Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ντάνιελ Ντένετ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ντάνιελ Ντένετ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Daniel Clement Dennett (Αγγλικά)
Γέννηση28  Μαρτίου 1942[1][2][3]
Βοστώνη[4]
Θάνατος19 Απριλίου 2024 (82 ετών)
Πόρτλαντ[5]
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής[6]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[7][8]
ΣπουδέςΑκαδημία Φίλιπς Έξιτερ (έως 1959)
Πανεπιστήμιο Γουέσλιαν
Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ (έως 1963)[9]
Κολέγιο Χέρτφορντ (έως 1965)[9]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταφιλόσοφος[4]
συγγραφέας[9]
καθηγητής πανεπιστημίου[9]
ερευνητής[9]
ΕργοδότηςSanta Fe Institute
Πανεπιστήμιο Ταφτς[10][9]
Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Ίρβαϊν[9]
Επηρεάστηκε απόΜπέρτραντ Ράσελ
Ουίλαρντ βαν Όρμαν Κουίν[9]
Ρίτσαρντ Ντόκινς
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΥποτροφία Γκούγκενχαϊμ[11]
βραβείο Ρίτσαρντ Ντόκινς (2007)
βραβείο Erasmus (2012)[9]
Ουμανιστής της χρονιάς (2004)[9]
Πρόγραμμα Φουλμπράιτ
βραβείο Ζαν Νικοντ (2001)[12]
AAAI Fellow (1994)[13]
CSS Fellow
Εταίρος της Επιτροπής Σκεπτικιστικής Έρευνας
μέλος στην Αμερικανική Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών[9]
Emperor Has No Clothes Award (2008)
βραβείο Μπαργουάιζ (2003)[14]
Ιστότοπος
ase.tufts.edu/cogstud/incbios/dennettd/dennettd.htm
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Ντάνιελ Κλέμεντ Ντένετ Γ΄ (αγγλικά: Daniel Dennett‎‎, 28 Μαρτίου 1942 - 19 Απριλίου 2024)[15][16] ήταν Αμερικανός φιλόσοφος, συγγραφέας και γνωσιακός επιστήμονας, η έρευνα του οποίου επικεντρώθηκε στη φιλοσοφία του νου, τη φιλοσοφία της επιστήμης και τη φιλοσοφία της βιολογίας, ιδιαίτερα σε εκείνους τους τομείς συναφείς με την εξελικτική βιολογία και τη γνωσιακή επιστήμη[17].

Ήταν συν-διευθυντής του Κέντρου Γνωσιακών Σπουδών, καθηγητής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Ταφτς. Ο Ντένετ ήταν άθεος και υλιστής, μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του Υλιστικού Συνασπισμού για την Αμερική[18], καθώς και ένθερμος υποστηρικτής του κινήματος Brights. Ο Ντένετς αναφέρεται ως ένας από τους «τέσσερις καβαλάρηδες του Νέου Αθεϊσμού», μαζί με τους Ρίτσαρντ Ντόκινς, Σαμ Χάρρις και Κρίστοφερ Χίτσενς[19].

Πρώιμος βίος και εκπαίδευση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ντένετ γεννήθηκε στις 28 Μαρτίου 1942 στη Βοστόνη της Μασαχουσέτης, γιος της Ρουθ Μάρτζορι και του Ντάνιελ Ντένετ Κλέμεντ Νεότερου[20][21]. Ο Ντένετ πέρασε μέρος της παιδικής του ηλικίας στον Λίβανο, όπου, κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ο πατέρας του ήταν πράκτορας της αντικατασκοπείας στο Γραφείο Στρατηγικών Υπηρεσιών τοποθετημένος ως μορφωτικός ακόλουθος στην αμερικανική πρεσβεία στη Βηρυτό[22]. Όταν ήταν πέντε ετών η μητέρα του τον πήρε πίσω στη Μασαχουσέτη, καθώς ο πατέρας του πέθανε σε ανεξήγητο αεροπορικό δυστύχημα[23]. Ο ίδιος ο Ντένετ αφηγείται ότι ήρθε για πρώτη φορά αντιμέτωπος με την έννοια της φιλοσοφίας, σε καλοκαιρινή κατασκήνωση στην ηλικία των 11, όταν ένας σύμβουλος τού είπε, «Ξέρεις κάτι Ντάνιελ; Είσαι ένας φιλόσοφος»[24].

Ο Ντένετ αποφοίτησε από την Ακαδημία Φίλιπς Έξιτερ το 1959 και πέρασε ένα χρόνο στο Πανεπιστήμιο Γουεσλέιαν πριν πάρει το πτυχίο του στη φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ το 1963. Εκεί ήταν μαθητής του Ουίλαρντ βαν Όρμαν Κουίν. Το 1965 έγινε διδάκτορας στη φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, όπου σπούδασε υπό τον Γκίλμπερτ Ράιλ (Gilbert Ryle) και ήταν μέλος του κολεγίου της Εκκλησίας του Χριστού. Η αδελφή του Ντένετ είναι η ερευνήτρια δημοσιογράφος Σαρλότ Ντένετ[22].

Ο Ντένετ περιγράφει τον εαυτό του ως «αυτοδίδακτο - ή, πιο σωστά, ευεργετημένο από τις εκατοντάδες ώρες άτυπης διδασκαλίας σε όλους τους τομείς που με ενδιαφέρουν, από μερικούς από τους κορυφαίους επιστήμονες του κόσμου»[25].

Είναι υπότροφος του Ιδρύματος Φουλμπράιτ, δις υπότροφος του Ιδρύματος Γκούγκενχαϊμ και υπότροφος του Κέντρου Προηγμένων Μελετών στις Συμπεριφορικές Επιστήμες[26]. Είναι μέλος της Επιτροπής Σκεπτικιστικής Έρευνας και βραβευμένος της Διεθνούς Ακαδημίας του Ουμανισμού[27]. Το 2004 ονομάστηκε Ανθρωπιστής της Χρονιάς από την Αμερικανική Ανθρωπιστική Ένωση[28].

Τον Φεβρουάριο του 2010 έγινε τιμητικό μέλος της επιτροπής του Ιδρύματος για την Ελευθερία από τη Θρησκεία[29].

Το 2012 του απονεμήθηκε το Βραβείο Erasmus, ένα ετήσιο βραβείο για την εξαιρετική συμβολή του στον ευρωπαϊκό πολιτισμό, την κοινωνία ή κοινωνική επιστήμη, «για την ικανότητά του να μεταφράζει την πολιτιστική σημασία της επιστήμης και της τεχνολογίας σε ένα ευρύ κοινό»[30].

Φιλοσοφικές απόψεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ελεύθερη βούληση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο θέμα της ελεύθερης βούλησης, ο Ντένετ θεωρείται "συμβατιστής"[Σημ 1] και δηλαδή θεωρεί πως ο ντετερμινισμός με την ελεύθερη βούληση είναι συμβατά μεταξύ τους και μπορούν να συνυπάρχουν. Παρόλο που επιβεβαίωσε πως είναι "συμβατιστής", στο κεφάλαιο "Δίνοντας στους Ελευθεριακούς αυτό που λένε πως θέλουν"[Σημ 2] στο βιβλίο Ιδεοθύελλα, το 1978,[15] ο Ντένετ διατύπωσε μοντέλο δύο σταδίων το οποίο είναι αντίθετο με τις ελευθεριακές απόψεις.

Το μοντέλο της διαδικασίας λήψης αποφάσεων που προτείνω, έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: Όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια σημαντική απόφαση, ένας μηχανισμός μελέτης του οποίου το αποτέλεσμα είναι ακαθόριστο έως ένα βαθμό, εκκινεί και παράγει μια σειρά από σκέψεις οι οποίες μερικές απορρίπτονται άμεσα ως άσχετες, είτε συνειδητά είτε ασυνείδητα. Αυτές οι σκέψεις Οι σκέψεις που επιλέγονται ότι έχουν κάποια βαρύτητα στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, σχηματίζουν μια διαδικασία εκλογίκευσης, και αν ο παράγοντας που κάνει τη σκέψη, είναι κυρίως έλλογος, αυτές οι σκέψεις θα αποτελέσουν τελικά ως πρόγνωση αλλά και ως επεξήγηση για την τελική απόφαση.[16]

Ενώ άλλοι φιλόσοφοι ανεπτύξαν μοντέλα δυο σταδίων, όπως οι Γουίλιαμ Τζέιμς και Ανρί Πουανκαρέ, ο Ντένετ υπερασπίζεται το δικό του μοντέλο για τους παρακάτω λόγους;

  1. Πρώτο... Η επιλογή, απόρριψη και ζύγισμα της κάθε σκέψης που εμφανίζεται στον καθένα, είναι ζήτημα της ευφυίας του καθενός.
  2. Δεύτερο, νομίζω εισάγει την απροσδιοριστία στον σωστό τόπο για τους ελευθεριακούς, αν υπάρχει κάποιος σωστός τόπος.
  3. Τρίτο... από τη σκοπιά της βιολογικής μηχανικής, είναι πολύ πιο αποτελεσματικό και εν τέλει λογικό, η διαδικασία λήψης αποφάσεων να συμβαίνει με αυτό τον τρόπο.
  4. Μια τέταρτη παρατήρηση σχετικά με αυτό το μοντέλο, είναι ότι επιτρέπει την ηθική εκπαίδευση να παίζει ρόλο, χωρίς να παίζει όλο τον ρόλο.
  5. Πέμπτο- και νομίζω το πλέον σημαντικό που μπορεί να ειπωθεί υπέρ αυτού του μοντέλου- είναι ότι δίνει θέση στη διαίσθηση μας, πως είμαστε εμείς που καθορίζουμε τις ηθικές μας επιλογές.
  6. Τέλος, το μοντέλο που προτείνω, δείχνει το πλήθος των επιλογών οι οποίες περιβάλλουν τις ηθικές μας αποφάσεις και προτείνει ότι σε πολλές περιπτώσεις, η τελική μας απόφαση ως προς το πως θα δράσουμε, έχει λιγότερη σημαντική φαινομενολογικά συνεισφορά στο τι τελικά αντιλαμβανόμαστε εμείς ως ελεύθερη βούληση, παρά οι προηγούμενες μας αποφάσεις που επηρεάζουν τη σκέψη μας: η απόφαση, για παράδειγμα, να μην σκεφτούμε περαιτέρω, να σταματήσουμε να σκεφτόμαστε ή να αγνοήσουμε ορισμένες τάσεις της σκέψης μας.

Οι πρώην και οι περιθωριακές μας αποφάσεις, συνεισφέρουν, νομίζω, στην αίσθηση μας ότι είμαστε υπεύθυνα και ελευθέρως δρώντα υποκείμενα, χοντρικά με το ακόλουθο τρόπο: Πρέπει να πάρω μια σημαντική απόφαση και μετά από αρκετή σκέψη, λέω στον εαυτό μου: "αρκετά, σκέφτηκα πολύ αυτό το θέμα και τώρα θα δράσω", γνωρίζοντας πως θα μπορούσα να σκεφτώ περισσότερο, γνωρίζοντας πως οι συνέπειες ίσως αποδείξουν πως έχω λάθος, αλλά λαμβάνω την ευθύνη σε κάθε περίπτωση.[17]

Φιλοσοφία του νου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ντένετ έχει ξεκαθαρίσει πολλάκις, ότι το κύριο φιλοσοφικό του εγχείρημα παρέμεινε το ίδιο από την εποχή που φοιτούσε στην Οξφόρδη. Η βασική του επιδίωξη είναι να θεμελιώσει τη φιλοσοφία του μυαλού στην εμπειρική έρευνα.

Στο έργο του, ο Ντένετ επικεντρώνεται στην ικανότητα της εξέλιξης να εξηγήσει μερικά από τα χαρακτηριστικά της συνείδησης. Υπερασπίζεται τη θεωρία που είναι γνωστή από ορισμένους ως Νευρικός Δαρβινισμός (Neural Darwinism).

Εξελικτική συζήτηση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αρκετή από τη δουλειά του Ντένετ από το 1990 είναι να ενδυναμώσει τις προηγούμενες του ιδέες, αναζητώντας προσθέτοντας την εξελικτική συνιστώσα στα ίδια θέματα. Αναζητά τι ξεχωρίζει τα ανθρώπινα μυαλά, από τα μυαλά των ζώων, και το πως είναι συμβατή η ελεύθερη βούληση με ένα νατουραλιστικό κόσμο (στο βιβλίο Η ελευθερία εξελίσσεται - Freedom Evolves).

Ο Ντένετ βλέπει την εξέλιξη από φυσική επιλογή ως αλγοριθμική διαδικασία- αν και εξηγεί πως ενέχει αρκετό βαθμό τυχαιότητας.[18] Αυτή η ιδέα είναι σε αντίθεση με την εξελικτική φιλοσοφία του παλαιοντολόγου Στέφεν Γκουλντ (Stephen Jay Gould),που προτιμούσε να τονίζει τον πλουραλισμό της εξέλιξης.

Ο Ντένετ θεωρείται υπέρμαχος της σκληρής προσαρμοστικότητα στη συζήτηση για την εξέλιξη. Είναι σε συμφωνία με τη θεωρία του βιολόγου Richard Dawkins. Στο έργο του Η επικίνδυνη Ιδέα του Δαρβίνου (Darwin's Dangerous Idea), ο Ντένετ έδειξε αρκετό πάθος στην υπεράσπιση της προσαρμοστικότητας. Αυτό ίσως οφείλεται στη μακρόχρονη δημόσια συζήτηση με τον Gould σχετικά με την κοινωνιοβιολογία και την εξελικτική ψυχολογία.[19]

Σχετικά με τη θρησκεία και ηθική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ντάνιελ Ντένετ απευθύνεται στο συνέδριο των μουσουλμάνων που αποστάτησαν, που διεξήχθη στο Λονδίνο τον Ιούλιο του 2017.

Στο έργο του "Η επικίνδυνη Ιδέα του Δαρβίνου", ο Ντένετ γράφει πως η εξέλιξη μπορεί να εξηγήσει την απαρχές της ηθικής. Απορρίπτει την ιδέα του "νατουραλιστικού λάθους" (τον όρο τον ανέπτυξε ο φιλόσοφος Μουρ (G. E. Moore) το 1903 και σύμφωνα με τον Μουρ, θα ήταν λάθος να ισχυριστεί κανείς πως το καλό αφαιρετικά, καταλήγει σε νατουραλιστικές ιδιότητες όπως το ευχάριστο ή το επιθυμητό) καθώς είναι η ιδέα ότι η ηθική περιπλανάται σε ένα κινούμενο πεδίο. Ισχυρίζεται πως το σφάλμα είναι να πας βιαστικά από τα δεδομένα στις αξίες.

Στο βιβλίο του "Σπάζοντας τo ξόρκι: Η θρησκεία σαν Νατουραλιστικό Φαινόμενο" (Breaking the Spell: Religion as a Natural Phenomenon)[Σημ 3], ο Ντένετ προσπαθεί να εξηγήσει με νατουραλιστικό φυσιοκρατικό τρόπο τη θρησκευτική πίστη, εξηγώντας πως είναι πιθανόν να υπάρχουν εξελικτικοί λόγοι στο θρησκευτικό φαινόμενο.

Ο Ντένετ έκανε έρευνα για ιερωμένους οι οποίοι μυστικά ήταν άθεοι. Βρήκε αυτό που ο ίδιος έλεγε συνωμοσία "μην ρωτήσεις, μην πεις" καθώς οι πιστοί δεν ήθελαν να ακούσουν για άλλους που έχασαν την πίστη τους. Αυτό έκανε τους άπιστους ιερωμένους να αισθάνονται απομονωμένοι αλλά δεν ήθελαν να χάσουν τη δουλειά τους, και συνήθως δικαιολογούνταν στον εαυτό τους ότι ο γενικός τους ρόλο έκανε καλό στην κοινωνία καθώς έδινε κουράγιο και συμπόνια με τελετουργικό.[31] Η έρευνα συμπεριλάμβανε και μη χριστιανούς ιερωμένους.[21]

Προσωπική ζωή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ντένετ παντρεύτηκε τη Σούζαν Μπελ (Susan Bell) το 1962.[32] Ζουσαν στη Μασαχουσέτη, έχοντας ένα γιο, μια κόρη και 6 εγγόνια.[23]

Απεβίωσε σε ηλικία 82 ετών στις 19 Απριλίου 2024, στο Ιατρικό Κέντρο του Μέιν, στο Πόρτλαντ του Μέιν, από επιπλοκές πνευμονοπάθειας.[33]

Επιλεγμένα έργα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Brainstorms: Philosophical Essays on Mind and Psychology (MIT Press 1981) ((ISBN 0-262-54037-1))
  • Elbow Room: The Varieties of Free Will Worth Wanting (MIT Press 1984) — on free will and determinism ((ISBN 0-262-04077-8))
  • The Mind's I (Bantam, Reissue edition 1985, with Douglas Hofstadter) ((ISBN 0-553-34584-2))
  • Content and Consciousness (Routledge & Kegan Paul Books Ltd; 2nd ed. January 1986) ((ISBN 0-7102-0846-4))
  • The Intentional Stance (6th printing), Cambridge, Massachusetts: The MIT Press, 1996, ISBN 0-262-54053-3, https://archive.org/details/intentionalstanc00dani  (First published 1987)
  • Consciousness Explained (Back Bay Books 1992) ((ISBN 0-316-18066-1))
  • Darwin's Dangerous Idea: Evolution and the Meanings of Life (Simon & Schuster; reprint edition 1996) ((ISBN 0-684-82471-X))
  • Kinds of Minds: Towards an Understanding of Consciousness (Basic Books 1997) ((ISBN 0-465-07351-4))
  • Brainchildren: Essays on Designing Minds (Representation and Mind) (MIT Press 1998) ((ISBN 0-262-04166-9)) — A Collection of Essays 1984–1996
  • Freedom Evolves (Viking Press 2003) ((ISBN 0-670-03186-0))
  • Sweet Dreams: Philosophical Obstacles to a Science of Consciousness (MIT Press 2005) ((ISBN 0-262-04225-8))
  • Breaking the Spell: Religion as a Natural Phenomenon (Penguin Group 2006) ((ISBN 0-670-03472-X)).
  • Neuroscience and Philosophy: Brain, Mind, and Language (Columbia University Press 2007) ((ISBN 978-0-231-14044-7)), co-authored with Max Bennett, Peter Hacker, and John Searle
  • Science and Religion (Oxford University Press 2010) ((ISBN 0-199-73842-4)), co-authored with Alvin Plantinga
  • Intuition Pumps And Other Tools for Thinking (W. W. Norton & Company – May 6, 2013) ((ISBN 0-393-08206-7))
  • Caught in the Pulpit: Leaving Belief Behind (Pitchstone Publishing — December, 2013) ((ISBN 978-1634310208)) co-authored with Linda LaScola
  • Inside Jokes: Using Humor to Reverse-Engineer the Mind (MIT Press – 2011) ((ISBN 978-0-262-01582-0)), co-authored with Matthew M. Hurley and Reginald B. Adams, Jr.
  • From Bacteria to Bach and Back: The Evolution of Minds (W. W. Norton & Company – February 2017) ((ISBN 978-0-393-24207-2))

Σημειώσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ στα αγγλικά:compatibilist
  2. ↑ στο αγγλικό βιβλίο αναφέρεται στους libertarians, το οποίο αν και μεταφράζεται σε ελευθεριακούς, στην Ελλάδα η λέξη αποκτά διαφορετικό νόημα. Το libertarians περιγράφει περισσότερο τους ατομιστές που θέλουν λιγότερο κράτος και είναι υπέρ του καπιταλισμού, ενώ στην Ελλάδα οι ελευθεριακοί σχετίζονται περισσότερο με τη σοσιαλιστική ιδεολογία.
  3. ↑ στα Ελληνικά κυκλοφορεί ως Απομυθοποίηση-καταρρίπτοντας τον μύθο της θρησκείας, Θεσσαλονίκη, εκδότης: Βάνιας μετάφραση Δημήτρης Ξυγαλατας με Νικόλα Ρουμπέκα

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 (Αγγλικά) SNAC. w6fr028v. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Daniel-C-Dennett. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ 4,0 4,1 (Γερμανικά) Κατάλογος της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γερμανίας. 119351900. Ανακτήθηκε στις 21  Απριλίου 2024.
  5. ↑ «Daniel Dennett, atheist philosopher guided by science, dies at 82». (Αγγλικά) 20  Απριλίου 2024. 0190-8286. Ανακτήθηκε στις 21  Απριλίου 2024.
  6. ↑ LIBRIS. Εθνική Βιβλιοθήκη της Σουηδίας. 26  Μαρτίου 2018. libris.kb.se/katalogisering/wt7bh5qf0s22wr0. Ανακτήθηκε στις 24  Αυγούστου 2018.
  7. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb120370629. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  8. ↑ CONOR.SI. 27970915.
  9. ↑ 9,00 9,01 9,02 9,03 9,04 9,05 9,06 9,07 9,08 9,09 9,10 «Daniel C. Dennett (1942—2024)». Daniel C. Dennett (1942—2024). 21  Ιουνίου 2024. σελ. 1305-1305.
  10. ↑ Ανακτήθηκε στις 4  Ιουλίου 2019.
  11. ↑ (Αγγλικά) Guggenheim Fellows database. daniel-c-dennett.
  12. ↑ «Jean-Nicod Lectures and Prize». Ανακτήθηκε στις 19  Απριλίου 2024.
  13. ↑ «Elected AAAI Fellows». Association for the Advancement of Artificial Intelligence. Ανακτήθηκε στις 22  Ιουνίου 2024.
  14. ↑ www.apaonline.org/page/barwise.
  15. ↑ 15,0 15,1 Brainstorms: Philosophical Essays on Mind and Psychology, MIT Press (1978), pp. 286–299
  16. ↑ 16,0 16,1 Brainstorms, p. 295
  17. ↑ 17,0 17,1 Brainstorms, pp. 295–97
  18. ↑ 18,0 18,1 p. 52-60, Darwin's Dangerous Idea: Evolution and the Meanings of Life (Simon & Schuster; reprint edition 1996) ((ISBN 0-684-82471-X))
  19. ↑ 19,0 19,1 'Evolution: The pleasures of Pluralism' — Stephen Jay Gould's review of Darwin's Dangerous Idea, June 26, 1997
  20. ↑ Shook, John R (June 20, 2005), Dictionary of Modern American Philosophers, ISBN 9781843710370, http://books.google.com/?id=Ijpj1tB3Qr0C&pg=PA615&dq=Daniel+Dennett+1942+father 
  21. ↑ 21,0 21,1 Podcast: interview with Daniel Dennett. Further developments of the research: pastors, priests, and an Imam who are closet atheists.
  22. ↑ 22,0 22,1 Feuer, Alan (2007-10-23), «A Dead Spy, a Daughter's Questions and the C.I.A», New York Times, http://www.nytimes.com/2007/10/23/nyregion/23spydad.html, ανακτήθηκε στις September 16, 2008 
  23. ↑ 23,0 23,1 «Daniel C. Dennett : Home». tufts.edu. 
  24. ↑ Dennett in conversation with Michio Kaku on Explorations Αρχειοθετήθηκε 2014-07-12 στο Wayback Machine. radio program (broadcast on KPFA-FM, Berkeley, California, June 12, 2012)
  25. ↑ Dennett, Daniel C. (September 13, 2005), «What I Want to Be When I Grow Up», στο: John Brockman, επιμ., Curious Minds: How a Child Becomes a Scientist, New York: Vintage Books, ISBN 1-4000-7686-2 
  26. ↑ «American Scientist». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2015. 
  27. ↑ «Council for Secular Humanism». secularhumanism.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2015. 
  28. ↑ «Humanists of the Year». American Humanist Association. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2015. 
  29. ↑ «Honorary FFRF Board Announced». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Δεκεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2008. 
  30. ↑ «Erasmus Prize 2012 Awarded to Daniel C. Dennett». Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2012. 
  31. ↑ Preachers who are not Believers (PDF) Αρχειοθετήθηκε 2011-12-03 στο Wayback Machine., Evolutionary Psychology, Vol. 8, Issue 1, March 2010, pp. 122–50, (ISSN 1474-7049).
  32. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2018. 
  33. ↑ Kandell, Jonathan (2024-04-19). «Daniel C. Dennett, Widely Read and Fiercely Debated Philosopher, 82, Dies» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2024/04/19/books/daniel-dennett-dead.html. Ανακτήθηκε στις 2024-04-20. 

Περαιτέρω μελέτη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ντάνιελ_Ντένετ&oldid=10597054"