φεβρουαρίου 2025). «Σύνταγμα: Προσπάθειες της αστυνομίας να διαλύσει την ειρηνική διαδήλωση». Ειδήσεις απο τη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και όλο τον Κόσμο. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2025. 
  43. Μιχάλης Ψύλος Το παρακράτος και οι διαδηλωτές του Συντάγματος. naftemporiki.gr. 28 Φεβρουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 01/03/2025.
  44. ««Από την κλούβα κατεβήκατε; Τα ΜΑΤ σας φέρανε;» (ΒΙΝΤΕΟ)». imerodromos.gr. 1 Μαρτίου 2025. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2025. 
  45. Newsroom (28 Φεβρουαρίου 2025). «Οι κουκουλοφόροι ήθελαν να αμαυρώσουν την ειρηνική συγκέντρωση - Επιτέθηκαν και σε διαδηλωτές». CNN.gr. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2025. 
  46. * «Κανένας σεβασμός στην συγκέντρωση των Τεμπών – Πώς άγνωστοι διέλυσαν τη μεγαλειώδη συγκέντρωση (Video)». documentonews.gr. 28 Φεβρουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2025. 
  47. 49,0 49,1 «Τα μεγαλύτερα συλλαλητήρια στην Ιστορία της χώρας - Αυταρχισμός και άγρια καταστολή από τα ΜΑΤ». ΕΦΣΥΝ. 28 Φεβρουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2025. 
  48. «Η αντιπολίτευση καταγγέλλει προβοκάτσια και αστυνομικό αυταρχισμό». efsyn.gr. 28 Φεβρουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2025. 
  49. «Τέμπη-Σύνταγμα: 1.000.000 πολίτες στη μεγαλύτερη συγκέντρωση μετά τη μεταπολίτευση». Alfavita. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2025. 
  50. tanea.gr (1 Μαρτίου 2025). «Τελικά πόσοι άνθρωποι πήγαν στο Σύνταγμα για τα Τέμπη; Ειδική εφαρμογή απαντά». ΤΑ ΝΕΑ. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2025. 
  51. Γκολέμη, Αναστασία-Βασιλική (28 Φεβρουαρίου 2025). «Συγκέντρωση για Τέμπη: Επιστρέφουν οι διαδηλωτές στο Σύνταγμα». Newsbomb. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2025. 
  52. «Συγκίνηση στο Σύνταγμα: Φαναράκια στον ουρανό στη μνήμη των 57 θυμάτων (Εικόνες, Βίντεο)». ieidiseis.gr. 5 Μαρτίου 2025. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2025. 
  53. «Τέμπη: Συλλαλητήρια σε όλη τη χώρα – Αναίτια χρήση χημικών από τα ΜΑΤ στο Σύνταγμα». news247.gr. 5 Μαρτίου 2025. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2025. 
  54. ««Αποχωρείτε ή θα προσαχθείτε»: Σκηνές επταετίας και άγρια καταστολή στη συγκέντρωση για το έγκλημα στα Τέμπη (Videos)». documentonews.gr. 6 Μαρτίου 2025. Ανακτήθηκε στις 6 Μαρτίου 2025. 
  55. ««Καμία συγκάλυψη» – Μομφή στην κυβέρνηση εντός και εκτός Βουλής – Νέα συλλαλητήρια σε όλη τη χώρα για τα Τέμπη». in.gr. 5 Μαρτίου 2025. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2025. 
  56. «Ποτάμι δυσπιστίας κύκλωσε την Βουλή». efsyn.gr. 7 Μαρτίου 2025. Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2025. 
  57. «Τέμπη: Ολοκληρώθηκαν τα μαθητικά συλλαλητήρια – Μαζική συμμετοχή». news247.gr. 7 Μαρτίου 2025. Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2025. 
  58. «Έγκλημα Τέμπη: Μεγάλη συγκέντρωση στο Σύνταγμα ενώ στη Βουλή συζητείται η πρόταση δυσπιστίας (Photos)». documentonews.gr. 7 Μαρτίου 2025. Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2025. 
  59. 61,0 61,1 Βασίλης Καραμπάσης. Γ. Κόφτης (εικαστικός): 57+1 καρφιά στα Τέμπη. ertnews.gr. 01/02/24. Aνακτήθηκε στις 28/02/2024.
  60. Μαριάννα Μανωλοπούλου. Ο Γιώργος Κόφτης βάζει «58 καρφιά στα Τέμπη». Πώς έφτιαξε το έργο και γιατί. athensvoice.gr. 30.01.2024. Aνακτήθηκε στις 28/02/2024.
  61. NEWSROOM (28 Δεκεμβρίου 2024). «"58 καρφιά στα Τέμπη": Ξήλωσαν το έργο του Γιώργου Κόφτη στη μνήμη των θυμάτων». News 24/7. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2024. 
  62. Μνημείο για τα θύματα του σιδηροδρομικού δυστυχήματος στα Τέμπη στο ΑΠΘ. cnn.gr. Παρασκευή, 05 Μάιος 2023. Aνακτήθηκε στις 01/03/2024.
  63. Τέμπη: Συγκίνηση στην πλατεία του ΟΣΕ στη Λάρισα- Μνημείο για τα 57 θύματα. lifo.gr. 28/02/2024. Aνακτήθηκε στις 01/03/2024.
  64. Τέμπη: Πραγματοποιήθηκαν στην Αθήνα τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου «Το Δέντρο των Ψυχών». in.gr. 1/3/2024. Aνακτήθηκε στις 1/3/2024.
  65. Θεσσαλονίκη: Αποκαλυπτήρια του “Δέντρου της Μνήμης” για τους 57 νεκρούς των Τεμπών. news247.gr. 2/3/2024. Aνακτήθηκε στις 2/3/2024.
  66. ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΤΕΜΠΗ: Η ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ “ΚΥΛΗΣΕ” ΑΠ’ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΜΑΣ. news247.gr. 11/10/2024. Aνακτήθηκε στις 12/10/2024.
  67. Δεν θα ξεχάσουμε τα Τέμπη: Τραγούδι και διαμαρτυρία από το Καλλιμάρμαρο έως τον ουρανό. efsyn.gr. 11/10/2024. Aνακτήθηκε στις 12/10/2024.
  68. «Θα φτάσουμε στο τέρμα» για τα Τέμπη - Μεγάλη συναυλία στο Σύνταγμα. efsyn.gr. 13/3/2025. Aνακτήθηκε στις 13/3/2025.