Λιθουανία

Δημοκρατία της Λιθουανίας Lietuvos Respublika
Σημαία Εθνόσημο
Εθνικό σύνθημα: Vienybė težydi Ας ανθίσει η ενότητα
Εθνικός ύμνος: Tautiška giesmė
Τοποθεσία της χώρας στον κόσμο Η θέση της Λιθουανίας (σκούρο πράσινο)
-στην Ευρωπαϊκή ήπειρο (πράσινο και σκούρο γκρι) -στην Ευρωπαϊκή Ένωση (πράσινο)
Πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη	Βίλνιους 54°41′N 25°19′E
Επίσημες γλώσσες	Λιθουανική
Πολίτευμα	Ημιπροεδρική Δημοκρατία
Πρόεδρος Πρωθυπουργός	Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε Άλγκιρντας Μπουτκεβίτσιους
Ανεξαρτησία από την Σοβιετική Ένωση Ισχύον Σύνταγμα	11 Μαρτίου 1990 25 Οκτωβρίου 1992 (αναθεωρήθηκε τελευταία φορά στις 13 Ιουλίου 2004)
Έκταση  • Σύνολο  • % Νερό  • Σύνορα Ακτογραμμή	65.200 km2 (123η) 1,35% 1.574 km 90 km
Πληθυσμός  • Εκτίμηση 3-2015   • Απογραφή 2011   • Πυκνότητα	2.916.443 (139η)  3.043.429   44,7 κατ./km2 (169η)
ΑΕΠ (ΙΑΔ)  • Ολικό  (2009)  • Κατά κεφαλή	52,749 δισ. $ (86η)   15.803 $ (51η)
ΑΕΠ (ονομαστικό)  • Ολικό  (2009)  • Κατά κεφαλή	35,964 δισ. $ (80η)   10.775 $ (50η)
ΔΑΑ (2014)	0,834 (35η) – πολύ υψηλή
Νόμισμα	Ευρώ1 (€)
Ζώνη ώρας  • Θερινή ώρα	EET (UTC +2) (UTC +3)
Internet TLD	.lt και .eu ως μέλος της ΕΕ
Κωδικός κλήσης	+370
1. Πριν από το 2015 το λίτας

Η Δημοκρατία της Λιθουανίας (Lietuvos Respublika - Lietuva) είναι χώρα της βορειοανατολικής Ευρώπης και μία από τις τρεις Βαλτικές Δημοκρατίες. Συνορεύει με τη Λετονία, τη Λευκορωσία, την Πολωνία και τη Ρωσία (συγκεκριμένα με την επαρχία Καλίνινγκραντ, η οποία ανήκει στη Ρωσία). Έχει έκταση 65.200 τ.χλμ. και πληθυσμό 2.916.443 κατοίκους, σύμφωνα με επίσημες εκτιμήσεις του 2015.

Πρωτεύουσα της Λιθουανίας είναι το Βίλνιους (539.939 κάτοικοι το 2014), ενώ άλλες μεγάλες πόλεις είναι το Κάουνας και η Κλάιπεντα, η οποία είναι και σημαντικό λιμάνι. Περισσότερο από 80% του πληθυσμού είναι Λιθουανοί και επίσημη γλώσσα είναι η λιθουανική, η οποία ανήκει στην ομάδα των βαλτικών γλωσσών.

Η Λιθουανία υπήρξε η πρώτη Σοβιετική Δημοκρατία που διακήρυξε την ανεξαρτησία της, το Μάρτιο του 1990. Το λίτας αντικατέστησε το ρούβλι ως επίσημο νόμισμα το Μάρτιο του 1993 και την 1η Μαΐου 2004 η Λιθουανία έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Την 1η Ιανουαρίου 2015 το λίτας αντικαταστάθηκε από το ευρώ.

Ιστορία

Τον 14ο αιώνα η Λιθουανία ήταν η μεγαλύτερη χώρα στην Ευρώπη. Παράλληλα οι Λιθουανοί ήταν ειδωλολάτρες και εκχριστιανίστηκαν μόλις το 1386. Το 1410, στην Μάχη του Γκρούνβαλντ, οι Λιθουανοί μαζί με τους Πολωνούς συνέτριψαν τους Τεύτονες Ιππότες. Ενωμένες πλέον, η Λιθουανία και Πολωνία, αποτελούσαν το ισχυρότερο κράτος στην Ευρώπη. Το 1569 ιδρύθηκε η Πολωνολιθουανική Κοινοπολιτεία, γνωστή και ως Rzeczpospolita. To 1795 όμως η Λιθουανία βρέθηκε υπό ρωσική κυριαρχία. Το 1905 οι Λιθουανοί απέκτησαν το δικαίωμα να διδάσκεται η γλώσσα τους. Το 1915 οι Γερμανοί κατέκτησαν τη χώρα, αλλά 3 χρόνια αργότερα απελευθερώθηκε και ανακηρύχθηκε ανεξάρτητη δημοκρατία. Στις 9 Οκτωβρίου 1920 οι Πολωνοί κατέκτησαν το Βίλνιους. Πρωτεύουσα τότε έγινε η Κάουνας. Στις 17 Δεκεμβρίου 1926 επιβλήθηκε αυταρχικό καθεστώς μετά το πραξικόπημα του Αουγκουστίνας Βολντεμάρας. Όμως το 1929 ανατράπηκε από τον Αντάνας Σμετόνας. Στις 23 Αυγούστου 1939 δεν συμπεριελήφθη στο Σύμφωνο Μολότωφ - Ρίμπεντροπ.

Καταλήφθηκε από τους Σοβιετικούς τον Ιούνιο του 1940 και ενσωματώθηκε στη Σοβιετική Ένωση δύο μήνες αργότερα. Οι Γερμανοί την κατείχαν από το 1941 και για 3 χρόνια, οπότε επανακαταλήφθηκε από τη Σοβιετική Ένωση και έγινε ξανά σοσιαλιστική δημοκρατία. Η Λιθουανία ήταν σοβιετική δημοκρατία από το 1944 έως την ανεξαρτησία της στις 11 Μαρτίου 1990. Στις 4 Φεβρουαρίου 1991 η Ισλανδία ήταν η πρώτη χώρα η οποία αναγνώρισε την ανεξαρτησία της Λιθουανίας. Η Λιθουανία έγινε μέλος του Ο.Η.Ε. στις 17 Σεπτεμβρίου 1991. Το λίτας αντικατέστησε το ρούβλι ως επίσημο νόμισμα το 1993. Έγινε μέλος του NATO στις 29 Μαρτίου 2004 και την 1η Μαΐου 2004 εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Στις 16 Ιανουαρίου του 2009 έγιναν έντονες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στη Βίλνιους, σε διαμαρτυρία για την οικονομική κρίση, Οι διαδηλωτές επεχείρησαν να καταλάβουν το Κοινοβούλιο..

Οικονομία

Η οικονομία της χώρας βασίζεται κυρίως στη γεωργία. Επίσης αναπτυγμένη είναι και η κτηνοτροφία. Υπάρχουν μεταλλοτεχνίες και ελαφρές βιομηχανικές μονάδες. Το νόμισμα της χώρας από το 2015 είναι το ευρώ.

Διακυβέρνηση

Πρόεδρος της χώρας είναι η Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε και πρωθυπουργός ο Άντριους Κουμπίλιους.

Εκλογές

Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω..

Οι επαρχίες της Λιθουανίας

Διοικητική διαίρεση

Η χώρα διαιρείται σε 10 επαρχίες (ενικός: apskritis, πληθυντικός: apskritys), τις παρακάτω:

• Αλίτους
• Βίλνιους
• Κάουνας
• Κλάιπεντα
• Μαριγιάμπολε
• Ουτενά
• Πανεβεζίς
• Σιαουλιάι
• Ταουραγκέ
• Τελσιάι

Δημογραφία

Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού ήταν σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2014 τα 75,98 χρόνια (71,2 χρόνια οι άνδρες και 81,02 οι γυναίκες).

Πόλεις

Η Λιθουανία έχει 103 πόλεις (miestai). Κυριότερες πόλεις είναι η Βίλνιους (πρωτεύουσα), η Κάουνας, η Κλάιπεντα, η Σιαουλιάι και η Πανεβεζίς.

Oι 10 μεγαλύτερες πόλεις της Λιθουανίας σε πληθυσμό (2005)
1. Βίλνιους (πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη)	540.318
2. Κάουνας	361.274
3. Κλάιπεντα	187.442
4. Σιαουλιάι	129.075
5. Πανεβεζίς	115.604
6. Αλίτους	69.481
7. Μαριγιάμπολε	48.675
8. Μαζεϊκιάι	41.389
9. Γιόναβα	34.782
10. Ουτενά	33.086

Για κατάλογο με τις πόλεις της χώρας, δείτε: Κατάλογος πόλεων της Λιθουανίας.

Γεωγραφία

Η Λιθουανία βρίσκεται στη βόρεια Ευρώπη και είναι η μεγαλύτερη σε έκταση από τις βαλτικές χώρες. Έχει 99 χιλιόμετρα αμμώδη ακτογραμμή από τα οποία τα 38 βρίσκονται στη Βαλτική Θάλασσα. Η χώρα έχει πολυάριθμες λίμνες. Ο κύριος ποταμός της χώρας είναι ο Νέμουνας Νέμαν 475 χλμ., που στο Κάουνας ενώνεται με τον Νέρις και με το όνομα Νέμουνας χύνονται στη Βαλτική. Είναι - όπως και όλες οι χώρες της περιοχής - μια χώρα όπου δεν υπάρχουν βουνά. Το μεγαλύτερο υψόμετρο είναι 294 μ. στη θέση Juozapines kalnas.

Juozapines kalnas

Juozapines

Πανίδα

Στην άγρια πανίδα της Λιθουανίας υπάρχουν αρκετά ζώα, πτηνά και ερπετά όπως: ελάφια, μινκ, κάστορες, ασβοί και αλεπούδες, λαγοί, αγριόπαπιες, φίδια κλπ. Γενικά είναι μια πλούσια σε πανίδα χώρα, και αυτό οφείλεται περισσότερο στην περιορισμένη δράση των κυνηγητικών σπορ και στην πλούσια χλωρίδα και υδροβιότοπους.

Στην ήμερη πανίδα και οικονομία, η κτηνοτροφία είναι αρκετά αναπτυγμένη με πρώτα τα βοοειδή και τη χοιροτροφία. Σπάνια είναι κτηνοτροφία εριοειδών (όπως αρνιά, κατσίκια)

Χλωρίδα

Η χλωρίδα της χώρας περιλαμβάνει όμορφα δάση - τα οποία ομολογουμένως - σέβονται οι κάτοικοι και οι αρχές, καθαρές λίμνες και ποτάμια. Γενικά είναι μια χώρα πνιγμένη στα δάση με κύριο δέντρο το πεύκο και τη λεύκα. Οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις δεν είναι πολλές - με κυριότερη παραγωγή τεύτλα, πατάτες, μήλα, καλαμπόκι, και διάφορα οπωροκηπευτικά που προορίζονται περισσότερο για την εσωτερική αγορά.

Κλίμα

Το κλίμα της χώρας είναι ηπειρωτικό με υγρούς χειμώνες και υγρά καλοκαίρια.

Μεταφορές

Το 2008 στη χώρα υπήρχαν συνολικά 87 αεροδρόμια. Το σιδηροδρομικό δίκτυο καλύπτει συνολικά 1.771 χλμ. (το 2006) και το οδικό δίκτυο 80.715 χλμ. H οδήγηση γίνεται στα δεξιά. Κυριότερο λιμάνι είναι η Κλάιπεντα.

Πολιτισμός

Λιθουανική γλώσσα

Η Λιθουανική γλώσσα (lietuvių kalba) είναι η επίσημη γλώσσα του κράτους της Λιθουανίας και ανήκει στις επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Περίπου 2,96 εκατομμύρια άνθρωποι ομιλούν τα λιθουανικά στη Λιθουανία και 0,2 εκατομμύρια στον υπόλοιπο κόσμο. Τα Λιθουανικά ανήκουν στις Βαλτικές γλώσσες και έχουν στενή σχέση με τα Λετονικά. Τα Λιθουανικά πιστεύεται ότι είναι η πιο συντηρητική γλωσσολογικά σε χρήση Ινδο-Ευρωπαϊκή γλώσσα που διατηρεί πολλά από τα χαρακτηριστικά της Πρωτο-Ινδοευρωπαϊκής γλώσσας.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Λιθουανικοί κεντρικοί διακομιστές διαδικτύου
• Τουριστικός οδηγός και πληροφορίες γιά την Λιθουανία
• Λιθουανία στο Curlie