Πρωτάθλημα Ελλάδας πετοσφαίρισης ανδρών
(Ανακατεύθυνση από Ελληνικό πρωτάθλημα πετοσφαίρισης ανδρών)
Μετάβαση στην πλοήγηση
Πήδηση στην αναζήτηση
Τρέχουσα περίοδος ή διοργάνωση: Περίοδος 2020–21 | |
 | |
| Άθλημα | Πετοσφαίριση |
|---|---|
| Ίδρυση | 1928 |
| Αριθμός ομάδων | 10 |
| Χώρα |  Ελλάδα |
| Ήπειρος |  Ευρώπη (CEV) |
| Τελευταίος κάτοχος | Ολυμπιακός Πειραιώς (30ος τίτλος) |
| Περισ. κατακτήσεις | Ολυμπιακός Πειραιώς (30 τίτλοι) |
| Τηλεοπτική κάλυψη | ΕΡΤ |
| Επίπεδο | 1 |
| Υποβιβασμός | Α2 Εθνική |
| Εγχώρια κύπελλα | Κύπελλο Ελλάδας Λιγκ Καπ Σούπερ Καπ |
| Διεθνή κύπελλα | Τσάμπιονς Λίγκ CEV Καπ Τσάλεντζ Καπ |
| Επίσημη ιστοσελίδα | volleyleague.gr |
Το πρωτάθλημα της Α1 Εθνικής Κατηγορίας, το οποίο αναφέρεται και ως Volley League Πάμε Στοίχημα, λόγω της υφιστάμενης χορηγίας από τον ΟΠΑΠ,[1] είναι η σημαντικότερη διοργάνωση της πετοσφαίρισης ανδρών στην Ελλάδα και διεξάγεται από την Ένωση Σωματείων Αμειβόμενων Πετοσφαιριστών (ΕΣΑΠ) [2] υπό την εποπτεία της Ελληνικής Ομοσπονδίας Πετοσφαίρισης (ΕΟΠΕ). Ο Ολυμπιακός είναι ο τρέχων κάτοχος του τροπαίου (2021) και ο πολυνίκης του θεσμού με 30 κατακτήσεις [3] ενώ κατέχει και το ρεκόρ συνεχόμενων κατακτήσεων με 8.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στην Ελλάδα το βόλεϊ εισήχθη το 1922 από τον Πανιώνιο και τη ΧΑΝΘ. Πρώτος διδάξας του αθλήματος στην Ελλάδα θεωρείται ο γυμναστής Λευκαδίτης του Π.Γ.Σ [4]. Στη συνέχεια, το βόλεϊ διαδόθηκε και σε άλλους συλλόγους με αποτέλεσμα να προκηρυχτούν τα πρώτα πρωταθλήματα 1924-1926 με πρωταθλητή τον Πανιώνιο το 1924, τον Π.Γ.Σ το 1925 και τα Διδασκαλία το 1926. Για πρώτη φορά διοργανώθηκε το 1928 ως Πανελλήνιο πρωτάθλημα. Την αγωνιστική περίοδο 1968–69 δημιουργήθηκε η ανώτατη σε επίπεδο ανδρών Α΄ Εθνική κατηγορία,[5] η οποία από την περίοδο 1990–91 έως και την περίοδο 2009-10 ονομάστηκε Α1.
ΕΣΑΠ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Την περίοδο 2006–07 συστάθηκε η Ένωση Σωματείων Αμειβόμενων Πετοσφαιριστών (ΕΣΑΠ), από τις ομάδες που είχαν δικαίωμα συμμετοχής στην Α1 Εθνική Κατηγορία πετοσφαίρισης, η οποία και ανέλαβε την ευθύνη της διοργάνωσης του πρωταθλήματος. Το πρωτάθλημα της Α1 Εθνικής Κατηγορίας μετονομάστηκε την περίοδο 2010–11 σε Volley League.
Πρωταθλητές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ονομασίες
- 1936 έως 1968: Πανελλήνιο πρωτάθλημα
- 1968–69 έως 1989–90: Α΄ Εθνική κατηγορία
- 1990–91 έως 2009–10: Α1 Εθνική κατηγορία
- 2010–11 έως σήμερα: VolleyLeague
Πηγές:
Πρωταθλήτριες Ομάδες, Ενωση Σωματείων Αμειβόμενων Πετοσφαιριστών
Πρωταθλητές, ιστότοπος sport.gr.
Οι πολυτιμότεροι παίκτες (MVP) των πρωταθλημάτων, Ενωση Σωματείων Αμειβόμενων Πετοσφαιριστών
Σύνολο κατακτήσεων του πρωταθλήματος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Σύλλογος | Τίτλοι | Χρονιές |
|---|---|---|
 Ολυμπιακός
|
1968, 1968-69, 1973-74, 1975-76, 1977-78, 1978-79, 1979-80, 1980-81, 1982-83, 1986-87, 1987-88, 1988-89, 1989-90, 1990-91, 1991-92, 1992-93, 1993-94, 1997-98, 1998-99, 1999-00, 2000-01, 2002-03, 2008-09, 2009-10, 2010-11, 2012-13, 2013-14, 2017-18, 2018-2019, 2020-21 | |
 Παναθηναϊκός
|
1963, 1965, 1966, 1967, 1969-70, 1970-71, 1971-72, 1972-73, 1974-75, 1976-77, 1981-82, 1983-84, 1984-85, 1985-86, 1994-95, 1995-96, 2003-04, 2005-06, 2019-20 | |
 Πανελλήνιος
|
1928, 1936, 1937, 1939, 1940, 1961 | |
 Ηρακλής
|
2001-02, 2004-05, 2006-07, 2007-08, 2011-12 | |
 Π.Α.Ο.Κ.
|
2014-15, 2015-16 , 2016-17 | |
 Μίλων
|
1962, 1964 | |
 Άρης
|
1996-97 | |
 Ε.Α. Πατρών
|
1938 |
Κατακτήσεις ανά πόλη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Πόλη | Τίτλοι | Ομάδες |
|---|---|---|
| Πειραιάς | Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. | |
| Αθήνα | Παναθηναϊκός, Πανελλήνιος, Μίλων | |
| Θεσσαλονίκη | Ηρακλής, Π.Α.Ο.Κ., Άρης | |
| Πάτρα | Ε.Α. Πατρών |
Πανελλήνιο πρωτάθλημα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Συνολο τίτλων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Σύλλογος | Τίτλοι |
|---|---|
| Πανελλήνιος
|
|
| Παναθηναϊκός
|
|
| Μίλων
|
|
| ΕΑ Πατρών
|
|
| Ολυμπιακός
|
Α΄ Εθνική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
|
|
|
Σύνολο τίτλων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Σύλλογος | Τίτλοι |
|---|---|
| Ολυμπιακός
|
|
| Παναθηναϊκός
|
Α1 Εθνική και Βόλεϊ Λιγκ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
*Σημειώσεις:
Υπογραμμισμένες είναι οι ομάδες που είχαν πλεονέκτημα έδρας στους τελικούς.
1 Τις περιόδους 1990-91, 1991-92 (μόνο στους τελικούς), 1992-93, 1995-96 και 1996-97 τα αποτελέσματα της κανονικής περιόδου μεταφέρθηκαν στα πλέι οφ.
2 Την περίοδο 1993-94 δεν διεξήχθησαν πλέι οφ. Πρωταθλητής αναδείχθηκε ο πρώτος της κανονικής περιόδου.
3 Το βραβείο MVP καθιερώθηκε το 1999.
Σύνολο τίτλων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Σύλλογος | Τίτλοι |
|---|---|
| Ολυμπιακός
|
|
| Παναθηναϊκός
|
|
| Ηρακλής Θεσσαλονίκης
|
|
| Π.Α.Ο.Κ.
|
|
| Άρης Θεσσαλονίκης
|
Παρουσίες στους τελικούς των πλέι οφ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Σύλλογος | Παρ. | Πρωτ. | Φιν. |
|---|---|---|---|
| Ολυμπιακός
|
|||
| Παναθηναϊκός
|
|||
| Ηρακλής Θεσσαλονίκης
|
|||
| Π.Α.Ο.Κ.
|
|||
| Άρης Θεσσαλονίκης
|
|||
 ΑΟ Ορεστιάδας
|
|||
 Φοίνικας Σύρου
|
|||
.png){kind=small} Εθνικός Αλεξανδρούπολης
|
|||
 Παμβοχαϊκός
|
*Σημείωση:
4 Την περίοδο 1993-94 δεν διεξήχθησαν πλέι οφ. Έτσι πρωταθλητής αναδείχθηκε ο πρώτος της κανονικής περιόδου και δεν προσμετρώνται οι παρουσίες των δύο ομάδων στους τελικούς.
Πρωτιές κανονικής περιόδου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Σύλλογος | Πρωτιές |
|---|---|
| Ολυμπιακός
|
|
| Παναθηναϊκός
|
|
| Ηρακλής Θεσσαλονίκης
|
|
| Π.Α.Ο.Κ.
|
|
| ΑΟ Ορεστιάδας
|
*Σημείωση:
5 Στις "Πρωτιές κανονικής περιόδου" προσμετράται και η 1η θέση του Ολυμπιακού την περίοδο 1993-94, παρότι την περίοδο εκείνη δεν έγιναν πλέι-οφ, ώστε το σύνολο να ταυτίζεται με τον συνολικό αριθμό πρωταθλημάτων.
Συμμετοχές στις Α΄ και Α1 και Βόλεϊ-Λιγκ (1968-69 έως 2019-20)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανά σύλλογο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Από την καθιέρωση της Α΄ Εθνικής την περίοδο 1968–69 έως και την περίοδο 2020–21, μόνον οι Ολυμπιακός Πειραιώς και Παναθηναϊκός έχουν μετάσχει ανελλιπώς στη διοργάνωση, και ακολουθούν οι Θεσσαλονικείς, Ηρακλής και Άρης με τέσσερις και επτά απουσίες αντίστοιχα. Από την περιφέρεια πρώτος σε συμμετοχές είναι ο Εθνικός Αλεξανδρούπολης με 42. Συνολικά 59 σωματεία έχουν λάβει μέρος στη μεγάλη Εθνική Κατηγορία μέχρι και την περίοδο 2020-21, τα ακόλουθα:
.png){kind=small}
.png){kind=small}
.png){kind=small}
2.png){kind=small}
.png){kind=small}
.png){kind=small}
.png){kind=small}
.png){kind=small}
.png){kind=small}
- Σε παρένθεση αναφέρεται η κατηγορία που αγωνιζόταν το σωματείο για την περίοδο 2018−19 και με πλάγια γραφή όσα δεν μετέχουν σε καμία. Οι κατηγορίες κατά σειρά είναι: Βόλλεϋ Λιγκ, Α2, Β΄ Εθνική (Β), Τοπική (Τ).
- Η κυπριακή Ανόρθωσις Αμμοχώστου μετείχε την περίοδο 1973−74, αποχώρησε όμως εξαιτίας της Τουρκικής εισβολής έχοντας δώσει 19 στους 24 αγώνες.
Ανά γεωγραφική περιφέρεια (1969-2020)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Από τα 58 σωματεία που έχουν αγωνιστεί σε Α', Α1 Εθνική και Βόλεϊ Λιγκ από την περίοδο 1968−69 έως και την περίοδο 2018-19, τα περισσότερα προέρχονται από την Αττική (21) και ακολουθούν της Θεσσαλονίκης (13). Όλες οι γεωγραφικές περιφέρειες της χώρας έχουν έως τώρα εκπροσωπηθεί από τουλάχιστον ένα σωματείο, εκτός των νησιών του Ιονίου.
| Περιφέρεια | Σύνολα | Σύλλογοι | |
|---|---|---|---|
| συλλ. | συμμ. | ||
| Αττική | Ολυμπιακός Πειραιώς, Παναθηναϊκός, Πανελλήνιος, Ιωνικός Ν. Φιλαδέλφειας, Νηρεύς Κολωνού, Μίλων, ΑΕΚ, ΑΟΠ Κηφισιάς, Ελληνικά Ναυπηγεία, ΑΟ Παγκρατίου, Κτησιφών Παιανίας, Εθνικός Πειραιώς, ΑΟ Παράδεισος Αμαρουσίου, ΑΕ Νίκαια, Φιλία Ηλιούπολης, Ιωνικός Νίκαιας, Εθνικός ΓΣ, Έσπερος Καλλιθέας, Άρης Νίκαιας, Πανερυθραϊκός, Κύζικος Νέας Περάμου | ||
| Θεσσαλονίκη | Άρης Θεσσαλονίκης, Ηρακλής, ΠΑΟΚ, Δημόκριτος, Έσπερος Βυζαντίου, ΧΑΝΘ, Απόλλων Καλαμαριάς, ΒΑΟ, Μακεδονικός, Τρίτων Θεσσαλονίκης, Επίκουρος Πολίχνης, ΜΕΝΤ, Ελπίς Αμπελοκήπων | ||
| Θράκη | Εθνικός Αλεξανδρούπολης, ΑΟ Ορεστιάδας, ΑΕ Κομοτηνής | ||
| Πελοπόννησος | ΕΑ Πατρών, Παμβοχαϊκός Βραχατίου, Ολυμπιάς Πατρών, Ποσειδών Λουτρακίου, Μεσσηνιακός, Παναχαϊκή | ||
| Στερεά Ελλάδα | Γ.Σ. Λαμίας, Ηρακλής Χαλκίδας | ||
| Μακεδονία | Αριστοτέλης Σκύδρας, Εδεσσαϊκός, Ζαφειράκης Νάουσας, Νίκη Αιγινίου, Εθνικός Κοζάνης, Ήφαιστος Δράμας | ||
| Νησιά Αιγαίου | Φοίνικας Σύρου | ||
| Θεσσαλία | ΕΑ Λάρισας | ||
| Κρήτη | ΟΠΕ Ρεθύμνου, Κύδων Χανίων, Ο.Φ.Η. | ||
| Ήπειρος | ΑΓΣ Ιωαννίνων | ||
| Κύπρος | Ανόρθωσις Αμμοχώστου | ||
- Το 44,4% των συνολικών συμμετοχών αντιστοιχούν σε αυτές των σωματείων του νομού Αττικής. To ποσοστό ανέρχεται στο 72,8% (τρεις σε κάθε τέσσερις περίπου) αν συνυπολογιστούν και οι συμμετοχές των σωματείων από το νομό Θεσσαλονίκης.
Παρουσία των ομάδων στην 1η τριάδα του πρωταθλήματος Α', Α1 Εθνικής και Βόλλεϋ Λίγκ (1968-69 έως 2018-19)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Οι τελικοί πλέι οφ από την καθιέρωσή τους[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα πλέι οφ καθιερώθηκαν την περίοδο 1990–91, εναρκτήρια της Α1 Εθνικής.[9]
- Αγώνες κανονικής περιόδου (πλάγια γραφή) — Αγώνες στην έδρα της ομάδας με πλεονέκτημα — Αγώνες στην έδρα της ομάδας με μειονέκτημα.
- Τις περιόδους 1990−91, 1991-92 (μόνο στους τελικούς), 1992−93, 1995−96 και 1996−97 τα αποτελέσματα της κανονικής περιόδου μεταφέρθηκαν στα πλέι οφ.
| Περί- οδος |
Πλεονέκτημα έδρας |
Νίκες | Μειονέκτημα έδρας |
Αγώνες | Προπονητής πρωταθλητή | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1ος | 2ος | 3ος | 4ος | 5ος | |||||
| 1990–91 | Παναθηναϊκός | 3–0 | 3–0 | 3–1 | — | — |  Γιάννης Λάιος
| ||
| 1991–92 | 4–0 | Παναθηναϊκός | 3–1 | 3–0 | 3–0 | 3–0 | — | Γιάννης Λάιος
| |
| 1992–93 | 4–0 | ΑΟ Ορεστιάδας | 3–0 | 3–0 | 3–1 | 3–1 | — |  Βλαντιμίρ Κόντρα
| |
| 1993–94 | Δεν πραγματοποιήθηκαν πλέι οφ. Πρωταθλητής αναδείχτηκε ο Ολυμπιακός. | Βλαντιμίρ Κόντρα
| |||||||
| 1994–95 | 2–0 | Ολυμπιακός | 3–0 | 3–0 | — | Στέλιος Προσαλίκας
| |||
| 1995–96 | 3–2 | Άρης Θεσσαλονίκης | 3–0 | 2–3 | 3–0 | 1–3 | 3–0 | Στέλιος Προσαλίκας
| |
| 1996–97 | 3–2 | ΑΟ Ορεστιάδας | 3–0 | 0–3 | 3–1 | 0–3 | 3–0 | Κώστας Χαριτωνίδης
| |
| 1997–98 | ΑΟ Ορεστιάδας | 2–3 | 3–0 | 1–3 | 3–2 | 0–3 | 1–3 |  Τζιαν Πάολο Μοντάλι
| |
| 1998–99 | 3–0 | Ηρακλής Θεσσαλονίκης | 3–0 | 3–0 | 3–0 | — | — |  Ζόραν Γκάετς
| |
| 1999–00 | 3–1 | Ηρακλής Θεσσαλονίκης | 3–0 | 3–2 | 1–3 | 3–2 | — | Τάσος Κουμπλής
| |
| 2000–01 | 3–0 | Ηρακλής Θεσσαλονίκης | 3–0 | 3–1 | 3–0 | — | — | Ντανιέλε Ρίτσι
| |
| 2001–02 | Ολυμπιακός | 2–3 | 3–1 | 0–3 | 3–2 | 2–3 | 2–3 | Αλέκος Λεώνης
| |
| 2002–03 | 3–0 | Ηρακλής Θεσσαλονίκης | 3–2 | 3–1 | 3–0 | — | — | Λιούμπομιρ Τράβιτσα
| |
| 2003–04 | Ολυμπιακός | 1–3 | 2–3 | 2–3 | 3–1 | 0–3 | — | Στέλιος Καζάζης
| |
| 2004–05 | 3–0 | Ολυμπιακός | 3–2 | 3–2 | 3–0 | — | — | Αλέκος Λεώνης
| |
| 2005–06 | 3–1 | Ηρακλής Θεσσαλονίκης | 3–1 | 1–3 | 3–0 | 3–2 | — |  Χαβιέ Βέμπερ
| |
| 2006–07 | Παναθηναϊκός | 1–3 | 3–2 | 0–3 | 0–3 | 2–3 | — | Αλέκος Λεώνης
| |
| 2007–08 | Παναθηναϊκός | 0–3 | 2–3 | 0–3 | 1–3 | — | — |  Άντερς Κρίστιανσον
| |
| 2008–09 | Παναθηναϊκός | 1–3 | 0–3 | 0–3 | 3–2 | 0–3 | — | Άντερς Κρίστιανσον
| |
| 2009–10 | Παναθηναϊκός | 1–3 | 3–2 | 0–3 | 2–3 | 1–3 | — | Γιάννης Καλμαζίδης
| |
| 2010–11 | Ηρακλής Θεσσαλονίκης | 0–3 | 2–3 | 0–3 | 0–3 | — | — | Γιάννης Καλμαζίδης
| |
| 2011–12 | 3–2 | Φοίνικας Σύρου | 3–1 | 3–0 | 2–3 | 0–3 | 3–0 1 | Σωτήρης Δρίκος
| |
| 2012–13 | 3–1 | Παμβοχαϊκός Βραχατίου | 0–3 | 3–0 | 3–0 | 3–0 | — | Δημήτρης Καζάζης
| |
| 2013–14 | 3–0 | Εθνικός Αλεξ/πολης | 3–2 | 3–2 | 3–0 | — | — | Δημήτρης Καζάζης
| |
| 2014–15 | 3–0 | Ολυμπιακός | 3–1 | 3–2 | 3–0 | — | — | Γιάννης Καλμαζίδης
| |
| 2015–16 | Φοίνικας Σύρου | 1–3 | 0–3 | 1–3 | 3–1 | 2–3 | – | Γιάννης Καλμαζίδης
| |
| 2016–17 | Ολυμπιακός | 2–3 | 3–0 | 0–3 | 2–3 | 3–0 | 1–3 | Χόρχε Ελγκέτα
| |
| 2017–18 | 3–0 | Π.Α.Ο.Κ. | 3–2 | 3–0 | 3–0 | — | — |  Φερνάντο Μουνιόθ Μπενίτεθ
| |
| 2018–19 | 3–0 | Π.Α.Ο.Κ. | 3–0 | 3–1 | 3–0 | — | — | Φερνάντο Μουνιόθ Μπενίτεθ
| |
| 2019–20 | Ολυμπιακός | 0–2 | 0–3 | 1–3 | — | — | — | Δημήτρης Ανδρεόπουλος
| |
Χορηγίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Επίσημος χορηγός του πρωταθλήματος είναι ο ΟΠΑΠ,[1] ενώ το πρωτάθλημα ονομάζεται Volley League Πάμε Στοίχημα.
Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Η ΕΣΑΠ που είναι η διοργανώτρια αρχή του πρωταθλήματος από τη περίοδο 2006–07 στη Χρυσή Βίβλο του πρωταθλήματος καταγράφει ως πρωταθλητή μόνο για το έτος 1944 από τα προαναφερθέντα και μάλιστα τον Πανελλήνιο χωρίς κανένα όμως αποδεικτικό στοιχείο. Ωστόσο, η ΕΟΠΕ, που ήταν η διοργανώτρια αρχή του πρωταθλήματος για το διάστημα μεταξύ 1970 και 2006, αν και δεν έχει δημοσιεύσει Χρυσή Βίβλο όπως έχει κάνει για το πρωτάθλημα γυναικών, στην ιστορία της πετοσφαίρισης στην Ελλάδα αναφέρει ότι τα πρώτα πρωταθλήματα προκηρύχτηκαν τη τριετία 1924–1926 με πρωταθλητή τον Πανιώνιο το 1924, τον Πανελλήνιο το 1925 και τα Διδασκαλία το 1926 και ότι το 1961 διοργανώθηκε το πρώτο πανελλήνιο πρωτάθλημα με πρωταθλητή τον Πανελλήνιο. Η τριετία αυτή δεν συμπεριλαμβάνεται στη Χρυσή Βίβλο της ΕΣΑΠ, που αν και αναγράφεται ως Χρυσή Βίβλος 1936–2020 για τα έτη 1945–1960 δεν καταγράφεται πρωταθλητής, όπως και στο διάστημα 1941–1943 και ούτε παρέχεται σχετική πληροφορία για την μη καταγραφή τους. Για τη δεκαετία του 1940 μπορεί αβίαστα να υποτεθεί ότι δεν διοργανώθηκαν πρωταθλήματα λόγω του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου , ωστόσο για τη δεκαετία του 1950 φαίνεται να υπάρχει κάποιο κενό. Μια ερμηνεία που έχει δοθεί είναι ότι έγιναν κάποια πρωταθλήματα τοπικού σχετικά χαρακτήρα, που ωστόσο δε μπορεί να επιβεβαιωθεί ούτε από την ιδρυθείσα το 1970 ΕΟΠΕ ούτε από την ιδρυθείσα το 2006 ΕΣΑΠ.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 Ο ΟΠΑΠ κεντρικός χορηγός πρωταθλήματος και ονοματοδοσίας της Volley League onsports.gr
- ↑ Ταυτότητα[νεκρός σύνδεσμος] volleyleague.gr
- ↑ Χρυσή Βίβλος
- ↑ https://odbe.gr/general-info/history/
- ↑ Βόλεϋ Εθνικής κατηγορίας, εφημ. «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» 03.12.1968, σελ. 6
- ↑ «Hellenic Volleyball League - Πρωταθλήτριες Ομάδες - Χρυσή Βίβλος 1936-2020». www.volleyleague.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2020.
- ↑ s.a, sunTech. «Ιστορία». www.volleyball.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2020.
- ↑ «volleynews - Πολυτιμότερος της Volley League 2019-20 o Αλέξανδρος Ράπτης». www.volleynews.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουλίου 2020.
- ↑ Ο πολυνίκης Ολυμπιακός και ο «πρωτάρης» ΠΑΟΚ, Ένωση Σωματείων Αμειβόμενων Πετοσφαιριστών
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- "Αλμανάκ Βόλεϊ 2007", Γιώργος Στεφανής, έκδοση ΑΠΕ - ΜΠΕ, Αθήνα 2007, ISSN 1791-0870
- ιστότοπος Ελληνικής Ομοσπονδίας Πετοσφαίρισης για τις διοργανώσεις από το 2007.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ιστότοπος, Ελληνική Ομοσπονδία Πετοσφαίρισης (ΕΟΠΕ)
- Ιστότοπος, Ενωση Σωματείων Αμειβόμενων Πετοσφαιριστών (ΕΣΑΠ)
- Χρυσή Βίβλος www.volleyleague.gr (ΕΣΑΠ)
| |||||||||
| |||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||