Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε
Πρόεδρος της Λιθουανίας
Περίοδος
12 Ιουλίου 2009 – 12 Ιουλίου 2019
ΠροκάτοχοςΒάλντας Άνταμκους
ΔιάδοχοςΓκιτάνας Ναουσέντα
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση1 Μαρτίου 1956, Βίλνιους
ΕθνότηταΛιοθουνία
ΥπηκοότηταΛιθουανία
Πολιτικό κόμμαΚομμουνιστικό Κόμμα
ΣπουδέςEconomics Faculty of Saint Petersburg State University
Πανεπιστήμιο Τζώρτζταουν[1]
Walsh School of Foreign Service
ΕπάγγελμαΟικονομολόγος
Βραβεύσειςβραβείο Καρλομάγνος (9  Μαΐου 2013)[2]
Ιππότης Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Γερακιού (25  Αυγούστου 2011)[3]
Σταυρός της Αναγνώρισης (11  Ιουνίου 2012)[4]
Περιδέραιο του τάγματος προ μερίτο Μελιτένσι (2015)
μεγαλόσταυρος του Τάγματος των τριών αστέρων
Τάγμα της Δημοκρατίας (16  Μαρτίου 2015)[5]
Βασιλικό Τάγμα των Σεραφείμ (7  Οκτωβρίου 2015)[6]
Τάγμα Εξεχουσών Υπηρεσιών (29  Φεβρουαρίου 2016)[7]
Grand Cross with collar of the Order of Vytautas the Great
Commander of the Order of the Grand Duke Gediminas
Ιπποτικός Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Αγίου Όλαφ (2011)[8]
Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Αγίου Καρόλου
Περιδέραιο του Τάγματος του Σταυρού της Τέρρα Μαριάνα
Ιππότης του Μεγαλόσταυρου με Κολλάρο του Τάγματος της Αξίας της Ιταλικής Δημοκρατίας[9]
Τάγμα της Ελευθερίας[10]
Μεγαλόσταυρος με Κολάρο του Τάγματος του Λευκού Ρόδου της Φινλανδίας (7  Μαΐου 2013)[11]
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε (ορθότερη απόδοση: Νταλιέ Γκριμπαουσκάιτε, Dalia Grybauskaitė, γενν. 1 Μαρτίου 1956) είναι Λιθουανή πολιτικός, που υπηρέτησε ως πρόεδρος της βαλτικής χώρας από τις 12 Ιουλίου 2009 έως τις 12 Ιουλίου 2019. Υπηρέτησε στο παρελθόν ως υπουργός Οικονομικών καθώς και Επίτροπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για ένα εξάμηνο (Μαΐου-Νοεμβριου 2004) ως Επίτροπος Εκπαίδευσης και Πολιτισμού, ενώ στην πορεία ως Επίτροπος Οικονομικού Προϋπολογισμού και Προγραμματισμού από τις 22 Νοεμβρίου 2004 εώς την ολοκλήρωση της θητείας της στις 1 Ιουλίου 2009.

Στην αυτοβιογραφία της αναφέρει ότι είχε το όνειρο να γίνει η πρώτη γυναίκα πρόεδρος στη χώρα της όταν ήταν ακόμα μικρό κοριτσάκι. Μιλά λιθουανικά, αγγλικά, ρωσικά, γαλλικά και πολωνικά.

Πρώτα χρόνια και εκπαίδευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε την 1η Μαρτίου 1956. Απέκτησε ακαδημαϊκό τίτλο (ντοκτορά) στις Κοινωνικές Επιστήμες, στα Οικονομικά από το Κρατικό Πανεπιστήμιο Ζντάνοβ του Λένινγκραντ το 1983. Το 1991 απέκτησε τίτλο από τη Σχολή Διεθνών Υπηρεσιών του Πανεπιστημίου Τζώρτζταουν, στην Ουάσιγκτον, στα πλαίσια ειδικού προγράμματος.

Πολιτική σταδιοδρομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1975 ανέλαβε επιθεωρήτρια του προσωπικού της Κρατικής Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Λιθουανικής Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας. Από το 1976 ως το 1983 εργάστηκε σε βοηθητική θέση σε εργαστήρι γουνοποιίας, στο Λένινγκραντ. Το 1983 ανέλαβε γραμματέας στη Λιθουανική Ακαδημία και ως το 1990 δίδαξε στο σχολείο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του Βίλνιους, ως επικεφαλής του Γεωργικού Τμήματος. Ακολούθησαν πολλές θέσεις, όπως στο Τμήμα Επιστημών του Οικονομικού Ινστιτούτου (1990-91), στο γραφείο του πρωθυπουργού (1991), στο Υπουργείο Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων (1991–1993), στο υπουργείο Εξωτερικών (1993–1994), ως αντιπρόσωπος της Λιθουανίας στην ΕΕ (1994-95), στην λιθουανική πρεσβεία στις ΗΠΑ (1996-99) και το 1999 έγινε υφυπουργός Οικονομικών. Εν συνεχεία το 2000 ανέλαβε υφυπουργός Εξωτερικών (2000-2001) , για να υπουργοποιηθεί το 2001 στο υπουργείο Οικονομικών.

Ευρωπαία επίτροπος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την 1η Μαΐου 2004 απεχώρησε από το υπουργείο για να αναλάβει Ευρωπαία επίτροπος και από τον Νοέμβριο του 2004 αρμόδια για τον Οικονομικό Σχεδιασμό και τον Προϋπολογισμό. Τον Νοέμβριο του 2005 η Γκριμπαουσκάιτε ονομάστηκε «Επίτροπος της χρονιάς» σε δημοσκόπηση της European Voice Europeans of the Year.

Εκλογή στην προεδρία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 26 Φεβρουαρίου 2009 η Γκριμπαουσκάιτε ανακοίνωσε την υποψηφιότητά της για τις προεδρικές εκλογές του 2009. Στον λόγο της ανέφερε ότι αποφάσισε να επιστρέψει στη Λιθουανία αν αποφασίσει ο λαός ότι την χρειάζονται τη στιγμή εκείνη. Όπως τόνισε, όλοι επιθυμούσαν πολύ την αλήθεια, τη διαφάνεια και την υπεύθυνη διοίκηση για τη χώρα.[12]

Τον Φεβρουάριο του 2009 οι δημοσκοπήσεις τής έδιναν προβάδισμα στην κούρσα για την προεδρία[13] Στις προεδρικές εκλογές, οι οποίες διεξήχθησαν στις 17 Μαΐου 2009 κέρδισε άνετα με 68,18% των ψήφων από τον πρώτο γύρο. Έγινε έτσι η πρώτη γυναίκα πρόεδρος στη χώρα.[14] Ανέλαβε πρόεδρος στις 12 Ιουλίου 2009 και διαδέχθηκε τον Βάλντας Άνταμκους. [15] Οι πρώτες της προεδρικές επισκέψεις στο εξωτερικό έγιναν στη Σουηδία και στη Λετονία.[16] Τον Απρίλιο του 2011 πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στη Νορβηγία.[17]

Εκλογές 2014[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 11 Μαΐου 2014 προηγήθηκε στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών με ποσοστό 45,8%, ενώ ο κοντινότερος υποψήφιος, Ζίγκμαντας Μπαλτσούτις συγκέντρωσε 13,7%. Η Γκριμπαουσκάιτε επικράτησε στον δεύτερο γύρο του αντιπάλου της, με ποσοστό 57,8% έναντι 40,1% για τον Μπαλτσούτις.[18]


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Ανακτήθηκε στις 8  Ιουλίου 2019.
  2. «Die Karlspreisträgerin 2013 Dalia Grybauskaitė». (Γερμανικά) Ανακτήθηκε στις 14  Δεκεμβρίου 2014.
  3. «Fálkaorðuhafar».
  4. «Par Atzinības krusta piešķiršanu». 11  Ιουνίου 2012.
  5. lex.justice.md/index.php?action=view&view=doc&lang=1&id=357740.
  6. «Lithuanian president: Swedish royal visit is consolidation of bonds between the countries». Lithuanian National Radio and Television. 8  Οκτωβρίου 2015.
  7. www.up-rs.si/up-rs/uprs.nsf/objave/797ADAF8E865D7A5C1257F68004BDA26?OpenDocument.
  8. www.kongehuset.no/tildelinger.html?tid=28028&sek=27995&q=Grybauskait%C4%97%2C+Dalia&type=&aarstall=.
  9. (Ιταλικά) quirinale.it. 351490. Ανακτήθηκε στις 20  Μαΐου 2021.
  10. zakon.rada.gov.ua/laws/show/413/2018.
  11. Antti Matikkala: «Suomen Valkoisen Ruusun ja Suomen Leijonan ritarikunnat» (Φινλανδικά) Edita. Ελσίνκι. 2017. σελ. 499. ISBN-13 978-951-37-7005-1.
  12. D. Grybauskaitė sieks prezidento posto Αρχειοθετήθηκε 2008-09-06 στο Wayback Machine.. 26 Φεβρουαρίου 2009.
  13. Po D.Grybauskaitės apsisprendimo politologai nemato jai konkurencijos Αρχειοθετήθηκε 2009-03-01 στο Wayback Machine.. 26 Φεβρουαρίου 2009.
  14. Balsavimo rezultatai
  15. «Lithuania president-elect vows to fight recession». Associated Press, ep CBC News. 18 Μαΐου 2009. http://www.cbc.ca/world/story/2009/05/18/lithuania-election-grybauskaite-president233.html. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2009. 
  16. Premjeras prezidentės pirmojo vizito į Švediją nelaiko posūkiu užsienio politikoje. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2009
  17. http://www.kongehuset.no/c27262/nyhet/vis.html?tid=90731
  18. Λιθουανία: Η Ντ. Γκριμπαουσκάιτε επανεκλέγεται πρόεδρος με ποσοστό άνω του 55%, Capital.gr, 25 Μαΐου 2014.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]