Πρωτάθλημα Ελλάδας πετοσφαίρισης γυναικών

VolleyLeague Γυναικών
	Τρέχουσα διοργάνωση:; 2022–23
Άθλημα	Πετοσφαίριση
Ίδρυση	1970
Αριθμός ομάδων	12
Χώρα	Ελλάδα
Ήπειρος	Ευρώπη CEV
Τελευταίος κάτοχος	Παναθηναϊκός; (24ος τίτλος)
Περισ. κατακτήσεις	Παναθηναϊκός; (24 τίτλοι)
Επίπεδο	1
Υποβιβασμός	Pre League
Εγχώρια κύπελλα	Κύπελλο Ελλάδας; Σούπερ Καπ
Διεθνή κύπελλα	Τσάμπιονς Λιγκ; CEV Καπ; Τσάλεντζ Καπ
Επίσημη ιστοσελίδα	volleyball.gr

Το πρωτάθλημα πετοσφαίρισης γυναικών είναι η σημαντικότερη διοργάνωση πετοσφαίρισης γυναικών στην Ελλάδα και μαζί με το κύπελλο αποτελούν τους δύο σημαντικότερους εγχώριους τίτλους που μπορεί να κατακτήσει μια ομάδα.

Ο Παναθηναϊκός κατέκτησε το πρώτο πανελλήνιο πρωτάθλημα, ενώ έχει και τις περισσότερες κατακτήσεις τίτλων με 24.^[1] Το ρεκόρ συνεχόμενων κατακτήσεων με 8 κατέχει ο Ολυμπιακός.^[2]

Ο τελευταίος κάτοχος του τίτλου είναι ο Παναθηναϊκός που επέστρεψε στη κορυφή μετά από 11 χρόνια και το πρωτάθλημα του 2011.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το πρωτάθλημα διοργανώθηκε για πρώτη φορά την περίοδο 1970-71 σύμφωνα με την ΕΟΠΕ και τον τίτλο κατέκτησε ο Παναθηναϊκός.^[1] Η τελική του φάση έγινε στη Θεσσαλονίκη από τη νεοϊδρυθείσα τότε ΕΟΠΕ. Τότε, για πρώτη φορά, οι δυο πρώτες ομάδες από τα πρωταθλήματα Κέντρου, Θεσσαλονίκης και Περιφέρειας ενώθηκαν σε έναν όμιλο και διεκδίκησαν το πανελλήνιο πρωτάθλημα.^[3] Μεταξύ 1972 και 1978 η τελική φάση διεξαγόταν με συμμετοχή 5 ή 6 ομάδων, ενώ τα δύο επόμενα έτη με 8 και 9 αντίστοιχα. Τα 1981 και 1982 μετά το τέλος των τοπικών πρωταθλημάτων διεξήχθησαν προκριματικοί αγώνες στους δύο ομίλους βόρειο και νότιο, από όπου 4 ομάδες προκρίθηκαν στην τελική φάση.

Την περίοδο 1982-83 η Ελληνική Ομοσπονδία καθιέρωσε το πρωτάθλημα Α' Εθνικής με τη συμμετοχή οκτώ ομάδων. Την περίοδο 1984-85 οι ομάδες αυξάνονται σε δέκα. Η Α' Εθνική διατηρήθηκε ως το 1988. Τα έτη 1984, 1985, 1986 και 1988, το πρωτάθλημα διεξήχθη σε δύο φάσεις. Στη δεύτερη φάση οι ομάδες χωρίστηκαν σε δύο ομίλους. Στον πρώτο αγωνίστηκαν για τον τίτλο του πρωταθλητή και στον δεύτερο για την αποφυγή του υποβιβασμού σε κατώτερη κατηγορία.

Το 1988 η Α' Εθνική διαιρέθηκε σε δύο ομίλους (Α1 και Α2), με έξι ομάδες έκαστος. Το σύστημα αυτό της πειραματικής Α1 ίσχυσε τις περιόδους 1988-89 και 1989-90. Το 1990-91 καθιερώθηκε η Α1 με τη σημερινή της μορφή, με τη διεξαγωγή πλέι-οφ μετά το τέλος της κανονικής περιόδου. Στο πρωτάθλημα εκείνο συμμετείχαν οκτώ ομάδες. Το 1992-93 οι ομάδες αυξήθηκαν σε δέκα. Την περίοδο 1993-94 οι ομάδες αυξήθηκαν σε δώδεκα, ενώ δεν διεξήχθησαν πλέι-οφ για πρώτη και μοναδική φορά στην ιστορία της Α1. Επιπλέον δεν διεξήχθησαν πλέι-οφ με νοκ άουτ σειρές τις περιόδους 2002-03, 2010-11, 2011-12, όταν και το πρωτάθλημα διεξήχθη σε δύο φάσεις. Στην πρώτη φάση οι ομάδες αγωνίστηκαν σε έναν όμιλο με μονούς αγώνες, ενώ στη δεύτερη χωρίστηκαν σε δύο ομίλους για τις θέσεις 1-6 και 7-12 και έδωσαν διπλούς αγώνες. Το 2011 η Ομοσπονδία αποφάσισε την αύξηση των ομάδων για την περίοδο 2011-12 σε δεκατέσσερις, όμως η αποχώρηση δύο εξαιτίας οικονομικών προβλημάτων οδήγησε στη διατήρηση του αριθμού των δώδεκα ομάδων.

Πρωταθλητές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κάτοχοι τίτλου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Περίοδος	Πρωταθλητής
1970–71	Παναθηναϊκός
1971–72	Παναθηναϊκός
1972–73	Παναθηναϊκός
1973–74	Ζ.Α.Ο.Ν. Κηφισιάς
1974–75	Ζ.Α.Ο.Ν. Κηφισιάς
1975–76	Ζ.Α.Ο.Ν. Κηφισιάς
1976–77	Παναθηναϊκός
1977–78	Παναθηναϊκός
1978–79	Παναθηναϊκός
1979–80	Ζ.Α.Ο.Ν. Κηφισιάς
1980–81	Ζ.Α.Ο.Ν. Κηφισιάς
1981–82	Παναθηναϊκός
1982–83	Παναθηναϊκός
1983–84	Φιλαθλητικός Θ.
1984–85	Παναθηναϊκός
1985–86	Φιλαθλητικός Θ.
1986–87	Φιλαθλητικός Θ.
1987–88	Παναθηναϊκός
1988–89	Ιωνικός Ν.Φ.
1989–90	Παναθηναϊκός

Περίοδος	Πρωταθλητής
1990–91	Παναθηναϊκός
1991–92	Παναθηναϊκός
1992–93	Παναθηναϊκός
1993–94	Ιωνικός Ν.Φ.
1994–95	Φ.Ο. Βριλησσίων
1995–96	Φ.Ο. Βριλησσίων
1996–97	Φ.Ο. Βριλησσίων
1997–98	Παναθηναϊκός
1998–99	Φ.Ο. Βριλησσίων
1999–00	Παναθηναϊκός
2000–01	Πανελλήνιος
2001–02	Πανελλήνιος
2002–03	Φιλαθλητικός Θ.
2003–04	Φ.Ο. Βριλησσίων
2004–05	Παναθηναϊκός
2005–06	Παναθηναϊκός
2006–07	Παναθηναϊκός
2007–08	Παναθηναϊκός
2008–09	Παναθηναϊκός
2009–10	Παναθηναϊκός

Περίοδος	Πρωταθλητής
2010–11	Παναθηναϊκός
2011–12	Α.Ε.Κ.
2012–13	Ολυμπιακός
2013–14	Ολυμπιακός
2014–15	Ολυμπιακός
2015–16	Ολυμπιακός
2016–17	Ολυμπιακός
2017–18	Ολυμπιακός
2018–19	Ολυμπιακός
2019–20	Ολυμπιακός
2020–21	ματαιώθηκε ^[4]
2021–22	Παναθηναϊκός

Σύνολο τίτλων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύλλογος	Τίτλοι	Χρονιές
Παναθηναϊκός	24	1971, 1972, 1973, 1977, 1978, 1979, 1982, 1983, 1985, 1988, 1990, 1991, 1992, 1993, 1998, 2000, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2022
Ολυμπιακός	8	2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020
Ζ.Α.Ο.Ν. Κηφισιάς	5	1974, 1975, 1976, 1980, 1981
Φ.Ο. Βριλησσίων	5	1995, 1996, 1997, 1999, 2004
Φιλαθλητικός Θεσσαλονίκης	4	1984, 1986, 1987, 2003
Ιωνικός Νέας Φιλαδέλφειας	2	1989, 1994
Πανελλήνιος	2	2001, 2002
Α.Ε.Κ.	1	2012

Νταμπλ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Νταμπλ τίτλων έχει επιτευχθεί 16 φορές, από 4 διαφορετικές ομάδες.

Σύλλογος	Νταμπλ	Χρονιές
Ολυμπιακός	7	2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019
Παναθηναϊκός	6	2005, 2006, 2008, 2009, 2010, 2022
Φ.Ο. Βριλησσίων	2	1999, 2004
Πανελλήνιος	1	2001

Οι τελικοί των πλέι-οφ από την καθιέρωσή τους[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πηγές: archive.sport.gr.

Περίοδος	Πλεον. έδρας	Νίκες	Μειον. έδρας	Αγώνες					Προπονητής πρωταθλητή
Περίοδος	Πλεον. έδρας	Νίκες	Μειον. έδρας	1ος	2ος	3ος	4ος	5ος	Προπονητής πρωταθλητή
1990–91	Παναθηναϊκός	3–0	Ιωνικός Ν.Φ.	3–2	3–1	3–0	—	—	Σούλης Τουρσούγκας
1991–92	Παναθηναϊκός	2–0	Πανελλήνιος	3–0	3–0	—			Σούλης Τουρσούγκας
1992–93	Παναθηναϊκός	4–0	Ιωνικός Ν.Φ.	3–0	3–0	3–0	3–0	—	Γιέρζι Βελτς
1993–94	Δεν έγιναν play off. Πρωταθλητής αναδείχτηκε στην κανονική περίοδο ο Ιωνικός Ν.Φ..								Γιάννης Νικολάκης
1994–95	Φ.Ο. Βριλησσίων	2–1	Παναθηναϊκός	2–3	3–2	3–1			Στέφανος Πολύζος
1995–96	Ιωνικός Ν.Φ.	1–3	Φ.Ο. Βριλησσίων	1–1 νίκες		2–3	2–3	—	Στέφανος Πολύζος
1996–97	Φ.Ο. Βριλησσίων	3–2	Παναθηναϊκός	1–1 νίκες		3–1	1–3	3–2	Στέφανος Πολύζος
1997–98	Φ.Ο. Βριλησσίων	1–2	Παναθηναϊκός	3–0	1–3	1–3			Γιάννης Νικολάκης
1998–99	Φ.Ο. Βριλησσίων	3–0	Παναθηναϊκός	3–2	3–2	3–2	—	—	Δημήτρης Μπαχράμης
1999–00	Παναθηναϊκός	3–2	Φιλαθλητικός Θεσ.	1–3	3–2	1–3	3–0	3–1	Γιάννης Νικολάκης
2000–01	Παναθηναϊκός	2–3	Πανελλήνιος	1–3	3–0	1–3	3–1	2–3	Γιάννης Νικολάκης
2001–02	Πανελλήνιος	3–0	Φιλαθλητικός Θεσ.	3–0	3–0	3–2	—	—	Γιάννης Νικολάκης
2002–03	Δεν έγινε τελικός στα play off. Πρωταθλητής αναδείχτηκε ο Φιλαθλητικός Θεσ..								Δημήτρης Σολκίδης
2003–04	Φ.Ο. Βριλησσίων	3–2	Πανελλήνιος	3–0	1–3	3–1	1–3	3–0	Μάκης Ξαγοράρης
2004–05	Παναθηναϊκός	3–1	Φιλαθλητικός Θεσ.	3–0	1–3	3–1	3–2	—	Δημήτρης Μπαχράμης
2005–06	Παναθηναϊκός	3–1	Α.Ο. Μαρκοπούλου	3–1	2–3	3–1	3–0	—	Δημήτρης Μπαχράμης
2006–07	Παναθηναϊκός	3–0	Ολυμπιακός	3–0	3–0	3–0	—	—	Κώστας Τσίγκος
2007–08	Παναθηναϊκός	3–2	Ολυμπιακός	1–3	0–3	3–0	3–2	3–0	Τάκης Φλώρος
2008–09	Παναθηναϊκός	3–0	Ολυμπιακός	3–0	3–0	3–0	—	—	Τάκης Φλώρος
2009–10	Ολυμπιακός	0–3	Παναθηναϊκός	2–3	1–3	1–3	—	—	Τάκης Φλώρος
2010–11	Δεν έγινε τελικός στα play off. Πρωταθλητής αναδείχτηκε ο Παναθηναϊκός.								Σπύρος Χουντουμάδης
2011–12	Δεν έγινε τελικός στα play off. Πρωταθλήτρια αναδείχτηκε η ΑΕΚ								Απόστολος Οικονόμου
2012–13	ΑΕΚ	2–3	Ολυμπιακός	3–1	3–1	1–3	1–3	1–3	Αρχοντέλης Σωτήρχος
2013–14	ΑΕΚ	1–3	Ολυμπιακός	3–1	0–3	0–3	0–3	—	Γιάννης Νικολάκης
2014–15	Ολυμπιακός	3–1	Παναθηναϊκός	3–0	0–3	3–2	3–1	—	Γιάννης Νικολάκης
2015–16	Ολυμπιακός	3–0	Α.Ο. Θήρας	3–0	3–1	3–0	—	—	Μπράνκο Κοβάτσεβιτς
2016–17	Ολυμπιακός	3–0	Πανναξιακός	3–1	3–2	3–0	—	—	Μπράνκο Κοβάτσεβιτς
2017–18	Ολυμπιακός	3–0	Άρης	3–0	3–0	3–0	—	—	Μπράνκο Κοβάτσεβιτς
2018–19	Ολυμπιακός	3–0	Πανναξιακός	3–0	3–0	3–0	—	—	Μπράνκο Κοβάτσεβιτς
2019–20	Δεν έγιναν play off. Πρωταθλητής αναδείχτηκε στην κανονική περίοδο ο Ολυμπιακός.								Μπράνκο Κοβάτσεβιτς
2020–21	Δεν ανεδείχθη πρωταθλητής λόγω οριστικής διακοπής του πρωταθλήματος.
2021–22	Ολυμπιακός	2–3	Παναθηναϊκός	3–1	1–3	3–1	0–3	1–3	Μπράνκο Γκάιτς

Αγώνες κανονικής περιόδου (πλάγια γραφή) - Αγώνες στην έδρα της ομάδας με πλεονέκτημα - Αγώνες στην έδρα της ομάδας με μειονέκτημα.
Τις περιόδους 1990−91, 1992−93, 1995−96, 1996−97, 1998−99 και 2012−13 τα αποτελέσματα της κανονικής περιόδου μεταφέρθηκαν στα πλέι οφ.

Συμμετοχές σε Α' και Α1 Κατηγορία (1983–2023)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανά σύλλογο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Εθνικό πρωτάθλημα καθιερώθηκε την περίοδο 1982−83 με την επωνυμία "Α' Εθνική". Έως και την περίοδο και 2022-23 έχουν διεξαχθεί 41 εθνικά πρωταθλήματα. Συνολικά 56 ομάδες έχουν μετάσχει στην ανώτατη κατηγορία του Εθνικού πρωταθλήματος γυναικών μέχρι και την περίοδο 2022−23. Οι συμμετοχές των ομάδων είναι:

Συμ.	Σύλλογος
39	Παναθηναϊκός (Βόλλεϋ Λιγκ)
32	Α.Σ. Άρης Θεσσαλονίκης (Βόλλεϋ Λιγκ)
25	Ολυμπιακός (Βόλλεϋ Λιγκ)
24	Φιλαθλητικός Ο.Γ. Θεσσαλονίκης
21	Α.Ο. Μαρκοπούλου (Βόλλεϋ Λιγκ)
20	Πανελλήνιος Γ.Σ. (Β)
17	Α.Σ. Ιωνικός Νέας Φιλ. (Α2)
16	Φ.Ο. Βριλησσίων (Α2)
15	Ζ.Α.Ο.Ν. Κηφισιάς (Βόλλεϋ Λιγκ)
14	Γ.Σ. Ηρακλής Θεσσαλονίκης (Β)
13	Ε.Α. Λάρισας (Α2) Α.Ε.Κ. (Βόλλεϋ Λιγκ)
12	Α.Π.Σ. Αίας Ευόσμου (Πρε Λιγκ)
11	Γ.Σ. Ηρακλής Κηφισιάς (Πρε Λιγκ)
10	Ε.Ο. Σταυρούπολης (Α2) ΑΟ Καβάλας (Β) ΓΣ Ηλιούπολης (Πρε Λιγκ)
09	Γ.Σ.Γ. Νίκη Αλεξανδρούπολης (Α2) Γ.Σ. Σίρις Σερρών Πανναξιακός Α.Ο.Ν. Α.Ο. Θήρας (Βόλλεϋ Λιγκ)

Συμ.	Σύλλογος
8	Α.Ο. Αγίου Σώστη*
7	Ένωση Βύρωνα* (Β) Α.Σ. Μακεδόνες Αξιού (Πρε Λιγκ) Ηλυσιακός Α.Ο. (Βόλλεϋ Λιγκ)
6	Γ.Σ. Κοζάνης (Β) Α.Ο. Πορφύρας Πειραιώς (Πρε Λιγκ) Α.Σ.ΠΕ. Θέτις Βούλας (Βόλλεϋ Λιγκ)
5	Σ.Α.Α.Κ. Ανατόλια Θεσ. (Β) Πανιώνιος Γ.Σ.Σ. (Α2) Ο.Φ.Α. Απολλώνιος Κερατσινίου (Β) Α.Γ.Σ. Βύρωνα*
4	Ο.ΠΕ. Ρεθύμνου (Α2) Α.Ο. Παράδεισος Αμαρουσίου Α.Σ. Κτησιφών Παιανίας (2Τ) Π.Α.Ο.Κ. (Βόλλεϋ Λιγκ) Α.Ο.Ν.Ν.Ν.Ε. Αμαζόνες (Πρε Λιγκ)
3	Α.Σ.Π. Ίωνες (Β) Γ.Σ. Κερατέας (Β) Α.Γ.Σ. Άρτεμις Κορυδαλλού (Α2) Α.Ο. Λαμίας 2013 (Βόλλεϋ Λιγκ)

Συμ.	Σύλλογος
2	Ε.Σ.Ο. Επίκουρος Πολίχνης Α.Γ.Σ. Δραπετσώνας Γ.Σ. Δράμας (Β) Β.Α.Ο. (Τ) Α.Σ.Π. Κόρινθος (Πρε Λιγκ)
1	Φιλαθλητικός Λαρισαϊκός Σύλ. (Β) Σ.Α. Πειραματικού Σ.Π.Θ. (Β) Α.Σ. Εδεσσαϊκός Α.Ο. Αθήνα Α.Σ. Παπάγου (Β) Μεσσηνιακός Γ.Σ. (Α2) Ν.Ο. Ποσειδών Καλαμάτας (Τ) Α.Ο. Τράχωνες Αλίμου (Β) Δ.Α.Σ. Ωραιοκάστρου (Β) Α.Σ. Ελπίς Αμπελοκήπων (Α2) Α.Ο. Αιγάλεω (Βόλλεϋ Λιγκ)

Στην παρένθεση αναφέρεται η κατηγορία που αγωνίζεται η κάθε ομάδα για την περίοδο 2017-18. Οι κατηγορίες κατά σειρά είναι: Βόλλεϋ Λιγκ, Πρε Λιγκ, Α2, Β' Εθνική (Β), Τοπική (Τ), 2η Τοπική (2Τ). Με πλάγια γραφή σημειώνονται όσες δεν μετέχουν σε κάποια κατηγορία.
Ο ΑΟ Αγίου Σώστη και ο ΑΓΣ Βύρωνα ήταν ξεχωριστές ομάδες ως το 2000 με 8 και 5 συμμετοχές αντίστοιχα. Το 2001 συγχωνεύτηκαν και σχημάτισαν την ΑΕ Βύρωνα/Αγίου Σώστη. Το 2003 αυτή συγχωνεύτηκε με το τμήμα μπάσκετ του ΠΑΟ Δόξα Βύρωνα και μετονομάστηκε σε Ένωση Βύρωνα, ονομασία με την οποία υπάρχει μέχρι σήμερα.^[5]