Πέτερ Στάιν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πέτερ Στάιν
Петер Штайн Фотограф Дмитрий Дубинский 2015.jpg
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1  Οκτωβρίου 1937[1][2][3]
Βερολίνο[4]
Χώρα πολιτογράφησηςΓερμανία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓερμανικά[5]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Γκαίτε της Φραγκφούρτης
Πανεπιστήμιο του Μονάχου
Lessing-Gymnasium
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταθεατρικός σκηνοθέτης
σεναριογράφος
ηθοποιός
σκηνοθέτης κινηματογραφικών έργων
Οικογένεια
ΣύντροφοςMaddalena Crippa
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΜεγαλός Ταξιάρχης του Τάγματος της Αξίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας με αστέρα
βραβείο Erasmus (1993)
Τάγμα της Αξίας για τις Τέχνες και Επιστήμες
Βραβείο Γκαίτε (1988)
Τάγμα της Φιλίας
Ιππότης της Λεγεώνας της Τιμής
βραβείο Τέχνης του Βερολίνου (1980)
Gold Goethe medal (2001)
Schillerpreis der Stadt Mannheim (1978)
επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Σάλτσμπουργκ
Berliner Bär (1996)
Fritz Kortner Award
Europe Theatre Prize (2011)
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Για άλλα άτομα με το ίδιο όνομα, δείτε: Πέτερ Στάιν (αποσαφήνιση).

Ο Πέτερ Στάιν (γερμανικά: Peter Stein, Βερολίνο 1937) είναι διεθνώς αναγνωρισμένος Γερμανός θεατρικός παραγωγός και σκηνοθέτης ο οποίος αρχικά καθιερώθηκε μέσω του θεάτρου Σαουμπούνε αμ Λενίνερ Πλατς (Schaubühne am Lehniner Platz) το οποίο και έφερε στο προσκήνιο του γερμανικού θεάτρου. Έχει σκηνοθετήσει πολλά έργα του Σαίξπηρ καθώς και αρχαίες ελληνικές τραγωδίες των Σοφοκλή και Ευριπίδη, και θεωρείται ως ένας από τους σπουδαιότερους Ευρωπαίους θεατρικούς σκηνοθέτες.[6][7]

Βιογραφικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Νεαρή ηλικία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στο Βερολίνο και κατά την παιδική του ηλικία μεγάλωσε κατά την εποχή όπου κυριαρχούσαν οι Ναζί. Ο πατέρας του, Χέρμπερτ Στάιν, ήταν διευθυντής του εργοστασίου της Άλφρεντ Τέβες (Alfred Teves), μιας εταιρείας παραγωγής μοτοσυκλετών από την οποία το Ναζιστικό καθεστώς προμηθευόταν ανταλλακτικά αυτοκινήσεως, και είχε υπό τη διοίκηση του 250.000 εργάτες που εργάζονταν καταναγκαστικά.

Ο Πέτερ Στάιν ανέφερε πως η εμπλοκή του πατέρα του με το ναζιστικό καθεστώς είχε πολύ μεγάλη επίπτωση στη ζωή του. Μετά το τέλος του Β´ Παγκοσμίου Πολέμου, ο πατέρας του φυλακίστηκε για 2 έτη σε φυλακή με εξέτηση καταναγκαστικών έργων, λόγω της συνεργασίας του με τους Ναζί. Η ακαδημαϊκή απόδοση του Πέτερ έπεσε κατακόρυφα και μετά βίας κατάφερε και μπήκε στο Πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης. Κατόπιν μετακόμισε στο Μόναχο και εγγράφηκε στο εκεί πανεπιστήμιο κάνοντας το διδακτορικό του πάνω στα έργα του συγγραφέα και δραματουργού του 19ου αιώνα Ερνστ Θέοντορ Αμαντέους Χόφμαν (Ernst Theodor Amadeus Hoffmann).

Το θέατρο του είχε κινήσει την περιέργεια από την εποχή που ο ίδιος βρίσκονταν στην Φρανκφούρτη, και σε κάποια στιγμή εργάστηκε ως βοηθός σκηνής στο Μόναχο και με την πάροδο του χρόνου ασχολήθηκε και σε άλλους ρόλους.

Καθιέρωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατάφερε να αναδειχθεί και μετά από κάποιο καιρό απέκτησε και το ρόλο του σκηνοθέτη για το έργο Saved του Έντουαρντ Μποντ (Edward Bond), το οποίο σημείωσε μεγάλη επιτυχία και τον έκανε γνωστό στους θεατρικούς κύκλους. Σκηνοθέτησε πολλά έργα τα οποία είχαν πολιτικά έντονη θεματολογία, όπως το Vietnam-Discourse του Πέτερ Βάις (Peter Weiss), το Early Morning του Μποντ, και το Κοκοράκι (Cock-a-Doodle Dandy) του Σον Ο'Κέισι.

Το θέατρο στο οποίο εργαζόταν αρχικά στο Βερολίνο ήταν το Σαουμπούνε αμ Χάλεσε Ούφερ (Schaubühne am Halleschen Ufer). Το 1970 ο Στάιν επιλέχθηκε από τις πολιτικές αρχές του Βερολίνου να αναλάβει τη διεύθυνση του θεάτρου, το οποίο και διεύθυνε κατά τα σοσιαλιστικά πρότυπα της εποχής. Το 1985, μετά το τέλος της σχέσης του με τη σύντροφο του Γιούτα Λάμπε (Jutta Lampe) ο Στάιν αποχώρησε από το θέατρο. Η υπόλοιπη θεματολογία του περιλαμβάνει αρκετά έργα του Σαίξπηρ, καθώς και αρχαίες ελληνικές τραγωδίες για τις οποίες έχει άμεση πρόσβαση στο αρχικό υλικό καθώς ο ίδιος γνωρίζει αρχαία ελληνικά.[8]

Ο Στάιν έχει επίσης σκηνοθετήσει και όπερες όπως το Rheingold το 1976 (Παρίσι), Οθέλλο το 1987 (Εθνική Όπερα της Ουαλίας), Μωυσής και Ααρών το 1988 (Σάλτσμπουργκ), Μάκβεθ του Βέρντι το 2011 (Σάλτσμπουργκ), και το Δον Κάρλος το 2013 (Σάλτσμπουργκ).

Διακρίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Προσωπική ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Στάιν είναι παντρεμένος με την Ιταλίδα ηθοποιό Μανταλένα Κρίπα (Maddalena Crippa).[11]

Σημαντικές παραγωγές και σκηνοθεσίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έτος
1967

Saved του Έντουαρντ Μποντ (πρεμιέρα στη Δυτική Γερμανία)[12]

Έρωτας και ραδιουργία του Φρίντριχ Σίλερ, Βρέμη[12]

1968

Στη ζούγκλα των πόλεων του Μπέρτολτ Μπρεχτ, Μόναχο[12]

Vietnam-Discourse του Πέτερ Βάις (Peter Weiss) , Μόναχο [12]

1969

Torquato Tasso του Γκαίτε

Early Morning του Έντουαρντ Μποντ

1970

The Changeling του Τόμας Μίντλετον (Thomas Middleton) και Ουίλιαμ Ρόουλεϊ (William Rowley)

Η μάνα του Μπέρτολτ Μπρεχτ

1971 Peer Gynt του Ερρίκου Ίψεν
1972 Οπτιμιστική τραγωδία του Φσιέβολοντ Βισνόφσκι (Все́волод Вита́льевич Вишне́вский)
1974 Antikenprojekt I'

Ένα καλοκαίρι του Μαξίμ Γκόρκι

1976 Das Rheingold του Γκαίτε
1977 Όπως σας αρέσει του Σαίξπηρ
1980 Ορέστεια του Αισχύλου
1983 Οι Νέγρες του Ζαν Ζενέ
1984 Τρείς αδερφές του Άντον Τσέχοφ
1987 Οθέλος του Σαίξπηρ και Βέρντι
1988 Μωυσής και Ααρών του Άρνολντ Σένμπεργκ
1992

Ιούλιος Καίσαρας του Σαίξπηρ

Πελλέας και Μελισσάνθη του Ντεμπυσσύ

1994 Αντώνιος και Κλεοπάτρα του Σαίξπηρ
1998 Άμλετ του Σαίξπηρ
2000 Φάουστ Α΅και Β´ του Γκαίτε και Βέρντι
2003 Ο Γλάρος του Τσέχοφ
2005

Blackbird του Ντέιβιντ Χάροουερ (David Harrower)

Μήδεια του Ευριπίδη

2006 Τρωίλος και Χρυσίδα του Σαίξπηρ

Μαζέπα (Мазепа) του Τσαϊκόφσκυ

2007 Ηλέκτρα του Σοφοκλή
2010 Οιδίπους επί Κολωνώ του Σοφοκλή
2011

Μακβέθ του Σαίξπηρ και Βέρντι

2010 Δον Κάρλος του Βέρντι
2013 Το βραβείο Μαρτίν του Γιουζίν Λαμπίς

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. 11861729X. Ανακτήθηκε στις 16  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 filmportal.de. e3303767c6314f90b9fa27c759a311a9. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 (Γερμανικά, Γαλλικά, Ιταλικά, Ρομανσική γλώσσα) Theaterlexikon der Schweiz. Peter_Stein. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10  Δεκεμβρίου 2014.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12343061q. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  6. «Στάιν Πέτερ | Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου 2015». Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου 2015. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2015. [νεκρός σύνδεσμος]
  7. Patterson (1981, xiii).
  8. «Ο Πίτερ Στάιν στην Επίδαυρο | Kathimerini». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2015. 
  9. XIV Edition - Prize winners Αρχειοθετήθηκε 2015-11-24 στο Wayback Machine. Europe Theatre Prize
  10. «tovima.gr - Πέτερ Στάιν: Σε δύο-τρία χρόνια η Γερμανία θα ζητεί βοήθεια από την Ελλάδα». TO BHMA. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2015. 
  11. Enrico Lancia, Roberto Poppi. Dizionario del cinema italiano, Le Attrici. Gremese Editore, 2003. ISBN 888440214X. 
  12. 12,0 12,1 12,2 12,3 Patterson (1981, 172).

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Patterson, Michael. 1981. Peter Stein: Germany's Leading Theatre Director. Directors in Perspective ser. Cambridge: Cambridge UP. ISBN 0-521-29502-5.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]