Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μπουτάν: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Επεξεργασία συνδέσμων
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
ενημ. πληθ.
Προσθήκη ιστορίας από αγγλικά.
Γραμμή 60: Γραμμή 60:
Η ανεξαρτησία του Μπουτάν έχει αντέξει για αιώνες, ενώ η χώρα δεν έχει αποικιστεί ποτέ στην ιστορία της. Καθώς βρίσκεται στον αρχαίο Δρόμο του Μεταξιού ανάμεσα στο Θιβέτ, την ινδική υποήπειρο και την Νοτιοανατολική Ασία, το μπουτανικό κράτος έχει αναπτύξει μια διαφορετική εθνική ταυτότητα βασισμένη στον Βουδισμό. Με ηγέτη έναν πνευματικό αρχηγό, γνωστό ως Ζαμπντρούνγκ Ρινπότσε, η περιοχή αποτελείτο από πολλά φέουδα και διοικείτο από μία βουδιστική θεοκρατία. Μετά από έναν εμφύλιο πόλεμο τον 19ο αιώνα, ο Οίκος των Βανγκτσούκ επανένωσε την χώρα και εγκαθίδρυσε σχέσεις με την [[Βρετανική Αυτοκρατορία]]. Το Μπουτάν ανέπτυξε στρατηγική συνεργασία με την Ινδία κατά την διάρκεια της ανόδου του κινέζικου κομμουνισμού, και έχει ένα αμφισβητούμενο σύνορο με την Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας. Το 2008, πραγματοποιήθηκε η μετάβαση από την απόλυτη μοναρχία στην συνταγματική μοναρχία. Το Μπουτάν είναι δικομματικό κράτος, ενώ το σύστημα αυτό είναι γνωστό ως Μπουτανική Δημοκρατία.
Η ανεξαρτησία του Μπουτάν έχει αντέξει για αιώνες, ενώ η χώρα δεν έχει αποικιστεί ποτέ στην ιστορία της. Καθώς βρίσκεται στον αρχαίο Δρόμο του Μεταξιού ανάμεσα στο Θιβέτ, την ινδική υποήπειρο και την Νοτιοανατολική Ασία, το μπουτανικό κράτος έχει αναπτύξει μια διαφορετική εθνική ταυτότητα βασισμένη στον Βουδισμό. Με ηγέτη έναν πνευματικό αρχηγό, γνωστό ως Ζαμπντρούνγκ Ρινπότσε, η περιοχή αποτελείτο από πολλά φέουδα και διοικείτο από μία βουδιστική θεοκρατία. Μετά από έναν εμφύλιο πόλεμο τον 19ο αιώνα, ο Οίκος των Βανγκτσούκ επανένωσε την χώρα και εγκαθίδρυσε σχέσεις με την [[Βρετανική Αυτοκρατορία]]. Το Μπουτάν ανέπτυξε στρατηγική συνεργασία με την Ινδία κατά την διάρκεια της ανόδου του κινέζικου κομμουνισμού, και έχει ένα αμφισβητούμενο σύνορο με την Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας. Το 2008, πραγματοποιήθηκε η μετάβαση από την απόλυτη μοναρχία στην συνταγματική μοναρχία. Το Μπουτάν είναι δικομματικό κράτος, ενώ το σύστημα αυτό είναι γνωστό ως Μπουτανική Δημοκρατία.


Ο Βασιλέας του Μπουτάν είναι γνωστός ως "Δράκοντας Βασιλιάς". Το Μπουτάν είναι αξιοσημείωτο για την πρωτοπορία της έννοια της ακαθάριστης εγχώριας χαράς. Το τοπίο της χώρας ποικίλλει, καθώς η χώρα αποτελείται από υποτροπικές πεδιάδες στα νότια και από υποαλπικές οροσειρές των Ιμαλα[[Ιμαλάια|ΐ]]<nowiki/>ων στα βόρεια. Το όρος Γκανγκχάρ Πουενσούμ, ένα από τα ψηλότερα βουνά της χώρας, θέτει ισχυρή υποψηφιότητα για το ψηλότερο βουνό παγκοσμίως που δεν έχει αναρριχηθεί ποτέ. Υπάρχει ποίκιλη άγρια ζωή στο Μπουτάν.
Ο Βασιλέας του Μπουτάν είναι γνωστός ως "Δράκοντας Βασιλιάς". Το Μπουτάν είναι αξιοσημείωτο για την πρωτοπορία της έννοια της ακαθάριστης εγχώριας χαράς. Το τοπίο της χώρας ποικίλλει, καθώς η χώρα αποτελείται από υποτροπικές πεδιάδες στα νότια και από υποαλπικές οροσειρές των Ιμαλα[[Ιμαλάια|ΐ]]<nowiki/>ων στα βόρεια. Το όρος Γκανγκχάρ Πουενσούμ, ένα από τα ψηλότερα βουνά της χώρας, θέτει ισχυρή υποψηφιότητα για το ψηλότερο βουνό παγκοσμίως που δεν έχει αναρριχηθεί ποτέ. Υπάρχει ποίκιλη άγρια ζωή στο Μπουτάν.


Στην Νότια Ασία, το Μπουτάν είναι πρώτο στην οικονομική ελευθερία, στην ευκολία της δημιουργίας επιχειρήσεων και στην ειρήνη. Έχει το δεύτερο μεγαλύτερο κατά κεφαλήν εισόδημα, και είναι η χώρα με την μικρότερη διαφθορά το 2016. Ωστόσο, το Μπουτάν συνεχίζει να είναι μία ελάχιστα ανεπτυγμένη χώρα. Ο υδροηλεκτρισμός αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών της χώρας.<ref>{{cite web|url=http://www.adb.org/features/bhutan-s-hydropower-sector-12-things-know|title=Bhutan's Hydropower Sector: 12 Things to Know|date= 2014-01-30 |publisher=Asian Development Bank}}</ref> Η κυβέρνηση είναι κοινοβουλευτική δημοκρατία. Το Μπουτάν έχει διπλωματικούς δεσμούς με 52 χώρες και την Ευρωπαϊκή Ένωση, ωστόσο δεν έχει επίσημους δεσμούς με κανένα από τα πέντε μόνιμα μέλη του [[Συμβούλιο Ασφαλείας Ηνωμένων Εθνών|Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών]]. Είναι μέλος των [[Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών|Ηνωμένων Εθνών]], της [[SAARC]], της [[BIMSTEC]] και του [[Κίνημα των Αδεσμεύτων|Κινήματος των Αδεσμεύτων]]. Ο Βασιλικός Στρατός του Μπουτάν έχει εκτεταμένες στρατιωτικές σχέσεις με τις Ινδικές Ένοπλες Δυνάμεις.
Στην Νότια Ασία, το Μπουτάν είναι πρώτο στην οικονομική ελευθερία, στην ευκολία της δημιουργίας επιχειρήσεων και στην ειρήνη. Έχει το δεύτερο μεγαλύτερο κατά κεφαλήν εισόδημα, και είναι η χώρα με την μικρότερη διαφθορά το 2016. Ωστόσο, το Μπουτάν συνεχίζει να είναι μία ελάχιστα ανεπτυγμένη χώρα. Ο υδροηλεκτρισμός αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών της χώρας.<ref>{{cite web|url=http://www.adb.org/features/bhutan-s-hydropower-sector-12-things-know|title=Bhutan's Hydropower Sector: 12 Things to Know|date= 2014-01-30 |publisher=Asian Development Bank}}</ref> Η κυβέρνηση είναι κοινοβουλευτική δημοκρατία. Το Μπουτάν έχει διπλωματικούς δεσμούς με 52 χώρες και την Ευρωπαϊκή Ένωση, ωστόσο δεν έχει επίσημους δεσμούς με κανένα από τα πέντε μόνιμα μέλη του [[Συμβούλιο Ασφαλείας Ηνωμένων Εθνών|Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών]]. Είναι μέλος των [[Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών|Ηνωμένων Εθνών]], της [[SAARC]], της [[BIMSTEC]] και του [[Κίνημα των Αδεσμεύτων|Κινήματος των Αδεσμεύτων]]. Ο Βασιλικός Στρατός του Μπουτάν έχει εκτεταμένες στρατιωτικές σχέσεις με τις Ινδικές Ένοπλες Δυνάμεις.
Γραμμή 70: Γραμμή 70:


== Ιστορία ==
== Ιστορία ==
[[Αρχείο:A_map_of_the_countries_between_Constantinople_and_Calcutta_including_Turkey_in_Asia,_Persia,_Afghanistan_and_Turkestan.tif|αριστερά|μικρογραφία|Το Μπουτάν, σκιασμένο με πράσινο χρώμα στο κέντρο των Ιμαλαΐων, εμφανίζεται σε χάρτη της Δυτικής Ασίας ο οποίος εκδόθηκε το 1912.]]
Πέτρινα εργαλεία, όπλα, ελέφαντες και υπολείμματα μεγάλων πέτρινων κατασκευών μαρτυρούν ότι τα πρώτα ίχνη ανθρώπινης παρουσίας στο Μπουτάν ανάγονται στο 2000 π.Χ., αν και δεν υπάρχουν υπάρχοντα αρχεία από εκείνη την εποχή. Οι ιστορικοί έχουν υποθέσει ότι το κράτος του Λομόν (που σημαίνει «νότιο σκοτάδι») ή Μονγιούλ (που σημαίνει «Σκοτεινή Γη». Σημειώνεται ότι ο όρος Μονγιούλ αναφέρεται στους [[Μόνπα]], μια εθνική ομάδα στο Μπουτάν και το Αρουνάτσαλ Πραντές της Ινδίας) πιθανώς να υπήρχε μεταξύ του 500 π.Χ. και του 600 μ.Χ. Στα αρχαία χρονικά των Μπουτανέζων και Θιβετιανών μαρτυρώνται οι ονομασίες Λομόν Τσεντεντζόνγκ (Χώρα του [[Σανδαλόξυλο|σανδαλόξυλου]]) και Λομόν Χασί, ή Νότιο Μον (χώρα τεσσάρων προσεγγίσεων).<ref name="WIAS">{{Cite web|url=http://www.worldinstituteforasianstudies.org/buthan.html|title=Bhutan|ημερομηνία=21 August 2006|publisher=World Institute for Asian Studies|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090801085158/http://www.worldinstituteforasianstudies.org/buthan.html|archivedate=1 August 2009|url-status=dead|accessdate=23 April 2009}}</ref><ref name="CS0">{{Country study|country=Bhutan|abbr=bt|editor=Savada, Andrea Matles|year=1991|section=Origins and Early Settlement, A.D. 600–1600|author=Worden, Robert L|pd=yes}}</ref>
[[Αρχείο:Cloud-hidden,_whereabouts_unknown_(Paro,_Bhutan).jpg|μικρογραφία|Το [[ντζονγκ]] στην [[Πάρο|κοιλάδα του Πάρο]] χτίστηκε το 1646.]]
Ο [[Βουδισμός]] εισήλθε για πρώτη φορά στο έδαφος του Μπουτάν τον 7ο αιώνα μ.Χ. Ο Θιβετιανός βασιλιάς [[Σονγκτσάν Γκάμπο]]<ref name="Padel">{{Cite book|title=Tigers in Red Weather: a Quest for the Last Wild Tigers|first=Ruth|last=Padel|publisher=Bloomsbury Publishing USA|isbn=978-0-8027-1544-9|year=2006|pages=139–40|url=https://books.google.com/books?id=zYLJp0X04mUC|accessdate=18 October 2015}}</ref>, ο οποίος ήταν και ο ίδιος προσυλητισμένος στον βουδισμό, επεξέτεινε την Θιβετιανή Αυτοκρατορία στο Σικίμ και το Μπουτάν.<ref>Sailen Debnath, Essays on Cultural History of North Bengal, {{ISBN|978-81-86860-42-7}}; & Sailen Debnath, The Dooars in Historical Transition, {{ISBN|978-81-86860-44-1}}</ref> Ο Γκάμπο διέταξε την κατασκευή δύο βουδιστικών ναών, του ναού [[Μπουμθάνγκ (πόλη)|Μπουμθάνγκ]] στο κεντρικό Μπουτάν και του ναού Κιτσού (κοντά στο [[Πάρο]]) στην [[Πάρο|κοιλάδα Πάρο]].<ref name="CS1">{{Country study|country=Bhutan|abbr=bt|editor=Savada, Andrea Matles|year=1991|section=Arrival of Buddhism|author=Worden, Robert L|pd=yes}}</ref> Ο Βουδισμός διαδόθηκε σημαντικά<ref name="Padel" /> το 746<ref name="Hattaway">{{Cite book|title=Peoples of the Buddhist World: a Christian Prayer Diary|first=Paul|last=Hattaway|publisher=William Carey Library|isbn=978-0-87808-361-9|year=2004|page=30|url=https://books.google.com/books?id=OzEOKNPsv2EC|accessdate=18 October 2015}}</ref> κατά την διάρκεια της βασιλείας του Σίντχου Ράτζα (γνωστού και ως Κούντζομ,<ref name="Rennie">{{Cite book|title=Bhutan: Ways of Knowing|first=Frank|last=Rennie|first2=Robin|last2=Mason|publisher=IAP|isbn=978-1-59311-734-4|year=2008|pages=18, 58|url=https://books.google.com/books?id=sHAnAtNrUQoC|accessdate=18 October 2015}}</ref> Σέντχα Γκιάμπ και Τσαχάρ Γκιάλπο), έναν εξόριστο [[Ινδικός λαός|Ινδό]] βασιλιά ο οποίος ίδρυσε ένα βασίλειο γύρω από το Μπουμθάνγκ με έδρα το παλάτι Τσαχάρ Γκούθο.<ref name="HBB">{{Cite book|title=History of Bhutan Based on Buddhism|first=C. T.|last=Dorji|publisher=Sangay Xam, Prominent Publishers|isbn=978-81-86239-01-8|year=1994|url=https://books.google.com/books?id=yA9uAAAAMAAJ|accessdate=18 October 2015}}</ref><ref name="Harding">{{Cite book|title=The Life and Revelations of Pema Lingpa|first=Sarah|last=Harding|publisher=Snow Lion Publications|isbn=978-1-55939-194-8|year=2003|url=https://books.google.com/books?id=rlxdncBwpbgC|accessdate=18 October 2015}}</ref>
[[Αρχείο:Tashigang_Dzong_111120.jpg|μικρογραφία|Το [[ντζονγκ του Τρασιγκάνγκ]] χτίστηκε το 1659.]]
Μεγάλο μέρος της παλαιότερης ιστορίας του Μπουτάν είναι άγνωστο επειδή τα περισσότερα αρχεία καταστράφηκαν από την πυρκαγιά του 1827 που κατέστρεψε την αρχαία πρωτεύουσα, την [[Πουνάκα|Πουνάχα]]. Μέχρι τον 10ο αιώνα, η πολιτική ανάπτυξη του Μπουτάν επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από τη θρησκευτική του ιστορία. Οι [[Μογγόλοι]] πολέμαρχοι υποστήριξαν τα παρακλάδια του βουδισμού που αναπτύχθηκαν στην περιοχή.

Το Μπουτάν μπορεί να έχει επηρεαστεί από τη [[δυναστεία Γιουάν]], με την οποία μοιράζεται διάφορες πολιτιστικές και θρησκευτικές ομοιότητες.

Μετά την παρακμή της [[Δυναστεία Γιουάν|δυναστείας των Γιουάν]] τον 14ο αιώνα, αυτά τα τοπικά παρακλάδια του Βουδισμού βρέθηκαν σε έναν ανταγωνισμό μεταξύ τους για την υπεροχή στα πολιτικά και θρησκευτικά πράγματα της περιοχής, οδηγώντας τελικά στην επικράτηση της [[Δυναστεία των Ντρούκπα|δυναστείας των Ντρούκπα]] μέχρι τον 16ο αιώνα.<ref name="CS12">{{Country study|country=Bhutan|abbr=bt|editor=Savada, Andrea Matles|year=1991|section=Arrival of Buddhism|author=Worden, Robert L|pd=yes}}</ref><ref name="CS4">{{country study|country=Bhutan|abbr=bt|editor=Savada, Andrea Matles|year=1991|section=Rivalry among the Sects|author=Worden, Robert L|pd=yes}}</ref>
[[File:Thrikheb.jpg|μικρογραφία|Ένα θρίχεπ (κάλυμμα θρόνου) του 19ου αιώνα. Τα καλύμματα του θρόνου τοποθετούνταν στη κορυφή των μαξιλαριών των ναών. Το κεντρικό κυκλικό στροβιλιζόμενο σύμβολο είναι το [[γκανκίλ]]. Το γκανκίλ σε αυτή τη φωτογραφία συμβολίζει τις λεγόμενες Τέσσερις Χαρές.]]
[[Αρχείο:Wangdue_Zam,_Samuel_Davis,_1783.jpg|μικρογραφία|Σκίτσο από το εσωτερικό του Μπουτάν το 1783.]]
Τοπικά, το Μπουτάν είναι γνωστό με διάφορες ονομασίες. Η παλαιότερη δυτική καταγραφή του Μπουτάν γίνεται στο βιβλίο Relação του 1627 των [[Βασίλειο της Πορτογαλίας|Πορτογάλων]] [[Εταιρεία του Ιησού|Ιησουιτών]] [[Εστεβάου Κασέλια]] και [[Ζοάου Καμπράλ]],<ref>{{Cite web|url=https://www.oclarim.com.mo/todas/bengala-e-o-reino-do-dragao-37/|title=Bengala e o Reino do Dragão – 37|ημερομηνία=20 July 2018|website=O clarim}}</ref> καταγράφει την περιοχή του Μπουτάν με διάφορα ονόματα, μεταξύ άλλων τα Καμπιράζι (μεταξύ των Κουτσμπιχάρι<ref>Cacella, Estêvão.</ref>), Ποτέντε και Μον (μια ονομασία για το νότιο Θιβέτ).<ref name="Kuensel">[https://web.archive.org/web/20120216090138/http://www.keystobhutan.com/bhutan/bhutan_history_europe.php "History of Bhutan: How Europe heard about Bhutan"].</ref> Μέχρι τις αρχές του 17ου αιώνα, το Μπουτάν ήταν μια περιοχή αποτελούμενη από μικρά, αντιμαχόμενα [[Φέουδο|φέουδα]], όταν η περιοχή ενοποιήθηκε από τον Θιβετιανό λάμα και στρατιωτικό ηγέτη [[Νγκαουάνγκ Ναμγκιάλ]], ο οποίος είχε δραπετεύσει εκεί από το Θιβέτ για να αποφύγει τις θρησκευτικές διώξεις. Για να υπερασπιστεί τη χώρα ενάντια στις διαλείπουσες επιδρομές του Θιβέτ, ο Ναμγκιάλ έχτισε ένα δίκτυο από απόρθητα [[ντζονγκ]] (φρούρια) και [[Δημοσίευση|εξέδωσε]] τον [[Τσα Γιγκ|Τσαγίγκ]], ένα νομικό κώδικα που επέτρεψε την υποταγή των τοπικών ηγετών στο κεντρικό έλεγχο. Πολλά τέτοια ντζονγκ εξακολουθούν να υπάρχουν και σήμερα. Είναι θρησκευτικά και διοικητικά κέντρα. Οι [[Πορτογάλοι]] [[Εταιρεία του Ιησού|Ιησουίτες]] Εστεβάου Κασέλια και Ζοάου Καμπράλ ήταν οι πρώτοι Ευρωπαίοι που αποδεδειγμένα επισκέφθηκαν το Μπουτάν το 1627,<ref>{{Cite book|title=The History of Bhutan|last=Karma Phuntsho|publisher=Random House India|isbn=9788184003116|year=2013|pages=224–227}}</ref> στο δρόμο τους προς το Θιβέτ. Συνάντησαν τον Ζαμπντρούνγκ Νγκαουάνγκ Ναμγκιάλ, του προσέφεραν πυροβόλα όπλα, μπαρούτι, τηλεσκόπιο και τις υπηρεσίες τους στον πόλεμο του κατά του Θιβέτ, αλλά ο Ζαμπντρούνγκ αρνήθηκε την προσφορά. Μετά από παραμονή σχεδόν οκτώ μηνών, ο Κασέλια έγραψε μια μεγάλη επιστολή από το [[Μονή Τσαγκρί|Μοναστήρι Τσαγκρί]] αναφέροντας τα ταξίδια του. Αυτή είναι μια σπάνια σωζόμενη αναφορά που δίνει γνώσεις για τον Ζαμπντρούνγκ.<ref name="LP">{{Cite book|title=Bhutan|first=Lindsay|last=Brown|first2=Stan|last2=Armington|publisher=[[Lonely Planet]]|isbn=978-1-74059-529-2|year=2007|edition=3|series=Country Guides|pages=26, 36|url=https://books.google.com/books?id=s-L8NUlW_QgC|accessdate=18 October 2015}}</ref><ref>{{Cite book|title=Jesuit on the Roof of the World: Ippolito Desideri's Mission to Eighteenth-Century Tibet|first=Trent|last=Pomplun|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-537786-6|year=2009|page=[https://archive.org/details/jesuitonroofofwo0000pomp/page/49 49]|url=https://archive.org/details/jesuitonroofofwo0000pomp|accessdate=18 October 2015}}</ref>

Όταν ο Νγκαουάνγκ Ναμγκιάλ πέθανε το 1651, ο θάνατός του κρατήθηκε μυστικός για 54 χρόνια. Μετά από μια περίοδο εδραίωσης και σταθεροποίησης, το Μπουτάν υπέκυψε σε εσωτερική σύγκρουση. Το 1711 το Μπουτάν ενεπλάκη σε πόλεμο εναντίον του [[Ραγιάς|ραγιά]] του [[Βασίλειο του Κουτσμπιχάρ|βασιλείου Κουτσμπιχάρ]] στο νότο. Κατά τη διάρκεια του χάους που ακολούθησε της σύγκρουσης, οι Θιβετιανοί επιτέθηκαν ανεπιτυχώς στο Μπουτάν το 1714.<ref name="CS3">{{Country study|country=Bhutan|abbr=bt|editor=Savada, Andrea Matles|year=1991|section=Administrative Integration and Conflict with Tibet, 1651–1728|author=Worden, Robert L|pd=yes}}</ref>
[[Αρχείο:View_of_Choka.jpg|μικρογραφία|Πίνακας του Μπουτάν ο οποίος δημιουργήθηκε το 1813.]]
Τον 18ο αιώνα, οι Μπουτανέζοι εισέβαλαν και κατέλαβαν το βασίλειο του Κουτσμπιχάρ. Το 1772, ο [[μαχαραγιάς]] του Κουτσμπιχάρ απεύθυνε έκκληση στην στη Βρετανική [[Βρετανική Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών|Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών,]] ζητώντας βοήθεια κατά των Μπουτανέζων. Οι Βρετανοί ανταποκρίθηκαν και απώθησαν τους Μπουτανέζους από το Κουτσμπιχάρ, για να εισβάλουν στο ίδιο το Μπουτάν το 1774. Οι Βρετανοί και οι Μπουτανέζοι υπέγραψαν συνθήκη ειρήνης στην οποία το Μπουτάν συμφώνησε να υποχωρήσει στα προ του 1730 σύνορά του. Ωστόσο, η ειρήνη ήταν αδύναμη και οι αψιμαχίες στα σύνορα με τους [[Βρετανική Ινδία|Βρετανούς]] επρόκειτο να συνεχιστούν για τα επόμενα εκατό χρόνια. Οι αψιμαχίες οδήγησαν τελικά στον [[Πόλεμος των Ντουάρ|Πόλεμο των Ντουάρ]] (1864–65), μια αντιπαράθεση για τον έλεγχο των [[Ντουάρ]] της [[Βεγγάλη|Βεγγάλης]]. Το Μπουτάν έχασε το πόλεμο. Ο πόλεμος έληξε με την υπογραφή της [[Συνθήκη της Σιντσούλα|Συνθήκης της Σιντσούλα]] μεταξύ της [[Βρετανική Ινδία|Βρετανικής Ινδίας]] και του Μπουτάν. Ως μέρος των [[Πολεμικές αποζημιώσεις|πολεμικών αποζημιώσεων]], τα Ντουάρ παραχωρήθηκαν στο [[Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Ιρλανδίας|Ηνωμένο Βασίλειο]] με αντάλλαγμα την καταβολή ενός ετήσιου ενοικίου αξίας πενήντα χιλιάδων ρουπιών στο Μπουτάν. Η συνθήκη τερμάτισε όλες τις εχθροπραξίες μεταξύ της Βρετανικής Ινδίας και του Μπουτάν.
[[Αρχείο:Durbar_of_Ugyen_Wangchuck,_receiving_the_order_of_the_Knight_Commander_of_the_Indian_Empire,_KCIE,_at_Punakha,_Bhutan,_1905.jpg|αριστερά|μικρογραφία|Βρετανοί απεσταλμένοι στη βασιλική αυλή του Μπουτάν, σε φωτογραφία του 1905.]]
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1870, οι αγώνες για την εξουσία μεταξύ των αντίπαλων κοιλάδων του [[Πάρο]] και της [[Τόνγκσα|Τόνγκσας]] οδήγησαν σε εμφύλιο πόλεμο, ο οποίος οδήγησε στην επικράτηση του [[Ούγκιεν Ουάνγκτσουκ]], του πένλοπ (κυβερνήτη) της Τόνγκσα. Ο Ουάνγκτσουκ νίκησε τους πολιτικούς του εχθρούς και ένωσε τη χώρα μετά από αρκετούς εμφύλιους πολέμους και εξεγέρσεις κατά τη διάρκεια του 1882–85.<ref name="CS2">{{Country study|country=Bhutan|abbr=bt|editor=Savada, Andrea Matles|year=1991|section=British Intrusion, 1772–1907|author=Worden, Robert L|pd=yes}}</ref>

Το 1907, ένα σημαντικό έτος για την ιστορία της χώρας, ο Ούγκιεν Ουάνγκτσουκ επελέγη ομόφωνα ως ο κληρονομικός βασιλιάς της χώρας από το Λένγκιε Τσογκ, μια συνέλευση κορυφαίων βουδιστών μοναχών, κυβερνητικών αξιωματούχων και αρχηγών σημαντικών οικογενειών. Ο [[Ούγκιεν Ντορτζί]] πίεσε αποφασιστικά για την διεξαγωγή της συνέλευσης. Ο [[Τζον Κλοντ Γουάιτ]], Βρετανός πολιτικός πράκτορας στο Μπουτάν, τράβηξε φωτογραφίες της τελετής.<ref>{{Cite book|title=Encyclopedia of Nineteenth-Century Photography|first=John|last=Hannavy|publisher=Routledge|isbn=978-1-135-87327-1|year=2013|page=1496|url=https://books.google.com/books?id=Kd5cAgAAQBAJ|accessdate=18 October 2015}}</ref> Η βρετανική κυβέρνηση αναγνώρισε αμέσως το νέο καθεστώς και το 1910 το Μπουτάν υπέγραψε τη [[Συνθήκη της Πουνάχα]] με την Βρετανία. Έτσι η υπογραφή της συνθήκης έδωσε στην Βρετανία τον έλεγχο των εξωτερικών υποθέσεων του Μπουτάν και το Μπουτάν πλέον θα αντιμετωπιζόταν σαν κάθε [[πριγκιπικό κράτος]], ένα από τα εκατοντάδες που υπήρχαν στην Ινδία. Η αλλαγή του καθεστώτος του Μπουτάν είχε μικρή πραγματική επίδραση, δεδομένης της ιστορικής επιφυλακτικότητας του Μπουτάν απέναντι σε νέα πράγματα, ενώ η αλλαγή αυτή επίσης δεν φάνηκε να επηρεάζει τις παραδοσιακές σχέσεις του Μπουτάν με το Θιβέτ. Μετά την [[Κίνημα για την ανεξαρτησία της Ινδίας|ανεξαρτησία]] της νέας [[Ντομίνιον της Ινδίας|Ένωσης της Ινδίας]] από το Ηνωμένο Βασίλειο στις 15 Αυγούστου 1947, το Μπουτάν έγινε μία από τις πρώτες χώρες που αναγνώρισαν την ανεξαρτησία της Ινδίας. Στις 8 Αυγούστου 1949, το Μπουτάν υπέγραψε μια παρόμοια συνθήκη με την οποία η Ινδία αναλάμβανε παρόμοιο ρόλο για το Μπουτάν μαζί με τη Βρετανία.<ref name="WIAS2">{{Cite web|url=http://www.worldinstituteforasianstudies.org/buthan.html|title=Bhutan|ημερομηνία=21 August 2006|publisher=World Institute for Asian Studies|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090801085158/http://www.worldinstituteforasianstudies.org/buthan.html|archivedate=1 August 2009|url-status=dead|accessdate=23 April 2009}}</ref>

Το 1953, ο βασιλιάς [[Τζίγκμε Ντόρτζι Ουάνγκτσουκ]] ίδρυσε το νομοθετικό σώμα της χώρας - μια [[Εθνοσυνέλευση]] 130 μελών - με στόχο να προωθήσει μια πιο δημοκρατική μορφή διακυβέρνησης. Το 1965 δημιούργησε το Βασιλικό Συμβουλευτικό Συμβούλιο και το 1968 σχημάτισε Υπουργικό Συμβούλιο. Το 1971, το Μπουτάν έγινε δεκτό στα [[Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών|Ηνωμένα Έθνη]], έχοντας το καθεστώς του παρατηρητή για τρία χρόνια. Τον Ιούλιο του 1972, ο [[Τζίγκμε Σίνγκιε Ουάνγκτσουκ]] ανέβηκε στο θρόνο σε ηλικία δεκαέξι ετών μετά το θάνατο του πατέρα του, Ντόρτζι Ουάνγκτσουκ. Ο Τζίγκμε Σίνγκιε Ουάνγκτσουκ είναι 66 ετών και βασίλευσε έως το 2006, όταν και παραιτήθηκε υπέρ του γιου του.
[[Αρχείο:Manmohan_Singh_along_with_other_Head_of_State_and_Government_of_SAARC_Countries_witnessed_the_Lha-dhar_Hoisting_(Hoisting_of_Traditional_Large_Flag),_on_the_sidelines_of_the_16th_SAARC_Summit,_in_Thimphu,_Bhutan.jpg|μικρογραφία|Οι ηγέτες του Αφγανιστάν, του Μπουτάν, του Μπανγκλαντές, της Ινδίας, του Πακιστάν, της Σρι Λάνκα, των Μαλδίβων και του Νεπάλ στη 16η Σύνοδο Κορυφής της Νοτιοασιατικής Ένωσης για την Περιφερειακή Συνεργασία, στο Θίμφου, 2010]]
Το έκτο Πενταετές Σχέδιο του Μπουτάν (1987–92) περιελάμβανε την ένταξη μιας πολιτικής «ένα έθνος, ένας λαός» και εισήγαγε έναν κώδικα παραδοσιακής μπουτανέζικης ενδυμασίας και εθιμοτυπίας, με τίτλο Ντρίγκλαμ Ναμζάγκ. Το κράτος υποχρέωσε τους άνδρες να φορούν το γκο (ρόμπα μέχρι το γόνατο) και οι γυναίκες να φορούν το κίρα (φόρεμα μέχρι τον αστράγαλο).<ref name="academic.oup.com">{{Cite journal|last=Hutt|first=Michael|title=Ethnic Nationalism, Refugees and Bhutan|journal=Journal of Refugee Studies|date=December 1996|volume=9|issue=4|pages=397–420|doi=10.1093/jrs/9.4.397|url=https://academic.oup.com/jrs/article-abstract/9/4/397/1546497?redirectedFrom=fulltext|accessdate=20 October 2020}}</ref> Ένα κεντρικό στοιχείο της πολιτικής της κυβέρνησης του Μπουτάν από τα τέλη της δεκαετίας του 1960 και έπειτα ήταν ο εκσυγχρονισμός της χρήσης της γλώσσας [[Τζόνγκα]], με στόχο να μπορεί να περιγράφει χωρίς βοήθεια από άλλες γλώσσες τις διάφορες σύγχρονες έννοιες. Το 1964 το κράτος άρχισε να εγκαταλείπει την χρήση της γλώσσας [[Χίντι]]. Η Χίντι χρησιμοποιήθηκε από την κυβέρνηση του Μπουτάν για να βοηθήσει στην έναρξη του επίσημου κοσμικού εκπαιδευτικού συστήματος στη χώρα.<ref>{{Cite web|url=https://www.researchgate.net/profile/George-Van-Driem/publication/316659138_Language_policy_in_Bhutan/links/590b01830f7e9b1d0826a372/Language-policy-in-Bhutan.pdf|title=Language policy in Bhutan|last=φαν Ντριμ|first=Τζορτζ|website=researchgate.net|accessdate=2 Ιουλίου 2022}}</ref> Ως αποτέλεσμα, στην αρχή της σχολικής χρονιάς, τον Μάρτιο του 1990, η διδασκαλία της νεπαλέζικης γλώσσας (η οποία ανήκει στις ινδοάριες γλώσσες, όπως και τα Χίντι, και έτσι έχει αρκετές ομοιότητες) που μιλούσαν οι Νεπαλέζοι [[Λοτσχάμπα]] στο νότιο Μπουτάν σταμάτησε εντελώς στο Μπουτάν, ενώ ταυτόχρονα αποσύρθηκαν από τα σχολεία του Μπουτάν όλα τα βιβλία στα νεπαλικά.<ref name="academic.oup.com" />

Το 1988, το Μπουτάν διεξήγαγε μια απογραφή στο νότιο Μπουτάν, με στόχο την προστασία της χώρας από την παράνομη μετανάστευση, που για την κυβέρνηση του Μπουτάν ήταν μια συνεχή απειλή στο νότο, καθώς τα σύνορα με την Ινδία είναι διάτρητα.<ref>{{Cite journal|last=Hutt|first=Michael|date=1996|title=Ethnic Nationalism, Refugees and Bhutan|url=https://scihubtw.tw/10.1093/jrs/9.4.397|accessdate=2021-04-19|journal=Journal of Refugee Studies|volume=9|issue=4|pages=397–420|doi=10.1093/jrs/9.4.397}}</ref> Κάθε οικογένεια έπρεπε να προσκομίσει στους απογραφείς μια φορολογική απόδειξη από τις αρχές, η οποία εκδόθηκε το 1958 (αυστηρά και μόνο του 1958) ή πιστοποιητικό καταγωγής, το οποίο έπρεπε να εκδοθεί στο τόπο γέννησης του απογραφούμενου, ώστε να αποδειχθεί ότι ο απογραφούμενος είναι πολίτης του Μπουτάν. Τα δελτία υπηκοότητας που είχαν εκδοθεί προηγουμένως δεν γίνονταν πλέον δεκτά ως αποδεικτικά ιθαγένειας. Ανησυχημένοι από αυτά τα μέτρα, πολλοί άρχισαν να διαμαρτύρονται ζητώντας ατομικά και πολιτιστικά δικαιώματα, καθώς και μια ολοκληρωτική αλλαγή στο πολιτικό σύστημα που θέσπισε η ενοποίηση του Μπουτάν το 1907. Καθώς οι διαδηλώσεις και η σχετική βία σάρωσαν το νότιο Μπουτάν, η κυβέρνηση πήρε μέτρα. Οι άνθρωποι που συμμετείχαν σε διαδηλώσεις ονομάστηκαν «τρομοκράτες που αγωνίζονται κατά του έθνους».<ref name="hdl.handle.net">{{Cite thesis}}</ref> Μετά τις διαδηλώσεις, ο στρατός και η αστυνομία του Μπουτάν ξεκίνησε το έργο του εντοπισμού των συμμετεχόντων και υποστηρικτών στις διαδηλώσεις και τις ταραχές που ζητούσαν την μεταρρύθμιση του συστήματος της χώρας. Αφού εντοπίστηκαν, συνελήφθησαν και κρατήθηκαν για μήνες χωρίς δίκη.<ref name="academic.oup.com2">{{Cite journal|last=Hutt|first=Michael|title=Ethnic Nationalism, Refugees and Bhutan|journal=Journal of Refugee Studies|date=December 1996|volume=9|issue=4|pages=397–420|doi=10.1093/jrs/9.4.397|url=https://academic.oup.com/jrs/article-abstract/9/4/397/1546497?redirectedFrom=fulltext|accessdate=20 October 2020}}</ref> Σύντομα η κυβέρνηση του Μπουτάν ανέφερε αυθαίρετα ότι οι απογραφές της είχαν εντοπίσει ότι πάνω από 100.000 «παράνομοι μετανάστες» ζούσαν στο νότιο Μπουτάν, αν και αυτός ο αριθμός έχει αμφισβητηθεί σε πάρα πολλές έρευνες, και συνεχίζεται να αμφισβητείται μέχρι και σήμερα. Οι απογραφικές στο νότιο Μπουτάν, λοιπόν, χρησιμοποιήθηκαν ως εργαλείο για τον εντοπισμό, την έξωση και την εκδίωξη των αντιφρονούντων που συμμετείχαν στην εξέγερση κατά του κράτους. Ο στρατός και άλλες δυνάμεις αναπτύχθηκαν κατά μήκος του νότιου Μπουτάν, με στόχο την απέλαση 80.000 με 100.000 Λοτσχάμπα. Οι δυνάμεις του Μπουτάν εφάρμοσαν βία, βασανιστήρια, βιασμούς και δολοφονίες, δηλαδή μέτρα τρομοκρατίας, για να πείσουν τους Λοτσχάμπα να φύγουν.<ref>{{Cite journal|last=Hutt|first=Michael|title=THE BHUTANESE REFUGEES: BETWEEN VERIFICATION, REPATRIATION AND ROYAL REALPOLITIK|journal=Peace and Democracy in South Asia|date=January 2005|volume=1|issue=1|pages=44–55|url=https://www.repository.cam.ac.uk/bitstream/handle/1810/229195/pdsa_01_01_05.pdf?sequence=2|accessdate=20 October 2020}}</ref><ref>{{Cite book|title=The Lhotsampa People of Bhutan|first=Venkat|last=Pulla|publisher=Palgrave Macmillan, New York|isbn=978-1-137-55142-9|date=January 2016|chapter=Who Are the Lhotsampa? What Caused Their Flight from Bhutan?|editor-last=Pulla|editor-first=Venkat|edition=In: Pulla V. (eds) The Lhotsampa People of Bhutan. Palgrave Macmillan, New York.|location=New York|page=1|url=https://link.springer.com/chapter/10.1057%2F9781137551429_1|accessdate=20 October 2020}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.state.gov/wp-content/uploads/2020/02/BHUTAN-2019-HUMAN-RIGHTS-REPORT.pdf|title=BHUTAN 2019 HUMAN RIGHTS REPORT|last=United States Department of State|website=state.gov/|publisher=Country Reports on Human Rights Practices for 2019 United States Department of State • Bureau of Democracy, Human Rights and Labor|accessdate=20 October 2020}}</ref> Οι εκδιωγμένοι Λοτσχάμπα κατέφυγαν σε στρατόπεδα στο νότιο Νεπάλ. Από το 2008 και μετά, πολλές δυτικές χώρες, όπως ο Καναδάς, η Νορβηγία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Αυστραλία και οι Ηνωμένες Πολιτείες, επέτρεψαν την επανεγκατάσταση των προσφύγων Λοτσχάμπα στις επικράτειές τους.<ref name="hdl.handle.net" />

=== Πολιτική μεταρρύθμιση και εκσυγχρονισμός ===
Το πολιτικό σύστημα του Μπουτάν μεταρρυθμίστηκε. Από [[απόλυτη μοναρχία]] που ήταν, έγινε [[Συνταγματική Μοναρχία|συνταγματική μοναρχία]]. Ο βασιλιάς [[Γίγκμε Σίνγκγιε Βαντσούκ|Τζίγκμε Σίνγκιε Βανγκτσούκ]] μεταβίβασε τις περισσότερες διοικητικές του εξουσίες στο Υπουργικό Συμβούλιο του Μπουτάν και επέτρεψε την [[Διαδικασία μομφής|καθαίρεση]] του Βασιλιά εάν τα δύο τρίτα των βουλευτών ψηφίσουν υπέρ.<ref name="auto">{{Cite web|url=http://www.democracy-international.org/fileadmin/di/pdf/papers/di-bhutan.pdf|title=Democratization from Above: The Case of Bhutan|last=Hoffman|first=Klus|ημερομηνία=1 April 2006|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110610012322/http://www.democracy-international.org/fileadmin/di/pdf/papers/di-bhutan.pdf|archivedate=10 June 2011|accessdate=24 April 2010}}</ref>

Το 1999, η κυβέρνηση νομιμοποίησε την τηλεόραση και την χρήση του διαδικτύου. Το Μπουτάν ήταν από τις τελευταίες χώρες που εισήγαγαν την τηλεόραση, καθώς η πρώτη τηλεοπτική μετάδοση στη χώρα έγινε στις 2 Ιουνίου 1999. Στην ομιλία του, ο Βασιλιάς είπε ότι η τηλεόραση ήταν ένα κρίσιμο βήμα για τον εκσυγχρονισμό του Μπουτάν καθώς και ένας σημαντικός συντελεστής στην [[ακαθάριστη εθνική ευτυχία]] της χώρας<ref name="GNH">{{Cite journal|last=Larmer|first=Brook|date=March 2008|title=Bhutan's Enlightened Experiment|journal=National Geographic|issn=0027-9358|url=http://ngm.nationalgeographic.com/2008/03/bhutan/larmer-text/2|accessdate=19 June 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110511073652/http://ngm.nationalgeographic.com/2008/03/bhutan/larmer-text/2|archivedate=11 May 2011}}</ref>, αλλά προειδοποίησε ότι η «κακή χρήση» αυτής της νέας τεχνολογίας θα μπορούσε να διαβρώσει τις παραδοσιακές αξίες του Μπουτάν. Πάντως, το 2003, σε άρθρο του Γκάρντιαν, επισημάνθηκε ότι μεταξύ άλλων, με την εισαγωγή της τηλεόρασης, το έγκλημα και η διαφθορά αυξήθηκαν, οι αντιλήψεις για τον έρωτα αυξήθηκαν και η επιθυμία απόκτησης δυτικών προϊόντων πολλαπλασιάστηκε, σύμφωνα με έρευνα ακαδημαϊκών.<ref>{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/weekend/story/0,3605,975769,00.html|title=Fast Forward into Trouble|last=Scott-Clark|first=Cathy|last2=Levy|first2=Adrian|ημερομηνία=14 June 2003|website=The Guardian|accessdate=1 September 2011}}</ref>

Το νέο μπουτανέζικο σύνταγμα παρουσιάστηκε στις αρχές του 2005. Τον Δεκέμβριο του 2005, ο Ουάνγκτσουκ ανακοίνωσε ότι θα παραιτηθεί από τον θρόνο υπέρ του γιου του το 2008. Στις 9 Δεκεμβρίου 2006, ανακοίνωσε ότι θα παραιτηθεί αμέσως. Την παραίτηση του βασιλιά ακολούθησαν οι πρώτες εθνικές [[Εκλογές στο Μπουτάν|βουλευτικές εκλογές]] τον [[Εκλογές Εθνικού Συμβουλίου του Μπουτάν, 2007–2008|Δεκέμβριο του 2007]] και τον [[Εκλογές Εθνοσυνέλευσης του Μπουτάν (2008)|Μάρτιο του 2008]].

Στις 6 Νοεμβρίου 2008, ο 28χρονος [[Γίγκμε Κεσάρ Ναμγκιάλ Βανγκτσούκ|Τζίγκμε Χεσάρ Ναμγκιάλ Ουανγκτσούκ]] στέφθηκε βασιλιάς.<ref>{{Cite news|url=http://www.upiasia.com/Politics/2008/11/10/bhutan_crowns_a_jewel/1962|title=Bhutan Crowns a Jewel|last=Kaul|first=Nitasha|work=UPI Asia|date=10 November 2008|agency=United Press International|archive-url=https://web.archive.org/web/20110615005027/http://www.upiasia.com/Politics/2008/11/10/bhutan_crowns_a_jewel/1962|archive-date=15 June 2011|accessdate=19 June 2011}}</ref> Τον Ιούλιο του 2021, κατά τη διάρκεια της [[Πανδημία COVID-19|πανδημίας του κορονοϊού]], το Μπουτάν έγραψε ιστορία, εμβολιάζοντας τους 470.000 από τους 770.000 κατοίκους με το εμβόλιο της [[AstraZeneca]].

== Γεωγραφία και κλίμα ==
== Γεωγραφία και κλίμα ==
[[Αρχείο:Lingzhi Yugyal Dzong 02.jpg|thumb|left|150px|Πολικός βορράς: ένα από τα πολυάριθμά [[Βουδισμός|βουδιστικά]] μοναστήρια της χώρας]]
[[Αρχείο:Lingzhi Yugyal Dzong 02.jpg|thumb|left|150px|Πολικός βορράς: ένα από τα πολυάριθμά [[Βουδισμός|βουδιστικά]] μοναστήρια της χώρας]]

Έκδοση από την 21:04, 2 Ιουλίου 2022

Συντεταγμένες: 27°27′N 90°30′E / 27.45°N 90.5°E / 27.45; 90.5

Βασίλειο του Μπουτάν

Σημαία
Εθνόσημο
Εθνικός ύμνος: Ντρουκ τσεντέν
Druk Tsendhen
Το Βασίλειο του Δράκοντα του Κεραυνού
Τοποθεσία της χώρας στον κόσμο
Η θέση του Μπουτάν (πράσινο)
και μεγαλύτερη πόληΘίμφου
27°29′N 89°36′E / 27.483°N 89.600°E / 27.483; 89.600
Ντζόνγκα
Βασιλευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία
Γίγκμε Κεσάρ Ναμγκιάλ
Βανγκτσούκ

Λοτάι Τσέρινγκ
Κυριαρχία
Δυναστεία Βανγκτσούκ
Συνταγματική Μοναρχία
Ισχύον Σύνταγμα
17 Δεκεμβρίου 1907
2008
18 Ιουλίου 2008
 • Σύνολο
 • % Νερό
 • Σύνορα
38.394 km2 (135η)
<1
1.075 km
Πληθυσμός
 • Εκτίμηση 2022 
 • Απογραφή 2005 
 • Πυκνότητα 
763.249[1] (166η) 
634.982[2]  
19,9 κατ./km2 (201η) 
ΑΕΠ (ΙΑΔ)
 • Ολικό  (2016)
 • Κατά κεφαλή 
6,509 δισ. $[3] (153η)  
8.227 $[3] (105η) 
ΑΕΠ (ονομαστικό)
 • Ολικό  (2016)
 • Κατά κεφαλή 
2,115 δισ. $[3] (158η)  
2.673 $[3] (118η) 
ΔΑΑ (2019)Αύξηση 0,654[4] (129η) – μεσαίος
ΝόμισμαΝγκούλτρουμ1 (BTN)
Ώρα Μπουτάν (UTC +6)
Internet TLD.bt
Οδηγούν στααριστερά
Κωδικός κλήσης+975
1 Κλειδωμένο σε σταθερή ισοτιμία με την ινδική ρουπία.

Το Βασίλειο του Μπουτάν είναι μια χώρα με έκταση 38.394 τ.χλμ. και πληθυσμό 763.249[1] (κατατάσσεται 166η στον κόσμο), σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2022, που βασίζονται στην απογραφή του 2005. Πρωτεύουσα του Μπουτάν είναι η Θίμφου, ενώ το Φουντσχολίνγκ είναι το οικονομικό κέντρο. Γεωπολιτικά, το Μπουτάν βρίσκεται στη Νότια Ασία και είναι το δεύτερο μικρότερο σε πληθυσμό κράτος της περιοχής, έχοντας περισσότερο πληθυσμό μόνο από τις Μαλδίβες.

Η ανεξαρτησία του Μπουτάν έχει αντέξει για αιώνες, ενώ η χώρα δεν έχει αποικιστεί ποτέ στην ιστορία της. Καθώς βρίσκεται στον αρχαίο Δρόμο του Μεταξιού ανάμεσα στο Θιβέτ, την ινδική υποήπειρο και την Νοτιοανατολική Ασία, το μπουτανικό κράτος έχει αναπτύξει μια διαφορετική εθνική ταυτότητα βασισμένη στον Βουδισμό. Με ηγέτη έναν πνευματικό αρχηγό, γνωστό ως Ζαμπντρούνγκ Ρινπότσε, η περιοχή αποτελείτο από πολλά φέουδα και διοικείτο από μία βουδιστική θεοκρατία. Μετά από έναν εμφύλιο πόλεμο τον 19ο αιώνα, ο Οίκος των Βανγκτσούκ επανένωσε την χώρα και εγκαθίδρυσε σχέσεις με την Βρετανική Αυτοκρατορία. Το Μπουτάν ανέπτυξε στρατηγική συνεργασία με την Ινδία κατά την διάρκεια της ανόδου του κινέζικου κομμουνισμού, και έχει ένα αμφισβητούμενο σύνορο με την Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας. Το 2008, πραγματοποιήθηκε η μετάβαση από την απόλυτη μοναρχία στην συνταγματική μοναρχία. Το Μπουτάν είναι δικομματικό κράτος, ενώ το σύστημα αυτό είναι γνωστό ως Μπουτανική Δημοκρατία.

Ο Βασιλέας του Μπουτάν είναι γνωστός ως "Δράκοντας Βασιλιάς". Το Μπουτάν είναι αξιοσημείωτο για την πρωτοπορία της έννοια της ακαθάριστης εγχώριας χαράς. Το τοπίο της χώρας ποικίλλει, καθώς η χώρα αποτελείται από υποτροπικές πεδιάδες στα νότια και από υποαλπικές οροσειρές των Ιμαλαΐων στα βόρεια. Το όρος Γκανγκχάρ Πουενσούμ, ένα από τα ψηλότερα βουνά της χώρας, θέτει ισχυρή υποψηφιότητα για το ψηλότερο βουνό παγκοσμίως που δεν έχει αναρριχηθεί ποτέ. Υπάρχει ποίκιλη άγρια ζωή στο Μπουτάν.

Στην Νότια Ασία, το Μπουτάν είναι πρώτο στην οικονομική ελευθερία, στην ευκολία της δημιουργίας επιχειρήσεων και στην ειρήνη. Έχει το δεύτερο μεγαλύτερο κατά κεφαλήν εισόδημα, και είναι η χώρα με την μικρότερη διαφθορά το 2016. Ωστόσο, το Μπουτάν συνεχίζει να είναι μία ελάχιστα ανεπτυγμένη χώρα. Ο υδροηλεκτρισμός αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών της χώρας.[5] Η κυβέρνηση είναι κοινοβουλευτική δημοκρατία. Το Μπουτάν έχει διπλωματικούς δεσμούς με 52 χώρες και την Ευρωπαϊκή Ένωση, ωστόσο δεν έχει επίσημους δεσμούς με κανένα από τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Είναι μέλος των Ηνωμένων Εθνών, της SAARC, της BIMSTEC και του Κινήματος των Αδεσμεύτων. Ο Βασιλικός Στρατός του Μπουτάν έχει εκτεταμένες στρατιωτικές σχέσεις με τις Ινδικές Ένοπλες Δυνάμεις.

Ετυμολογία

Η ονομασία Μπουτάν πιθανώς προέρχεται από τη σανσκριτική έκφραση Μπου-Ουτάν (Bhu-Utthan, भू-उत्थान) που σημαίνει υψίπεδο. Άλλη προσέγγιση θεωρεί το όνομα παράγωγο της επίσης σανσκριτικής έκφρασης Μπότα-Άντα (Bhoṭa-anta, भोट-अन्त)) με σημασία στο τέλος του Θιβέτ, καθώς το Μπουτάν βρίσκεται στα νότια του θιβετιανού οροπεδίου.

Ιστορικά, η περιοχή του σημερινού Μπουτάν ήταν γνωστή με πολλά ονόματα, όπως Λο Μον (σημ. νότια γη της νύχτας), Λο Τσεντενγιόνγκ (σημ. νότια γη του κυπαρισσιού Τσεντέν), Λόμεν Κάζι (σημ. νότια γη των τεσσάρων δρόμων), αλλά και Λο Μεν Γιονγκ (σημ. νότια γη των φαρμακευτικών βοτάνων).

Ιστορία

Το Μπουτάν, σκιασμένο με πράσινο χρώμα στο κέντρο των Ιμαλαΐων, εμφανίζεται σε χάρτη της Δυτικής Ασίας ο οποίος εκδόθηκε το 1912.

Πέτρινα εργαλεία, όπλα, ελέφαντες και υπολείμματα μεγάλων πέτρινων κατασκευών μαρτυρούν ότι τα πρώτα ίχνη ανθρώπινης παρουσίας στο Μπουτάν ανάγονται στο 2000 π.Χ., αν και δεν υπάρχουν υπάρχοντα αρχεία από εκείνη την εποχή. Οι ιστορικοί έχουν υποθέσει ότι το κράτος του Λομόν (που σημαίνει «νότιο σκοτάδι») ή Μονγιούλ (που σημαίνει «Σκοτεινή Γη». Σημειώνεται ότι ο όρος Μονγιούλ αναφέρεται στους Μόνπα, μια εθνική ομάδα στο Μπουτάν και το Αρουνάτσαλ Πραντές της Ινδίας) πιθανώς να υπήρχε μεταξύ του 500 π.Χ. και του 600 μ.Χ. Στα αρχαία χρονικά των Μπουτανέζων και Θιβετιανών μαρτυρώνται οι ονομασίες Λομόν Τσεντεντζόνγκ (Χώρα του σανδαλόξυλου) και Λομόν Χασί, ή Νότιο Μον (χώρα τεσσάρων προσεγγίσεων).[6][7]

Το ντζονγκ στην κοιλάδα του Πάρο χτίστηκε το 1646.

Ο Βουδισμός εισήλθε για πρώτη φορά στο έδαφος του Μπουτάν τον 7ο αιώνα μ.Χ. Ο Θιβετιανός βασιλιάς Σονγκτσάν Γκάμπο[8], ο οποίος ήταν και ο ίδιος προσυλητισμένος στον βουδισμό, επεξέτεινε την Θιβετιανή Αυτοκρατορία στο Σικίμ και το Μπουτάν.[9] Ο Γκάμπο διέταξε την κατασκευή δύο βουδιστικών ναών, του ναού Μπουμθάνγκ στο κεντρικό Μπουτάν και του ναού Κιτσού (κοντά στο Πάρο) στην κοιλάδα Πάρο.[10] Ο Βουδισμός διαδόθηκε σημαντικά[8] το 746[11] κατά την διάρκεια της βασιλείας του Σίντχου Ράτζα (γνωστού και ως Κούντζομ,[12] Σέντχα Γκιάμπ και Τσαχάρ Γκιάλπο), έναν εξόριστο Ινδό βασιλιά ο οποίος ίδρυσε ένα βασίλειο γύρω από το Μπουμθάνγκ με έδρα το παλάτι Τσαχάρ Γκούθο.[13][14]

Το ντζονγκ του Τρασιγκάνγκ χτίστηκε το 1659.

Μεγάλο μέρος της παλαιότερης ιστορίας του Μπουτάν είναι άγνωστο επειδή τα περισσότερα αρχεία καταστράφηκαν από την πυρκαγιά του 1827 που κατέστρεψε την αρχαία πρωτεύουσα, την Πουνάχα. Μέχρι τον 10ο αιώνα, η πολιτική ανάπτυξη του Μπουτάν επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από τη θρησκευτική του ιστορία. Οι Μογγόλοι πολέμαρχοι υποστήριξαν τα παρακλάδια του βουδισμού που αναπτύχθηκαν στην περιοχή.

Το Μπουτάν μπορεί να έχει επηρεαστεί από τη δυναστεία Γιουάν, με την οποία μοιράζεται διάφορες πολιτιστικές και θρησκευτικές ομοιότητες.

Μετά την παρακμή της δυναστείας των Γιουάν τον 14ο αιώνα, αυτά τα τοπικά παρακλάδια του Βουδισμού βρέθηκαν σε έναν ανταγωνισμό μεταξύ τους για την υπεροχή στα πολιτικά και θρησκευτικά πράγματα της περιοχής, οδηγώντας τελικά στην επικράτηση της δυναστείας των Ντρούκπα μέχρι τον 16ο αιώνα.[15][16]

Αρχείο:Thrikheb.jpg
Ένα θρίχεπ (κάλυμμα θρόνου) του 19ου αιώνα. Τα καλύμματα του θρόνου τοποθετούνταν στη κορυφή των μαξιλαριών των ναών. Το κεντρικό κυκλικό στροβιλιζόμενο σύμβολο είναι το γκανκίλ. Το γκανκίλ σε αυτή τη φωτογραφία συμβολίζει τις λεγόμενες Τέσσερις Χαρές.
Σκίτσο από το εσωτερικό του Μπουτάν το 1783.

Τοπικά, το Μπουτάν είναι γνωστό με διάφορες ονομασίες. Η παλαιότερη δυτική καταγραφή του Μπουτάν γίνεται στο βιβλίο Relação του 1627 των Πορτογάλων Ιησουιτών Εστεβάου Κασέλια και Ζοάου Καμπράλ,[17] καταγράφει την περιοχή του Μπουτάν με διάφορα ονόματα, μεταξύ άλλων τα Καμπιράζι (μεταξύ των Κουτσμπιχάρι[18]), Ποτέντε και Μον (μια ονομασία για το νότιο Θιβέτ).[19] Μέχρι τις αρχές του 17ου αιώνα, το Μπουτάν ήταν μια περιοχή αποτελούμενη από μικρά, αντιμαχόμενα φέουδα, όταν η περιοχή ενοποιήθηκε από τον Θιβετιανό λάμα και στρατιωτικό ηγέτη Νγκαουάνγκ Ναμγκιάλ, ο οποίος είχε δραπετεύσει εκεί από το Θιβέτ για να αποφύγει τις θρησκευτικές διώξεις. Για να υπερασπιστεί τη χώρα ενάντια στις διαλείπουσες επιδρομές του Θιβέτ, ο Ναμγκιάλ έχτισε ένα δίκτυο από απόρθητα ντζονγκ (φρούρια) και εξέδωσε τον Τσαγίγκ, ένα νομικό κώδικα που επέτρεψε την υποταγή των τοπικών ηγετών στο κεντρικό έλεγχο. Πολλά τέτοια ντζονγκ εξακολουθούν να υπάρχουν και σήμερα. Είναι θρησκευτικά και διοικητικά κέντρα. Οι Πορτογάλοι Ιησουίτες Εστεβάου Κασέλια και Ζοάου Καμπράλ ήταν οι πρώτοι Ευρωπαίοι που αποδεδειγμένα επισκέφθηκαν το Μπουτάν το 1627,[20] στο δρόμο τους προς το Θιβέτ. Συνάντησαν τον Ζαμπντρούνγκ Νγκαουάνγκ Ναμγκιάλ, του προσέφεραν πυροβόλα όπλα, μπαρούτι, τηλεσκόπιο και τις υπηρεσίες τους στον πόλεμο του κατά του Θιβέτ, αλλά ο Ζαμπντρούνγκ αρνήθηκε την προσφορά. Μετά από παραμονή σχεδόν οκτώ μηνών, ο Κασέλια έγραψε μια μεγάλη επιστολή από το Μοναστήρι Τσαγκρί αναφέροντας τα ταξίδια του. Αυτή είναι μια σπάνια σωζόμενη αναφορά που δίνει γνώσεις για τον Ζαμπντρούνγκ.[21][22]

Όταν ο Νγκαουάνγκ Ναμγκιάλ πέθανε το 1651, ο θάνατός του κρατήθηκε μυστικός για 54 χρόνια. Μετά από μια περίοδο εδραίωσης και σταθεροποίησης, το Μπουτάν υπέκυψε σε εσωτερική σύγκρουση. Το 1711 το Μπουτάν ενεπλάκη σε πόλεμο εναντίον του ραγιά του βασιλείου Κουτσμπιχάρ στο νότο. Κατά τη διάρκεια του χάους που ακολούθησε της σύγκρουσης, οι Θιβετιανοί επιτέθηκαν ανεπιτυχώς στο Μπουτάν το 1714.[23]

Πίνακας του Μπουτάν ο οποίος δημιουργήθηκε το 1813.

Τον 18ο αιώνα, οι Μπουτανέζοι εισέβαλαν και κατέλαβαν το βασίλειο του Κουτσμπιχάρ. Το 1772, ο μαχαραγιάς του Κουτσμπιχάρ απεύθυνε έκκληση στην στη Βρετανική Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών, ζητώντας βοήθεια κατά των Μπουτανέζων. Οι Βρετανοί ανταποκρίθηκαν και απώθησαν τους Μπουτανέζους από το Κουτσμπιχάρ, για να εισβάλουν στο ίδιο το Μπουτάν το 1774. Οι Βρετανοί και οι Μπουτανέζοι υπέγραψαν συνθήκη ειρήνης στην οποία το Μπουτάν συμφώνησε να υποχωρήσει στα προ του 1730 σύνορά του. Ωστόσο, η ειρήνη ήταν αδύναμη και οι αψιμαχίες στα σύνορα με τους Βρετανούς επρόκειτο να συνεχιστούν για τα επόμενα εκατό χρόνια. Οι αψιμαχίες οδήγησαν τελικά στον Πόλεμο των Ντουάρ (1864–65), μια αντιπαράθεση για τον έλεγχο των Ντουάρ της Βεγγάλης. Το Μπουτάν έχασε το πόλεμο. Ο πόλεμος έληξε με την υπογραφή της Συνθήκης της Σιντσούλα μεταξύ της Βρετανικής Ινδίας και του Μπουτάν. Ως μέρος των πολεμικών αποζημιώσεων, τα Ντουάρ παραχωρήθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο με αντάλλαγμα την καταβολή ενός ετήσιου ενοικίου αξίας πενήντα χιλιάδων ρουπιών στο Μπουτάν. Η συνθήκη τερμάτισε όλες τις εχθροπραξίες μεταξύ της Βρετανικής Ινδίας και του Μπουτάν.

Βρετανοί απεσταλμένοι στη βασιλική αυλή του Μπουτάν, σε φωτογραφία του 1905.

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1870, οι αγώνες για την εξουσία μεταξύ των αντίπαλων κοιλάδων του Πάρο και της Τόνγκσας οδήγησαν σε εμφύλιο πόλεμο, ο οποίος οδήγησε στην επικράτηση του Ούγκιεν Ουάνγκτσουκ, του πένλοπ (κυβερνήτη) της Τόνγκσα. Ο Ουάνγκτσουκ νίκησε τους πολιτικούς του εχθρούς και ένωσε τη χώρα μετά από αρκετούς εμφύλιους πολέμους και εξεγέρσεις κατά τη διάρκεια του 1882–85.[24]

Το 1907, ένα σημαντικό έτος για την ιστορία της χώρας, ο Ούγκιεν Ουάνγκτσουκ επελέγη ομόφωνα ως ο κληρονομικός βασιλιάς της χώρας από το Λένγκιε Τσογκ, μια συνέλευση κορυφαίων βουδιστών μοναχών, κυβερνητικών αξιωματούχων και αρχηγών σημαντικών οικογενειών. Ο Ούγκιεν Ντορτζί πίεσε αποφασιστικά για την διεξαγωγή της συνέλευσης. Ο Τζον Κλοντ Γουάιτ, Βρετανός πολιτικός πράκτορας στο Μπουτάν, τράβηξε φωτογραφίες της τελετής.[25] Η βρετανική κυβέρνηση αναγνώρισε αμέσως το νέο καθεστώς και το 1910 το Μπουτάν υπέγραψε τη Συνθήκη της Πουνάχα με την Βρετανία. Έτσι η υπογραφή της συνθήκης έδωσε στην Βρετανία τον έλεγχο των εξωτερικών υποθέσεων του Μπουτάν και το Μπουτάν πλέον θα αντιμετωπιζόταν σαν κάθε πριγκιπικό κράτος, ένα από τα εκατοντάδες που υπήρχαν στην Ινδία. Η αλλαγή του καθεστώτος του Μπουτάν είχε μικρή πραγματική επίδραση, δεδομένης της ιστορικής επιφυλακτικότητας του Μπουτάν απέναντι σε νέα πράγματα, ενώ η αλλαγή αυτή επίσης δεν φάνηκε να επηρεάζει τις παραδοσιακές σχέσεις του Μπουτάν με το Θιβέτ. Μετά την ανεξαρτησία της νέας Ένωσης της Ινδίας από το Ηνωμένο Βασίλειο στις 15 Αυγούστου 1947, το Μπουτάν έγινε μία από τις πρώτες χώρες που αναγνώρισαν την ανεξαρτησία της Ινδίας. Στις 8 Αυγούστου 1949, το Μπουτάν υπέγραψε μια παρόμοια συνθήκη με την οποία η Ινδία αναλάμβανε παρόμοιο ρόλο για το Μπουτάν μαζί με τη Βρετανία.[26]

Το 1953, ο βασιλιάς Τζίγκμε Ντόρτζι Ουάνγκτσουκ ίδρυσε το νομοθετικό σώμα της χώρας - μια Εθνοσυνέλευση 130 μελών - με στόχο να προωθήσει μια πιο δημοκρατική μορφή διακυβέρνησης. Το 1965 δημιούργησε το Βασιλικό Συμβουλευτικό Συμβούλιο και το 1968 σχημάτισε Υπουργικό Συμβούλιο. Το 1971, το Μπουτάν έγινε δεκτό στα Ηνωμένα Έθνη, έχοντας το καθεστώς του παρατηρητή για τρία χρόνια. Τον Ιούλιο του 1972, ο Τζίγκμε Σίνγκιε Ουάνγκτσουκ ανέβηκε στο θρόνο σε ηλικία δεκαέξι ετών μετά το θάνατο του πατέρα του, Ντόρτζι Ουάνγκτσουκ. Ο Τζίγκμε Σίνγκιε Ουάνγκτσουκ είναι 66 ετών και βασίλευσε έως το 2006, όταν και παραιτήθηκε υπέρ του γιου του.

Οι ηγέτες του Αφγανιστάν, του Μπουτάν, του Μπανγκλαντές, της Ινδίας, του Πακιστάν, της Σρι Λάνκα, των Μαλδίβων και του Νεπάλ στη 16η Σύνοδο Κορυφής της Νοτιοασιατικής Ένωσης για την Περιφερειακή Συνεργασία, στο Θίμφου, 2010

Το έκτο Πενταετές Σχέδιο του Μπουτάν (1987–92) περιελάμβανε την ένταξη μιας πολιτικής «ένα έθνος, ένας λαός» και εισήγαγε έναν κώδικα παραδοσιακής μπουτανέζικης ενδυμασίας και εθιμοτυπίας, με τίτλο Ντρίγκλαμ Ναμζάγκ. Το κράτος υποχρέωσε τους άνδρες να φορούν το γκο (ρόμπα μέχρι το γόνατο) και οι γυναίκες να φορούν το κίρα (φόρεμα μέχρι τον αστράγαλο).[27] Ένα κεντρικό στοιχείο της πολιτικής της κυβέρνησης του Μπουτάν από τα τέλη της δεκαετίας του 1960 και έπειτα ήταν ο εκσυγχρονισμός της χρήσης της γλώσσας Τζόνγκα, με στόχο να μπορεί να περιγράφει χωρίς βοήθεια από άλλες γλώσσες τις διάφορες σύγχρονες έννοιες. Το 1964 το κράτος άρχισε να εγκαταλείπει την χρήση της γλώσσας Χίντι. Η Χίντι χρησιμοποιήθηκε από την κυβέρνηση του Μπουτάν για να βοηθήσει στην έναρξη του επίσημου κοσμικού εκπαιδευτικού συστήματος στη χώρα.[28] Ως αποτέλεσμα, στην αρχή της σχολικής χρονιάς, τον Μάρτιο του 1990, η διδασκαλία της νεπαλέζικης γλώσσας (η οποία ανήκει στις ινδοάριες γλώσσες, όπως και τα Χίντι, και έτσι έχει αρκετές ομοιότητες) που μιλούσαν οι Νεπαλέζοι Λοτσχάμπα στο νότιο Μπουτάν σταμάτησε εντελώς στο Μπουτάν, ενώ ταυτόχρονα αποσύρθηκαν από τα σχολεία του Μπουτάν όλα τα βιβλία στα νεπαλικά.[27]

Το 1988, το Μπουτάν διεξήγαγε μια απογραφή στο νότιο Μπουτάν, με στόχο την προστασία της χώρας από την παράνομη μετανάστευση, που για την κυβέρνηση του Μπουτάν ήταν μια συνεχή απειλή στο νότο, καθώς τα σύνορα με την Ινδία είναι διάτρητα.[29] Κάθε οικογένεια έπρεπε να προσκομίσει στους απογραφείς μια φορολογική απόδειξη από τις αρχές, η οποία εκδόθηκε το 1958 (αυστηρά και μόνο του 1958) ή πιστοποιητικό καταγωγής, το οποίο έπρεπε να εκδοθεί στο τόπο γέννησης του απογραφούμενου, ώστε να αποδειχθεί ότι ο απογραφούμενος είναι πολίτης του Μπουτάν. Τα δελτία υπηκοότητας που είχαν εκδοθεί προηγουμένως δεν γίνονταν πλέον δεκτά ως αποδεικτικά ιθαγένειας. Ανησυχημένοι από αυτά τα μέτρα, πολλοί άρχισαν να διαμαρτύρονται ζητώντας ατομικά και πολιτιστικά δικαιώματα, καθώς και μια ολοκληρωτική αλλαγή στο πολιτικό σύστημα που θέσπισε η ενοποίηση του Μπουτάν το 1907. Καθώς οι διαδηλώσεις και η σχετική βία σάρωσαν το νότιο Μπουτάν, η κυβέρνηση πήρε μέτρα. Οι άνθρωποι που συμμετείχαν σε διαδηλώσεις ονομάστηκαν «τρομοκράτες που αγωνίζονται κατά του έθνους».[30] Μετά τις διαδηλώσεις, ο στρατός και η αστυνομία του Μπουτάν ξεκίνησε το έργο του εντοπισμού των συμμετεχόντων και υποστηρικτών στις διαδηλώσεις και τις ταραχές που ζητούσαν την μεταρρύθμιση του συστήματος της χώρας. Αφού εντοπίστηκαν, συνελήφθησαν και κρατήθηκαν για μήνες χωρίς δίκη.[31] Σύντομα η κυβέρνηση του Μπουτάν ανέφερε αυθαίρετα ότι οι απογραφές της είχαν εντοπίσει ότι πάνω από 100.000 «παράνομοι μετανάστες» ζούσαν στο νότιο Μπουτάν, αν και αυτός ο αριθμός έχει αμφισβητηθεί σε πάρα πολλές έρευνες, και συνεχίζεται να αμφισβητείται μέχρι και σήμερα. Οι απογραφικές στο νότιο Μπουτάν, λοιπόν, χρησιμοποιήθηκαν ως εργαλείο για τον εντοπισμό, την έξωση και την εκδίωξη των αντιφρονούντων που συμμετείχαν στην εξέγερση κατά του κράτους. Ο στρατός και άλλες δυνάμεις αναπτύχθηκαν κατά μήκος του νότιου Μπουτάν, με στόχο την απέλαση 80.000 με 100.000 Λοτσχάμπα. Οι δυνάμεις του Μπουτάν εφάρμοσαν βία, βασανιστήρια, βιασμούς και δολοφονίες, δηλαδή μέτρα τρομοκρατίας, για να πείσουν τους Λοτσχάμπα να φύγουν.[32][33][34] Οι εκδιωγμένοι Λοτσχάμπα κατέφυγαν σε στρατόπεδα στο νότιο Νεπάλ. Από το 2008 και μετά, πολλές δυτικές χώρες, όπως ο Καναδάς, η Νορβηγία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Αυστραλία και οι Ηνωμένες Πολιτείες, επέτρεψαν την επανεγκατάσταση των προσφύγων Λοτσχάμπα στις επικράτειές τους.[30]

Πολιτική μεταρρύθμιση και εκσυγχρονισμός

Το πολιτικό σύστημα του Μπουτάν μεταρρυθμίστηκε. Από απόλυτη μοναρχία που ήταν, έγινε συνταγματική μοναρχία. Ο βασιλιάς Τζίγκμε Σίνγκιε Βανγκτσούκ μεταβίβασε τις περισσότερες διοικητικές του εξουσίες στο Υπουργικό Συμβούλιο του Μπουτάν και επέτρεψε την καθαίρεση του Βασιλιά εάν τα δύο τρίτα των βουλευτών ψηφίσουν υπέρ.[35]

Το 1999, η κυβέρνηση νομιμοποίησε την τηλεόραση και την χρήση του διαδικτύου. Το Μπουτάν ήταν από τις τελευταίες χώρες που εισήγαγαν την τηλεόραση, καθώς η πρώτη τηλεοπτική μετάδοση στη χώρα έγινε στις 2 Ιουνίου 1999. Στην ομιλία του, ο Βασιλιάς είπε ότι η τηλεόραση ήταν ένα κρίσιμο βήμα για τον εκσυγχρονισμό του Μπουτάν καθώς και ένας σημαντικός συντελεστής στην ακαθάριστη εθνική ευτυχία της χώρας[36], αλλά προειδοποίησε ότι η «κακή χρήση» αυτής της νέας τεχνολογίας θα μπορούσε να διαβρώσει τις παραδοσιακές αξίες του Μπουτάν. Πάντως, το 2003, σε άρθρο του Γκάρντιαν, επισημάνθηκε ότι μεταξύ άλλων, με την εισαγωγή της τηλεόρασης, το έγκλημα και η διαφθορά αυξήθηκαν, οι αντιλήψεις για τον έρωτα αυξήθηκαν και η επιθυμία απόκτησης δυτικών προϊόντων πολλαπλασιάστηκε, σύμφωνα με έρευνα ακαδημαϊκών.[37]

Το νέο μπουτανέζικο σύνταγμα παρουσιάστηκε στις αρχές του 2005. Τον Δεκέμβριο του 2005, ο Ουάνγκτσουκ ανακοίνωσε ότι θα παραιτηθεί από τον θρόνο υπέρ του γιου του το 2008. Στις 9 Δεκεμβρίου 2006, ανακοίνωσε ότι θα παραιτηθεί αμέσως. Την παραίτηση του βασιλιά ακολούθησαν οι πρώτες εθνικές βουλευτικές εκλογές τον Δεκέμβριο του 2007 και τον Μάρτιο του 2008.

Στις 6 Νοεμβρίου 2008, ο 28χρονος Τζίγκμε Χεσάρ Ναμγκιάλ Ουανγκτσούκ στέφθηκε βασιλιάς.[38] Τον Ιούλιο του 2021, κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού, το Μπουτάν έγραψε ιστορία, εμβολιάζοντας τους 470.000 από τους 770.000 κατοίκους με το εμβόλιο της AstraZeneca.

Γεωγραφία και κλίμα

Πολικός βορράς: ένα από τα πολυάριθμά βουδιστικά μοναστήρια της χώρας
Η εθνική βιβλιοθήκη στην πρωτεύουσα το χειμώνα
Ανθισμένα δέντρα τζακαράντα
Στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το Υπουργείο Γεωργίας τον Οκτώβριο του 2005 ότι δάση καλύπτουν το 64% του Μπουτάν

Το Μπουτάν συνορεύει προς Βορρά με την Κίνα, και προς όλες τις άλλες κατευθύνσεις με την Ινδία. Μέγιστο μήκος της χώρας από ανατολικά προς δυτικά είναι 190 μίλια και το μέγιστο πλάτος της 90 μίλια. Αποτελεί μια έκταση περίπου 18.000 τ. μιλίων ή περίπου 46.500 τ.χλμ. Παλαιότερο όνομα της έκτασης αυτής ήταν Dewangiri.

Η βόρεια πλευρά της χώρας βρίσκεται στις παρυφές των Ανατολικών Ιμαλαΐων και εκεί συναντώνται αλπικά λιβάδια και παγωμένες βουνοκορφές και εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες στα ψηλότερα σημεία. Το ύψος πολλών βουνών υπερβαίνει τα 7.000 ενώ η ψηλότερη κορυφή είναι το Κουλα Κανγρι (7.553 μ.). Ποτισμένα με άφθονα χιονόνερα τα λιβάδια είναι καταπράσινα όλο το χρόνο και συντηρούν τα κοπάδια λιγοστών νομάδων βοσκών.

Στο κέντρο της χώρας τα Μαύρα Όρη περικλείονται από δύο ποτάμια συστήματα: το Mo Chhu και το Drangme Chhu. Ανάμεσα στις κορυφές τους - που κυμαίνονται από 1.500 έως 2.700 μ σε ύψος - ορμητικά νερά έχουν σκαλίσει φαράγγια στα χαμηλότερα σημεία των πλαγιών. Στα μεγάλα και πυκνά δάση ευδοκιμούν υποαλπικά κωνοφόρα στα υψηλότερα υψόμετρα και πλατύφυλλα στα χαμηλότερα υψόμετρα. Στην περιοχή των κεντρικών υψιπέδων ζει και το μεγαλύτερο μέρος του ανθρώπινου πληθυσμού.

Στο νότο οι λόφοι Shiwalik καλύπτονται από πυκνά υποτροπικά δάση πλατύφυλλων, κοιλάδες, ποτάμια, βάλτους και βουνά που φτάνουν τα 1.500 μ.. Οι πρόποδες των βουνών, στη νότια μεριά, συναντούν μια υποτροπική πεδιάδα από την οποία το Μπουτάν ελέγχει μόνο 10-15 χλμ. και η Ινδία το υπόλοιπο. Στις πλαγιές το έδαφος είναι ξηρό και πορώδες με πυκνή βλάστηση και άφθονη άγρια ζωή ενώ η πεδιάδα είναι μια αρκετά γόνιμη περιοχή που περιλαμβάνει σαβάνα, πυκνή ζούγκλα και πηγές γλυκού νερού. Τα ποτάμια τροφοδοτούνται από τα χιόνια που λιώνουν και από τις βροχές των μουσώνων και καταλήγουν στον ινδικό ποταμό Βραχμαπούτρα.

Το κλίμα στο Μπουτάν ποικίλλει, ανάλογα με το υψόμετρο, από υποτροπικό στο νότο, εύκρατο στα κεντρικά υψίπεδα και πολικό κλίμα στο βορρά. Εναλλάσσονται πέντε διακριτές εποχές: το καλοκαίρι, οι μουσώνες, το φθινόπωρο, ο χειμώνας και η άνοιξη. Οι περισσότερες βροχοπτώσεις σημειώνονται στο δυτικό Μπουτάν. Το νότιο Μπουτάν έχει ζεστό, υγρό καλοκαίρι και δροσερό χειμώνα. Στα κεντρικά και ανατολικά το κλίμα είναι εύκρατο και πιο ξηρό από τα δυτικά με ζεστά καλοκαίρια και δροσερούς χειμώνες.

Διοικητική Διαίρεση

Κύριο λήμμα: Συνοικίες του Μπουτάν

Το Μπουτάν χωρίζεται σε 4 ζώνες (ντζόνγκντεϋ) και περαιτέρω σε 20 συνοικίες (ντζόνγκχαγκ).

Ζώνη Πρωτεύουσα Συνοικίες
Κεντρική Νταμφού 5
Δυτική Θίμφου 5
Ανατολική Μονγκάρ 6
Νότια Γκεϋλεγκφούγκ 4

Δημογραφικά στοιχεία

Οι κάτοικοι του Μπουτάν διαχωρίζονται φυλετικά σε δύο ενότητες, τους Νγκαλόπ και τους Σαρτσόπ, ή αντίστοιχα δυτικούς και ανατολικούς κατοίκους της χώρας. Οι Νγκαλόπ συνδέονται πολιτιστικά με το Θιβέτ, γεγονός που γενικά ισχύει και για την κυρίαρχη ομάδα των Σαρτσόπ, αν και οι τελευταίοι ανήκουν στο δόγμα Νινγκμάπα αντί για το επίσημο σχήμα Ντρούκπα Καγκιού του θιβετιανού βουδισμού. Και οι δύο ομάδες έχουν έρθει σε στενότερη επαφή τις τελευταίες δεκαετίες με την ανάπτυξη των συγκοινωνιών και της επικοινωνίας, αλλά και με την ενθάρρυνση της κυβέρνησης για διαφυλετικούς γάμους.

Η εθνική γλώσσα της χώρας προσδιορίζεται ως η Ντζόνγκα που αποτελεί μία από τις 53 γλώσσες της θιβετιανής γλωσσικής οικογένειας. Η γραφή της γλώσσας, γνωστή με την ονομασία Τσόκι, είναι πανομοιότυπη της κλασσικής θιβετιανής. Στην εκπαίδευση χρησιμοποιούνται επίσης τα Αγγλικά ως γλώσσα διδασκαλίας, ενώ τα Ντζόνγκα διδάσκονται ως η εθνική γλώσσα.

Εθνολογικά καταγράφονται 24 διαφορετικές γλώσσες που ομιλούνται σήμερα στο Μπουτάν, όλες μέλη της Θιβετοβιρμανικής οικογένειας, εκτός από τα Νεπάλι που ανήκουν στην Ινδοαριανή οικογένεια. Μέχρι τη δεκαετία του '80 η κυβέρνηση υποστήριζε τη διδασκαλία των Νεπάλι στα σχολεία του νότιου Μπουτάν, αλλά μετά από τις ένοπλες εξεγέρσεις στη νότια χώρα καταργήθηκαν. Οι ομιλούμενες γλώσσες στο Μπουτάν δεν έχουν ακόμα πλήρως μελετηθεί και αποτελούν αντικείμενο γλωσσολογικής ταξινομικής έρευνας.

Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2019 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ήταν 73,1 χρόνια (72,0 χρόνια οι άνδρες και 74,4 οι γυναίκες).[39]

Ως προς τη θρησκεία εκτιμάται ότι η πλειοψηφία των κατοίκων ακολουθούν τον βουδισμό Βαγραγιάνα που επίσης αποτελεί και την επίσημη θρησκεία της χώρας. Δεύτερη μεγαλύτερη θρησκευτική ομάδα αποτελούν οι Ινδουιστές, ενώ οι μουσουλμάνοι και κοινότητες αθεϊστών υπάρχουν σε ποσοστό μικρότερο του 1% του συνολικού πληθυσμού. Το σύγχρονο νομικό πλαίσιο ως προς τη θρησκεία εξασφαλίζει ως αρχή την ανεξιθρησκεία, αν και ο προσηλυτισμός απαγορεύεται με βασιλική απόφαση.

Διακυβέρνηση

Ο βασιλιάς Γίγκμε Κεσάρ Ναμγκιάλ Βανγκτσούκ ενθρονίστηκε επίσημα στις 6 Νοεμβρίου 2008 αλλά εκτελούσε καθήκοντα ήδη από το 2006.
Το συγρότημα Tashichoedzong στην πρωτεύουσα όπου στεγάζεται η κυβέρνηση.

Αρχηγός Κράτους είναι ο Βασιλιάς Γίγκμε Κεσάρ Ναμγκιάλ Βανγκτσούκ, πέμπτος κατά σειρά της δυναστείας Βανγκτσούκ. Το 2008 ολοκληρώθηκε η μετάβαση του πολιτεύματος από απόλυτη μοναρχία σε συνταγματική μοναρχία. Η Κυβέρνηση στη τοπική γλώσσα λέγεται Dzongda και απαρτίζεται από 18 Υπουργεία.

Εκλογές

Η ασιατική χώρα διεξήγαγε τις πρώτες δημοκρατικές εκλογές για την Εθνοσυνέλευση, που απαρτίζεται από 47 έδρες, στις 24 Μαρτίου του 2008, στις οποίες έλαβαν μέρος δύο πολιτικά κόμματα: το Κόμμα για την Ειρήνη και την Ευημερία στο Μπουτάν (DPT για το Druk Phuensum Tshogpa), το οποίο προήλθε από τη συγχώνευση του Ενωμένου Λαϊκού Κόμματος του Μπουτάν και το Κόμμα Όλου του Λαού, υπό την ηγεσία του πρώην Πρωθυπουργού Γίγκμε Τίνλεϊ και το Δημοκρατικό Κόμμα του Λαού (PDP). Η συμμετοχή στις εκλογές ήταν 80%. Το Σύνταγμα επικυρώθηκε στις 18 Ιουλίου του 2008. Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.

Εκλογές Εθνικού Συμβουλίου 2018

Οι τελευταίες εκλογές για το 20μελές Εθνικό Συμβούλιο διεξήχθησαν στις 20 Απριλίου 2018.Όλοι οι υποψήφιοι κατήλθαν ως ανεξάρτητοι, καθώς τα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου απαγορεύεται να ανήκουν σε κάποιο πολιτικό κόμμα.[40]

Τα 20 μέλη του Εθνικού Συμβουλίου εξελέγησαν σε μονοεδρικές περιφέρειες, σε αντιστοιχία με τις 20 διοικητικές περιφέρειες του Μπουτάν (Dzongkhags). Άλλα 5 μέλη διορίστηκαν από το Δράκοντα Βασιλέα (Druk Gyalpo).[40]

Εκλογές για Εθνοσυνέλευση 2013

Στις εκλογές που διεξήχθησαν στις 31 Μαΐου και στις 13 Ιουλίου 2013 αναδείχθηκαν τα μέλη της Εθνοσυνέλευσης του Μπουτάν.[41] Το αποτέλεσμα ήταν η νίκη της Αντιπολίτευσης, με το Δημοκρατικό Κόμμα του Λαού (PDP), να κερδίζει 32 επί συνόλου 47 εδρών. Στις εκλογές έλαβαν μέρος 4 κόμματα, από τα οποία τα 2 για πρώτη φορά.

Μεταφορές

Η οδήγηση γίνεται στα αριστερά.

Ένοπλες δυνάμεις

Ο στρατός του Μπουτάν συγκροτείται από δύναμη 4.000 ανδρών.

Διεθνείς σχέσεις

Είναι μέλος του ΟΗΕ.

Παραπομπές

  1. ↑ 1,0 1,1 «Επίσημη εκτίμηση» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 28 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2019. 
  2. ↑ «Στατιστική Υπηρεσία Μπουτάν». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2009. 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 «Μπουτάν». ΔΝΤ. Απρίλιος 2017. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2017. 
  4. ↑ «Human Development Report 2020» (PDF). United Nations Development Programme. 2019. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2020. 
  5. ↑ «Bhutan's Hydropower Sector: 12 Things to Know». Asian Development Bank. 30 Ιανουαρίου 2014. 
  6. ↑ «Bhutan». World Institute for Asian Studies. 21 Αυγούστου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Αυγούστου 2009. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2009. 
  7. ↑ Πρότυπο:Country study
  8. ↑ 8,0 8,1 Padel, Ruth (2006). Tigers in Red Weather: a Quest for the Last Wild Tigers. Bloomsbury Publishing USA. σελίδες 139–40. ISBN 978-0-8027-1544-9. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2015. 
  9. ↑ Sailen Debnath, Essays on Cultural History of North Bengal, (ISBN 978-81-86860-42-7); & Sailen Debnath, The Dooars in Historical Transition, (ISBN 978-81-86860-44-1)
  10. ↑ Πρότυπο:Country study
  11. ↑ Hattaway, Paul (2004). Peoples of the Buddhist World: a Christian Prayer Diary. William Carey Library. σελ. 30. ISBN 978-0-87808-361-9. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2015. 
  12. ↑ Rennie, Frank· Mason, Robin (2008). Bhutan: Ways of Knowing. IAP. σελίδες 18, 58. ISBN 978-1-59311-734-4. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2015. 
  13. ↑ Dorji, C. T. (1994). History of Bhutan Based on Buddhism. Sangay Xam, Prominent Publishers. ISBN 978-81-86239-01-8. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2015. 
  14. ↑ Harding, Sarah (2003). The Life and Revelations of Pema Lingpa. Snow Lion Publications. ISBN 978-1-55939-194-8. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2015. 
  15. ↑ Πρότυπο:Country study
  16. ↑ Πρότυπο:Country study
  17. ↑ «Bengala e o Reino do Dragão – 37». O clarim. 20 Ιουλίου 2018. 
  18. ↑ Cacella, Estêvão.
  19. ↑ "History of Bhutan: How Europe heard about Bhutan".
  20. ↑ Karma Phuntsho (2013). The History of Bhutan. Random House India. σελίδες 224–227. ISBN 9788184003116. 
  21. ↑ Brown, Lindsay· Armington, Stan (2007). Bhutan. Country Guides (3 έκδοση). Lonely Planet. σελίδες 26, 36. ISBN 978-1-74059-529-2. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2015. 
  22. ↑ Pomplun, Trent (2009). Jesuit on the Roof of the World: Ippolito Desideri's Mission to Eighteenth-Century Tibet. Oxford University Press. σελ. 49. ISBN 978-0-19-537786-6. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2015. 
  23. ↑ Πρότυπο:Country study
  24. ↑ Πρότυπο:Country study
  25. ↑ Hannavy, John (2013). Encyclopedia of Nineteenth-Century Photography. Routledge. σελ. 1496. ISBN 978-1-135-87327-1. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2015. 
  26. ↑ «Bhutan». World Institute for Asian Studies. 21 Αυγούστου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Αυγούστου 2009. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2009. 
  27. ↑ 27,0 27,1 Hutt, Michael (December 1996). «Ethnic Nationalism, Refugees and Bhutan». Journal of Refugee Studies 9 (4): 397–420. doi:10.1093/jrs/9.4.397. https://academic.oup.com/jrs/article-abstract/9/4/397/1546497?redirectedFrom=fulltext. Ανακτήθηκε στις 20 October 2020. 
  28. ↑ φαν Ντριμ, Τζορτζ. «Language policy in Bhutan» (PDF). researchgate.net. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουλίου 2022. 
  29. ↑ Hutt, Michael (1996). «Ethnic Nationalism, Refugees and Bhutan». Journal of Refugee Studies 9 (4): 397–420. doi:10.1093/jrs/9.4.397. https://scihubtw.tw/10.1093/jrs/9.4.397. Ανακτήθηκε στις 2021-04-19. 
  30. ↑ 30,0 30,1 (Διδακτορική διατριβή).  Missing or empty |title= (βοήθεια)
  31. ↑ Hutt, Michael (December 1996). «Ethnic Nationalism, Refugees and Bhutan». Journal of Refugee Studies 9 (4): 397–420. doi:10.1093/jrs/9.4.397. https://academic.oup.com/jrs/article-abstract/9/4/397/1546497?redirectedFrom=fulltext. Ανακτήθηκε στις 20 October 2020. 
  32. ↑ Hutt, Michael (January 2005). «THE BHUTANESE REFUGEES: BETWEEN VERIFICATION, REPATRIATION AND ROYAL REALPOLITIK». Peace and Democracy in South Asia 1 (1): 44–55. https://www.repository.cam.ac.uk/bitstream/handle/1810/229195/pdsa_01_01_05.pdf?sequence=2. Ανακτήθηκε στις 20 October 2020. 
  33. ↑ Pulla, Venkat (Ιανουαρίου 2016). «Who Are the Lhotsampa? What Caused Their Flight from Bhutan?». Στο: Pulla, Venkat. The Lhotsampa People of Bhutan (In: Pulla V. (eds) The Lhotsampa People of Bhutan. Palgrave Macmillan, New York. έκδοση). New York: Palgrave Macmillan, New York. σελ. 1. ISBN 978-1-137-55142-9. Ανακτήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 2020. 
  34. ↑ United States Department of State. «BHUTAN 2019 HUMAN RIGHTS REPORT» (PDF). state.gov/. Country Reports on Human Rights Practices for 2019 United States Department of State • Bureau of Democracy, Human Rights and Labor. Ανακτήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 2020. 
  35. ↑ Hoffman, Klus (1 Απριλίου 2006). «Democratization from Above: The Case of Bhutan» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 10 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 24 Απριλίου 2010. 
  36. ↑ Larmer, Brook (March 2008). «Bhutan's Enlightened Experiment». National Geographic. ISSN 0027-9358. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 May 2011. https://web.archive.org/web/20110511073652/http://ngm.nationalgeographic.com/2008/03/bhutan/larmer-text/2. Ανακτήθηκε στις 19 June 2010. 
  37. ↑ Scott-Clark, Cathy· Levy, Adrian (14 Ιουνίου 2003). «Fast Forward into Trouble». The Guardian. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2011. 
  38. ↑ Kaul, Nitasha (10 November 2008). «Bhutan Crowns a Jewel». UPI Asia. United Press International. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 June 2011. https://web.archive.org/web/20110615005027/http://www.upiasia.com/Politics/2008/11/10/bhutan_crowns_a_jewel/1962. Ανακτήθηκε στις 19 June 2011. 
  39. ↑ Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Προσδόκιμο ζωής και υγιές προσδόκιμο ζωής, Δεδομένα ανά χώρα
  40. ↑ 40,0 40,1 Country Profile IFES
  41. ↑ «Notification on Second Parliamentary Elections 2013: National Assembly». Election Commission of Bhutan. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Σεπτεμβρίου 2013. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

π • σ • ε Χώρες της Ασίας
Ανεξάρτητα κράτη
Εξαρτημένα εδάφη
Αυστραλία
Ηνωμένο Βασίλειο
Γαλλία
Αμφισβητούμενα εδάφη
Μη αναγνωρισμένα κράτη
1 Τμήμα της χώρας ανήκει στην Αφρική. 2 Συνήθως γεωγραφικά θεωρείται Ασιατική χώρα, αλλά ωστόσο για πολιτισμικούς και ιστορικούς λόγους εντάσσεται συχνά στην Ευρώπη. 3 Τμήμα της χώρας ανήκει στην Ευρώπη.
Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μπουτάν&oldid=9551882"