Εκλογική περιφέρεια Λέσβου
Η εκλογική περιφέρεια Λέσβου-Λήμνου περιλαμβάνει τους δήμους και τις κοινότητες που ανήκουν στο νομό Λέσβου, δηλαδή στα νησιά Λέσβος, Λήμνος και Άγιος Ευστράτιος. Η περιφέρεια ιδρύθηκε από τις πρώτες εκλογές που έγιναν μετά την ένταξη των νησιών στο ελληνικό κράτος το 1912 και συγκεκριμένα στις εκλογές του 1915. Στις εκλογές του 2009 από την περιφέρεια αυτή εκλέχτηκαν τρεις βουλευτές. Στο παρελθόν η περιφέρεια εξέλεγε μεγαλύτερο αριθμό βουλευτών με μέγιστο τους 15 το 1923.
Εκλογές για το Οθωμανικό Κοινοβούλιο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ιστορία της εκλογικής περιφέρειας Λέσβου-Λήμνου ξεκινά από τα τελευταία χρόνια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και συγκεκριμένα από το 1908 που έγιναν οι πρώτες εκλογές για το οθωμανικό κοινοβούλιο, στις οποίες το Κίνημα των Νεοτούρκων επέτρεψε να συμμετάσχουν και να εκλεγούν εκπρόσωποι των μειονοτήτων. Οι πολίτες εξέλεγαν εκλέκτορες, οι οποίοι με τη σειρά τους εξέλεγαν ως βουλευτές υποψηφίους που είχαν υποδειχτεί είτε από το νεοτουρκικό κομιτάτο είτε από το πατριαρχείο, συνήθως σε συνεννόηση μεταξύ τους. Ο αριθμός των ψηφοφόρων καθόριζε τον αριθμό των εκλεκτόρων και στη συνέχεια τον αριθμό των βουλευτών. Ανά 500 ψήφους εκλεγόταν ένας εκλέκτορας ενώ για να εκλεγεί κάποιος βουλευτής απαιτούνταν οι ψήφοι 6-7 εκλεκτόρων. Συνεπώς, η πληθυσμιακή σύνθεση των πειφερειών καθόριζε και τον αριθμό των βουλευτών.
Στις πρώτες εκλογές, που έγιναν το Σεπτέμβριο-Οκτώβριο 1908, τα νησιά της σημερινής εκλογικής περιφέρειας Λέσβου-Λήμνου, ανήκαν σε δυό ξεχωριστές περιφέρειες (σαντζάκια) και εξέλεξαν τρεις Έλληνες βουλευτές. Στις επόμενες εκλογές του Απριλίου 1912 έγιναν διοικητικές μεταβολές. Οι περιφέρειες με συμπαγείς μειονοτικούς πληθυσμούς συνενώθηκαν με άλλες στις οποίες υπήρχαν και τουρκικοί πληθυσμοί, με σκοπό την αποδυνάμωση της ψήφου των μειονοτήτων. Έτσι από την περιφέρεια Λήμνου αφαιρέθηκε η Σαμοθράκη και στη συνέχεια συγχωνεύτηκε με εκείνη της Λέσβου, από την οποία αφαιρέθηκαν τα Μοσχονήσια που είχαν 7.000 Έλληνες κατοίκους, με αποτέλεσμα να εκλεγεί μόνο ένας Έλληνας βουλευτής. Μια προσπάθεια που έγινε το Σεπτέμβριο του 1912, μετά τις εκλογές, από δημογέροντες της Λήμνου σε συνεννόηση με Ιμβρίους και Τενεδίους να προταθεί συμπληρωματικά ως κοινός υποψήφιος ο Χαρίλαος Χαραλαμπίδης που υπέδειξε το Πατριαρχείο δεν πρόλαβε να ολοκληρωθεί, αφού στις 5 Οκτωβρίου 1912 ξέσπασε ο Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος.
Βουλευτές στο Οθωμανικό Κοινοβούλιο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Εκλογές Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου 1908
- Περιφέρεια Λέσβου (Λέσβος, Μοσχονήσια): βουλευτές Μιχαήλ Σάλτας και Παναγιώτης Μποστάνης.
- Περιφέρεια Λήμνου (Λήμνος, Ίμβρος, Σαμοθράκη, Τένεδος, Άγιος Ευστράτιος): βουλευτής Μιχαήλ Στέλλιος, αποτυχών υποψήφιος Γεώργιος Καλδής.
- Εκλογές Απριλίου 1912
- Περιφέρεια Λέσβου (Λέσβος, Λήμνος, Ίμβρος, Τένεδος, Άγιος Ευστράτιος): βουλευτής Δημήτριος Σάββας.
Εκλογές στο Ελληνικό κράτος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Με την απελευθέρωση τους το 1912 από τον Ελληνικό Στόλο τα νησιά του Βορείου Αιγαίου εντάχθηκαν σε νομούς του Ελληνικού Κράτους. Έτσι δημιουργήθηκε ο νομός Λέσβου, στον οποίο εντάχθηκαν τα νησιά: Λέσβος, Λήμνος, Άγιος Ευστράτιος, Ίμβρος, Τένεδος και Σαμοθράκη. Ο νομός αποτέλεσε ενιαία εκλογική περιφέρεια στις πρώτες εκλογές μετά τους βαλκανικούς πολέμους, που έγιναν στις 31 Μαΐου 1915. Στην πρώτη συμμετοχή τους στις ελληνικές εκλογές οι κάτοικοι των νησιών εξέλεξαν 11 βουλευτές.
Ο αριθμός των βουλευτικών εδρών παρέμεινε σταθερός και στις επόμενες εκλογές που έγιναν στις 6 Δεκεμβρίου 1915, ενώ στις εκλογές του 1920 αυξήθηκε σε 12, διότι συμμετείχαν και οι ψηφοφόροι της Ίμβρου και της Τενέδου, οι οποίοι δεν μπόρεσαν να λάβουν μέρος στις δυο εκλογές του 1915 διότι δεν είχαν προλάβει να συνταχθούν οι εκλογικοί κατάλογοι. Ήταν η πρώτη και τελευταία φορά που οι κάτοικοι των δύο νησιών έλαβαν μέρος σε ελληνικές εκλογές, αφού όταν διεξήχθησαν οι επόμενες, στις 16 Δεκεμβρίου 1923 είχαν ήδη επιστραφεί στην Τουρκία με βάση τη Συνθήκη της Λοζάνης. Επίσης, η Σαμοθράκη εντάχθηκε στο νομό Έβρου και η περιφέρεια πήρε τη γεωγραφική έκταση που έχει μέχρι σήμερα.
Το 1923 η περιφέρεια του νομού Λέσβου εξέλεξε 15 βουλευτές, που είναι ο μεγαλύτερος αριθμός εκπροσώπων που είχε ποτέ στο Ελληνικό Κοινοβούλιο. Στις εκλογές του 1926 είχε 10 έδρες. Από τις εκλογές του 1928 οι βουλευτικές έδρες του νομού μειώθηκαν σε έξι (6) αλλά δόθηκαν δύο έδρες στη νεοσύστατη Γερουσία της Α΄ Ελληνικής Δημοκρατίας. Η μείωση των εδρών είχε ως συνέπεια τη μεγάλη δυσκολία εκλογής Λήμνιου βουλευτή, με αποτέλεσμα το καλοκαίρι του 1928 να ξεσπάσουν διαμαρτυρίες. Έγινε παλλημνιακή κινητοποίηση με συλλαλητήρια και απειλές καθολικής αποχής από τις εκλογές ανεξαρτήτως κομματικής υποστήριξης. Η υπόσχεση του Βενιζέλου ότι εφόσον εκλεγεί θα ρυθμίσει το ζήτημα με νομοσχέδιο καθησύχασε τους Λημνίους. Όμως, σχετικό νομοσχέδιο δεν υπήρξε από την κυβέρνηση Βενιζέλου που δημιουργήθηκε μετά τις εκλογές αλλά και ένα νομοσχέδιο περί δημιουργίας εκλογικής περιφέρειας Λήμνου που κατέθεσαν βουλευτές της αντιπολίτευσης το φθινόπωρο του 1928, δεν υπερψηφίστηκε.
Με την κατάργηση της Γερουσίας οι έδρες αυξήθηκαν σε οκτώ (8), αριθμός που παρέμεινε στις δυο τελευταίες προπολεμικές εκλογικές αναμετρήσεις: 1935 και 1936. Μεταπολεμικά από το 1946 ως το 1964 ο αριθμός των εδρών κυμαινόταν μεταξύ έξι (6) και επτά (7). Μετά την πτώση της χούντας η εκλογική περιφέρεια Λέσβου-Λήμνου εξέλεγε αρχικά τέσσερις (4) βουλευτές και από τη δεκαετία του 1990 τρεις (3), ως αποτέλεσμα της πληθυσμιακής μείωσης.
Γεωγραφική έκταση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Βουλευτικές εκλογές | Γεωγραφική έκταση |
|---|---|
| Μάιος 1915, Δεκέμβριος 1915, 1920 | Λέσβος, Λήμνος, Άγιος Ευστράτιος, Ίμβρος, Τένεδος, Σαμοθράκη |
| 1923 | Λέσβος, Λήμνος, Άγιος Ευστράτιος, Σαμοθράκη |
| 1926 ως 2012 | Λέσβος, Λήμνος, Άγιος Ευστράτιος |
Αριθμός εδρών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Έδρες | Βουλευτικές εκλογές |
|---|---|
| 11 | Μάιος 1915, Δεκέμβριος 1915 |
| 12 | 1920 |
| 15 | 1923 |
| 10 | 1926 |
| 6 | 1928, 1932, 1933, |
| 8 | 1935, 1936 |
| 7 | 1946 |
| 6 | 1950, 1951 |
| 7 | 1952, 1956, 1958, 1961 |
| 6 | 1963, 1964 |
| 4 | 1974, 1977, 1981, 1985, Ιούνιος 1989, Νοέμβριος 1989, 1990, 1993 |
| 3 | 1996, 2000, 2004, 2007, 2009, Μάιος 2012, Ιούνιος 2012 , Ιανουάριος 2015 , Σεπτέμβριος 2015 |
Βουλευτές Λέσβου-Λήμνου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
1915 ως 1923[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σημειώσεις
- ↑ Ο Βενιζέλος παραιτήθηκε και στη θέση του εκλέχτηκε ο πρώτος αναπληρωματικός Δημ. Σάββας.
- ↑ Οι "Φιλέλευθεροι-Δημοκρατικοί" ήταν μεικτός τοπικός εκλογικός συνδυασμός αποτελούμενος από βενιζελικούς του Κόμματος Φιλελευθέρων που υποστήριζαν την διεξαγωγή δημοψηφίσματος για το πολιτειακό και του κόμματος "Δημοκρατικοί Φιλέλευθεροι" του Γεωργίου Παπανδρέου, που ήταν υπέρ της άμεσης ανακήρυξης της αβασίλευτης δημοκρατίας.
1926 ως 1936[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
1946 ως 1964[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σημείωση
- ↑ Το 1931 ο Βύρων Καραπαναγιώτης παραιτήθηκε και στη θέση του εκλέχτηκε ο Γεώργιος Βοστάνης έπειτα από αναπληρωματικές εκλογές που έγιναν στις 5/7/1931.
- ↑ Στις 12/12/1951 η εκλογή του Ηλία Ηλιού, ο οποίος ήταν εξόριστος στον Άη Στράτη, ακυρώθηκε και τη θέση του πήρε ο επόμενος σε σταυρούς της ΕΔΑ Γεώργιος Σίμος.
1974 ως 1996[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σημειώσεις
- ↑ Η εκλογή του ακυρώθηκε από το εκλογοδικείο και στη θέση του εξελέγη ο Δημήτρης Βουνάτσος.
- ↑ Εξελέγη έπειτα από ένσταση που υπέβαλε με την οποία ακυρώθηκε η εκλογή του Νίκου Σηφουνάκη.
- ↑ Το 1999 παραιτήθηκε για να πάρει μέρος στις εκλογές για την Ευρωβουλή.
- ↑ Διαδέχθηκε τον Στρατή Κόρακα το 1999.
2000 ως 2015[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Εκλογές | Βουλευτές | Κόμμα |
|---|---|---|
| 2000 | Νίκος Σηφουνάκης Φραγκλίνος Παπαδέλλης Σταύρος Σκοπελίτης |
ΠΑΣΟΚ ΠΑΣΟΚ ΚΚΕ |
| 2004 | Γιάννης Γιαννέλης Χριστιάνα Καλογήρου Σταύρος Σκοπελίτης |
Νέα Δημοκρατία Νέα Δημοκρατία ΚΚΕ |
| 2007 | Γιάννης Γιαννέλης Νίκος Σηφουνάκης Σταύρος Σκοπελίτης |
Νέα Δημοκρατία ΠΑΣΟΚ ΚΚΕ |
| 2009 | Νίκος Σηφουνάκης Σπύρος Γαληνός Σταύρος Σκοπελίτης |
ΠΑΣΟΚ Νέα Δημοκρατία ΚΚΕ |
| Μάιος 2012 | Παύλος Βογιατζής Δημήτριος Καραγιάννης Γιάννης Ζερδελής |
Νέα Δημοκρατία ΚΚΕ ΣΥΡΙΖΑ |
| Ιούνιος 2012 | Παύλος Βογιατζής Γιάννης Ζερδελής Νίκος Σηφουνάκης |
Νέα Δημοκρατία ΣΥΡΙΖΑ ΠΑΣΟΚ |
| 2015 I | Χαράλαμπος Αθανασίου Γιάννης Ζερδελής Σταύρος Τάσσος |
Νέα Δημοκρατία ΣΥΡΙΖΑ ΚΚΕ |
| 2015 II | Χαράλαμπος Αθανασίου Γιώργος Πάλλης Σταύρος Τάσσος |
Νέα Δημοκρατία ΣΥΡΙΖΑ ΚΚΕ |
Γερουσιαστές Λέσβου-Λήμνου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στις μοναδικές εκλογές για το σώμα της Γερουσίας που θεσπίστηκε με το Σύνταγμα του 1927 και έγιναν στις 21 Απριλίου 1929 στην εκλογική περιφέρεια Λέσβου-Λήμνου δόθηκαν δύο έδρες.
| Εκλογές | Βουλευτές | Κόμμα | Ψήφοι |
|---|---|---|---|
| 21 Απριλίου 1929 | Στυλιανός Κρητικάς Ορέστης Κυπριανός |
Αγροτικόν Εργατικόν Κόμμα Λεσβιακός και Λημνιακός Συνδυασμός Φιλελευθέρων |
6.971 6.088 |
Αποτελέσματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Βουλευτικές εκλογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Βουλευτικές Εκλογές – Αποτελέσματα περιφέρειας Λέσβου
|
Ευρωεκλογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ευρωεκλογές – Αποτελέσματα περιφέρειας Λέσβου
|
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Γεώργιος Θ. Παπαπαναγιώτου, "Πολιτικά της Λέσβου 1915-1936", Αιολικά Χρονικά Δ΄, Μυτιλήνη 2002, σελ. 97-138.
- Γεώργιος Θ. Παπαπαναγιώτου, "Πολιτικά της Λέσβου 1946-1964", Αιολικά Χρονικά Στ΄, Μυτιλήνη 2004, σελ. 74-78.
- Γεώργιος Θ. Παπαπαναγιώτου, "Πολιτικά της Λήμνου 1946-1964", Αιολικά Χρονικά Η΄, Μυτιλήνη 2006, σελ. 191-196.
- Γεώργιος Θ. Παπαπαναγιώτου, "Λέσβιοι και Έλληνες βουλευτές στο Οθωμανικό Κοινοβούλιο (1908-1918), Αιολικά Χρονικά Θ΄, Μυτιλήνη 2007, σελ. 114-147.
- Γεώργιος Θ. Παπαπαναγιώτου, "Πολιτικά νομού Λέσβου, επισκόπηση-πίνακες", Αιολικά Χρονικά Ι΄, Μυτιλήνη 2008, σελ. 57-73.
- Γεώργιος Θ. Παπαπαναγιώτου, "Οι βουλευτές του νομού Λέσβου 1915-1964", Αιολικά Χρονικά ΙΑ΄, Μυτιλήνη 2009, σελ. 76-116.
- Θ. Μπελίτσος, "Μιχαήλ Στέλλιος βουλευτής Λήμνου και Ίμβρου στην Οθωμανική βουλή (1908-12)", περιοδικό "ΙΜΒΡΟΣ", τ. 28-29 (Μάιος-Ιούνιος 1994), σελ. 26-32.
- Βουλή των Ελλήνων-Σύνθεση προηγουμένων περιόδων.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
