Κυριάκος Μάτσης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κυριάκος Μάτσης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση23  Ιανουαρίου 1926
Παλαιχώρι Μόρφου
Θάνατος19  Νοεμβρίου 1958
Δίκωμο[1]
Χώρα πολιτογράφησηςΚύπρος
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΚυπριακή Διάλεκτος της Ελληνικής Γλώσσας
Ελληνικά
ΣπουδέςΑριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης[1]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταγεωπόνος
Οικογένεια
ΑδέλφιαΓιαννάκης Μάτσης[2]

Ο Κυριάκος Μάτσης[3] ήταν αγωνιστής, μέλος της ΕΟΚΑ κατά την περίοδο της Αγγλικής αποικιοκρατίας (με το ψευδώνυμο "Μιλτιάδης") και στοχαστής[4].

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στο χωριό Παλαιχώρι, της επαρχίας Λευκωσίας στις 23 Ιανουαρίου του 1926 και ήταν το ένα από τα τρία τέκνα της οικογένειας του Χρηστοφή και της Κυριακού Μάτση. Ο αδελφός του, Γιαννάκης Μάτσης, ήταν Τομεάρχης Λευκωσίας και μετέπειτα πολιτικός. Ο Κυριακός το 1946 εισήχθη στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης όπου σπούδασε γεωπονία (απόφοιτος 1952). Κατά την διάρκεια της διαμονής του στην Θεσσαλονίκη γνωρίστηκε με το Γρηγόρη Αυξεντίου που υπηρετούσε στον ελληνικό στρατό σαν έφεδρος αξιωματικός. Ο Μάτσης συνδέθηκε μαζί του και οργάνωνε διαλέξεις εθνικής διαφωτίσεως, ενώ όταν γύρισε στην Κύπρο εργαζόταν ως γεωπόνος στην Αμμόχωστο. Εντάχθηκε από πολύ νωρίς στην Παναγροτική Ένωση Κύπρου για τα δίκαια του αγρότη. Διετέλεσε τομεάρχης της ΕΟΚΑ στην επαρχία Αμμοχώστου από το 1955 και τομεάρχης Κερύνειας έως τον θάνατο του. Συνελήφθη στις 9 Ιανουαρίου 1956, μετά από προδοσία και κατά την διάρκεια των βασανιστηρίων τον επισκέφθηκε ο ίδιος ο Κυβερνήτης Χάρντιγκ και του πρόσφερε το υπερβολικά μεγάλο για την εποχή ποσό των 500.000 λιρών αν αποκάλυπτε πού κρυβόταν ο Διγενής. Εκεί απάντησε το γνωστό "Ου περί χρημάτων τoν αγώνα ποιούμεθα...αλλά περί αρετής" Στις 13 Σεπτεμβρίου 1956 δραπέτευσε και επικηρύχτηκε με το ποσό των 5.000 λιρών. Στις 19 Νοεμβρίου 1958 περικυκλώθηκε το κρησφύγετό του στο Δίκωμο Πενταδάκτυλου, όπου βρισκόταν μαζί με δύο συναγωνιστές του και αρνήθηκε να παραδοθεί. Έτσι, ανατινάχθηκε από τις Βρετανικές δυνάμεις με αποτέλεσμα να βρει το θάνατο. Θάφτηκε στα «Φυλακισμένα Μνήματα» που τότε ήταν φυλακή, χωρίς να επιτραπεί στους συγγενείς του να παραλάβουν τη σορό του.

«Να γιατί δε νοιάζουμαι αν τη γη τη ζουν Τούρκοι για Έλληνες, Εβραίοι, για… Εκείνο που έχει σημασία είναι να την ζουν αυτοί που την ποτίζουν με τον ιδρώτα τους και να περπατούν ελεύθεροι πάνω της, διαφεντευτές της, κυρίαρχοί της. Ν’ αναπνέουν περήφανοι τον αέρα της που νάναι αέρας δροσιάς, ομορφιάς, λεβεντοσύνης. Όχι πνίχτης.» [5]

Κυριάκος Μάτσης

Απόδοση τιμών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπάρχουν δύο γλυπτά και μία προτομή αφιερωμένα στον Κυριάκο Μάτση, στο χώρο του Α.Π.Θ. Χάλκινος ανδριάντας του υπάρχει στην πλατεία Νέας Κρήνης του Δήμου Καλαμαριάς.

Ο Οδυσσέας Ελύτης για τον Κυριάκο Μάτση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

"Ο ήρωας, αληθινό φωτόδεντρο. Προχώρησε αμείλικτος μεσα στο φως, όπως ο Ιησούς Χριστός. Γνήσιο άλας της γης".

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 www.eoka.org.cy?page_id=919.
  2. «Γιαννάκης Μάτσης - Η πολιτεία να προστατεύσει το κρησφύγετο του αγώνα της ΕΟΚΑ - Συγκλονιστικές οι μαρτυρίες του». (Ελληνικά) 11  Μαρτίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29  Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 29  Ιουλίου 2019.
  3. Εθνομάρτυρες του Κυπριακού Έπους 1955-59, Εκδόσεις Αδελφότητας Θεολόγων(Ο Σωτήρ), Νικ. Βασιλειάδη
  4. Ιωάννης Φωτιάδης, φύλλο εφημερίδας "Εθνική Ηχώ", τεύχος Νοεμβρίου 2020: "Κυριάκος Μάτσης, ο Σταυραετός του Πενταδάκτυλου"
  5. Πέτρος Παπαπολυβίου (16-11-2017). ««Κυριάκος Μάτσης: Η φυσιογνωμία ενός στοχαστή που τάχθηκε στον Αγώνα της ΕΟΚΑ»». Πανεπιστήμιο Κύπρου, σελ. 3. https://www.ucy.ac.cy/pr/documents/speeches/2017/PAROUSIASI_VIVLIOU_-_DOXAS/Papapolyviou.pdf/. Ανακτήθηκε στις 30/4/2017. [νεκρός σύνδεσμος]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η φυσιογνωμία ενός στοχαστή που τάχθηκε στον Αγώνα της ΕΟΚΑ (Ομιλία του Πέτρου Παπαπολυβίου στην παρουσίαση του βιβλίου της Δόξας Κωμοδρόμου «Κυριάκος Μάτσης)