Μετάβαση στο περιεχόμενο

Σαντίκ Τζαλάλ αλ-Αζίμ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σαντίκ Τζαλάλ αλ-Αζίμ
ΓέννησηΝοέμβριος 1934[1]
Δαμασκός
Θάνατος11  Δεκεμβρίου 2016[2][3][4]
Βερολίνο[2]
ΥπηκοότηταΣυριακή Δημοκρατία (1934), Ηνωμένη Αραβική Δημοκρατία (1958) και Συρία (1961)
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Γέιλ και Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Βηρυτού
Βραβεύσειςβραβείο Erasmus (2004), Dr. Leopold Lucas Prize (2004), Μετάλλιο Γκαίτε (2015) και επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Αμβούργου (2005)
Επιστημονική σταδιοδρομία
Ιδιότηταφιλόσοφος, διδάσκων πανεπιστημίου και μη μυθοπλαστικός συγγραφέας

Ο Σαντίκ Τζαλάλ αλ-Αζίμ (1934 - 11 Δεκεμβρίου 2016) ήταν Σύρος ομότιμος καθηγητής νεότερης Ευρωπαϊκής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Δαμασκού στη Συρία και ήταν, μέχρι το 2007, επισκέπτης καθηγητής στο Τμήμα Σπουδών της Εγγύς Ανατολής στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον. Η κύρια περιοχή εξειδίκευσής του υπήρξε το έργο του Γερμανού φιλοσόφου Ιμμάνουελ Καντ, αλλά στη συνέχεια έδωσε μεγαλύτερη έμφαση στην ισλαμικό κόσμο και τη σχέση του με τη Δύση, γεγονός που αποδεικνύεται από τη συμβολή του στη συζήτηση για τον Οριενταλισμό[5]. Ο Αλ-Αζίμ ήταν επίσης γνωστός ως υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και υπέρμαχος της πνευματικής ελευθερίας και της ελευθερίας του λόγου.

Ο Σαντίκ γεννήθηκε στη Δαμασκό της Συρίας, σε μια οικογένεια τουρκικής καταγωγής[6]. Μεγάλωσε στη γνωστή σουνιτική οικογένεια γαιοκτημόνων Αλ-Αζίμ . Η οικογένεια Αλ-Αζίμ ανήλθε στην ιεραρχία της εξουσίας κατά τον δέκατο όγδοο αιώνα υπό την κυριαρχία της οθωμανικής αυτοκρατορίας στην ευρύτερη περιοχή της Συρίας, η οποία εξαγοράστηκε το 1516 από την κοσμοπολίτικη τουρκική αυτοκρατορία.

Ο Αλ-Αζίμ σπούδασε στη Βηρυτό του Λιβάνου, κερδίζοντας το πτυχίο του στη Φιλοσοφία από το Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Βηρυτού το 1957. Κατόπιν έκανε το μεταπτυχιακό του το 1959 και τη διδακτορική διατριβή του 1961 στο Πανεπιστήμιο Γέιλ, με ειδίκευση στην Σύγχρονη Ευρωπαϊκή Φιλοσοφία.

Το 1963, μετά την ολοκλήρωση του διδακτορικού του, άρχισε να διδάσκει στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Βηρυτού. Το 1968 εξέδωσε το βιβλίο του Al-Nakd al-Dhati Ba’da al-Hazima (Αυτοκριτική μετά την ήττα) (Νταρ αλ-Ταλία, Βηρυτός), στο οποίο αναλύει τον αντίκτυπο του πολέμου των έξι μερών για τους Άραβες. Πολλά από τα βιβλία του απαγορεύτηκαν στα αραβικά έθνη (με εξαίρεση τον Λίβανο).

Διετέλεσε καθηγητής της σύγχρονης ευρωπαϊκής φιλοσοφίας στο Τμήμα Φιλοσοφίας και Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Δαμασκού από το 1977 έως το 1999. Ο ίδιος εξακολουθεί να δραστηριοποιείται σε διαλέξεις σε ευρωπαϊκά και αμερικανικά πανεπιστήμια ως επισκέπτης καθηγητής. Το 2004, κέρδισε το βραβείο Erasmus με την Φάτιμα Μερνίσι και τον Αμπντουλκαρίμ Σορούς. Το 2004 τιμήθηκε με το βραβείο Dr Leopold Lucas από τη Σχολή της Προτεσταντικής Θεολογίας του Πανεπιστημίου του Τίμπινγκεν. Το 2005, έγινε ομότιμος διδάκτορας στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου.

Πολιτική διαμάχη και σύλληψη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Αλ-Αζίμ βρέθηκε στο επίκεντρο πολιτικής διαμάχης τον Δεκέμβριο του 1969, όταν επιχείρησε η κυβέρνηση του Λιβάνου να τον συλλάβει με τον εκδότη του. Κατέφυγε στη Συρία για να επιστρέψει αργότερα στη Βηρυτό για να δικαστεί, με αποτέλεσμα να φυλακιστεί στις αρχές Ιανουαρίου του 1970. Κατηγορήθηκε για τη συγγραφή ενός βιβλίου που ως στόχο να προκαλέσει έριδες μεταξύ των θρησκευτικών αιρέσεων του Λιβάνου, μετά τη δημοσίευση σε μορφή βιβλίου διαφόρων δοκιμίων που προηγουμένως είχαν ήδη εκδοθεί σε εφημερίδες, και περιοδικά. Στην κατηγορία περιλαμβανόταν το βιβλίο του 1969 Naqd al-al-Fikr Dini (Κριτική της θρησκευτικής σκέψης) (Dar al-Taliah, Βηρυτός). Σε αυτό o Αλ-Αζίμ επέπλητε τους πολιτικούς και θρησκευτικούς ηγέτες, καθώς και τα μέσα ενημέρωσης που τους στήριζαν για να εκμεταλλευτούν τα θρησκευτικά συναισθήματα του λαού δημιουργώντας έτσι πολλούς εχθρούς εναντίον του. Εφάρμοσε μαρξιστική-υλιστική κριτική στη θρησκεία, όχι για να δυσφημίσει τη σχέση των ανθρώπων με τη θρησκεία αλλά και να ερμηνεύσει πώς «βρήκαν τα αραβικά καθεστώτα στη θρησκεία ένα δεκανίκι για να ηρεμήσει το αραβικό κοινό και να συγκαλύψουν την ανικανότητα και την αποτυχία τους, που αποκαλύφθηκε από την ήττα, με την υιοθέτηση θρησκευτικών και πνευματικών ερμηνειών για την ισραηλινή νίκη»[7].

Ο Αλ-Αζίμ αποφυλακίστηκε στα μέσα Ιανουαρίου του 1970, αφότου το «Δικαστήριο αποφάσισε συναινετικά να αποσύρει τις κατηγορίες εναντίον του εναγομένου Σαντίκ αλ-Αζίμ και του Μπασίρ αλ-Νταούκ λόγω της έλλειψης των εγκληματικών στοιχείων με τα οποία κατηγορήθηκαν»[8]. Οι επόμενες εκδόσεις του Naqd al-al-Fikr Dini περιλαμβάνουν τα έγγραφα του δικαστηρίου και συνεχίζουν να δημοσιεύονται στα Αραβικά μέχρι σήμερα, αν και με περιορισμένη πρόσβαση στη Μέση Ανατολή.

Ο ίδιος ο Αλ-Αζίμ πίστευε εξαρχής ότι η σύλληψή του οφειλόταν σε άλλους παράγοντες, ίσως ως τιμωρία από τους εχθρούς του. Παρά τις διαφωνίες που ξεσήκωσε ο Αλ-Αζίμ με το Κριτική της θρησκευτικής σκέψης τα επιχειρήματά του συνέχισαν να να συζητούνται, και δημοσιεύτηκαν αρκετά βιβλία στα Αραβικά για την προώθηση των θέσεων των δύο πλευρών της συζήτησης. Η πιο εμπεριστατωμένη εξιστόρησης της υπόθεσης, έξω από τη Μέση Ανατολή ήταν στο γερμανικό περιοδικό Der Ισλάμ, από τον Στέφαν Γουάιλντ ​​σε ένα δοκίμιο που μεταφράζεται ως «Θεός και άνθρωπος στο Λίβανο: Η Υπόθεση Σαντίκαλ-Αζίμ» το 1971[9].

  • 1967 Kant's Theory of Time New York, Philosophical Library.
  • 1972 The Origins of Kant's Arguments in the Antinomies Oxford, Clarendon/Oxford University Press.
  • 1980 Four Philosophical Essays Damascus, Damascus University Publications.
  • 1992 The Mental Taboo:Salman Rushdie and the Truth Within Literature. London, Riad El-Rayess Books.
  • 2004 Islam und säkularer Humanismus (Islam and Secular Humanism), Tübingen: Mohr Siebeck, 2005 ISBN 3-16-148527-0
  • 2011 Self-Criticism After the Defeat. Saqi Books. London[10].